Warunki techniczne WT 2017 dla nowych budynków
Czym są warunki techniczne WT 2017 i jaki jest ich zakres?
Porównanie warunków technicznych WT 2014, WT 2017 i WT 2021
Wymagania dla budynku projektowanego według warunków WT 2017
Wydanie 1/2016
20.12.2016
www.eko-blog.pl www.vaillant.pl
2
Warunki techniczne dla projektu
i wykonania nowego budynku
Projekt i wykonanie budynku muszą odpowiadać
określonym warunkom technicznym. Jedne z nich
odnoszą się do kluczowej kwestii – standardu
energetycznego budynku. Mają one na celu zapewnienie
jak najniższego zużycia energii i tym samym jak
najniższych kosztów ogrzewania domu.
Wspomniane warunki techniczne są ogłaszane
każdorazowo Rozporządzeniem Ministra Transportu,
Budownictwa i Gospodarki Morskiej i publikowane
w Dzienniku Ustaw.
W dniu 01.01.2017 r., w życie wchodzą najnowsze
warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie, nazywane skrótowo WT 2017.
Zastąpią one warunki WT 2014.
3
Ogólny zakres warunków WT 2017
- przegrody budynku i jego szczelność
Zarówno wcześniejsze warunki (WT 2014), jak i nowe
WT 2017 wprowadzają określone standardy dla takich
elementów budynku jak m.in.:
o ściany zewnętrzne i wewnętrzne
o stropodachy i stropy
o podłogi na gruncie
o okna i drzwi wejściowe
o izolacja cieplna rur
Warunki techniczne WT 2017 dotyczą także bardzo
ważnej kwestii szczelności budynku, która odgrywa
znaczący wpływ na ilość powietrza zewnętrznego
napływającego w niekontrolowany sposób do budynku.
Kontrola szczelności nie jest jednak wymagana,
a zalecana do przeprowadzenia (Blower Door Test).
Należy zaznaczyć, że brak wymaganej szczelności
budynku może zniweczyć starania o zapewnienie jego
niskich potrzeb cieplnych. Odpowiedni wg wymagań
standard izolacyjności cieplnej ścian, okien itd., może
być tutaj niewystarczający.
4
Ogólny zakres warunków WT 2017
- standard izolacji cieplnej i zużycie energii
Zakres warunków technicznych WT 2017 odnoszący się do zużycia energii przez budynek
można podzielić na 2 główne grupy wymagań, jakie należy uwzględnić w projekcie.
Izolacja cieplna (przegrody, okna, orurowanie)
Zużycie energii pierwotnej (ogrzewanie, wentylacja, chłodzenie,
ciepła woda użytkowa, oświetlenie)
Standard izolacji cieplnej budynku będzie odgrywać wpływ na zapotrzebowanie ciepła
budynku. W połączeniu z wybranym rodzajem i efektywnością źródła ciepła, będzie to
z kolei bezpośrednio wpływać na zużycie energii pierwotnej. Może zachodzić np. potrzeba
podwyższenia standardu izolacji cieplnej, aby w połączeniu z mniej efektywnym systemem
grzewczym, obniżyć zużycie energii pierwotnej.
5
Ogólny zakres warunków WT 2017
- standard izolacji cieplnej
Izolacja cieplna
jakie wymagania stawiają warunki WT 2017?
6
Porównanie podstawowych warunków
technicznych dla przegród budynku
Jednym z podstawowych wymogów określanych w kolejno publikowanych warunkach WT
jest standard izolacyjności przegród budynku. Współczynnik przenikania ciepła U nie może
przekraczać maksymalnej wartości ustalonej dla danej przegrody. Przykładowo dla ściany
zewnętrznej warunki WT 2017 dopuszczają współczynnik U nie wyższy niż 0,23 W/(m2·K),
niższą o 8% od wymagań warunków WT 2014. W przyszłych warunkach WT 2021 wartość
współczynnika U nie będzie mogła przekraczać 0,20 W/(m2·K).
Rodzaj elementu WT 2014
U [W/(m2·K)]
WT 2017
U [W/(m2·K)]
WT 2021
U [W/(m2·K)]
Ściany zewnętrzne
0,25 0,23 0,20
Stropodachy, dachy,
stropy pod poddaszami
0,20 0,18 0,15
Okna pionowe,
drzwi balkonowe
1,30 1,10 0,90
Okna połaciowe
1,50 1,30 1,10
Drzwi zewnętrzne
1,70 1,50 1,30
Stropy nad piwnicami 0,25 0,25 0,25
Podłogi na gruncie 0,30 0,30 0,30
-8% -13%
-10% -16%
-15% -18%
-13% -15%
Wybrane rodzaje przegród
dla pomieszczeń z temperaturą
wewnętrzną powyżej 16 oC -12% -13%
Wyraźny wzrost
wymagań dotyczy
okien i drzwi, dla
których warunki
WT 2017 obniżają
współczynnik U
nawet o 15%
w porównaniu do
warunków WT 2014
7
min
. 1
3 c
m
Wymagania dla izolacyjności cieplnej
ścian zewnętrznych – porównanie izolacji
Nowe warunki WT 2017 nie wprowadziły znaczącej zmiany w dopuszczalnej wartości
współczynnika przenikania ciepła dla ścian zewnętrznych. Zmiana wartości z 0,25
do 0,23 W/m2K w praktyce oznacza, że wymagana wg obliczeń grubość izolacji cieplnej
powinna wzrosnąć o … 1 cm.
WT 2014
U = 0,25 W/m2K
WT 2017
U = 0,23 W/m2K
WT 2021
U = 0,20 W/m2K
Istotniejszą zmianę wprowadzą w tym zakresie warunki WT 2021, gdy uzyskanie
współczynnika maks. 0,20 W/m2K będzie wymagać zastosowania izolacji cieplnej
o grubości min. 17 cm (wg przykładowej kalkulacji dla ściany 2-warstwowej)
25
cm
Pu
sta
k
ce
ram
iczny
Izo
lacja
cie
pln
a
min
. 1
7 c
m
25 c
m
min
. 1
4 c
m
25
cm
Pu
sta
k
ce
ram
iczny
Izola
cja
cie
pln
a
Pu
sta
k
ce
ram
iczny
Izo
lacja
cie
pln
a
Obliczenia za pomocą kalkulatora termoorganika.pl
8
Wymagania dla izolacyjności cieplnej
stropodachów – porównanie izolacji
Nowe warunki WT 2017 nie wprowadziły znaczącej zmiany dla dopuszczalnej wartości
współczynnika przenikania ciepła dla stropodachu. Zmiana wartości z 0,20 do 0,18 W/m2K
oznacza, że wymagana wg obliczeń grubość izolacji cieplnej powinna wzrosnąć o 2 cm
(przykładowa kalkulacja dla stropodachu z wełną mineralną o przewodności 0,040 W/mK)
WT 2014
U = 0,20 W/m2K
WT 2017
U = 0,18 W/m2K
WT 2021
U = 0,15 W/m2K
Istotniejszą zmianę wprowadzą w tym zakresie warunki WT 2021, gdy uzyskanie
współczynnika przenikania ciepła 0,15 W/m2K będzie wymagać zastosowania izolacji
cieplnej o grubości min. 24 cm (+ 6 cm w stosunku do warunków WT 2014 wg kalkulacji)
Obliczenia za pomocą kalkulatora Rockwool
9
Wymagania dla izolacyjności cieplnej
okien pionowych – porównanie
Nowe warunki WT 2017 wprowadzają znaczące zwiększenie wymagań dla standardu
izolacyjności cieplnej okien. Najłatwiejsze spełnienie wymagań uzyskuje się stosując
potrójne przeszklenie. Bardzo istotna jest także konstrukcja samej ramy okiennej,
odgrywając decydujący wpływ na całkowitą wartość współczynnika przenikania ciepła Uw.
WT 2014
Uw = 1,30 W/m2K
WT 2017
Uw = 1,10 W/m2K
WT 2021
Uw = 0,90 W/m2K
* Wartości wymagane dla pomieszczeń o temperaturze wewnętrznej powyżej 16 oC
10
Wymagania dla izolacyjności cieplnej
okien połaciowych – porównanie
Warunki WT 2017 zwiększają także wymagania dla okien połaciowych (dachowych), które
muszą cechować się współczynnikiem przenikania ciepła Uw nie większym niż 1,30 W/m2K.
Jest to wartość osiągana przez dobrej klasy okna o podwójnym przeszkleniu. Niższe
współczynniki Uw są osiągane przez okna trójszybowe (Uw w granicach 0,801,10 W/m2K).
Na rynku są także dostępne okna o większej niż 3 liczbie szyb, uzyskujące współczynnik
przenikania ciepła poniżej 0,60 W/m2K. Są one przeznaczone np. dla domów pasywnych.
WT 2014
Uw = 1,50 W/m2K
WT 2017
Uw = 1,30 W/m2K
WT 2021
Uw = 1,10 W/m2K
* Wartości wymagane dla pomieszczeń o temperaturze wewnętrznej powyżej 16 oC
11
Porównanie strat ciepła pomieszczenia
– przenikanie przez ściany i okna
Straty ciepła pomieszczenia o powierzchni 30 m2 wynikające z przenikania ciepła przez
ściany zewnętrzne i okna w budynku o standardzie WT 2017 będą będą dla porównania
niższe średnio o 1015% od analogicznych strat w budynku typu WT 2014. W przyszłym
budynku o standardzie WT 2021 straty w porównaniu do budynku typu WT 2014 będą już
średnio niższe 1530%.
-20 oC
+20 oC Okna: 520 W
Ściany: 650 W
Okna: 440 W
Ściany: 600 W
Okna: 360 W
Ściany: 570 W
Kalkulacja dla powierzchni ścian 65 m2, okien 10 m2
12
Wymagania dla izolacyjności cieplnej
rur i komponentów instalacji CO i CWU
Izolacja cieplna dla rur rozprowadzających (nie
dotyczy np. tzw. gałązek grzejnikowych łączących
z pionami) oraz komponentów (np. wymienniki ciepła)
w instalacji centralnego ogrzewania (CO), ciepłej wody
użytkowej (CWU), a także instalacji chłodu oraz
ogrzewania powietrznego, musi spełniać określone
wymagania dla standardu WT 2017.
Rodzaj rury i warunków eksploatacyjnych Grubość izolacji wg WT 2017 [mm]
Rura o średnicy wewnętrznej do 22 mm 20 mm
Rura o średnicy wewnętrznej od 22 do 35 mm 30 mm
Rura o średnicy wewnętrznej od 35 do 100 mm = średnicy wewnętrznej rury
Rura o średnicy wewnętrznej ponad 100 mm 100 mm
Rury przechodzące przez ściany i stropy 50% ww. grubości
Rury układane w podłodze 6 mm
Wybrane rodzaje rur instalacji CO i CWU, w określonych warunkach eksploatacji.
Grubość określona dla materiału o współczynniku przewodzenia ciepła 0,035 W/mK
13
Ogólny zakres warunków WT 2017
- zużycie energii pierwotnej
Zużycie energii pierwotnej jakie zużycie energii pierwotnej dopuszczają warunki WT 2017?
14
Rodzaje energii – pierwotna, końcowa,
użytkowa
Energia pierwotna jest zawarta w paliwie i np. w przypadku węgla zostaje zamieniona na
energię elektryczną w elektrowni. Energia elektryczna dostarczana np. dla pompy ciepła
w budynku nosi nazwę energii końcowej. Energia końcowa z określoną sprawnością służy
do wytworzenia energii użytkowej wymaganej do ogrzewania budynku, podgrzewania wody
użytkowej itd. Użytkownik ponosi koszty ogrzewania domu z tytułu zakupu energii końcowej
(licznik energii elektrycznej, gazomierz, itp.).
15
Ogólny zakres warunków WT 2017
- maksymalne zużycie energii pierwotnej
Warunki WT 2017 określają maksymalny poziom zużycia energii pierwotnej EP zużywanej
dla potrzeb bytowych mieszkańców: ogrzewania, wentylacji i chłodzenia pomieszczeń,
przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz oświetlenia.
EP = EPH+W + ΔEPC + ΔEPL kWh/(m2·rok)
Ogrzewanie
Wentylacja
Ciepła woda użytkowa
Chłodzenie Oświetlenie
Dla budynków mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych nie określa się dopuszczalnego
zużycia energii pierwotnej dla potrzeb oświetlenia (ΔEPL = 0).
16
Zużycie energii pierwotnej przez budynki
w standardzie WT 2014, WT 2017 i WT 2021
WT 2014
WT 2017
WT 2021
120 kWh/m2rok
95 kWh/m2rok
70 kWh/m2rok
Warunki techniczne określają maksymalne
dopuszczalne zużycie energii pierwotnej
Dla budynku 1-rodzinnego zużycie energii
pierwotnej dla ogrzewania pomieszczeń,
wentylacji oraz podgrzewania ciepłej wody
użytkowej, nie może przekraczać według
warunków WT 2017: 95 kWh/m2rok
Od 2021 wartość dopuszczalna zostanie
obniżona do 70 kWh/m2rok
Wpływ na zużycie energii pierwotnej będzie
odgrywać nie tylko standard izolacji cieplnej
budynku, ale również efektywność systemu
grzewczo-wentylacyjnego oraz podgrzewania
wody użytkowej. Kluczowe znaczenie będzie
jednak odgrywać efektywność energetyczna
źródła energii pierwotnej.
17
Ogólny zakres warunków WT 2017
- ogrzewanie, wentylacja i woda użytkowa
Największy udział w zużyciu energii pierwotnej
przypada na ogrzewanie i wentylację budynku oraz
podgrzewanie ciepłej wody użytkowej.
Dla budynków jedno- i wielorodzinnych, zużycie
energii pierwotnej EP nie może być większe niż:
WT 2017
[kWh/(m2·rok)]
WT 2021
[kWh/(m2·rok)]
EP = 95 EP = 70
Spełnienie tych wymagań jest możliwe poprzez
zapewnienie wymaganego standardu izolacji cieplnej
oraz zastosowania wysokoefektywnego systemu
ogrzewania, wentylacji i podgrzewu wody użytkowej.
18
Ogólny zakres warunków WT 2017
- chłodzenie pomieszczeń
Warunki WT 2017 określają również maksymalny
poziom zużycia energii pierwotnej dla potrzeb
chłodzenia pomieszczeń.
Dla budynków jedno- i wielorodzinnych, zużycie
energii pierwotnej nie może przekraczać określonej
wartości ΔEPC:
WT 2017
[kWh/(m2·rok)]
WT 2021
[kWh/(m2·rok)]
ΔEPC = 10·AFC/AF ΔEPC = 5·AFC/AF
AFC – powierzchnia użytkowa chłodzona budynku
AF – powierzchnia użytkowa ogrzewana budynku
Przykład:
o Powierzchnia ogrzewana domu: AF = 160 m2
o Powierzchnia chłodzona (salon): AFC = 60 m2
o Dopuszczalne zużycie energii:
ΔEPC = 10·AFC/AF = 10·60/160 = 3,75 kWh/m2·rok
19
Ogólny zakres warunków WT 2017
- oświetlenie pomieszczeń
Warunki WT 2017 określają również maksymalny
poziom zużycia energii pierwotnej dla potrzeb
oświetlenia pomieszczeń. Wymagania te nie dotyczą
budynków jedno- i wielorodzinnych, lecz pozostałych
wymienionych w rozporządzeniu (zamieszkania
zbiorowego, użyteczności publicznej, gospodarczych,
magazynowych i produkcyjnych). Przy użytkowaniu
oświetlenia np. do 2500 godzin rocznie, zużycie
energii pierwotnej nie może przekraczać 50 kWh
rocznie na 1 m2 powierzchni użytkowej budynku.
Warunki WT 2021 zaostrzą wymagania – zużycie
energii pierwotnej ΔEPL będzie musiało być niższe
o połowę w porównaniu do warunków WT 2017.
Czas użytkowania
oświetlenia (h/rok)
WT 2017
[kWh/(m2·rok)]
WT 2021
[kWh/(m2·rok)]
do 2500 h/rok ΔEPL = 50 ΔEPL = 25
od 2500 h/rok ΔEPL = 100 ΔEPL = 50
20
Współczynnik nakładu energii pierwotnej
Współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej określa jaka jest jej niezbędna
umowna ilość dla wytworzenia energii końcowej (na wejściu do budynku). Przyjmuje się na
przykład, że na 1 kWh energii (końcowej) dostarczanej do budynku należy zużyć 1,1 kWh
energii w kotle gazowym lub olejowym.
Nakład energii pierwotnej będzie wyższy
przy wykorzystaniu energii elektrycznej
(3,0, czyli 3 kWh energii pierwotnej na
każdą 1 kWh energii końcowej) i znacznie
niższy przy wykorzystaniu biomasy (0,2).
W przypadku kolektorów słonecznych
nakład energii pierwotnej przyjmuje się jako
zerowy. Wytwarzając ciepło, instalacja
solarna zużywa jedynie śladową ilość
energii elektrycznej.
Źródło ciepła/energii Współczynnik
nakładu Wi
Kocioł na gaz ziemny 1,1
Kocioł na gaz płynny 1,1
Kocioł na olej opałowy 1,1
Kocioł na węgiel 1,1
Kocioł na biomasę 0,2
Ciepło z ciepłowni węglowej 1,3
Ciepło z ciepłowni gazowej 1,2
Ciepło z ciepłowni na biomasę 0,2
Kolektor słoneczny 0
Panel fotowoltaiczny 0,7
Energia elektryczna 3,0