elight 09/2014 (6)

A TAKŻE:

Człowiek, któryzbudował XXwiekNiedocenionygeniusz.

str. 5

Podzielona AmerykaWojna secesyjna - historiaprawdziwa.

str. 5

Sztuczny BabelCzym są jezykisztuczne?

str. 6

Ponad fizykąCzym jestmetafizyka?

str. 6

Oprócz tegoróżne ciekawostkii kącik humoru

na str. 7-8

http://eLight.cirrus.pl

TOKSYCZNEGRZYBOBRANIE

W dalszym ciągu uważajcie, co

jecie.str. 3

LEKOOPORNOŚĆWŚRÓDBAKTERII

Jak drobnoustroje uodparniają się

na antybiotyki.

str. 3

HIERARCHIACo nieco dominacji i uległości

w świecie zwierząt.str. 4

CZEGO CHCIAŁOD NAS HI-

TLER?Przyczyny II WŚ oczami Pola-

ków.str. 4

Nr 9/2014 (6)

wik

imed

iaco

mm

ons

ccb

ysa

3.0

ches

sie.

pin

ger

.pl

ww

w.g

aler

ia.n

agrz

yby.

pl

phot

oblo

g.p

ll

Toksyczne grzybobranie

Lekooporność wśród bakterii

Miesięcznik eLight, nr 9/2014 | str. 2

Powitanie

Spis Treści


Dominacja i uległość w świecie zwierząt

Czego chciał od nas Hitler?

Człowiek, który zbudował XX wiek

Podzielona Ameryka

Sztuczny Babel

Ponad fizyką

Ciekawostki

str. 3

str. 4

str. 4

str. 5

str. 5

str. 6

str. 6

str. 7

Witam serdecznie naszych drogich Czytelników w imieniu miesięcznika eLight w nowym roku szkolnym 2014/2015. Nas

również rozpiera radość z powodu zakończenia się tych nudnych wakacji, dlatego postaramy się zaspokoić (oczywiście w miarę

naszych skromnych możliwości) Wasze naukowe pożądanie. Żywię głęboką nadzieję, że przypadnie Wam do gustu nasz wrze-

śniowy numer. Życzę przyjemnej i ciekawej lektury, która może choć odrobinę rozjaśni Wam drogę ku oświeceniu.

Bogumił Błaszkowski

Humor str. 8

Toksyczne grzybobranie str. 3

Wraz z nadejściem jesieni w lasach poja-

wia się wiele owocników grzybów, które

my, Polacy chętnie zbieramy i konsumu-

jemy. Oprócz smacznych borowików

szlachetnych i maślaków łatwo można

się natknąć na trujące muchomory. Czę-

sto jednak nie wiemy, jakie substancje

chemiczne odpowiadają za toksyczne

właściwości grzyba i jakie spustoszenie

sieją one w naszym organizmie.

Najbardziej niesławny gatunek grzyba w

Polsce to muchomor sromotnikowy,

przez którego co roku ginie co najmniej

kilka osób. Jest on dla ludzi śmiertelnie

trujący, ponieważ zawiera α-amanitynę

(C39H54N10O14S) oraz falloidynę

(C35H48N8O11S). Pierwszy ze związków

hamuje proces syntezy białka w komór-

ce, a drugi zaburza strukturę cytoszkiele-

tu i funkcjonalność komórki. Objawy

zatrucia tymi związkami zwykle poja-

wiają się po kilku godzinach (są to na

początku bóle brzucha, mdłości, wymio-

ty i biegunka), ale jeżeli dawka była du-

ża to już po dwóch dniach wątroba jest

poważnie uszkodzona i w krótkim czasie

dochodzi do zgonu. Oprócz sromotnika,

te toksyny są spotykane również u kilku

gatunków czubajeczek.

Czernidłak pospolity, występujący np. w

przydomowych ogrodach, zawiera ko-

prynę(C8H14N2O4), która blokuje rozkład

alkoholu w organizmie. W przypadku

spożycia etanolu na dwa dni przed lub

po spożyciu grzyba może dojść do zatru-

cia aldehydem octowym.

Neurotoksycznie działa wiele gatunków

muchomorów, w tym muchomor czer-

wony. Grzyby te zawierają trzy toksycz-

ne substancje: muscymol (C4H6N2O2),

kwas ibotenowy (C5H6N2O4) i muska-

zon (C5H6N2O4). Te toksyny działają

psychoaktywnie i uszkadzają centralny

kład nerwowy. Pierwsze objawy to: śli-

notok, bardzo silne pocenie się, kolki

brzuszne połączone z burczeniami w

brzuchu, biegunka, wymioty, trudności z

oddychaniem, a na koniec zaburzenia

depresyjne, zawał serca i śpiączka.

Gyromitryna (C4H8N2O) występuje w

piestrzenicy kasztanowatej oraz koroni-

cy ozdobnej . Po spożyciu toksyna nisz-

czy erytrocyty i uszkadza wątrobę.

Ponadto jest czynnikiem rakotwórczym.

Wybierając się na grzybobranie, należy

pamiętać ważną zasadę, która może ura-

tować nam życie: nie wolno zbierać

grzybów, których nie znamy i co do któ-

rych nie mamy pewności, czy są jadalne.

MR

Toksyczne grzybobranie


PrzyczynyOdpowiedzialność za nabywanie odpor-

ności na antybiotyki wśród bakterii po-

noszą zarówno pacjenci jak i lekarze.

Pacjenci nie zawsze przestrzegają zale-

ceń lekarza, co do dawki i czasu przyj-

mowania leku, natomiast niektórzy

lekarze niewłaściwie przepisują pacjen-

towi antybiotyk, bardzo często nie mając

pewności, czy jest on adekwatny do za-

istniałej choroby.

Mechanizm uodparniania sięna antybiotyki u bakteriiGdy antybiotyk jest niewłaściwie stoso-

wany i część bakterii zdoła przeżyć, to

mogą przekazywać między sobą infor-

macje, które uzyskały w czasie terapii.

Do zapisywania i dzielenia się tymi in-

formacjami z innymi organizmami służą

im głównie plazmidy. Są to pozachromo-

somowe cząsteczki DNA, w których

znajdują się geny odgrywające znaczącą

rolę w zdolnościach adaptacyjnych pro-

kariotów i ich ewolucji. Geny oporności

znajdujące się w plazmidach mogą być

przenoszone w wyniku koniugacji (bez-

pośrednie przekazywanie genów między

bakteriami), transdukcji (przekazywanie

genów za pośrednictwem wirusów) i

transformacji (proces aktywnego pobie-

rania genów z otoczenia przez bakterie).

Bakterie "uczą się", jak poradzić sobie z

danym lekiem w przyszłości i wykształ-

cają pewne mechanizmy obronne, np. za

pomocą własnych enzymów dezaktywu-

ją lek; zmieniają błonę komórkową tak,

aby nie dostał się do ich wnętrza, czy też

alternatywnie syntetyzują potrzebne im

substancje w sytuacji, gdy antybiotyk za-

blokował główną opcję. Jest jeszcze wie-

le innych ciekawych przykładów

mechanizmów obronnych wśród leko-

opornych bakterii, zachęcam do ich po-

znania.

Zagrożenie dla ludzkościRosnąca lekooporność bakterii poważnie

zagraża ludzkości. Z roku na rok zwięk-

sza się liczba osób zmarłych z powodu

superbakterii.

ZapobieganiePacjenci kategorycznie powinni prze-

strzegać zaleceń lekarza dot. antybioty-

koterapii. Nie mogą sami decydować w

jakich dawkach i jak długo będą zaży-

wać antybiotyk. Jest to zachowanie

skrajnie nieodpowiedzialne, a jego skut-

ki mogą okazać się tragiczne. Lekarze

muszą przywiązywać dużą wagę do

przepisywania antybiotyków i powinni

dokładnie wyjaśnić pacjentom, jak ma

przebiegać ich leczenie. Dobrym pomy-

słem jest wykonywanie badań mikrobio-

logicznych pacjentom, aby lekarze mieli

pewność z jakim dokładnie patogenem

mają do czynienia. Przed naukowcami

stoi ogromne wyzwanie, aby poradzić

sobie z problemem lekooporności drob-

noustrojów chorobotwórczych.

PR

str. 3 | Miesięcznik eLight, nr 9/2014

Powitanie

Spis Treści

Jednym z wielu problemów współczesnej medycyny jest uodparnianie się drobnoustrojów chorobotwórczych na istnie-

jące antybiotyki. O tym jakie są główne przyczyny tego zjawiska oraz jak bakterie chronią się przed lekami dowiecie się,

czytając niniejszy artykuł.

Człowiek, który zbudował XX wiekZagadnienie hierarchii (także tej w świe-

cie ludzi) może budzić w nas wiele emo-

cji, choć często możemy nawet nie

zdawać sobie z tego sprawy. Słowo “hie-

rarchia” zazwyczaj kojarzy nam się ra-

czej z jej odmianą społeczną, która jest

ogólnie akceptowana, aby w naszym –

ludzkim świecie mógł mieć miejsce jako

taki porządek (dla przykładu, najwyżej

w naszym państwie jest rząd, potem sa-

morządy wojewódzkie, a im z kolei pod-

legają powiaty itd.).

Rzadziej mamy świadomość faktu, że w

życiu codziennym mamy również do

czynienia z hierarchią dominującą (na

przykład w szkole, lub w pracy, gdzie

niektóre osoby mogą być bardziej uległe,

bądź też mieć skłonności do tzw. „rzą-

dzenia się”. U nas owe relacje są oczy-

wiście o wiele bardziej skomplikowane,

ale pewne modele zależności, które moż-

na zaobserwować u zwierząt, możemy

nie raz bardzo łatwo dostrzec u ludzi.),

która w świecie zwierząt, polega na ule-

głości jednych osobników wobec dru-

gich. Te będące wyżej mają większy

dostęp do zasobów lub(w przypadku

samców) możliwość wyboru samicy do

kopulacji, ale także mogą pełnić rolę

przewodnika w danej grupie.

Osobnika, który jest najwyżej w hierar-

chii nazywamy samicą lub samcem Alfa,

a będącego najniżej Omega. Ten typ hie-

rarchii występuje najczęściej u bardziej

zaawansowanych kręgowców (np. ssa-

ków), a u zwierząt (np. mrówek), które

posiadają rozwinięte struktury społeczne

nie występuje. Sposoby ustalania hierar-

chii są różne i zależą od przynależności

zwierzęcia do danego gatunku, jednak do

najczęstszych należą rozwiązania siłowe,

choć np. małpy bonobo demonstrują

swoją pozycję poprzez pokazy erotycz-

ne. Co ciekawe, podczas konfliktu sam-

ców samice mogą czasem pełnić rolę

mediatora. Ustalanie hierarchii można

łatwo prześledzić na przykładzie wilków.

Samiec Alfa ma największe prawa i

„popiera” go reszta osobników, lecz mo-

że nadejść moment, że pojawi się inny

samiec, który będzie chciał przejąć do-

minację w danej grupie. Wówczas zwie-

rzęta toczą walkę, lecz gdy jedno z nich

zwycięży, to nie zabija swojego prze-

ciwnika, a ten pokazuje mu swoją ule-

głość poprzez położenie się na plecach.

Hierarchia dominacyjna u wilków jest o

tyle ważna, że pozwala zachować porzą-

dek w watasze, co umożliwia wspólny,

skoordynowany atak na ofiary. Kiedy

dana grupa zwierząt tego samego gatun-

ku zostanie zamknięta w niewoli, okazy-

wanie dominacji staje się bardziej

zaciekłe i brutalne, gdyż osobniki zdo-

minowane nie mają możliwości odejścia

na bok. Dochodzi więc do niemal cią-

głego krzywdzenia, odpędzania od po-

karmu, a czasem i gwałtów (również

wśród zwierząt tej samej płci).

Niestety, niemal identyczna sytuacja pa-

nuje w więzieniach. Przemoc, brutalność

i wykorzystywania seksualne są tam na

porządku dziennym. To porównanie

ukazuje nam to, jak niewiele trzeba,

abyśmy przestali być ludźmi.

BB



Czego chciał od nas Hitler?

Polska potencjalnym sojusznikiem III RzeszyPo objęciu władzy przez Adolfa Hitlera

stosunki dyplomatyczne ze Związkiem

Sowieckim uległy pogorszeniu, nato-

miast poprawiły się z II Rzeczpospolitą,

czego miał dowodzić zawarty w 1934 r.

pakt o nieagresj i. Przywódca III Rzeszy

niejednokrotnie proponował Polsce anty-

komunistyczny sojusz wojskowy, który

zakładał wspólny atak na Moskwę. Rząd

w Warszawie jednak kierował się polity-

ką tzw. równowagi między Hitlerem a

Stalinem.

Neutralność państw zachodnich i wzrost potęgi NiemiecPrzy braku reakcji ze strony Ligi Naro-

dów III Rzesza powiększała liczbę swo-

ich żołnierzy oraz terytorium poprzez

przyłączenie Austrii oraz Kraju Sudec-

kiego (części Czechosłowacji). Po prze-

jęciu kontroli nad mniejszymi sąsiadami

Hitlerowi pozostało do spełnienia jego

największe marzenie, jakim było znisz-

czenie komunizmu. Na drodze do

Związku Sowieckiego jednak stała Pol-

ska, która dzieliła III Rzeszę na dwie

części: właściwą ze stolicą w Berlinie

oraz Prusy Wschodnie z Königsbergiem

(dzisiejszy Kaliningrad).

Zmiana planów – wojna zbliża się nieuchronniePod koniec 1938 r. Niemcy zażądały od

rządu w Warszawie całkowite zrzeczenie

się praw do Gdańska oraz możliwość

wybudowania eksterytorialnej autostra-

dy przechodzącej przez teren naszego

kraju. W zamian za te ustępstwa Hitler

zaproponował II Rzeczpospolitej ochro-

nę przed ZSRR. W odpowiedzi na agre-

sywną retorykę III Rzeszy Wielka

Brytania 31 marca 1939 r. zagwaranto-

wała Polsce pomoc w razie konfliktu

zbrojnego z Niemcami. Sojusz z Angli-

kami spowodował, że Hitler przedsię-

wziął nowy plan o kryptonimie Fall

Weiss, który zakładał sprzymierzenie się

z Związkiem Sowieckim w celu znisz-

czenia kraju nad Wisłą a następnie pod-

bicie Moskwy.

SS

Podzielona Ameryka

Nasza ojczyzna w całej swojej historii była uczestnikiem wielu wojen w Europie, przede wszystkim ze względu na swoje

położenie w centrum kontynentu oraz sąsiedztwo z Niemcami i Rosją. Pierwsze z tych państw w XX w. doprowadziło do

wybuchu największego konfliktu zbrojnego wszech czasów.

Człowiek, który zbudował XX wiek

GeniuszNikola Tesla był inżynierem i wynalazcą

serbskiego pochodzenia. Urodził się 10

lipca 1856r. Jest autorem ok. 300 paten-

tów. Jego najsławniejsze wynalazki to:

silnik elektryczny, prądnica prądu prze-

miennego, dynamo rowerowe, radio,

elektrownia wodna, bateria słoneczna,

transformator Tesli i świetlówka. Jak

można zauważyć, bez jego urządzeń

świat dziś mógłby wyglądać inaczej .

KarieraKariera Tesli niestety nie była usłana ró-

żami. Swoją przygodę Serb zaczynał w

Paryżu w europejskim oddziale firmy

Edisona. Tesla był człowiekiem, bez któ-

rego upadłoby dobre imię tej firmy. Za

swoją pracę nie otrzymał należnej zapła-

ty, więc złożył wymówienie i wyjechał

do USA. W Ameryce Edison obiecał Te-

sli wypłatę 50000 dolarów za znalezienie

sposobu na wzrost wydajność elektrowni

o 50%. Rozwiązaniem miało być użycie

prądu zmiennego, lecz wynalazca żarów-

ki nie jego był zwolennikiem, więc

zwolnił Teslę i nie wypłacił mu ani gro-

sza. Rozwiązaniem zainteresowała się

firma Western Union Telegraph, która

sfinansowała założenie Tesla Electric

Light Company. W następnych latach

Serba dotknęły także spory o patent na

radio z Marconim. Niestety wygrana zo-

stała uznana dopiero po śmierci Tesli.

Wolna energiaTesla jest niezwykle ciekawą postacią,

nie tylko ze względu na ilość patentów

na swoim koncie, ale także z powodu fa-

scynacji wolną energią. Cytat z Brooklyn

Eagle, który przytoczyłem na początku

artykuły najprawdopodobniej odnosi się

właśnie do zagadnienia wolnej energii.

Mimo tego, że od publikacji minęło po-

nad 80 lat wciąż nie wiadomo co takiego

odkrył Tesla. Tesla przez lata poszukiwał

metod pozyskania energii prosto z ko-

smosu. Twierdził, że skoro energia

elektryczna jest obecna wszędzie i jej

ilości są nieograniczone, to wykorzystu-

jąc jej potencjał człowiek może unieza-

leżnić się od paliw kopalnych. Warto

także wspomnieć, o tzw. "promieniu

śmierci". Tesla miał odkryć specjalny

rodzaj cewki, która skupiała energię w

jednym punkcie a następnie umożliwiała

skierowanie jej w wybranym kierunku i

spowodowanie ogromnych zniszczeń z

dużego dystansu. Niestety wszystkie no-

tatki Tesli zniknęły tuż po jego śmierci.

Prawdopodobnie nigdy już nie poznamy

jego tajemnic.

"(...) jeden z najbardziej pomocnych ispełnionych ludzi jacy kiedykolwiek żyli(…), mimo że umarł w ubóstwie." Fiorel-lo La Guardia, mowa pogrzebowa.

MKr



Czego chciał od nas Hitler?Podzielona Ameryka

139 lat temu wybuchła największa wojna na kontynencie amerykańskim, zapoczątkowana przez bojownika o wolność

Murzynów, Lincolna. Doprowadziła ona do upragnionego zniesienia niewolnictwa w USA, Ale jak było naprawdę?

"Ujarzmiłem promienie kosmiczne i sprawiłem, by służyły jako napęd (…). Ciężko pracowałem nad tym przez ponad 25 lat, adziś mogę stwierdzić, że się udało." Brooklyn Eagle, 10.07.1931r.

Jeśli słuchasz mediów mówiących na ten

temat, możesz pomyśleć, że cała kwestia

wojny secesyjnej sprowadza się do rasi-

zmu i niewolnictwa. Skoro obnosisz się

z konfederacką symboliką, to jesteś bia-

łym człowiekiem nieczułym na trudny

los Murzynów w Ameryce. Jeżeli popie-

rasz zniesienie Miesiąca Historii Konfe-

deracji i zdejmowanie flag Konf.,

należysz do oświeconych myślicieli,

skłonnych do porzucenia przeszłości, by

móc patrzeć w przyszłość.

Ale dlaczego Południe chciało secesj i?

Pojawił się mianowicie jeden problem

większy niż jakikolwiek inny w tamtym

czasie: północne taryfy celne. Zostały

one nałożone dla zysku północnego

przemysłu, który był dotowany poprzez

zlecanie mu prac publicznych. Jednak w

efekcie Południe płaciło więcej za pro-

dukty i byli oni nieproporcjonalnie opo-

datkowani.

Cierpiały na tym też stosunki handlowe z

innymi częściami świata. W wyniku tego

Południe zostało zmuszone do finanso-

wania wczesnej wersj i północnej polityki

przemysłowej . Bitwa o taryfy rozpoczęła

się już w 1828 roku. Trzydzieści lat póź-

niej Południe płaciło już 87% federal-

nych dochodów taryfowych, a jako

region zostało zredukowane do niewol-

niczego statusu, z rządem federalnym ja-

ko panem.

Aby zrozumieć działania Południowców,

nie trzeba szukać daleko: wystarczy po-

patrzeć na Konstytucję Konfederacji.

Była to kopia oryginalnej Konstytucji,

ale z kilkoma poprawkami. Gwaranto-

wała wolny handel oraz ograniczała wła-

dzę ustawodawczą w kluczowych

kwestiach. Co prawda nie znosiła nie-

wolnictwa, ale pod tym względem ni-

czym nie różniła się od oryginalnej

Konstytucji.

Przed wojną sam Lincoln obiecał zosta-

wić niewolnictwo w stanie nienaruszo-

nym, egzekwować prawo o zbiegłych

niewolnikach i wspierać zmiany, które

na zawsze zapewniały niewolnictwo

tam, gdzie wówczas istniało. Nie kiwnął

nawet palcem, aby uchylić antymurzyń-

skie przepisy, które obowiązywały we

wszystkich północnych stanach. Konsty-

tucja Konfederacji prawdopodobnie

stopniowo eliminowałaby niewolnictwo,

ale proces ten byłby o wiele łatwiejszy,

gdyby Północ tak bardzo nie ograniczała

ruchu byłych niewolników.


Sztuczny BabelCiekawostki

Natlangi i conlangiJęzyki naturalne są nazywane przezniektórych natlangami (ang. naturallanguages) i są przeciwstawiane conlangom (ang. constructed languages). Języ-ki sztuczne to stworzone przez jednegoczłowieka (conlangera) lub ich grupęsłownictwo i gramatyka.

Języki pomocniczeAukslangi (ang. auxiliary languages) tojęzyki stworzone, by uprościć komuni-kację pomiędzy ludźmi różnych naro-dów. Najpopularniejszym językiempomocniczym jest esperanto stworzoneprzez Ludwika Zamenhofa. Innymi god-nymi uwagi przykładami są interlingua,wolapik, czy też język międzysłowiań-

ski.

Zabawy językoweGrami językowymi nazywamy wszela-kiego rodzaju „sekretne języki”. Najlep-szym przykładem jest świńska łacina(ang. Pig Latin): 1 . Wszystkie spółgłoskiz początku angielskiego wyrazu przeno-

simy na jego koniec. 2. Dopisujemy ay.I tak z mother powstaje othermay, z president – esidentpray, a z thought jeszczedziwniejsze oughtthay. Kaprzykakłaka-dem kainkanej kazakabakawy kajest ka-pokaprzekadzakanie kasykalabkaprzedkarostkakiem „ka-”. Do tej kate-gorii zaliczają się również wszelkie re-leksykacje natlangu, np. mówienie„Woda się kasztani” zamiast „Para sięcałuje”.

Języki odtworzone i alternatywneJęzykami odtworzonymi nazywamy ję-zyki, które istniały w dawnych czasach,żadne ich przekazy nie zachowały się,ale zostały one odtworzone dzięki lin-gwistyce porównawczej . Za przykładymogą posłużyć praindoeuropejski czyteż prasłowiański. Języki alternatywnepokazują natomiast, „co by było gdyby”.Jak by wyglądał język Brytanii, gdybyRzym podbił ją na stałe? Odpowiedziąjest brithenig. A gdyby podbił też terenyobecnej Polski? Tu odpowiedzią jest .

Języki artystyczneNa potrzeby różnych dzieł również po-wstają języki. We „Władcy Pierścieni”spotkamy się z językiem elfickim a w„Star Treku” z klingońskim. Czymżewszak byłaby obca rasa bez egzotyczniebrzmiącego języka?

Stwórz własny język!Do zabaw językowych wystarczy tylkoodrobina wyobraźni. Do języków pla-

nowanych wymagana jest duża wy-obraźnia i kilka kartek papieru. Jedyniedo języków naturalistycznych (np. al-ternatywnych) potrzeba wiedzy, mate-riałów i mnóstwa uwagi.Sądzę, że conlanging jestjednak rozwijającą zaba-wą, wartą tych kilkuchwil. Zapraszam teżCzytelnika pod adreshttp://elight.cirrus.pl/000012, gdzie za-mieściłem łącza dotyczące językówsztucznych oraz tabelkę z przykładowy-mi frazami.

MKa

Na świecie mamy kilka tysięcy języków. Jedne są bardzo rozpowszechnione, jak np. mandaryński, hindi czy angielski;

inne, jak język polski, trochę mniej; a jeszcze inne wymierają, jak np. wilamowicki. Te wszystkie języki są językami na-

turalnymi. Czy to znaczy, że istnieją języki nienaturalne? Oczywiście! Właśnie im poświęcę niniejszy artykuł.

Ponad fizykąAle o co chodzi?Tytuł tego artykułu pochodzi od działufilozofii przez niektórych w ogóle nieuważanego za naukę ze względu na brakmożliwości jej zmysłowego badania.Bardzo interesująca mnie dziedzina wie-dzy, o której właśnie mówię, to metafi-zyka i w dzisiejszym artykule postaramsię ją Wam choćby odrobinę przybliżyć.

Jej twórcą jest Arystoteles, ale to praw-dopodobnie nie on nazwał tak swojedzieło na ten temat. Sama nazwa ozna-cza "to, co po fizyce/ponad fizyką" ichoć nieliczni przypisują ją Arystotele-sowi, to najbardziej prawdopodobne jest,że to jeden z jego następców Andronikosz Rodos, który uporządkował i wydał

dzieła wielkiego filozofa. Te księgi, októrych mowa zostały przez niegoumieszczone w kolejności zaraz po pi-smach fizycznych i stąd właśnie wzięłasię nazwa.

Z czym to się je?Metafizyka zajmuje się rozważaniem po-jęć takich jak byt, istnienie czy istotaczyli samych podstaw naszego uniwer-sum. Jednym z głównych zagadnień me-tafizyki było tzw. arché, czyli zasada, odktórej wszystko pochodzi i do którejwszystko zmierza.

OntologiaZamiast 'metafizyka' usłyszymy czasem

pojęcie 'ontologia'. Główna różnica jesttaka, że ontologia nie jest kojarzona zproblemami Boga czy duszy, a używajątego terminu ludzie związani z filozofiąanalityczną.

PodziałJuż nasz znajomy filozof podzielił meta-fizykę na:– metafizykę ogólną (klasyczne byt jakobyt)– metafizykę szczegółową (zajmuje sięsprawami Boga i duszy)W skrócie, możemy uznać ontologię zasynonim metafizyki ogólnej , by uniknąćproblemów.

Dziś nie przeczytasz tej wersj i wydarzeń

w zwykłym podręczniku do historii,

szczególnie w tym, który został zatwier-

dzony do użytku w publicznych szkołach

wyższych. Mało prawdopodobne usły-

szeć o tym na zajęciach w collegu, gdzie

kwestia niewolnictwa przesłania wszyst-

ko i uniemożliwia krytyczne myślenie.

GZ


Sztuczny BabelCiekawostki

Mapa wszytkich urządzeń podpiętych do internetu: http://elight.cirrus.pl/800dfb

Dwudziestoczteroletni kalifornijczyk pobił rekord Guinnessa dotyczący najdłuższego języka. Podczas kwalifikacji zmierzono

część języka wystającą poza usta, jej długość wynosiła 10,1 cm.

Dzięki cyborgowi Unplug okulary Google Glass mogą stać się bezużyteczne w miejscach publicznych. Urządzenie rozpoznaje,

czy do sieci Wi-Fi podłączamy okulary od google i może zabronić im dostępu do internetu. Dzięki temu właściciele np. restau-

racji będą mogli dbać o prywatnośc swoich klientów.

W momencie składu gazetki w serwisie YouTube, na kanale SciFun'a, pojawił się materiał prezentujący rodzinne strony Tesli.

http://elight.cirrus.pl/40003e

MKr

Po raz pierwszy udało się uzyskać DNA niedźwiedzia polarnego z.. . odcisków łap na śniegu. To przełomowe dokonanie po-

zwoli na lepsze badanie gatunku oraz jego skuteczniejszą i tańszą ochronę.

Międzynarodowy zespół naukowców podsłuchał rozmowy arrau (Podocnemis expansa) z brazylijskiej Amazonii. Okazało się,

że żółwie wykorzystują dźwięki do koordynacji zachowań społecznych, a także w ramach opieki nad młodymi.

PR

Czy wiesz, że. . . w tym roku naukowcy w Wielkiej Brytanii wyhodowali pierwszy narząd wewnętrzny – grasicę, w której doj-

rzewają limfocyty T - komórki układu odpornościowego. Są one niezbędne do prawidłowego zwalczania infekcji.

SS

Przedłużono czas wykorzystywania ISS (Międzynarodowa Stacja Kosmiczna) do 2024r.

KB

Zapraszamy na stronę http://elight.cirrus.pl/400040, możecie na niej obejrzeć stream z ISS

Ponad fizyką

WracającDzieło Arystotelesa składa się z 14ksiąg, z których prawie każda poruszaoddzielny temat, na przykład czwartazajmuje się pojęciem substancji. Pole-cam zapoznanie się z dziełem.

KB

Miesięcznik eLightŚwiatło ku oświeceniu.

Numer 9/2014 (6)

Zespół Szkół Katolickich w Tczewie

ul. Wodna 683-100 Tczew

Redaktor naczelny:Patryk Rogaczewski PR

Redaktorzy:

Krzysztof Bartoszewski KB

Bogumił Błaszkowski BB

Mateusz Karcz MKa

Michał Krakowiak MKr

Magda Radziszewska MR

Szymon Szałapata SS

Grzegorz Zaprawa GZ

E-mail: [email protected]

WWW: http://eLight.cirrus.pl

Patronat:

Cirrus

ul. Warsztatowa 5

83-110 Tczew

NASTĘPNYNUMER

20.10.2014r.

Jeśli stwierdziłaś/stwierdziłeś, że ta gazetka to ciekawy projekti chciałabyś lub chciałbyś dołączyć do grona go współtworzących,

skontaktuj się z nami. :)Możesz tego dokonać, bezpośrednio rozmawiając z redaktorem naczelnym

lub też pisząc na nasz adres email.

Polub naszą stronę!

Podziel się spostrzeżeniami, pomysłami i wyraźswoją opinię o tym numerze. :)

Humor

elight 09/2014 (6)

Documents