elight 06/2014 (4)

8
Germania - przepis na prawdziwego Niemca Czyli o blondwłosych „czystych Niemcach”. str. 5 Potęga KGB Poznaj potęgę sowieckiego wywiadu. str. 5 Wielki Brat patrzy Żyjemy w czasach totalnej inwigilacji. str. 6 Pingwin w zderzeniu z oknem Czyli Linux i Windows w porównaniu. str. 6 Oprócz tego różne ciekawostki i kącik humoru na str. 7-8 http://eLight.cirrus.pl Czyli o tajemnicy powstania Wszechświata. str. 3 Dowiedz się co chroni nasze geny przed uszkodzeniem. str. 3 Wypłyńmy na poszukiwania "Wyspy Stabilności". str. 4 Dowiedz się co kryje się pod tą kontrowersyjną nazwą. str. 4

Upload: elight

Post on 31-Mar-2016

215 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Czwarte wydanie miesięcznika eLight, a w nim początki wszystkiego, strażnik genomu, piraci z laboratoriów, in vitro, Germania - przepis na prawdziwego Niemca, potęga KGB, Wielki Brat patrzy, pingwin w zderzeniu z oknem.

TRANSCRIPT

Page 1: eLight 06/2014 (4)

A TAKŻE:

Germania - przepis naprawdziwego NiemcaCzyli o blondwłosych „czystychNiemcach”.

str. 5

Potęga KGBPoznaj potęgę sowieckiegowywiadu.

str. 5

Wielki Brat patrzyŻyjemy w czasach totalnejinwigilacji.

str. 6

Pingwin w zderzeniuz oknemCzyli Linux i Windows wporównaniu.

str. 6Oprócz tego

różne ciekawostkii kącik humoru

na str. 7-8

http://eLight.cirrus.pl

POCZĄTKIWSZYSTKIEGO

Czyli o tajemnicy powstania

Wszechświata.

str. 3

STRAŻNIK GENOMUDowiedz się co chroni nasze geny przed uszkodzeniem.

str. 3

PIRACIZ LABORATORIÓWWypłyńmy na poszukiwania

"Wyspy Stabilności".str. 4

IN VITRODowiedz się co kryje się pod tą

kontrowersyjną nazwą.str. 4

Nr 6/2014 (4)

abel

ikai

n.bl

ogsp

ot.c

om

wik

imed

iaco

mm

ons

cc-b

y-sa

-3.0

ww

w.d

arkm

oon.

me

uncy

clop

edia

.wik

ia.c

om

area

hd.c

om

ww

w.k

oleg

iata

.org

zsda

brow

abis

kupi

a.ed

u.pl

Page 2: eLight 06/2014 (4)

Początki wszystkiego

Strażnik genomu

Miesięcznik eLight, nr 6/2014 | str. 2

Powitanie

Spis treści

Strażnik genomu

Piraci z laboratoriów

In vitro

Germania - przepis na prawdziwego Niemca

Potęga KGB

Wielki Brat patrzy

Pingwin w zderzeniu z oknem

Ciekawostki

str. 3

str. 4

str. 4

str. 5

str. 5

str. 6

str. 6

str. 7

Serdecznie witam Was, drodzy Czytelnicy, na łamach czerwcowego, czwartego już numeru miesięcznika popularnonaukowegoeLight. Jest to oczywiście ostatnie wydanie naszego czasopisma w tym roku szkolnym.W niniejszym numerze będziecie mogli przeczytać o Wielkim Wybuchu w artykule Krzysztofa. Patryk opisze nam, jaki środekwalki z rakiem podsuwa nam natura. Magda opowie o tym, jak fizycy i chemicy od lat usiłują syntezować cięzkie pierwiastki.Bogumił przedstawi nam pokrótce, jak przebiega zapłodnienie in vitro. W tym numerze znajdziemy oczywiście równieżhistorię. Przybliżą ją nam artykuły Szymona i Grzegorza, poświęcone kolejno poglądom Hitlera oraz działalności KGB. Wdalszej części wydania będziecie się mogli również zapoznać z zagadnieniami dotyczącymi prywatności w sieci. Tematprzybliży nam Michał. Mój artykuł za to poświęcony jest porównaniu systemów Windows i Linux. Gorąco zachęcam doczytania i serdecznie pozdrawiam.

Mateusz Karcz

WakacjeJuż 27.06 zaczynają się wakacje! Życzymy Wam udanego wypoczynku. Jeszcze tego lata spróbujemy Was zaskoczyćspecjalnym wydaniem eLight, bądźcie z nami.

Humor str. 8

Początki wszystkiego str. 3

AnkietaBy móc udoskonalić naszą gazetkę przygotowaliśmy ankietę. Prosimy o jej wypełnienie. Ankietę znajdziecie,skanując kod QR oraz pod adresem:http://matr.tk/eL-ankieta1

Page 3: eLight 06/2014 (4)

OsobliwośćTo pojęcie astronomiczne niezbędnedo zrozumienia początków Wszechświa-ta. Osobliwość jest punktem, gdzie przy-spieszenie grawitacyjne lub gęstośćmaterii jest nieskończona. Ogólna teoriawzględności mówi nam, że znajdują sięone w środkach czarnych dziur, a wedługmetryki Robertsona-Walkera, to właśniez niej wyłonił się cały Wszechświat.

BUM!!!Z osobliwości pierwotnej , która wedługmodelu Gamowa miała temperaturę 1032

K, czyli była 1025 razy gorętsza niż jądronaszego Słońca, wyłonił się Wszech-świat. Ten tzw. Wielki Wybuch różni sięod innych wybuchów tym, że wszystkowciąż się rozszerza, i to coraz szybciej .Niefortunne jest też to, że nazwa nasuwana myśl ekspansję Wszechświataw pustej przestrzeni, a tak naprawdę roz-szerzała się sama przestrzeń. Po WielkimWybuchu nastąpiła tzw. Era Plancka,trwająca 10-43s, czyli niewyobrażalniekrótko. Niestety nie potrafimy opisaćstanu Wszechświata w tym czasie,gdyż potrzebujemy zamiast ogólnej teo-

rii względności, teorii grawitacj i kwanto-wej , a takiej obecnie nie znamy.Potrafimy jedynie stwierdzić, że warto-ści jednostek naturalnych wynosiływtedy 1 .

Co było wcześniej?No cóż, samo to pytanie jest pozbawionesensu, bo według klasycznej teorii gra-witacj i i standardowego modelu Wielkie-go Wybuchu, nie możemy mówićo okresie „przed” Wielkim Wybuchem,ponieważ z Wielkim Wybuchem wszyst-ko, nawet czas, dopiero się zaczęło. Cie-kawiej robi się, jeśli przyjmiemyscenariusz kosmologii bran. Według nie-go możliwe jest, że stworzenie Wszech-świata zostało spowodowane przezpowtarzalne rozszerzanie i zapadanie sięprzestrzeni.

Spytajmy inaczejSkoro pierwsze pytanie nie przyniosłonam zadowalającej odpowiedzi, możespytajmy, dlaczego Wielki Wybuch miałmiejsce. Moim zdaniem, to że cośpowstało z niczego, jest całkiem niezłymargumentem za istnieniem jakiegośStwórcy, ale nie jest to zbyt naukowe

stanowisko. Jedna z powszechniejszychhipotez mówi, że Wszechświat jestkwantową fluktuacją próżni, tzn. szansana to była większa niż zero,więc Wszechświat w końcu powstał.Autor tej koncepcji, prof. Edward Tryontak podsumował swoje przemyślenia:Wszechświat jest po prostu jedną z tychrzeczy, które się zdarzają od czasudo czasu.

Dlaczego wierzymy w WielkiWybuch?Po pierwsze, prawo Hubble'a mówi nam,że Wszechświat się rozszerza, czyliwcześniej był o wiele mniejszy.Tzw. „ucieczkę galaktyk” potwierdzaprzesunięcie ku czerwieni (linie widmo-we gwiazd czy galaktyk przesuwają sięku większym długościom fali).Poza tym, przed zaakceptowaniemtej teorii przewidziano że Wielki Wy-buch powinien pozostawić po sobiejeszcze słabe promieniowanie wypełnia-jące przestrzeń i faktycznie zostało onopóźniej odkryte.

KB

Początki wszystkiego

Strażnik genomu

Lokalizacja genu TP53Gen kodujący białko p53 jest zlokalizo-wany u człowieka na chromosomie 17(17p 13.1 ).

Strażnik genomuBiałko to nazwano "strażnikiem geno-mu", ponieważ chroni informację gene-tyczną komórki przed uszkodzeniem. Wzdrowych komórkach stężenie p53 jeststosunkowo niewielkie, natomiast rośnie,gdy dalsze normalne życie komórki jestzagrożone. Działanie tego białka polegana tym, że zatrzymuje cykl komórki wcelu naprawy uszkodzeń w materiale ge-netycznym, a gdy jest to niemożliwe,wprowadza komórkę na drogę prowa-dzącą do zaprogramowanej śmierci, czy-

li indukuje apoptozę.

Białko p53 w komórce nowo­tworowejW komórkach nowotworowych dochodzido mutacji genu TP53, co sprawia, żebiałko przez niego kodowane nie jestzdolne do pełnienia określonych funkcji,m.in. nie może aktywować transkrypcjibiałka p21 odpowiedzialnego m.in. zapodział komórki oraz nie jest w staniedoprowadzić do śmierci komórki, przezco staje się ona nieśmiertelna i możedzielić się w nieskończoność. Ponad po-łowa ludzkich nowotworów charaktery-zuje się inaktywacją lub mutacją p53.

Terapia nowotworowaPrawidłowo funkcjonujące białko p53jest wielkim wrogiem komórek nowo-tworowych. Z tego względu jest ono takważne dla naukowców, starających sięznaleźć skuteczną metodę leczenia no-wotworów. Przykładowo: do komóreknowotworowych za pomocą wektorów(mogą być nimi np. wirusy) dostarczo-noby gen TP53. Spowodowałoby to, żew komórce powstawałyby prawidłowofunkcjonujące białka p53, które dopro-wadziłyby do jej śmierci. Inny sposób toużycie białek opiekuńczych, które przy-wróciłyby właściwą strukturę białekp53, dzięki czemu zaczęłoby one prawi-dłowo funkcjonować.

PR

str. 3 | Miesięcznik eLight, nr 6/2014

Powitanie

Spis treści

Wakacje

We współczesnym świecie nowotwory są jedną z głównych przyczyn śmierci ludzkości. Od dawna naukowcy starają się

zrozumieć funkcjonowanie komórek nowotworowych, ponieważ jest to kluczowe do zapobiegania i ewentualnego

leczenia ludzi. Jednym z elementów, na którym skupiają się naukowcy, jest białko p53.

Ankieta

Page 4: eLight 06/2014 (4)

Germania ­ przepis na prawdziego Niemca

W naturze występują 94 pierwiastkichemiczne - od wodoru (z jednymprotonem w jądrze) do plutonu (z 94protonami). Pozostałe nie występujenigdzie na Ziemi – zostały wytworzonew laboratoriach w specjalnychakceleratorach. To właśnie w czasachzimnej wojny zaczęto intensywnie badaćoraz syntezować superciężkie atomy iokazało się, że kolejnych nowychpierwiastków nie da się już tak łatwowytwarzać - im większe jądro, tym jestmniej trwałe. Jądra atomowe posiadająceponad 115 protonów rozpadają się pokilku milisekundach. Dlaczego więctrwają próby wytworzenia jeszczecięższych pierwiastków?

Laureat Nagrody Nobla w dziedziniechemii, Glenn Seaborg pod koniec lat60. XX wieku zaproponował istnienietzw. „wyspy stabilności”. Ta częściowopotwierdzona hipoteza zakłada, żeistnieje grupa izotopów superciężkich

pierwiastków chemicznych, którychjądra atomowe wykazują znaczniewyższą trwałość niż inne o podobnychliczbach atomowych (Z). Czaspołowicznego rozpadu takich izotopówmoże być rzędu minut, godzin, miesięcy,a bardzo optymistyczne oszacowaniamówią nawet o czasach rzędu milionówlat. Dzieje się tak dlatego, że podobniejak elektrony na powłokachelektronowych, tak protony i neutronyukładają się w jądrze w kolejne warstwy.Na każdej z nich może się zmieścić tylkookreślona liczba poszczególnychnukleonów. Okazuje się, że najtrwalszesą jądra tych pierwiastków, którychpowłoki są zapełnione całkowicie.Fizycy mówią o nich, że mają magicznąliczbę nukleonów. Takimi magicznymiliczbami są: 2, 8, 20, 28, 50, 82, 114, 1 20lub 126 oraz najprawdopodobniej 1 84.

Współcześni chemicy dążą dopotwierdzenia tej hipotezy i ich celem

stało się zsyntezowanie pierwiastka oliczbie atomowej 126. Prawdopodobniemiałby on 184 neutronów, co oznacza,że byłby on podwójnie magiczny iznajdowałby się w samym centrum„wyspy stabilności”. Jednocześnie inninaukowcy już obliczają położenienastępnej „wyspy” (posiadającej około164 protonów), pozostającej na raziepoza naszym zasięgiem, ponieważ niezostał jeszcze skonstruowany sprzęt,który sprostałby wytworzeniu takogromnego pierwiastka.

Pozostaje nam więc nadzieja, że całytrud badaczy i wszystkie wydane naeksperymenty pieniądze opłacą się wprzyszłości, kiedy to pierwiastkisuperciężkie znajdą jakiekolwiekzastosowanie.

MR

Piraci z laboratoriów:Poszukiwania „wyspy stabilności”

Miesięcznik eLight, nr 6/2014 | str. 4

In vitroWielu z nas o zapłodnieniu in vitro sły-szało pewnie nie raz i nie dwa. Kiedy otym gdzieś usłyszymy, to zaraz za pewnestanie nam przed oczami grupa ludzi wbiałych fartuchach, wykonujących jakąśprecyzyjną robotę w laboratorium, dziękiktórej mogą powstawać dzieci niekon-wencjonalnymi metodami. Ja natomiastchciałbym nieco ów temat rozjaśnić.

Sformułowanie in vitro pochodzi z łaci-ny i przetłumaczone dosłownie znaczy„w szkle”. Inne określenie to zapłodnie-nie pozaustrojowe, czyli poza układemrozrodczym matki, więc w ogóle poza jejorganizmem (a w szklanych probówkachwłaśnie często do niego dochodzi).To sztuczne zapłodnienie zostało wymy-ślone z myślą o ludziach dla których po-częcie dziecka w sposób naturalny z

różnych powodów może być niemożliwelub mocno utrudnione. Dotyczy to de-fektów zarówno w układnie rozrodczymkobiet jak i mężczyzn(np. niska jakośćnasienia).

Sam proces zapłodnienia pozaustrojowe-go możemy podzielić na 4 zasadnicze fa-zy, trwające jakieś 4 tygodnie. Najpierwstymulujemy pacjentkę hormonalnie, abydoprowadzić jej komórki jajowe do fazydojrzewania. Gdy już owe komórki doj-rzeją, pobieramy je z organizmu kobietyza pomocą punkcji (nakłucia).

Następnie doprowadzamy do zapłodnie-nia w warunkach laboratoryjnych, któreto może być wykonywane na różne spo-soby (np. jeśli zależy nam na konkret-nym zestawie genów, możemy

wprowadzać do komórki jajowej poje-dyncze plemniki lub też umieszczać ją wplemnikowym roztworze i czekać aż po-łączy się z losową męską gametą).

No i wreszcie ostatnim etapem jaki wy-konujemy jest tzw embriotransfer, czyliwprowadzenie zygoty(zapłodnionej ko-mórki) do macicy kobiety. Po wykona-niu wszystkich tych czynnościsprawdzamy, czy zarodek się przyjął.Średnia szansa na przyjęcie się zarodkawynosi jakieś 25-30% i maleje im pa-cjentka jest starsza. Bywa często tak, żesam proces zapłodnienia pozaustrojowe-go trzeba wielokrotnie powtarzać, abynie zostało odrzucone. Poprzez stymula-cję hormonalną w organizmie kobietypojawia się nawet kilka komórek jajo-wych, które w warunkach laboratoryj-

Potęga KGB

Page 5: eLight 06/2014 (4)

Germania ­ przepis na prawdziego NiemcaGenezaPo objęciu władzy przez Adolfa Hitleraw Niemczech w 1933 r., chciał onstworzyć rasę „czystych Niemców”.Według przywódcy III Rzeszyprawdziwym jego rodakiem miał byćdobrze zbudowany mężczyzna o blondwłosach i niebieskich oczach.

Ale skąd Hitler doszedł do ta­kich wniosków?Musimy się przenieść do czasówCesarstwa Rzymskiego. W 98 r. PubliuszKorneliusz Tacyt napisał dzieło pt. „Opochodzeniu i kraju Germanów”popularnie nazywane Germanią. Napoczątku autor opisuje wygląd,usposobienie, ziemie, prawa i obyczajemieszkańców plemion. Potem zaczyna

przedstawiać poszczególne ludygermańskie od tych graniczących zcesarstwem do zamieszkujących terenynad Morzem Bałtyckim i Północnym.Nie wiadomo, w jakim celu Tacytnapisał to dzieło. Być może chciałuzmysłowić Rzymianom zagrożenia,które niosły za sobą najsilniejszeplemiona barbarzyńskie. W XV wiekuodnaleziono jedyny rękopis Germanii naterenie dzisiejszych Niemiec, po czymzostał wywieziony do Italii.

Fascynacja nazistów dziełemTacytaHeinrich Himmler, jeden z przywódcównazistowskich uważał, że Niemcy musząsię stać takie, jakie były plemionaniemieckie na przełomie starożytności i

średniowiecza. Podczas zjazdu NSDAPw 1934 r. w Norymberdze poświęconosalę pamięci Germanii, w którejznajdowały się cytaty z książki. AdolfHitler bardzo chciał odzyskaćmanuskrypt dzieła, który znajdował sięwe Włoszech, ale Benito Mussolini niespełnił jego prośby. W 1944 r. Himmlerpostanowił na własną rękę odnaleźćrękopis „Germanii”, jednak nie udałomu się to, gdyż książka została dobrzeukryta przez jej właściciela. Szkoda, żeliteratura starożytna była inspiracją dlasystemów totalitarnych, gdzie głównązasadą jest nienawiść do drugiegoczłowieka i chęć podporządkowania gosobie.

SS

Piraci z laboratoriów:Poszukiwania „wyspy stabilności”

str. 5 | Miesięcznik eLight, nr 6/2014

In vitro

nych się zapładnia, przez co mamy kilkazarodków, z czego jeden podajemy pa-cjentce, a pozostałe są zamrażane i mającharakter zapasowy. Głównie ten wła-śnie proces jest dość kontrowersyjny,

gdyż zarodki często nie są wykorzysty-wane i dochodzi do ich usunięcia, co jestjednym z głównych powodów krytykicałego procesu zapłodnienia pozaustro-jowego przez Kościół katolicki. Chciał-

bym również dodać, że zapłodnienie invitro jest też dość kosztowne, gdyż jedencykl(czyli wyżej opisane 4 fazy) kosztu-je w Polsce jakieś 8 do 10 tysięcy zło-tych.

BB

Wchłonąć zamiast podbićPodstawowym celem Sowietówpo II wojnie światowej było pokojowewchłonięcie całego Zachodu. Narzę-dziem do tego miał być oczywiście wy-wiad i wsparcie zachodnich socjalistów.W tym celu KGB wykształciło specjalnątaktykę wywiadowczą czyli tzw. dywer-sję ideologiczną. Jej podstawowym zało-żeniem była masowa inflitracja gazet,mediów oraz kształtowanie opinii pu-blicznej w taki sposób, by szerzyły oneideologię komunizmu. Dlatego miałymiejsce lewicowe ruchy hippisowskie nacałym zachodzie oraz ruchy takie jakczerwone brygady we Włoszech.

Kłamliwy pokójSzczytem wpływów sowieckich były lata70. Nie dość że większością krajów rzą-dziły partie socjalistyczne inflitrowaneprzez ZSRR (np. niemiecki kanclerz H.Kohl współpracował z KGB, a francuskiminister Charles Hernu był sowieckimagentem pod przybraną tożsamością),to jeszcze radzieccy agenci szerzyli ide-ologie pacyfistyczne, wzywając do roz-brojenia i zakończenia zimnej wojny.Doprowadziło to do zyskania wojskowejprzewagi przez Związek Radziecki orazrozwoju komunizmu w krajach trzeciegoświata.

Upadek lewicySocjalna polityka na zachodzie dopro-wadziła do kryzysu, a bierność wobecsowieckiego imperializmudo niezadowolenia ludności. Wskutektego na początku lat 80. popularność le-wicy spadła na rzecz konserwatystów ta-kich jak Reagan lub Thatcher.To dzięki nim udało się powstrzymaćideologie pokojowego współistnieniaoraz ocalić ludzkość przed sowieckimiwpływami.

GZ

Potęga KGBDzisiaj wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego, jak potężny był kiedyś wywiad sowiecki. Ich agenci byli w stanie

dotrzeć do najbardziej skrywanych państwowych tajemnic i wpływać na politykę całych narodów.

Page 6: eLight 06/2014 (4)

Miesięcznik eLight, nr 6/2014 | str. 6

Wielki Brat patrzy

Ciekawostki

Oko SauronaPRISM, czyli tajny amerykański pro-gram szpiegowski, jest administrowanyod 2007 roku przez NSA (National Secu-rity Agency). O co w tym chodzi? Cho-dzi oto, że NSA ma wgląd do wszystkichnaszych danych przechowywanych przezwszystkie przedsiębiorstwa branży inter-netowej m.in.: Microsoft, Google, Face-book, Apple. Prawdopodobniezałożyliście konto przynajmniej u jedne-go z wymienionych gigantów. Oznaczato, że wywiad Stanów Zjednoczonychma dostęp do wszystkich Waszych da-nych: począwszy na imieniu i nazwisku,a na aktywności i adresie IP skończyw-szy. Żadna informacja im nie umknie.Przypomnijmy sobie aferę o podsłuchi-waniu m.in. Angeli Merkel. Podsłuchi-wani możecie być także Wy. NiedawnoVodafone przyznał, że jego klienci sąpodsłuchiwani, a co gorsze - dzieje się to

poza kontrolą operatora.Podziemia InternetuWielu ludzi przerażonych tym, co siędzieje w zwykłym internecie zeszłodo jego podziemi. Tzw. darknet jestmiejscem, które zapewnia niemal pewnąanonimowość. Niestety, jest także siedli-skiem wszelkiego zła (dilerów narkoty-kowych, zabójców na żądanie,hackerów) i przeciętny użytkownik możedostać delikatnego kaca moralnego. Na-leży mieć na uwadze, że NSA próbujemonitorować podziemie Internetu orazznaleźć sposób na złamanie całej sieci.Nadal pozostaje tajemnicą jak pomimomocnych zabezpieczeń FBI zablokowałoSilkroad (czyli takie Allegro dla prze-stępców).Na zakończenieMam nadzieję, że choć w niewielkimstopniu przybliżyłem Wam, jak kruchajest nasza prywatność. Przyszło nam żyć

w czasach, gdzie jesteśmy szpiegowani,pod pretekstem zapewnienia bezpie-czeństwa. Niezbyt mi sięto podoba. Tak więc: uważajcie jakie da-ne udostępniacie w internecie, tam prze-cież może zajrzeć każdy; uważajcie jakiedane podajecie przy zakładaniu jakiegośkonta, NSA prawdopodobnie ma wgląddo nich; czytajcie uważnie wszystkie re-gulaminy i polityki prywatności, a do-wiecie się, jak firmy mogąwykorzystywać i zbierać wasze daneosobowe.Zainteresowanych maksymalną prywat-nością, zachęcam do poczytania o sieciTOR. Mało prawdopodobne jest, żeznajdziecie tam coś przydatnego, alemoże chociaż przyda Wam się samaprzeglądarka, czyli TOR Browser.

MKr

Prywatność... Trudno dziś o nią, gdy korzystamy z Internetu. W zeszłym roku byliśmy świadkami paniki związanej

z PRISM i musimy być świadomi, że Wielki Brat patrzy na nas każdego dnia.

Pingwin w zderzeniu z oknem

Co porównujemy?Windows 8.1 Update 1 - data wydania:8 kwietnia 2014, producent: Microsoft,pierwsza wersja (1 .01 ):20 listopada 1985.Ubuntu 14.04 LTS - data wydania:1 7 kwietnia 2014, producent: Canonical,pierwsza wersja (4.1 0):20 października 2004.Jądro systemuPrzestrzeń jądra systemu Windows skła-da się ze znajdujących się ponad War-stwą Abstrakcji Sprzętu: jądra WindowsNT, sterowników sprzętowych oraz mo-dułu odpowiedzialnegoza grafikę. Jeśli w samym systemie za-braknie jakiegoś sterownika, wystarczy

go pobrać i doinstalować.Za to jądro Linuksa to wszystkow jednym. Upraszcza to znacznie kon-strukcję systemu, jednak może przyspo-rzyć dużo problemów przy zmianiesprzętu lub próbie aktualizacji.ObsługaPo uruchomieniu najnowszego Window-sa wita nas Ekran startowy. Sprawdza sięon świetniena urządzeniach dotykowych, na zwy-kłych nieco gorzej . W Update 1 uspraw-niono jednak nieco korzystaniez niego za pomocą myszy. Po kilknięciuna odpowiedni kafelek widzimy znanynam Pulpit z mniejszą lub większą liczbąikon oraz Paskiem zadań u dołu. Obsłu-

ga systemu jest zwyczajnai intuicyjna.KonfiguracjaCentralnymi miejscami konfiguracji sys-temu Windows 8.1 są Panel sterowania iaplikacja Ustawienia. Są to programyproste i spójne w obsłudze oraz jednolitew wyglądzie. Z pomocą tych apletówmożna zmienić wszystkie potrzebneustawienia systemu.System Ubuntu posiada panel Ustawie-nia, jednak jest on bardzo rozdrobniony iniejednolity. Dłuższej chwili potrzeba,by przyzwyczaić siędo jego obsługi. Ponadto część konfigu-racji jest dostępna jedynie w formie pli-ków tekstowych.

W marcowym wydaniu eLight pisałem o systemie operacyjnym Linux. Podsumowując, obiecałem wspomnieć o cechach

tego oprogramowania. W niniejszym artykule mam zamiar porównać najpopularniejszą z jego dystrybucji -

- Ubuntu - z popularnym systemem firmy Microsoft.

Page 7: eLight 06/2014 (4)

str. 7 | Miesięcznik eLight, nr 6/2014

Wielki Brat patrzy

CiekawostkiWedług ostatnich badań mężczyźni oglądający porno mają małe mózgi. Niestety niewiadomo co było pierwsze: mały mózg, czyporno. Na chwilę obecną nie stwierdzono, co jest przyczyną, a co skutkiem.

MKr

Grupy krwi odkrył Karl Landsteiner na początku XX w., a oficjalnie zostały przyjęte w 1928 r. Najczęściej występującą grupąkrwi w Polsce jest O+ oraz A+, którą ma 60% badanych. Czynnik Rh+ ma ok. 85% Polaków, a ujemny ok. 1 5%.

Czy wiesz, że…koale w czasie upałów ochładzają się poprzez przytulanie do konarów drzew?słonie bardzo dobrze umieją pływać?żyrafy mają język o długości do 50 cm, dzięki którym może sobie sama czyścić uszy?

SS

Język polski jest trzydziestym językiem na świecie pod względem liczby ludności używającej go jako ojczystego. Gdybyjednak uznać wszystkie języki chińskie i hinduskie za jednolite mowy, polszczyzna byłaby na miejscu dwudziestym.

Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) od 2009 roku pracuje nad standardem ISO 639-6 - systemem 3-4--literowych oznaczeń dla wszystkich języków, grup języków oraz ich odmian. O ile oznaczenia typu pol (Polish - językpolski) czy eng (English - język angielski) nie są dla nikogo niczym nowym, to skróty gamf (General American Formal -- ogólny, formalny amerykański) czy omic (Ostmitteldeutsch - wschodnio-średnio-niemiecki) mogą już zwrócić uwagę.Na liście identyfikatorów nie zabrakło oczywiście odmian języka polskiego. Prócz tak oczywistych jak pkif (polski formalny)czy wpla (dialekt rejonu Wielkopolska) ujrzymy również takie oznaczenia jak kcwi (gwara Kociewia),czy nawet pkia (polski amerykański).

MKa

Wydaje się, że aktywność fizyczna wpływa korzystnie nie tylko na serce, ale i na florę jelitową. Naukowcy z UniversityCollege Cork i Teagasc Food Research Centre wykazali bowiem, że zawodowi gracze rugby mają bardziej zróżnicowanąmikroflorę niż skądinąd zdrowi niesportowcy.

PR

W przeszłości, ludzie spali dwublokowo, czyli mniej więcej w połowie snu robili sobie "przerwę", podczas której na przykładsię modlili. Po takim śnie byli oni statystycznie bardziej wypoczęci niż my po śnie jednoblokowym. Jeśli ktoś zechcespróbować, Redakcja zaleca ostrożność, gdyż jakiś głośny budzik w środku nocy może nie tylko sprowadzić na śmiałkówgniew rodziny i sąsiadów, ale też być szokiem dla organizmu, co jak można się domyślić, nie jest zbyt zdrowe.

KB

Pingwin w zderzeniu z oknem

BezpieczeństwoWindows jest systemem, który z racjiswojej popularności oraz przeciętnegopoziomu wiedzy swoich użytkowników,stał się ulubionym celem ataków twór-ców wirusów i krakerów.Linux za to jest najczęstszym narzę-dziem krakerów. Więcej pisać chyba niemuszę.Baza aplikacjiPod system Windows znaleźć możnakażdą potrzebną aplikację, na Notatnikupocząwszy, poprzez Wiedźmina,a na systemach zarządzania bazami

danych skończywszy.Na Linuksa aplikacji jest nieco mniej ,ale zazwyczaj są one dobrej jakości.Jeśli jednak jakiegoś programu brakuje,można go napisać samemu.WymaganiaWymagania systemowe Windowsa 8.1są wprawdzie wyższe niż Ubuntu 14.04,jednak ten drugi na parametrach mini-malnych nie działa najlepiej .CenaMicrosoft Windows 8.1 - obecnie 515 złUbuntu 14.04 LTS Desktop - 0 zł/25 zł

PodsumowanieOba opisane tutaj systemy są świetnymoprogramowaniem. Wybór którego-kol-wiek z nich zależy wyłącznieod preferencji użytkownika. Windowswygrywa w dziedzinie dostępności apli-kacji i wsparcia, za to Linux pod wzglę-dem bezpieczeństwa i ceny. Wybórpozostawiam Czytelnikowi, oznajmiającjednocześnie, że jest to mój ostatni arty-kuł z serii poświęconej systemom opera-cyjnym.

MKa

Page 8: eLight 06/2014 (4)

Miesięcznik eLightŚwiatło ku oświeceniu

Numer 6/2014 (4)

Zespół Szkół Katolickich w Tczewie

ul. Wodna 683-100 Tczew

Redaktor naczelny:Patryk Rogaczewski (IALO) PR

Redaktorzy:

Krzysztof Bartoszewski (IALO) KB

Bogumił Błaszkowski (IBLO) BB

Mateusz Karcz (IALO) MKa

Michał Krakowiak (ICLO) MKr

Magda Radziszewska MR

Szymon Szałapata (IIICG) SS

Grzegorz Zaprawa (IBLO) GZ

E-mail: [email protected]

WWW: http://eLight.cirrus.pl

Patronat:

Cirrus

ul. Warsztatowa 5

83-110 Tczew

WYDANIESPECJALNEW WAKACJE

Jeśli stwierdziłaś/stwierdziłeś, że ta gazetka to ciekawy projekti chciałabyś lub chciałbyś dołączyć do grona go współtworzących,

skontaktuj się z nami. :)Możesz tego dokonać, bezpośrednio rozmawiając z redaktorem naczelnym

lub też pisząc na nasz adres e­mail.

Polub naszą stronę!

Podziel się spostrzeżeniami, pomysłami i wyraźswoją opinię o tym numerze. :)

Humor

-Dlaczego Ania oblała się kwasem?-Bo lepiej jej w rozpuszczonychwłosach.

-Mam taki fetysz, że lubię stopy-Jakie?-Na przykład mosiądz.

-Co biolog wiesza na choince?-Łańcuch pokarmowy!