![Page 1: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/1.jpg)
Wie is de baas in Europa?
Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013
Anna van der VleutenUHD Europese IntegratieInstitute for Management ResearchRadboud Universiteit [email protected]
![Page 2: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/2.jpg)
Wie is de baas in Europa?
Doel en opbouw workshop
1. Wie is de baas?
2. Wat is macht?
3. Hoe meten we macht?
4. Wie is de baas in Europa?
5. Heeft Nederland (nog) macht in Europa?
6. Materiaal
![Page 3: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/3.jpg)
1. Wie is de baas in Nederland?
Volkskrant Top-200, november 2012
![Page 4: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/4.jpg)
2.1 Wat is macht?
• Macht: talrijke definities Max Weber (de interactiedefinitie): - het feit dat actor A de mogelijkheid heeft om actor B een handeling te
laten verrichten die B anders niet zou hebben verricht- de mogelijkheid in een sociale relatie om zijn wil op te leggen, ook als
er weerstand is• Maar?
Steven Lukes onderscheidt 3 dimensies van macht: 1. Beslissen en bevelen2. Agenderen (agenda-setting)3. Macht als ideologische hegemonie
• Gezag: verwijst naar machtsuitoefening die aanvaard wordt, die als legitiem wordt aanzien en die in de praktijk gevolgd wordt
![Page 5: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/5.jpg)
3. Hoe meten we macht?
3.1 Reputatiemethode
3.2 Besluitvormingsmethode
3.3 Formele positiemethode
3.4 Netwerkmethode
3.5 Machtsbronnen
![Page 6: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/6.jpg)
4.1 Toepassing: Reputatie- Wie zijn dit?- Wie wordt beschouwd als de
machtigste van de 6?- Waarom?
![Page 7: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/7.jpg)
4.1 Reputatiemethode
• Voordelen?• Nadelen, beperkingen?
![Page 8: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/8.jpg)
4.2 De besluitvormingsmethode8
Europese Raad
Commissie
Europees Parlement
Raad van de EU
Hof
(Belangengroepen, Expert- netwer-
ken
Nationale overheidParlement
Supra/Inter-nationaal
Nationaal
Subnationale overheden
Input:Standpunt
Onderhandelingen/Besluitvorming/beleid
Output: Implementatie
Subnationaal
Commissie
Regering
![Page 9: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/9.jpg)
4.2 Besluitvormingsmethode - EU
• http://europarltv.europa.eu/nl/channels de serie Hoe werkt dat?, korte filmpjes met ondertiteling over allerlei aspecten van de EU; geeft leuke inside info (hoe je dankzij twitter kunt volgen wat er achter de gesloten deuren van de Europese Raad gebeurt, bijvoorbeeld)
![Page 10: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/10.jpg)
Wie heeft de macht in Brussel - 1
Het Europees Parlement is een tandeloze tijger
![Page 11: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/11.jpg)
4.2 Besluitvormingsmethode
• Voordelen?• Nadelen, beperkingen?
![Page 12: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/12.jpg)
4.3 Formele positiemethode
Voordelen?Nadelen, beperkingen?
![Page 13: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/13.jpg)
4.3 Vijf EU ambtenaren onder de 500 machtigsten ter wereld
http://www.foreignpolicy.com/articles/2013/04/29/the_500_most_powerful_people_in_the_world
![Page 14: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/14.jpg)
Wie heeft de macht in Brussel - 2?
De Brusselse bureaucratie rules Europa
![Page 15: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/15.jpg)
Wie heeft de macht in Brussel - 3
De echte macht in Brussel is in handen van de lobbygroepen
![Page 16: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/16.jpg)
4.4 De duivelse driehoek – gelijkbenig?
Legitimiteit, democratie
CapaciteitNationale controle
16
![Page 17: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/17.jpg)
4.4 De slag om Brussel: Wie is de baas in Europa?
• http://programma.vpro.nl/slagombrussel/afleveringen/seizoen4/wie-is-de-baas.html
Filmpje van 25 minuten, korte interviews met (oud-)politici, heldere conclusie; deel van een reeks met verschillende relevante thema’s en aspecten van Europese politiek
![Page 18: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/18.jpg)
Wie heeft de macht in Brussel – 4?
![Page 19: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/19.jpg)
Wie heeft de macht in Brussel - 5
Nederland heeft nauwelijks iets te zeggen in Brussel
![Page 20: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/20.jpg)
5. Hoeveel macht heeft Nederland in Europa? 1.26 Nederlandse leden van het EP (754/751 zetels)•Rapporteurs•EP medewetgever: 95% besluiten•EP rol begroting
2. Nederlandse regering• Raad: 13 van de 352 stemmen (15 staten, 260 = OK)(1 november: 55% lidstaten met 65% bevolking)• PV/EU
3. Eerste/Tweede Kamer: • gele/oranje kaart – Subsidiariteitstoets• Controle regering• Ratificeren verdragen
4. Nederlands lid Europese Commissie 5. Lobbyen
Pieter de Gooijer
![Page 21: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/21.jpg)
De baas van Europa? Waarom?
![Page 22: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/22.jpg)
Machtsbronnen
Individueel1. Welke formele positie bekleedt X?2. Welke mogelijkheden heeft X om de besluitvorming te
beïnvloeden?- Agenderen respectievelijk van de agenda weghouden- Beslissen of beslissing blokkeren- Besluitvormingsregels wijzigen
3. Over hoeveel mensen oefent X macht uit?4. Over hoeveel financiële middelen of andere waardevolle bronnen
(olie!) oefent X controle uit?5. Heeft X een sterk persoonlijk netwerk?6. Is X machtig in verschillende sferen (economie – politiek –
ideologisch – cultureel – wetenschap)?7. Gebruikt X haar of zijn macht actief?
![Page 23: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/23.jpg)
Meer informatie?
http://euobserver.com/news laatste nieuwtjes uit Brussel, zeer goed geïnformeerd over de wandelgangen
http://www.europa-nu.nl/ zeer up-to-date website met gedegen informatie over Europese actualiteit, achtergronden, Nederland in de EU; per item keuze uit korte en lange versie met veel links naar originele documenten
http://www.heeleuropa.nl/ EuropaNu speciaal voor jongeren, olijke lay-out, goede info, links naar de ‘moedersite’
http://www.go-europe.nl/ site van Nederlands Jeugdinstituut, veel info over Europese subsidies en jeugdbeleid
http://www.europamorgen.nl/ informatie speciaal voor jongeren, maar met Europa-juichtoon en niet goed up-to-date
![Page 24: Wie is de baas in Europa? Workshop Docentendag Maatschappijleer, 31 oktober 2013 Anna van der Vleuten UHD Europese Integratie Institute for Management](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081400/5551a0ed4979591f3c8b5174/html5/thumbnails/24.jpg)
Verder lezen
• A. van der Vleuten (red.) (2012) De Bestuurlijke Kaart van de EU, Uitgeverij Coutinho – inclusief website met meerkeuzevragen en opdrachten, bedoeld voor HBO/WO
• H. Vos (2011) Besluitvorming in de Europese Unie – een survival kit, Acco
• H. Lelieveldt & S. Princen (2011), The Politics of the European Union, Cambridge University Press