Download - Van Tai Container
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Lêi nãi ®Çu
VËn t¶i biÓn ®¶m nhËn vËn chuyÓn tíi 80% khèi lîng
hµng hãa th¬ng m¹i trªn thÕ giíi vµ 90% lîng hµng container.
§èi víi níc ta, vËn t¶i biÓn cã mét vai trß to lín kh«ng thÓ phñ
nhËn. Nh÷ng n¨m qua, ®Æc biÖt tõ khi ViÖt Nam thùc hiÖn
chÝnh s¸ch më cöa, ngµnh vËn t¶i biÓn ViÖt Nam ®· vµ ®ang
ph¸t triÓn nhanh chãng, thÞ trêng hµng h¶i ViÖt Nam ®ang
dÇn dÇn më réng theo nhÞp ®é chung cña xu thÕ th¬ng m¹i
khu vùc vµ toµn cÇu.
Sù nghiÖp ®æi míi, chÝnh s¸ch më cöa, hßa nhËp cña
ViÖt Nam víi quèc tÕ ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho khèi lîng hµng hãa
xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam t¨ng víi tèc ®é nhanh. NÕu nh
n¨m 1986, tæng khèi lîng hµng hãa th«ng qua trong toµn
quèc míi ®¹t 13,9 triÖu tÊn th× n¨m 1997 ®· ®¹t 45,7 triÖu
tÊn, t¨ng b×nh qu©n 10%/n¨m. Riªng hµng container th«ng
qua c¶ng giai ®o¹n 1991-1996 t¨ng víi nhÞp ®é 30-35%/n¨m.
Tuy nhiªn, do nhiÒu nguyªn nh©n, lîng hµng hãa xuÊt nhËp
khÈu cña ViÖt Nam do ®éi tµu trong níc ®¶m nhËn cßn nhá
bÐ so víi n¨ng lùc thùc tÕ.
Khi ®Êt níc më cöa héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi cïng
víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, xuÊt nhËp khÈu t¨ng ®· t¹o
®iÒu kiÖn cho hµng lo¹t nh÷ng h·ng tµu lín quèc tÕ cã mÆt
t¹i thÞ trêng ViÖt Nam c¹nh tranh víi nhau, víi ngµnh hµng h¶i
ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ víi ®éi tµu container ViÖt Nam cßn
nhá yÕu vÒ sè lîng vµ träng t¶i.
Trong khi ®ã, container ho¸ trong vËn t¶i biÓn l¹i ®îc coi
lµ cuéc c¸ch m¹ng lín nhÊt thÕ giíi chØ sau cuéc c¸ch m¹ng
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 1
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
th«ng tin. Ngay sau khi xuÊt hiÖn n¨m 1956, container ®· cã
sù ph¸t triÓn thÇn kú. Giai ®o¹n 1975 - 1994, sè lîng
container ®îc xÕp dì t¨ng 7 lÇn tõ 17,4 triÖu lªn 126,6 triÖu
TEU. Xu thÕ t¨ng trëng nµy vÉn ®îc duy tr× cho tíi ®Çu thÕ
kû 21.
T¹i ViÖt Nam , tiÕp theo tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn
kinh tÕ, nhu cÇu vËn chuyÓn hµng hãa b»ng container ®·
t¨ng m¹nh , tuy vËy ViÖt Nam cha cã chñ tµu kinh doanh
®Ých thùc vËn t¶i container trong khi phÇn lín trong sè 20
h·ng tµu container lín nhÊt thÕ giíi ®· cã mÆt t¹i ViÖt Nam díi
c¸c h×nh thøc liªn doanh hay v¨n phßng ®¹i diÖn. Nh×n
chung, thÞ trêng vËn t¶i container t¹i ViÖt Nam cßn phô thuéc
nhiÒu vµo c¸c h·ng tµu níc ngoµi. Chóng ta cha thùc sù cã
nh÷ng tµu container ch¹y tuyÕn xa còng nh trang thiÕt bÞ
cho dÞch vô vËn t¶i container cßn l¹c hËu vµ thiÕu ®ång bé.
§éi tµu container ViÖt Nam ®ang ®ßi hái ph¶i cã ®îc sù
quan t©m ®óng ®¾n h¬n tõ phÝa chÝnh phñ ®Ó cã thÓ
ph¸t triÓn nhanh vµ m¹nh, tËn dông ®îc nh÷ng lîi thÕ s½n cã
cña m×nh.
Trong ph¹m vi nhá hÑp cña mét khãa luËn tèt nghiÖp,
ngêi viÕt sau ®©y xin ®îc tr×nh bµy ®«i nÐt s¬ lîc vÒ thùc
tr¹ng cña ®éi tµu container ViÖt Nam vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i
ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña ®éi tµu container
trong bèi c¶nh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ.
Khãa luËn ®îc chia lµm 3 ch¬ng víi néi dung nh sau:
Ch¬ng 1: Kh¸i qu¸t vÒ ®éi tµu container vµ dÞch vô vËn
t¶i container thÕ giíi.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 2
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng kinh doanh cña ®éi tµu vËn t¶i
container ViÖt Nam
Ch¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng n¨ng lùc c¹nh
tranh cña ®éi tµu container ViÖt Nam.
Trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn khãa luËn nµy, ngêi viÕt
®· nhËn ®îc rÊt nhiÒu sù híng dÉn vµ gióp ®ì tËn t×nh, ®Æc
biÖt tõ TS. Vò SÜ TuÊn, chñ nhiÖm khoa Kinh tÕ Ngo¹i Th¬ng,
trêng §¹i häc Ngo¹i Th¬ng Hµ Néi, lµ ngêi trùc tiÕp híng dÉn
cho khãa luËn. Xin ®îc bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh ®Õn
thÇy v× nh÷ng ®éng viªn vµ ý kiÕn quý b¸u. §ång thêi, còng
xin ®îc c¶m ¬n Côc hµng h¶i ViÖt Nam, Tæng c«ng ty hµng
h¶i ViÖt Nam v× nh÷ng tµi liÖu vµ th«ng tin thiÕt thùc cho
®Ò tµi nghiªn cøu.
Hµ Néi, th¸ng
12/2003.
Ch¬ng i
Kh¸i qu¸t vÒ ®éi tµu Container vµ
dÞch vô vËn t¶i Container thÕ giíi
I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh dÞch vô vËn t¶i
container
1.Kh¸i niÖm vÒ vËn t¶i container
1.1.§Þnh nghÜa
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 3
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Th¸ng 6 n¨m 1964, Uû ban kÜ thuËt cña Tæ chøc tiªu
chuÈn ho¸ quèc tÕ(ISO) ®· ®a ra ®Þnh nghÜa tæng qu¸t vÒ
container. Tõ ®ã ®Õn nay, c¸c níc trªn thÕ giíi ®Òu ¸p dông
®Þnh nghÜa nµy cña ISO.
Theo ®Þnh nghÜa nµy, container lµ mét c«ng cô vËn t¶i
cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:
Cã h×nh d¸ng cè ®Þnh, bÒn ch¾c ®Ó cã thÓ sö
dông ®îc nhiÒu lÇn.
Cã cÊu t¹o ®Æc biÖt ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc
chuyªn chë b»ng mét hoÆc nhiÒu ph¬ng tiÖn vËn t¶i,
hµng ho¸ kh«ng ph¶i xÕp dì ë c¶ng däc ®êng.
Cã thiÕt bÞ riªng ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc bèc, dì vµ
chuyÓn t¶i.
Cã dung tÝch bªn trong kh«ng Ýt h¬n 1 m
Tõ ®Þnh nghÜa trªn cã thÓ thÊy, container kh«ng ph¶i
lµ mét lo¹i bao b× hµng ho¸ th«ng thêng mÆc dï nã cã thÓ
thùc hiÖn chøc n¨ng nh mét bao b× vËn t¶i. Container còng
kh«ng ph¶i lµ mét c«ng cô vËn t¶i hay mét bé phËn cña c«ng
cô vËn t¶i v× nã kh«ng g¾n liÒn víi c«ng cô vËn t¶i.
Nh vËy, mét c¸ch chung nhÊt, cã thÓ hiÓu container lµ
mét c«ng cô chøa hµng, cã d¹ng h×nh hép, ®îc lµm b»ng gç
hoÆc kim lo¹i, cã kÝch thíc tiªu chuÈn ho¸, dïng ®îc nhiÒu lÇn
vµ cã søc chøa lín, cã thÓ t¸ch biÖt khái ph¬ng tiÖn vËn t¶i,
bèc xÕp nh mét ®¬n vÞ träng t¶i vµ chuyÓn t¶i mµ kh«ng
ph¶i bèc xÕp l¹i hµng bªn trong.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 4
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
1.2.Ph©n lo¹i
Trong thùc tÕ, container ®îc ph©n thµnh nhiÒu lo¹i dùa
trªn c¸c tiªu chuÈn kh¸c nhau, cô thÓ:
1.2.1.Ph©n lo¹i theo kÝch th íc
Container lo¹i nhá: lµ c¸c container cã träng lîng díi
5 tÊn vµ dung tÝch díi 3m
Container lo¹i trung b×nh: lµ container cã träng lîng
5-8 tÊn vµ dung tÝch nhá h¬n 10m
Container lo¹i lín: lµ c¸c container cã träng lîng lín
h¬n 10 tÊn vµ dung tÝch h¬n 10m
HiÖn t¹i, nhiÒu tæ chøc thÕ giíi nghiªn cøu tiªu chuÈn
hãa container, song ISO vÉn lµ tæ chøc ®ãng vai trß quan
träng nhÊt. N¨m 1967, tiªu chuÈn hãa container cña ñy ban
kü thuËt thuéc ISO ®· ®a ra nh sau(xem b¶ng 1)
Trong c¸c lo¹i container nµy, lo¹i cã chiÒu dµi 20 feet,
chiÒu réng vµ chiÒu cao 8 feet(20x8x8) ®îc coi lµ ®¬n vÞ
chuÈn, gäi lµ ®¬n vÞ t¬ng ®¬ng víi container 20 feet, hay
cßn ®îc gäi lµ TEU ( twenty foot equivalent unit) ®Ó ®o lêng
trong vËn t¶i container.
B¶ng 1:Tham sè kü thuËt cña 7 lo¹i container thuéc seri
1 theo tiªu chuÈn cña ISO
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 5
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Ký hiÖuChiÒu
cao
ChiÒu
réngChiÒu dµi
Träng
lîng
tèi ®a
(tµu)
Träng
lîng
tÞnh
(tµu)
Dung
tÝch
(m3)foot mm foot mm foot mm
1.A 8
2.43
5 8 2.435 40,0 12.190 30 27,0 61,0
1A.A 8
2.43
5 8 2.435 40,0 12.190 30 27,0 61,0
1.B 8
2.43
5 8 2.435 29,1 9.125 25 23,0 45,5
1.C 8
2.43
5 8 2.435 19,1 6.055 20 18,0 30,5
1.D 8
2.43
5 8 2.435 9,9 2.990 10 8,7 14,3
1.E 8
2.43
5 8 2.435 6,5 1.965 7 6,1 9,1
1.F 8
2.43
5 8 2.435 4,9 1.460 5 4,0 7,0
Nguån:Tiªu chuÈn hãa container cña ñy ban kü thuËt thuéc
ISO(n¨m 1967)
1.2.2.Ph©n lo¹i theo c«ng dông
Theo CODE R688-21968 cña ISO, nÕu ph©n lo¹i theo
môc ®Ých sö dông , container ®îc chia thµnh 5 nhãm chñ
yÕu nh sau:
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 6
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Nhãm 1: container chë hµng b¸ch ho¸(general
cargo container)
Cã thÓ nãi, ®©y lµ lo¹i container kh¸ phæ biÕn, nã
chiÕm mét tØ träng cao trong c¸c lo¹i container. Nhãm nµy
bao gåm mét sè lo¹i nh sau:
Container hë trªn (open top container)
Container kÝn (closed container)
Container kÝn cã cöa ë mét ®Çu vµ c¸c bªn( side-
open container)
Container cã hai nöa(half-heigh container)
Container cã lç th«ng h¬i(vented container)
Nhãm 2: container chë hµng rêi (Dry bulk/Bulker
freight container )
§©y lµ lo¹i container dïng ®Ó chë hµng rêi nh thãc h¹t,
xµ phßng bét, c¸c lo¹i h¹t nhá, ph©n bãn, ho¸ chÊt. Lo¹i
container nµy cã miÖng chøa ë trªn m¸i ®Ó ®æ hµng vµ cã
cöa container ®Ó dì hµng ra.
¦u ®iÓm cña lo¹i container nµy lµ gióp tiÕt kiÖm søc lao
®éng khi xÕp hµng vµo vµ dì hµng ra, tuy nhiªn, nã còng cã
®iÓm bÊt lîi lµ träng lîng cña vá container t¬ng ®èi nÆng, sè
n¾p vµ cöa nhiÒu cã thÓ g©y khã kh¨n trong viÖc gi÷ an
toµn vµ kÝn níc cho container.
Nhãm 3: container b¶o «n/ nãng/ l¹nh ( thermal
insulated/ heated/ refrigerated/ reefer container)
§©y lµ nhãm gåm c¸c lo¹i container dïng ®Ó chøa hµng
mau háng ( hµng rau qu¶), vµ c¸c lo¹i hµng ho¸ bÞ ¶nh hëng
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 7
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
do sù thay ®æi nhiÖt ®é. Lo¹i container nµy cã sên, sµn, m¸i
vµ cöa ®îc èp b»ng vËt liÖu truyÒn nhiÖt thÊp ®Ó h¹n chÕ sù
di chuyÓn nhiÖt ®é gi÷a bªn trong vµ bªn ngoµi container ,
nhiÒu container lo¹i nµy cã thiÕt bÞ lµm nãng hoÆc lµm l¹nh
®îc ®Æt ë mét ®Çu hay bªn thµnh container . Mét sè
container l¹i dùa vµo sù lµm l¹nh hçn hîp.
Nhãm nµy gåm mét sè lo¹i nh sau:
Container l¹nh (reefer container ): dïng ®Ó chuyªn
chë mét sè thùc phÈm ®«ng l¹nh nh thÞt, c¸ hoÆc thùc
phÈm cÇn gi÷ m¸t nh rau qu¶.
Container gi÷ nhiÖt(insulated container): còng ®îc
dïng cho hµng ho¸ lµ rau qu¶.
Container tho¸ng h¬i(ventilated container): lo¹i nµy
cã c¸c lç tho¸ng ë hai bªn sên hoÆc hai ®Çu, cho phÐp sù
th«ng h¬i h÷u hiÖu
Nhãm 4: container thïng chøa(Tank container)
Container thïng chøa lµ nh÷ng thïng chøa b»ng thÐp ®îc
chÕ t¹o phï hîp víi kÝch thíc cña ISO cã dung tÝch lµ 20ft,
h×nh d¸ng nh mét khung s¾t h×nh ch÷ nhËt, chøa ®îc
kho¶ng 400 galon (15.410 lit )
C¸c lo¹i container nµy ®îc dïng ®Ó chë hµng ho¸ nguy
hiÓm vµ hµng d¹ng láng nh dÇu ¨n, ho¸ chÊt. Nã cã u ®iÓm
lµ tiÕt kiÖm ®îc kh¸ nhiÒu søc lao ®éng khi ®æ ®Çy hay hót
rçng, ®ång thêi l¹i cã thÓ ®îc sö dông nh mét kho chøa t¹m
thêi. Tuy nhiªn, container thïng chøa còng cã mét sè h¹n chÕ
nh:
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 8
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Träng lîng vá cao.
Gi¸ thµnh cao.
Chi phÝ b¶o dìng cao.
§ßi hái mçi lÇn rãt hµng vµo lµ ph¶i lµm s¹ch
thïng chøa.
Nhãm 5: container ®Æc biÖt (special container)
Mét vÝ dô vÒ container ®Æc biÖt ®ã lµ c¸c container
dïng ®Ó chë sóc vËt sèng. §©y lµ lo¹i container ®îc l¾p ®Æt
cè ®Þnh nh÷ng ng¨n chuång cho sóc vËt sèng. Lo¹i nµy ®«i
khi còng cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh container phï hîp cho môc
®Ých chuyªn chë hµng b¸ch ho¸.
1.2.3.Ph©n lo¹i theo vËt liÖu ®ãng container
Bèn lo¹i vËt liÖu c¬ b¶n ®Ó chÕ t¹o container ®ã lµ hîp
kim nh«m, thÐp, gç v¸n Ðp vµ FRP. Tuy nhiªn, ngêi ta thêng
sö dông gép hai hay nhiÒu lo¹i vËt liÖu nãi trªn ®Ó chÕ t¹o
container.
Container thÐp: lµ lo¹i container ®îc lµm b»ng thÐp
c¶ khung lÉn v¸ch ng¨n. Lo¹i container nµy chÞu ®îc níc m-
a, khã bÞ rØ, ®ång thêi cã lîi Ých kinh tÕ do gi¸ thµnh ban
®Çu rÎ vµ dÔ söa ch÷a. Tuy nhiªn, lo¹i container nµy l¹i cã
träng lîng b× t¬ng ®èi nÆng vµ dÔ bÞ ¨n mßn.
Container nh«m: lo¹i container nµy nhÑ h¬n
container thÐp, h¬n n÷a l¹i Ýt bÞ ¨n mßn. Tuy nhiªn,
container nh«m kh«ng cã tÝnh chÞu lùc cao nh container
thÐp, gi¸ thµnh còng ®¾t h¬n nhiÒu.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 9
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Container FRP: ®©y lµ lo¹i container ®îc lµm b»ng
khung s¾t vµ v¸ch b»ng v¸n Ðp, hai mÆt ®îc phñ b»ng
nhùa ®îc gia cè b»ng sîi thuû tinh. Lo¹i nµy cã gi¸ thµnh
s¶n xuÊt t¬ng ®èi cao, viÖc söa ch÷a l¹i ®ßi hái kh¸ nhiÒu
c«ng søc.
Container gç v¸n Ðp
1.2.4.Ph©n lo¹i theo cÊu tróc container: gåm mét sè lo¹i c¬
b¶n:
Container kÝn: gåm hai lo¹i: container kÝn cã cöa ë
hai ®Çu vµ container kÝn cã cöa ë hai bªn.
Container më trªn (open top container): cã cöa ë
mét ®Çu vµ hë phÝa trªn
Container khung (flat rack container) : ®©y lµ lo¹i
container kh«ng cã m¸i, kh«ng cã thµnh, kh«ng cã cöa,
dïng ®Ó chë c¸c hµng hãa qu¸ nÆng, hµng qu¸ dµi hoÆc
hµng cång kÒnh, hµng kh«ng cã h×nh thï nhÊt ®Þnh.
Container gÊp (tilt container).
Container ph¼ng (flatbed container): dïng ®Ó chë
« t« hoÆc hµng qu¸ khæ qu¸ t¶i.
Container cã b¸nh l¨n (rolling container).
1.3.C¬ së vËt chÊt cña vËn t¶i container
1.3.1.C«ng cô vËn chuyÓn container.
a) C«ng cô vËn chuyÓn container b»ng ®êng biÓn.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 10
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
C«ng cô vËn chuyÓn container b»ng ®êng biÓn chñ yÕu
lµ c¸c lo¹i tµu container. Trªn thÕ giíi hiÖn nay cã rÊt nhiÒu
lo¹i tµu container kh¸c nhau do nhu cÇu ®a d¹ng vÒ vËn t¶i.
Cã thÓ kÓ tíi mét sè lo¹i tµu container sau:
Tµu chë hµng b¸ch hãa th«ng thêng (general cargo
ship): lµ lo¹i tµu chë hµng b¸ch hãa, tuy nhiªn mçi chuyÕn l¹i
cã thÓ nhËn kho¶ng 10-15 container ®Ó chë. Container chñ
yÕu ®îc xÕp ngay trªn boong. Lo¹i tµu nµy còng cã mét sè
thiÕt bÞ xÕp dì, ch»ng buéc container.
Tµu b¸n container (semicontainer ship) : lµ nh÷ng
tµu ®îc thiÕt kÕ ®Ó võa chë container võa chë c¸c hµng hãa
kh¸c, kÓ c¶ hµng b¸ch hãa. Lo¹i tµu nµy cã träng t¶i kh«ng lín
vµ thêng cã cÇn cÈu riªng ®Ó xÕp dì container.
Tµu chë sµ lan ( lash-lighter aboard ship) : ®©y lµ
mét lo¹i tµu cã cÊu tróc ®Æc biÖt. Lo¹i tµu nµy chuyªn dïng
®Ó chë sµ lan ®· ®îc xÕp ®Çy hµng hoÆc container. Mçi tµu
lo¹i nµy cã thÓ chë ®îc tõ 15 ®Õn 17 sµ lan. Mçi sµ lan cã
thÓ chë kho¶ng 350 ®Õn 1.000 tÊn. Ngêi ta cã thÓ xÕp dì sµ
lan lªn xuèng tµu b»ng cÇn cÈu chuyªn dông cã s½n trªn tµu
hoÆc theo ph¬ng thøc ch×m-næi cña tµu mÑ. Ngoµi ra, c¸c
sµ lan khi ®îc dì khái tµu mÑ cã thÓ tù vËn hµnh hoÆc còng
cã thÓ ®îc ®Èy hay kÐo vµo bê ®Ó xÕp dì hµng theo ph¬ng
ph¸p th«ng thêng. Sö dông lo¹i tµu nµy cho phÐp gi¶m ®îc
thêi gian xÕp dì so víi c¸c ph¬ng ph¸p th«ng thêng.
Tµu chuyªn dông chë container (full container
ship) : lµ lo¹i tµu ®îc dïng chØ ®Ó chë container. Còng v× lÝ
do nµy mµ tµu chuyªn dông chë container cã cÊu tróc hoµn
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 11
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
toµn kh¸c víi tµu chë hµng th«ng thêng. §©y lµ nh÷ng tµu cã
träng t¶i rÊt lín ( 1.000 ®Õn 5.000 TEU ), cã tèc ®é cao ( trªn
26 h¶i lý/giê). §Æc biÖt, lo¹i tµu nµy kh«ng cã cÇn cÈu trªn
tµu mµ sö dông cÈu giµn trªn bê cña c¸c c¶ng. Mét ®Æc
®iÓm ®¸ng lu ý cña lo¹i tµu nµy lµ chóng cã diÖn tÝch ®¸y
hÇm hµng b»ng hoÆc lín h¬n so víi diÖn tÝch miÖng hÇm
hµng, ®ång thêi cã c¸c kÐt níc d»n ë hai bªn m¹n tµu t¹o c©n
b»ng khi xÕp container thµnh nhiÒu hµng, nhiÒu tÇng.
Tïy thuéc vµo ph¬ng thøc xÕp dì mµ tµu chuyªn dông
chë container l¹i ®îc chia thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau:
Tµu RO-RO: lo¹i tµu nµy cã cöa hÇm ®îc ®Æt ë mòi
hoÆc ngay bªn c¹nh sên tµu. Tµu cã nhiÒu boong, gi÷a
c¸c boong cã c¸c ®êng dèc nghiªng. Container ®îc ®a tõ
c¶ng xÕp th¼ng vµo hÇm tµu b»ng c¸c xe n©ng cì lín.
NÕu ë c¸c tuyÕn ®êng ng¾n, container sÏ ®îc cè ®Þnh
s½n trªn mét lo¹i khung xe cã b¸nh (chassis). Khi tµu ®Õn,
chassis ®îc xe mooc ®a xuèng tµu vµ khi tíi c¶ng ®Ých l¹i
cho xe mooc kÐo nguyªn chassis lªn. Ph¬ng ph¸p nµy cã u
®iÓm lµ tiÕt kiÖm ®îc rÊt nhiÒu thêi gian xÕp dì vµ thêi
gian tµu ®ç ë c¶ng.
Tµu LO-LO: lo¹i tµu nµy ®îc gäi nh vËy do thùc hiÖn
ph¬ng ph¸p xÕp dì theo ph¬ng th¼ng ®øng qua thµnh
tµu b»ng cÇn cÈu cña c¶ng. Lo¹i tµu nµy cã cÊu tróc mét
boong, ®îc chia thµnh nhiÒu hÇm cã v¸ch ng¨n c¸ch.
Trong hÇm tµu cã nh÷ng kÕt cÊu ®Æc biÖt gäi lµ nh÷ng
ng¨n trît cã thÓ ®îc n©ng h¹ trùc tiÕp b»ng cÈu dµn.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 12
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Tµu container ®· tr¶i qua nhiÒu thÕ hÖ ph¸t triÓn kh¸c
nhau. Thêi kú ®Çu, ngêi ta thêng c¶i tiÕn c¸c tµu thêng
thµnh tµu container. Container cã thÓ ®îc xÕp trong hÇm
tµu, hoÆc 1-2 líp cao trªn boong tµu. ChiÕc tµu container
chuyªn dông ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ra ®êi n¨m 1968. Tµu nµy
cã cÊu tróc gièng kiÓu tæ ong, container ®îc xÕp lÇn lît tõng
chiÕc vµo c¸c lç tæ ong chång lªn nhau. Nh÷ng chiÕc tµu
container chuyªn dông thÕ hÖ ®Çu tiªn nµy lµ Seawish cña
Mü, Elbe Express cña §øc hay Haconnemaru cña NhËt. Lo¹i
nµy cã søc chë kh«ng qu¸ 800 TEU, tèc ®é 20 h¶i lý/giê,
träng t¶i 14.000-16.000 DWT.
§Õn n¨m 1970, nh÷ng chiÕc tµu container chuyªn dông
lo¹i míi ®· lÇn lît xuÊt hiÖn. §©y lµ c¸c tµu thuéc thÕ hÖ 2, cã
søc chë 2.500 TEU, tèc ®é ®¹t 22 h¶i lý/giê vµ träng t¶i
27.000-31000 DWT. Trªn nh÷ng chiÕc tµu nµy, container ®îc
xÕp tíi 7-8 hµng, cao 6 líp, trong hÇm vµ trªn boong xÕp hai
líp tíi 8-10 hµng.
ChØ 2 n¨m sau, nh÷ng tµu container chuyªn dông ®Çu
tiªn thuéc thÕ hÖ thø 3 ®· ®îc ra ®êi. Nh÷ng tµu nµy ®îc
gäi lµ tµu thÕ hÖ Panamax. Chóng cã søc chë 3.000 TEU,
träng t¶i 41.000-45.000 DWT, tèc ®é 33-35 h¶i lý/giê.
§Õn giai ®o¹n sau n¨m 1984, tµu chuyªn chë container
ngµy cµng ®îc ®ãng to h¬n, cã søc chë lªn tíi 6.000 TEU.
Trong hÇm tµu, container ®îc xÕp 10-12 hµng, cao tíi 8-9 líp,
trªn boong tµu xÕp cao 4 líp, víi 13-16 hµng vµ ®îc gäi lµ
"qu¸ cì Panamax". C¸c tµu nµy ®ßi hái c¶ng níc s©u vµ chiÒu
dµi cÇu lªn ®Õn 300m, víi diÖn tÝch b·i ®ñ réng ®Ó xÕp
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 13
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
container. Chóng còng ®ßi hái ph¶i cã hÖ thèng mét lo¹t tµu
nhá(feeder) ®Ó chë container tõ nh÷ng c¶ng nhá tíi c¶ng tËp
trung ®Ó lªn tµu lín.
B¶ng sau ®©y cho thÊy sù thay ®æi trong kÝch thíc tµu
container kÓ tõ nh÷ng thÕ hÖ ®Çu tiªn cho tíi ngµy nay:
B¶ng 2 : KÝch thíc tµu container
N¨m ThÕ hÖTEU
(1000)
ChiÒu
dµi (m)
ChiÒu
réng
(m)
Mín n-
íc (m)
1968 Thø 1 1,1 180 25 9
1970 - 80 Thø 2 2 - 3 213,00 27,4 10,8
1980 - 90 Panamax 3 - 4,5 294,00 32,0 12,2
1988 - 95 Post-
Panamax
4 - 5 280 -
305
31,1 12,7
1996 -
2005
ThÕ hÖ míi 6,4 -
7,5
300 -
347
42,9 14-
14,5
ThÕ hÖ tiÕp
theo
8 - 8,5 330 -
380
46-47 14,5
Sau 2005 Siªu lín 12,5 380 -
400
50-60 14,7
Nguån: UK. Ocean Shipping Consultants Ltd. - London -
n¨m 2002
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 14
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
b) C«ng cô vËn chuyÓn container b»ng ®êng « t«: khi vËn
chuyÓn container b»ng ®êng bé, ngêi ta thêng dïng c¸c lo¹i «
t« chuyªn dông hoÆc c¸c xe mooc mÆt ph¼ng hoÆc dïng c¸c
®Çu kÐo kÕt hîp víi c¸c shassis ( lµ mét bé khung cã cÊu t¹o
®Æc biÖt ®Ó cã thÓ xÕp vµ vËn chuyÓn an toµn container
b»ng « t«). Ngoµi ra, khi vËn chuyÓn container ë c¶ng hay
bÕn b·i, ngêi ta thêng dïng xe n©ng, cÇn cÈu di déng..
c) C«ng cô vËn chuyÓn container b»ng ®êng s¾t: khi vËn
chuyÓn container b»ng ®êng s¾t, ngêi ta dïng c¸c toa xe
chuyªn dông hoÆc c¸c toa xe mÆt ph¼ng cã chèt h·m hay
c¸c r¬ moãc cã b¸nh xe. §Ó vËn chuyÓn container b»ng ®êng
s¾t, thêng cã hai ph¬ng ph¸p nh sau:
Ph¬ng ph¸p TOFC, hay cßn ®îc gäi lµ piggyback: lµ
ph¬ng ph¸p xÕp container lªn xe mooc, sau ®ã xÕp c¶ xe
mooc lªn toa xe mÆt ph¼ng.
Ph¬ng ph¸p COFC: lµ ph¬ng ph¸p xÕp trùc tiÕp c¸c
container lªn toa xe mÆt ph¼ng. §©y lµ mét ph¬ng ph¸p vËn
chuyÓn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
1.3.2.C«ng cô xÕp dì container.
Mét trong nh÷ng thµnh c«ng cña container hãa lµ viÖc
tiªu chuÈn hãa vÒ kÝch thíc, träng lîng vµ ®iÓm mãc cÈu cña
container. Nhê ®ã, c¸c thiÕt bÞ xÕp dì, còng ®îc s¶n xuÊt
theo c¸c kÝch thíc phï hîp víi kÝch thíc cña container.
C¨n cø vµo c«ng dông, cã thÓ chia c«ng cô xÕp dì
container thµnh 4 nhãm sau:
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 15
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
C«ng cô xÕp dì container tõ tµu lªn bê vµ ngîc l¹i.
C«ng cô xÕp dì phôc vô viÖc s¾p xÕp container t¹i
c¸c kho b·i.
C«ng cô phôc vô cho xÕp dì container lªn xuèng c¸c
ph¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c nh tµu háa, « t« t¹i c¸c ®iÓm tËp
kÕt hoÆc n¬i nhËn hµng.
C«ng cô phôc vô viÖc xÕp hµng vµo container vµ
göi ®i hoÆc t¹i n¬i kh¸ch hµng nhËn container vµ dì hµng
ra.
C¨n cø vµo c¬ cÊu vËn hµnh cña c«ng cô xÕp dì
container, cã thÓ chia thµnh mét sè lo¹i nh sau:
C«ng cô xÕp dì di chuyÓn trªn b¸nh lèp.
C«ng cô xÕp dì di chuyÓn trªn ®êng ray.
Cã thÓ lÊy vÝ dô mét sè lo¹i c«ng cô xÕp dì tiªu biÓu:
CÇn cÈu giµn (gantry crane) : ra ®êi vµo
nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kØ 20 vµ cã thÓ coi lµ thiÕt bÞ
xÕp dì lµm hµng gi÷a tµu vµ bê hiÖn ®¹i nhÊt hiÖn nay.
Th©n cÇn cÈu lµ bèn cét thÐp kÕt cÊu(thêng lµ kÕt cÊu
hép) nèi víi nhau bëi c¸c thanh gi»ng vµ ®îc ®Æt lªn bÖ
b¸nh thÐp trªn ray däc th©n tµu. PhÇn trªn cét, ë phÝa
trong lµ giµn thÐp dµi cã xe têi di chuyÓn vu«ng gãc víi
cÇu tµu. §Ó t¹o thuËn lîi cho tµu cËp vµ rêi bÕn, phÇn
dµn phÝa sau cã thÓ ®îc kÐo lªn, kh«ng gian gi÷a bèn
cét cña cÇn cÈu giµn lµ chç ®Ó c¸c xe ®Õn nhËn hoÆc
chuyÓn container cho cÇn cÈu. Tèc ®é n©ng cña cÇn
cÈu nµy thêng trong kho¶ng 30-60m/phót, còng cã lo¹i cã
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 16
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
thÓ ®¹t tèc ®é 50-120m/phót víi thêi gian lµm hµng cho
mét container kho¶ng 90 gi©y. Tèc ®é di chuyÓn cña
lo¹i cÇn cÈu giµn thêng tõ 20-45m/phót vµ tèc ®é kÐo
ngang lµ 120-150m/phót, n¨ng suÊt xÕp dì cña cÇn cÇu
giµn rÊt cao, cã thÓ lªn tíi 40 TEU/giê, søc n©ng ®¹t 80
tÊn vµ cã thÓ xÕp dì container cao ®Õn tÇng thø 16 trªn
tµu. CÇn cÈu giµn cßn cã u ®iÓm lµ cã thÓ ho¹t ®éng
trong ®iÒu kiÖn giã b·o.
CÇn cÈu di ®éng(cÇn cÈu tù hµnh-transfer
crane): ®©y lµ lo¹i thiÕt bÞ xÕp dì container dïng t¹i c¸c
b·i container. CÇn cÈu tù hµnh di ®éng trªn b¸nh h¬i hay
®êng ray vµ nhá h¬n, cã c«ng suÊt ®¹t 30 TEU/giê, søc
n©ng ®¹t 80 tÊn, tÇm víi 41m. Lo¹i cÇn cÈu nµy cã t¸c
dông ®a container tõ tµu tíi b·i chøa hoÆc di chuyÓn
container trong b·i lªn « t« hay c¸c chassis.
Xe khung n©ng hµng (straddle carrier): lµ ph-
¬ng tiÖn xÕp dì container tõ cÇu tµu vµo b·i container.
Xe khung n©ng hµng ®îc coi lµ ph¬ng tiÖn xÕp dì tiªn
tiÕn nhÊt do nã võa cã thÓ vËn chuyÓn, võa cã thÓ
n©ng cao, h¹ thÊp container. Lo¹i xe nµy cã cÊu tróc gåm
mét cµng n©ng g¾n ë ®Çu hay cuèi xe vµ ®îc truyÒn
®éng b»ng hÖ thèng thuû lùc. Ngµy nay, t¶i träng cña xe
n©ng thêng tõ 15-40 tÊn, dïng ®Ó chuyªn chë c¶
container rçng hoÆc container cã hµng.
Xe ®Çu kÐo (terminal trailers): thêng ®îc dïng
lµm ph¬ng tiÖn ®Ó chë container tõ tµu vµo b·i, tõ c¶ng
®Õn n¬i ngêi nhËn vµ ngîc l¹i, hoÆc dïng ®Ó xÕp dì cho
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 17
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
tµu container theo kiÓu RO-RO. Ngoµi ra, xe ®Çu kÐo
cßn dïng ®Ó phôc vô cho viÖc xÕp dì hµng hãa ë c¶ng
theo kiÓu dùa trªn c¬ së mçi r¬-mooc cho mét container
ë c¶ng kÓ c¶ container rçng. Container dì tõ tµu ®îc ®Æt
trªn c¸c r¬-mooc ®ç däc thµnh tµu, ®Çu kÐo sÏ kÐo c¸c
r¬-mooc vµo b·i vµ xÕp thµnh hµng.
Xe n©ng tr íc (front loaders): xe cã cÊu tróc
d¹ng « t« b¸nh lèp, ®îc trang bÞ ®éng c¬ diesel phôc vô
cho hÖ thèng chuyÓn ®éng cña xe vµ ®Ó phôc vô cho
mét hÖ thèng thñy lùc ®Ó n©ng, h¹, nghiªng vµ dÞch
chuyÓn container.
1.3.3.Ga, c¶ng, bÕn b·i container.
a) C¶ng container.
Thùc tÕ ®· cho thÊy, qu¸ tr×nh container hãa trªn thÕ
giíi ®· diÔn ra hÕt søc m¹nh mÏ trong mÊy thËp kû võa qua.
C¸c lo¹i tµu b¸ch hãa víi nhiÒu hÇm , nhiÒu tÇng chÊt xÕp
nhiÒu lo¹i hµng hãa kh¸c nhau kh«ng cßn xuÊt hiÖn nhiÒu t¹i
c¸c c¶ng. Hµng b¸ch hãa dÇn ®îc container hãa. Trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y, nh÷ng c¶ng phôc vô hµng b¸ch hãa ®· ®îc
c¶i t¹o dÇn thµnh c¸c bÕn container. Cïng víi m« h×nh më
réng lu lîng vËn chuyÓn container, c¸c trang thiÕt bÞ xÕp dì
vµ c¬ së h¹ tÇng cña c¸c c¶ng container ®· t¨ng lªn t¬ng
øng. Cho ®Õn nay ®· cã hµng ngh×n bÕn container chuyªn
dông víi thiÕt bÞ xÕp dì hiÖn ®¹i, cã n¨ng suÊt gi¶i phãng tµu
rÊt cao.
Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña m×nh, ®Õn nay c¸c c¶ng
biÓn ®· tr¶i qua n¨m thÕ hÖ, nhng chØ ®Ón thÕ hÖ thø t-
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 18
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
(1950-1970) míi ®¸nh dÊu sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn nhanh
chãng cña c¸c bÕn container còng nh sù chuyªn m«n hãa
ngµy cµng cao cña c¸c c¶ng. C¸c ph¬ng tiÖn , c«ng cô xÕp
dì, kho chøa container ®îc thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o ®Æc biÖt phï
hîp víi c¸c d©y chuyÒn chÝnh ®Ó ®¹t n¨ng suÊt cao, chÊt l-
îng lµm hµng tèt, dÔ tù ®éng hãa trong qu¶n lý vµ khai th¸c.
HiÖn nay trªn thÕ giíi cã hµng tr¨m c¶ng biÓn cã thÓ
phôc vô nhiÒu lo¹i tµu chuyªn dông kh¸c nhau. Tuy nhiªn, sè
c¶ng container ®îc x©y dùng míi cã tÝnh chuyªn dông so víi
sè lîng c¶ng ®îc c¶i t¹o vµ phôc vô tµu container Ýt h¬n. Th-
êng th× c¸c c¶ng truyÒn thèng ®îc c¶i t¹o vµ x©y dùng
thµnh khu vùc riªng biÖt ®Ó phôc vô chuyªn chë container.
Khu vùc nµy ®îc gäi lµ container terminal. Trong ph¹m vi
container terminal cã hai khu quan träng lµ container
yard(CY) vµ container freight station (CFS):
CY lµ n¬i tiÕn hµnh giao nhËn vµ b¶o qu¶n
container cã hµng còng nh container rçng. CY thêng ®îc bè
trÝ gi¸p víi bÕn container. DiÖn tÝch c¸c CY thêng kh¸ lín,
nã cßn phô thuéc sè lîng container vµ chiÒu dµi bÕn
container.
CFS lµ n¬i giao nhËn vµ phôc vô hµng lÎ b»ng
container. T¹i ®©y, hµng lÎ ®îc tiÕn hµnh thu gom, ®ãng
vµo container
b) C¸c ®iÓm vËn t¶i phôc vô chuyªn chë container : lµ c¸c
ga ®êng s¾t, tr¹m ®êng bé, c¶ng ®êng s«ng.
C¸c ga ®êng s¾t thêng ®îc bè trÝ ë trung t©m
c«ng nghiÖp hay th¬ng m¹i. Ga ®êng s¾t ®ßi hái ph¶i cã
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 19
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
diÖn tÝch réng vµ ®Çy ®ñ trang thiÕt bÞ chuyªn dïng ®Ó
xÕp dì, s¾p ®Æt container.
C¸c tr¹m container ®êng bé( container deport) lµ
n¬i giao nhËn vµ b¶o qu¶n hµng hãa b»ng container. Tr¹m
container cßn lµ n¬i tiÕn hµnh c¸c thñ tôc h¶i quan, kiÓm
tra vµ gi¸m s¸t hµng hãa xuÊt nhËp khÈu.c¸c tr¹m container
nµy thêng ®îc bè trÝ ë c¸c ®iÓm n»m s©u trong néi ®Þa,
cßn ®îc gäi lµ c¶ng kh« hay c¶ng th«ng quan néi ®Þa.
2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh cña vËn t¶i container.
2.1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vËn t¶i container trªn thÕ
giíi.
Tõ thêi xa, ngêi La M· ®· biÕt sö dông c¸c thïng chøa
hµng lín cã thÓ dïng ®îc nhiÒu lÇn ®Ó xÕp dì lªn tµu mét
c¸ch nhanh chãng. Tuy nhiªn, qu¸ tr×nh h×nh thµnh vËn t¶i
container chØ b¾t ®Çu tõ tríc chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 2.
HiÖn còng cã nhiÒu tµi liÖu kh¸c nhau nãi vÒ lÞch sö ph¸t
triÓn cña ph¬ng ph¸p chuyªn chë container. Do vËy, ngêi ta
khã cã thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c thêi ®iÓm xuÊt hiÖn chiÕc
container ®Çu tiªn. ChØ cã thÓ t¹m thêi ph©n chia sù ph¸t
triÓn cña container ra lµm bèn giai ®o¹n:
Giai ®o¹n 1: tõ tríc chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 2
®Õn n¨m 1955.
Trong giai ®o¹n nµy, mét sè níc b¾t ®Çu thÝ nghiÖm
viÖc sö dông c¸c container lo¹i nhá vµo chuyªn chë trong vËn
t¶i ®êng s¾t. Lóc bÊy giê, container cã c¬ cÊu vµ c«ng dông
kh«ng gièng hiÖn nay. Kho¶ng thêi gian gi÷a hai cuéc chiÕn
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 20
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
tranh thÕ giíi, mét sè níc nh: Anh, Ph¸p, Mü, §øc, Liªn X« ®·
tiÕp tôc më réng ph¹m vi sö dông container trong chuyªn chë
hµng hãa. §Õn chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 2, Mü ®· sö dông
kh¸ réng r·i container ®Ó chuyªn chë vò khÝ vµ vËt liÖu
chiÕn tranh. Cã thÓ nãi, mét trong nh÷ng ý ®å ®Ó tiÕn
tíi container hãa lµ viÖc ph¸t triÓn vµ sö dông thïng
Conex (Conex box) cña H¶i qu©n Mü trong chiÕn tranh
thÕ giíi thø 2. Conex box lµ mét thïng tiªu chuÈn 6
foot, ®îc coi lµ tiÒn th©n cho nh÷ng chiÕc container
hiÖn ®¹i sau nµy. Trong nh÷ng n¨m 50, cã tíi 100.000
chiÕc thïng conex ®îc sö dông. §ång thêi, ph¹m vi sö dông
container còng ®îc më réng sang c¸c ph¬ng thøc vËn t¶i kh¸c
nh ®êng biÓn vµ ®êng « t«.Tuy nhiªn, ph¬ng ph¸p chuyªn
chë container còng míi chØ ¸p dông trong vËn t¶i néi ®Þa vµ
sö dông container lo¹i nhá vµ trung b×nh(träng t¶i díi 5 tÊn,
dung tÝch 1-3m).
Giai ®o¹n 2: tõ n¨m 1956-1966.
Cã thÓ nãi, giai ®o¹n 2 lµ thêi k× b¾t ®Çu cuéc
c¸ch m¹ng container trong chuyªn chë hµng hãa. §©y lµ
thêi k× b¾t ®Çu ¸p dông container trong chuyªn chë
®êng biÓn quèc tÕ, lµ thêi k× xuÊt hiÖn tµu container.
ChiÕc tµu ®Çu tiªn sö dông ®Ó chuyªn chë container lµ c¸c
tµu dÇu ®îc thay ®æi cña c«ng ty Sealand Service Inc. Thùc
chÊt ®©y lµ c¸c tµu b¸n container chØ ch¹y c¸c tuyÕn néi
®Þa trong ph¹m vi níc Mü. Sau ®ã, Sealand cho ®ãng chiÕc
tµu container chuyªn dông ®Çu tiªn vµ ®· ®îc vËn hµnh vµo
n¨m 1957. §ång thêi, chuyªn chë container t¹i c¸c níc Ch©u
¢u trong giai ®o¹n nµy còng ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh. N¨m
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 21
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
1955, c¸c níc Ch©u ¢u ®· khai th¸c trªn 152.000 chiÕc
container c¸c lo¹i, ®Õn n¨m 1960, sè lîng nµy ®· lªn tíi
282.000 chiÕc, tuy nhiªn chñ yÕu lµ container lo¹i nhá vµ
trung b×nh. Ph¶i cho ®Õn nh÷ng n¨m 1960, container lo¹i lín
míi ®îc c¸c níc Ch©u ¢u ph¸t triÓn sö dông. Mét sè tuyÕn vËn
t¶i container ®Çu tiªn nèi B¾c Mü vµ Ch©u ¢u ®· ®îc ®a
vµo khai th¸c vµo nh÷ng n¨m cuèi thËp kØ 60. Mét sù kiÖn
næi bËt trong giai ®o¹n nµy lµ tæ chøc tiªu chuÈn hãa quèc
tÕ ®· lÇn ®Çu tiªn c«ng bè tiªu chuÈn container lo¹i lín vµo
n¨m 1964. Mét sè tiªu chuÈn quèc tÕ quy ®Þnh cô thÓ vÒ tõ
ng÷, kÝ m· hiÖu, kÝch thíc, yªu cÇu thiÕt kÕ, ph¬ng ph¸p thö
nghiÖm cho container còng ®· ®îc ®a ra.
Giai ®o¹n 3: tõ n¨m 1967-1980.
Giai ®o¹n nµy cã vµi ®Æc ®iÓm næi bËt:
Container theo tiªu chuÈn cña ISO ®· ®îc ¸p dông
kh¸ phæ biÕn.
H×nh thµnh hÖ thèng vËn t¶i container bao gåm c¶
vËn t¶i ®êng s¾t, ®êng bé, t¹i nhiÒu níc kh¸c nhau.
Sè lîng container lo¹i lín, lîng tµu container chuyªn
dông còng nh thiÕt bÞ xÕp dì container t¨ng kh¸ nhanh.
Mét sè tuyÕn bu«n b¸n quèc tÕ ®· ®îc container
hãa cao nh c¸c tuyÕn nèi B¾c Mü vµ Ch©u ¢u, NhËt B¶n
vµ Australia.
NhiÒu c¶ng biÓn, ga ®êng s¾t, thÝch hîp cho
chuyªn chë container vµ phôc vô vËn t¶i container ®· ®îc
h×nh thµnh.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 22
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Mét ph¬ng ph¸p vËn t¶i míi-vËn t¶i ®a ph¬ng thøc
®· b¾t ®Çu ®îc nghiªn cøu ph¸t triÓn.
Cho ®Õn n¨m 1977, trªn thÕ giíi ®· cã tíi 38 tuyÕn
container nèi bê biÓn §«ng-T©y vµ c¸c c¶ng vïng hå lín cña
Mü víi h¬n 100 c¶ng kh¸c trªn thÕ giíi. Cã thÓ nãi, giai ®o¹n
3 lµ thêi k× ph¸t triÓn kh¸ nhanh vµ réng r·i cña vËn t¶i
container. Cho ®Õn gi÷a nh÷ng n¨m 1970, vËn t¶i container
chuyÓn sang thêi k× ngµy cµng hßan thiÖn vÒ kü thuËt, tæ
chøc vµ ®¹t kÕt qu¶ kinh tÕ cao.
Giai ®o¹n 4: tõ n¨m 1981-nay.
§©y ®îc coi lµ giai ®o¹n hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn
s©u cña hÖ thèng vËn t¶i container víi viÖc sö dông
container ë hÇu hÕt c¸c c¶ng biÓn trªn thÕ giíi. Tµu
chuyªn dông chë container ®îc ®ãng to h¬n víi träng t¶i lªn
tíi 6.000 TEU. Trong hÇm tµu, container ®îc xÕp thµnh 10-12
tÇng, cao 8-9 líp, trªn boong tµu, container ®îc xÕp tíi 4 líp víi
13-16 hµng. C¸c trang thiÕt bÞ ®Ó phôc vô tµu container cì
lín nµy ®îc ph¸t triÓn cã tÇm víi dµi h¬n(trªn 40m kÓ tõ mÐp
cÇu tµu. Giai ®o¹n nµy còng lµ thêi kú container ®îc vËn
chuyÓn ®a ph¬ng thøc. Còng ph¶i nh¾c tíi mét xu híng phæ
biÕn trong nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90 lµ sù liªn minh s¸t
nhËp cña c¸c c«ng ty container lín trªn thÕ giíi, ®¸nh dÊu sù
thiÕt lËp quan hÖ hîp t¸c l©u dµi vµ t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh.
Mét sè mèc ph¸t triÓn chÝnh trong giai ®o¹n nµy cã thÓ kÓ ra
nh sau:
N¨m 1981: c¶ng Rotterdam trë thµnh c¶ng
container lín nhÊt thÕ giíi thay cho c¶ng New York.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 23
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
N¨m 1984: c«ng ty Evergreen b¾t ®Çu kinh doanh
tuyÕn toµn cÇu.
N¨m 1987: c«ng ty DSR-Senator b¾t ®Çu kinh
doanh tuyÕn tßan cÇu.
N¨m 1988: chiÕc tµu container Panamax ®Çu tiªn
®· ®îc ®ãng cho c«ng ty APL cña Mü.
N¨m 1990: c«ng ty thuª mua container lín nhÊt thÕ
giíi lµ Genstar mua l¹i mét sè c«ng ty cho thuª container nhá
kh¸c.
N¨m 1991: Sealand vµ Maersk hîp nhÊt tuyÕn th¸i
B×nh D¬ng.
N¨m 1993: lîng container th«ng qua toµn thÕ giíi
lÇn ®Çu tiªn vît møc 100 triÖu TEU.
N¨m 1994: lîng container th«ng qua c¶ng Hongkong
vµ Singapore vît qua con sè 10 triÖu TEU. Trong n¨m nµy, ®éi
tµu container trªn thÕ giíi ®· ®¹t 5175 tµu víi tæng träng t¶i
4,1 triÖu TEU. §Õn n¨m 1998, sè lîng tµu container ®· t¨ng
h¬n 15%, tæng träng t¶i còng t¨ng h¬n 32%.
2.2.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vËn t¶i container t¹i ViÖt
Nam.
Ngay tõ trong thêi kú chiÕn tranh chèng Mü cøu níc,
§¶ng vµ Nhµ níc ta ®· rÊt chó träng ph¸t triÓn ngµnh vËn t¶i
biÓn víi môc tiªu chi viÖn tèi ®a cho c¸ch m¹ng miÒn nam
Vµo n¨m 1970, Nhµ níc thµnh lËp c«ng ty vËn t¶i biÓn
ViÖt Nam ®Ó ®¸p øng yªu cÇu vµ nhiÖm vô míi khi miÒn
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 24
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Nam ®îc hoµn toµn gi¶i phãng. TÝnh ®Õn n¨m 1980, c¶ níc
cã 3 c«ng ty tµu lµ Vosco, Vietcoship, Vitranschart céng thªm
mét c«ng ty m«i giíi vµ thuª tµu biÓn Vietfracht.
Thªm vµo ®ã, nh÷ng u viÖt trong quy tr×nh vËn
chuyÓn hµng ho¸ b»ng Container ®· lµm cho lîng hµng ho¸
vËn chuyÓn b»ng ®êng biÓn t¨ng lªn ®ét biÕn vît qua mäi
dù ®o¸n cña ngµnh hµng h¶i còng nh cña mäi tæ chøc nghiªn
cøu quèc tÕ. Víi nhu cÇu cÇn héi nhËp nhanh chãng vµo nÒn
kinh tÕ thÕ giíi th× ViÖt Nam kh«ng thÓ tiÕp tôc ®øng ngoµi
cuéc.
Vµo n¨m 1988, mét liªn doanh gi÷a phÝa ViÖt Nam
(Tæng c«ng ty hµng h¶i VN) vµ Ph¸p (CGM – Company
general maritime ) thµnh lËp h·ng Gemartrans
(General Maritime Transportation Company), ®©y lµ
mét liªn doanh vËn chuyÓn Container ®Çu tiªn ë ViÖt
Nam. Nhng do ®©y lµ lo¹i h×nh dÞch vô míi, c¸c chñ hµng
cha quen còng nh ®iÒu kiÖn kinh tÕ lóc bÊy giê nªn s¶n lîng
kh«ng ®¸ng kÓ. N¨m 1990 xuÊt hiÖn liªn doanh s¶n xuÊt vá
Container cña Hµn Quèc víi UBND quËn 10 TP HCM. Tíi thêi
®iÓm nµy, ®«i tµu Container cã 9 chiÕc trùc tiÕp do Tæng
c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam qu¶n lý víi tæng träng t¶i 94.637
DWT (6.106 TEU) hiÖn ho¹t ®éng chñ yÕu thu gom vµ tr¶
hµng xuÊt nhËp khÈu hµng néi ®Þa däc theo c¸c c¶ng chÝnh
cña ViÖt Nam (H¶i Phßng - §µ N½ng – Quy Nh¬n – TP HCM –
CÇn Th¬) vµ gi÷a ViÖt nam víi Singapore, Hång K«ng, Nam
TriÒu Tiªn, Philipine, Malaisia,… (Feeder Service) ®Ó tõ ®ã
c¸c tµu cña c¸c h·ng níc ngoµi vËn chuyÓn tiÕp ®i c¸c n¬i
kh¸c nh tuyÕn ch©u ¢u, §«ng B¾c ¸…
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 25
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
B¶ng sè liÖu sau ®©y thÓ hiÖn møc ®é t¨ng trëng vÒ
s¶n lîng container cña ViÖt Nam so víi mét sè níc trong khu
vùc giai ®o¹n tõ n¨m 1990-2000 vµ dù b¸o cho t¬ng lai gÇn
n¨m 2005.
B¶ng 3 Tèc ®é t¨ng trëng s¶n lîng Container (triÖu TEU)
Níc19
90
199
1
199
2
199
3
199
4
199
5
200
02005
ViÖt Nam 0.0
30.06 0.15 0.27 0.42 0.65 1.4 3.5
Trung Quèc 1.3 1.72 2.11 2.63 3.33 4.2 8.83 17.6
Hång K«ng 4.2 5.74 7.5 9.210.1
5
11.1
4
18.3
323.25
§µi Loan 3.2 4.12 5.18 6.8 7.65 8.9414.3
925.04
Nguån: Riview of Maritime Transport 1998 (UN)
3. Container ho¸-mét cuéc c¸ch m¹ng trong lÜnh vùc
vËn t¶i.
Cã thÓ nãi, container ho¸ trong lÜnh vùc vËn t¶i
biÓn lµ cuéc c¸ch m¹ng lín nhÊt thÕ giíi sau cuéc c¸ch
m¹ng vÒ c«ng nghÖ th«ng tin. Xu thÕ nµy b¾t ®Çu ph¸t
triÓn m¹nh tõ nh÷ng n¨m 1960.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 26
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Ngay sau khi xuÊt hiÖn n¨m 1956, container ®· cã sù
ph¸t triÓn thÇn kú. Giai ®o¹n 1975 - 1994, sè lîng container
®îc xÕp dì t¨ng 7 lÇn tõ 17,4 triÖu lªn 126,6 triÖu TEU. Xu
thÕ t¨ng trëng nµy vÉn ®îc duy tr× cho tíi ®Çu thÕ kû 21.
Theo dù b¸o,®Õn n¨m 2005 vµ 2010, sè lîng container ®îc
xÕp dì t¹i c¸c c¶ng sÏ lµ 342 vµ 525 triÖu TEU, t¬ng øng víi
tèc ®é t¨ng trëng hµng n¨m lµ 9%.
Theo mét ®Ò tµi nghiªn cøu gÇn ®©y, Ch©u ¸ Th¸i
B×nh D¬ng lµ khu vùc vËn chuyÓn container nhiÒu nhÊt,
chiÕm 43,7%. Theo tÝnh to¸n cña Ocean Shipping Consultant,
møc t¨ng trëng hµng n¨m trong c¸c tuyÕn néi vïng Ch©u ¸ lµ
30,5% trong giai ®o¹n 1983-1993, ®¹t møc 9.705.000 TEU
trong n¨m 1993, lín h¬n kho¶ng 2,5 lÇn tæng sè vËn chuyÓn
c¸c tuyÕn Ch©u ¸-Ch©u ¢u vµ lín h¬n kho¶ng 1,6 lÇn lîng
hµng trªn tuyÕn Ch©u ¸-B¾c Mü. Møc ®é t¨ng trëng cao nµy
®îc dù tÝnh sÏ vÉn ®îc duy tr× vµ ®¹t kho¶ng 27.850.000
TEU trong n¨m 2001.
DÞch vô vËn t¶i vµ c¸c dÞch vô kh¸c nèi Ch©u ¸ vµ B¾c
Mü chiÕm tíi 26% tæng sè dÞch vô trªn thÕ giíi. Còng t¬ng tù
nh vËy, dÞch vô vËn t¶i trªn tuyÕn ViÔn §«ng-Ch©u ¢u chiÕm
vÞ trÝ thø 2 vµ chiÕm tíi 19%. Ngîc l¹i, nÕu nh tríc kia, dÞch
vô vËn t¶i nèi §¹i T©y D¬ng( tuyÕn Ch©u ¢u vµ B¾c Mü) ®îc
coi lµ trung t©m bu«n b¸n thÕ giíi th× nay chuyÓn sang vÞ
trÝ thø ba.
§èi víi vËn chuyÓn container, trong giai ®o¹n 1990-1996,
møc ®é xÕp h¹ng trªn vÉn gi÷ nguyªn vÞ trÝ, tuy nhiªn, tû lÖ
cã nh÷ng biÕn ®æi kh¸c nhau.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 27
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Theo thèng kª cña Singapore, trong nh÷ng n¨m 90 cña
thÕ kØ 20, khèi lîng vËn t¶i biÓn cña vïng Ch©u ¸-Th¸i B×nh
D¬ng chiÕm 65% tæng lîng hµng vËn t¶i ®êng biÓn thÕ giíi
vµ kho¶ng 65% cña tæng sè hµng nhËp khÈu cña Mü n»m ë
vïng nµy.
Còng trong thêi gian nµy, cã kho¶ng 40% tæng sè hµng
vËn chuyÓn ®êng biÓn vµ kho¶ng 70% sè hµng b¸ch ho¸ ®îc
vËn chuyÓn b»ng container.
§èi víi khu vùc Ch©u ¸-Th¸i B×nh D¬ng, ®· cã nh÷ng
thay ®æi ®¸ng kÓ trong ngµnh vËn t¶i. Nh÷ng thay ®æi nµy
®· t¹o ra nh÷ng t¸c ®éng lín lªn c¸c c«ng ty vËn t¶i, vµ
container ho¸ tiÕp tôc ®ãng mét vai trß thiÕt yÕu cho sù t¨ng
trëng vÒ th¬ng m¹i quèc tÕ cña khu vùc trong qu¸ tr×nh toµn
cÇu ho¸. Nhê vµo sù ph¸t triÓn vÒ th¬ng m¹i còng nh ngµnh
s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña hµng ho¸, khèi lîng hµng ®îc vËn
chuyÓn b»ng container ®· t¨ng ®¸ng kÓ. §iÒu nµy ®· gióp
cho container ho¸ trë thµnh mét kÕt qu¶ tÊt nhiªn cña nh÷ng
thay ®æi trong xu híng th¬ng m¹i quèc tÕ.
II. Mét sè h·ng tµu vµ liªn minh vËn t¶i
container trªn thÕ giíi.
1. Maersk-Sealand
Mearsk-Sealand lµ c«ng ty vËn t¶i biÓn lín nhÊt thÕ giíi
vÒ mäi ph¬ng diÖn nh sè lîng tµu, thÞ phÇn vµ chÊt lîng dÞch
vô. HiÖn c«ng ty cã ®éi tµu chuyªn chë container gåm 250
chiÕc víi n¨ng lùc chuyªn chë lªn tíi h¬n 12.000.000 DWT ,
®ång thêi së h÷u 800.000 container trªn toµn thÕ giíi. C«ng
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 28
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
ty nµy còng cã tíi h¬n 10.000 nh©n c«ng lµm viÖc trong mét
m¹ng líi dÞch vô vËn t¶i trªn c¶ 6 lôc ®Þa.
Tríc n¨m 2000, c«ng ty chiÕm 15% lîng hµng th«ng qua
c¶ng Singapore ( t¬ng ®¬ng víi 2 triÖu TEU). Sau ®ã, c«ng
ty chuyÓn phÇn lín s¶n lîng container chuyÓn t¶i sang
Tanjung Pelepas ( Malaysia) n¬i mµ Mearsk-Sealand cã 30%
vèn gãp vµ trùc tiÕp khai th¸c qu¶n lý.
Mearsk-Sealand ®· cã v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt Nam
tõ n¨m 1991 vµ ho¹t ®éng th«ng qua ®¹i lý lµ APM-Saigon
Shipping Co.,Ltd, lµ mét liªn doanh vËn t¶i biÓn container
gi÷a A.P.Moller vµ c«ng ty vËn t¶i biÓn Saigon. Liªn doanh
nµy cã vèn ph¸p ®Þnh lµ 1 triÖu USD vµ ®· ®îc gia h¹n ho¹t
®éng thªm 10 n¨m n÷a tíi 2011. ThÞ phÇn cña liªn doanh nµy
chiÕm kho¶ng 20% tæng lîng hµng ho¸ th«ng qua c¶ng biÓn
ViÖt Nam, riªng ho¹t ®éng cña Mearsk-Sealand th«ng qua liªn
doanh nµy ®· chiÕm 8% thÞ phÇn vµ cã tèc ®é t¨ng trëng
hµng n¨m ®¹t 8%.
2. Evergreen
Evergreen lµ mét trong nh÷ng c«ng ty hµng ®Çu thÕ
giíi vÒ dÞch vô vËn t¶i container. Evergreen hiÖn së h÷u mét
®éi tµu lªn lín víi 108 chiÕc vµ tæng träng t¶i ®¹t gÇn
230.000 TEU. Víi mét tiÒm lùc m¹nh nh vËy, Evergreen cung
cÊp cho c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu mét lo¹t c¸c dÞch vô ®a d¹ng
®Ó vËn chuyÓn hµng hãa b»ng container ®Õn hÇu kh¾p mäi
n¬i trªn thÕ giíi. C«ng ty lu«n ®¶m b¶o víi kh¸ch hµng vÒ
viÖc vËn chuyÓn hµng hãa mét c¸ch nhanh chãng vµ kinh tÕ
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 29
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
nhÊt nhê thêi gian trung chuyÓn t¹i c¸c c¶ng ng¾n , ®©y
chÝnh lµ mét yÕu tè ®Çy tÝnh c¹nh tranh so víi c¸c c«ng ty
kh¸c.
Mét lîi thÕ n÷a cña Evergreen lµ cã kh¶ n¨ng cung cÊp
mét sè lín nh÷ng container b¶o «n vµ container l¹nh, gióp cho
viÖc vËn chuyÓn nh÷ng hµng hãa mau háng hay hµng hãa
®ßi hái nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt vÒ nhiÖt ®é ®îc thùc
hiÖn mét c¸ch nhanh chãng vµ an toµn.
T¹i B¾c Mü, Evergreen còng lµ mét trong nh÷ng c«ng ty
sö dông phæ biÕn nhÊt c¸c dÞch vô vËn t¶i ®a ph¬ng thøc.
Giê ®©y, víi viÖc tiÕp tôc ®a d¹ng hãa c¸c dÞch vô vËn t¶i
cña m×nh vµ duy tr× mét møc gi¸ cíc hÕt søc c¹nh tranh,
Evergreen ®ang nu«i tham väng trë thµnh c«ng ty vËn t¶i
biÓn hiÖu qu¶ nhÊt vµ cã ®îc sù tÝn nhiÖm cao nhÊt tõ phÝa
kh¸ch hµng.
III. DÞch vô vËn t¶i container trªn thÕ giíi.
1. Nhåi rót hµng
Theo tËp qu¸n quèc tÕ, vËn chuyÓn hµng hãa b»ng
container , ngêi göi hµng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®ãng hµng
vµo container cïng víi viÖc niªm phong, kÑp ch× container,
ngêi göi hµng ph¶i chÞu tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ®ã cïng c¸c chi
phÝ liªn quan kh¸c. MÆt kh¸c, trong qu¸ tr×nh chuyªn chë
b»ng container , hµng hãa kh«ng ®îc dì ra ®Ó s¾p ®Æt l¹i
nh trong c¸c ph¬ng thøc chuyªn chë kh¸c. Do vËy, ngêi göi
hµng ph¶i ®Æc biÖt chó träng ®Õn viÖc ®ãng xÕp còng nh
dì hµng khái container nh»m ®¶m b¶o an toµn cho hµng hãa
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 30
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
chuyªn chë, ®ång thêi l¹i tËn dông ®îc toµn bé t¶i träng còng
nh dung tÝch container. V× thÕ mµ nhåi rót hµng lµ mét vÊn
®Ò hÕt søc quan träng trong dÞch vô vËn t¶i container. Khi
nhåi rót hµng vµo vµ ra khái container, kh«ng nh÷ng ph¶i
n¾m v÷ng t×nh h×nh ®Æc ®iÓm hµng hãa ®îc chuyªn chë,
mµ cßn ph¶i n¾m ®îc t×nh h×nh vµ ®Æc ®iÓm cña lo¹i
container sÏ dïng ®Ó chuyªn chë. V× kh«ng ph¶i lo¹i hµng
hãa nµo còng phï hîp víi ph¬ng thøc chuyªn chë b»ng
container, do ®ã viÖc x¸c ®Þnh nguån hµng phï hîp víi
chuyªn chë b»ng container cã ý nghÜa quan träng trong kinh
doanh.
2. ChÊt xÕp container
Trong chuyªn chë container, hµng hãa vµ b¶n th©n
container ph¶i chÞu sù t¸c ®éng cña nhiÒu lùc kh¸c nhau. V×
vËy, hµng hãa trong container ph¶i ®îc chÊt xÕp ®óng kü
thuËt, chÌn, ®Öm vµ ch»ng buéc chu ®¸o. §ång thêi
container còng ph¶i ®îc chÊt xÕp tèt, ch¾c ch¾n trªn con
tµu chuyªn dông vµ thÝch hîp. Khi thùc hiÖn viÖc chÊt xÕp
hµng hãa vµo container cÇn quan t©m mét sè yªu cÇu kü
thuËt nh sau:
Ph©n bæ hµng hãa ®Òu trªn mÆt sµn
container.
ChÌn, ®Öm vµ lãt cho hµng hãa ®îc chuyªn
chë trong container.
Gia cè cho hµng hãa trong container.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 31
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
H¹n chÕ vµ gi¶m bít ¸p lùc hay chÊn ®éng cho
hµng hãa vµ container.
Tr¸nh hiÖn tîng hµng hãa bÞ nãng, hÊp h¬i.
3. Gom hµng.
Trong chuyªn chë hµng hãa b»ng container, gom hµng lµ
mét dÞch vô kh«ng thÓ thiÕu.§©y lµ dÞch vô mµ ngêi gom
hµng tËp hîp nh÷ng l« hµng lÎ tõ nhiÒu ngêi ë cïng n¬i ®i,
thµnh nh÷ng l« hµng nguyªn ®Ó göi vµ giao cho nhiÒu ngêi
nhËn ë cïng n¬i ®Õn. Trong ®ã, hµng lÎ (Less than container
load-LCL) ®îc hiÓu lµ nh÷ng l« hµng nhá kh«ng ®ñ ®Ó ®ãng
gãi trong mét container hoÆc lµ nh÷ng l« hµng lín nhng cã
nhiÒu ngêi göi vµ nhiÒu ngêi nhËn. Cßn hµng nguyªn(Full
container load-FCL) ®îc c¸c h·ng tµu chî ®Þnh nghÜa lµ xÕp
hµng nguyªn container, ngêi göi hµng vµ ngêi nhËn hµng
chÞu tr¸ch nhiÖm ®ãng gãi hµng vµ dì hµng khái container.
4. Chøng tõ
4.1.VËn ®¬n ®êng biÓn.
VËn ®¬n lµ mét chøng tõ rÊt quan träng trong vËn t¶i
container. Còng nh trong c¸c ph¬ng thøc vËn t¶i kh¸c, vËn
®¬n ®êng biÓn trong vËn t¶i container ®îc coi lµ chøng tõ
chøng minh cho mét hîp ®ång vËn t¶i, cho viÖc nhËn vµ giao
hµng cña ngêi chuyªn chë.
VËn ®¬n ®êng biÓn trong vËn t¶i container còng cã
nh÷ng néi dung c¬ b¶n nh c¸c lo¹i vËn ®¬n kh¸c. Ngoµi ra,
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 32
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
vËn ®¬n ®êng biÓn trong vËn t¶i container cßn ph¶i bao
gåm nh÷ng néi dung liªn quan ®Õn container nh sè
container, sè kÑp ch×, sè lîng hµng hãa ®îc chuyªn chë trong
container.
4.2.GiÊy göi hµng ®êng biÓn: lµ mét lo¹i chøng tõ cã néi
dung t¬ng tù vËn ®¬n. Ngêi nhËn hµng cã thÓ nhËn giÊy göi
hµng ®êng biÓn qua fax vµ xuÊt tr×nh b¶n fax nµy ®Ó nhËn
hµng mµ kh«ng cÇn b¶n chÝnh. GiÊy göi hµng ®êng biÓn cã -
u ®iÓm gi¶m thêi gian còng nh chi phÝ giao dÞch tuy nhiªn
nã l¹i kh«ng cã tÝnh chÊt khèng chÕ hµng hãa. V× vËy, thêng
giÊy göi hµng ®êng biÓn chØ ®îc sö dông gi÷a c¸c b¹n hµng
l©u n¨m cã quan hÖ tin tëng lÉn nhau. MÆt kh¸c, còng kh«ng
thÓ sö dông giÊy göi hµng ®êng biÓn ®Ó mua b¸n l¹i hµng
hãa do lo¹i chøng tõ nµy cã tÝnh chÊt "kh«ng giao dÞch ®-
îc"(non-negotiable)
4.3.GiÊy chøng nhËn lu khoang: cã thÓ coi giÊy chøng
nhËn lu khoang lµ bíc më ®Çu cho mét giao dÞch vËn chuyÓn
hµng hãa b»ng container v× ®©y lµ mét b¶n ®¨ng ký do ng-
êi göi hµng göi cho h·ng tµu hoÆc ®¹i lý giao nhËn ®Ò nghÞ
cÊp vá container ®Ó ®ãng hµng hoÆc xin göi hµng trong
container. Trªn giÊy chøng nhËn lu khoang thêng bao gåm
nh÷ng th«ng tin vÒ ngêi göi hµng vµ h·ng tµu, th«ng tin vÒ
hµng hãa vµ hµnh tr×nh cña hµng hãa.
4.4.LÖnh giao hµng: lµ chøng tõ trªn ®ã h·ng tµu x¸c nhËn
giao hµng cho chñ hµng. Trªn lÖnh giao hµng lµ nh÷ng th«ng
tin c¬ b¶n vÒ l« hµng vµ container. LÖnh giao hµng cïng víi
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 33
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
vËn ®¬n ®êng biÓn b¶n gèc lµ nh÷ng chøng tõ thiÕt yÕu
nhÊt ®Ó nhËn hµng.
4.5.B¶n kª hµng hãa hoÆc cíc phÝ: lµ lo¹i chøng tõ thêng
®îc lu hµnh trong néi bé h·ng tµu hoÆc gi÷a c¸c ®¹i lý víi
nhau. B¶n kª hµng hãa hoÆc cíc phÝ sÏ liÖt kª chi tiÕt vÒ
hµng hãa vµ cíc phÝ tõng l« hµng ®Ó t¹o thuËn lîi trong viÖc
tÝnh cíc vµ chi phÝ dÞch vô.
5. Cíc phÝ vµ chi phÝ
5.1.Cíc phÝ:lµ kho¶n tiÒn mµ chñ hµng ph¶i tr¶ cho ngêi
chuyªn chë ®Ó vËn chuyÓn container tõ ®iÓm ®i tíi ®iÓm
®Õn. Trong vËn t¶i container, cíc phÝ ®îc Ên ®Þnh thµnh
biÓu cíc nh biÓu cíc cña tµu chî. Møc cíc phÝ container thêng
phô thuéc mét sè yÕu tè nh sau:
Lo¹i, cì container.
Lo¹i hµng hãa chuyªn chë trong container.
ChiÒu dµi vµ ®Æc ®iÓm cña tuyÕn ®êng chuyªn
chë.
Cíc phÝ trong vËn t¶i container thêng bao gåm c¸c lo¹i:
5.1.1. Cíc ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng (FAK-Freight all
kinds rate): theo c¸ch tÝnh nµy, tÊt c¶ hµng hãa kh¸c nhau
®ãng trong mét container ®Òu ®îc tÝnh theo mét møc cíc
gièng nhau, kh«ng ph©n biÖt gi¸ trÞ cña l« hµng, do vËy chñ
hµng cã hµng hãa gi¸ trÞ cao sÏ cã lîi h¬n nh÷ng chñ hµng cã
hµng hãa gi¸ trÞ thÊp. Ngêi chuyªn chë vÒ c¬ b¶n c¨n cø vµo
tæng chi phÝ dù tÝnh cña chuyÕn ®i chia cho sè container dù
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 34
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
tÝnh vËn chuyÓn. §èi víi ngêi chuyªn chë, ¸p dông lo¹i cíc nµy
sÏ rÊt ®¬n gi¶n trong viÖc tÝnh to¸n.
5.1.2. Cíc tÝnh cho hîp ®ång cã khèi lîng lín (TVC-Time
volume contracts rate) : lµ lo¹i cíc u ®·i dµnh cho c¸c chñ
hµng cã khèi lîng lín container göi trong mét thêi gian nhÊt
®Þnh.
5.1.3.Cíc tÝnh theo container nhng chØ ¸p dông cho mét sè
mÆt hµng nhÊt ®Þnh (CBR- Commodity box rate) : ®¬n vÞ
tÝnh cña lo¹i cíc nµy lµ sè container mµ kh«ng phô thuéc vµo
khèi lîng hµng hãa xÕp trong container.
5.1.4.Cíc tÝnh theo TEU: lµ gi¸ cíc cho mét TEU trªn mét
tuyÕn ®êng vËn chuyÓn nao ®ã. Lo¹i cíc nµy còng phô thuéc
vµo viÖc ai lµ ngêi cung cÊp container. NÕu container do ngêi
chuyªn chë cÊp th× gi¸ cíc sÏ cao h¬n lµ container do ngêi göi
hµng cÊp.
5.1.5.Cíc hµng lÎ (LCL rate) : ®îc tÝnh theo träng lîng , thÓ
tÝch hoÆc gi¸ trÞ cña hµng hãa ®ã céng thªm mèt sè phÝ
dÞch vô lµm hµng lÎ nh phÝ bÕn b·i, phÝ nhåi rót hµng..do
vËy, cíc hµng lÎ lu«n cao h¬n c¸c lo¹i cíc kh¸c.
5.2.Chi phÝ: ®©y lµ kho¶n tiÒn ngoµi tiÒn cíc mµ chñ hµng
ph¶i tr¶ thªm cho ngêi vËn t¶i , thêng gåm c¸c kho¶n sau:
Chi phÝ bÕn b·i (THC- Terminal handling charges) :
lµ kháan tiÒn ph¶i tr¶ cho c¶ng khi container xÕp dì qua
c¶ng.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 35
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Chi phÝ dÞch vô hµng lÎ (LCL service charge) : lµ
kháan phô phÝ mµ chñ hµng ph¶i tr¶ khi göi hµng lÎ, vÝ dô
nh phÝ ®ãng gãi, niªm phong, nhåi rót hµng, dì hµng khái
container.
Chi phÝ vËn chuyÓn néi ®Þa (Inland Haulage
charges) : lµ kháan tiÒn tr¶ cho viÖc vËn chuyÓn container
ra c¶ng hay ®a vÒ kho cña chñ hµng.
Chi phÝ di chuyÓn vµ s¾p xÕp container trong kho
b·i (Up and Down removal).
TiÒn ph¹t ®äng (Demurrage): lµ kho¶n tiÒn mµ chñ
hµng ph¶i tr¶ cho h·ng tµu do viÖc kh«ng nhËn, rót hµng
vµ tr¶ container theo ®óng thêi gian giao hµng ®îc quy
®Þnh trong Th«ng b¸o hµng ®Õn.
Phô phÝ gi¸ dÇu t¨ng (BAF-Bunker Adjustment
Factor) : lµ lo¹i phô phÝ mµ h·ng tµu sÏ thu thªm khi thÞ tr-
êng cã nh÷ng biÕn ®éng lín vÒ gi¸ nhiªn liÖu.
Phô phÝ do biÕn ®éng tiÒn tÖ (CAF-Currency
Adjustment Factor) : lµ lo¹i phô phÝ h·ng tµu thu thªm khi
tû gi¸ c¸c ®ång tiÒn dao ®éng m¹nh.
6. Thuª tµu vµ thuª mín container rçng
Khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu chuyªn chë hµng hãa b»ng
container, tríc hÕt hä ph¶i xin cÊp vá container rçng ®Ó
®ãng hµng. TiÕp ®ã, kh¸ch hµng sÏ mang giÊy chøng nhËn lu
khoang nhËn ®îc tõ h·ng tµu ®Õn b·i container ®Ó nhËn vá
container hoÆc trùc tiÕp thuª dÞch vô vËn t¶i ®Ó ®îc chë vá
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 36
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
container ®Õn tËn kho cña m×nh. Lóc nµy, tr¸ch nhiÖm
®ãng hµng , kª khai h¶i quan, niªm phong kÑp ch× vµ chë
container ra b·i sÏ thuéc chñ hµng. Cßn tr¸ch nhiÖm cña h·ng
tµu lµ c¨n cø vµo chØ dÉn göi hµng còng nh hãa ®¬n vµ
phiÕu ®ãng gãi cña kh¸ch hµng ®Ó lËp vËn ®¬n vµ giao
container lªn tµu.
§èi víi trêng hîp hµng nhËp khÈu ®îc chuyªn chë b»ng
container, h·ng tµu cã tr¸ch nhiÖm theo dâi hµnh tr×nh cña
tµu, c¨n cø vµo ®ã ®Ó göi GiÊy b¸o hµng ®Õn cho kh¸ch
hµng ®Ó kh¸ch hµng ®Õn xuÊt tr×nh vËn ®¬n vµ nhËn lÖnh
giao hµng. H·ng tµu còng cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra tÝnh ph¸p
lý cña vËn ®¬n vµ th«ng b¸o göi hµng, thu cíc phÝ vµ giao
lÖnh giao hµng cho kh¸ch hµng ®Ó hä ®Õn b·i container
nhËn container ®em vÒ kho.
7. Giao nhËn container: khi vËn chuyÓn hµng b»ng
container , phô thuéc vµo tÝnh chÊt cña l« hµng mµ cã c¸c
ph¬ng ph¸p giao nhËn nh sau:
7.1.Ph¬ng ph¸p nhËn nguyªn, giao nguyªn(FCL/FCL).
Ph¬ng ph¸p nµy cßn ®îc gäi lµ giao hµng tõ b·i ®Õn
b·i(CY/CY). Theo ph¬ng ph¸p nµy, chi phÝ ®ãng hµng vµ dì
hµng khái container ®Òu do chñ hµng ph¶i chÞu.
Quy tr×nh giao nhËn theo ph¬ng ph¸p nµy gåm 4 bíc:
Chñ hµng giao nguyªn container ®· ®ãng hµng vµ
niªm phong kÑp ch× cho ngêi chuyªn chë t¹i b·i container cña
c¶ng ®i.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 37
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Ngêi chuyªn chë xÕp container lªn tµu vµ vËn
chuyÓn ®Õn c¶ng ®Õn víi chi phÝ cña m×nh.
Ngêi chuyªn chë dì container khái tµu vµ ®a vÒ b·i
container.
Ngêi chuyªn chë giao container trong t×nh tr¹ng
nguyªn niªm phong cho ngêi nhËn t¹i b·i container cña c¶ng
®Õn.
7.2.Ph¬ng ph¸p nhËn lÎ, giao lÎ (LCL/LCL)
Theo ph¬ng ph¸p nµy, ®Þa ®iÓm giao nhËn hµng hãa
lµ CFS, chi phÝ ®ãng hµng vµ dì hµng khái container ®Òu do
ngêi chuyªn chë chÞu.
C¸c bíc trong quy tr×nh giao nhËn theo ph¬ng ph¸p nµy
nh sau:
Ngêi göi hµng giao hµng lÎ cña m×nh cho ngêi
chuyªn chë t¹i t¹i giao nhËn ®ãng gãi hµng lÎ(CFS)cña n¬i ®i.
Ngêi chuyªn chë, b»ng chi phÝ cña m×nh, ®ãng gãi
hµng lÎ cña nhiÒu ngêi göi hµng vµo container råi niªm phong,
®ãng kÑp ch×.
Ngêi chuyªn chë, b»ng chi phÝ cña m×nh, xÕp
container lªn tµu vµ vËn chuyÓn ®Õn c¶ng ®Õn.
Ngêi chuyªn chë, b»ng chi phÝ cña m×nh, dì hµng
hãa khái container vµ giao cho tõng ngêi nhËn lÎ t¹i CFS c¶ng
®Õn.
7.3.Ph¬ng ph¸p nhËn lÎ, giao nguyªn (LCL/FCL)
§©y lµ ph¬ng ph¸p thêng ®îc sö dông khi mét ngêi göi
hµng cÇn göi hµng cho nhiÒu ngêi nhËn t¹i mét n¬i ®Õn.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 38
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Chñ hµng giao l« hµng lÎ cho ngêi gom hµng hoÆc
ngêi chuyªn chë t¹i c¸c CFS
Ngêi gom hµng hay ngêi chuyªn chë ®ãng hµng
vµo container sau khi ®· kiÓm tra h¶i quan.
Ngêi chuyªn chë xÕp container lªn tµu ®Ó chë.
Ngêi chuyªn chë dì container khái tµu vµ ®a vÒ b·i
container cña c¶ng ®Ón ®Ó giao cho ngêi nhËn.
7.4.Ph¬ng ph¸p nhËn nguyªn, giao lÎ (FCL/LCL): lµ ph-
¬ng ph¸p ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËn lÎ giao nguyªn. NghÜa
lµ ngêi chuyªn chë khi nhËn th× nhËn nguyªn container tõ
chñ hµng vµ cã thÓ cÊp nhiÒu vËn ®¬n ®êng biÓn t¬ng øng
víi sè lîng ngêi nhËn. T¹i n¬i ®Õn, ngêi chuyªn chë sÏ giao lÎ
cho tõng ngêi nhËn t¹i CFS.
Tõ thùc tiÔn giao nhËn hµng hãa vËn chuyÓn b»ng
container gi÷a ngêi vËn t¶i vµ chñ hµng, còng ®ång thêi
gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua ( ngêi vËn t¶i thay mÆt ngêi mua
nhËn hµng), cã thÓ thÊy ®iÓm tíi h¹n (Critical point) trong
mua b¸n hµng hãa ®ãng trong container lµ CY hoÆc CFS chø
kh«ng ph¶i lµ lan can tµu. h¬n n÷a, khi mua b¸n hµng
container vËn chuyÓn b»ng ®êng biÓn th× lan can tµu kh«ng
cßn ý nghÜa lµm ranh giíi ph©n chia tr¸ch nhiÖm vµ rñi ro
gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua. Do vËy, kh«ng thÓ sö dông c¸c
®iÒu kiÖn th¬ng m¹i quèc tÕ nh FOB, CIF hay CFR mµ ph¶i
dïng ®iÒu kiÖn t¬ng øng nh FCA, CIP hay CPT.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 39
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 40
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Ch¬ng 2
thùc tr¹ng kinh doanh cña ®éi tµu vËn t¶i container viÖt
nam
I. LÞch sö ngµnh hµng h¶i vµ qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn cña ®éi tµu container.
1. LÞch sö ngµnh hµng h¶i ViÖt Nam.
ViÖt Nam ®îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong sè kh«ng nhiÒu
quèc gia trªn thÕ giíi cã tiÒm n¨ng rÊt lín vÒ ngµnh hµng h¶i
nhng ®ang ë thêi kú ®Çu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Ngoµi bê
biÓn dµi trªn 3.200km, cã nhiÒu vông, vÞnh vµ cöa s«ng nèi
liÒn víi Th¸i B×nh D¬ng, rÊt thuËn tiÖn ®Ó x©y dùng c¸c
c¶ng biÓn, c¸c c¬ së söa ch÷a vµ ®ãng míi tµu biÓn vµ ph¸t
triÓn c¸c lo¹i dÞch vô hµng h¶i. ViÖt Nam cßn n»m gÇn kÒ
tuyÕn hµng h¶i quèc tÕ quan träng nèi liÒn c¸c trung t©m
kinh tÕ ph¸t triÓn s«i ®éng nhÊt thÕ giíi hiÖn nay. Víi lîi thÕ
vÒ ®Þa lý vµ nh©n lùc, ViÖt Nam cßn cã thÓ ®ãng mét vai
trß quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ híng ra biÓn
cña mét sè quèc gia l¸ng giÒng kh«ng cã bê biÓn hoÆc
kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn ngµnh kinh tÕ biÓn.
Ngµnh hµng h¶i ViÖt Nam sau h¬n 30 n¨m x©y dùng vµ
ph¸t triÓn, tuy ®Õn nay cha ngang tÇm nh÷ng níc ph¸t triÓn
trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc còng nh tiÒm n¨ng s½n cã.
Trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn, tõ Côc vËn t¶i ®êng
biÓn ViÖt Nam ®Õn sù h×nh thµnh cña Tæng côc ®êng biÓn
råi Liªn hiÖp hµng h¶i vµ sù thµnh lËp cña Côc hµng h¶i ViÖt
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 41
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Nam, ngµnh hµng h¶i ®· ®ãng gãp xøng ®¸ng vµo sù nghiÖp
x©y dùng vµ b¶o vÖ miÒn B¾c, gi¶i phãng miÒn Nam, thèng
nhÊt ®Êt níc còng nh trong qu¸ tr×nh ®Êt níc ®ang trªn ®µ
héi nhËp vµ ph¸t triÓn nh ngµy nay.
§Æc biÖt, sù ra ®êi cña Côc hµng h¶i ViÖt Nam vµ viÖc
thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n lý vÒ nhµ níc ®èi víi ngµnh hµng
h¶i trªn ph¹m vi c¶ níc lµ mét bíc ph¸t triÓn míi ®èi víi qu¸
tr×nh ph¸t triÓn cña toµn ngµnh hµng h¶i ViÖt nam.
Ngoµi ra, kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi sù thµnh lËp cña
Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam (Vinalines) theo quyÕt
®Þnh sè 250/TTg ngµy 29/04/1995 cña Thñ tíng ChÝnh phñ
trªn c¬ së s¾p xÕp l¹i mét sè doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn, bèc
xÕp vµ dÞch vô hµng h¶i do Côc hµng h¶i ViÖt Nam vµ Bé
Giao th«ng vËn t¶i qu¶n lý. Ho¹t ®éng theo ®iÒu lÖ vÒ tæ
chøc vµ ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam do
ChÝnh phñ phª chuÈn t¹i NghÞ ®Þnh sè 79CP ngµy
22/11/1995.
2. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®éi tµu quèc gia.
Cã thÓ nãi, ®éi tµu biÓn ViÖt Nam ®· ®îc h×nh thµnh
tõ nh÷ng n¨m 1965-1970 do nhu cÇu kh¸ch quan cña sù ph¸t
triÓn kinh tÕ, x©y dùng Chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ nhu
cÇu chi viÖn cho cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu níc ë miÒn
Nam víi sù thµnh lËp cña Côc vËn t¶i ®êng biÓn ViÖt Nam
vµo ngµy 10/7/1965. Côc vËn t¶i ®êng biÓn cã tr¸ch nhiÖm
qu¶n lý, chØ huy c¸c c¬ së, bé phËn trong ngµnh: hÖ thèng
c¸c c¶ng biÓn, ®éi tµu biÓn, ®¹i lý tµu biÓn, b¶o ®¶m hµng
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 42
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
h¶i, c«ng nghiÖp söa ch÷a c¬ khÝ, x©y dùng c«ng tr×nh
thñy vµ trêng ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt ®êng biÓn. Tuy
nhiªn, chiÕn tranh ®· g©y ra mét hËu qu¶ kh¸ nÆng nÒ ®èi
víi ngµnh ®êng biÓn. HÇu hÕt cÇu c¶ng, bÕn b·i ®Òu bÞ h
háng. Luång l¹ch nhiÒu chç n«ng c¹n cha ®îc kh¬i th«ng. C¬
së s¶n xuÊt trong nhiÒu n¨m bÞ ph©n t¸n ë kh¾p n¬i. §êi
sèng cña c¸n bé , c«ng nh©n viªn trong ngµnh gÆp rÊt nhiÒu
khã kh¨n. tríc yªu cÇu phôc håi vµ tæ chøc l¹i s¶n xuÊt cña
ngµnh ®êng biÓn, Bé Giao th«ng vËn t¶i ®· ra quyÕt ®Þnh
gi¶i thÓ bèn ®éi tµu vµ thµnh lËp c«ng ty vËn t¶i ViÖt Nam.
Nh vËy, cã thÓ nãi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ®éi tµu biÓn ViÖt
Nam ®îc chÝnh thøc tÝnh tõ ngµy 01/07/1970 víi sù thµnh lËp
cña mét ®¬n vÞ vËn t¶i mang tÇm chÝnh quy ®Çu tiªn lµ
C«ng ty vËn t¶i ViÖt Nam trªn c¬ së hîp nhÊt c¸c ®éi tµu:
"Gi¶i phãng","Tù lùc","QuyÕt th¾ng",vµ "H÷u NghÞ" víi 217
®Çu ph¬ng tiÖn, tæng träng t¶i kho¶ng 34.000 DWT bao
gåm nhiÒu chñng lo¹i, ®a sè cã träng t¶i 50-100 tÊn vµ xµ lan
chë dÇu. Mét c¸ch tãm t¾t, cã thÓ chia qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
cña ®éi tµu biÓn ViÖt Nam thµnh c¸c giai ®o¹n nh sau:
2.1.Giai ®o¹n 1970-1975
Sau khi C«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam ra ®êi, Côc vËn
t¶i ®êng biÓn ®· cã mét lùc lîng vËn chuyÓn t¬ng ®èi lín vµ
tõng bíc x¸c ®Þnh ®îc ph¬ng thøc vËn chuyÓn thÝch hîp. C¸c
tµu lín ch¹y cung H¶i phßng-Hßn Ng-BÕn Thñy, c¸c tµu nhá
thùc hiÖn chuyÓn t¶i cung Hßn Ng vµo c¸c ch©n hµng bªn bê
s«ng Lam, cöa Héi(NghÖ An) hay s«ng Gianh(Qu¶ng B×nh).
§éi tµu biÓn cña ta ®· hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô vËn
chuyÓn hµng qu©n sù, l¬ng thùc, thùc phÈm vµ c¸c nhu yÕu
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 43
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
phÈm kh¸c phôc vô cho khu IV vµ chi viÖn cho chiÕn trêng
miÒn Nam. Trong n¨m 1971, Côc ®· ®iÒu 33 tµu, vËn
chuyÓn ®îc 134.000 tÊn hµng vµo th¼ng khu IV, tiÕt kiÖm
®îc nhiÒu triÖu ®ång.
Trong nh÷ng n¨m cuèi cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü
cøu níc, ®éi tµu biÓn ®· b¾t ®Çu ®îc bæ sung mét sè tµu cã
träng t¶i lín h¬n nh tµu 20-07, S«ng L«, S«ng §µ, Hßa B×nh
( träng t¶i tõ 1000-4500 DWT). §©y chñ yÕu lµ nguån bæ
sung do c¸c níc XHCN anh em gióp, riªng tµu 20-07 ®îc ®ãng
lÇn ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam, vµ ®îc hoµn thiÖn t¹i Trung Quèc.
§Õn n¨m 1974, ba tµu: S«ng H¬ng, §ång Nai vµ H¶i Phßng cã
träng t¶i gÇn 10.000 DWT/chiÕc ®îc bæ sung vµo ®éi tµu
biÓn ViÖt Nam. Khi cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu níc kÕt
thóc th¾ng lîi, nh÷ng tµu nµy ®· ®îc huy ®éng vËn chuyÓn
ngay hµng qu©n sù vµ ngêi vµo thµnh phè Hå ChÝ Minh phôc
vô cho c«ng t¸c an ninh quèc phßng thêi k× ®Çu sau gi¶i
phãng. N¨m 1975, b»ng ph¬ng thøc vay mua th«ng qua b¶o
l·nh cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt nam, ®éi tµu biÓn lÇn
®Çu tiªn ®îc bæ sung 2 tµu chë dÇu s¶n phÈm lµ Cöu Long 1
vµ Cöu Long 2 víi träng t¶i 20.800 DWT/chiÕc dïng ®Ó vËn
chuyÓn x¨ng dÇu nhËp khÈu tõ §«ng Nam ¸ vÒ ViÖt Nam.
2.2.Giai ®o¹n 1976-1985
Nh÷ng n¨m ®Çu sau chiÕn tranh, ®Êt níc ta gÆp mu«n
vµn khã kh¨n. Víi mét nÒn kinh tÕ bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ,
nhiÖm vô chÝnh trÞ chñ yÕu cña giai ®o¹n nµy lµ kh«i phôc,
ph¸t triÓn kinh tÕ, t¨ng cêng kh¶ n¨ng quèc phßng ®Ó gi÷
v÷ng hßa b×nh vµ x©y dùng ®Êt níc. NhiÖm vô cña ngµnh
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 44
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Giao th«ng vËn t¶i nãi chung vµ ngµnh ®êng biÓn nãi riªng lµ
cïng víi c¸c ngµnh kh¸c ®¶m b¶o nhu cÇu cÊp thiÕt cho ®Êt
níc nh l¬ng thùc thùc phÈm, x¨ng dÇu, ph©n bãn, xi m¨ng,
m¸y mãc thiÕt bÞ. Tõ nh÷ng yªu cÇu cÊp thiÕt ®ã, th¸ng
3/1975, Côc ®êng biÓn ®· t¸ch mét phÇn ph¬ng tiÖn cña
C«ng ty v©n t¶i biÓn VIÖt nam ®Ó thµnh lËp C«ng ty vËn t¶i
ven biÓn(VIETCOSHIP), chuyªn vËn chuyÓn nh÷ng tuyÕn
ng¾n trong níc. Sè lîng tµu cã träng t¶i lín tõ 1.000-9.600
DWT gåm 8 chiÕc ®îc gi÷ l¹i ®Ó chuyªn vËn chuyÓn tuyÕn
níc ngo¹i phôc vô ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Liªn tiÕp trong
c¸c n¨m tõ 1975-1977, ngµnh hµng h¶i tiÕp tôc ph¸t triÓn
®éi tµu cña m×nh th«ng qua h×nh thøc vay mua. Lo¹i tµu
chñ yÕu lµ tµu mét boong chë hµng rêi, chë gç ®îc ®ãng t¹i
NhËt B¶n. Träng t¶i cña nhãm tµu nµy lµ lo¹i 6000 DWT vµ
10.000-12.000 DWT. §Õn n¨m 1977, ®éi tµu biÓn ViÖt Nam
cã thªm mét con tµu míi vµ hiÖn ®¹i nhÊt tõ tríc ®Õn nay lµ
tµu HËu Giang cã träng t¶i 12.000 DWT. §©y lµ con tµu ®îc
®ãng t¹i §an M¹ch, do chÝnh phñ §an M¹ch hç trî nguån vèn.
Cho tíi nh÷ng n¨m 1978-1980, Côc ®êng biÓn ViÖt Nam
®· ®Æt ®ãng thªm 4 tµu lo¹i 2 boong cã träng t¶i trªn 15.000
DWT. Sau 3 n¨m theo dâi kiÓm tra ®ãng míi, 4 tµu nµy ®· ®-
îc tiÕp nhËn vµ ®a vµo khai th¸c trªn tuyÕn vËn t¶i ViÖt
Nam-Ên §é vµ B¾c ¢u ®Ó chë hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam
®ång thêi nhËn hµng nhËp khÈu chñ yÕu tõ c¸c níc XHCN
§«ng ¢u. §Õn n¨m 1980, lo¹i tµu nµy ®· më thªm tuyÕn ®i
Ch©u Mü, Ch©u Phi, ®¸nh dÊu mét bíc trëng thµnh cña
ngµnh hµng h¶i ViÖt nam trong viÖc më réng thÞ trêng, më
réng tuyÕn ho¹t ®éng, dÇn hßa nhËp víi thÞ trêng quèc tÕ.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 45
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Trong giai ®o¹n nµy, híng ph¸t triÓn ®éi tµu b»ng ph¬ng
thøc vay mua vµ thuª mua vÉn ®îc duy tr×. §éi tµu biÓn tõng
bíc ®îc bæ sung c¸c lo¹i tµu cã träng t¶i võa vµ nhá tõ 5.000-
10.000 DWT phï hîp víi quy m« ho¹t ®éng võa ch¹y trong níc
®Ó lu th«ng hµng hãa B¾c-Nam, võa phôc vô xuÊt nhËp
khÈu.
Ngoµi ra, tõ cuèi nh÷ng n¨m 1970, Bé Ngo¹i th¬ng còng
lÇn lît mua mét sè tµu cã träng t¶i 10.000-16.000 DWT treo
cê níc ngoµi ®Ó vËn chuyÓn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu gi÷a
ViÖt Nam vµ c¸c níc §«ng Nam ¸ còng nh c¸c níc XHCN §«ng
¢u. Vµ cho tíi th¸ng 6-1982, toµn bé ®éi tµu nµy ®· ®îc
chuyÓn giao cho tæng c«ng ty VOSCO thuéc tæng côc §êng
biÓn-Bé Giao th«ng vËn t¶i qu¶n lý vµ khai th¸c.
Còng trong thêi gian nµy, c¸c ®éi tµu ®Þa ph¬ng cña
mét sè thµnh phè vµ tØnh thµnh lín cã c¶ng biÓn ®· b¾t
®Çu ra ®êi vµ ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, nh÷ng ®éi tµu ®Þa ph-
¬ng nµy chñ yÕu lµ nh÷ng tµu cã träng t¶i nhá tõ 2.000-
4.000 DWT .
2.3.Giai ®o¹n 1986-1995
Trong giai ®o¹n nµy, m« h×nh qu¶n lý ngµnh ®êng
biÓn liªn tôc ®îc thay ®æi, tõ Côc ®êng biÓn ViÖt Nam
chuyÓn thµnh Tæng côc ®êng biÓn, sau ®ã ®îc ®æi thµnh
Liªn hiÖp hµng h¶i ViÖt nam vµ cuèi cïng lµ Côc Hµng h¶i ViÖt
Nam.
N¨m 1986, nÒn kinh tÕ níc ta b¾t ®Çu chuyÓn híng tõ
c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng.
Cïng víi sù thay ®æi tõng bíc cña nÒn kinh tÕ, ph¸t triÓn ®éi
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 46
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
tµu biÓn còng nh c¸c c¶ng biÓn vµ c¸c dÞch vô hµng h¶i kh¸c
®· trë thµnh mét nhu cÇu kh¸ch quan. Tuy vËy, ngµnh hµng
h¶i thêi gian nµy l¹i vÉn ®ang trong tinh tr¹ng tr× trÖ vµ kh¸
tôt hËu do vÉn cha tho¸t ®îc khái cã chÕ tËp trung quan liªu
bao cÊp ®ång thêi l¹i phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo sù viÖn trî cña
khèi XHCN. Trong khi ®ã, xu híng chuyªn m«n hãa trong vËn
t¶i biÓn thÕ giíi ngµy cµng ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ xu híng
container hãa. Cßn ®èi víi ViÖt Nam, cho tíi tríc n¨m
1988, lo¹i h×nh vËn chuyÓn b»ng container lµ ®iÒu
kh¸ míi mÎ. Sù ra ®êi cña liªn doanh vËn t¶i biÓn ViÖt
Ph¸p(GEMATRANS) n¨m 1988 lµ bíc khëi ®Çu ®¸nh dÊu
sù tham gia cña ViÖt Nam vµo ph¬ng thøc vËn chuyÓn
tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. TiÕp theo ®ã, hµng lo¹t c¸c h·ng
vËn chuyÓn container lín trªn thÕ giíi ®· lÇn lît ®Æt
®Õn ViÖt Nam. Gi¸ cíc container liªn tôc gi¶m do c¸c c«ng
ty c¹nh tranh m¹nh mÏ trong khi vai trß qu¶n lý cña Nhµ níc l¹i
kh«ng ®îc ph¸t huy ®Çy ®ñ.
Cho ®Õn nh÷ng n¨m 1990-1995, sù ho¹t ®éng yÕu
kÐm cña ®éi tµu biÓn ViÖt Nam ®· ®îc béc lé mét c¸ch râ
nÐt nhÊt. Tuæi tµu trung b×nh cña c¸c ®éi tµu ngµy cµng
cao mµ hÇu nh kh«ng cã sù ®Çu t bæ sung thay thÕ. Tr×nh
®é qu¶n lý vµ tay nghÒ cña thuyÒn viªn ngµy cµng l¹c hËu so
víi c¸c níc kh¸c trong khu vùc. §Æc biÖt, c¸c ®éi tµu ®Þa ph-
¬ng liªn tôc bÞ thua lç, dÇn dÇn ph¶i tù gi¶i thÓ hoÆc thanh
lý, sè lîng Ýt ái cßn l¹i hÇu hÕt chØ ch¹y tuyÕn trong níc vµ
chë hµng néi ®Þa.
Cã thÓ nãi, trong giai ®o¹n nµy, ®éi tµu biÓn cña ta ®·
kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu míi cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 47
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
khÈu, nhÊt lµ tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990 khi nÒn kinh tÕ ®· vît
qua ®îc giai ®o¹n khã kh¨n nhÊt, b¾t ®Çu ®i vµo æn ®Þnh
vµ tõng bíc ph¸t triÓn.
2.4.Giai ®o¹n 1996-nay
Giai ®o¹n nµy ®¸nh dÊu nhiÒu thay ®æi quan
träng trong tæ chøc ngµnh hµng h¶i. Vµ tõ khi Tæng
c«ng ty hµng h¶i ®îc thµnh lËp, ho¹t ®éng cña ®éi tµu
biÓn ViÖt Nam ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng khÝch lÖ.
Tríc hÕt, Tæng c«ng ty hµng h¶i tËp trung ph¸t triÓn
c¸c lo¹i tµu chuyªn dông mµ ®éi tµu tríc ®©y cha ®¸p
øng ®îc nhu cÇu cña thÞ trêng nh tµu chë hµng rêi,
tµu container,tµu chë dÇu th«, dÇu s¶n phÈm. Cô thÓ:
Cuèi n¨m 1996, nhãm 3 chiÕc tµu cã träng t¶i tõ
21.000-25.000 DWT ®· ®îc mua nh»m phôc vô xuÊt khÈu
than vµ nhËp khÈu ph©n bãn d¹ng rêi.
Tõ n¨m 1997-2000, ®éi tµu container ®îc Tæng
c«ng ty trùc tiÕp ®Çu t ph¸t triÓn, gåm 9 chiÕc víi tæng
träng t¶i 6.106 TEU, phÇn nµo ®¸p øng ®îc nhu cÇu lu
chuyÓn container gi÷a c¸c c¶ng néi ®Þa còng nh gi÷a ViÖt
Nam vµ khu vùc §«ng Nam ¸.
Cuèi n¨m 1998, lÇn ®Çu tiªn ®éi tµu biÓn níc ta cã
1 tµu chë dÇu th« träng t¶i 60.900 DWT do c«ng ty vËn t¶i
dÇu khÝ ViÖt Nam(Falcon) khai th¸c.
Ngoµi ra, tæng c«ng ty hµng h¶i còng rÊt chó träng ®Èy
m¹nh viÖc trÎ hãa ®éi tµu hiÖn cã. Vµ tÝnh tõ n¨m 1995
®Õn cuèi n¨m 2000, tæng sè tµu c¸c lo¹i ®îc ®Çu t
ph¸t triÓn lµ 34 chiÕc, tæng träng t¶i 490.004 DWT,
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 48
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
chñ yÕu lµ tµu chuyªn dông chë dÇu, chë hµng kh«,
hµng rêi vµ container. C¬ cÊu ®éi tµu biÓn ViÖt Nam ®·
bíc ®Çu ®îc thay ®æi, tæng träng t¶i ®éi tµu ®îc t¨ng ®¸ng
kÓ, ®i ®«i víi viÖc t¨ng søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ
cña ®éi tµu.
3. Sù ph¸t triÓn ®éi tµu container nh÷ng n¨m gÇn
®©y.
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn
ViÖt Nam nãi chung vµ Tæng c«ng ty hµng h¶i nãi riªng ®· cã
nhiÒu nç lùc trong viÖc ph¸t triÓn ®éi tµu container. Cô thÓ,
trong giai ®o¹n tõ n¨m 2001 ®Õn nay vµ trong t¬ng lai
2 n¨m tíi, chóng ta ®Çu t cho 6-8 tµu container lo¹i
800-1.200 TEU. Giai ®o¹n tõ n¨m 2005 ®Õn n¨m 2010,
sÏ t¨ng cêng ®Çu t cho 8-10 tµu lo¹i träng t¶i 1.000
®Õn 1.200 TEU vµ 3-5 tµu cì 3.000 TEU. Tæng c«ng ty
sÏ chñ yÕu sö dông tµu container trong níc víi sè lîng
dù tÝnh lµ 6 chiÕc vµ sè tiÒn dù tÝnh lªn tíi hµng
ngh×n tû ®ång. Sè tiÒn nµy sÏ ®îc sö dông chñ yÕu cho
nhu cÇu më c¸c tuyÕn vËn t¶i container míi nh ®i Nga, Ch©u
Phi vµ B¾c Mü, ¸p dông c¸c ph¬ng thøc vËn t¶i tiªn tiÕn,
kh«ng nh÷ng phôc vô cho nhu cÇu vËn t¶i trong níc mµ cßn
t¨ng cêng chë thuª cho níc ngoµi. ®ång thêi trong giai ®o¹n
nµy Tæng c«ng ty còng sÏ t¨ng cêng ®éi tµu feeder phôc vô
c¸c tuyÕn nh ViÖt Nam - Trung Quèc, NhËt vµ tuyÕn ViÖt
Nam-§«ng Nam ¸. Chóng ta còng ®· vµ ®ang chuÈn bÞ tham
gia vµo c¸c liªn doanh tµu container trªn c¸c tuyÕn ¸-¢u, Mü,
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 49
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
®Æc biÖt tõ sau n¨m 2006 khi chóng ta sÏ ph¶i héi nhËp hoµn
toµn vµo ASEAN.
Nh vËy, tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2010, ®éi tµu
container sÏ cã thªm 16 chiÕc víi träng t¶i 17.600 TEU
t¬ng ®¬ng 220.000 DWT, ®¶m nhiÖm vËn chuyÓn ®îc
kho¶ng 1 triÖu TEU/ n¨m t¬ng ®¬ng 12 triÖu tÊn hµng
hãa.
II. C¸c dÞch vô vËn t¶i container t¹i ViÖt Nam.
1. Nhåi rót hµng
Chóng ta ®Ìu biÕt nhåi rót hµng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc
quan träng trong dÞch vô vËn t¶i container. §Æc biÖt ®èi víi
thùc tÕ cña c¸c ho¹t ®éng vËn t¶i container t¹i ViÖt Nam khi
mµ c¸c chñ hµng thêng cha quan t©m ®Çy ®ñ ®Õn kü thuËt
nhåi rót hµng mµ l¹i t×m c¸ch nhåi rót hµng tèi ®a nhÊt
nh»m tËn dông hÕt dung tÝch cña container.
Nh trªn ®· nãi, kh«ng ph¶i lo¹i hµng hãa nµo còng phï
hîp ®Ó ®îc chuyªn chë b»ng container. Cã thÓ chia lµm bèn
nhãm mÆt hµng khi vËn chuyÓn b»ng container nh sau:
Nhãm 1: c¸c mÆt hµng hoµn toµn phï hîp víi chuyªn
chë b»ng container. C¸c mÆt hµng nµy bao gåm: hµng b¸ch
hãa, thùc phÈm ®ãng hép, dîc liÖu y tÕ, dông cô gia ®×nh,
v¶i vãc, ®å gç, ®å ch¬i, nhùa hay cao su. Nh÷ng mÆt hµng
nµy tïy theo yªu cÇu cô thÓ cña ®Æc tÝnh hµng hãa mµ ®îc
chë b»ng nh÷ng container tæng hîp th«ng thêng, mét sè tr-
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 50
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
êng hîp cã thÓ sö dông container th«ng giã hay container b¶o
«n..
Nhãm 2: c¸c lo¹i hµng phï hîp víi ®iÒu kiÖn chuyªn
chë b»ng container, bao gåm mét sè mÆt hµng cã gi¸ trÞ
thÊp vµ sè lîng bu«n b¸n lín. VÒ tÝnh chÊt tù nhiªn còng nh kü
thuËt, nh÷ng mÆt hµng nµy hoµn toµn phï hîp ®Ó ®îc vËn
chuyÓn b»ng container. Tuy nhiªn, xÐt vÒ mÆt kinh tÕ,
chuyªn chë c¸c mÆt hµng nµy b»ng container kh«ng ®em l¹i
hiÖu qu¶ cao do cã sù chªnh lÖch lín vÒ gi¸ cíc vËn chuyÓn
vµ gi¸ trÞ hµng hãa.
Nhãm 3: c¸c mÆt hµng cã tÝnh chÊt hãa,lý ®Æc
biÖt ph¶i ®ãng b»ng c¸c container chuyªn dông. VÝ dô nh
hµng dÔ háng, hµng ®«ng l¹nh sóc vËt sèng, hµng ®éc h¹i
hay hµng qu¸ khæ qu¸ t¶i. Nh÷ng mÆt hµng nµy ph¶i ®îc
vËn chuyÓn trong c¸c container ®Æc biÖt nh container
ph¼ng, container th«ng giã, container l¹nh, container dµnh
riªng cho chë sóc vËt sèng..
Nhãm 4: c¸c mÆt hµng kh«ng phï hîp víi chuyªn
chë b»ng container nh s¾t thÐp, phÕ liÖu phÕ th¶i, « t« h¹ng
nÆng..
Nh vËy, ngêi göi hµng, trªn c¬ së ®Æc tÝnh riªng cña
tõng lo¹i hµng hãa cÇn chuyªn chë mµ x¸c ®Þnh kiÓu vµ lo¹i
container cho phï hîp. Vµ ®Ó ®¸nh gi¸ ®îc ®óng tÝnh n¨ng,
t¸c dông vµ kh¶ n¨ng chuyªn chë cña container, ngêi göi hµng
ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra container. NÕu kiÓm tra kh«ng chu
®¸o, kh«ng ph¸t hiÖn ®îc container kh«ng ®¹t yªu cÇu kü
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 51
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
thuËt, trong qu¸ tr×nh chuyªn chë nÕu cã tæn thÊt ®èi víi
hµng hãa, ngêi göi hµng sÏ ph¶i chÞu hËu qu¶ ph¸t sinh.
Th«ng thêng, néi dung kiÓm tra container bao gåm:
KiÓm tra bªn ngoµi container : ®Ó ph¸t hiÖn
c¸c dÊu vÕt h háng, vÕt xíc, khe nøt, lç thñng, hay nh÷ng
biÕn d¹ng mÐo mã do bÞ va ®Ëp.
KiÓm tra bªn trong container: kiÓm tra ®é kÝn
níc cña container, ngoµi ra cßn cÇn kiÓm tra c¸c tÊm bäc
phñ hoÆc trang thiÕt bÞ kh¸c cña container nh lç th«ng
giã, èng dÉn h¬i l¹nh(®èi víi container b¶o «n)
KiÓm tra cöa container: ®Ó ®¶m b¶o cöa
container ®îc ®ãng më an toµn, niªm phong ch¾c ch¾n.
KiÓm tra t×nh tr¹ng vÖ sinh container:
container ph¶i ®îc ®¶m b¶o vÒ vÖ sinh, kh«ng bÞ mïi h«i
hay d©y bÈn ra hµng hãa.
KiÓm tra c¸c th«ng sè kü thuËt cña container,
nh:
träng lîng tèi ®a: lµ møc giíi h¹n träng lîng
kh«ng ®îc vît qu¸, c¨n cø vµo tiªu chuÈn kü thuËt quèc
tÕ cña ISO. Tuy nhiªn, thùc tÕ lµ t¹i mét sè níc kÐm ph¸t
triÓn n¬i cã c¬ së h¹ tÇng cßn yÕu kÐm, ngêi ta thêng
cã quy ®Þnh h¹ thÊp träng lîng tèi ®a cña container so
víi tiªu chuÈn quèc tÕ. V× vËy, khi thùc hiÖn viÖc nhåi
rót hµng vµo container cÇn lu ý träng lîng tèi ®a, nh»m
tr¸nh qu¸ t¶i, vît t¶i.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 52
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
träng t¶i tÞnh cña container ( lµ träng lîng
hµng hãa tíi møc tèi ®a ®îc chøa trong container).
dung tÝch cña container ( søc chøa hµng tèi
®a cña container)
2. ChÊt xÕp container
Còng nh dÞch vô nhåi rót container, chÊt xÕp container
lµ mét ho¹t ®éng ®ßi hái tÝnh kü thuËt vµ chu ®¸o cao. Sau
®©y lµ mét sè nh÷ng yªu cÇu kü thuËt cÇn lu ý khi tiÕn
hµnh chÊt xÕp hµng hãa vµo container:
2.1. Ph©n bæ ®Òu hµng hãa trªn mÆt sµn container:
®©y lµ mét kü thuËt rÊt quan träng, nh»m tr¸nh hiÖn tîng
qu¸ nhiÒu hµng hãa ®îc tËp trung ë mét ®iÓm cã thÓ khiÕn
cho mÆt sµn vµ c¸c thanh dÇm container chÞu t¶i ë ®iÓm
®ã bÞ nøt g·y, cong vªnh container. Ngoµi ra, nÕu kh«ng
ph©n bæ ®Òu hµng hãa trªn mÆt sµn container cã thÓ g©y
mÊt c©n b»ng khi bèc dì vµ vËn chuyÓn, lµm cho container
bÞ nghiªng, ®æ hay lËt óp g©y thiÖt h¹i cho hµng hãa, c«ng
cô vËn t¶i vµ mÊt an toµn ®èi víi con ngêi. Riªng khi chÊt xÕp
hµng hãa nhiÒu chñng lo¹i vµo container ph¶i lu ý xÕp hµng
nÆng xuèng díi, hµng nhÑ lªn trªn. §èi víi nh÷ng hµng hãa
kh«ng x¸c ®Þnh ®îc träng t©m, cÇn cã c¸c gi¸ ®ì thÝch hîp
vµ c¸c tÊm ®Öm lãt ®Ó cè ®Þnh vÞ trÝ.
2.2.ChÌn, ®Öm vµ lãt cho hµng hãa trong container: lµ
viÖc kh«ng thÓ thiÕu trong chÊt xÕp hµng. Môc ®Ých cña
viÖc nµy lµ tr¸nh kh«ng cho hµng hãa tiÕp xóc, va ch¹m g©y
h h¹i cho nhau hoÆc cho container. Thùc hiÖn tèt viÖc chÌn,
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 53
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
®Öm vµ lãt cho hµng hãa võa gióp ®¶m b¶o an toµn cho
hµng hãa võa tËn dông ®îc c¸c kho¶ng trèng trong container,
gãp phÇn t¨ng lîi Ých kinh tÕ. HiÖn nay, ngêi ta sö dông
nhiÒu vËt liÖu chÌn, ®Öm vµ ®én lãt kh¸ ®a d¹ng nh r¬m r¹,
tÊm cãt, tÊm gç máng..song yªu cÇu chung ®Òu lµ ph¶i s¹ch
sÏ vµ kh«ng t¹o ®iÒu kiÖn cho c«n tr×nh sinh s«i g©y h¹i cho
hµng hãa.
2.3.Gia cè hµng hãa trong container:
Lµ biÖn ph¸p gióp hµng hãa kh«ng bÞ xª dÞch va ch¹m
nhau trong container khi ®îc vËn chuyÓn hay bèc xÕp.
2.4.Tr¸nh hiÖn tîng hµng hãa bÞ nãng, hÊp h¬i trong
container.
Cã thÓ nãi ®©y lµ ®iÒu cÇn ®Æc biÖt lu ý khi chÊt xÕp
hµng hãa vµo container hµng hãa ®îc chuyªn chë trong
container kÝn sÏ kh«ng cã ®iÒu kiÖn kiÓm tra nhiÖt ®é vµ
®é Èm bªn trong. Hµng hãa cã thÓ gÆp ph¶i hiÖn tîng hÊp
h¬i trªn bÒ mÆt, ®Æc biÖt ®èi víi hµng hãa lµ m¸y mãc
b»ng kim lo¹i. §Ó tr¸nh ®îc hiÖn tîng nµy, chñ yÕu ngêi ta sö
dông c¸c vËt liÖu hót Èm ®Æt trong container hoÆc thùc
hiÖn th«ng giã trong ®iÒu kiÖn cho phÐp..
2.5.Gi¶m bít c¸c chÊn ®éng vµ ¸p lùc ®èi víi hµng hãa
trong container:
B»ng c¸ch dïng c¸c vËt liÖu mÒm dÎo, cã tÝnh ®µn håi
tèt nh bät xèp, nÖm b«ng trong chuyªn chë vµ bèc dì hµng.
Ngoµi ra, trong chuyªn chë hµng kh« ®ång nhÊt, cã bao
b×, ngêi ta thêng ®a ra kh¸i niÖm tû träng chÊt xÕp hµng
cña container ®Ó lµm c¬ së so s¸nh, lùa chän kiÓu container
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 54
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
thÝch hîp. Tû träng chÊt xÕp hµng cña container lµ ®¹i lîng
biÓu thÞ mét ®¬n vÞ thÓ tÝch cña hµng hãa chuyªn chë(m3)
chiÕm bao nhiªu ®¬n vÞ träng lîng cña nã.
R=W/M
Trong ®ã:W(Weight) lµ träng t¶i tèi ®a cña container.
M(Measurement) lµ dung tÝch cña container.
R(Ratio)lµ tû träng chÊt xÕp hµng cña container.
B¶ng 4: Kh¶ n¨ng chÊt xÕp cña mét sè lo¹i container:
Lo¹i container
hµng kh«
Träng
t¶i tèi
®a
Dung tÝch
bªn trong
Tû träng
chÊt xÕp
Cì 20 feet 18,72 31,17 0,6
Cì 40 feet 27,58 67,64 0,407
KiÓu 20 feet (m¸i
më)
18,37 30,29 0,606
KiÓu 20 feet (m¸i
b»ng)
17,81 26,98 0,606
Nguån: NghiÖp vô vËn chuyÓn container-NXB
GTVT,1995
Nh v©y, tû träng chÊt xÕp hµng hãa cña tõng lo¹i , tõng
kiÓu container lµ kh¸c nhau, còng cã nghÜa lµ kh¶ n¨ng chÊt
xÕp hµng cña tõng lo¹i, kiÓu container lµ kh¸c nhau. Do ®ã,
®èi víi hµng nÆng, cã tû lÖ chÊt xÕp cao, sö dông container
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 55
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
20 feet sÏ cã lîi h¬n . Ngîc l¹i, ®èi víi hµng nhÑ cã tû träng
chÊt xÕp thÊp nªn sö dông container 40 feet. NÕu hµng hãa
chuyªn chë trong container ®¹t ®îc tû träng chÊt xÕp hµng
nh trong b¶ng trªn chøng tá toµn bé dung tÝch bªn trong
container ®· ®îc sö dông, cã nghÜa lµ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh
tÕ cao nhÊt.
3. Gom hµng
§èi víi ho¹t ®éng cña dÞch vô vËn t¶i container t¹i ViÖt
Nam, gom hµng lµ dÞch vô ®îc c¸c c«ng ty vËn t¶i rÊt quan
t©m khai th¸c. §©y lµ dÞch vô thùc sù cÇn thiÕt cho toµn bé
qu¸ tr×nh vËn t¶i còng nh tËn dông ®îc c¸c thÕ m¹nh cña mçi
c«ng ty. T¹i ViÖt Nam, quy tr×nh gom hµng trong vËn t¶i
container còng ®îc thùc hiÖn theo th«ng lÖ chung nh sau:
Ngêi gom hµng nhËn c¸c l« hµng lÎ tõ nhiÒu ngêi
göi hµng t¹i tr¹m giao nhËn ®ãng gãi hµng lÎ(CFS)
Ngêi gom hµng tiÕn hµnh tËp hîp nh÷ng l« hµng lÎ
®ã thµnh l« hµng nguyªn, kiÓm tra h¶i quan vµ ®ãng hµng
vµo container t¹i CFS.
Ngêi gom hµng göi c¸c container b»ng ®êng biÓn,
®êng bé hoÆc ®êng s¾t cho ®¹i lý cña m×nh t¹i n¬i ®Õn.
§¹i lý cña ngêi gom hµng t¹i n¬i ®Õn tiÕn hµnh
nhËn c¸c container, dì hµng khái container vµ giao l¹i cho ngêi
nhËn t¹i CFS cña n¬i ®Õn.
Cã thÓ nãi, dÞch vô gom hµng trong vËn t¶i container ®·
®em l¹i rÊt nhiÒu lîi Ých, cho c¶ ngêi göi hµng, ngêi chuyªn
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 56
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
chë, ngêi giao nhËn vµ cho c¶ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi
chung. Cô thÓ:
§èi víi ngêi göi hµng:
§îc ngêi gom hµng chµo møc tiÒn cíc thÊp h¬n so víi
c¸c h·ng tµu.
§îc hëng c¸c dÞch vô vËn t¶i door to door vµ dÞch vô
ph©n phèi tõ ngêi gom hµng mµ c¸c h·ng tµu kh«ng cã
§èi víi ngêi chuyªn chë:
TiÕt kiÖm ®îc thêi gian, chøng tõ vµ chi phÝ do kh«ng
ph¶i gi¶i quyÕt c¸c l« hµng lÎ.
TËn dông hÕt ®îc kh¶ n¨ng chuyªn chë do ngêi gom
hµng ®· ®ãng ®Çy c¸c container .
§èi víi ngêi giao nhËn:
§îc hëng chªnh lÖch gi÷a tæng tiÒn cíc thu ®îc ë
nh÷ng ngêi göi hµng lÎ vµ tiÒn cíc ph¶i tr¶ cho ngêi chuyªn
chë theo gi¸ cíc hµng nguyªn.
§îc hëng mét sè u ®·i vÒ gi¸ cíc tõ h·ng tµu do cã
khèi lîng hµng hãa lín vµ thêng xuyªn ®Ó chuyªn chë.
4. Chøng tõ:
Tïy theo ho¹t ®éng cña tõng c«ng ty vËn t¶i biÓn mµ
mét hay nhiÒu lo¹i chøng tõ ®îc sö dông trong vËn t¶i
container t¹i ViÖt Nam. Nhng nh×n chung cã mét sè lo¹i
chøng tõ c¬ b¶n nh sau:
4.1.VËn ®¬n ®êng biÓn
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 57
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Trong vËn t¶i container, cã hai lo¹i vËn ®¬n nh sau:
VËn ®¬n cña ngêi gom hµng(House B/L): lo¹i vËn
®¬n nµy thêng ®îc ngêi gom hµng, trªn danh nghÜa lµ ngêi
chuyªn chë, ký ph¸t cho ngêi chñ hµng lÎ cña m×nh. Trªn vËn
®¬n còng cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ ngêi göi hµng, ngêi nhËn
hµng. Ngêi nhËn hµng lÎ sÏ xuÊt tr×nh vËn ®¬n cña ngêi gom
hµng cho ®¹i diÖn hoÆc ®¹i lý cña ngêi gom hµng t¹i c¶ng
®Ých ®Ó ®îc nhËn hµng. Ngêi göi hµng cã thÓ dïng vËn
®¬n nhµ trong thanh to¸n vµ giao dÞch. Song thêng ng©n
hµng chØ chÊp nhËn vËn ®¬n nhµ lµ chøng tõ thanh to¸n khi
trong tÝn dông chøng tõ cã quy ®Þnh cô thÓ"vËn ®¬n nhµ
®îc chÊp nhËn"
VËn ®¬n cña ngêi chuyªn chë(Master B/L):cßn ®îc gäi lµ
vËn ®¬n cña ngêi vËn t¶i thùc tÕ. Cô thÓ, ngêi vËn t¶i thùc
sau khi nhËn container hµng cña ngêi gom hµng sÏ ký ph¸t
vËn ®¬n cho ngêi gom hµng, theo c¸ch göi hµng nguyªn
container. Trªn vËn ®¬n, ngêi göi hµng lµ ngêi gom hµng, ng-
êi nhËn hµng lµ ®¹i diÖn hoÆc ®¹i lý cña ngêi gom hµng t¹i
c¶ng ®Ých.
§èi víi mét sè h·ng tµu ViÖt Nam nh Gemartrans th× hä
thêng chØ ph¸t hµnh Master B/L.
4.2.GiÊy göi hµng ®êng biÓn (Sea waybill )
Trong c¸c ho¹t ®éng vËn t¶i t¹i c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn
ViÖt Nam, vÝ dô nh Gematrans, giÊy göi hµng ®êng biÓn chØ
®îc sö dông trong vËn chuyÓn hµng néi ®Þa. V× c¸c chuyÕn
vËn t¶i néi ®Þa thêng ng¾n ngµy, Ýt rñi ro l¹i kh«ng vît khái
biªn giíi quèc gia nªn kh«ng cÇn thiÕt ph¶i sö dông vËn ®¬n
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 58
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
®êng biÓn, g©y l·ng phÝ vÒ chi phÝ tµi liÖu giao dÞch vµ
kÐo dµi thêi gian nhËn hµng cña kh¸ch hµng.
4.3.LÖnh giao hµng(Delivery orders)
VÒ c¬ b¶n, nh÷ng lo¹i chøng tõ ®îc sö dông trong vËn
t¶i container t¹i ViÖt Nam còng cã chøc n¨ng vµ vai trß nh
b¶n chÊt. VÝ dô khi nãi vÒ lÖnh giao hµng: khi chñ hµng nhËn
®îc tin vÒ l« hµng ®Õn, chñ hµng sÏ tíi ®¹i lý cña h·ng tµu
®Ó nhËn mét lÖnh giao hµng trªn ®ã h·ng tµu x¸c nhËn viÖc
giao hµng. Trªn lÖnh giao hµng nµy sÏ cã nh÷ng th«ng tin c¬
b¶n liªn quan ®Õn l« hµng nh sè container, khèi lîng hµng, sè
thïng hµng.. chñ hµng ph¶i cã ®îc lÖnh giao hµng cïng víi vËn
®¬n b¶n gèc míi cã thÓ nhËn ®îc hµng. Díi ®©y lµ mÉu
lÖnh giao hµng ®îc sö dông t¹i mét c«ng ty ®¹i lý vËn t¶i
®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam:
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 59
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Chi nh¸nh c«ng ty cæ phÇn ®¹I lý vËn t¶i SAFI
Sea & Air Freight International
§Þa chØ : 30 phè LiÔu Giai, quËn Ba §×nh, Hµ Néi. · Tel. : (04) 762
5006 · Fax : (04) 762 5007 · E-mail : [email protected]
_______________________________________________________________________________________
________________lÖnh giao hµng
Sè : ISHNSSP-01/11028
Ngµy : 23-11-2001
KÝnh göi : C«ng ty liªn doanh khai th¸c container viÖt nam
( TRANSVINA )
§Ò nghÞ giao
cho
: ARKSUN CO., LTD
164 TON DUC THANG STR HANOI,VIETNAM
L« hµng : VËn t¶i ®¬n
HOB/L
SSAX
1NM0062
MOB/L HASL0251DB1C059
Tµu chë : YOANG STAR ChuyÕ
n
: V125 Ngµy ®Õn
C¶ng
: 23/11/2001
Ký M· HIÖU
Marks & Number
Sè lîng
Quantity
Tªn hµng
hãa
Description
of Goods
Träng lîng
Weight
Khèi lîng
Volume
CONT. NO. HALU2544410 42 CTNS 18,666YDS
OF
3,860.00
KGS
9.07 CBM
TMKN-8121
35% TACTEL,
65%
COTTON
PEACH ONLY
Kh«ng
miÔn
X MiÔn phÝ lu kho, lu vá cho ngêi nhËn
hµng tõ ngµy
: 27/11/2001
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 60
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
®Õn hÕt
ngµy
: 01/12/2001
Khi ®Õn nhËn hµng, ®Ò nghÞ mang theo giÊy nµy KÌm theo VËn t¶i ®¬n,
GiÊy giíi thiÖu, CMND.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 61
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
4.4.Th«ng b¸o göi hµng (shipping advice)
TO : MYANMAR MARINE
Attn. IMPORT DEPT.
CC : ATL HCM
FROM : SAFI HANOI – Sea Freight Services Department ( SFS )
SHIPPING ADVICE
Date : 18-04-2023
Our Job Ref. : OSHNSSF-01/10029
Total Pages : 03 ( Including this
page. )
1. MOB/L : GOSUHAI1300 (SURRENDERED )
2. HOB/L : SAFIHSS01100264
3. Shipper : AS PER B/L
4. Consignee : AS PER B/L
5. Notify Party : AS PER B/L
6. Quantity : 01X20’DC
7. Commodity : RECTANGULAR PERMANET TM BED NETS,75D
8. Place of Receipt : HAI PHONG Port of Loading : HAI PHONG
9. Port of Transit : SINGAPORE
10. Port of Discharge : YANGON Place of Delivery : YANGON
11. Carrier : GOLD STAR LINE
12. Feeder Vessel Name : VAN XUAN Voy. : 23S
ETD : HAI PHONG OCT - 28 - 2001
ETA : SINGAPORE NOV - 03 - 2001
13. Ocean Vessel Name : INFORM LATER Voy. :
ETD :
ETA :
14. Ocean Freight on MOB/L : PREPAID
on HOB/L : PREPAID
15. Remarks : FOR DETAILS, REFER TO ATTACHED MOB/L & HOB/L .
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 62
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
4.5.GiÊy chøng nhËn lu khoang (booking notes)
GEMARTRANS (VIETNAM) LTD
HANOI BRANCH
201 Kham Thien, Dong Da, Hanoi
TEL: 8519016, 8519014 , 8 519217
FAX: 8519162.
Email: [email protected]
BOOKING NOTE
No: HPHK-01/030401
It is on this day mutually agreed between GEMARTRANS (VIETNAM) LTD. and the
Charterer/Shipper : HAPAG LLOYD HANOI, 2 BICH CAU, HANOI. PIC: MR.. QUAN
for the carriage of cargo, the details of which are furnished by shipper and duly approved by the
Charterer in the Cargo List as follows
Shipper (full style): THANG LONG GARMENT
Consignee (full style): NIKE SINGAPORE
Notify party (full style): SAME AS CONSIGNEE
Cargo description: GENERAL CARGO
Quantity, size & type of container: 08X20’DC & 04X40’DC Temperature requires:
Gross weight / Net Weight:200MTS Measurement:
Port of Loading: HAIPHONG PORT Final destination: SINGAPORE PORT
Freight rate: AS ARRANGED Term of payment: COLLECT AT
DESTINATION
Vessel’s name: ME LINH V.35S Sailing date: JULY 01, 2001
Closing time to be expired on: 10.30 LT JULY 1, 2001
Term: CY / CY
For taking empty container, please kindly contact our Haiphong office with address as follows:
Add.: 282 Da Nang, Haiphong.
Tel: 031825961 Fax: 031825965
PIC.: Mr. Ha
Freight prepaid term: Right upon vessel sailing, Gemartrans agreed to release Original Bill of Lading
to the Charterer/Shipper upon full freight / charges payment from their account no: .....................
at................................................to account of Gemartrans Ha Noi no. 0011.000.2222.069 (VND) or
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 63
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
0011.370.2222.079 (USD) at Vietcombank for further credit to Gemartrans (Vietnam) Ltd. against
presentation of the following documents: One (01) copy of booking note 2. Once(01) copy of B?L 3. Once
(01) Invoice made out to the Chatterer/Shipper
Ha Noi, June 29, 2001
SHIPPER / CHARTERER GEMARTRANS(VIET NAM) LTD (As the
Carrier)
5. Cíc phÝ vµ chi phÝ
Tríc ®©y, khi nÒn kinh tÕ cña ViÖt nam cßn theo c¬
chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, gi¸ cíc vËn t¶i biÓn vµ gi¸
dÞch vô hµng h¶i, trong ®ã cã gi¸ cíc vËn t¶i container ®îc ¸p
®Æt mét møc cè ®Þnh. Gi¸ kh«ng thay ®æi, kh«ng biÕn
thiªn, kh«ng dao ®éng, kh«ng cÇn mét biÖn ph¸p qu¶n lý nµo
mµ thÞ trêng vÉn "æn ®Þnh" theo nghÜa cung lu«n nhá h¬n
cÇu, nÒn kinh tÕ lu«n ë tr¹ng th¸i chËm ph¸t triÓn.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, gi¸ cíc vËn t¶i biÓn vµ c¸c
dÞch vô hµng h¶i ®îc h×nh thµnh theo quy luËt cung cÇu.
Tuy nhiªn, hiÖn nay, ViÖt Nam vÉn cã mét sè biÖn ph¸p qu¶n
lý vÒ gi¸ cíc vËn t¶i biÓn nh»m hç trî cho c¸c doanh nghiÖp
trong níc do chóng ta cha cã ®ñ tiÒm lùc tµi chÝnh ®Ó cã
thÓ c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi c¸c h·ng tµu níc ngoµi. Cô thÓ,
®èi víi vËn t¶i container, nhµ níc cã nh÷ng c¬ chÕ chÝnh
s¸ch nh : khi thÞ trêng vËn t¶i hµng container xuÊt nhËp khÈu
qua c¸c c¶ng biÓn ViÖt Nam vµ trong khu vùc bÊt æn ®Þnh,
c¸c h·ng tµu cïng h¹ gi¸ cíc ®Ó c¹nh tranh, nhµ níc sÏ tiÕn
hµnh ph©n tÝch vµ ph¸t hiÖn møc cíc cao nhÊt, thÊp nhÊt vµ
chªnh lÖch % gi÷a c¸c h·ng tµu cïng tham gia ho¹t ®éng. Sau
®ã, nhµ níc sÏ c¨n cø vµo møc cíc thÊp nhÊt vµ kho¶ng dao
®éng cô thÓ ®Ó cã nh÷ng chÕ tµi cho c¸c h·ng tµu vµ c¸c
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 64
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
doanh nghiÖp vËn t¶i thùc hiÖn, ®ång thêi t¨ng cêng c«ng
t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t cña c¸c c¶ng vô hµng h¶i.
Trªn thùc tÕ lµ ngµy cµng cã nhiÒu c¸c h·ng tµu lín xuÊt
hiÖn ë ViÖt Nam díi d¹ng c¸c liªn doanh vµ v¨n phßng ®¹i
diÖn, t¹o nªn sù c¹nh tranh gay g¾t cho c¸c c«ng ty vËn t¶i
néi ®Þa, mçi c«ng ty vËn t¶i ViÖt Nam ®Òu cè g¾ng t×m
c¸ch n©ng cao n¨ng lùc vËn t¶i ®Ó trªn c¬ së ®ã cã thÓ
®iÒu chØnh gi¸ cíc theo híng u ®·i h¬n. LÊy Gematrans lµm
mét vÝ dô, ®©y lµ mét c«ng ty lu«n gi÷ mét vÞ trÝ hµng
®Çu trªn thÞ trêng vËn t¶i hµng hãa b»ng container. HiÖn t¹i,
n¨ng lùc vËn t¶i cña c«ng ty ®· lªn tíi h¬n 2.000 TEU mçi
tuÇn, t¨ng h¬n 4 lÇn so víi n¨m 1997. XÐt vÒ khèi lîng vËn
chuyÓn: trong khi n¨m 1997 c«ng ty chØ vËn chuyÓn ®îc
h¬n 4.000 TEU th× ®Õn n¨m 2001 c«ng ty ®· vËn chuyÓn
®îc h¬n 40.000 TEU ®¹t doanh thu hµng chôc triÖu USD. Nhê
viÖc s¶n lîng t¨ng nh vËy mµ c«ng ty cã ®iÒu kiÖn gi¶m gi¸
cíc 2 lÇn trong mÊy n¨m gÇn ®©y. V× vËy, gi¸ cíc vËn
chuyÓn hµng hãa b»ng container gi÷a c¸c c¶ng biÓn ViÖt
Nam ®· ®¹t møc ngang b»ng hoÆc thÊp h¬n mét sè níc
trong khu vùc.
VÒ nh÷ng chi phÝ trong vËn t¶i container, chóng ta còng
¸p dông mét sè phô phÝ nh phÝ bÕn b·i, chi phÝ dÞch vô hµng
lÎ, chi phÝ di chuyÓn container, tiÒn ph¹t ®äng, hay mét sè
lo¹i phô phÝ kh¸c. Tuy nhiªn, ®iÒu bÊt cËp lµ theo nh quy
®Þnh trong biÓu cíc, phÝ 61-62 cña Bé tµi chÝnh th× mét sè
chi phÝ phô cña chóng ta ®îc ¸p ®Æt qu¸ cao, khiÕn c¸c liªn
doanh vËn t¶i biÓn níc ngoµi gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc
gi¶m gi¸ cíc vµ phÝ ®Ó c¹nh tranh.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 65
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
6. Thuª tµu vµ thuª mín container rçng
Khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu chuyªn chë hµng hãa b»ng
container, ®iÒu thiÕt yÕu lµ hä ph¶i t×m ®¹i lý cho thuª mín
container rçng, cã nghÜa lµ hä ph¶i xin cÊp vá container ®Ó
®ãng hµng t¹i kho cña m×nh. Khi ®ã, hä sÏ cÇn sö dông ®Õn
giÊy chøng nhËn lu khoang ®îc ký víi h·ng tµu, sau ®ã sÏ
®Õn b·i container ®Ó lÊy vá hoÆc thuª lu«n dÞch vô vËn t¶i
cña c«ng ty chë vá ®Õn kho hµng. Chñ hµng sÏ tù chÞu tr¸ch
nhiÖm ®ãng hµng, kª khai h¶i quan , niªm phong kÑp ch×
container vµ chë container ra b·i chuÈn bÞ cho viÖc vËn
chuyÓn.
§èi víi c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam, dÞch vô kinh
doanh khai th¸c tµu lu«n ®îc coi lµ ho¹t ®éng chÝnh, ngoµi
ra, c¸c c«ng ty cßn ®¶m nhËn mét sè dÞch vô kh¸c, trong ®ã
cã dÞch vô cho thuª mín vá container. DÞch vô nµy kh«ng
chiÕm tØ träng lín trong tæng doanh thu cña c¸c c«ng ty, nh-
ng nã lµ mét ho¹t ®éng rÊt cÇn thiÕt trong toµn bé qu¸ tr×nh
vËn t¶i. V× vËy mµ Gematrans ®· ®Çu t mua tíi 6.000 vá
container vµ ph¸t triÓn ®éi xe lªn tíi 8 chiÕc chuyªn dông chë
container nh»m ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
7. Giao nhËn container
DÞch vô giao nhËn container t¹i ViÖt Nam còng cã 4 ph-
¬ng ph¸p nh ®· tr×nh bµy trong phÇn III cña ch¬ng 1. §ã lµ:
Ph¬ng ph¸p nhËn nguyªn giao nguyªn.(FCL/FCL)
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 66
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Ph¬ng ph¸p nhËn lÎ, giao lÎ.(LCL/LCL)
Ph¬ng ph¸p nhËn nguyªn giao lÎ (FCL/LCL)
Ph¬ng ph¸p nhËn lÎ giao nguyªn.(LCL/FCL)
Trong thùc tÕ, c¸c ph¬ng ph¸p göi hµng FCL/LCL,
LCL/LCL, LCL/FCL thêng chØ ¸p dông cho c¸c l« hµng lÎ cã sè l-
îng kh«ng lín. §a phÇn c¸c l« hµng kh¸c ®Òu sö dông ph¬ng
ph¸p göi hµng FCL/FCL. Mét sè c«ng ty vËn t¶i biÓn t¹i ViÖt
Nam còng chØ kinh doanh dùa trªn ph¬ng ph¸p göi hµng nµy.
tuy nhiªn, cïng víi sù ph¸t triÓn cña dÞch vô vËn t¶i container,
c¸c h·ng tµu hay c¸c ®¹i lý giao nhËn ®· dÇn dÇn ®¶m nhËn
c¶ dÞch vô vËn chuyÓn hµng hãa tõ kho cña ngêi göi hµng tíi
c¶ng vµ tõ c¶ng tíi kho cña ngêi nhËn hµng, h×nh thµnh nªn
mét ph¬ng ph¸p göi hµng míi"door to door service". §©y
còng lµ mét híng ®i míi mµ c¸c h·ng tµu ®ang ho¹t ®éng t¹i
ViÖt Nam, bao gåm c¶ c¸c c«ng ty trong níc vµ c¸c c«ng ty
liªn doanh ®ang dÇn ¸p dông trªn thÞ trêng ViÖt Nam, ®Æc
biÖt trong thêi gian gÇn ®©y vµ t¬ng lai nh÷ng n¨m s¾p tíi.
Sau ®©y lµ b¶ng tãm t¾t l¹i vµ so s¸nh 4 ph¬ng ph¸p
®· nªu vÒ ®Þa ®iÓm giao nhËn, tr¸ch nhiÖm ®ãng hµng, dì
hµng, tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt container rçng, tr¸ch nhiÖm cÊp
vá container vµ trêng hîp ¸p dông trong thùc tÕ:
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 67
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
B¶ng 5: So s¸nh 4 ph¬ng ph¸p göi hµng trong vËn t¶i
container.
FCL/FCL LCL/LCL FCL/LCL LCL/FCL
§Þa ®iÓm
giao nhËn
CY-CY CFS-CFS CY-CFS CFS-CY
Tr¸ch nhiÖm
®ãng hµng
vµo
container
Chñ
hµng
(ngêi
göi)
Ngêi
chuyªn chë
Chñ
hµng
Ngêi chuyªn
chë
Tr¸ch nhiÖm
dì hµng
Chñ
hµng
(ngêi
nhËn)
Ngêi
chuyªn chë
Ngêi
chuyªn
chë
Chñ hµng
Tr¸ch nhiÖm
gi¶i quyÕt
container
rçng
Chñ
hµng
Ngêi
chuyªn chë
Ngêi
chuyªn
chë
Chñ hµng
Tr¸ch nhiÖm
cÊp vá
container
VÒ c¬
b¶n th-
êng lµ
chñ
hµng
Ngêi
chuyªn chë
Chñ
hµng
Ngêi chuyªn
chë
Trêng hîp ¸p
dông
1 ngêi
göi
1 ngêi
NhiÒu ngêi
göi, 1 ngêi
nhËn
1 ngêi
göi,
nhiÒu
NhiÒu ngêi
göi, nhiÒu
ngêi nhËn
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 68
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
nhËn ngêi
nhËn
III. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i
container ViÖt Nam.
1. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña ®éi tµu.
1.1.ThuËn lîi.
a)Nh÷ng thuËn lîi tõ gãc ®é ®Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam lµ mét quèc gia ®ang ph¸t triÓn víi d©n sè
®«ng, hµng n¨m cã tû lÖ t¨ng trëng kinh tÕ kh¸ cao vµ æn
®Þnh. V× vËy, lîng hµng hãa lu th«ng néi ®Þa ngµy mét t¨ng
nh: than,xi m¨ng, clinker, s¾t thÐp, ph©n bãn. Hµng hãa
xuÊt nhËp khÈu còng ngµy mét t¨ng nhanh, c¸c lo¹i hµng ViÖt
Nam cã thÕ m¹nh xuÊt khÈu lµ g¹o, cafe, tiªu, h¹t ®iÒu, c¸c
lo¹i hµng n«ng s¶n kh¸c vµ dÇu th«, h¶i s¶n ®«ng l¹nh. Ngoµi
ra cßn c¸c lo¹i hµng tiªu dïng cña c¸c c«ng ty liªn doanh hoÆc
c¸c c«ng ty cã 100% vèn ®Çu t níc ngoµi xuÊt ®i c¸c níc
b»ng container. §èi víi hµng nhËp khÈu, lín nhÊt lµ dÇu s¶n
phÈm, ph©n bãn, s¾t thÐp ë d¹ng nguyªn liÖu, m¸y mãc
thiÕt bÞ.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 69
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Indonesia vµ Philippine vÉn lµ hai níc trong khu vùc chñ
yÕu nhËp g¹o cña ViÖt Nam vµ Th¸i Lan do tuyÕn ®êng vËn
chuyÓn gÇn, ®¬n gi¶n vµ quen thuéc. Th¸i Lan lµ níc cã khèi
lîng hµng hãa xuÊt nhËp khÈu lín nh xuÊt g¹o, ®êng, s¾n l¸t,
ng«, vËt liÖu x©y dùng vµ nhËp khÈu chñ yÕu lµ ph©n bãn,
dÇu s¶n phÈm. Trong khi ®ã, ®éi tµu biÓn cña Th¸i Lan ®Òu
nhá, tuæi tµu tõ trªn 15 ®Õn 25 lµ kh¸ nhiÒu. So s¸nh trong
khu vùc chØ cã ®éi tµu Trung Quèc vµ Singapore lµ h¬n
h¼n. Riªng ®éi tµu Singapore chñ yÕu lµ chë dÇu, container
vµ c¸c lo¹i tµu dÞch vô kh¸c. V× vËy thÞ trêng bªn ngoµi vÉn
cßn chç vµ cã nhiÒu c¬ héi ®Ó ®éi tµu container cña ViÖt
Nam tham gia .
b)Nh÷ng thuËn lîi tõ gãc ®é lùc lîng lao ®éng.
Ngµnh hµng h¶i ViÖt nam nãi chung vµ ®éi tµu
container nãi riªng cã mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ sÜ quan
thuyÒn viªn ®«ng ®¶o, trong ®ã phÇn lín cã tr×nh ®é
chuyªn m«n kü thuËt ®ñ ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vµ khai
th¸c ®éi tµu container hiÖn nay.
1.2.Khã kh¨n.
HiÖn nay cã trªn 30 h·ng tÇu biÓn níc ngoµi ho¹t ®éng
thêng xuyªn trªn c¸c tuyÕn vËn t¶i biÓn ®Õn ViÖt Nam ®Ó
chë hµng xuÊt nhËp khÈu vµ ®· cã 20 h·ng tÇu víi 70 tÇu ®·
®îc cÊp phÐp khai th¸c tÇu Container chuyªn dïng díi h×nh
thøc Liner (theo QuyÕt ®Þnh cña Bé GTVT). Ngoµi ra cßn mét
sè h·ng kh¸c tuy kh«ng trùc tiÕp ®em tÇu vµo khai th¸c t¹i
ViÖt Nam, nhng ®ang thùc sù khai th¸c thÞ trêng nµy th«ng
qua m¹ng líi ®¹i lý vËn chuyÓn, m«i giíi t×m hµng.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 70
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Nh÷ng h·ng tÇu nµy phÇn lín lµ nh÷ng h·ng tÇu cã tªn
tuæi trªn thÕ giíi, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh, cã kinh
nghiÖm trong viÖc th«n tÝnh c¸c h·ng tÇu nhá h¬n...§iÒu nµy
khiÕn c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i trong níc gÆp kh¸ nhiÒu khã
kh¨n do chóng ta cßn qu¸ h¹n chÕ vÒ kinh nghiÖm còng nh
tiÒm lùc tµi chÝnh.
§éi tÇu quèc gia container hiÖn nay cßn nhá, cò, mét sè
trêng hîp cha ®¸p øng ®îc ®Çy ®ñ yªu cÇu cña c¸c nhµ xuÊt
khÈu vÒ lo¹i tÇu, tuæi tÇu, tuyÕn ho¹t ®éng, thêi gian, gi¸ cíc
phÝ khi ph¶i hµnh tr×nh mét chiÒu, chÊt lîng phôc vô cßn ch-
a cao, uy tÝn kinh doanh trªn thÞ trêng cßn thÊp nªn khã hÊp
dÉn th¬ng nh©n níc ngoµi sö dông nhÊt lµ trong bèi c¶nh
ngµnh hµng h¶i thÕ giíi ®ang suy tho¸i dÉn ®Õn sù c¹nh
tranh gay g¾t.
Do mét thêi gian kh¸ dµi, ®éi tÇu container cña ta nhá,
l¹c hËu, cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu phôc vô xuÊt nhËp khÈu ,
®ång thêi do nh÷ng khã kh¨n vÒ vèn, thÞ trêng nªn c¸c
doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam bÞ ngêi mua Ðp
sö dông tÇu cña hä, hµng chñ yÕu ph¶i b¸n theo ®iÒu kiÖn
FOB vµ nhËp theo ®iÒu kiÖn CIF t¹i c¶ng ViÖt Nam.
Mét c¸ch cô thÓ h¬n, cã thÓ tr×nh bµy nh÷ng khã kh¨n
cña ®éi tµu container cña ViÖt Nam theo 2 nhãm yÕu tè chñ
quan vµ kh¸ch quan nh sau:
1.2.2 Mét sè yÕu tè chñ quan.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 71
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Tríc hÕt ph¶i nãi tíi mét yÕu ®iÓm rÊt lín cña ®éi tµu
biÓn ViÖt Nam. §ã lµ t×nh tr¹ng kü thuËt cña ®éi tµu nh×n
chung cßn kh¸ thÊp kÐm. VÒ c¬ b¶n, tuæi tµu vµ lo¹i tµu cña
chóng ta cha phï hîp, thËm chÝ cßn l¹c hËu so víi ®éi tµu cña
c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §Æc biÖt, ®éi tµu biÓn
ViÖt Nam cßn thiÕu c¸c lo¹i tµu chuyªn dông, nh tµu chë khÝ
hãa láng, tµu chë hãa chÊt, hay xi m¨ng rêi, trong khi nhu cÇu
vÒ nh÷ng mÆt hµng nµy lµ rÊt kh¸ lín. H¬n thÕ n÷a, c¸c tµu
container, tµu chë hµng rêi cì lín hay tµu chë dÇu th«, dÇu
s¶n phÈm cßn h¹n chÕ c¶ vÒ sè lîng vµ träng t¶i.
Nh ®· nãi, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ sÜ quan thuyÒn
viªn cña ngµnh hµng h¶i lµ mét thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn
®éi tµu biÓn. Tuy nhiªn, ®©y còng ®ång thêi lµ mét khã
kh¨n do ®a phÇn sÜ quan thuyÒn viªn cã ®é tuæi b×nh
qu©n cao, kh¶ n¨ng t¸i ®µo t¹o kh«ng cao.
Mét thùc tÕ kh¸ phæ biÕn hiÖn nay ®ã lµ c¸c c«ng ty
xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam vÉn tiÕp tôc mua b¸n hµng
theo ph¬ng thøc mua CIF b¸n FOB, cã nghÝa lµ viÖc dµnh
quyÒn vËn t¶i cho phÝa ViÖt Nam kh«ng ®îc chó träng ®óng
møc. §iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ mét sè nguyªn nh©n. Tríc hÕt,
mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu cña chóng ta cã chÊt lîng vµ
tÝnh c¹nh tranh cha cao nªn thêng bÞ phÝa ®èi t¸c níc ngoµi
Ðp vÒ gi¸ vµ ph¬ng thøc vËn t¶i. Thªm vµo ®ã, nhiÒu doanh
nghiÖp xuÊt khÈu cña ta do cha n¾m v÷ng vÒ nghiÖp vô
thuª tµu vµ vËn t¶i biÓn nªn n¶y sinh t©m lý sî rñi ro, tõ ®ã
®· nhêng quyÒn vËn t¶i cho ®èi t¸c.Tuy nhiªn, còng ph¶i
thõa nhËn r»ng c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt
nhËp khÈu ViÖt Nam cha nhËn ®îc sù hç trî hîp lý tõ phÝa hÖ
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 72
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
thèng ng©n hµng vµ b¶o hiÓm do kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña ta
cßn nhiÒu h¹n chÕ.
VÒ phÝa Nhµ níc, chóng ta cha thùc sù cã nh÷ng chÝnh
s¸ch m¹nh mÏ khuyÕn khÝch viÖc mua b¸n hµng hãa xuÊt
nhËp khÈu chuyªn chë b»ng ®éi tµu quèc gia ®Ó gi¶m phÇn
ngo¹i tÖ lµ cíc vËn t¶i ph¶i tr¶ cho ®éi tµu níc ngoµi. H¬n
n÷a, viÖc c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña ngµnh hµng h¶i phèi
hîp cha ®ång bé vµ c¸c quy ®Þnh, v¨n b¶n luËt vµ díi luËt vÒ
hµng h¶i cßn ®¬n gi¶n còng lµ mét khã kh¨n cho gi¶i quyÕt
c¸c tranh chÊp liªn quan cña ®éi tµu.
Ngoµi ra, mét yÕu tè g©y nhiÒu khã kh¨n cho viÖc ph¸t
triÓn ®éi tµu biÓn ®ã lµ hÖ thèng c¶ng biÓn cña ta nh×n
chung cßn khiÕm khuyÕt. VÝ dô nh vÊn ®Ò vÒ c¶ng phÝ cßn
cao, thêi gian vµo luång kh¸ l©u, kü thuËt bèc xÕp cña c«ng
nh©n cßn kÐm g©y r¸ch vì nhiÒu ®èi víi hµng bao.
1.2.2 Nh÷ng yÕu tè bªn ngoµi.
Mét yÕu tè g©y nhiÒu th¸ch thøc cho ®éi tµu biÓn ViÖt
Nam ®ã lµ sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c ®éi tµu níc ngoµi,
nhÊt lµ trong lÜnh vùc vËn chuyÓn container, dÇu th«, dÇu
s¶n phÈm. Trong khi ®éi tµu cña chóng ta, nh ®· ph©n tÝch,
cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ sè lîng vµ t¶i träng. NhiÒu tµu cã t×nh
tr¹ng kü thuËt kÐm, tuæi tµu trªn 20, tr×nh ®é thuyÒn viªn
cha ®ñ ®¸p øng yªu cÇu céng víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh h¹n chÕ,
®©y lµ nh÷ng th¸ch thøc lín cho ®éi tµu biÓn ViÖt Nam khi
ph¶i ¸p dông Bé luËt qu¶n lý an toµn quèc tÕ(ISM code). §©y
lµ Bé luËt ®îc bæ sung trong C«ng íc vÒ an toµn sinh m¹ng
trªn biÓn(SOLAS 74) ®· cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 73
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
01/07/1998. Giai ®o¹n 1 ¸p dông cho c¸c tµu chë kh¸ch, tµu
chë dÇu, tµu chë hãa chÊt, tµu chë khÝ, tµu chë hµng rêi vµ
tµu chë hµng tèc ®é cao cã tæng dung tÝch tõ 500 GRT trë
lªn. Tõ 01/07/2002 lµ giai ®o¹n 2 ¸p dông cho c¸c lo¹i tµu
hµng kh¸c vµ giµn khoan biÓn di ®éng cã tæng dung tÝch tõ
500 GRT trë lªn. Môc tiªu cña Bé luËt nµy lµ nh»m b¶o ®¶m
an toµn trªn biÓn, ng¨n ngõa th¬ng vong vÒ ngêi vµ tµi s¶n,
tr¸nh ®îc c¸c thiÖt h¹i vµ « nhiÔm vÒ m«i trêng, ®Æc biÖt lµ
m«i trêng biÓn.
Ngay tõ giai ®o¹n ®Çu, nh÷ng lo¹i tµu cña ViÖt Nam
n»m trong ph¹m vi ¸p dông Bé luËt ®· gÆp kh¸ nhiÒu khã
kh¨n do chóng ta cßn khiÕm khuyÕt ë c¸c trang thiÕt bÞ an
toµn, cøu sinh, cøu háa, c¸c thiÕt bÞ chèng « nhiÔm,, Do vËy,
nhiÒu chñ tµu buéc ph¶i h¹n chÕ khai th¸c c¸c tµu nµy. NhiÒu
tµu ch¹y tuyÕn níc ngoµi còng thêng xuyªn bÞ kiÓm tra vµ
t×nh tr¹ng tµu bÞ lu gi÷ mét vµi ngµy do kh«ng ®¸p øng ®îc
nh÷ng yªu cÇu cña C«ng íc quèc tÕ vµ ISM code.
Mét trong nh÷ng khã kh¨n n÷a ®èi víi ®éi tµu ViÖt Nam
lµ yªu cÇu kh¸ch qu¶n trong héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi
khi ViÖt Nam ®· gia nhËp ASEAN vµ ®ang ®µm ph¸n ®Ó gia
nhËp WTO. Chóng ta ®ang tõng bíc ph¶i xãa bá hoÆc gi¶m
dÇn hµng rµo thuÕ quan, c¸c chÝnh s¸ch b¶o hé trong níc. Bëi
vËy, ®éi tµu biÓn ViÖt Nam ®ang vµ sÏ ph¶i ®èi mÆt víi
nhiÒu th¸ch thøc vµ c¹nh tranh gay g¾t.
Nh÷ng khã kh¨n trªn chØ cã thÓ ®îc kh¾c phôc dÇn
tõng bíc trªn c¬ së ®éi tÇu ViÖt Nam ph¶i ®æi míi, t¨ng kh¶
n¨ng c¹nh tranh cña ®éi tÇu vµ ®îc sù chØ ®¹o cña ChÝnh
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 74
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
phñ vµ sù phèi hîp, ñng hé tÝch cùc cña c¸c doanh nghiÖp
kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
2. T×nh tr¹ng kü thuËt, c¬ cÊu vµ søc chë cña ®éi
tµu.
2.1.§¸nh gi¸ ®éi tµu theo t×nh tr¹ng kü thuËt.
Tríc hÕt ph¶i thõa nhËn r»ng tuæi trung b×nh cña ®éi
tµu biÓn ViÖt Nam lµ kh¸ cao. Tµu trªn 10 tuæi chiÕm tíi
96%, cßn l¹i tµu díi 10 tuæi chØ cã 3 chiÕc, chiÕm 4,3%, ®Æc
biÖt ®¸ng lu ý lµ sè lîng tµu trªn 20 tuæi cßn chiÕm qu¸
nhiÒu, gÇn 38%. §iÒu nµy chøng tá phÇn lín nh÷ng tµu biÓn
cña ViÖt Nam ®· t¬ng ®èi l¹c hËu, thiÕt kÕ kh«ng cßn phï
hîp víi nh÷ng h×nh thøc vËn t¶i hiÖn ®¹i hiÖn nay. Tõ ®Çu n
÷ng n¨m 1990 ®Õn kho¶ng gi÷a thËp kû 90, c¸c doanh
nghiÖp vËn t¶i ViÖt Nam chñ yÕu chän gi¶i ph¸p mua tµu cò
do gi¸ ®ãng tµu míi t¨ng cao vµ t¨ng nhanh, trong khi ®ã
chóng ta l¹i kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng vÒ vèn. Gi¶i ph¸p vay vèn
ng©n hµng ®Ó ®Çu t l¹i kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ,
thËm chÝ cßn g©y ra thua lç v× l·i suÊt ng©n hµng trong thêi
kú nµy rÊt cao .
Trong vµi n¨m gÇn ®©y, víi môc tiªu ®Èy m¹nh ph¸t
triÓn trÎ hãa ®éi tµu, Tæng c«ng ty hµng h¶i ®· trùc tiÕp
®Çu t mua míi thªm mét sè tµu chuyªn dông kh¸ hiÖn ®¹i,
kh«ng nh÷ng lµm t¨ng ®¸ng kÓ tæng träng t¶i ®éi tµu mµ
cßn c¶i thiÖn vÒ søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ®éi
tµu.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 75
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Trong bèi c¶nh cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ vèn vµ thÞ trêng
nhng trong n¨m 2002, toµn Tæng c«ng ty hµng h¶i ®· ®Çu t
ph¸t triÓn thªm 11 tµu t¬ng øng 124.646 DWT víi tæng sè
vèn ®Çu t 439 tû ®ång. Sè tµu ®Çu t trong n¨m 2002 tËp
trung vµo c¸c tµu hµng kh« bao gåm 1 tµu 6.500 DWT ®ãng
míi, 6 tµu hµng kh« tõ 7.000 ®Õn 7.500 DWT, 1 tµu 21.967
DWT vµ thuª mua 1 tµu hµng rêi cì lín träng t¶i 38.931 DWT.
Ngoµi ra, trong n¨m 2002, c¸c doanh nghiÖp thuéc Tæng
c«ng ty cßn ®Çu t thªm 1 tµu dÇu 5.494 DWT vµ 1 tµu
container 432 TEU.
B¶ng 6: Ph©n lo¹i ®éi tµu chuyªn dông cña Tæng c«ng
ty hµng h¶i
theo träng t¶i, lo¹i vµ tuæi tµu
Träng t¶i & lo¹i tµu0-5
tuæi
5-10
tuæi
10-15
tuæi
15-
20
tuæi
Trªn 20
tuæi
Tµu hµng rêi
10.001 15.000 dwt 1
15.001 20.000 dwt
> 20.000 dwt 3
Céng 1 3
Tµu dÇu
< 1.000 dwt
1.000 5.000 dwt 1 1
5.001 10.000 dwt 1 1
10.001 15.000 dwt
15.001 20.000 dwt
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 76
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
> 20.000 dwt 2
Céng 4 1 1
RORO/Container
< 1.000 dwt
1.000 5.000 dwt
5.001 10.000 dwt 1 2
10.001 15.000 dwt 2
15.001 20.000 dwt 1
> 20.000 dwt
Céng 1 5
Tæng céng (16 tµu) 6 9 1
Nguån : Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-2002
2.2.§¸nh gi¸ vÒ c¬ cÊu cña ®éi tµu.
VÒ c¬ cÊu, hiÖn t¹i ®éi tµu biÓn ViÖt Nam ®îc chia
thµnh mét sè lo¹i nh sau:
a) Tµu chë hµng rêi chuyªn dông.
VËn chuyÓn hµng rêi chñ yÕu lµ vËn chuyÓn nguyªn vËt
liÖu phôc vô c«ng nghiÖp nh c¸c mÆt hµng than, quÆng, xi
m¨ng.. Cã thÓ nãi, hµng rêi lµ mÆt hµng chiÕm tû lÖ rÊt lín
trong tæng khèi lîng hµng hãa vËn chuyÓn b»ng ®êng biÓn.
Riªng ë ViÖt Nam, hµng n¨m chóng ta xuÊt khÈu h¬n 3 triÖu
tÊn than cïng hµng tr¨m ngh×n tÊn quÆng c¸c lo¹i. §ång thêi,
chóng ta còng b¾t ®Çu nhËp khÈu ph©n bãn rêi víi khèi lîng
kh¸ lín, vµ dù kiÕn trong nh÷ng n¨m tíi khèi lîng nµy cßn tiÕp
tôc t¨ng. Nh vËy, tæng khèi lîng hµng rêi ®îc xuÊt nhËp khÈu
hµng n¨m lµ rÊt lín, tuy nhiªn sè lîng tµu chuyªn dông chë
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 77
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
hµng rêi cña ®éi tµu biÓn ViÖt Nam cßn kh¸ khiªm tèn. HiÖn
Tæng c«ng ty hµng h¶i chØ cã 4 tµu chë hµng rêi víi tæng
träng t¶i lµ 82.278 DWT, tuæi trung b×nh lµ 15. sè tµu nµy
®îc C«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam(VOSCO) ®Çu t mua vÒ
sau n¨m 1996. Cßn tríc ®ã, hÇu nh viÖc vËn chuyÓn hµng rêi
®îc thùc hiÖn b»ng c¸c tµu mét boong. Tµu mét boong kh«ng
cã c¸c tÝnh n¨ng kü thuËt phï hîp cho vËn chuyÓn hµng rêi,
vÝ dô nh thiÕt bÞ lµm hµng cña tµu mét boong cã søc n©ng
nhá h¬n nhiÒu so víi tµu chuyªn dông khiÕn tèc ®é lµm hµng
chËm, kÐo dµi thêi gian xÕp dì, t¨ng chi phÝ ë hai ®Çu bÕn.
Do vËy viÖc vËn chuyÓn hµng rêi b»ng tµu mét boong cã
hiÖu qu¶ khai th¸c kh«ng cao. Tuy nhiªn, mét ®iÒu ®¸ng nãi
lµ chÝnh sè tµu chë hµng rêi chuyªn dông nµy l¹i kh«ng cã ®-
îc nguån hµng æn ®Þnh ®Ó chuyªn chë mµ l¹i thêng ph¶i chë
mét sè mÆt hµng kh¸c nh g¹o vµ ph©n bãn ®ãng bao. Trong
mÊy n¨m võa qua, ®éi tµu chë hµng rêi chuyªn dông còng ch-
a cã ®îc sù ph¸t triÓn nµo ®¸ng kÓ.
b) Tµu hai boong chë hµng ®ãng bao.
Trong mét vµi n¨m trë l¹i ®©y, ViÖt Nam ®· trë thµnh
mét trong nh÷ng níc ®øng ®Çu thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu mét sè
mÆt hµng n«ng s¶n, ®Æc biÖt lµ g¹o. Mçi n¨m, chóng ta xuÊt
hµng triÖu tÊn g¹o ®i c¸c níc §«ng Nam ¸, Ch©u Phi, Trung
§«ng. Thùc tÕ vËn t¶i trªn thÕ giíi ®· cho thÊy tµu hai boong
lµ thÝch hîp nhÊt cho viÖc vËn chuyÓn g¹o vµ hµng n«ng s¶n
®ãng bao. Tuy nhiªn khi hiÖn t¹i ®éi tµu hai boong cña ta
chØ cã 16 chiÕc víi tæng träng t¶i kho¶ng h¬n 220.000 DWT
vµ tuæi b×nh qu©n trªn díi 20. HiÓn nhiªn lµ con sè nµy
kh«ng thÓ ®¸p øng cho khèi lîng g¹o vµ n«ng s¶n ®ãng bao
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 78
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
®îc xuÊt khÈu hµng n¨m. Còng t¬ng tù nh viÖc vËn chuyÓn
hµng rêi, chóng ta còng ®· vµ ®ang ph¶i sö dông mét sè tµu
mét boong thay thÕ cho tµu chuyªn dông hai boong ®Ó vËn
chuyÓn g¹o vµ n«ng s¶n ®ãng bao. ViÖc sö dông tµu kh«ng
chuyªn dông nh vËy chØ t¹m thêi phï hîp ®èi víi vËn chuyÓn
néi ®Þa do khèi lîng vËn chuyÓn kh«ng nhiÒu vµ thêi gian
vËn chuyÓn còng kh«ng kÐo dµi, thêng díi 5 ngµy. Cßn ®èi
víi vËn chuyÓn hµng xuÊt khÈu, viÖc nµy kh«ng nh÷ng kh«ng
®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao mµ thËm chÝ cßn g©y ra nhiÒu
vô tæn thÊt lín do hµng kh«ng ®îc th«ng tho¸ng tèt, ®Æc
biÖt trong nh÷ng hµnh tr×nh dµi ngµy ®i Ch©u Phi hay Vïng
VÞnh.
c) Tµu chë dÇu, tµu chë hµng láng chuyªn dông.
Tríc hÕt ph¶i kh¼ng ®Þnh r»ng dÇu vµ khÝ hãa láng lµ
nh÷ng mÆt hµng ®Æc biÖt, ®ßi hái ®é an toµn cao khi vËn
chuyÓn, nÕu kh«ng sÏ g©y ra nhiÒu thiÖt h¹i rÊt lín vÒ c¶ con
ngêi, tµi s¶n vµ m«i trêng.
HiÖn nay, hµng n¨m ViÖt Nam nhËp khÈu kho¶ng 7,5
triÖu tÊn dÇu s¶n phÈm chñ yÕu tõ Singapore vµ Trung Quèc
phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng trong níc. Ngoµi ra, chóng ta
cßn xuÊt khÈu kho¶ng h¬n 12 triÖu tÊn dÇu th« mçi n¨m.
ThÕ nhng ®éi tµu ViÖt nam chØ ®¸p øng ®îc kho¶ng h¬n
20% tæng khèi lîng nhiªn liÖu nhËp khÈu vµ dÇu th« xuÊt
khÈu. V× hiÖn ®éi tµu biÓn ViÖt nam chØ cã 6 tµu chë dÇu
chuyªn dông víi tæng träng t¶i kho¶ng h¬n 100.000 DWT vµ
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 79
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
tuæi tµu trung b×nh lµ 15. Trong sè ®ã chØ cã mét vµi tµu
lín nh Pacific Falcon, §¹i Hïng hay §¹i Long lµ ®ñ kh¶ n¨ng vËn
chuyÓn hµng dÇu xuÊt nhËp khÈu.Riªng trong lÜnh vùc vËn
chuyÓn mÆt hµng khÝ vµ gas hãa láng, hãa chÊt hay c¸c lo¹i
dÇu thùc vËt kh¸c, ViÖt Nam hoµn toµn cha cã c¸c tµu chuyªn
dông mµ ph¶i thuª ®éi tµu níc ngoµi vËn chuyÓn 100%.
Nh ®· nãi, dÇu vµ c¸c s¶n phÈm lµ nh÷ng mÆt hµng hÕt
søc ®Æc biÖt, nÕu ®Ó rß rØ sÏ g©y t¸c h¹i rÊt lín vµ rÊt tèn
kÐm trong viÖc kh¾c phôc hËu qu¶ nªn tµu chuyªn dông chë
dÇu lu«n ph¶i ë tr¹ng th¸i kü thuËt tèt, hÖ sè an toµn cao.
Trong khi ®ã, nÕu kh«ng kÓ mét sè tµu dÇu míi ®îc ®Çu t
mua míi vµi n¨m gÇn ®©y, sè tµu nhá ho¹t ®éng tuyÕn néi
®Þa hÇu hÕt lµ nh÷ng con tµu cò, vµ kh«ng ®¶m b¶o ®îc
t×nh tr¹ng kü thuËt an toµn tuyÖt ®èi.
HiÖn nay, ViÖt Nam ®ang trªn con ®êng héi nhËp kinh
tÕ víi khu vùc vµ thÕ giíi, nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cµng nhanh
vµ m¹nh th× nhu cÇu tiªu thô nhiªn liÖu cµng lín. §iÒu nµy
®ßi hái chóng ta ph¶i ®Çu t ph¸t triÓn thÝch ®¸ng ®éi tµu
chuyªn dông chë dÇu vµ khÝ hãa láng ®Ó n©ng cao thÞ phÇn
vËn t¶i, ®Ó hµng n¨m kh«ng ph¶i tr¶ hµng triÖu ®« la cho
viÖc thuª tµu níc ngoµi chuyªn chë.
d) Tµu chuyªn dông chë container.
§éi tµu container hiÖn cã 9 chiÕc do Tæng c«ng ty hµng
h¶i trùc tiÕp qu¶n lý víi träng t¶i lµ 94.637 DWT t¬ng ®¬ng
víi 6.106 TEU , ho¹t ®éng chñ yÕu trong lÜnh vùc thu gom vµ
tr¶ container hµng xuÊt nhËp khÈu, hµng néi ®Þa däc theo
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 80
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
c¸c c¶ng chÝnh cña ViÖt Nam vµ gi÷a ViÖt nam víi mét sè níc
trong khu vùc nh Singapore, Hongkong vµ Malaysia.
Trong n¨m 2002, s¶n lîng vËn chuyÓn container cña
Tæng c«ng ty hµng h¶i vÉn gi÷ møc t¨ng trëng cao, ®¹t
259.000 TEU, t¨ng 10% so víi n¨m 2001, trong ®ã s¶n lîng
vËn chuyÓn container néi ®Þa t¨ng m¹nh ®¹t 69.000 TEU
(t¨ng 33%). Nh×n chung, chØ tiªu s¶n lîng ®¹t ®îc møc t¨ng
trëng b×nh qu©n nh nh÷ng n¨m võa qua lµ kÕt qu¶ cña viÖc
tËp trung mäi nguån lùc cho ®Çu t ph¸t triÓn ®éi tµu
container, nhÊt lµ viÖc t¨ng nguån khÊu hao cña c¸c doanh
nghiÖp vËn t¶i. N¨m 2002, s¶n lîng vËn chuyÓn container cña
Tæng c«ng ty cã t¨ng, nhng ho¹t ®éng cña ®éi tµu container
vµ tuyÕn container néi ®Þa còng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, gi¸
cíc cho thuª gi¶m 30-40% sau chu kú ®¹t møc cao vµo nh÷ng
n¨m 1999 ®Õn nöa ®Çu n¨m 2001, gi¸ cíc vËn t¶i néi ®Þa
gi¶m trung b×nh 200.000 VN§/TEU. §Õn nöa ®Çu n¨m 2003,
s¶n lîng vËn t¶i cña ®éi tµu container do Tæng c«ng ty qu¶n
lý chØ ®¹t 127.587 TEU, b»ng 49% kÕ ho¹ch vµ 91% so víi
thùc hiÖn cïng kú n¨m 2002 do gi¶m 1 ph¬ng tiÖn so víi cïng
kú 2002.
Nh vËy, so víi nhu cÇu vËn chuyÓn vµ thùc tÕ lu lîng
container ®i qua c¸c h·ng tµu níc ngoµi th× râ rµng thÞ phÇn
vËn chuyÓn cña ®éi tµu container ViÖt Nam cßn nhá bÐ vµ
cha chi phèi ®îc thÞ trêng néi ®Þa.
Sau ®©y lµ nh÷ng sè liÖu cô thÓ vÒ ®éi tµu biÓn ViÖt
Nam còng nh mét sè tµu míi ®îc ®Çu t ph¸t triÓn ( b¶ng 7 vµ
8)
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 81
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
B¶ng 7: §éi tµu biÓn ViÖt Nam( tÝnh ®Õn th¸ng 6/2003)
Lo¹i tµu Sè lîngDung tÝch
(GRT)
Träng t¶i
(DWT)
Tµu
container
19 146.579 185.682,26
Tµu hµng
kh«
565 736.639,71 1.149.631,24
Tµu dÇu 116 718.425,37 1.023.179,69
Tµu kh¸c 177 52.370,52 5.598,81
Tæng sè 877 1.654.014,60 2.414.092
Nguån : Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2003
B¶ng 8: §éi tµu míi ®îc ®Çu t ph¸t triÓn
TT Tªn tµu Lo¹i tµu GRT DWTN¨m
®ãng
1 Pacific Falcon Tµu dÇu 38.817 60.960 1986
2 §¹i Hïng TÇu dÇu 18.055 29.997 1988
3 Polar Star Hµng rêi 15.120 24.835 1984
4 Golden Star Hµng rêi 14.278 23.970 1983
5 Morning Star Hµng rêi 12.866 21.353 1983
6 S«ng Ng©n Hai boong 4.726 6.205 1999
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 82
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
7 S«ng H»ng Hµng Kh« 3.946 6.379 1985
8 S«ng TiÒn Hµng Kh« 3.933 6.503 1984
9 S«ng Trµ Hµng kh« 4.028 6.503 1983
10 H¬ng Giang Hai boong 11,321 13.880 1989
11 Sµi Gßn 04 Hai boong 11.982 16.565 1982
12 Sµi Gßn 05 Hai boong 9.119 15.100 1980
13 Phong Ch©u Container 17.845 16.030 1983
14 Mª Linh Container 8.384 11.235 1983
15 V¹n Xu©n Container 8.384 11.235 1984
16 Diªn Hång RORO -
Container
5.650 6.289 1986
17 V¨n Lang Container 4.953 5.223 1983
18 Hång Bµng Container 4.953 5.223 1984
19 ThiÒn Quang Hµng kh« 4.096 6.030 1986
20 Healthy Falcon Tµu dÇu 2.998 5.453 1985
21 Victory Falcon Tµu dÇu 499 1.103 1975
22 Pretty Falcon Tµu dÇu 4.408 5.787 1983
23 Inlaco (Inlaco
SG)
Hai boong 1.442 2.223 1980
24 Tam §¶o Hµng kh« 4.724 6.000 1966
25 B¾c S¬n Tµu dÇu 967 1.925 1986
Nguån : Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2002
3. ThÞ trêng vËn t¶i container.
HiÖn nay, ho¹t ®éng cña ®éi tµu viÖt Nam ë tuyÕn níc
ngoµi chñ yÕu tËp trung vµo c¸c khu vùc sau:
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 83
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
§éi tµu container cña tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt
Nam ch¹y tuyÕn Singapore, Hongkong, §µi Loan
§éi tµu cña Vosco chñ yÕu ch¹y tuyÕn §«ng Nam ¸
nh Philippine, Indonesia, Th¸i Lan, Malaysia, Singapore,
Nam Trung Quèc, ngoµi ra, tuyÕn chñ yÕu thø hai lµ chë
hµng xuÊt tõ ViÖt Nam , Th¸i Lan ®i Trung §«ng hoÆc lÊy
hµng nhËp khÈu vÒ cho ViÖt Nam vµ mét sè níc trong khu
vùc.
§éi tµu cña Vitranchart ch¹y tuyÕn khu vùc §«ng
Nam ¸, ngoµi ra còng ch¹y mét sè tuyÕn ®i Ch©u Phi hoÆc
trung Mü.
Mét sè tµu cña Vinaship tham gia ch¹y tuyÕn §«ng
Nam ¸.
Cßn l¹i mét sè c«ng ty kh¸c víi sè lîng tµu Ýt ái,
träng t¶i nhá, ch¹y tuyÕn níc ngoµi kh«ng ®¸ng kÓ, chñ
yÕu tËp trung ch¹y trong níc.
TiÕp theo tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n-
íc, nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng Container t¨ng m¹nh ë
ViÖt Nam, thªm vµo ®ã ViÖt Nam ®· cã mét m«i trêng ®Çu
t thùc sù hÊp dÉn h¬n nªn dÇn dÇn ®· xuÊt hiÖn nhiÒu h·ng
tµu tíi ®Çu t vµo VN díi d¹ng liªn doanh hay v¨n phßng ®¹i
diÖn…. Trong thêi gian nµy lîng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu
vËn chuyÓn b»ng Container t¹i ViÖt Nam ®· t¨ng ®¸ng kÓ
®¹t gÇn 18% lîng hµng xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam. Tuy
vËy ViÖt Nam cha cã chñ tµu kinh doanh ®Ých thùc vËn t¶i
Container trong khi hÇu hÕt 20 h·ng Container hµng ®Çu thÕ
giíi ®· cã mÆt t¹i ViÖt Nam nh h·ng CMA – CGM cña Ph¸p liªn
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 84
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
doanh víi Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam (Vinalines), h·ng
NOL cña Singapore liªn doanh víi Vietfrach, h·ng MOL víi
Viconship, APM víi Saigonship, …. Bªn c¹nh ®ã, mét sè h·ng
cßn sö dông h×nh thøc mua chç (slots) cña nh÷ng h·ng gom
hµng t¹i ViÖt Nam trong hîp ®ång ph©n chia träng t¶i nh
NYK, MOL, EVERGREEN, K’LINE, HANJIN, OOCL, P&O
NEDLLOYD, ZIM, MEARKS SEALAND, APL …..
Nh×n chung thÞ trêng vËn t¶i Container ë ViÖt Nam cßn
chÞu nhiÒu chi phèi tõ phÝa c¸c h·ng níc ngoµi, chóng ta míi
chØ cã tµu ch¹y feeder service vËn chuyÓn hµng ho¸ chuyÓn
t¶i t¹i c¸c c¶ng ë ch©u ¸ chø cha cã tµu Container ch¹y c¸c
tuyÕn xa còng nh trang thiÕt bÞ cho c«ng viÖc bèc xÕp hµng
ho¸ cßn l¹c hËu thiÕu ®ång bé. V× thÕ, nÕu kh«ng cã sù
quan t©m ®óng ®¾n tõ phÝa ChÝnh phñ th× rÊt khã cho
vËn t¶i Container ph¸t triÓn m¹nh, tËn dông lîi thÕ cña ViÖt
Nam.
B¶ng 9: Dù b¸o lîng container qua c¶ng trung chuyÓn
quèc tÕ cña ViÖt Nam (triÖu TEU)
20012010
(dù b¸o)2020
(dù b¸o)Hµng ViÖt Nam 0,40 0,90 1,50- MiÒn B¾c 0,08 0,18 0,30- MiÒn Trung 0,04 0,09 0,15- MiÒn Nam 0,28 0,63 1,05Hµng TCQT 1,60 2,40 4,80Nguån : B¸o c¸o tãm t¾t khu c¶ng trung chuyÓn V¨n Phong-
2002
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 85
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
B¶ng 10 : Chi tiÕt vÒ cÇu c¶ng cho tõng giai ®o¹n
Th«ng sè
C¶ng trung chuyÓn
container
C¶ng trungchuyÓn dÇu
2010 2020 2010 2020C«ng suÊt c¶ng 5,4 - 6
(triÖu TEU)
8 - 12(triÖu TEU)
15 - 20(triÖu TÊn)
26 - 30(triÖu TÊn)
Cì tµu mÑ 4 - 5(ngh×n
TEU)
5 - 6,5(ngh×n
TEU)
80 - 150 (ngh×n DWT)
150 - 350
(ngh×n DWT)
Sè chuyÕn 1350 1850 160 137Sè ngµy lµm hµng/chuyÕn
2 2,5 6 7
Sè tµu mÑ/ngµy 7 13 3 3ChiÒu dµi tµu mÑ (m)
300 300 280 325
ChiÒu dµi bÕn lín (m)
2.100 3.900 840 975
Sè tµu con/ngµy 21 38 17 33ChiÒu dµi tµu con (m)
130 130 130 130
ChiÒu dµi bÕn nhá (m)
2.730 4.940 2.210 4.290
Nguån : B¸o c¸o tãm t¾t khu c¶ng trung chuyÓn V¨n Phong-2002
Ch¬ng 3
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 86
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh
cña ®éi tµu container ViÖt Nam.
I. Xu híng ph¸t triÓn cña vËn t¶i container trªn
thÕ giíi.
1. Xu híng ph¸t triÓn cña nÒn c«ng nghiÖp vËn t¶i
container.
VËn t¶i container ®îc ®¸nh gi¸ lµ mét bíc ngoÆt vÜ ®¹i
trong ngµnh vËn t¶i biÓn thÕ giíi ë thÕ kû 20. Ngêi më ®êng
cho ngµnh vËn t¶i container thÕ giíi, b¾t ®Çu kû nguyªn míi
cña vËn t¶i biÓn lµ c«ng ty Sealand (Mü) víi viÖc ho¸n c¶i tµu
dÇu T2 thµnh tµu chë container vµo n¨m 1956. ChuyÕn vËn
t¶i container xuyªn §¹i T©y D¬ng ®Çu tiªn ®îc thùc hiÖn n¨m
1966, xuyªn Th¸i B×nh D¬ng n¨m 1967. Giai ®o¹n 1966 -
1970 ®îc coi lµ giai ®o¹n cña thÕ hÖ 2 víi tµu cã träng t¶i tõ
1.000 - 2.000TEU, sau ®ã lµ thÕ hÖ 3 víi träng t¶i 2.300 -
3.000TEU. N¨m 1982, thÕ giíi ®· xuÊt hiÖn tµu chë container
thÕ hÖ 4 cã träng t¶i 4.000TEU vµ sau ®ã lµ thÕ hÖ 5 trªn
5.000TEU vµ tµu dÇu cã søc chë 40-50 v¹n DWT. N¨m 2000
tµu container 6.000TEU ®· ®îc ®a vµo sö dông vµ hiÖn nay
®· xuÊt hiÖn tµu lªn tíi 12.000TEU. Gi÷a nh÷ng n¨m 70, tµu
container ®· du nhËp sang c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.
Song song víi viÖc ph¸t triÓn vËn t¶i container vµ dÇu
b»ng c¸c tµu cã träng t¶i lín, chÝnh phñ c¸c níc vµ c¸c h·ng
tµu ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn c¸c trung t©m thu gom, ph©n
phèi hµng ho¸, c¸c c¶ng container chuyªn dïng nh»m phôc vô
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 87
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
cho ho¹t ®éng trung chuyÓn ngµy cµng nhén nhÞp trªn toµn
thÕ giíi. Theo mét b¸o c¸o gÇn ®©y, n¨m 2000 cã 78%
container th«ng qua c¶ng Singapore lµ ®Ó chuyÓn t¶i tíi mét
c¶ng kh¸c. Còng theo b¸o c¸o nµy cho biÕt th× 2/3 lîng hµng
th«ng qua 20 c¶ng lín nhÊt t¨ng lªn kh«ng ph¶i v× nguyªn
nh©n lu lîng hµng ho¸ vËn t¶i trªn toµn thÕ giíi t¨ng mµ v×
ho¹t ®éng chuyÓn t¶i ngµy cµng phæ biÕn. Trung b×nh tõ
n¨m 1990 ®Õn nay, lîng hµng trung chuyÓn t¨ng 14% mçi
n¨m.
Nh ®· nãi, thêi ®¹i vËn t¶i biÓn hiÖn nay lµ thêi ®¹i cña
vËn t¶i container. Ch©u ¸ ®ang lµ thÞ trêng vËn t¶i container
s«i ®éng nhÊt, kho¶ng 50% khèi lîng container ®êng biÓn ®-
îc xÕp dì t¹i c¸c c¶ng biÓn Ch©u ¸(s¶n lîng toµn cÇu lµ 61
triÖu TEU trong n¨m 2001). Trong 10 c¶ng container lín nhÊt
thÕ giíi th× ®· cã 6 c¶ng ë Ch©u ¸. Trong ®ã, Hongkong
chiÕm vÞ trÝ thø 1 víi s¶n lîng lµ 17,9 triÖu TEU vµ Singapore
xÕp vÞ trÝ thø hai víi s¶n lîng lµ 5,57 triÖu TEU (xem b¶ng
11)
§Ó ®¸p øng ®îc khèi lîng vËn chuyÓn hµng container
ngµy cµng gia t¨ng trªn ph¹m vi toµn cÇu, xu híng ph¸t triÓn
container cã träng t¶i lín cã chiÒu híng t¨ng m¹nh. Ngoµi c¸c
cì tµu container thÕ hÖ hiÖn nay ®ang sö dông nh
Panamax(4.800 TEU), Post-Panamax(6.000-7.000 TEU), sÏ tiÕp
tôc triÓn khai c¸c ®éi tµu Super Post-Panamax(9.000 TEU) vµ
Mega-container Ship(15.000 TEU). Víi xu híng nµy ®ßi hái c¸c
c¶ng ph¶i cã c¸c chiÕn lîc ph¸t triÓn phï hîp, ®Æc biÖt lµ
nghiªn cøu x©y dùng c¸c trung t©m c¶ng trung chuyÓn míi.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 88
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
V× c¸c thÕ hÖ tµu container sau nµy ®Òu cã mín níc s©u,
®ßi hái ph¶i cã c¸c cÇu c¶ng lµ luång cã mín níc t¬ng øng.
Thùc tiÔn hiÖn nay thÕ giíi, mín níc tµu container ®·
t¨ng rÊt nhanh. Nãi vÒ mÆt kü thuËt, thÕ giíi ®· ®ãng ®îc
tµu dµu träng t¶i 500.000 DWT víi mín níc lµ 27m. Tuy nhiªn,
tµu dÇu thêng chØ di chuyÓn gi÷a hai ®iÓm vµ viÖc xÕp dì
dÇu cã thÓ dïng ®êng èng nèi tõ n¬i tµu neo ®Õn tæng kho.
V× vËy, c¶ng cho tµu dÇu lín lµ vÊn ®Ò dÔ kh¾c phôc. Song
víi tµu container ph¶i thu gom vµ tr¶ hµng t¹i nhiÒu ®Þa
®iÓm th× giíi h¹n ho¹t ®éng cña c¸c tµu container chÝnh lµ
®é s©u cña c¸c kªnh quan träng nh kªnh Panama hay eo
Malacca vµ n¨ng lùc t¨ng ®é s©u cña c¶ng trung chuyÓn.
C¸c tµu sau thÕ hÖ thø 5 ®îc ph©n biÖt b»ng c¸c giíi h¹n
kªnh Panama vµ eo Malacca . VÝ dô tµu Malacca Max dù kiÕn
xuÊt hiÖn vµo n¨m 2010 sÏ cã mín níc 21m, chë ®îc 18.154
TEU vµ lîng rÏ níc lµ 243.000 DWT.
Thùc tÕ hiÖn ®· cã tµu container Shenzhen ho¹t ®éng
víi mín níc 14,52m víi kh¶ n¨ng chë 8.063 TEU. Tµu nµy ®ßi
hái ®é s©u luång vµ cÇu lµ 15,97m.
Tµu container Axel Maersk cña Maersk ®· khai th¸c víi
mín ®Õn 15m. nh vËy, nhu cÇu vÒ ®é s©u luång vµ cÇu cña
tµu lµ 16,5m.
Theo mét kh¶o s¸t th¨m dß gÇn ®©y, trong kho¶ng thêi
gian cho tíi n¨m 2020, cã tíi 54% chñ tµu muèn chän sö dông
tµu container cì 8.000-10.000 TEU. Cã nghÜa lµ mét c¶ng
trung chuyÓn muèn ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ cã ®é s©u cÇu
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 89
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
vµ luång ®¹t 16-17m ®Ó cã thÓ ®ãn ®îc nh÷ng container
tµu nµy.
LÊy vÝ dô, ®Ó chuÈn bÞ cho c¹nh tranh trong t¬ng lai,
tõ n¨m 1997, c¸c c¶ng Hongkong vµ Singapore ®· chÊm døt
viÖc x©y dùng cÇu tµu cã ®é s©u <14m. c¶ng Hongkong
chñ tr¬ng duy tr× ®é s©u t¹i cÇu cho tµu container vµ luång
®¹t 15,5m cho ®Õn n¨m 2005, sau ®ã sÏ tiÕp tôc cã sù ®iÒu
chØnh.
T¹i khu vùc §«ng Nam ¸, c¸c níc còng ®ang ra søc ph¸t
triÓn c¸c c¶ng container cöa ngâ vµ h×nh thµnh c¸c trung
t©m trung chuyÓn cña m×nh nh c¶ng Laem Chabang(Th¸i
Lan), c¶ng Subic(Philippine) vµ c¶ng Tanjung
Pelepas(Malaysia). §Æc biÖt, hiÖn Th¸i Lan ®ang nghiªn cøu
®Ó triÓn khai x©y dùng vµ khai th¸c kªnh ®µo Kra(dù kiÕn
dµi 102m, s©u 26m, 2 lµn víi chiÒu réng 340m, cho phÐp tµu
dÇu cã träng t¶i tíi 200.000 DWT). Dù ¸n nµy dù tÝnh sÏ khëi
c«ng vµo n¨m 2005 vµ kÕt thóc vµo n¨m 2015. khi ®ã c¸c
tµu lín cã thÓ ®i trùc tiÕp tõ Ên §é D¬ng sang Th¸i B×nh D-
¬ng mµ kh«ng cÇn qua eo biÓn Malacca (qua Singapore vµ
Malaysia). Dù ¸n nµy nÕu ®îc triÓn khai sÏ ¶nh hëng ®¸ng kÓ
®Õn c¸c níc nh Singapore vµ Malaysia nhng ngîc l¹i sÏ trë
thµnh mét lîi thÕ cho c¸c quèc gia ë phÝa B¾c kªnh Kra, trong
®ã cã ViÖt Nam.
B¶ng 11: 20 c¶ng container lín nhÊt thÕ giíi
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 90
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
TT C¶ng
Tæng träng
t¶i
(TEU) - 2000
Tæng träng
t¶i
(TEU) - 2001
Níc
1 Hongkong 13,460,343 14,567,231 Trung Quèc
2 Singapore 12,943,900 14,135,300 Singapore
3 Kaosiung 5,063,048 5,693,339 §µi Loan
4 Rotterdam 4,971,449 5,494,655 Hµ Lan
5 Busan 4,725,206 5,233,880 Hµn Quèc
6 New York 3,517,784 4,127,568 Mü
7 Long Beach 3,007,425 3,504,603 Mü
8 Hamburg 3,054,320 3,337,477 §øc
9 Antwerp 2,653,909 2,969,189 BØ
10 Los Angeles 2,683,027 2,959,715 Mü
11 Dubai 2,247,024 2,600,085 UAE
12 Shanghai 1,930,000 2,520,000 Trung Quèc
13 Yokohama 2,347,913 2,347,635 NhËt B¶n
14 Tokyo 2,311,452 2,322,000 NhËt B¶n
15 Felixtowe 2,042,423 2,251,379 Anh
16 Manila 1,971,694 2,121,074 Philipine
17 Keelung 2,108,578 1,981,175 §µi Loan
18 Kobe 2,229,320 1,944,147 NhËt B¶n
19 San Juan 1,600,000 1,781,250 Puerto Rico
20 Bremen 1,543,405 1,703,219 §øc
Nguån : Containerisation International, 2002
2. Xu híng cña thÞ trêng vËn t¶i container trong t-
¬ng lai.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 91
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Lµ mét cùc kinh tÕ n¨ng ®éng, khèi lîng container qua
c¸c níc Asean t¨ng rÊt ®¸ng kÓ trong thêi gian qua. HiÖn thÕ
giíi cã 30 c¶ng container cã lîng hµng th«ng qua trªn 1 triÖu
TEU/n¨m th× 17 lµ thuéc khu vùc ch©u ¸ vµ khèi Asean ®ãng
gãp 1 ®¹i diÖn lµ Singapore - c¶ng hiÖn lín thø 2 thÕ giíi sau
Rotterdam. Singapore ®· tr¶i qua mét giai ®o¹n ph¸t triÓn
thÇn kú. Lîng container qua Singapore lu«n chiÕm trªn 50%
tæng lîng container khu vùc (trõ n¨m 1980: 48%) víi møc kû
lôc ®¹t 20,6 triÖu TEU vµo n¨m 2000. Còng trong xu thÕ ®ã,
c¸c níc Asean kh¸c ®ang xóc tiÕn kh«ng ngõng qu¸ tr×nh
container ho¸, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn cè g¾ng cña Malaysia,
In®«nªsia vµ Philippine víi møc t¨ng tõ 12 - 37 lÇn trong 20
n¨m qua .
ThÕ giíi ®· h×nh thµnh c¸c cùc kinh tÕ nh: Ch©u ¢u,
B¾c Mü, B¾c ¸. Ngoµi ra cßn c¸c thÞ trêng míi næi nh 4 con
rång Ch©u ¸, Asean hay Trung Quèc ®Òu duy tr× ®îc møc
®é t¨ng trëng cao trong nhiÒu n¨m. C¸c tuyÕn vËn t¶i lín nèi
c¸c cùc kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh trªn thÕ giíi c¨n b¶n ®îc chia
thµnh 3 tuyÕn chÝnh: tuyÕn tõ §«ng sang T©y, B¾c xuèng
Nam vµ tuyÕn trong khu vùc:
- TuyÕn Ch©u ¸ - B¾c Mü: cã khèi lîng hµng vËn
chuyÓn lín do nhu cÇu trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c ch©u lôc
cao. C¸c h·ng tµu lín hÇu hÕt ®Òu tham gia vËn chuyÓn trªn
tuyÕn nµy, víi 48 h·ng tµu vµ lo¹i tµu tõ 3.000 - 5.500TEU.
Toµn bé hµng ho¸ cña ViÖt Nam vËn chuyÓn trªn tuyÕn nµy
®Òu ph¶i trung chuyÓn qua Hång K«ng vµ Caoshung (§µi
Loan).
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 92
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
- TuyÕn ViÔn §«ng - §Þa Trung H¶i - Ch©u ¢u: cã tèc
®é ph¸t triÓn cao víi møc trung b×nh 10%/n¨m. N¨m 2000 cã
30 h·ng tµu ho¹t ®éng trªn tuyÕn nµy víi cì tµu 1.400 -
6.000TEU, trong ®ã cã 20 h·ng cã hµnh tr×nh ch¹y qua khu
vùc ngoµi kh¬i ViÖt Nam. HiÖn nay hµng container ViÖt Nam
vËn t¶i trªn tuyÕn nµy ®Òu ph¶i trung chuyÓn qua Hång
K«ng, Caoshung (®èi víi c¸c c¶ng phÝa B¾c) vµ Singapore
(®èi víi c¸c c¶ng phÝa Nam).
- TuyÕn néi bé §«ng Nam ¸ vµ Ch©u ¸ lµ cÇu nèi cho
tuyÓn vËn t¶i ®i Ch©u ¢u - Ch©u Mü. Singapore vµ Hång
K«ng lµ hai trung t©m vËn chuyÓn container lín nhÊt thÕ giíi.
§©y lµ tuyÕn vËn t¶i trong khu vùc cã ¶nh hëng lín ®Õn vËn
t¶i container §«ng Nam ¸ vµ ViÖt Nam.
B¶ng 12: Khèi lîng hµng container qua c¸c níc Asean ( ®¬n
vÞ : triÖu TEU)
N¨
m
Singap
ore
Malays
ia
Th¸
i
Lan
Indone
sia
Philipi
ne
ViÖ
t
Na
m
Tæ
ng
%
t¨ng
trëng
198
0
0,9 0,2 0,2 0,1 0,5 1,9
198
5
1,7 0,4 0,4 0,3 0,6 3,4
199
0
5,2 0,9 0,9 0,9 1,4 0,1 9,6 100
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 93
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
199
5
12 1,9 1,7 2,2 2,3 0,5 20,
5
215
199
6
13,5 2,2 1,8 2,4 2,5 0,7 23,
1
242
199
7
15,1 2,4 2,0 2,7 2,8 0,8 25,
8
270
199
8
16,9 2,7 2,1 3,0 3,1 0,9 28,
7
300
199
9
18,7 3,0 2,2 3,3 3,3 1,1 31,
6
330
200
0
20,6 3,3 2,4 3,7 3,6 1,2 34,
9
364
Nguån: Héi th¶o "VËn t¶i hµng container quèc tÕ vµ viÖc
ph¸t triÓn bÕn container"-Bé GTVT-2002
- TuyÕn néi bé Ch©u ¸: lµ tuyÕn ®êng ng¾n tõ c¸c
níc trong khu vùc vËn chuyÓn qua l¹i chñ yÕu gi÷a c¸c trung
t©m Singapore, Hång K«ng, Caoshung víi c¸c c¶ng kh¸c, lo¹i
tµu thêng sö dông lµ 500 - 1.400TEU.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 94
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
B¶ng 13: Tû träng hµng container trªn c¸c tuyÕn hµng
h¶i quèc tÕ (%)
TuyÕn 1990 1995 2000
Ch©u ¸ - B¾c Mü 22,8 21,1 25,1
Ch©u ¸ - Ch©u ¢u 12,3 13,9 19,3
B¾c Mü - Ch©u ¢u 13,0 8,6 9,7
Néi ¸ 15,0 19,0 22,8
Néi Ch©u ¢u 19,4 12,9 9,3
C¸c tuyÕn kh¸c 17,4 24,6 13,8
Tæng sè 100,0 100,0 100,0
C¸c tuyÕn liªn quan ®Õn
ch©u ¸
50,1 54,0 60,2
Nguån: VËn t¶i container quèc tÕ vµ ph¸t triÓn bÕn
container -
Héi th¶o GTVT - 2002
Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng lµ khu vùc ph¸t triÓn n¨ng
®éng nhÊt, víi d©n sè ®«ng nhÊt. V× thÕ kh«ng cã g× ng¹c
nhiªn khi phÇn lín c¸c tuyÕn ®êng hµng h¶i quèc tÕ ®Òu
chän khu vùc nµy ®Ó ph©n phèi hµng ho¸. Còng chÝnh v×
vËy, lîng hµng ho¸ trªn c¸c tuyÕn liªn quan tíi Ch©u ¸ lu«n
chiÕm trªn 50% tæng lu lîng hµng, kho¶ng 65% hµng nhËp
khÈu vµo Mü còng xuÊt ph¸t tõ vïng nµy.
ViÖc t¨ng trëng nhanh cña vËn t¶i container ë c¸c tuyÕn
cã liªn quan tíi Ch©u ¸ tËp trung chñ yÕu vµo c¸c tuyÕn néi
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 95
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
vïng. Theo tÝnh to¸n cña OSC th× møc t¨ng trëng hµng n¨m
cña c¸c tuyÕn néi vïng Ch©u ¸ lµ 30,5%, ®¹t kho¶ng 27,2
triÖu TEU vµo n¨m 2001, gÊp 2,5 lÇn tæng sè container vËn
chuyÓn trªn c¸c tuyÕn Ch©u ¸ - Ch©u ¢u, gÊp 1,6 lÇn tuyÕn
Ch©u ¸ - B¾c Mü.
Cïng mét xu thÕ, dÞch vô vËn t¶i nèi Ch©u ¸ - B¾c Mü
chiÕm 26% tæng dÞch vô trªn thÕ giíi, tuyÕn ViÔn §«ng -
Ch©u ¢u ®øng thø 2 víi 19%. Ngîc l¹i, nÕu tríc kia dÞch vô
vËn t¶i nèi §¹i T©y D¬ng (tuyÕn Ch©u ¢u - B¾c Mü) ®îc coi
lµ trung t©m bu«n b¸n th× nay tôt xuèng thø 3.
3. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn ®éi tµu container t¹i
mét sè níc trong khu vùc Asean.
Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña xu híng container hãa trong
ngµnh hµng h¶i thÕ giíi ®· t¹o cho hµng h¶i khu vùc Asean
mét sù c¹nh tranh gay g¾t ®ång thêi l¹i ®ßi hái ph¶i cã sù
hîp t¸c hµng h¶i gi÷a c¸c níc Asean. Díi ®©y, chóng ta sÏ cïng
xem xÐt ®¸nh gi¸ mét sè ®Æc trng næi bËt trong chÝnh s¸ch
ph¸t triÓn ®éi tµu quèc gia cña mét sè níc Asean, ®Ó tõ ®ã
cã thÓ ®Ò xuÊt mét vµi gi¶i ph¸p t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh
cña ®éi tµu container ViÖt Nam, trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh
vµ héi nhËp ngµy cµng m¹nh mÏ nh hiÖn nay.
Trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®éi tµu quèc gia, c¸c níc
Asean chó träng khuyÕn khÝch c¸c chñ tµu níc m×nh ®¨ng
ký cê tµu quèc gia vµ nhµ níc còng cã nh÷ng u ®·i râ rµng.
§ång thêi, chÝnh phñ c¸c níc Asean còng khuyÕn khÝch tµu n-
íc ngoµi ®¨ng ký treo tµu níc m×nh víi nhiÒu u ®·i vÒ thuÕ,
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 96
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
thñ tôc ®¨ng ký..§iÓn h×nh cña chñ tr¬ng nµy cã thÓ kÓ
®Õn Philippine vµ Th¸i Lan.
Ngoµi chÝnh s¸ch vÒ ®¨ng ký tµu biÓn quèc gia, c¸c níc
Asean cßn cã chÝnh s¸ch dµnh hµng cho ®éi tµu biÓn quèc
gia. §iÓm næi bËt trong chÝnh s¸ch nµy lµ viÖc c¸c níc nh
Philippine, Malaysia, Singapore u tiªn dµnh hµng chÝnh phñ
cho tµu trong níc vµ dµnh hµng vËn t¶i néi ®Þa cho tµu treo
cê quèc gia. Còng nh nhiÒu níc kh¸c trªn thÕ giíi, viÖc vËn t¶i
néi ®Þa hµng hãa gi÷a c¸c c¶ng biÓn trong níc ®îc ChÝnh
phñ c¸c níc Asean b¶o hé hoµn toµn cho c¸c tµu trong níc.
Cho ®Õn nay, nhiÒu níc ®· më cöa cho vËn t¶i quèc tÕ, nhng
vÉn dµnh toµn bé hµng vËn t¶i néi ®Þa cho tµu treo cê quèc
gia. VÒ hµng ChÝnh phñ, c¸c níc ®Òu cã quy ®Þnh cô thÓ vµ
coi ®ã lµ mét ®Æc quyÒn dµnh cho ®éi tµu trong níc. ChØ
khi nµo tµu trong níc kh«ng vËn chuyÓn ®îc míi dµnh cho tµu
níc ngoµi vËn chuyÓn. Cô thÓ, Singapore còng quy ®Þnh khi
4 c«ng ty tµu biÓn cña Singapore ®· ®îc nhµ níc chØ ®Þnh
kh«ng cã tµu phï hîp chuyªn chë th× tµu biÓn cña c¸c c«ng ty
kh¸c vµ c¸c c«ng ty níc ngoµi míi ®îc chuyªn chë hµng hãa
cña chÝnh phñ. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ, chÝnh s¸ch dµnh
hµng cho tµu treo cê quèc gia cña c¸c níc Asean chØ cßn cßn
cã hiÖu qu¶ ®èi víi vËn t¶i néi ®Þa vµ hµng hãa cña ChÝnh
phñ. Lý do quan träng lµ ë chç tÝnh hiÖu qu¶ trong viÖc kinh
doanh xÐt trªn c¶ b×nh diÖn xuÊt nhËp khÈu vµ vËn t¶i. V×
vËy, thay thÕ cho viÖc dµnh hµng, ChÝnh phñ c¸c níc Asean
dÇn cã c¸c biÖn ph¸p u tiªn, khuyÕn khÝch ®éi tµu quèc gia
®Ó lµm t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña ®éi tµu biÓn. LÊy
Singapore lµm vÝ dô: chÝnh s¸ch cña Singapore lµ më cña
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 97
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
hoµn toµn thÞ trêng hµng h¶i. TÝnh trªn träng t¶i, Singapore
lµ mét c¶ng bËn rén nhÊt thÕ giíi, thÓ hiÖn qua mét vµi sè
liÖu díi ®©y(xem b¶ng 14). Theo thèng kª, vµo bÊt cø thêi
®iÓm nµo còng lu«n cã trªn 700 con tµu ®ang ®ç hoÆc
®ang neo ®Ëu t¹i c¶ng Singapore. Víi tæng träng t¶i trªn
578,5 triÖu GRT, Singapore lµ trung t©m cña trªn 600 tuyÕn
hµng h¶i nèi liÒn trªn 800 bÕn c¶ng cña thÕ giíi.
C¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®éi tµu biÓn quèc gia vµ dµnh
hµng cña c¸c níc Asean ë giai ®o¹n ®Çu nh võa tr×nh bµy lµ
phôc vô cho viÖc x©y dùng ®éi tµu biÓn do Nhµ níc së h÷u.
Thêi kú ®Çu trong chÝnh s¸ch b¶o hé, ChÝnh phñ nhiÒu níc
®· tËp trung vèn x©y dùng c¸c c«ng ty tµu biÓn quèc gia, së
h÷u nhiÒu tµu lµm nguån chñ lùc ®Ó vËn chuyÓn hµng hãa
xuÊt nhËp khÈu. Tuy nhiªn xu híng hiÖn nay lµ ChÝnh phñ c¸c
níc l¹i t×m c¸ch chuyÓn c¸c c«ng ty nµy thµnh c«ng ty cæ
phÇn t nh©n. LÊy vÝ dô, hiÖn nay Singapore kh«ng cã ®éi
tµu do nhµ níc së h÷u vµ kinh doanh khai th¸c mµ ®a phÇn lµ
c¸c h·ng tµu níc ngoµi vµ c¸c c«ng ty liªn doanh lín.
Ngoµi nh÷ng chÝnh s¸ch nh võa tr×nh bµy, còng ph¶i
nh¾c tíi mét biÖn ph¸p hç trî ®Æc biÖt cña ChÝnh phñ mét
sè níc Asean trong viÖc ph¸t triÓn ®éi tµu quèc gia, ®ã lµ
vÊn ®Ò thuÕ. Cô thÓ, Th¸i Lan cã nhiÒu h×nh thøc hç trî nh:
ChÝnh phñ miÔn thuÕ nhËp khÈu ®èi víi tµu biÓn
cã träng t¶i trªn 1.000 GRT vµ c¸c phô tïng, thiÕt bÞ cña
tµu biÓn. §ång thêi, ChÝnh phñ còng cho d·n thuÕ thu nhËp
trong viÖc kinh doanh tµu biÓn.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 98
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
ChÝnh phñ ®Æc biÖt khuyÕn khÝch c¸c chñ tµu
biÓn kinh doanh vËn t¶i biÓn quèc tÕ, víi c¸c chÝnh s¸ch
nh: gi¶m thuÕ thu nhËp ®¸nh vµo thu nhËp tõ viÖc thuª
tµu dïng cho vËn t¶i quèc tÕ , miÔn thuÕ thu nhËp doanh
nghiÖp tõ nguån thu ®îc qua b¸n tµu mµ c¸c tµu nµy kinh
doanh vËn t¶i biÓn quèc tÕ nÕu nguån thu dïng ®Ó mua
tµu thay thÕ trong vßng 1 n¨m, miÔn thuÕ thu nhËp doanh
nghiÖp cho thu nhËp tõ viÖc kinh doanh khai th¸c tµu treo
cê Th¸i. Ngoµi ra, ChÝnh phñ Th¸i Lan th«ng qua mét sè
ng©n hµng cßn trî cÊp cho c¸c nhµ kinh doanh tµu biÓn
mét kho¶n tÝn dông lín víi l·i suÊt u ®·i kÌm theo mét sè
®iÒu kiÖn nh»m ph¸t triÓn sè lîng vµ träng t¶i cho ®éi tµu
quèc gia, ®Æc biÖt lµ ®éi tµu container.
B¶ng 14 :S¶n lîng container qua c¶ng Singapore (1000 TEU)
N¨m Sè lîng
1998
1999
2000
2001
15.135,6
15.944,8
17.086,9
15.571,1
Nguån: TiÒm n¨ng trung chuyÓn quèc tÕ cña V¨n Phong - Bé GTVT - 2002.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 99
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
B¶ng 15 : Tæng hîp sè liÖu c¸c c¶ng container trong hÖ
thèng c¶ng Singapore
TT C¶ng
DiÖ
n
tÝch
§é
s©u
tríc
bÕn
Sè l-
îng
cÇu
bÕn
ThiÕt
bÞ
Sè vÞ
trÝ
contain
er trªn
b·i
§iÓm
lµm
l¹nh
1 Tanjon
g
Pagar
80 11-
14,8
6
chÝnh,
2 phô
19 cÈu
bê, 95
cÈu b·i
15.198 840
2 Keppel 96 9,6-
14,6
4
chÝnh,
10 phô
36 cÈu
bê, 119
cÈu b·i
20.230 936
3 Brani 79 12-15 5
chÝnh,
4 phô
29 cÈu
bê, 112
cÈu b·i
15.424 1.344
4 Pasir
Tanjan
g
84 15 6
chÝnh
24 cÈu
bê, 44
cÈu b·i,
14 cÇn
trôc
khung
ray
14.020 648
Nguån: TiÒm n¨ng trung chuyÓn quèc tÕ cña V¨n Phong - Bé GTVT - 2002.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 100
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
II. C¸c gi¶i ph¸p t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña
®éi tµu container ViÖt Nam.
1. KiÕn nghÞ vÒ phÝa nhµ níc.
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ChÝnh phñ vµ c¸c C¬ quan
ChÝnh phñ ®· quan t©m th¸o gì mét sè víng m¾c c¬ b¶n vÒ
c¬ chÕ chÝnh s¸ch, nhng vÉn cha cã mét chÕ ®é u tiªn, b¶o
hé thÝch ®¸ng ®èi víi ®éi tµu Container quèc gia nh nhiÒu n-
íc kh¸c vÉn lµm. §Æc biÖt, m«i trêng ph¸p lý liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng hµng h¶i cha râ rµng, cßn cã nhiÒu quy ®Þnh
kh«ng phï hîp víi kh¶ n¨ng, nhu cÇu ph¸t triÓn vµ ®iÒu kiÖn
ho¹t ®éng hiÖn t¹i cña c¸c doanh nghiÖp hµng h¶i ViÖt Nam.
NhÊt lµ chÝnh s¸ch b¶o vÖ thÞ trêng cíc, thuÕ, lÖ phÝ, ¸p
dông c¸c chÕ ®é u ®·i vµ khuyÕn khÝch ®Çu t, qu¶n lý vèn
vay níc ngoµi, thñ tôc mua b¸n tÇu biÓn vµ chÕ ®é cÊp
phÐp, qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh hµng h¶i cña c¸c ®èi t-
îng níc ngoµi trªn l·nh thæ ViÖt Nam. Cã thÓ thÊy qu¶n lý thÞ
trêng vËn t¶i container néi ®Þa ViÖt Nam, Nhµ níc ®ang ¸p
dông chÝnh s¸ch qu¶n lý thÞ trêng chñ yÕu theo c¬ chÕ
mÒm, Ýt sö dông c¬ chÕ cøng th«ng qua c¸c biÖn ph¸p hµnh
chÝnh.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 101
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Sau ®©y xin ®îc ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ vÒ phÝa
nhµ níc nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña ®éi tµu
container ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp vµ ph¸t triÓn
ngµy nay.
- Tæ chøc qu¶n lý chÆt chÏ c¸c nghiÖp vô cÊp phÐp nh-
ng cÇn c¶i tiÕn c¸c thñ tôc nh»m t¹o thuËn lîi cho chñ tµu
Container .
- T¨ng cêng c¸c ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t vµ sö ph¹t
nghiªm minh c¸c trêng hîp vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña Ph¸p
luËt.
- Ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý theo chuyªn ngµnh
®èi víi c¸c ho¹t ®éng cña c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng ®êng
thuû nãi chung (trong ®ã cã tµu biÓn) trªn c¸c tuyÕn s«ng cã
C¶ng biÓn.
- C¶i tiÕn néi dung, ph¬ng thøc ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn
thuyÒn viªn, ph©n ®Þnh râ viÖc tæ chøc huÊn luyÖn, thi vµ
cÊp chøng chØ chuyªn m«n nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho thuyÒn
viªn tµu container cã ®iÒu kiÖn n©ng cao nghiÖp vô chuyªn
m«n.
- Riªng ®èi víi tµu biÓn container ®ang ho¹t ®éng
tuyÕn níc ngoµi, ®Ò nghÞ Côc ®¨ng kiÓm qua kiÓm tra,
ph©n cÊp vµ cÊp c¸c lo¹i giÊy chøng nhËn theo qui ®Þnh, nªn
qui ®Þnh râ trong "GiÊy chøng nhËn kh¶ n¨ng ®i biÓn" lµ:
Tµu ®ã cã ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ an toµn hµng h¶i ®Ó ho¹t ®éng
tuyÕn níc ngoµi kh«ng? NÕu cã th× tuyÕn nµo? Thêi h¹n cña
giÊy chøng nhËn? NÕu thùc hiÖn ®îc gi¶i ph¸p nµy th× sÏ gi¶i
quyÕt ®îc hµng lo¹t vÊn ®Ò bÊt cËp hiÖn nay:
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 102
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
+ Chñ tµu sÏ chñ ®éng kÕ ho¹ch khai th¸c tuyÕn cho
tµu cña m×nh, tr¸nh t×nh tr¹ng tµu xuèng xong hµng l¹i
kh«ng ®îc rêi c¶ng hoÆc rêi c¶ng ra níc ngoµi bÞ lu gi÷ do
kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ an toµn kü thuËt, vi ph¹m c¸c §iÒu íc
quèc tÕ mµ ViÖt Nam ®· ký kÕt tham gia.
+ C¸c c¶ng vô kh«ng bÞ ®éng khi quyÕt ®Þnh cÊp
phÐp cho tµu ®ã rêi c¶ng ViÖt Nam ®i níc ngoµi (nÕu vÒ
thuyÒn viªn ®· phï hîp, chñ tµu cã chøc n¨ng hµnh nghÒ vËn
t¶i biÓn níc ngoµi vµ tµu ®ã khi rêi c¶ng kh«ng cã vi ph¹m).
+ NÕu ®iÒu kiÖn kü thuËt cña tµu kh«ng b¶o ®¶m vµ
trong giÊy "Chøng nhËn kh¶ n¨ng ®i biÓn" §¨ng kiÓm ghi lµ
chØ ®îc ho¹t ®éng tuyÕn néi ®Þa - ®iÒu nµy còng gióp chñ
tµu chñ ®éng khai th¸c c¸c tuyÕn trong níc.
+ Tr¸nh ®îc c¸c vi ph¹m cña chñ tµu, thuyÒn trëng cè
t×nh cho tµu ch¹y tuyÕn níc ngoµi khi kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn.
+ Gióp c¸c chñ hµng chñ ®éng khi ký hîp ®ång vËn
chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu v× ®· biÕt tríc tµu
container ®ã cã ®ñ ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng tuyÕn níc ngoµi
(tuyÕn nµo, thêi h¹n .v.v..).
Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ chung vÒ phÝa
nhµ níc. Mét c¸ch cô thÓ h¬n, cã thÓ chia nh÷ng gi¶i ph¸p
®ã thµnh c¸c nhãm nh sau:
1.1.Nhãm gi¶i ph¸p vÒ luËt lÖ, ®¨ng kiÓm.
§éi tµu container ViÖt Nam hiÖn nay cßn rÊt thiÕu
nh÷ng tµu container chuyªn dông víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Mµ
thùc tÕ cho thÊy khai th¸c nh÷ng con tµu chuyªn dông cã kh¶
n¨ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao víi hÖ sè sö dông kh¶ n¨ng
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 103
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
chuyªn dông lín, gi¶i phãng tµu nhanh chãng do c¸c c«ng
®o¹n kh¸c trong khai th¸c tµu ®· ®îc chuyªn m«n hãa cao
nh thiÕt bÞ xÕp dì, hÖ thèng kho b·i, ph¬ng tiÖn vËn t¶i vµ
tiÕp nhËn t¹i hai ®Çu bÕn. Do vËy, trªn c¬ së kh¶ n¨ng thùc
tÕ vÒ tµi chÝnh, n¨ng lùc qu¶n lý, thÞ trêng ho¹t ®éng vµ
tr×nh ®é cña sü quan thuyÒn viªn, ngµnh hµng h¶i ph¶i ph¸t
triÓn ®éi tµu container chuyªn dông phï hîp víi c¬ cÊu cña
hµng hãa vµ víi xu thÕ chuyªn dông hãa cña ®éi tµu
container thÕ giíi. ChØ khi ®ã, ®éi tµu container viÖt nam
míi ®ñ kh¶ n¨ng tham gia b×nh ®¼ng vµo thÞ trêng vËn t¶i
thÕ giíi vµ khu vùc.
Tuy nhiªn, vÊn ®Ò lµ lµm thÕ nµo ®Ó trÎ hãa vµ chuyªn
dông hãa ®éi tµu container trong khi ngµnh c«ng nghiÖp
®ãng tµu cña ViÖt nam cha ®ñ kh¶ n¨ng ®ãng ®îc nh÷ng
tµu cì lín mµ néi lùc cña c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn l¹i cßn
h¹n chÕ, nguån vèn ®Ó t¸i ®Çu t tµi s¶n cè ®Þnh rÊt Ýt, chØ
cã mét sè Ýt doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng vay vèn ng©n hµng
®Ó ®Çu t mua míi ph¬ng tiÖn , khai th¸c vµ tr¶ ®îc nî.
Nhµ níc cÇn h×nh thµnh quü hç trî ph¸t triÓn vËn t¶i
biÓn ®Ó c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn thuª mua vµ vay mua tµu
míi. Nguån vèn cho quü nµy cã thÓ ®îc huy ®éng tõ c¸c
nguån thu cña c¸c ho¹t ®éng hµng h¶i nãi chung vµ nhµ níc
huy ®éng tõ c¸c nguån thu kh¸c cña ng©n s¸ch.
Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch b¶o l·nh cho c¸c c«ng ty vËn
t¶i biÓn vay vèn cña c¸c ng©n hµng trong vµ ngoµi níc ®Ó
mua tµu víi l·i suÊt u ®·i. V× trong nh÷ng n¨m võa qua, c¸c
doanh nghiÖp vËn t¶i ®Òu ph¸t triÓn ®éi tµu cña m×nh
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 104
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
b»ng vèn vay ng©n hµng víi l·i suÊt t¬ng ®¬ng c¸c doanh
nghiÖp th¬ng m¹i kh¸c. §iÒu nµy g©y cho doanh nghiÖp kh¸
nhiÒu khã kh¨n v× l·i suÊt thu ®îc trong ngµnh vËn t¶i biÓn
thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c ngµnh kinh doanh th¬ng m¹i kh¸c.
§ång thêi, ng©n hµng nhµ níc kh«ng nªn ph©n biÖt ®èi xö
gi÷a c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn thuéc c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ kh¸c nhau trong viÖc vay vèn ®Çu t ph¸t triÓn ®éi
tµu container. Cã nghÜa lµ c¸c c«ng ty cæ phÇn , c«ng ty
tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty t nh©n còng cÇn nhËn ®îc
quyÒn vay vèn b×nh ®¼ng nh c¸c doanh nghiÖp nhµ níc.
HiÖn t¹i, thêi h¹n cho vay ®èi víi nh÷ng dù ¸n ®ãng míi vµ
mua míi tµu container dµnh cho c¸c doanh nghiÖp lµ t¬ng
®èi ng¾n, thêi h¹n nµy nªn ®îc kÐo dµi h¬n, t¹o thªm ®iÒu
kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp.
Nhµ níc cÇn ®Þnh híng cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi vµo
ViÖt nam theo híng h¹n chÕ nhËp vËt t phô tïng tõ níc ngoµi
mµ u tiªn sö dông nh÷ng vËt t phô tïng mµ c¸c doanh nghiÖp
trong níc s¶n xuÊt ®îc. Cã nghÜa lµ ngµnh c«ng nghiÖp
®ãng tµu trong níc rÊt cÇn thªm nh÷ng biªn ph¸p hç trî tõ
phÝa nhµ níc ®Ó cã thÓ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng
cao vµ gi¸ thµnh phï hîp. Nh thÕ míi t¹o ®iÒu kiÖn container
c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i ®Çu t mua thªm ph¬ng tiÖn míi, trÎ
hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®éi tµu container. V× nh trªn ®· ph©n
tÝch, tµu container cña ®éi tµu biÓn ViÖt Nam hiÖn nay cßn
hÕt søc khiªm tèn c¶ vÒ sè lîng vµ träng t¶i. Muèn t¨ng n¨ng
lùc c¹nh tranh cho ®éi tµu container th× tríc hÕt ph¶i ®Çu t
trÎ hãa ®éi tµu, mua thªm nh÷ng con tµu chë container míi,
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 105
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
hiÖn ®¹i h¬n vÒ ®Æc tÝnh kü thuËt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu
ngµy cµng cao cña thÞ trêng ngêi thuª tµu.
§¨ng kiÓm còng lµ mét vÊn ®Ò cÇn ®îc lu t©m. nhµ níc
nªn cã biÖn ph¸p kiªn quyÕt h¬n ®èi víi nh÷ng doanh
nghiÖp ®ang qu¶n lý c¸c con tµu ®· qu¸ cò, hÕt khÊu hao
nhng l¹i c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh b»ng c¸ch gi¶m gi¸ cíc
vËn t¶i xuèng møc thÊp nhÊt. H¬n n÷a, viÖc khai th¸c ®éi
tµu cò nµy cßn tiÒm Èn nguy c¬ mÊt an toµn rÊt cao. Côc
hµng h¶i ViÖt Nam, §¨ng kiÓm ViÖt Nam cÇn cã sù qu¶n lý
chÆt chÏ h¬n, tõ chèi cÊp phÐp, ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng
tuyÕn níc ngoµi cho nh÷ng con tµu cò kh«ng cßn kh¶ n¨ng ®i
biÓn còng nh c¸c con tµu kh«ng ®îc trang bÞ c¸c trang thiÕt
bÞ an toµn theo bé luËt qu¶n lý an toµn quèc tÕ, c¸c c«ng íc
quèc tÕ kh¸c mµ ViÖt Nam tham gia vµ c¸c quy ®Þnh chung
cña ngµnh hµng h¶i.
1.2.Nhãm chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, cíc phÝ vµ chi phÝ.
T×nh tr¹ng chung hiÖn nay (tÝnh ®Õn th¸ng 6/2003),
c¸c doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô vËn t¶i container ®Òu
®ang gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n nh gi¸ nhiªn liÖu t¨ng cao, chi
phÝ c¶ng biÓn( theo biÓu cíc, biÓu phÝ 62,62 cña Bé tµi
chÝnh) t¨ng, c¸c chi phÝ h¹ch to¸n tµu còng t¨ng nhanh, (®Æc
biÖt lµ chi phÝ lai tµu), chi phÝ cho trang thiÕt bÞ trªn tµu ®Ó
®¸p øng yªu cÇu cña ISM code, ISPS t¨ng trong khi ®ã cíc
vËn t¶i l¹i cã xu híng gi¶m do ngµy cµng nhiÒu c¸c doanh
nghiÖp trong vµ ngoµi níc tham gia vµ c¸c dÞch vô vËn t¶i
container.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 106
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n
trong vay vèn, khiÕn cho hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu
thiÕu vèn ®Çu t ph¸t triÓn ®éi tµu container, thiÕu nguån
®Ó thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh víi nhµ níc vµ duy tr× ho¹t
®éng kinh doanh.
Do vËy, nhµ níc cÇn cã mét sè chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp ®ang gÆp khã kh¨n tµi chÝnh, cô thÓ:
Gi¶m thuÕ suÊt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cho c¸c doanh
nghiÖp vËn t¶i biÓn cßn ë møc 2-5%
Bá møc thuÕ 5% ®èi víi lo¹i tµu biÓn nhËp khÈu mµ
c¸c doanh nghiÖp ®ãng tµu trong níc cha s¶n xuÊt ®îc.
Trong mét sè n¨m ®Çu sau khi mua tµu tõ níc
ngoµi(lo¹i tµu mµ doanh nghiÖp trong níc cha ®ãng ®îc)
cÇn cã chÝnh s¸ch gi¶m tõ 15-30% thuÕ thu nhËp doanh
nghiÖp ®Ó gióp chñ tµu t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh.
Söa ®æi nh÷ng ®iÓm bÊt hîp lý trong biÓu cíc
biÓu phÝ 61-62 cña Bé ta×a chÝnh, theo xu híng gi¶m c¸c
chi phÝ c¶ng biÓn, ®Æc biÖt lµ gi¶m phÝ cho c¸c liªn
doanh vËn t¶i biÓn nh»m thu hót thªm c¸c nhµ ®Çu t níc
ngoµi vµo ViÖt nam.
Cã chÝnh s¸ch miÔn, gi¶m mét sè thuÕ vµ phÝ nh
phÝ hoa tiªu, phÝ lai d¾t tµu trong viÖc vËn chuyÓn hµng
hãa xuÊt nhËp khÈu cña ®éi tµu container qua c¸c biÓn
ViÖt Nam trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh cho ®Õn khi ®éi
tµu container ViÖt Nam ph¸t triÓn m¹nh h¬n vµ cã kh¶
n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ cíc vËn chuyÓn víi c¸c ®éi tµu níc
ngoµi.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 107
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
1.3.Nhãm gi¶i ph¸p vÒ tr¸ch nhiÖm cña ngêi chuyªn
chë.
Mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®Ó t¨ng tÝnh c¹nh
tranh cho ®éi tµu container lµ yÕu tè con ngêi. HiÖn nay,
®éi ngò sü quan thuyÒn viªn cña ViÖt Nam t¬ng ®èi nhiÒu
nhng tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh tr×nh ®é ngo¹i ng÷
phÇn lín cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu. Thªm vµo ®ã, chÊt lîng
thuyÒn viªn míi ra trêng cßn yÕu, c¬ chÕ sö dông , ®µo t¹o
cßn nhiÒu bÊt cËp, cha ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt cña nÒn
kinh tÕ vµ yªu cÇu héi nhËp. Trong khi ®ã, viÖc ®µo t¹o, t¸i
®µo t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é cña sü quan thuyÒn viªn
®Òu do c¸c chñ tµu tù tiÕn hµng theo kh¶ n¨ng cña c«ng ty
mµ thiÕu sù phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c trêng ®¹i häc, trung
häc hµng h¶i víi c¬ quan qu¶n lý nhµ níc lµ Bé giao th«ng vËn
t¶i vµ Côc hµng h¶i viÖt nam víi c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn. C¸c
ch¬ng tr×nh ®µo t¹o còng cÇn ®îc ®æi míi néi dung, thêi
gian ®µo t¹o sao cho gi¶m bít ®îc khèi lîng lý thuyÕt, n©ng
cao kh¶ n¨ng thùc hµnh.
§èi víi sü quan vµ thuyÒn viªn lµm viÖc trªn c¸c tuyÕn
hµng h¶i quèc tÕ, cÇn cã chÝnh s¸ch tr¶ l¬ng theo hiÖu qu¶
kinh doanh cña tµu. ngoµi ra, nªn cã c¸c chÝnh s¸ch phô cÊp
vµ khuyÕn khÝch tµi chÝnh cao h¬n ®èi víi sü quan thuyÒn
viªn nh phô cÊp khã kh¨n nguy hiÓm, phô cÊp ®¾t ®á..
2. VÒ phÝa tæng c«ng ty hµng h¶i vµ c¸c doanh
nghiÖp vËn t¶i giao nhËn.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 108
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Trong n¨m 2000, ®éi tµu container cña Tæng c«ng ty
hµng h¶i ®· vËn chuyÓn ®îc 196.250 TEU chiÕm 26% thÞ
phÇn vËn t¶i viÖt Nam, tuy vËy, tíi thêi ®iÓm nµy chØ khai
th¸c c¸c tuyÕn ch¹y dÞch vô feeder chø cha thùc sù cã tµu
container ch¹y tuyÕn xa. Trong khi ®ã, cho ®Õn n¨m 2006,
chóng ta sÏ ph¶i héi nhËp hoµn toµn vµo Asean. C¸c doanh
nghiÖp vËn t¶i trong níc sÏ ph¶i tù th©n vËn ®éng mµ kh«ng
thÓ chØ tr«ng vµo hç trî cña nhµ níc míi cã thÓ v¬n lªn trong
mét m«i trêng ®Çy c¹nh tranh.
Nh vËy, trong nh÷ng n¨m t¬ng lai gÇn, b¶n th©n c¸c
doanh nghiÖp ph¶i tù kh¼ng ®Þnh n¨ng lùc cña m×nh b»ng
c¸ch n©ng cao chÊt lîng dÞch vô vµ h¹ gi¸ thµnh. Ph¶i thõa
nhËn mét thùc tÕ lµ hiÖn nay cßn kh¸ nhiÒu doanh nghiÖp
vËn t¶i cßn t tëng û l¹i vµo chÝnh s¸ch b¶o hé cña nhµ níc mµ
cha cã ®Þnh híng ph¸t triÓn ®óng ®¾n cho doanh nghiÖp
m×nh. Khi héi nhËp víi thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi th× vÊn
®Ò b¶o hé vµ hç trî tõ phÝa nhµ níc sÏ kh«ng cßn, mµ n¨ng
lùc c¹nh tranh, chÊt lîng dÞch vô míi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh.
C¸c doanh nghiÖp trong níc ph¶i th«ng qua c¹nh tranh ®Ó
kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh.
Cã thÓ nãi, tr×nh ®é vµ n¨ng lùc qu¶n lý cña bé m¸y
qu¶n lý cña c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn hiÖn ë nhiÒu møc ®é
kh¸c nhau, khã cã thÓ chØ ra cô thÓ c¸ nh©n nµo, ®¬n vÞ
nµo bé phËn nµo cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu c«ng viÖc. Tuy
nhiªn ®Ó n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý l·nh ®¹o ®iÒu hµnh s¶n
xuÊt, c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn cÇn ®a ra nh÷ng tiªu chuÈn
vÒ qu¶n lý vµ c¸n bé. C¸c doanh nghiÖp sÏ c¨n cø vµo nh÷ng
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 109
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
tiªu chuÈn nµy ®Ó s¾p xÕp l¹i, tæ chøc sö dông vµ cã kÕ
ho¹ch ®µo t¹o c¸n bé cã ®ñ tr×nh ®é thùc hiÖn nhiÖm vô.
Trong qu¶n lý khai th¸c tµu nãi chung cã hai m¶ng c«ng
viÖc chÝnh võa ®éc lËp võa cã liªn quan chÆt chÏ: ®ã lµ khai
th¸c tµu vµ qu¶n lý kü thuËt tµu. t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý
®Ó gi¶m chi phÝ ®Õn møc thÊp nhÊt, n¾m v÷ng t×nh tr¹ng
kü thuËt cña tõng con tµu ®Ó ®¶m b¶o tµu ho¹t ®éng ë
tr¹ng th¸i tèt nhÊt. Yªu cÇu ®ã ngµy cµng trë nªn cÊp thiÕt
®èi víi c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ
ph¸t triÓn trong mét m«i trêng c¹nh tranh gay g¾t nh hiÖn
nay.
Tù do hãa hßan toµn c¸c dÞch vô hµng h¶i nãi chung vµ
c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn vËn t¶i container nãi riªng lµ mét
yªu cÇu kh¸ch quan cña héi nhËp vµ ph¸t triÓn. Song chóng
ta còng cÇn thªm mét thêi gian cho c¸c doanh nghiÖp ®ñ søc
hßa nhËp tríc khi cã ngµy cµng nhiÒu c¸c c«ng ty níc ngoµi ®-
îc phÐp vµo ho¹t ®éng t¹i thÞ trêng néi ®Þa. Tríc m¾t, chóng
ta vÉn cÇn gi÷ ®éc quyÒn vÒ mét sè dÞch vô trong ®ã cã
liªn quan ®Õn dÞch vô vËn t¶i container.
§ång thêi, c¸c doanh nghiÖp còng cÇn ®a d¹ng hãa c¸c
dÞch vô vËn t¶i container hiÖn cã, dÞch vô nµy hç trî dÞch vô
kia trong mét quy tr×nh c«ng nghiÖp khÐp kÝn. Vµ ®Ó thu
hót ®îc kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ c¸c kh¸ch hµng níc ngoµi cã
®ßi hái cao, ®Ó kh¸ch hµng cã lßng tin vµo dÞch vô cña vËn
t¶i container ViÖt Nam, c¸c doanh nghiÖp cÇn xem xÐt ho¹t
®éng ®Ó ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ISO. V× ®©y lµ mét
trong nh÷ng chuÈn mùc cña ngµnh c«ng nghiÖp dÞch vô nãi
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 110
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
chung vµ dÞch vô vËn t¶i container nãi riªng. Nã còng lµ c«ng
cô n©ng cao uy tÝn cña ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ. §èi víi
ta ®©y cßn lµ mét ®iÒu t¬ng ®èi míi mÎ, tuy nhiªn l¹i lµ
®iÒu chóng ta buéc ph¶i nghiªn cøu ¸p dông trong yªu cÇu
héi nhËp vµph¸t triÓn .
LÊy mét vÝ dô, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn nãi
chung vµ doanh nghiÖp trong lÜnh vùc vËn t¶i container nãi
riªng, vÊn ®Ò thùc hiÖn Bé luËt qu¶n lý an toµn (ISM code) ¸p
dông cho tÊt c¶ c¸c tµu tõ ngµy 01/07/2002, c¸c chñ tµu ph¶i
®¸p øng nh÷ng yªu cÇu hÕt søc kh¾t khe ®Ó ®¶m b¶o an
toµn cho tÝnh m¹ng con ngêi, hµng hãa vËn chuyÓn vµ con
tµu còng nh c¸c tµi s¶n kh¸c. c¸c chñ hµng sÏ kh«ng ký hîp
®ång víi nh÷ng chñ tµu kh«ng tu©n theo bé luËt nµy. V×
thÕ, c¸c chñ tµu viÖt nam cÇn nhanh chãng ®æi míi nh»m
®¸p øng yªu cÇu cña Bé luËt qu¶n lý an toµn ®Ó ®îc ®¨ng
kiÓm cÊp giÊy chøng nhËn phï hîp.
Mét vÊn ®Ò quan träng kh¸c ®ã lµ c¸c c«ng ty vËn t¶i
biÓn ViÖt Nam cÇn chó träng vµ ®Èy nhanh ph¸t triÓn vËn
t¶i chuyªn tuyÕn liner. §©y lµ mét h×nh thøc tæ chøc kinh
doanh khai th¸c vËn t¶i biÓn cã hiÖu qu¶, ®îc c¸c h·ng tµu lín
trªn thÕ giíi kh«ng ngõng c¶i tiÕn vµ ¸p dông réng r·i. HiÖn
nay, ®èi víi c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam, møc ®é ¸p
dông m« h×nh tæ chøc khai th¸c vËn t¶i liner cßn rÊt h¹n
chÕ.
Trong khi ®ã, nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhu cÇu vËn t¶i
lu«n t¨ng víi tèc ®é cao, ®Æc biÖt ®èi víi hµng container.
N¨m 1985, tæng khèi lîng container th«ng qua míi ®¹t 12.800
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 111
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
TEU, ®Õn n¨m 2001 ®· t¨ng lªn 1,34 triÖu TEU vµ n¨m 2002
®¹t 1,4 triÖu TEU (kho¶ng 10 triÖu tÊn hµng). Nhu cÇu vËn
chuyÓn hµng container xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt nam theo dù
kiÕn ®Õn n¨m 2010 sÏ t¨ng gÊp 3 lÇn so víi hiÖn nay. Nhng
hiÖn nay, vËn t¶i hµng container ®êng biÓn cña ta chñ yÕu
vÉn do c¸c h·ng níc ngßai vµ c¸c c«ng ty liªn doanh thùc hiÖn
nh APM, APL, NOL, Wanhai lines, Gematrans, Saigon
Shipping..
Theo sè liÖu thèng kª, hµng container xuÊt nhËp khÈu
qua c¶ng H¶i Phßng hiÖn t¹i do gÇn 30 h·ng tµu vËn chuyÓn,
chñ yÕu lµ 4 h·ng lín lµ APM, APL, Wanhai lines vµ Gematrans
(chiÕm 88% khèi lîng vËn chuyÓn).
Cßn t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, 4 h·ng lín nµy chiÕm
70% khèi lîng hµng container xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam
trong sè trªn 40 h·ng tµu.
Khèi lîng container do ®éi tµu biÓn ViÖt Nam vËn
chuyÓn cßn cha ®¸ng kÓ ( díi 10%). C¸c tµu container cña
Tæng c«ng ty hµng h¶i vµ mét sè c«ng ty vËn t¶i kh¸c míi
chØ ho¹t ®éng trªn tuyÕn feeder trong khu vùc, ®Õn c¸c
c¶ng Singapore, Hongkong, §µi Loan, Indonesia vµ c¸c c¶ng
ven biÓn níc ta. Cho ®Õn nay, n¨ng lùc kinh doanh khai th¸c
vËn t¶i chuyªn tuyÕn liner cña c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn níc ta
cßn kh¸ nhá bÐ.
Nh trªn ®· ®Ò cËp, xu thÕ container hãa vÉn tiÕp tôc
ph¸t triÓn trªn thÞ trêng vËn t¶i quèc tÕ vµ xu híng ph¸t triÓn
tµu container thÕ hÖ míi còng gia t¨ng m¹nh mÏ. Khèi lîng
container th«ng qua 100 c¶ng hµng ®Çu thÕ giíi ®¹t tíi 192,3
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 112
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
triÖu TEU (n¨m 2001) trong ®ã cã 61 c¶ng cã n¨ng lùc th«ng
qua ®¹t trªn 1 triÖu TEU. Dù b¸o ®Õn n¨m 2010, khèi lîng
hµng container qua c¸c c¶ng biÓn thÕ giíi sÏ t¨ng lªn kho¶ng
407-525 triÖu TEU. Vµ nÕu nh n¨m 1988 trªn thÕ giíi míi chØ
cã 5 tµu container víi søc chë b×nh qu©n > 4.000 TEU th×
®Õn n¨m 2002 ®· cã 250 tµu container cã søc chë b×nh
qu©n > 5.400 TEU. N¨m 2003, tiÕp tôc bæ sung 18 tµu
container søc chë b×nh qu©n lµ 6.600 TEU vµo ®éi tµu
container thÕ giíi. §ång thêi, tµu container thÕ hÖ míi cã søc
chë 12.000-15.000 TEU sÏ ®îc sö dông réng r·i trong nh÷ng
thËp kû tíi.
Mét ®Æc trng næi bËt nhÊt trong kinh doanh khai th¸c
vËn t¶i biÓn thÕ giíi hiÖn nay lµ c¸c h·ng vËn t¶i container
®ang më réng thÞ trêng ë c¶ chÆng trªn ®Êt liÒn. Hä ®Çu t
vµo viÖc ph¸t triÓn m¹ng líi giao th«ng, mua s¾m ph¬ng tiÖn
vËn t¶i ®êng bé, liªn doanh víi c¸c h·ng vËn t¶i kh¸c ®Ó khai
th¸c theo ph¬ng thøc door to door, ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu
cho c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ c¸c c«ng ty ®a quèc gia, t¹o nªn mét
lo¹i h×nh dÞch vô cã lîi thÕ c¹nh tranh h¬n(logistic). Xu thÕ
ph¸t triÓn dÞch vô vËn t¶i ®a ph¬ng thøc vµ logistic ®ang
®îc c¸c h·ng vËn t¶i chuyªn tuyÕn quan t©m.
Tríc nh cÇu ph¸t triÓn vµ héi nhËp nh vËy, vÊn ®Ò quan
träng víi c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam lµ lµm thÕ nµo
®Ó ®ñ n¨ng lùc, ®ñ uy tÝn, cã vÞ trÝ vµ vai trß lín h¬n trªn
thÞ trêng vËn t¶i biÓn thÕ giíi, vµ khi ®ã, viÖc ®Èy nhanh
ph¸t triÓn vËn t¶i chuyªn tuyÕn liner lµ mét ®iÒu cÊp thiÕt.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 113
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
3. VÒ phÝa c¸c c«ng ty xuÊt nhËp khÈu, h¶i quan
vµ tæ chøc kh¸c.
C¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ViÖt nam nªn nhËn
thøc ®îc vÒ yªu cÇu ph¸t triÓn cña ®éi tµu biÓn ViÖt nam vµ
®éi tµu container nãi riªng ®Ó mua FOB, b¸n CIF, u tiªn dµnh
quyÒn vËn t¶i cho ®éi tµu container trong níc. C¸c doanh
nghiÖp xuÊt nhËp khÈu còng cÇn nhËn ®îc nh÷ng chÝnh s¸ch
khuyÕn khÝch vÒ tµi chÝnh nh ®îc u tiªn b¶o l·nh cho vay
vèn víi l·i suÊt u ®·i, gi¶m thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®èi víi nh÷ng
l« hµng mua FOB, b¸n CIF, gi¶m mét sè lo¹i phÝ vµ lÖ phÝ.
B¶n th©n c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu còng nªn cã quy
®Þnh khuyÕn khÝch viÖc trùc tiÕp ®µm ph¸n vµ kÕt ®îc
nh÷ng hîp ®ång theo ®iÒu kiÖn mua FOB, b¸n CIF.
VÒ phÝa h¶i quan vµ c¸c tæ chøc kh¸c, yªu cÇu cÊp
thiÕt hiÖn nay lµ ph¶i ®¬n gi¶n hãa c¸c thñ tôc h¶i quan, c¶i
tiÕn thñ tôc qu¶n lý hµng hãa xuÊt nhËp khÈu phï hîp víi
th«ng lÖ vµ c¸c c«ng íc quèc tÕ mµ ta ®· tham gia. CÇn tiÕp
tôc hoµn thiÖn vµ ®æi míi c¸c c«ng cô nh thuÕ xuÊt nhËp
khÈu, thñ tôc h¶i quan, h¹n ng¹ch xuÊt nhËp khÈu, qu¶n lý
ngo¹i tÖ vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i, ®ång thêi ®Èy m¹nh
ho¹t ®éng chèng gian lËn th¬ng m¹i ®Ó thùc sù t¹o cho c¸c
doanh nghiÖp vËn t¶i mét m«i trêng ho¹t ®éng vµ c¹nh tranh
lµnh m¹nh.
KÕt luËn
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 114
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Ngay sau khi xuÊt hiÖn n¨m 1956, container ®· cã sù
ph¸t triÓn thÇn kú. Giai ®o¹n 1975 - 1994, sè lîng container
®îc xÕp dì t¨ng 7 lÇn tõ 17,4 triÖu lªn 126,6 triÖu TEU. §Ó
®¸p øng ®îc khèi lîng vËn chuyÓn hµng container ngµy cµng
gia t¨ng trªn ph¹m vi toµn cÇu, xu híng ph¸t triÓn container cã
träng t¶i lín cã chiÒu híng t¨ng m¹nh. Ngoµi c¸c cì tµu
container thÕ hÖ hiÖn nay ®ang sö dông nh Panamax(4.800
TEU), Post-Panamax(6.000-7.000 TEU), sÏ tiÕp tôc triÓn khai
c¸c ®éi tµu Super Post-Panamax(9.000 TEU) vµ Mega-
container Ship(15.000 TEU).
§èi víi khu vùc Ch©u ¸-Th¸i B×nh D¬ng, ®· cã nh÷ng
thay ®æi ®¸ng kÓ trong ngµnh vËn t¶i. Nh÷ng thay ®æi nµy
®· t¹o ra nh÷ng t¸c ®éng lín lªn c¸c c«ng ty vËn t¶i, vµ
container ho¸ tiÕp tôc ®ãng mét vai trß thiÕt yÕu cho sù t¨ng
trëng vÒ th¬ng m¹i quèc tÕ cña khu vùc trong qu¸ tr×nh toµn
cÇu ho¸. Nhê vµo sù ph¸t triÓn vÒ th¬ng m¹i còng nh ngµnh
s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña hµng ho¸, khèi lîng hµng ®îc vËn
chuyÓn b»ng container ®· t¨ng ®¸ng kÓ. §iÒu nµy ®· gióp
cho container ho¸ trë thµnh mét kÕt qu¶ tÊt nhiªn cña nh÷ng
thay ®æi trong xu híng th¬ng m¹i quèc tÕ.
Trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi, c¸c níc Asean
còng kh«ng ®øng ngoµi xu thÕ ph¸t triÓn vò b·o cña vËn t¶i
container. Asean ®ang tõng bíc thùc hiÖn viÖc tù do hãa vµ
th¬ng m¹i hãa c¸c dÞch vô hµng h¶i nãi chung vµ c¸c dÞch vô
vËn t¶i container nãi riªng, t×m c¸ch ®Ó t¨ng n¨ng lùc vµ kh¶
n¨ng c¹nh tranh trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 115
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
§Ó c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i container cña ViÖt Nam cã
thÓ héi nhËp, tham gia ho¹t ®éng kinh doanh mét c¸ch b×nh
®¼ng víi c¸c h·ng tµu lín trong khu vùc vµ thÕ giíi, bªn c¹nh
nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî cña nhµ níc, b¶n th©n mçi doanh
nghiÖp nhµ níc nh Tæng c«ng ty hµng h¶i hay c¸c doanh
nghiÖp t nh©n vµ liªn doanh ph¶i n¾m ®îc thêi c¬ cña giai
®o¹n chuyÓn ®æi ®Ó nhanh chãng n©ng cao n¨ng lùc c¹nh
tranh vµ kiÖu qu¶ kinh doanh, kh«ng û l¹i vµo chÝnh s¸ch b¶o
hé t¹m thêi cña Nhµ níc.
Phô lôc 1: B¶ng thèng kª sè liÖu thùc hiÖn s¶n lîng(QXNK)
(§¬n vÞ: ngh×n tÊn) vµ thÞ phÇn vËn t¶i (%) cña ®éi tµu
biÓn ViÖt Nam.
N¨m QXNK ThÞ phÇn vËn t¶i
1996 34.980 10
1997 38.470 12
1998 42.796 14
1999 49.300 14
2000 52.130 15
2001 57.791 16
2002 77.370 16,5
Nguån: sè liÖu cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-
2003
Phô lôc 2: Møc ®é container hãa ®èi víi mét sè c¶ng lín
(tû lÖ cña hµng b¸ch hãa)
C¶ng 1995 1996 1997 1998 1999 2000
Singapor
e
91,0 91,5 91,6 92,1 89,9 93,0
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 116
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Hongkon
g
86,7 85,6 85,5 86,1 92,1 92,1
LongBea
ch
96,5 96,9 96,9 95,5 96,5 92,3
Pusan 72,8 __ 75,1 75,5 73,4 74,4
Yokoha
ma
57,2 54,3 55,4 56,6 57,5 60,1
Rotterda
m
54,5 57,8 58,2 55,3 60,2 60,1
Antwerp 50,9 56,4 56,9 57,0 60,1 59,6
Hambur
g
81,4 84,2 86,5 80,4 85,7 85,9
Oakland 91,5 90,2 90,2 88,7 90,0 91,4
Bremen 73,4 72,9 72,5 70,3 70,5 70,0
Nguån: C¬ së d÷ liÖu vÒ c¶ng-2001
Phô lôc 3: KÕ ho¹ch ®Çu t ph¸t triÓn ®éi tµu cña Tæng c«ng ty hµng h¶i
ViÖt Nam n¨m 2003
STT Lo¹i tµu Sè lîng
I. KÕ ho¹ch ®ãng míi trong níc
1 Tµu hµng kh« träng t¶i ®Õn 4.000 DWT 2
2 Tµu hµng kh« träng t¶i 6.500-8.000 DWT 2
3 Tµu hµng kh« träng t¶i 12.000-15.000 DWT 3
II. KÕ ho¹ch mua tµu ®ang kinh doanh tõ
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 117
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
níc ngoµi
1 Tµu hµng kh« träng t¶i 6.500-10.000 DWT 7
2 Tµu hµng kh« träng t¶i 10.000-15.000 DWT 2
3 Tµu hµng kh« träng t¶i trªn 15.000 DWT 6
4
Tµu dÇu s¶n phÈm träng t¶i 30.000-40.000
DWT 1
5
Tµu chë nhùa ®êng träng t¶i kho¶ng 2.000
DWT 1
6 Tµu container 500-1.000 TEU 2
7 Tµu container 1000-1.500 TEU 2
Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2002-Tæng
c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 118
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Phô lôc 4 : S¶n lîng vËn t¶i cña Tæng c«ng ty hµng h¶i
ViÖt Nam-
6 th¸ng ®Çu n¨m 2003
ChØ tiªu§¬n
vÞ
tÝnh
KÕ
ho¹ch
2003
Thùc
hiÖn
6 th¸ng
2002
Thùc
hiÖn
6 th¸ng
2003
So s¸nh víi
KH
2003
Cïng
kú
2002
1.Hµng hãa
vËn t¶i TÊn14,850,00
0 6,799,780 6,957,241 47% 102%
-VËn t¶i níc
ngoµi TÊn11,960,00
0 5,123,934 5,692,545 48% 111%
-VËn t¶i trong
níc TÊn 2,890,000 1,675,846 1,264,696 44% 75%
-VËn t¶i
container TEU 259,000 140,162 127,587 49% 91%
VËn t¶i
container néi
®Þa TEU 63,000 38,027 31,000 49% 82%
2.Hµng th«ng
qua c¶ng TÊn27,700,00
0
12,614,99
4
13,839,49
9 50% 110%
-Hµng xuÊt
khÈu TÊn 5,896,000 2,431,324 2,860,744 49% 118%
-Hµng nhËp
khÈu TÊn13,146,00
0 552,831 6,376,680 49% 115%
-Hµng néi ®Þa TÊn 8,658,000 4,630,839 4,602,075 53% 99%
-Hµng TEU 693,000 293,951 348,255 50% 118%
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 119
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
container
Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh 6 th¸ng
®Çu n¨m 2003-Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-Th¸ng
7/2003
Phô lôc 5: S¶n lîng vËn t¶i cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt
Nam- n¨m 2002
ChØ tiªu§¬n
vÞ
tÝnh
KÕ
ho¹ch
2002
Thùc
hiÖn
2001
Thùc
hiÖn
2002
So s¸nh víi
KH
2002
Thùc
hiÖn
2001
1.Hµng hãa vËn
t¶i TÊn1,307,50
0
12,199,2
30
13,806,2
74 106% 113%
-VËn t¶i níc
ngoµi TÊn10,235,0
00
9,104,46
8
10,702,5
92 105% 118%
-VËn t¶i trong n-
íc TÊn2,840,00
0
3,094,76
2
3,103,68
2 109% 100%
-VËn t¶i
container TEU250,000 235,881 259,000 104% 110%
VËn t¶i
container néi
®Þa TEU 65,000 51,881 69,000 106% 133%
2.Hµng th«ng TÊn 23,900,0 21,832,9 25,872,9 108% 119%
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 120
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
qua c¶ng 00 26 09
-Hµng xuÊt khÈu TÊn5,000,00
0
5,035,74
1
5,223,36
4 104% 104%
-Hµng nhËp
khÈu TÊn10,950,0
00
10,018,8
27
11,989,4
32 109% 120%
-Hµng néi ®Þa TÊn7,950,00
0
6,778,35
8
8,660,11
3 109% 128%
-Hµng
container TEU609,000 521,266 652,700 107% 125%
Nguån:B¸o c¸o kÕt qu¶ SXKD n¨m 2002-Tæng c«ng ty
hµng h¶i-Th¸ng 1/2003
Phô lôc 6: Sè liÖu chi tiÕt ®éi tµu cña Tæng c«ng ty hµng h¶i
Tªn tµu Lo¹i tµu GRT DWTN¨m
®ãng
1/ §éi tµu do Tæng C«ng ty trùc tiÕp qu¶n lý
V¨n Lang Containe
r
4.953 5.223 1983
Hång Bµng Containe 4.953 5.223 1984
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 121
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
r
Diªn Hång RORO -
Containe
r
5.650 6.289 1986
Mª Linh Containe
r
8.384 11.235 1983
V¹n Xu©n Containe
r
8.384 11.235 1984
Phong Ch©u Containe
r
17.845 16.030 1983
Tæng céng 50.196 55.235
2/ §éi tµu do VOSCO qu¶n lý
Cabot Orient Hµng kh« 2.826 4.485 1984
S«ng Ng©n Hai
boong
4.726 6.205 1999
S«ng H»ng Hµng
Kh«
3.946 6.379 1985
H¶i ¢u 01 Hµng kh« 3.811 6.476 1982
S«ng TiÒn Hµng
Kh«
3.933 6.503 1984
S«ng Trµ Hµng kh« 4.028 6.503 1983
Fortune Freighter Hµng
Kh«
3.778 6.559 1978
Fortune Navigator Hµng kh« 3.778 6.559 1978
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 122
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
S«ng Th¬ng Hµng kh« 6.051 10.029 1976
S«ng §¸y Hµng kh« 6.051 10.029 1976
Ch¬ng D¬ng Hµng kh« 7.100 11.849 1974
VÜnh Phíc Hµng rêi 7.166 12.300 1988
S«ng §uèng Hai
boong
9.173 15.210 1979
Th¸i B×nh Hai
boong
9.173 15.210 1980
T« LÞch Hai
boong
9.173 15.210 1980
Lôc Nam Hai
boong
9.173 15.210 1980
HËu Giang 02 Hai
boong
10.476 12.665 1978
H¬ng Giang Hai
boong
11,321 13.880 1989
Morning Star Hµng rêi 12.866 21.353 1983
Golden Star Hµng rêi 14.278 23.970 1983
Polar Star Hµng rêi 15.120 24.835 1984
§¹i Hïng TÇu dÇu 18.055 29.997 1988
Tæng céng 164.68
1
281.41
6
3/ §éi tµu do Vitranschart qu¶n lý
Long An Hµng kh« 5.785 9.578 1982
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 123
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Long H¶i Hµng kh« 5.083 8.322 1974
Long Thµnh Hµng kh« 7.163 11.462 1978
Hawk One Hai
boong
10.322 14.986 1983
Sµi Gßn 01 Hai
boong
7.760 15.179 1973
Sµi Gßn 02 Hai
boong
7.760 15.179 1973
Sµi Gßn 03 Hai
boong
9.011 15.100 1980
Sµi Gßn 04 Hai
boong
11.982 16.565 1982
Sµi Gßn 05 Hai
boong
9.119 15.100 1980
Far East Hai
boong
8.977 15.175 1982
Tæng céng 82.962 136.64
6
4/ §éi tµu do Vinaship qu¶n lý
B¹ch Long VÜ Hµng kh« 1.439 2.118 1981
Hng Yªn Hµng kh« 7.317 11.849 1974
Hµ Giang Hµng kh« 7.194 11.849 1974
Hïng V¬ng 01 Hµng kh« 2.608 4.747 1981
Hïng V¬ng 02 Hµng kh« 4.393 7.071 1981
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 124
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Hïng V¬ng 03 Hµng kh« 3.228 5.923 1974
T©n Trµo Hai
boong
3.354 4.302 1966
Hµ T©y Hµng kh« 5.051 8.294 1976
Nam §Þnh Hµng kh« 5.051 8.294 1976
Ninh B×nh Hµng kh« 5.051 8.294 1975
Tæng céng 44.686 72.741
5/ §éi tµu do Falcon qu¶n lý
Lucky Falcon Hµng kh« 4.724 6.022 (SC 97)
Healthy Falcon Tµu dÇu 2.998 5.453 1985
Victory Falcon Tµu dÇu 499 1.103 1975
Pretty Falcon Tµu dÇu 4.408 5.787 1983
Silvery Falcon Hai
boong
4.929 9.112 1970
Mighty Falcon Hµng kh« 4.724 6.631 (SC 97)
Pacific Falcon Tµu dÇu 38.817 60.960 1986
Tæng céng 61.099 95.068
6/ §éi tµu do c«ng ty vËn t¶i thuû b¾c qu¶n lý
ThiÒn Quang Hµng kh« 4.096 6.030 1986
Trµng An Hµng kh« 2.920 5.105 1981
Thuû B¾c 01 Hµng kh« 190 200 1990
LIVASO 02 Hµng kh« 398 400 1989
Tæng céng 7.604 11.736
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 125
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
7/ §éi tµu do XNLH vËn t¶i biÓn pha s«ng qu¶n lý
Th¾ng Lîi 01 Hµng kh« 1.450 2.460 1970
Th¾ng Lîi 02 Hµng kh« 1.450 2.460 1970
ViÖt Ba 01 Hµng kh« 1.047 1.400 1980
B¹ch §»ng 22 Hµng kh« 985 1.000 1988
B¹ch §»ng 14 Hµng kh« 964 1.000 1987
B¹ch §»ng 06 Hµng kh« 967 1.230 1985
Phíc Long 01 Hµng kh« 967 1.000 1987
Tæng céng 7.830 10.550
8/ §éi tµu do inlaco phÝa nam qu¶n lý
Inlaco (Inlaco SG) Hai
boong
1.442 2.223 1980
Tam §¶o Hµng kh« 4.724 6.000 1966
B¾c S¬n Tµu dÇu 964 1.924 1986
Tæng céng 7.130 10.147
9/ c«ng ty vËn t¶i vµ cung øng x¨ng dÇu ®êng biÓn
Transco 02 Sµ Lan
dÇu
1.786 2.000
Transco 04 Sµ Lan
dÇu
1.786 2.000
Tæng céng 3.572 4.000
Tæng céng toµn bé ®éi tµu cña tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam
429.733
677.538
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 126
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Nguån: Tæng hîp sè liÖu cña Côc hµng h¶i vµ Tæng c«ng ty hµng
h¶i ViÖt Nam.
Phô lôc 7 : Tû lÖ gi÷a Møc t¨ng GDP hµng n¨m so víi
møc t¨ng vÒ nhu cÇu sè c¶ng container ë khu vùc Ch©u ¢u.
GDP/Tæng nhu cÇu vÒ c¶ng
GDP/Nhu cÇu c¶ng TCQT
Tõ 1986 1 / 2,82 1 / 2,98Tõ 1994 1 / 3,04 1 / 3,08§Õn 2003 (dù b¸o)
1 / 2,09 1 / 2,98
2004 - 2010 (dù b¸o)
1 / 2,35 1 / 2,45
2011 - 2015 (dù b¸o)
1 / 2,05 1 / 2,20
Nguån: OSCs Ltd. - London - n¨m 2002
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 127
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Phô lôc 8: 20 h·ng tµu container lín nhÊt thÕ giíi
XÕp
h¹ngTªn h·ng tµu
Sè lîng
tµu
Tæng
träng t¶i
(TEU)
1 (3) Maersk Line 106 232,257
2 (1)
Evergreen Line/Uniglogy
Marine Corp 108 228,248
3 (7) P&O Nedloyd 106 221,531
4 (2) Sealand Service 95 215,114
5 (4) Cosco 139 201,596
6 (8) Hanjin Shipping Co 62 174,526
7 (9) Mediterranean Shipping 100 154,185
8 (6) Mitsui OSK lines 62 115,763
9 (5) NYK line/TSK 68 128,154
10 (11) Huyndai Merchant Marine 36 112,958
11 (12) Zim Israel Navigation 59 98,086
12 (16) Yangming Marine 42 96,145
13 (20) CAM-CGM 64 89,658
14 (18) OOCL 30 85,940
15 (16) Neptune Orient Lines 36 85,664
16 (35) Government Ships 46 85,016
17 (14) K Line 45 84,198
18 (15) APL 38 79,918
19 (14) Hapag Lloyd Containerline 23 73,372
20 (24) Cho Yang Shipping 30 55,882
Nguån : Container hãa toµn cÇu-2002 (trong ngoÆc lµ
thø h¹ng cña n¨m tríc)
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 128
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Phô lôc 9: Sù ph¸t triÓn cña c¸c c¶ng container lín trªn thÕ
giíi ( triÖu MT)
N¨m London
(Anh)
New
York
(Mü)
Hambur
g (§øc)
Rotterd
am (Hµ
Lan)
Antwe
rp
(BØ)
1840 2,0 0,5 - - 0,2
1850 3,0 1,0 0,8 0,7 0,3
1860 3.9 2,3 1,3 1,0 0,5
1870 5,0 4,5 1,8 1,7 1,3
1880 7,0 5,3 4,1 3,0 2,4
1890 10,0 7,6 7,5 4,5 4,0
1900 16,0 12,4 14,4 10,0 6,7
1910 25,0 24,5 22,1 15,0 16,0
1920 20,0 60,6 5,8 11,9 18,6
1930 36,4 109,2 25,8 35,1 21,3
1939 41,6 110,2 18,7 42,4 23,6
1950 40,7 131,4 11,0 29,7 21,5
1960 57,1 138,9 30,7 83,4 37,5
1970 59,5 157,8 47,0 225,8 80,7
1980 48,1 125,0 63,1 276,9 81,9
1990 54,0 140,0 61,4 287,8 102,0
2000 56,6 52,0 76,5 308,1 111,8
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 129
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Nguån: Port Management and Operations - Patrick M.
Alderton - LLP - 200
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 130
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Phô lôc 10 : Ph©n lo¹i ®éi tµu thÕ giíi theo tuæi(®¬n vÞ :%)
Nhãm níc
Lo¹i tµu Tæng0-4 tuæi
5-9tuæi
10-14 tuæi
15 tuæi
Tuæitrung b×nh
C¸c níc ph¸t triÓn
Tµu dÇu 100 17.9 12.8 10.5 58.8 14.8Tµu chë hµng rêi 100 15.4 11.2 26.4 47 15.6Tµu b¸ch hãa 100 13.2 14.2 23.3 49.3 14.7Tµu container 100 28.6 20 12.8 38.7 14.9Tµu kh¸c 100 15 18.2 19.3 47.6 12.2
C¸c níc ®ang ph¸t triÓn
Tµu dÇu 100 20.8 20.9 5.8 52.4 14.5Tµu chë hµng rêi 100 19.5 12.1 18.3 50.1 14.1Tµu b¸ch hãa 100 7.4 10.8 19.7 62 14.5Tµu container 100 30.5 13.9 16.7 39 16.7Tµu kh¸c 100 17.5 14.7 14.2 53.6 12.1
ThÕ giíi
Tµu dÇu 100 18.4 18.4 8.4 54.5 14.7Tµu chë hµng rêi 100 18.4 12.2 21.5 47.9 14.4Tµu b¸ch hãa 100 6.9 9.3 17.8 65.9 17.3Tµu container 100 29.3 17.6 16.5 36.6 12Tµu kh¸c 100 13.8 15.1 17 54.1 1.3
Nguån: Sè liÖu tæng hîp tõ Côc hµng h¶i ViÖt Nam vµ Tæng c«ng ty hµng h¶i.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 131
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Phô lôc 11: C¬ cÊu vµ nguån hµng chuyÓn t¶i cña 4 c¶ng lín
trong vùc.
§¬n vÞ Singapo
re
Hongko
ng
Kaohsiun
g
Laem
Chaban
g
Tû lÖ
hµng
chuyÓn
t¶i
% 72-80 80-85 55-65 8
S¶n lîng
containe
r th«ng
qua
1.000
TEU
16.135 15.658 7.270 1.724
Nguån: Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam(2001)
Phô lôc 12: Luång hµng qua c¸c c¶ng ViÖt Nam.( ®¬n
vÞ : TEU)
N¨m H¶i
Phßng
(miÒn
B¾c)
§µ N½ng
(miÒn
Trung)
Saigon + BÕn NghÐ +
T©n c¶ng (miÒn Nam)
1965 90.000 6.000 382.000
1996 100.000 9.500 461.000
1997 165.351 11.097 515.881
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 132
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
1998 183.805 12.129 613.576
1999 198.779 20.000 689.000
2000 218.886 22.995 734.705
2001 286.027 23.149 774.010
Nguån: HiÖn tr¹ng vµ chÝnh s¸ch c¶ng biÓn ViÖt Nam-
2002
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 133
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Phô lôc 13 : §éi tµu míi ®îc ®Çu t ph¸t triÓn.( tõ n¨m
1996-2000)
stt Tªn tµu Lo¹i tµu GRT DWT N¨m
®ãng
1 Pacific Falcon Tµu dÇu 38.817 60.960 1986
2 §¹i Hïng TÇu dÇu 18.055 29.997 1988
3 Polar Star Hµng rêi 15.120 24.835 1984
4 Golden Star Hµng rêi 14.278 23.970 1983
5 Morning Star Hµng rêi 12.866 21.353 1983
6 S«ng Ng©n Hai boong 4.726 6.205 1999
7 S«ng H»ng Hµng Kh« 3.946 6.379 1985
8 S«ng TiÒn Hµng Kh« 3.933 6.503 1984
9 S«ng Trµ Hµng kh« 4.028 6.503 1983
10 H¬ng Giang Hai boong 11,321 13.880 1989
11 Sµi Gßn 04 Hai boong 11.982 16.565 1982
12 Sµi Gßn 05 Hai boong 9.119 15.100 1980
13 Phong Ch©u Container 17.845 16.030 1983
14 Mª Linh Container 8.384 11.235 1983
15 V¹n Xu©n Container 8.384 11.235 1984
16 Diªn Hång RORO -
Container
5.650 6.289 1986
17 V¨n Lang Container 4.953 5.223 1983
18 Hång Bµng Container 4.953 5.223 1984
19 ThiÒn Quang Hµng kh« 4.096 6.030 1986
20 Healthy
Falcon
Tµu dÇu 2.998 5.453 1985
21 Victory Tµu dÇu 499 1.103 1975
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 134
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Falcon
22 Pretty Falcon Tµu dÇu 4.408 5.787 1983
23 Inlaco (Inlaco
SG)
Hai boong 1.442 2.223 1980
24 Tam §¶o Hµng kh« 4.724 6.000 1966
25 B¾c S¬n Tµu dÇu 967 1.925 1986
Nguån: Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-2002
Phu lôc 14: Gi¸ ®ãng míi c¸c lo¹i tµu qua c¸c n¨m
Lo¹i tµu Gi¸ ®ãng míi (triÖu usd)
199
3
199
4
199
5
199
6
199
7
1998
1. Tµu hai boong
Cì tµu 20.000 DWT 12,
5
15,
5
18,
4
19,
5
17.
7
16,0
2. Tµu hµng rêi
Cì Capesize
155170.000 DWT
32,
0
36,
2
45,
2
42,
5
42,
0
37,0
Cì Panamax
5080.000 DWT
22,
0
20,
7
26,
5
23,
5
25,
8
24,2
Cì tµu Handymax
4045.000 DWT
18,
8
20,
6
25,
3
21,
3
21,
5
21,0
Cì tµu Handysize
2530.000 DWT
13,
0
16,
0
19,
0
16,
9
17,
1
16,5
3. Tµu dÇu
Cì VLCC 280.000 DWT 42, 44, 45, 68, 85, 76,5
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 135
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
0 2 8 4 0
Cì Suezmax 140.000
DWT
53,
5
47,5
Cì Aframax 95.000
DWT
42,
3
37,5
Cì Handy 40.000 DWT 32,
0
29,0
Cì Product 35.000
DWT
16,
8
19,
6
23,
1
27,
5
28,
0
26,1
Nguån: Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2003
Phô lôc 15: Lîng hµng hãa th«ng qua c¸c c¶ng ViÖt Nam
STT
Lo¹i §¬n vÞ 1995 1997 1999 2001 ChØ sèt¨ng tr-
ëng
I Hµng ®îc vËn chuyÓn
TriÖu TÊn
6,61 11,44
16,27
18,78
284
1000TEU
415 558
1 Hµng níc ngoµi
TriÖu TÊn
4,81 9,15 10,50
13,11
273
1000TEU
303 371 426
2 Hµng trong TriÖu 1,80 2,29 4,59 5,67 315
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 136
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
níc TÊn1000TEU
44 132
Tû TKm 1,58 1,69 4,19 4,00 253II Hµng qua
c¶ngTriÖu TÊn
34 45,76
72,78
85,68
252
1. Container 1000TEU
315 760 950 1410
448
TriÖu TÊn
14,33
- XuÊt khÈu 1000TEU
152 381 440 603 397
TriÖu TÊn
1,20 3,22 5,10 6,13 511
- NhËp khÈu 1000TEU
163 372 450 630 387
TriÖu TÊn
1,46 3,42 5,80 6,40 438
- Néi ®Þa 1000TEU
7 60 177
TriÖu TÊn
0.03 0.57 1,80
2. Hµng láng TriÖu TÊn
13,18
18,13
26,81
28,64
217
- XuÊt khÈu TriÖu TÊn
9,78 15,40
15,00
- NhËp khÈu TriÖu TÊn
6,32 7,95 8,00
- Néi ®Þa TriÖu TÊn
2,02 3,43 5,64
3. Hµng kh« TriÖu TÊn
14,47
20,93
28,02
33,00
228
- XuÊt khÈu TriÖu TÊn
8,18 9,08 10,21
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 137
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
- NhËp khÈu TriÖu TÊn
7,54 8,60 9,33
- Néi ®Þa TriÖu TÊn
5,21 10,35
13,46
4. ChuyÓn t¶i TriÖu TÊn
3,15 6,47 9,09
5. Hµnh kh¸ch 1000 ngêi
64 120 200
Nguån: HiÖn tr¹ng vµ chÝnh s¸ch c¶ng biÓn ViÖt Nam-2002
Tµi liÖu tham kh¶o
TiÕng Anh
1. Rotterdam Annual report 1999, 2000, 2001 -
Rotterdam Municipal Port Management.
2. Ocean Shipping Consultants Ltd. - London - 2002
3. Master plan study on coastal shipping
rehabilitation and development project in Vietnam -
Transportation Publishing House - 2000.
4. ASEAN in International Relation -ViÖn nghiªn cøu An
ninh & Quèc tÕ, 2000.
5. Panama Canal Authority to Increase Tolls -
Shipping News - Chamber of Maritime Commerce -
22/08/2002.
6. Port Authority to consolidate channel deepening
projects - PORTVIEWs - The Port Authority of NY & NJ - Port
Commerce Department - 6/ 2001
7. Port volumes up in 1st quarter despite sluggish
economy -PORTVIEWs - The Port Authority of NY & NJ - Port
Commerce Department - 6/ 2001.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 138
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
8. Vietnam moving forward - Achievements and
Challenges in the Transport Sector - World Bank - 1999.
9. Ports and Harbours in Japan - Ports and Harbours
Bureau - 2002
10. Port of Antwerp - History of container traffic -
Antwerp Port Authority - 10/2002.
11. Main Imports in 2003 - Volume and Value- Socio-
economic statistical bulletin - UNDP - 9/2003
12. Main Exports in 2003 - Volume and Value - Socio-
economic statistical bulletin - UNDP - 9/2003
TiÕng ViÖt
1. Gi¸o tr×nh VËn t¶i - Giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp
khÈu - PGS.TS Hoµng V¨n Ch©u - Trêng §¹i häc Ngo¹i th¬ng -
1999.
2. Gi¸o tr×nh Giao nhËn-VËn t¶i hµng hãa quèc tÕ-
PGS.TS §inh Ngäc ViÖn-NXB GTVT-2002
3. Gi¸o tr×nh VËn t¶i vµ B¶o hiÓm trong Ngo¹i th¬ng -
PGS.TS. NguyÔn Hång §µm - Trêng §¹i häc Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
- 1997.
4. Gi¸o tr×nh §Çu t Níc ngoµi - TS Vò ChÝ Léc - Trêng §¹i
häc Ngo¹i th¬ng - 1997.
5. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ Ngo¹i th¬ng - GS.TS. NG¦T Bïi
Xu©n Lu - Trêng §¹i häc Ngo¹i th¬ng - 1997.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 139
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
6. Nghiªn cøu c¸c gi¶i ph¸p t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh
cña ngµnh hµng h¶i ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi
nhËp quèc tÕ-PGS.TS §inh Ngäc ViÖn-NXB GTVT-2002
7. B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh 6 th¸ng ®Çu
n¨m-ph¬ng híng nhiÖm vô 6 th¸ng cuèi n¨m 2003-
Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-Th¸ng 7/2003.
8. B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2002-Ph-
¬ng híng nhiÖm vô vµ kÕ ho¹ch n¨m 2003- Tæng c«ng ty
hµng h¶i ViÖt Nam-Th¸ng 1/2003.
9. LÞch sö ngµnh ®êng biÓn ViÖt Nam-Côc hµng h¶i
ViÖt Nam-NXB chÝnh trÞ quèc gia-1995
10. Bé luËt Hµng H¶i ViÖt Nam - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia
- 1990
11. LuËt Doanh nghiÖp - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia - 1993
12. VËn t¶i hµng container quèc tÕ vµ ViÖc ph¸t triÓn
bÕn container - Héi th¶o Bé GTVT - 11/2001.
13. §Ò ¸n "Ph¸t triÓn vµ n©ng cao chÊt lîng dÞch vô
hµng h¶i"-Bé GTVT-2003
14. Hµng h¶i ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc
tÕ - PGS.TS §inh Ngäc ViÖn - Nhµ xuÊt b¶n GTVT - 9/2002.
15. Qui ho¹ch chi tiÕt-b¸o c¸o tãm t¾t " - C¶ng trung
chuyÓn quèc tÕ V¨n Phong-Kh¸nh Hßa"-Côc hµng h¶i
ViÖt Nam-2002
16. B¸o c¸o tæng hîp Quy ho¹ch VËn t¶i BiÓn ViÖt Nam
®Õn n¨m 2010 vµ ®Þnh híng ®Õn n¨m 2020 - Bé GTVT -
11/2002.
17. Kh¶o s¸t vµ quy ho¹ch GTVT - C«ng ty t vÊn thiÕt kÕ
GTVT cña Bé GTVT bé phËn phÝa Nam (TEDI SOUTH) - 5/1999.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 140
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
18. VËn t¶i container cña khu vùc ASEAN sÏ ®îc ®Èy
m¹nh nhê cã c¶ng V¨n Phong - tµi liÖu héi nghÞ lÇn thø 18
cña HiÖp héi c¸c tæ chøc kü thuËt ASEAN vÒ chñ ®Ò Hîp t¸c
kü thuËt ASEAN v× sù ph¸t triÓn trong thiªn niªn kû
míi - 11/2001.
19. TiÒm n¨ng trung chuyÓn quèc tÕ cña V¨n Phong -
Bé GTVT - 6/2002
20. TiÒm n¨ng c¶ng biÓn cña c¸c níc ASEAN - Bé GTVT -
6/2002.
21. Quy ho¹ch hÖ thèng c¶ng biÓn quèc gia ®Õn n¨m
2020 - Côc Hµng H¶i - Bé GTVT - 2001.
22. ChiÕn lîc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn ®Êt níc bíc vµo
thÕ kû XXI - Bé KH§T - 9/2000.
23. Ph¸t triÓn xuÊt khÈu thêi kú 2001 - 2010 - Bé Th-
¬ng m¹i - 7/2000.
24. C¶ng container cã chiÒu híng t¨ng m¹nh - Saigonnet
- 30/9/2002
25. Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu n¨m 2001
vµ 2002 - Bé KH§T; Trung t©m Th«ng tin sè 2/2002; C«ng
b¸o sè 2 ngµy 15/01/2002; Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam ngµy
04/01/2002 vµ 27/02/200.
26. ViÖt Nam ph¸t triÓn dÞch vô trung chuyÓn
container - B¸o Tuæi trÎ - 1/8/2002
27. C¶ng container quèc tÕ ViÖt Nam ®îc b×nh chän
lµ c¶ng n¨ng ®éng nhÊt ch©u ¸ - VOV - 30/10/2002.
28. ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ 2001 - 2010 - Vô Th«ng
tin B¸o chÝ - Bé Ngo¹i Giao - 6/10/2002.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 141
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
29. ChiÕn lîc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu thêi kú 2001-
2010 - Vô th«ng tin b¸o chÝ - Bé ngo¹i giao viÖt Nam -
9/2000.
30. §¸nh gi¸ s¬ bé t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t
triÓn kinh tÕ - x· héi n¨m 2000 - Vô th«ng tin b¸o chÝ - Bé
ngo¹i giao viÖt Nam - 8/2001.
31. Tãm t¾t t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi n¨m 2001 - Vô
th«ng tin b¸o chÝ - Bé ngo¹i giao viÖt Nam - 6/2002.
32. Kinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña
níc ta n¨m 2000 - Bµi viÕt cña Bé trëng Th¬ng m¹i Vò Khoan
- T¹p chÝ Céng s¶n sè 1 - 1/2001.
33. Chuyªn ®Ò: Ngµnh c¶ng biÓn ViÖt Nam tríc yªu
cÇu héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi - Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam
sè 979 - 23/08/2002
34. Xu thÕ ph¸t triÓn vËn t¶i vµ c¶ng biÓn thÕ giíi - D-
¬ng V¨n Ph¬ng - T¹p chÝ Visaba Times - 10/2002.
35. HiÖn tr¹ng vµ chÝnh s¸ch c¶ng biÓn ViÖt Nam - bµi
ph¸t biÓu cña ®ång chÝ V¬ng §×nh Lam trong buæi b¸o c¸o
Nghiªn cøu c¶ng biÓn miÒn Nam ViÖt Nam - 12/2001
36. ViÖt Nam héi nhËp Asean-hîp t¸c ph¸t triÓn-Phßng
th¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam-NXB Hµ Néi-1997
37. Hßa nhËp vµ ph¸t triÓn-NXB Thèg kª-1998
38. §Þnh híng ph¸t triÓn-ChiÕn lîc ®éi tµu ViÖt Nam
®Õn n¨m 2020-Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2002.
39. Dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn ®éi tµu biÓn ViÖt Nam
®Õn n¨m 2010-Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2002.
40. Hßa nhËp vµo thÞ trêng Asean-ñy ban kÕ ho¹ch nhµ
níc-1996.
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 142
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
41. X©y dùng ®éi tµu biÓn quèc gia tríc vËn héi lín-
T¹p chÝ GTVT-2000
42. Giao th«ng vËn t¶i ViÖt Nam n¨m 2000-NXB GTVT-
1995
43. T¹p chÝ hµng h¶i- c¸c sè n¨m 2002 vµ 2003
44. Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam-c¸c sè n¨m 2002 vµ 6
th¸ng ®Çu n¨m 2003.
45. B¸o §Çu t-c¸c sè n¨m 2003
46. Khu vùc mËu dÞch tù do Asean vµ tiÕn tr×nh héi
nhËp cña ViÖt Nam- NguyÔn Xu©n Th¾ng-NXB Thèng kª-
1999.
47. Héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam vµo AFTA-GS.TS T«
Xu©n D©n-1999
Trang web
1) www.vneconomy.com.vn
2) www.evergreen-america.com
3) www.maersk.com
4) www.maersksealand.com
5) www.undp.org
6) www.vinalines.com.vn
7) www.apl.com/
8) www.ponl.com/
9) www.unifeeder.com
10) www.port.rotterdam.nl
11) www.worldbank.org/transport/ports
12) www.amsterdamports.nl
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 143
Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
Bïi Thanh V©n A11 - K38D 144