Download - ToruńSkie SpoTkanie Młodych
Otwarcie DOmu w StaniSławOwie – str. 8
album O marSzałku PłażyńSkim – str. 30ii zjazD w HiSzPanii – str. 22
Nr 2/2013
iSSn: 1429-8457
bł. ks. Stefan Wincenty
FrelichoWSki
DoDatek specjalnypłyta DVD
ToruńSkieSpoTkanie MłodychHarcerskie Czuwanie z Błogosławionym
SPIS TREŚCI1 2majaDzieńPoloniiiPolakówzaGranicą
6 IVŚwiatowyZjazdNauczycieliPolonijnych–Ostróda2013
8 OtwarcieDomuPolskiegowStanisławowie
10 MonteCassino–powstajeCentrumInformacyjne
12 PolonijnaAkademiaWiedzyiUmiejętnościwOstródzie
14 ToruńskieSpotkanieMłodych.HarcerskieCzuwaniezBłogosławionym
20 MisjonarziharcerzwAfryce
22 IIZjazdStowarzyszeńPolonijnychorazKapelaniiPolskichwHiszpanii
24 WalczyćiuczyćsiępolskiegozrówieśnikamiwŁomży
27 SzkoleniedlafirmpolonijnychwAustrii
28 Jubileusz85-leciawZwiązkuPolsko-DuńskiegowNæstved
29 PolakczłonkiemKomitetuCentralnegoKatolikówNiemieckich
30 Odchodzącpozostawiłposobiewielkąpustkę–promocjaalbumuoMarszałkuPłażyńskim
32 StudiumDyrygentówChórówPolonijnychwKoszalinie
34 Festiwalim.KrzysztofaKlenczonawPułtusku
35 IXFestiwalPolskiegoKinawOrenburgu
36 ŚwiętokulturypolskiejwObwodzieKaliningradzkim
„WSPÓLNOTA POLSKA” PISMO POŚWIĘCONE POLONII I POLAKOM ZA GRANICĄ
Wydawca:ZarządKrajowyStowarzyszenia„WspólnotaPolska” ul.KrakowskiePrzedmieście64,00-322Warszawa,tel.(+4822)5569026 www.wspolnotapolska.org.pl
Redaktor–JolantaWroczyńska;e-mail:[email protected]
Opracowaniegraficzne–MałgorzataHernik
Zdjęcienaokładce:reprodukcjaobrazupędzlaRobertaBluja ofiarowanegodlaKościołaNMPwToruniuwdniu7czerwca2013r.
Redakcjazastrzegasobieprawoskracanianadesłanychmateriałów. Zapoglądyautorównieodpowiadamy.Materiówniezamówionychniezwracamy.
ProjektjestwspółfinansowanyześrodkówMinisterstwaSprawZagranicznych w ramachkonkursunarealizacjęzadania„Współpracaz Poloniąi Polakamizagranicą”
ISSN:1429-8457
1WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
Od2004rokuDzieńPoloniiiPola-kówzaGranicąobchodzonyjestrazemzDniemFlagiRzeczypo-spolitejPolskiejichoćniejesttodzieńwolnyodpracy,to2majaorganizowanesąróżnegorodzajumanifestacjepatriotycznezarównowkraju,jakizagranicą.
Stowarzyszenie„WspólnotaPolska”tradycyjniewtymdniuorganizujewWarszawiespotkanieprzedsta-wicieliPoloniizwieluregionów
świata.Wramachobchodówzor-ganizowano:przemarszPoloniiizaproszonychgościsprzedDomuPoloniiprzezKrakowskiePrzed-mieścienaplacprzedPałacemPrezydenckimwasyściedwuna-stoosobowejPodlaskiejChorągwiHusarii; udziałwuroczystościŚwiętaFlagiNarodowej iDniaPoloniiprzedPałacemPrezydentaRP,gdzienastąpiłowręczenieflagprzedstawicielomPolonii;spotka-niezPrezydentemRPBronisławem
KomorowskimwDomuPolonii;uroczysteotwarcieSalonuMuzycz-negoim.IgnacegoJanaPaderew-skiegowDomuPoloniiikoncertOrkiestryKameralnejFilharmoniiLwowskiej.
PREZydENT RP WRĘCZył fLAGI PRZEdSTAWICIELOM Polonii
„Wszyscy jesteśmy ambasadorami Polski, wszyscy służymy pod tą samą flagą” – powiedział prezy-dent Bronisław Komorowski pod-czas uroczystości podniesienia flagi narodowej.
Wspólneobchody2maja–ŚwiętaFlagiRzeczypospolitejPolskiejorazDniaPoloniiiPolakówzaGranicą– rozpoczęłysięwWarszawieprzemarszemPoloniiizaproszo-nychgościsprzedDomuPoloniiprzezKrakowskiePrzedmieścienaplacprzedPałacemPrezydenc-kimwasyściePodlaskiejChorągwiHusarii.Dwunastoosobowagruparekonstrukcyjna,zRotmistrzemChorągwiDariuszemWasilewskim,nawiązującadotradycjipodlaskichhusarzyzczasówWojewodyPod-laskiegoStefanaMikołajaBranic-kiego,sławiącychimiętychziemwczasiebitwypodWiedniem,wzbudziłaogromnezaintereso-wanieWarszawiaków.
W pochodzie, który przeszedłKrakowskimPrzedmieściemdoPałacuPrezydenckiegouczestni-czyliprzedstawicieleorganizacjipolskichzeWschoduorazpolonij-nychzinnychzakątkówświata.Nauroczystościprzyjechalim.in.przedstawicielezLitwy,Łotwy,Białorusi,Ukrainy,Rosji,Rumunii,Czech,Niemiec,Austrii,WielkiejBrytanii,Irlandii,Szwecji,StanówZjednoczonych,KanadyiBrazylii.
WsamopołudnienadziedzińcuPałacuPrezydenckiegoodbyłasięuroczystośćpodniesieniaflagipaństwowejorazwręczenieflagróżnymgrupom,m.in.jednostkomwojskowym,organizacjompoza-rządowym,szkołomiorganizacjompolonijnym.
2 maja 2013Dzień Polonii i Polaków za Granicą
2majaPolacynacałymświecieobchodząDzieńPoloniiiPola-kówzaGranicą.Świętoustanowionezostałow2002rokuwuznaniu„wielowiekowegodorobkuiwkładuPoloniiiPola-kówzagranicąwodzyskanieprzezPolskęniepodległości,wiernośćiprzywiązaniedopolskościorazpomocKrajowiwnajtrudniejszychmomentach,wcelupotwierdzeniawięzizMacierząijednościwszystkichPolaków,takmieszkającychwKraju,jakiżyjącychpozanim”.
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/20132
PrezydentRPpowiedział,żeniemapolskiegoserca,któreniebiłobymocniejnawidokflaginarodowej,reprezentującejnaszkraj.Flagataskupianasodwieluwieków,gdyżjestsymbolempaństwainarodu.
„Flagatofundament,którynasłączyipowinienłączyćjeszczebardziej”–powiedziałPrezydentdodając,żeflagałączyPolakównacałymświecieinieprzypadkiemwtymsamymdniuobchodzimyDzieńPoloniiiPolakówzaGranicą.
Flagibiało-czerwonezrąkPrezy-dentaRPBronisławaKomorow-skiegoodebrali:
Longin Komołowski–prezesSto-warzyszenia„WspólnotaPolska”;
Ks. hm. Paweł drążyk –komen-dantNiezależnegoHufcaHar-cerstwaPolskiego„LS-Kaszuby”wSzwecji;
Jan Cytowski–wiceprezesKon-gresuPoloniiKanadyjskiej;
Sandro Zimny Vitonski–pre-zesCentralnejReprezentacjaWspólnotyBrazylijsko-PolskiejBRASPOLOddziałwSaoMateusdoSul;
Aleksander Zając–dyrektorBiuraOrganizacjiPolskichwBerlinie;
Ryszard Stankiewicz–prezesZwiązkuPolakównaŁotwie;
Robert Nowak–prezesCentrumPolskiejSpołeczności„Biblary”wDublinie;
Artur Ludkowski–dyrektorDomuKulturyPolskiejwWilnie)
Irena Perszko–dyrektorDomuPolskiegowŻytomierzu;
Tatiana Rakus–dyrektorDomuPolskiegowPetersburgu;
Teresa Kopeć–prezesWspólnotyPolskichOrganizacjiwAustrii„ForumPolonii”;
Józef Szymeczek–prezesKon-gresuPolakówwRepubliceCze-skiej;
hm. Aleksander Radica–komen-dantHufca„Wołyń”;
Edward Hartwich–wicemar-szałekWojewództwaKujawsko--Pomorskiego,organizatorZlotuHarcerstwaPolskiegow100-lecieurodzinpatronaBłogosławionegoStefanaWincentegoFrelichow-skiego.
WswoimprzemówieniuPrezydentRPpodkreślił,żeflagapaństwowaodgrywakluczowąrolęwżyciunarodu, jednoczącwszystkichPolaków,niezależniewjakimkrajuświatamieszkają.Patriotycznasymbolikaflagibiało-czerwonejjestpowodemidentyfikacjinaro-dowejiprzesłaniemdlawspół-czesnych Polaków. Prezydentpodziękował takżewszystkimtym,którzyprzyczyniająsiędowiększegoposzanowaniabarwnarodowych,organizująciuczest-niczącwewszelkiego rodzajuinicjatywachiimprezach,zwią-zanychznarodowąflagąigodłem.NazakończeniePrezydentżyczyłwszystkimPolakom,aby flaganarodowacorazbardziejichjedno-czyłaitowarzyszyłaichsukcesom.
PouroczystościwręczeniaflagprezydentBronisławKomorow-skiwrazzMałżonkąpodeszlidoliczniezgromadzonychuczestni-kówuroczystościipozowalidowspólnychpamiątkowychzdjęć.
ZokazjiŚwiętaFlagiprzedPała-cemPrezydenckimzaprezento-wanowystawę„Biało-czerwonanamorzachioceanach”,poświęconądokonaniompolskichżeglarzypły-wającychpodbiało-czerwonąban-derą.PrzedpołudniemprezydentBronisławKomorowskiotworzyłekspozycjęwSaliChorągwianejPałacuPrezydenckiego,ukazującąhistorycznechorągwiepolskieodGrunwaldudo„Solidarności”.
3WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
zaGranicą,posełMirosławKoź-lakiewicz,członekRadyKrajowejStowarzyszenia„WspólnotaPol-ska”,wicemarszałekWojewództwaKujawsko-PomorskiegoEdwardHartwich,dyrektorTVPoloniaŁukaszKardas,wicemermiastaWilnaJarosławKamiński,prezesZwiązkuPolakówwRumuniiposełGervazyLongher.
Witając Prezydenta RP, gościiprzedstawicieliPoloniiiPolakówzzagranicyprezesStowarzyszenia„WspólnotaPolska”LonginKomo-łowskiprzypomniałm.in.,żedwalatatemu,wczasieuroczystościbeatyfikacyjnychJanaPawłaII,PanPrezydentpodejmowałPolonięwAmbasadzieRPwRzymie,awrokuubiegłymidzisiajponowniePanPrezydentzaszczycanastakżeswojąobecnością.Prezes„Wspól-notyPolskiej”wyraziłnadzieję,żejużnastałedokalendarzaoficjal-nychwydarzeńzudziałemGłowyPaństwaweszłoSpotkaniePre-zydentaRPzPolonią,wdniujejświęta.Podkreślił,żetakiespo-
Znajdują się tamm.in.:Chorą-giewWielkaKrólestwaPolskiegozokresubitwypodGrunwaldem;ChorągiewRzeczypospolitejObojgaNarodówzczasówjagiellońskich;ProporzecJanaIIISobieskiegospodWiednia;Chorągiewmanifesta-cyjnazPowstaniaListopadowegoz1831roku;SztandarPierwszejBrygadyLegionówPolskichz1915roku;Flaga„Solidarności”,atakżekopiedwóchważnychzabytkówpolskiegopiśmiennictwapoli-tycznego–Konstytucja3MajaiKonstytucjadlaEuropyWojcie-chaJastrzębowskiegoz1831r.Eksponatyukładająsięwnarracjęodziejachpolskiejpaństwowości,owartościach,zktórychPolacysądumniinawiązujądotakichideijaksuwerenność,solidarność,honor,wiaraiodpowiedzialność.
ZPałacuPrezydenckiegogościepolonijniudalisiędoDomuPoloniinaspotkanieipoczęstunekprzy-gotowanywogrodzieprzezDomPolonii–ZamekwPułtusku,ser-wującytradycyjnąpolskąkuchnię.
SPOTKANIE PREZydENTA RP Z POLONIĄ ŚWIATA W WAR-SZAWIE
Zokazjiobchodzonego2majaDniaPoloniiiPolakówzaGranicąPre-zydentRPBronisławKomorowskispotkałsięwwarszawskimDomuPoloniizprzedstawicielamiPoloniiiPolakówzzagranicy.Wspotkaniuudziałwzięlim.in.przedstawicielezLitwy,Łotwy,Białorusi,Ukrainy,Rosji,Rumunii,Czech,Niemiec,Austrii,WielkiejBrytanii,Irlan-dii,Szwecji,StanówZjednoczo-nych,KanadyiBrazylii.WśródgościwDomuPoloniiuroczystośćswojąobecnościąuświetnili:pre-zydentowaKarolinaKaczorowska,wiceministersprawzagranicznychBeataStelmach,dyrektorDeparta-mentuWspółpracyzPoloniąMSZBarbaraTuge-Erecińska, posełJoannaFabisiak,zastępcaprze-wodniczącegoSejmowejKomisjiŁącznościzPolakamizaGranicą,senatorAndrzejPerson,przewod-niczącySenackiejKomisjiSprawEmigracjiiŁącznościzPolakami
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/20134
Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
zawybitnezasługiwdziałalno-ścinarzeczśrodowiskapolonij-negonaBiałorusi,pośmiertnie:danuta damska–orderodebrałaAgnieszkaBogucka;
Złotym Krzyżem Zasługi
zazasługidlaPoloniiiPolakówzagranicą,zadziałalnośćspo-łecznąicharytatywnąAndrzej Jaczewski i Regina Katner.
Wimieniuodznaczonychpodzię-kowaniePrezydentowiRPzłożyłJarosławKamiński.PrezydentBronisławKomorowski zapro-siłgościpolonijnychdoudziałuwdniunastępnymwcentralnychobchodachKonstytucji3Majaiuro-czystościwogrodachKancelariiPrezydentaRP.
INAuGuRACJA SALONu MuZyCZNEGO IM IGNACEGO JANA PAdEREWSKIEGO
PodczasuroczystościPrezydentRPBronisławKomorowskiiprezesStowarzyszenia„WspólnotaPol-ska”LonginKomołowskiodsłonilipopiersieIgnacegoJanaPaderew-skiego,dłutamłodegorzeźbiarzazUkrainyWasylaDutki,inaugu-rująctymsamymSalonMuzycznyim.IgnacegoJanaPaderewskiego
kówzpolskościąiprzynależnościemocjonalnejdonarodupolskiego.
OdZNACZENIA PAńSTWOWE ZA dZIAłALNOŚć POLONIJNĄ
ZokazjiDniaPoloniiiPolakówzaGranicą,podczasuroczystościwDomuPoloniiwWarszawie,Pre-zydentRzeczypospolitejPolskiejBronisławKomorowski,wręczyłodznaczeniapaństwoweosobomzasłużonymwdziałalnościnarzeczPoloniiiPolakówzagranicą.
Odznaczenizostali:
Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
zawybitnezasługiwrozwijaniuruchuharcerskiegopozagrani-camikraju,zadziałalnośćnarzeczśrodowiskapolonijnegowWielkiejBrytanii–Teresa Cie-cierska,obywatelkaZjednoczo-negoKrólestwaWielkiejBrytaniiiIrlandiiPółnocnej,przewod-niczącaZwiązkuHarcerstwaPolskiegopozagranicamikraju;
zawybitnezasługidlaPoloniiiPolakówzagranicą,zapromo-waniePolskiorazdziałalnośćnarzeczkrzewieniapolskichtradycjiikulturynarodowej–Jarosław Kamiński,obywatelRepublikiLitewskiej,wicemermiastaWilna;
tkanieprzypomina,iżPrezydent„reprezentujenaswszystkich,takżetych,którychżycietoczysiępozagranicamiPolski”.PrezesKomo-łowskipodziękował takżePre-zydentowi,jednemuzczłonkówzałożycieli„WspólnotyPolskiej”,żeflagęotrzymałowtymrokuStowarzyszenie,któreprzyjmujejezwielkąwdzięcznością„jakoświadectwoprzekonaniaPanaPre-zydentaosłusznościmisji,którąrealizujemyodponaddwudziestulat”.
PrezydentBronisławKomorowskiwDniuPoloniiiPolakówzaGranicądziękowałdziałaczompolonijnymzaichzaangażowaniewdziałal-nośćsłużącątemu,aby„polskośćtrwała,aPolacymielisilnepoczu-ciezwiązkuzOjczyzną”.Prezydentpodkreślił,żemaświadomość,iżwDomuPoloniispotykasięzgro-nemludzinajbardziejzasłużo-nychinajgłębiejzaangażowanychwsprawyżyciapolskiegoipolonij-nego.Dodałrównież,żerozumie,iżtaichdziałalnośćwiążesięnaj-częściejnietylkozesplendoremihonorami,alezkoniecznościąpoświęceniaprywatnegoczasunasprawypolonijnewimiępolskościijedności,abyPolacywłaśniemielitosilnepoczuciezwiązkuzOjczy-zną–„idąceprzezkolejnepokoleniawkażdymzkrajóweuropejskichiprawiewkażdymkrajuświata”.
Prezydentzauważyłponadto,żezwiązekwynikającyztejsamejdatyobchodzeniaDniaPoloniiiPolakówzaGranicązeŚwiętemFlagiRP„będzienaswzajemnezobowiązywałizachęcałdotego,byśmyrazemwielesprawważnychdlaPolskipodejmowaliwspólnie”.
Prezydentocenił,że„chybaniemainnegobardziejprzemawiającegodopolskichsercsymboluniżflaganarodowa,któranacałymświecieiwewszystkichspołeczeństwachjestelementemłączącym,wyzna-czającymkieruneknamyślenieowspólnocie”.NazakończeniePrezydentKomorowskipodkreślił,iżchciałby,abypolskaflagabyłasymbolicznymokazaniemzwiąz-
5WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
KameralnaFilharmoniiLwow-skiej, pod batutąWołodymyraSywohyba.Naprogramkoncertuzłożyłysięm.in.:FantazjaPolskaI.J.PaderewskiegowwykonaniuMariannyHumeckiej.Czterypieśniop.7 I.J. Paderewskiegozaśpie-wałaMałgorzataKubala(sopran),przyfortepianieBeataSzebesczyk,artystkizWarszawy.Pięćpieśniz opusu 18 I.J. Paderewskiegowykonał Robert Cieśla (tenor)ztowarzyszeniemBeatySzebe-sczykprzyfortepianie.NastępniedofortepianuzasiadłMathisZieliń-skizParyża,którywykonałEtiudęop.10nr11FryderykaChopinaorazSonatęop.21iPolonezaH-durop. 9nr6IgnacegoJ.Paderewskiego.KoncertwpoważnejipatriotycznejatmosferzezakończyłuroczystościDniaPoloniiiPolakówzaGranicąwDomuPoloniiwWarszawie.
wwarszawskimDomuPolonii.NaotwarcieMenuetaIgnacegoJ. Pade-rewskiegozagrałalwowskapia-nistkaMariannaHumecka.
PokoktailuzPrezydentemRPwogrodachDomuPoloniiizrobie-niusetekpamiątkowychzdjęćrot-mistrzPodlaskiejChorągwiHusariiwasyścieHusarzyodebrałzrąkprezesa„WspólnotyPolskiej”Lon-ginaKomołowskiegoflagęnaro-dowąorazchorągiewjakosymbolrocznicyWiedniaorazrozpoczy-nającejsiętradycjicorocznychuroczystościPolskiejHusariinaZamkuwPułtusku.
Uroczystykoncert„PaderewskiwDomuPolonii”zokazjiotwarciaSalonuMuzycznegoim.IgnacegoJanaPaderewskiegowDomuPolo-niiwWarszawiezagrałaOrkiestra
OdSłONIĘCIE TABLICy POŚWIĘCONEJ OSTAT-NIEMu PREZydENTOWI RP NA uCHOdźSTWIE
Wieczorem goście polonijnipojechalidoPułtuska,gdzienaZamku-DomuPoloniinastąpiłoodsłonięcieprzezpaniąprezy-dentowąKarolinęKaczorowskątablicypoświęconejPrezydentowiRPRyszardowiKaczorowskiemu.
Wokolicznościowymprzemówie-niuprezesStowarzyszenia„Wspól-notaPolska”LonginKomołowski,przypominającsłowaOjcaŚwię-tego:„NiemożnaoWasmyśleć,wychodzącodpojęcia„emigra-cja”;Trzebamyśleć,wychodzącod rzeczywistości „Ojczyzna”powiedział,żesłowaskierowaneprzezJanaPawła IIdoPoloniiangielskiejw1982r.utwierdzająnaswodczuciu,żepoIIwojnieświatowejrolamoralnegoprzy-wództwacałejpolskiejdiaspory,wszystkichkochającychwolnośćiodrzucającychkomunistycznezniewoleniePolaków,spoczęławrękachskupionejwokółPrezy-dentaiRząduPolskiegonaUchodź-stwieemigracjiniepodległościowejwWielkiejBrytanii.Podkreślił,żeostatnimwszereguprezydentówbyłRyszardKaczorowski–harcerz,więzieńłagrówsowieckich,żoł-nierzIIKorpusuiuczestnikbitwypodMonteCassino–jednymsło-wemczłowiek,którybyłżywymsymbolemlosówsetek tysięcyPolaków,którychświatostatecz-niezniszczyłaIIwojnaświatowaijałtańskiporządekwEuropie.–Totakżejedenzpatronówosta-tecznegopojednaniaipołączeniawjednąWspólnotępodzielonychżelaznąkurtynąPolaków–zazna-czyłprezes„WspólnotyPolskiej”.
3majagościepolonijniuczestni-czyliwcentralnychobchodachKon-stytucji3Majaorazuroczystościachwogrodachprezydenckich.
SWP/JWFoto-KatarzynaBiersztańska,
JolantaWroczyńska
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/20136
wysłuchaćkoncertumuzykikla-sycznejwwykonaniuolsztyńskichfilharmoników.
Kolejne dni zjazdu wypełniłyobrady plenarne i panele dys-kusyjne.PierwszydzieńzjazduprzyniósłrozważanianadedukacjąpolonijnąXXIwieku.Takibyłtemat
Obradyzjazdupoprzedziłamszaśw.wSanktuariumMaryjnymwGietrzwałdziepodprzewodnic-twemJ.E.MetropolityWarmiń-skiegoKs.ArcybiskupaWojciechaZiębyorazinauguracjaprojektuPolonijnaAkademiaWiedzyiUmie-jętnościdlauzdolnionejmłodzieżypolonijnej–LaboratoriumDiagno-stykiMolekularnejnaUniwersyte-cieWarmińsko-Mazurskim.
UroczysteotwarciezjazduodbyłosięwpięknejsceneriiFilharmo-niiWarmińsko-Mazurskiej im.FeliksaNowowiejskiegowOlsz-tynie.WystąpienieinauguracyjnewygłosiłJarosławNarkiewicz-wiceprzewodniczącySejmuRepu-blikiLitewskiej,pedagog,politykAkcjiWyborczejPolakównaLitwie.Prezes„WspólnotyPolskiej”LonginKomołowskiwspólniezwicepre-zesemDariuszemBonisławskimwręczylimedalestowarzyszeniaicertyfikatywybitnympolonij-nymnauczycielomiorganizacjomoświatowym.Zebranimieliokazję
poprowadzonejprzezekspertaPCMZdzisławaHofmanasesjipierw-szejzjazdu,wktórejpostawionowstępnądiagnozęobecnegostanuoświatypolonijnejiprognozęjejrozwoju.Modelwspółpracyinsty-tucjipaństwapolskiegoipolonij-nychorganizacji oświatowychpróbowanowypracowaćwkolej-nympanelu,doktóregozaproszonowiceministraedukacjinarodowejMaciejaJakubowskiego,dyrektorDepartamentuStrategiiiWspół-pracy Międzynarodowej MENUrszulęMartynowiczinaczelnikBeatęPietrzyk,atakżenaczelnikDorotęBaryszMSZ.Stronępolo-nijnąwdyskusjireprezentowaliprzedstawicieleKongresuOświatyPolonijnej.
Wkolejnychpanelachzajętosiętakważnymizagadnieniamijakmożliwościzastosowanianowych
IV Światowy Zjazd Nauczycieli PolonijnychOstróda, 8-12 maja 2013
Przyszłośćszkółpolonijnych,znaczenienaukijęzykapolskiegodlarozwojuuczniówmigracyjnych,wpływmigracjinazmianytożsamościudzieci,roladwujęzyczności–otonajważniejszezagadnienia,którepodjęliwdebacienadstanemoświatypolonijnejnauczycieleprzybyliz19krajówdoOstródynaIVŚwiatowyZjazdNauczycieliPolonijnych.OrganizatoremZjazdubyłOddziałWarmińsko-MazurskiStowarzyszenia„WspólnotaPolska”,apartneremmerytorycznymNordyckaUniaOświatyPolonijnej–skupiającaoświatoweorganizacjezpięciukrajównordyckich.
7WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
Obradypopołudniowewypełniływarsztaty,naktórychpracowanonadróżnymiaspektamiprocesuedukacyjnegoirelacjiwgrupachuczniowskich.
Zjazdzakończyłsweobradyprzy-jęciemuchwałiwnioskóworazpowołaniem zespołu, któregozadaniemjestprzesłanieuchwałdowłaściwychinstancjiibieżącawspółpracazMENiMSZnadichrealizacją.
dr Maria Małaśnicka-Miedzianogóra PrezesNordyckiejUniiOświatyPolonijnej
deklaracje programowe, ulotkiibroszuryskierowanedorodzi-cówzachęcającedonaukijęzykapolskiegoichdzieciipropagującezalety dwujęzyczności wśródpolskichmigracyjnychuczniów.Tematroli rodzicówwpolonij-nejszkolekontynuowanotakżewkolejnychwystąpieniach.
O tendencjach i zmianachwewspółczesnejpolszczyźniemówiłgośćzjazdu,przewodniczącyRadyJęzykaPolskiego,prof.AndrzejMarkowski.
technologiioświatowych,prawną,finansowąiorganizacyjnąwizjąrozwojuiwspieraniaoświatypolo-nijnej,atakżeprzygotowaniempodstawdlakampaniimedialnejpropagującejnauczanie językapolskiegopozagranicamikraju.Rozważano znaczenie dwuję-zycznościizmianwtożsamościdzieckamigracyjnegomającychkonsekwencje dla programównauczania.
DzieńpierwszymerytorycznychobradzjazduuświetniłPiknikedu-kacyjno-rekreacyjny„JulianTuwimnaMazurach”,zorganizowanydlauczczeniaRokuTuwimawkultu-rzepolskiej.Nauczycieleigoście,doktórychdołączyłapaniposełJoannaFabisiakświetniebawilisię, reżyserując „Lokomotywę”iinneutworymistrzaTuwima,słuchającpiosenekdojegowier-szy,awszystkotowmagicznymmiejscunawzgórzuokalającymjezioroSzelągMały.
KolejnegodniazjazduNordyckaUniaOświatyPolonijnejzapre-zentowałastanoświatypolonijnejwpięciukrajachPółnocy,atakżewypracowaneprzezorganizacjeoświatowe krajów nordyckich
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/20138
PrezesFederacjiOrganizacjiPol-skichnaUkrainieEmiliaChmie-lowa nazwała to wydarzeniewielkimświętem,podziękowałaobecnymnauroczystościukra-ińskimwładzommiastaIwano--Frankiwska za zrozumienieizaangażowaniewsprawęDomuPolskiego.Wezwałarównieżmiesz-
kańcówmiastabezwzględunapochodzenie i narodowość dowspółpracy,mówiąc: „Bądźcieznami–dajmyprzykładjaknależydziałaćrazem”.
BurmistrzIwano-FrankiwskaWik-torAnuszkewiczius,zapewnił,żejegomiastojestwzoremtoleran-
cjimiędzynarodowejimiędzy-wyznaniowej.Samjestdobrymprzykładem,bopochodzizrodzinylitewsko-ukraińskiej.Zaznaczyłteż,że351lattemuStanisławówzałożyłStanisławPotocki,aPolacypozostawiliwieleśladówwhistoriitegomiasta.Podkreślił,żeobecnyIwano-Frankiwskjestmiastemeuropejskim,a99%jegomiesz-kańcówmożesięopowiedziećza wstąpieniem do UE.Woje-wodaiwano-frankiwskiMychajłoWyszywaniuknazwałDomPolskiszczególnymmiejscemspotkańwdialoguzEuropąizapewnił,żenadalbędziewspieraćwspólnotępolską.
WiceministersprawzagranicznychRPJerzyPomianowskipowiedziałwswoimprzemówieniu,iżjestnie-zwykleszczęśliwy,mogącotwieraćCentrumDialoguEuropejskiego,w którymPolacymieszkającywStanisławowiebędąmoglispoty-kaćsię,tworzyćprzyszłośćswojegomiasta,chronićirozwijaćwłasnąkulturę,azarazemtworzyćnowąprzestrzeńdemokratycznejEuropy.WiceministerJerzyPomianowskiwręczyłMychajłowiWyszywaniu-
Otwarcie Domu Polskiego w Stanisławowie
UroczysteotwarcieCentrumKulturyPolskiejiDialoguEuro-pejskiegowIwano-Frankiwsku(dawnymStanisławowie)odbyłosię11majabr.przyskocznejmuzycepolskichgóraliiukraińskichhucułów.
Gubernator obwodu iwano-frankiwskiego Mychajło Wyszywaniuk (od lewej), prezes FOPnU Emilia Chmielowa, wiceminister Jerzy Pomianowski oraz
mer Iwano-Frankiwska Wiktor Anuszkewiczius (aut. Sabina Różycka)
9WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
kowi,WiktorowiAnuszkiewicziu-sowiiZinowijowiFitelowiKrzyżeKawalerskieOrderuZasługiRP.
KonsulgeneralnyRPweLwowieJarosławDrozdokreśliłDomPolskijakomiejsceaktywnościPolakówiposzukiwaniadalszychdrógdopolsko-ukraińskiegodialogu.
PrezesStowarzyszenia„Wspól-notaPolska”LonginKomołowskipodkreślił,żedombudująludzie,którzywidząperspektywę,azwypowiedzidziałaczyśrodowiskapolskiegowStanisławowiewidaćperspektywębudowaniawspól-negodomueuropejskiegoopartegonawspólnychwartościachidobrejwspółpracy.
Poprzecięciuwstęgiprzedwej-ściemdoCentrumKulturyPolskiejiDialoguEuropejskiego,wsalikonferencyjnejuczniowieSzkołyŚredniejnr3wIwano-Frankiwskuzrosyjskimipolskimjęzykaminauczania przedstawili krótkiprogramartystyczny. Podczasotwarciaodbyłasięteżprezentacjawystaw„Stanisławowianie”,„Huculiigórale”orazkrótkiespotkanieprzedstawicieliMSZRP,Stowarzy-szenia„WspólnotaPolska”,Fundacji„PomocPolakomnaWschodzie”zprezesamiorganizacjipolskichzobwoduiwano-frankiwskiego.
Wuroczystościwzięłoudziałwielugości.OdmieszkańcówMałopolskiżyczeniaprzekazałMarekLasota,przewodniczącyKomisjids.PoloniiiPolakówSejmikuwojewództwamałopolskiegoorazwręczyłEmiliiChmielowejprezentyodMarszałkaMałopolskiegoMarkaSowy.PrezesOrganizacjiPolskichnaUkrainiewspomniałarównież,żeinneśro-dowiskapolskietakżeczekająnaswojedomy,weLwowieczekająnagłosowanieradnych,awKołomyinadecyzjęwojewody,któryobiecałzwrócićobiekt,służącydo1939r.jakoDomPolskiiwyraziłanadzieję,żeStanisławówbędziepierwszymdobrymprzykłademdwustronnejwspółpracy.
KG/SWPFotoMariaBasza,SabinaRóżycka
Wiceminister Jerzy Pomianowski i konsul Jarosław Drozd podczas konferencji prasowej z okazji otwarcia Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku (aut. Maria Basza)
Gmach, w którym mieści się Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego (aut. Maria Basza)
Wspólne zdjęcie w sali konferencyjnej (aut. Sabina Różycka)
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201310
CentrumInformacyjnenaMonteCassinomazatemupamiętniaćudziałpolskichżołnierzywkam-paniiwłoskiej,azarazemsłużyćpromocjiwiedzyoPolsce.BędziemogłospełniaćrównieżistotnąrolęedukacyjnąwobecsamychPolaków,ponieważdlawiększościnaszychrodakównieodłącznympunktemprogramuwycieczekdoWłochjestpobytnaMonteCassino.
KoncepcjęarchitektonicznąCen-trumInformacyjnegoprzygotowałPietroRogacien–architekt,synpolskiegożołnierza2.KorpusuiuczestnikabitwyoMonteCassino.Będzietowzniesionywpobliżugłównegowejściapolskiejnekro-poliipawilonwkształcierotundy,zlokalnegokamienia,zharmonizo-wanyzotoczeniemiarchitekturącmentarza.Pomieścistałąwystawęfotograficzną,obrazującądzieje2.Korpusu–deportacjePolakównaSyberię,procesformowaniaArmiigenerałaAndersa,przejścieprzezBliskiWschóddoWłochikampanięwłoską.
Realizacjaprojektuwymagaoczy-wiścienietylkowysiłkuorgani-
zacyjnego,aleprzedewszystkimwysokichnakładówfinansowych,znacznieprzewyższającychmoż-liwościbudżetoweZwiązkuPola-kówweWłoszechorazAmbasadyRP,ponieważogólnykosztsza-cujesięnaok.250tys.euro.Dotejporyudałosięzgromadzićwięcejniżpołowętejsumy,dziękizaan-gażowanium.in.: Fundacji im.ZygmuntaZaleskiego,Stowarzy-szeniaWeteranówArmiiPolskiejwAmeryce(Okręg2wNowymJorku),Elektropolu,BankuPKO
BP,BankuZachodniegoWBKSA,PolskiegoGórnictwaNaftowegoiGazownictwaSA,StowarzyszeniaMłodszychOchotniczekzWielkiejBrytanii,polskichkombatantów,byłychżołnierzy2.Korpusuorazosóbprywatnych.Dofinansowa-nierealizacjiprojektuiogłoszenieprzetargunawykonanieczęścipracbudowlanychzadeklarowałateżRadaOchronyPamięciWalkiMęczeństwa.Dotejporyotrzy-manojużwszystkiekoniecznezezwoleniaodwładzwłoskich.Prace powinny zakończyć sięwostatnichmiesiącach2013roku.
ZwiązekPolakówweWłoszechnadalprowadzizbiórkęfunduszynabudowęCentrumInformacyj-negonaMonteCassino.Osobypry-watneiinstytucje,którezechcąwesprzećfinansowotenprojektiwpłacąkwotęwwysokościpowy-żej1000euro,znajdąsięnaliścieofiarodawców,umieszczonejnaspecjalnejtablicy.
Monte Cassino – powstaje Centrum Informacyjne
ZwiązekPolakówweWłoszech,przywspółudzialeAmbasadyRP,kontynuujestaraniaowybudowanieCentrumInformacyjnegoprzyPolskimCmentarzuWojennymnaMonteCassino.JesttomiejsceodwiedzanenietylkoprzezPolaków,aletakżeprzezlicznegrupyturystówipielgrzymówzWłochorazzinnychkrajów.Wieluznichniewie,dlaczegowłaśnietuznajdujesięcmentarzpolskichżołnierzy,zjakiegopowoduznaleźlisięoniweWłoszechidlaczegowalczyliowyzwolenietegokraju.
11WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
ROCZNICA BITWy POd MONTE CASSINO
„Ognisko Polskie” w Turynie od kilkudziesięciu lat podtrzymuje tradycje obchodzenia rocznic bitwy pod Monte Cassino i w szcze-gólności zajmuje się miejscowo-ścią Acquafondata, pierwotnym miejscem pochówku żołnierzy pol-skich 2.Korpusu, których zwłoki po wybudowaniu Cmentarza Pol-skiego na Monte Cassino zostały tam przeniesione.
Wnastępnychlatachdoturyń-skiegoOgniskadołączyłaPolo-nia z innychmiast włoskich.ZwiązekPolakówweWłoszechodzaraniaswojegoistnieniazaj-mujesiępamięciąożołnierzachpolskichwalczącychwtymkraju.WStatucieZwiązkuważnemiejscezajmujesprawapielęgnowaniatra-dycjiudziału2.KorpusuPolskiegowwyzwoleniuWłoch.Świadczyłaotymrównieżobecnośćprzez
wszystkiepoprzednielatawewła-dzachZwiązkuprzedstawicielanieistniejącegojużniestetyStowa-rzyszeniaPolskichKombatantówweWłoszech.
Wweekend18-19majabr.upamięt-nionożołnierzy2.KorpusuwSanVittoredelLazioorazwAcquafon-data,gdziewobecnościburmistrzaiwładzgminnychzłożonowieńceikwiatypodPomnikiemŻołnierzy2.KorpusuPolskiego,podwłoskimPomnikiemPoległychorazprzykapliczceupamiętniającejmiejscepierwotnegocmentarzawojennego.UroczystościzakończyłysięwPie-dimonteSanGermanomodlitwąwintencjipoległychorazzłoże-niemkwiatówpodPomnikiemŻołnierzy4.PułkuPancernegoim.DzieciLwowskich.Organizatorzypodkreśliliogromnążyczliwośćiudziałwewszystkichuroczy-stościachprzedstawicieligminwłoskich.WydziałKonsularnyAmbasadyRPwRzymiezorga-
nizowałtegoroczneobchody69.rocznicybitwypodMonteCassino,wktórychtradycyjnieuczestniczyłZwiązekPolakówweWłoszech,którybyłreprezentowanyprzezprezesahonorowegoks.MarianaBurniaka,wiceprezesaUrszulęSte-fańską,licznągrupęz„OgniskaPolskiego”wTuryniezprezesBar-barąStasiowską,przedstawicieleStowarzyszeniaRodzinPolskichKombatantówzprezesemMau-rizioNowakiem,StowarzyszeniaPrzyjaźniPolsko-WłoskiejwSanGiuseppeVesuviano(Neapol)zpre-zesBarbarąTraczykiRzymskiegoStowarzyszeniaWłosko-Polskiego.NauroczystościachbyłaobecnakonsulJadwigaPietrasik,kierow-nikWydziałuKonsularnegoAmba-sadyRPwRzymie,przedstawicieleAtaszatuObronyAmbasadyRP,konsulowiehonorowiRP:Ulrico-LeissdeLeimburgzTurynu,DariodalVermezNeapoluorazprzybyłazPolskilicznagrupaharcerzy.Zestronywłoskiejprzybyliprzedsta-wicielewładzmiastCassino,Acqu-afondata,PiedimonteSanGermano,SanVittoredelLazioiMignanoMontelungo,przedstawicielewło-skiegoMinisterstwaObronyorazopactwanaMonteCassino.WtymrokunauroczystościachnaMonteCassinoobecnychbyłookoło100osób.MszęwintencjipoległychodprawiłnaPolskimCmentarzuWojennymnaMonteCassinoks.prałatJanGłówczykwrazzks.rek-toremPawłemPtasznikiemiks.MarianemBurniakiem.Pomszyzgromadzenizłożylinacmentarzuwieńceiwiązankikwiatów.
Wmaju2014roku,w70.rocznicębitwy,odbędziesięuroczystainaugu-racjaCentrumInformacyjnegoprzyPolskimCmentarzuWojennymnaMonteCassino,któregobudowajużruszyła,podługotrwającymokresiegromadzeniafunduszy(zbiórkatrwanadal)ipopokonaniuwielutrud-nościbiurokratycznych.Centrumpowstajedziękiwspólnejinicjaty-wieZwiązkuPolakówweWłoszechiAmbasadyRPprzyKwirynale.
ZPW/SWP
Ufamy, że dzięki szczodremu wsparciu ofiarodawców idea
Centrum stanie się wkrótce faktem. Poniżej podajemy
dane konta, na które można dokonywać wpłat.
Komitet Wykonawczy
Budowy Centrum Informacyjnego:
Ambasador RP w Rzymie – Wojciech Ponikiewski
I Radca Minister przy Ambasadzie RP w Rzymie
– Wojciech Unolt wiceprezes ZPwW – Grzegorz Kaczyński
wiceprezes ZPwW – Urszula Stefańska-Andreini
architekt – Pietro Rogacien
Nazwa konta / Intestazione del conto:
Associazione Generale dei Polacchi in Italia
Via Piemonte 117; 00187 Roma
Nazwa Banku / Banca:
UniCredit Banca di Roma; Roma 70,
Via dei Corso 307, 00186 Roma (Italy)
Numer konta:
IBAN:IT 16 N 02008 05181 000400852580
BIC SWIFT : UNCRITM1B44
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201312
zkadrądydaktycznąWydziałuBiologii iBiotechnologii zostałprzygotowanyprogram,wramachktórego27marcawDomuPolskimwWilnieponad100uczniówzklasX-XIIzeszkółWilna,Niemenczyna,Butrymańc,Bujwidz,Landwarowa,Niemieżaprzystąpiłodonapisaniatestówkwalifikacyjnych.Ucznio-wie, którzy zdobyli najlepszewynikiwrazzeswoiminauczy-cielamiprzyjechalidoOstródy.
WczasiekilkudniowegopobytumłodzieżpolonijnawzięłaudziałwzajęciachnaWydzialeBiologiiiBiotechnologii,któreopracowałaiprzygotowaładrhab.AgnieszkaPiotrowicz-Cieślak,prof.UWMorazwatrakcyjnymprogramietowa-rzyszącym.Rozpoczętomultime-dialnymwykładempt.„Gatunkiinwazyjne,agresorzyczysprzy-mierzeńcy?”orazzwiedzaniemWydziałuBiologii.Młodzieżzapo-znałasięznajnowocześniejsząaparaturąobejmującątermocyklerydoanalizReal-TimePCRpozwa-lającymi na przeprowadzeniereakcjiPCRzanaliząprzyrostuilościproduktuwczasierzeczy-wistym.Wpomieszczeniachpra-cowniimmunohistochemicznejmłodzieżpoznałaspecyfikępracyzeźródłamipromieniotwórczymi.Podniupełnymwrażeńwlabora-toriachodbyłosiępopołudniowezwiedzanieOlsztyna.
Kolejny dzień to intensywnapracawKatedrzeMykologii,gdzieuczniowiemielimożliwośćzapo-znaniasięzespecyfikąbadawczątejjednostkiorazzaobserwowa-nia różnorodnościgrzybównaróżnychpoziomachichorgani-zacji.Wramachzajęćlaborato-ryjnych wysłuchali wykładuwprowadzającegowkrólestwogrzybów,abynastępniezapoznalisię z powszechniewystępują-cymigatunkamigrzybówwyra-stających namartwejmateriiorganicznejorazpowodującychchorobyroślin.DrugączęśćpobytuwKatedrzeMykologiiwypełniłyzajęciaterenowe,którychcelembyłoprzybliżeniebiologiiieko-logiigrzybówzlichenizowanych
systememstypendialnymorazdalszymwsparciemnaukowym.
W2012r.odbyłasięedycjapilo-tażowa,którejuczestnikamibyłapolskamłodzieżzLitwy,UkrainyiCzech,goszczącanaWydzialeChemiiUniwersytetuim.AdamaMickiewiczawPoznaniu.Tego-rocznympartnerem„WspólnotyPolskiej”jestUniwersytetWarmiń-sko-MazurskiwOlsztynie.Razem
PolonijnaAkademiajestdługo-falowymprogramem,którywewspółpracyznajlepszymipol-skimiuczelniamiwspierauzdol-nionąwzakresienaukścisłychmłodzieżpolskiegopochodzeniazLitwy,Ukrainy,Czech,Białorusi,RosjiiKazachstanu.Absolwenciprojektu,którzybędązaintereso-wanikontynuacjąnaukinapol-skichuczelniachobjęcizostaną
Polonijna Akademia Wiedzy i Umiejętności w Ostródzie
WdrugiejpołowiemajawdomuPoloniiwOstródzieruszyłakolejnaedycjaprojektuPolonijnaAkademiaWiedzyiUmie-jętności.TymrazemwzięłownimudziałkilkudziesięciuuzdolnionychPolakówzLitwyiUkrainy.
13WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
W kolejnym bardzo pracowi-tymdniuuczestnicyprogramuzapoznalisięzistotąiznacze-niemhodowliinvitroroślinnychkomórek,orazzzasadamipracywwarunkachjałowościiorganiza-cjilaboratoriówdobiotechnologicz-nejprodukcjikomórekitkanek.ZapomocąroztworuBlueStarmłodzinaukowcyidentyfikowaliplamykrwawe.Ponadtonapodstawieśladówkryminalistycznych,cha-rakteryzującfragmentygenuame-logeniny,określalipłećprzestępcyimogliwskazać„podejrzanego”.Mielirównieżmożliwośćprzepro-wadzeniaekspertyzygenetycznejinsilico.Podczasćwiczeńlabo-ratoryjnychmoglisprawdzić,czyserce,mózgimięśnieszkieletowesąźródłemprądu,któregoprzepływpodczasaktywnościtychnarzą-dówbadanoprzyzastosowaniumetodelektroencefalografii(EEG),elektrokardiografii(EKG)orazelek-tromiografii(EMG).
Atrakcyjnymrozwinięciempro-gramunaukowegobyławycieczkaedukacyjnadoGdyni,podczasktórejuczniowiemieliniezwykłąokazjęuczestniczyćwzajęciach:„FaunaiFloraBałtyku”zorgani-zowanychwLaboratoriumBiolo-gicznymOceanariumMorskiego.
Wtrakciepobytuniezabrakłowie-czorówintegracyjno-teatralnych,relaksuwaquaparku,seansufil-mowegowtechnice3Dorazdys-kotekipożegnalnej.
W imieniu organizatorówpra-gniemyserdeczniepodziękowaćpracownikomnaukowymWydziałuBiologii i Biotechnologii UWMwOlsztynie,opiekunomzLitwyiUkrainyorazwszystkimosobomzaangażowanymwrealizacjępro-jektu.Projektjestfinansowanyześrodkówfinansowychotrzy-manychodMinisterstwaSprawZagranicznychwramachkonkursunarealizacjęzadania„WspółpracazPoloniąiPolakamizagranicą”.
Ilona Puklicz
SWP/OddziałWarmińsko-Mazurski
wnowewarunkiklimatyczneisie-dliskowe.
Wkolejnymdniuzostałazorga-nizowanawycieczkaterenowawzdłużrzekiŁyny,ajejtematemprzewodnimbyłaekologiamia-sta:przekształceniaśrodowiskaprzyrodniczego,związanezkra-jobrazemrolnymorazkrajobra-zemzurbanizowanym.Następnieodbyłysięzajęciazroślinleczni-czych,podczasktórychprzedsta-wionowłaściwościwybranychroślin(m.in.:pokrzywyzwyczajnej,czosnkuniedźwiedziego,lubczykuitp.).Uczestnicyzajęćmogliosobi-ścieprzygotować,wedługstaropol-skichreceptur,apotemdegustowaćpotrawyipreparatylecznicze.
(porostów).UnikalnywskaliPolskikampusuniwersytecki,położonynaskrajulasuijeziora,zcieka-wymdrzewostanemparkowym,stwarzamożliwośćobserwacjiinteresującychgatunkówgrzy-bównietylkowpostaciokazówihodowlilaboratoryjnych,alerów-nieżwnaturalnychwarunkachichwystępowania,praktyczniejużzzaokienuniwersyteckichlaboratoriów.NastępnieodbyłosięzwiedzaniearboretumwKudy-pach.Specjalistycznyogródbota-nicznyobejmujekolekcjegatunkówiodmiandrzeworazkrzewówzcałegoświata.Prowadzisiętambadanianaukowedotyczącemetodhodowlidrzewikrzewów,icheko-logii,orazmożliwościintrodukcji
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201314
Toruńskie Spotkanie MłodychHarcerskie Czuwanie z Błogosławionym
HufcaHarcerstwaPolskiego„LS--Kaszuby”wSzwecjiks.hm.PawełDrążyk,KomendantHarcerskiegoHufca„Wołyń”naUkrainiephm.Aleksander Radica oraz liczniinstruktorzy.Harcerzomtowarzy-szyliichduszpasterze,m.in.ks.inf.phm.StanisławŚwierczyński,kapelannaczelnyZHPpozagrani-camiKraju,ks.AndrzejWojteczekTChr.zBrazylii,o.OlafKazimierzBochnakOFMBern.zArgentyny,ks.phm.AdamPergółzZambii,ks.TomaszBabelzUkrainy,ks.Krzysz-tofKickaTChr.zKazachstanu,kape-lannaczelnyZHPnaLitwieo.JerzyLatawiecOP,KapelanHarcerstwaPolskiegonaŁotwieks.KrzysztofKuryłowiczTCh.orazzPolski–ks.drphm.MarcinStaniszewski,duszpasterzśrodowiskharcerskichDiecezjiToruńskiej,polonijnydusz-
W dniach 6-8 czerwca br. w Toruniu i Chełmży odbyły się Toruńskie Spotkania Młodych – Harcerskie Czuwanie z Błogosławionym, w rocz-nicę 100-lecia urodzin bł. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego, połą-czone ze świętem Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Apel organizacji harcerskich na rynku w Chełmży
DoTorunia,nazaproszenieMarszałkaWojewództwaKujaw-sko-PomorskiegoPiotraCałbeckiegoiprezesaStowarzyszenia„WspólnotaPolska”LonginaKomołowskiego,przyjechałyreprezentacjeśrodowiskharcerzypolskichzkrajuizagranicy.
PrzybyłygrupyzBiałorusi,Litwy,Łotwy,Ukrainy,Rosji,Kazachstanu,Szwecji,WielkiejBrytanii,Fran-cji,Niemiec,Kanady,Argentyny,BrazyliiiAustralii.Obecnibylim.in.:PrzewodniczącaZwiązkuHarcerstwaPolskiegopozagrani-camiKrajuhm.TeresaCiecierska,KomendantChorągwiHarcerzywKanadzieZHPpozagranicamiKrajuhm.RafałBilyk,Przewodni-czącaRepublikańskiegoSpołecz-negoZjednoczenia„Harcerstwo”Białoruśpwd.MariaJucho,Wice-przewodniczącaZwiązkuHarcer-stwaPolskiegonaLitwiephm.JuliaDarjina,KomendantNiezależnego
15WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
sławionegoKrzysztofiZygmuntJaczkowscy.WuroczystościachuczestniczyliposłowiezParlamen-tarnegoZespołuHarcerstwaPol-skiegowPolsceipozagranicamiKrajuJanDziedziczakiMirosławKoźlakiewiczorazartyści-polskimalarzzWilnaRobertBluj,autorobrazuStefanaWincentegoFreli-chowskiegoorazm.in.obrazuśw.RafałaKalinowskiegowkościeleśw.DuchawWilnieirzeźbiarzzUkra-inyWasylDutka,autorm.in.tablicpoświęconychbłogosławionemuFrelichowskiemu dla ChełmżyiDachau.
OjciecŚwiętyJanPawełII,ogła-szając7czerwca1999r.wToruniuks.podharcmistrzaStefanaWin-centegoFrelichowskiegobłogosła-wionym,powiedziałdoharcerzy:
„zwracam się do całej rodziny polskich harcerzy, z którą nowy Błogosławiony był tak głęboko związany. Niech stanie się dla was patronem, nauczycielem szla-chetności i orędownikiem pokoju i pojednania”.
DekretStolicyApostolskiej,uzna-jącybł.ks.StefanaWincentegoFre-lichowskiegopatronemHarcerstwaPolskiego,zostałwydany22lutego2003r.wwigilięjegoświętapatro-nalnego.
pasterzks.prałatHenrykBłaszczykiks.KazimierzChudzicki,kapelannaczelnyZwiązkuHarcerstwaRze-czypospolitej.
PouroczystejMszyŚwiętejwkon-katedrzeNMP, przedstawicielewładz organizacji harcerskichpodpisaliAktDziękczynieniazaustanowienieBłogosławionegoWickaPatronemHarcerstwaPol-skiego.Następniebiskuptoruń-skiks.AndrzejW.SuskiwręczyłrelikwiarzeautorstwaAndrzejaRenesadlaZHPp.g.K.orazdlaZHPnaLitwie,atakżepamiątkowestułyzwizerunkiemBłogosławionegokapelanomorganizacjiharcerskichzcałegoświata.Poświęconazostała
takżekapliczka,autorstwahm.Ste-fanaAdamskiegozeLwowa,któranaMiędzynarodowymZlocieHarce-rzyiSkautów„Wicek2013”rozpocz-nieperegrynacjępośrodowiskachharcerskichnaświecie.WprocesjizdaramiwniesionyzostałtakżenowyobrazBłogosławionegoautor-stwaRobertaBluja,ofiarowanyprzezartystęzWilnakonkatedrzeNMP.WChełmżynastąpiłooficjalneprzekazanietablicypoświęconejBłogosławionemu,autorstwaWasylaDutkizeLwowa,przedstawicielomgimnazjumnr1,szkołynoszącejimięBłogosławionego.Harcerzemielirównieżokazjęspotkaćsięzrodzinąks.Wicka,naspotkanieprzyjechali siostrzeńcy Błogo-
Procesja z darami podczas uroczystości w Toruniu (7 czerwca 2013 r.)
Bp. Andrzej W. Suski wręcza relikwie błogosławionego Stefana Wincentego Frelichowskiego
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201316
niu1934 r.zdobyłkolejnystopieńinstruktorski-podharcmistrza,arokpóźniejpozaliczeniupróbynastopień,naJubileuszowymZlociewSpale,kapitułaHRprzyznałamunajwyższystopieńharcerski–HarcerzaRzeczypospolitej.
Ks.StefanWincentyFrelichowskiwdniu14marca1937r.wPelpli-nieprzyjąłświęceniakapłańskiezrąkbiskupachełmińskiegoSta-nisławaWojciechaOkoniewskiego.PoświęceniachkontynuowałpracęsekretarzaksiędzabiskupaSta-nisławaOkoniewskiego.Pełnił
ŻyCIORyS PATRONA HARCERZy
Błogosławionyks.phm.StefanWincentyFrelichowskiurodziłsię22stycznia1913r.wChełmży.Mając14latwstąpiłdo2.Pomor-skiej DrużynyHarcerskiej im.ZawiszyCzarnego.WtymsamymrokuzłożyłPrzyrzeczenieHarcer-skie.Zostałzastępowymzastępu„Lisów”,potemprzybocznym,aw1930r.drużynowym.Jakoklerykseminariumwlatach1933-1936prowadził StarszoharcerskieZrzeszenieHarcerskie.Wsierp-
takżefunkcjękapelanabiskupa.Wlipcu1938rokuzostałwikariu-szemwparafiipw.WniebowzięciaNajświętszejMariiPannywToru-niu,gdziebyłtakżeredaktoremczasopismaparafialnego„Wiado-mościkościelne”.Nieprzerwanieodświęceńkapłańskichpełniłposługękapłańskąjakokapelanharcerski,zgodniezeswojąobiet-nicązapisanąwpamiętnikupoddatą16stycznia1930r.:„Isamjakdługotylkobędęmógł,codajBoże,abyzawszebyło,będęharcerzeminigdydlaniegopracowaćigopopieraćnieprzestanę.Czuwaj!”
Powybuchuwojnybardzoszybko,bojuż11września1939r.zostałaresztowany.Kilkadnipóźniejzostałwypuszczony,jednakjuż18październikaNiemcyponow-nie aresztowali księdza Freli-chowskiegoitakzaczęłasięjegoprywatnadrogakrzyżowa.Naj-pierwosadzonybyłwtwierdzyToruńwforcieVII,ajużwstyczniu1940rokuzostałprzeniesionydo
Legitymacja harcerska
Dowód osobisty Stefana Wincentego Frelichowskiego
17WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
fanaWincentegoFrelichowskiego.BomimożewkatowniachStut-thofu,SachsenhauseniDachau,przyszłybłogosławiony,byłjużdojrzałymmężczyznąikapłanem,nigdynieprzestałbyćwiernyhar-cerskiemuprzyrzeczeniu.Dumnyjestem,żetosynnaszejziemi,„sza-cunkiemdlakażdegoczłowieka”pokonał„kulturęnienawiści,prze-mocyiśmierci”ipatronujedziśHarcerstwuPolskiemu.
Piotr CałbeckiMarszałekWojewództwa Kujawsko-Pomorskiego
SyN NASZEJ ZIEMI
„MamszczerąwolęcałymżyciempełnićsłużbęBoguiOjczyźnie,nieśćchętnąpomocbliźnim”–ślu-bował14-letniWicekFrelichowski,przypinającpierwszyrazkrzyżharcerski.Przeznastępne18lat,równieżwpiekleniemieckichobo-zówśmierci,kierowałsię„miłościądouciśnionychibiednych”.„Wkaż-dymwidziałbliźniego”,„byłzawszepogodny”–prawdopodobnieniezdając sobie sprawy, że cytujeprawoharcerskie,zgodniezapew-niająświadkowiemęczeństwaSte-
obozupracywGdańsku–NowyPort.MiesiącpóźniejprzeniesionogodoobozukoncentracyjnegowStutthofie.Wkwietniu1940rokuksiędzaStefanaWincentegoznówprzeniesiono,tymrazemdoobozukoncentracyjnegoSachsenhausen--OranienburgwNiemczech.ABożeNarodzenie1940rokuspędzałjużjakowięzieńobozowynr22492wDachau.
Jegowspółwięźniowie, ksiądzkardynałAdamKozłowieckiorazksiądzarcybiskupKazimierzMaj-dańskitwierdzili,żebył„nieprze-ciętnymczłowiekiem”.Imimożebyłstosunkowomłodypotrafiłbyćwzoremdlawielunawetstarszychidoświadczonychkapłanów.Pro-mieniowałnienaturalnymwtakichwarunkachspokojemiodwagą.Zdobywałpotajemniewinoihostie,imimosurowychzakazów,włącz-nie z karą śmierci, celebrowałMsześwięte,słuchałspowiedzi,wygłaszał patriotyczne poga-danki.Spieszyłzpomocąkażdemupotrzebującemu.Woboziezało-żyłnawet„MałyCaritas”,któregocelembyłapomocżywnościowadlaszczególniepotrzebujących.Kiedywoboziezaczęłaszerzyćsięepidemiatyfusu,ksiądzFreli-chowskiznarażeniemwłasnegożyciaiwbrewsurowymzakazompomagałisłużyłposługąkapłań-skąśmiertelniechorymwięźniom.Wkońcusamzaraziłsiętąchorobąizmarłwopiniiświętości23lutego1945r.wDachau.
Zdjęcie z okresu maturalnego
Zdjęcie z okresu seminarium
Jedno z ostatnich zdjęć
Krzyżyk, który trzymał ks. Frelichowski, gdy umierał
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201318
Akt Dziękczynienia
Po mszy św. prymicyjnej odprawionej 15 marca 1937 r.
W HARCERSTWIE TKWI SIłA
Bógstawiakażdegoznaswmiej-scu,wktórymchcemuwyświad-czyćnajwiększedobro.Losjestwnaszychrękach.Sądzę,żetowłaśniezrozumiałFrelichowski.Chciałpokazać,żemożnaosią-gnąćheroizmświętości,będąctylko sobą,na swoimmiejscu,wykonującobowiązkijaknajle-piej.Harcerstwojesttąorganizacją,któranaprawdędajetemożliwo-ści,aWicekjesttegoprzykładem,onprzecieżpragnąłbywszyscyPolacybyliharcerzami...Jestemzaszczycony,żemogłempoznaćrodzinęFrelichowskiego.Iwśródżyjącychjegokrewnychczułemsięjakwdomu,bobijeznichatmos-feraautentyczności,któraporywa.Myślałem,żejużwszystkowżyciuzrobiłem,alepatrzącnaWicka,odkrywam,żetoniejestprawda.DrodzyHarcerzeiDruhny,bądźcieprzekonani,żewszystkiewaszeproblemyrozwiążeWicek.Amy,jakogrupaharcerzyrozproszonapocałymświecie,musimyrazemwspółpracowaćwpokoju...
ks. infułat Stanisław Świerczyński KapelanZHPpgK.
czywAfryce…Takipatronjestdlawszystkich.Niełączynastylkomundurikrzyż,aleJegoOsoba.Jestnaszymwzorcem.Ontakżebyłwystawianynapróby,jakkażdyskrzat,zuch,harcerz,każdyznas.Aponadtobyłkapłanem.PatrzącnaNiegojesteśmyzdaninaciągłąkonfrontację,czynasbyłobystaćnatakieczyny..
hm. Tersa CiecierskaPrzewodniczącaZHPpgK.,Londyn
PATRON dLA WSZySTKICH
Osobiścieoks.Frelichowskimdowiedziałamsięodks.ZdzisławaPeszkowskiego,któryodpoczątkupowtarzał,żedruhFrelichowskipowinienbyćnaszympatronem,patronemharcerzywkrajuizagranicą,pragnącjegobeatyfika-cji.Dziświem,żewłaśniepostaćFrelichowskiegołączynaswszyst-kich razem, czy przebywamywAnglii,naSyberii,wIndiach,
Wicek (drugi od lewej) na obozie harcerskim
19WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
Fragmenty pamietnika, który Wicek zaczął spisywać w gimnazjum
W duCHu SłuŻBy BOGu, POL-SCE I BLIźNIM
WpodjętejprzezSenatRPuchwalezdnia9sierpnia2013r.w100.rocz-nicęurodzinbłogosławionegoks.phm.StefanaWincentegoFreli-chowskiego,PatronaHarcerstwaPolskiego,napisanom.in.:
„Chcemy,abykolejnepokoleniapolskichharcerzykontynuowały
dzieło założycieli harcerstwawduchusłużbyBogu,Polsceibliź-nim,acałamłodzieżkierowałasiępatriotyzmemisłużbądrugiemuczłowiekowi.Realizowanietegozadania–choćniełatwe–jestrów-nieżdziśbardzopotrzebne.Dla-tegobardzoistotnyjestprzykładizachętanaszychwyjątkowychpoprzedników,bezinteresownychipracowitych,oddanychNarodowiizwykłympotrzebującymludziom.Takimwzorembezwątpieniajest
błogosławionyks.phm.StefanW. Frelichowski.
Przypominamy Jego postaćwsetnąrocznicęurodzin,mającnadzieję,żeprzezwielekolejnychlatharcerstwobędziewskazaniemdlamłodychwpodejmowaniuważ-nychdecyzji,wyzwaniemipolemsłużbydladobranaszegoNaroduiPaństwa”.
Aleksandra ZapotocznySWP
Kosteczka z palca ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego umieszczona w gipsowym odlewie
Relikwiarz autorstwa Andrzeja
Renesa
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201320
dzielęgromadząsięwierninalitur-giisłowa,awrazzwizytąksiędzauczestnicząwemszyśw.iotrzy-mująsakramenty.W25ośrodkachnasiludziespotykająsięnaczyta-niuimedytacjiPismaśw.,awbar-dziejoddalonychkaplicachksiądzpojawiasięraznakilkatygodni,awporzedeszczowejnawetpokilkumiesiącach.Mimoniemożno-ścidostępudosakramentówwiararozwijasię.
MałyośrodekzdrowiazałożonywMpundeprzypowstaniumisjijestdzisiajszpitalemna42łóżka.Dawnaszkołapodstawowadladziewczątjestobecnieszkołąśred-niązinternatemdla400dziewcząt.Obokniejmieścisięnowaszkołapodstawowa.Szpitaliszkołypro-wadzązambijskiesiostryzakonnezezgromadzeniazałożonegoprzezks.kard.AdamaKozłowieckiegoSJ,któryprzezprawie15latjakowikariuszpracowałnanaszejmisjiażdochwili,kiedyPanpowołałgodosiebie.
Głębokowierzymy,żeBłogosła-wionyWicekFrelichowski–naszpatron–jestpośródnas,opiekujesięnami,dodajesiłiodwagidoprzestrzeganianaszegoPrawaHar-cerskiego.PragniemyprzywołaćdokompanijegokolegęzDachau,ks.kardynałaAdamaKozłowieckiego,
polscyjezuici,anastępnieksiężaFideiDonum(księżadiecezjalni).Moimpoprzednikiemnaprobo-stwiewMpundebyłprawieprzez25latks.JanKrzysztońzarchi-diecezjilubelskiej.
Przezlataotwieranonoweośrodkimodlitewne,gdziewkażdąnie-
Jeszczeprzedotwarciemmisjipolscyjezuicizbudowaliszkołępodstawową.Wrazzpoczątkiemmisjizostałazbudowanakolejnaszkoładladziewczątiniewielkiośrodekzdrowia.Możnapowie-dzieć,żejesttopolskamisja.Przeztewszystkielatazprzerwą(1981–1986)misjąopiekowalisięnajpierw
Misjonarz i harcerzw Afryce
NaszamisjawMpunde(Zambia)zostałazałożonawroku1960przezówczesnegoArcybiskupaLusakiks.AdamaKozłowiec-kiegoSJ,wśródludówBaLenjeiBaLamba.Rozciągasięnawielkimobszarze(ponad180kmdługości)przylegającymdoterenówbagiennychzwanychLukangaSwamp.Donajbliższegomiasta–Kabwe,gdziemożnazrobićzakupy,odebraćzpocztylisty,kupićpaliwodosamochodu,jestponad40kilometrówafrykańskądrogą.
Wierni podczas uroczystości poświęcenia kaplicy pw. bł. Stefana Wincentego Frelichowskiego
21WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
naspokojneinawetpogodneoczyKsiędzaFrelichowskiegodawałoświadectwo, że nawet w tychwarunkachjestTen,którypowie-dział:„jestemzwamiażdokońcaświata!”Całąswojąpostawądawałnamświadectwo,żeniejesteśmytusami,bojestznamiTen,którypowiedział:„Niebójciesię,Jamzwyciężyłświat”.
KultBłogosławionegoWickadotarłdoZambiiteżzasprawąharce-rzy.Gdypowstajetunowyośrodekmodlitwy,ludzienajpierwgroma-dząsięwbuszu,poddrzewami,wcieniumango.Potemnowiwiernibudująkościółekztrawy.Wrazzrozwojemwspólnotyprzychodziczasnakonstrukcjęmurowaną.Nasiludziewypalającegłę,gro-madząpiasek,kamieńiszykująręcedopracy.Potrzebnesąśrodkifinansowenaopłaceniemura-rzaorazzakupcementu,blachyiinnychmateriałówbudowlanych.Tuzpomocąprzyszlinamdru-howie:PawełZarzycki,WojciechLech,IreneuszWilk,MarekKor-daszPrzyjaciółmizPolski,którzyopróżnilitrochęswojekieszeniei sfinansowalibudowękaplicywMunga.
I takBłogosławionyWicektra-fiłdoZambiiimaswojąkaplicę.WiernizajegowstawiennictwemzanosząprośbydoPana.Modląsięorozwójwiary,ozdrowie,dobrąporędeszczową,urodzajkukury-dzy,anadewszystkoproszą,bytakjakichpatronBłogosławionyks.Frelichowski,byliwierniBoguiEwangeliiażdokońcażycia.Ufamy,żeBłogosławionyWiceknadobrezadomowisięwZambii,chcemyzbudowaćkolejnąkaplicęjego imienia.Mamy już cegłę,piasek,kamienie.Potrzebnyjestjeszcze,jaktomówiłKsiądzKar-dynał,„motywnadprzyrodzony”czylipieniądze.Prosimypozambij-sku,wnaszymjęzykuBemba,byCiWielcykoledzyzDachaumielinaszawszewswojejopiece:MweBatakatifuWiceknaAdam–mutu-lombele.
Ks. Adam PergółMisjonarzwAfryce,instruktorharcerski
oddanyszerzeniukultubł.Frelichowskiego.
zginąłwobozie,tobyłbybłogo-sławionym,apotemświętym,jakjegoobozowikoledzy,atakzostałtylkoarcybiskupemikardynałem.Myślęjednak,żeKsiądzKardynałwiedziałcorobi.Patrzącnajegopokorneżyciewierzę,żeinaołta-rzeteżbędziewyniesiony.
ŚWIAdECTWO KSIĘdZA KARdyNAłA O BłOGOSłA-WIONyM WINCENTyM fRE-LICHOWSKIM:
„Nigdyznimnierozmawiałem,aleGoobserwowałem.WzórKapłana,promieniowałoodNiegostałezjed-noczenie z Bogiem.Naprawdętrudnomiwyrazić,jakgłębokienamniewywarłwrażeniesamJegowidok.CałąSwojąOsobądawałświadectwoChrystusowi.Wtym„przedpieklu”,jakimbyłyhitlerowskieobozykoncentracyjne,gdzierozwrzeszczani„kapowie”biliikopalipogardzanych„kle-chów”(Pfaffen),obrzucającichnajgorszymiprzekleństwami,led-wieciągnącychnogamiztępymiwystraszonymwyrazemzapad-niętychgłodemoczu,spojrzenie
jezuitę,pierwszegobiskupasto-licyZambii-Lusaki.AtozasprawąkazaniawygłoszonegoprzezKsię-dzaKardynaławToruniuprzedbeatyfikacjąnaszegodruhaWicka.Myślę,żeKs.Kardynałnieobrazisię,żebezpytaniaużywamyjegosłów.Mądrzenapisał,więcwartozacytować to świadectwo tymbardziej,żenapisałjenanaszejmisjiwMpunde,więcteżmamydoniegoprawo.Ks.Kardynałbyłpierwszym świadkiem, któryzeznawałwprocesiebeatyfika-cyjnymks.phmWincentegoFreli-chowskiego.Miałwięcejszczęściawnaszymprzyziemnymrozumie-niuiprzeżyłobózwDachau.DokońcaswoichdnibyłmisjonarzemwZambii.Nawetporezygnacjizobowiązkówabp.Lusaki,pozostałwZambiijakozwykłymisjonarz.OstatnielataspędziłnanaszejmisjiwMpunde.Nailezdrowiepozwalałomu,pomagałwdusz-pasterstwie.Każdegodniaogodzi-nie14.00wpokoikuprzykościeleopatrywałdzieciomwrzody.Jakmówił,nauczyłsiętegowłaśniewDachau.CzęstożartowaliśmyzKsiędzaKardynała,żegdyby
Maska pośmiertna ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego wykonana przez jednego z współwięźniów – Stanisława Bieńka
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201322
PozakończeniuczęścioficjalnejzjazduodbyłasięBiesiadaPolonijna–„NocŚwiętojańska”zudziałemprzedstawicieliisympatykówsto-warzyszeńpolonijnychorazzapro-szonychgości.OprawęartystycznązapewniliprzyjacielePoloniiiPola-kównaświecie „KapelaGóral-skaZbójnicy”zeSzczyrkuorazzespołyfolklorystyczneStowa-rzyszeń„NaszDom”iDomPolski.Nastołachbiesiadnychzagościłyoscypki,pierogi,polskieciastaoraztradycyjnepotrawyhiszpańskieprzygotowanenatęokazjęprzezstowarzyszenia biorąceudziałwzjeździe.Symboliczneognisko
iDomPolskiwGetafe–MadrytAndrzejJaneczkopodziękowałzawieloletniąwspółpracępomiędzyStowarzyszeniamiPolonijnymiwHiszpaniiizaprosiłwszystkichuczestnikówdoszerszegowspół-działaniaprzytworzeniunowychwspólnychprojektów.
ZjazdrozpocząłsięodspotkaniaprezesówdwudziestuStowarzy-szeń PolonijnychwHiszpaniizzaproszonymigośćmi,naktó-rymprzedstawionoroczneplanydziałalnościstowarzyszeńoraznurtującejeproblemy.Przedsta-wionorównieżnowelogoportaluinternetowegowww.polonia.es.WpodsumowaniudyskusjigłoszabraliambasadorTomaszArab-ski,którypodziękowałprezesomzaprzedstawienieplanówdzia-łalności stowarzyszeńnanaj-bliższyokresizadeklarowałwolępomocyiwspółpracy.NastępnieprezesStowarzyszenia„Wspól-notaPolska”LonginKomołowskipodkreśliłdużeznaczenieoświatypolonijnejwzachowaniujęzykaikulturypolskiejorazkoniecz-nośćwzmacnianiawspółpracypomiędzy stowarzyszeniamipolonijnymi w Hiszpanii. Nazakończenie spotkania prezesStowarzyszeniaPolakówwHisz-panii„NaszDom”–„NuestraCasa”
II Zjazd Stowarzyszeń Polonijnych oraz Kapelanii Polskich w Hiszpanii
WzjeździewzięlirównieżudziałprzedstawicieleWydziałuKonsularnegoAmbasadyRPwMadrycie,KrzysztofCzaplickiiIwonaCzaplicka;PLLLOTMałgorzataWieteska;PolskiejOrganizacjiTurystycznejAgataWitosławskaorazwieloletnidziałaczepolonijni:SidoniaIgnatowicz,LechPiekutowski,MarianŚwierczyński,JerzyJaniszewski.
prezes Andrzej Janeczko, ambasadsor RP Tomasz Arabski i prezes „Wspólnoty Polskiej” Longin Komołowski
23WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
NocyŚwiętojańskiejrozpalilipre-zesLonginKomołowskiorazkon-sulKrzysztofCzaplicki.
WdrugimdniuzjazduuczestnicywzięliudziałwObchodachDniaBraterstwawSomosierra.Uro-czystościrozpoczęłysięMsząśw.koncelebrowanąprzezproboszczaparafiiSomosierraks.JoseMedina,kapelanaPoloniiGetafe-Mostolesks.AndrzejaSobczykaorazgościaz Polski ks. Kazimierza Sowę.OprawęmuzycznąMszyprzygoto-wali:„KapelaGóralskaZbójnicy”zeSzczyrkuorazchórStowarzyszeń„NaszDom”iDomPolski.PoMaszyodbyłsięapelpoległych,podczasktóregodelegacjeAmbasadyRPwMadrycie,StowarzyszeńPolonij-nychwHiszpaniiorazUrzęduMia-staSomosierrazłożyływieńcepodtablicąupamiętniającąpoległychwwąwozieSomosierraw1808r.Wceremoniiwzięliudziałm.in.attacheobronywAmbasadzieRPwMadrycie,płk.JerzyDudaorazburmistrzmiasteczkaSomosierra,FranciscoSanzGutierrez.
Zjazdzakończyłsięwspólnymzwiedzaniemizbypamięcipoświę-conejbitwieoSomosierręorazbraterskimspotkaniempolsko--hiszpańskim.
Polonia.es/SWP
W dniach 22-23 czerwca br. odbył się II Zjazd Stowarzyszeń Polonijnych oraz Kapelanii Polskich w Hiszpanii zorganizowany przez Stowarzyszenie Polaków w Hiszpanii „Nasz Dom” – „Nuestra Casa” i Dom Polski w Getafe – Madryt. Honorowymi gośćmi Zjazdu byli Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny RP w Królestwie Hiszpanii Tomasz Arabski oraz prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Longin Komołowski.
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201324
Od poniedziałku do czwartkuodbyłysięzawodysportowewlek-kiejatletyce,piłceręcznej,pływa-niu,tenisiestołowym,zapasach,karate,strzelaniusportowym,piłcesiatkowej,minikoszykówcechłop-cówiszachach.Weśrodęwieczo-rem,pozakończeniusportowychzmagań,wszyscybawilisięnafestyniepolonijnymioklaskiwaliswoichrówieśnikówzBiałorusi,EstoniiiLitwy,awczasiewol-nymzwiedzaliŁomżęioglądaliwystawę„Historiasportupolonij-nego”,zorganizowanąprzezPolskiKomitetOlimpijski”.
Rozgrywkidrużynowe jeszczewdniuotwarciarozpoczęlipiłka-rze.Ichrywalizacjabyłaszcze-gólnieostrapomiędzyzespołamizRumunii,Rosji,Litwy,Białorusi,Ukrainy,EstoniiiPolski.KrólemstrzelcówzostałtrzynastoletniAleksanderLongherzklubuSpor-tingzSuczawywRumunii,strzelec20goli.
z Ukrainy. Atrakcją stały sięwystępyŁomżyńskiejOrkiestryDętejpodbatutąWaldemaraBoru-siewiczaipokazykaratewstylukyokushinwychowankówtreneraDariuszaSyrnickiegozŁomżyń-skiegoKlubuKarate.Ciekawypro-gramzaprezentowałateżgrupatancerzyzEstonii.
NajliczniejprzybyłydziecizLitwy–206osób,183zBiałorusii88zUkrainy,jednaksporomłodychreprezentantów było równieżzŁotwy,EstoniiiRosjiorazjużwmniejszychskładachzRumunii,Niemiec,WielkiejBrytaniiiUSA.Polskęreprezentowałydziecizłom-żyńskichklubówsportowychorazzBiałegostoku,Kolna,RadomiaiZambrowa.
Młodzi zawodnicy zawitali doŁomży29czerwca.Widaćichbyłonaulicachwcharakterystycznychczerwonychkoszulkach.Zmaganiasportowetrwałydo4lipca,auro-czysteotwarcie30czerwcaroz-poczęłamszaświętawKatedrze,poktórejuczestnicypolonijnychigrzyskprzeszliwbarwnymkoro-wodzienastadionmiejski.Sym-bolicznąinauguracjęrywalizacjisportowejstanowiłybiegisztafe-towe4x100metrów,wktórychtryumfowaływpolskichbarwachdziewczętazŁomży,natomiastwśród chłopców– lekkoatleci
Walczyć i uczyć się polskiego z rówieśnikami w Łomży
PolonijneIgrzyskaMłodzieżySzkolnejim.JanaStypuły,orga-nizowanecorocznieprzezOddziałStowarzyszenia„WspólnotaPolska”wŁomżypodkierunkiemprezesHankiGałązki,ciesząsięodlatdużymzainteresowaniem.Wtegorocznejtrzynastejedycjibrałoudział587młodychzawodniczekizawodnikówz10krajóworaz356uczniówzPolski.
25WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
–PolskajestprzyjacielemHam-burga–zapewniaOliverOsiński(lat9)zNiemiecibrązowymedali-stawkarate,któregojęzykaojczy-stegoucząobojerodzice.–Mójtatawpadłnatakipomysł,żebymtrenowałsztukiwalki.Toszkołacharakteru.MogęwyjeżdżaćnazawodytakiejakwŁomżyiuczyćsiępolskiegoprzezrozmowę.
Chłopca słuchają rówieśnicyzLondynu:KonradTrubecki(lat10)zkuzynkąNataliąorazKlau-diuszSzklarczyk(lat11).Klaudiuszniespodziewałsiędwóchzłotychmedaliwwalkachikarate,zaśKonradazaskoczyłyjegodwabrą-zowe.ChwaląpobytwgrodzienadNarwią,gdziespotkali–jakmówią–tylkosamychdobrychludzi.
Ewelina zWilna niemoże sięnachwalić, jak dobrze zostaliugoszczeniwBursieSzkolnejnr1:„przyzwoitewyposażenie,wszędzieczysto,ciepławodapodpryszni-cami,smacznejedzenie,jogurciki,czekoladkiihotdogi.”
niektórychzawodnikówbyłatowspaniałaokazja,bydoskona-lićznajomośćjęzykapolskiegopoprzezrozmowęzrówieśnikami.OrganizatorzysprostalimarzeniomprzyszłychzawodowychpiłkarzyizorganizowaliwycieczkędoWar-szawy,którejgłównymcelembyłozwiedzanieStadionuNarodowego.Radośćbyławielka.
–Pierwszyrazmisięzdarzyłozdo-byćwjednymturniejutylebramek–opowiadazradościąAleks.–Trenujęsolidnie,bochciałbymkie-dyśzagraćwMenchesterzeUnitedalbowRealuMadryt.Iwiemjakatociężkapraca.
ZespółzRumuniiuczestniczyłwigrzyskachporazpierwszy.Dla
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201326
–Najważniejsze,żedziecisązado-wolone–podsumowujeŚwietłanaStepanowa,trenerkazMińska,którejzawodniczkijedenastolet-nieNataliaJegorowaiJanaKozelzdobyłysrebroibrązprzystoletenisowym.
–WyjeżdżamyzŁomżyzdrowiiwdobrychnastrojach–mówiłtrenerWaldemarSzumskizLitwy.Jestzadowolonyzeswoichzawodni-czek,jegosiatkarkizgimnazjumwAwiżeniachzdobyłysrebro,zaśAgnieszkaGosztold(lat14)zostałanajlepsząsiatkarkąigrzysk.
–WyjeżdżajączŁomżyjużmyślimyonastępnychzawodachzarok–podkreślaOksanazUkrainy.
Drużynowowzawodachlekko-atletycznychwygrały zespołyzPolski,podobniewstrzelectwiesportowym,gdzienajlepszabyłamłodzieżzPiątnicy,natomiast
wszachachdominowałaEstonia,wpiłceręcznejŁotwa,wsiatkówceUkraina,wkarateWielkaBrytania,awzapasachBiałoruś.Zawodypły-wackiewygraładrużynazŁotwy,przedPolskąiUkrainą.
Igrzyskamogłysięodbyćdziękizaangażowaniu ogromnegozespołuludzi:dyrektorówszkółłomżyńskich,trenerówłomżyń-skichklubówsportowych,sponso-rów,pracownikówbiuraiczłonkówzarząduOddziału„WspólnotyPol-skiej”.CzteryosobyzkręguosóbwspierającychodlatorganizacjęPolonijnychIgrzyskMłodzieżySzkolnej zostały odznaczonemedalemStowarzyszenia„Wspól-notaPolska”.ZłotymedalSWPotrzymałMieczysławCzerniaw-ski–prezydentmiastaŁomża,a srebrne:BożenaDziekońska–dyrektorSzkołyPodstawowejnr9,JózefPrzybylski–dyrektorII LiceumOgólnokształcącego
iskarbnikoddziałuSWP,TeresaKurpiewska–dyrektorPublicz-negoGimnazjumnr1,MałgorzataPietrusewicz–dyrektorSzkołyPodstawowejnr5iczłonekZarząduOddziałuSWP.
Jakcoroczniezadaniebyłofinan-sowaneprzezMinisterstwoSportuiTurystyki,ahonorowypatronatobjęłaministraJoannaMucha.KomitetHonorowysprawowali:LonginKomołowski–prezesSto-warzyszenia„WspólnotaPolska”,JarosławDworzański–marsza-łekWojewództwaPodlaskiego,WojciechDzierzgowski–wice-wojewodapodlaski,MieczysławCzerniawski–prezydentmia-sta Łomża. PatronatmedialnysprawowałaTVPolonia,dziękiktórejmożnabyłoobejrzećzma-ganiasportoweinastrojemłodychzawodników.
Hanna GałązkaSWP
27WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
jednoosobowadziałalnośćgospo-darczaipozostałeformy,księgo-wośćipodatki,
możliwość f inansowaniazewnętrznego, świadczeniasocjalne,ubezpieczeniaiprze-rejestrowywaniesamochodów.
Zakończeniemczęściszkoleniowejbyłaożywionadyskusja,wktórejreferenciodpowiadalinawieledodatkowychpytań.Nasmakowi-tympoczęstunkuwSaliRycerskiej,kontynuowanorozmowynanurtu-jąceuczestnikówtematyzwiązanezichdziałalnościągospodarcząwAustrii.
SzkoleniejestnowąformąpomocyPolakomwAustrii,którzyczęstowswojejdziałalnościgospodar-czejborykająsięzbrakiemdosta-tecznejwiedzypozwalającejimnaprowadzeniefirmywsposóbbez-problemowy.Zewzglądunadużezainteresowaniezagadnieniamiporuszonymiwtrakcieszkoleniaorganizatorzybędąkontynuowaćpodjętąinicjatywępomocyprzed-siębiorczymrodakomwAustrii.
Sekretariat „forum Polonii”
niejeogromnezapotrzebowanienainformacje,którychprzekazaniewtrakcieszkoleniaorganizatorzyprzewidzieli.
UczestnikówszkoleniapowitałaTeresaKopeć,prezes„ForumPolo-nii”orazJerzyJędrzejewski,kie-rownikWydziałuPromocjiHandluiInwestycjiAmbasadyRP.Refe-ratywygłosili:AgataMrożek-DudazCentrumInformacyjno-Dorad-czegoIBZPoloniaorazAnnaCho-ińskazfirmyVanconsult.
Programszkoleniaobejmowałdwablokitematyczne:
Wdniu7czerwcabr.,wpięknej,wypełnionejdoostatniegomiejscaSaliKrólaJanaIIISobieskiego Sta-cjiPolskiejAkademiiNaukwWied-niu,odbyłosiębezpłatneszkolenietematycznedlapolskichfirmjed-noosobowychwAustrii,któregoorganizatoramibyli:WspólnotaPolskichOrganizacjiwAustrii„ForumPolonii”orazWydziałPro-mocjiHandluiInwestycjiAmba-sadyRPwWiedniu.
Dużafrekwencjauczestnikówmilezaskoczyłaorganizatorówipotwier-dziłatrafnośćtejinicjatywy.Wśródpolonijnychprzedsiębiorcówist-
Szkolenie dla firm polonijnych w Austrii
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201328
Częśćoficjalnazostałazainaugu-rowanaodśpiewaniemhymnównarodowychPolski iDanii, poczymprzewodniczącaZwiązkuPolsko-DuńskiegowNæstvedijed-nocześnieprezesFederacji„Polo-nia”LidiaSzusterpowitałagości,anastępniewkrótkichzarysachprzedstawiłahistoriępierwszychpolskichemigrantówwDaniiprzy-byłychnawyspęLollandiawroku1893.Wswoimwystąpieniuomó-wiłatakżeobecnąsytuacjęnowejemigracjizarobkowejzPolski.Pod-kreśliłapotrzebęzrzeszaniasięPolakówworganizacjachpolonij-nych.Głoszabralirównieżzapro-szenigoście.AmbasadorRPRafałWiśniewskipodkreślił,żePolacysąwdzięczniDuńczykomzarównozapomocudzielonąpowojennejemi-gracji,jakinowejemigracjizarob-kowej.BurmistrzNaestvedCarstenRasmussendziękowałZwiązkowiichwaliłPolakówzadobrąwspół-pracę,aprezesLonginKomołowskipodzieliłsięwrażeniamizwizytywMuzeumwTagerupidziękowałPoloniizaznaczenieichpracydladobrychstosunkówzDanią.
Wczęściartystycznejobecninasaliodśpiewaliwspólniekilkadawnychpolskichpieśni.Wystąpiłrównieżburmistrzmiasta,któryzagrałnapianinieizaśpiewałkilkapopularnychpiosenek.Jubileuszezostałyzakończoneuroczystymobiadem,adobraatmosferaspo-tkaniaprzymuzycesprzyjałaroz-mowomRodaków.
EuWP/SWP
lokalwzabytkowymbudynkunale-żącymdawniejdokoszar–Musik-stalden(kiedyśstajnia)–obecniepiękneCentrumKultury.
NaZlotprzybyli reprezentancizarównoorganizacjinależącychdoFederacji„Polonia”,jakiinnychzwiązków.Oprócz gospodarzauroczystości, ZwiązkuPolsko--DuńskiegowNæstved,MuzeumIzba Polska, Związku Polakóww Maribo, Duńsko-PolskiegoZwiązkuKulturalnegowÅrhus,TowarzystwaKrzewieniaOświatyPolskiejwDanii,ObronyCywilnej,„Ogniska”,ZwiązkuŻydowPolskichwDanii,„Agory”orazduchowień-stwoisympatycy.
Uroczystośćuświetniliteżważnigoście:AmbasadorRPwDaniiRafałWiśniewski, prezes Sto-warzyszenia„WspólnotaPolska”Longin Komołowski, dyrektorStowarzyszenia„WspólnotaPol-ska”IwonaBorowska-PopławskaorazburmistrzNæstvedCarstenRasmussen.
Wsobotę1czerwcabr.PolacywDaniiobchodziliwformiezlotu Polonii dwa ważnejubileusze,120.rocznicęprzy-byciapierwszychPolakówdoDaniii85-lecieZwiązkuPol-sko-DuńskiegowNæstved.
GośćmijubileuszówbyliprezesStowarzyszenia„WspólnotaPolska”,LonginKomołowski,wrazzdyrek-toremBiuraZarząduKrajowegoStowarzyszenia IwonąBorow-ską-Popławską,którzyodwiedziliunikatowemuzeumIzbaPolskawTågerupnawyspie Lolland.TowarzyszyłimwicekonsulRPwDanii,ŁukaszGabler.WizytatadoszładoskutkudziękistaraniomsekretarzageneralnegoEuropej-skiejUniiWspólnotPolonijnych,RomanaŚmigielskiego.
Pobogatychmuzealnychzbiorachpamiątekpopolskichpracowni-kachsezonowychiichpotomkachoprowadziligościkustoszmuzeumTorstenElsvor,prezesTowarzy-stwaPrzyjaciółMuzeumMarekKocubaiKatarzynaMartaHetma-niak.PodczaswizytyksiądzMarekPomykałazkatolickiegokościołaśw.BrygidywMaribo,przekazałdlamuzeumstarysztandarz1930roku.KilkalattemuStowarzysze-nie„WspólnotaPolska”przeka-załadotacjęnapraceremontowewmuzeum.
Miejscemobchodówjubileuszy120.rocznicyprzybyciapierwszychPolakówdoDaniii85-leciaZwiązkuPolsko-DuńskiegowNæstvedbył
Jubileusz 85-lecia Związku Polsko-Duńskiego w Næstved
29WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
Zachodniej,którejprzewodniczyobecnieks.bpWiesławLechowicz,delegatKonferencjiEpiskopatuPol-skids.DuszpasterstwaEmigracjiPolskiej.DziałarównieżaktywniewstrukturachkatolikówświeckichwarchidiecezjiMonachium-Fry-zynga,gdziewlatach2006-2010byłwiceprzewodniczącymDiece-zjalnejRadyKatolikówŚwieckich,aod2002jestczłonkiemzarządui wiceprzewodniczącymRadyRegionuMonachium.Wlatach1996-2006byłprzewodniczącymRadyParafialnejwprowadzonejprzez Ojców RedemptorystówPolskiejMisjiKatolickiejwMona-chium.JestwspółzałożycielemorazwiceprzewodniczącymChrze-ścijańskiegoCentrumKrzewieniaKultury,TradycjiiJęzykaPolskiegowNiemczech, stowarzyszeniazarejestrowanego,działającegowstrukturachPolskiejMisjiKato-lickiej.Prof.Małoszewskirepre-zentujeChrześcijańskieCentrumwKonwnecieOrganizacjiPolskichwNiemczech.Jestodznaczonym.in.papieskimOrderemśw.Syl-westraorazKrzyżemKomandor-skimOrderuOdrodzeniaPolski.
KomitetCentralnyKatolikówNie-mieckichjestnajwyższymprzed-stawicielstwem(parlamentem)katolikówświeckichwtymkraju.JesttoorganprzedewszystkimopiniotwórczywypowiadającysięwwielusprawachzwiązachnietylkozżyciemKościoła,alerównieżwsprawachpolityczno--społecznych.WskładZdK,któryoficjalniepowstałw1869r.(ZdKzawiesiłoswojądziałalnośćwroku1933ireaktywowałow1946),wcho-dzi po trzech przedstawicieliwybieranychwkażdejz27diecezji,zordynariatupolowegowojskaizFederalnejRadyKatolikówObco-krajowców,97przedstawicieliorga-nizacjiiruchówkatolickichoraz45osobistościdobieranychprzezwalnyzjazddelegatów(plenumZdK).NaczeleZdKstoiprezydium,któremuprzewodniczyznanypoli-tykCSUAloisGlück,byłyprezydentparlamentubawarskiego.
TP/SWP
Polak członkiem Komitetu Centralnego Katolików Niemieckich
Po razpierwszywpowojennejhistroriiczłonkiemnajwyższegogremiumniemieckichkatolikówświeckich–ZdK(KomitetCen-tralnyKatolikówNiemieckich)–zostałPolak,prof.drhab.inż.PiotrMałoszewskizKrakowa,mieszka-jącyodblisko30latwMonachium.
Katolicy obcokrajowcy, przedewszystkimPolacypodprzewod-nictwemks.prałataStanisławaBudynia,RektoraPMKwNiem-czech,odwielulatzabiegalioto,bywZdKznalazłosięmiejscedlaichprzedstawicieli,którychsamiwybiorą.WNiemczechmieszkaobecnie4milionykatolikówobco-języcznych(30grupetnicznych),costanowi17%wszystkichkato-likówwtymkraju.Wkwietniubr.KomitetCentralnyKatolikówNiemieckich,podczaszebraniaplenarnegowMünster,zdecydo-wałsięnaustępstwoidokonał,cowartopodkreślić–jednomyślnie,odpowiednichzmianstatutowych.Przewidująonewprowadzenienastałedo230-osobowegoZdKtrzechnowychczłonkówwybieranychbezpośrednioprzezprzedstawi-
cielikatolikówobcojęzycznychwNiemczech,natakichzasadachjakieobowiązująwdiecezjachnie-mieckichiwordynariaciepolowymwojska.25czerwcabr.RadaStałaBiskupówNiemieckichzatwierdziłazmianystatutowedokonaneprzezZdK.WnastępnąsobotękatolicyobcojęzycznipodczasspotkaniaweFrankfurcienadMenemdokonaliwyboruswoichtrzechprzedstawi-cielidoZdK.Obokprof.Małoszew-skiegowybranoHiszpana–JoseIbanezaiprzedstawicielaAfrykidr.EmekaAnizNigerii.Ichwpro-wadzenienaczteroletniąkadencjęnastąpiwlistopadziebr.podczaszebraniaplenarnegoZdKwBonn.
Prof.PiotrMałoszewskijestpra-cownikiemnaukowym,absolwen-temWydziałuElektrotechnikiAGHwKrakowie,wicedyrektoremInsty-tutuEkologiiWódPodziemnychwCentrumBadawczymHelm-holtzawMonachium.Odponaddziesięciulatjestprzewodniczą-cym Rady Naczelnej PolskichKatolikówŚwieckichwNiemczechorazwiceprzewodniczącymPol-skiejRadyDuszpasterskiejEuropy
Trzech przedstawicieli katolików obcojęzycznych w ZdK, w środku prof. Piotr Małoszewski
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201330
Napoczątku spotkaniaprezes„WspólnotyPolskiej”LonginKomo-łowskiwyjaśniłzamysłpowstaniapamiątkowejpublikacjipoświęco-nejtragiczniezmarłemuMacie-jowiPłażyńskiemu.Książka,jak
napisanowewstępie:„niejestpoli-tycznąbiografiąaniobiektywnymportretempublicznejosoby.TojedyniepróbazatrzymaniamiędzynamiCzłowieka,któryodchodzącpozostawiłposobiewielkąpustkę”.
Ideąbyłopokazanieemocji,jakiewśródbliskichiosób,któremiałyszczęścieznimwspółpracować,budziłjakoczłowiek,działacz,poli-tykiprzyjaciel.Dlategoteżwalbu-mieznalazłysiębardzoosobistewypowiedziiopinie.Komołowskipodzieliłsięrównieżwłasnąopinią,żeuważaMaciejaPłażyńskiegozaczłowieka,któryswojąrolę–pol-skiegopolityka–traktowałnie-zwyklepoważnie,wkategoriachpublicznej służby i obowiązkuwobecspołeczeństwa–stądtytułalbumu.Wostatnichdwóchlatachjakoprezes„WspólnotyPolskiej”poświęciłsiębezresztysłużbiewszystkimPolakomzamieszkałympozagranicamiojczyznyichciałsprawić,abysprawypolonijnestałysięprzedmiotempoważnejdebatypolityków.Komołowskidodałrów-nież,żejakouczestnikiobser-watorpolskiejscenypolitycznejdostrzega,żeobecnienadetosem
Odchodząc pozostawił po sobie wielką pustkę– promocja albumu o Marszałku Płażyńskim
Uroczystapromocjaalbumu„Moimpowołaniemjestsłużbapubliczna–rzeczomarszałkuMaciejuPłażyńskim”odbyłasię19czerwca2013r.wDomuPoloniiwWarszawieizgromadziłalicznegronoprzyjaciółiwspółpracownikówśp.MaciejaPła-żyńskiego.Album,naktóryzłożyłosiękilkanaścieartykułówwspomnieniowychizdjęcia,powstałwhołdzieWojewodzieGdańskiemu,MarszałkowiSejmuRP,WicemarszałkowiSenatuRPiPrezesowiStowarzyszenia„WspólnotaPolska”.
Od lewej: Longin Komołowski, Tomasz Chodnikiewicz, Jan Borowczak, Marek Kempski i Maciej Kazienko
31WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
iMariaCiesielskazbiuradoradcówMarszałkaSejmuRP.Wśródgościbylitakżesamorządowcyiprzy-jacielezMałopolski,PodkarpaciaiŚląska,dziennikarkaAnnaPopekiprzyjacielzTczewaJacekPrętki.Niesposóbwymienićwszystkich,którzyspotkalisięwwarszawskimDomuPoloniinawspólnewspo-minanie.
Jolanta WroczyńskaFoto JW
NapromocjęalbumuprzyszłowieludobrychznajomychPanaMar-szałka,m.in.szefowaKancelariiSenatuRPEwaPolkowska,senatorAndrzejPerson,posełMirosławKoźlakiewicz,posełJanBorow-czakiposełJanWarzecha.WśródgościbyłJanuszSteinhoff,byływicepremieriministergospodarki,wieloletniznajomyMarszałkaorazwspółpracownicyzokresupracywsejmie:byłaszefowaKancelariiSejmuWandaFidelus-Ninkiewicz
służbypublicznejgórębiorągrypolityczneisprawnośćmedialna,zaśprzedwczesnaśmierćPłażyń-skiegostajesięsymbolemodcho-dzeniawprzeszłośćpojmowaniapolitykijakotroskiodobrowspólne.
Książkapozawspomnieniamizawieralicznezdjęcia,stareinowe,zrodzinnychalbumów,zliceumwPasłęku,zestrajkunawydzialehumanistycznymUniwersytetuGdańskiegoistrajkuwStoczniGdańskiej,zWigiliiwSpółdzielni,,Świetlik”imeczukonserwatyścikontraliberałowienastadioniegdańskiej Lechii.Wzruszającerodzinneobrazywakacyjnezżonąidziećmiczyzcórkąpodczaskwe-stynarzeczpowodziannaDolnymŚląsku.Ciekawądokumentacjęsta-nowiązdjęciazposzczególnychokresówzaangażowaniaMaciejaPłażyńskiegojakowojewodygdań-skiego,marszałkasejmu,wicemar-szałkasenatuiopiekunaPoloniiiPolakównaWschodzie.
Spotkaniezaszczyciliswąobecno-ściączłonkowierodzinyPanaMar-szałka–małżonkaElżbietaidzieci,KatarzynaiJakub.Wpaneluwspo-mnieniowym,którypoprowadziłdziennikarzKrzysztofSkowroń-ski,postaćMaciejaPłażyńskiegoprzybliżyli:przyjacielMarszałkaTomaszChodnikiewicz,posełJanBorowczak,śląskidziałaczzwiąz-kowyibyływojewodaMarekKemp-ski,bliskiwspółpracownikMaciejKazienkozGdańskaorazLonginKomołowski.
Spotkaniu towarzyszył pokazfilmuwspomnieniowego orazotwarciewystawypoświęconejMaciejowiPłażyńskiemu.Gościewciszyiskupieniuobejrzelifilm,którydołączonyjestrównieżdoalbumu.NazakończenieprojekcjigłoszabrałPawełZarzycki–koor-dynatorwydaniaalbumuireżyserfilmu,którypodzieliłsięswoimiwspomnieniamizrealizacjiobrazu.Przesłaniemfilmujestmemento:„Wszyscy,którzyGoznali,zobo-wiązanisądokrzewieniawartościiideałów,jakimiprzezcałesweżyciepozostawałwierny.”
Od lewej: Szefowa Kancelarii Senatu RP Ewa Polkowska, poseł Mirosław Koźlakiewicz, poseł Jan Borowczak
Od lewej: Bogdan Filipek, Tadeusz Filipek, Stanisław Filipek i poseł Jan Warzecha
W środku: Maria Ciesielska z Gabinetu Marszałka Sejmu RP i była Szefowa Kancelarii Sejmu RP Wanda Fidelus-Ninkiewicz
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201332
Todoskonałaformapromocjipol-skościpozajejgranicami.Wstu-diumwzięłoudział22słuchaczy,wtymażsiedemosóbrozpoczęłonaukęnapierwszymroku.Podczascałodziennychzajęćodgodz.8.30do21.00pracowalirównieżm.in.zChóremWarsztatowym„Repeti-tio”,składającymsięzestudentówAkademiiMuzycznychzPoznania,WrocławiaiBydgoszczy.Dziękitemuzdobywanąwiedzęmogliwsposóbpraktycznyprzenieśćnaćwiczebnyzespół,powoływanyspecjalnienapotrzebyStudiumwKoszalinie.
PodczasinauguracjiiwręczaniaindeksówsłuchaczomprezesSto-warzyszenia„WspólnotaPolska”LonginKomołowskiprzypomniał,żejakuczynashistoria,PolskaprzetrwaładziękiKościołowi–którybyłostojąjęzykapolskiegoitradycjiorazdziękinaszejkul-turze.Dodał,cytującpapieżaJanaPawłaII,żedzisiajmamywolnąOjczyznę,aleta„wolnośćjestnamnietylkodana,aleizadana”.
SłuchaczeStudium,próczumie-jętnościdyrygenckich,posiadająrównież piękne głosy, którychwaloryprezentująpodczaskon-certówchóru„Ojczyzna”,złożonegowłaśniezestudentówkoszaliń-skiego studium. Ten unikalnyzespół, kierowany przez prof.ElżbietęWtorkowskązAkademiiMuzycznejwBydgoszczy,takżewykładowcyemisjigłosu,prezen-tujeswojeumiejętnościpodczaskoszalińskiejimprezy,zachwy-cającszerokąpublicznośćpolo-nijnego lata, przyczyniając siędopromocji polskiej literaturychóralnejwświecie.WtymrokuwWarsztatachChóralnychwziąłudziałdwudziestoczteroosobowychór„Społem”zMińskakierowanyprzezabsolwentakoszalińskiegoStudium–AleksandraSzugajewa.
NataliaKriwaszijewazMińska,słuchaczka IV roku studium,powiedziała:–Przyjechałamtu,gdysiędowiedziałam,żewKosza-liniesąwspanialiwykładowcyodchóralistyki,emisjigłosuiaran-
wspólniepracujemy, każdynapewnoznajdziecośinteresującegodlasiebie.Oczywiście,pracujemynadkanonempolskiejliteraturychóralnej,alekażdegorokuprzy-wozimydoKoszalinanoweutworywspółczesnychpolskichkompo-zytorów.Bardzonascieszy,żepoznawanewKoszalinieutworywzbogacająnastępnierepertuarypolonijnychchórówwróżnychkrajach.
–Wzwiązkuzkrótszymczasemtrwaniapracowaliśmyjeszczebar-dziejintensywniej–przyznajeprof.PrzemysławPałka–zAkademiiMuzycznejwPoznaniu,dyrek-torartystycznyPolonijnegoLatawKoszalinieikierownikStudiumDyrygentów–Każdydyrygentjestindywidualnościąitakmusibyć–dopowiada–alewwachlarzuzaproponowanychprzeznaspozy-cjirepertuarowych,nadktórymi
Studium DyrygentówChórów Polonijnych w Koszalinie
Studium Dyrygentów i Polonijne Warsztaty Chóralne złożyły się na Polonijne Lato w Koszalinie 2013, w którym uczestni-czyli artyści z USA, Rosji, Ukrainy, Łotwy i Białorusi.
EdukacjawStudium,którawtymrokutrwałaod6do14lipca,realizowanajestwtokuindywidualnegonauczaniaiobejmujećwiczeniazzakresudyrygowania,emisjigłosuindywidualnejizespołowej,metodykiprowadzeniazespołówśpiewaczych,polskiejliteraturychóralnej,aranżacjim.in.naróżnezespoływokalneiwokalno-instrumentalne.UdziałwStudiumzapew-nianietylkodoskonaleniedyrygenckiegowarsztatu,aletakżepoznaniebogatejpolskiejliteraturymuzycznej,doskonaleniejęzykapolskiegoorazspotkanieartystówpolonijnychzróż-nychstronświata.
33WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
żacji,ajauczęmuzykipolskiejiśpiewu.NatomiastIewgenMorgunzukraińskiegoDoniecka,gdziena1,5mlnmieszkańców20tys.toPolacy,cieszyłsię,żezKoszalinawracaznowyminutamiiumie-jętnościami.
Całejimprezietowarzyszyłaprzyja-zna,rodzinnaatmosfera.Wszyscychórzyściisłuchaczezjednoczylisięwjedenzespół,abyuczyćsięikultywowaćpolskość.WramachPolonijnegoLataodbyłysiętrzykoncerty:wBiałogardzie,DygowieiKoszalinie.Podczastychkon-certówopróczchórudyrygentów„Ojczyzna”orazchóru„Społem”,możnabyłozobaczyćtegorocznychdyplomantów,którzywtensposóbzdawaliswójegzamin,popięcio-letnimprzygotowaniu.Zwieńcze-niemcałejimprezybyłauroczystaMszaświęta14lipcawkoszaliń-skiejkatedrze,celebrowanaprzezJEks.bpapomocniczegoDiecezjikoszalińsko-kołobrzeskiejKrzysz-tofaZadarko.Bezpośrednioponiejodbyłsiękończącykoncertgalowy,podczasktóregozostaływręczonedyplomydlaabsolwen-tów.Wręczylije:przewodniczącaKołaTerenowegoOddziałuZachod-niopomorskiegoStowarzyszenia„WspólnotaPolska”senatorGrażynaAnnaSztarkiwiceprzewodniczącysenatorPiotrBenedyktZientar-ski.PodczaswręczeniaobecnybyłrównieżwiceprezydentKoszalinaLeopoldOstrowski.
TegorocznadyplomantkaTatianaOzirska z Ukrainy, ze łzamiwoczach,podziękowaławimieniuwszystkichuczestnikówPolonij-negoLata,zarównoorganizatorom,jakiwszystkimosobomiinstytu-cjom,dziękiktórymmogłaodbyćsięwtymrokuimpreza.PolonijneLatotoopróczpracyinauki,wieleemocji,wzruszeńiprzyjaźni.Todziękitejimprezieszerzysiępol-skamowaipolskapieśńnaustachPolaków, rozsianychpocałymświecie.
Paweł Mielcarek / Ewa MarczakFoto:PawełMielcarek
Koncert w Białogardzie
Zajęcia dyrygowania – prof. Przemysław Pałka
Zajęcia aranżacji – mgr Mirosław Gałęski
Chór z Mińska z Radą Artystyczną i senator Grażyną Anną Sztark
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201334
Historiajednegoznajwybitniej-szychtwórcówpolskiejpiosenkizaczęłasięwPułtusku14stycznia1942r.,gdzieurodziłsięwkamie-nicy przy najdłuższym rynkuwEuropie,skądruszyłdoKrainyWielkichJezior.KrzysztofKlen-czon tokompozytor,wokalistaigitarzystanazywany„polskimJohnemLennonem”.W czasieswejkarieryskomponowałkilka-setpiosenekikilkadziesiątprze-bojów,wtymhityCzerwonychGitariTrzechKoron:„Kwiatywewłosach”,„Matura”,„Historiajednejznajomości”,„Białykrzyż”„Port”,„10wskaliBeauforta”,„Jesieńidzieprzezpark”,„Wróćmynadjeziora”,„Nieprzejdziemydohistorii”iwieleinnych.Zmarł7kwietnia1981r.wChicago,apochowanyzostałwPolsce.Żegnałagorodzina,przy-jacieleiulewnydeszcz…
PierwszyOgólnopolskiFestiwalim.KrzysztofaKlenczonawPułtuskuodbyłsięwdniach21i22czerwcabr.,anajegoprogramzłożyłysięprzesłuchaniakonkursowe,kon-certy,warsztatyartystyczneipro-jekcjefilmowe.
„Nieprzejdziemydohistorii,dumnijakwpiosenkach.Niebędziemystaliwgloriizgitaramiwrękach...”–śpiewalimłodziwykonawcyzakochaniwmuzyceKlenczona,którażyjewpamięcifanów,wciążświeża,aktualnaiwciążrockowa.DoIIetapukonkursuzakwalifiko-wałosię12wykonawców:zespoły„Ad’Astra”zWilna,„BlueJeans”zWrocławiazespół„OfCourse”zPułtuska,„Zirnycia”zWinnicynaUkrainieorazsoliści:RafałChmielewskizPułtuska,Magda-lenaChołujzMorawicy,TomaszDorniakzŻukowak.Gdańska,ŁukaszGocławskizTrzcianki,IrynaSharazUkrainy,AlicjaSzem-plińskazCiechanowa,WojciechWładekzZamościaiAleksandraWylężekzWarszawy.
PodczasKoncertu FinałowegopierwszejedycjiPułtuskFestiwalim.KrzysztofaKlenczonaodbyłosięuroczysterozstrzygnięcieogól-nopolskiegokonkursuwokalno--muzycznego.Laureatamizostali:MagdalenaChołujzMorawicy-NagrodaGłównaBurmistrzaMia-staPułtusk;ŁukaszGocławski
zTrzcianki-NagrodaBurmistrzaMiastaPułtusk;TomaszDorniakzŻukowak.Gdańska-NagrodaBurmistrza Miasta Pułtusk.NagrodęInternautówzdobyłaAlek-sandraWylężekzWarszawy.Laure-ataminagróddodatkowychzostali:IrynaSharazUkrainy-NagrodaSpecjalna„WspólnotyPolskiej”dlapolonijnegouczestnikaKonkursuiWojciechWładekzZamościa-wyróżnienieodStowarzyszeniaPolskiRockandRollim.KrzysztofaKlenczonaorazzespołu„CzerwoneGitary”.NagrodypieniężneAlicjiKlenczon-PatronaHonorowegoFestiwaluorazKarolinyKlenczoniJacquelineNatalieKlenczon-Longostrzymali:Magdalena ChołujzMorawicy,AlicjaSzemplińskazCiechanowaiRafałChmielewskizPułtuska.
Wyjątkowoudanaimprezaumoż-liwiłamłodym,rozpoczynającymdopierokarierę,zespołomiwoka-listomszansęnazaprezentowaniesiędoskonałejpułtuskiejpublicz-ności.Wróćmytuzarok…
JW/SWP
Festiwal im. Krzysztofa Klenczona w Pułtusku
MiastoPułtuskiStowarzyszenie„WspólnotaPolska”postanowilizorganizowaćfestiwalnacześćKrzysztofaKlenczona,legendypolskiegobigbituirocka,przełomulat60-70ubiegłegowieku.PatronathonorowynadfestiwalemobjęłaAlicjaKlenczon,apatronowaliimprezie:Stowarzyszenie„Christopher”im.K.Klenczona,StowarzyszeniePolskiRockandRollorazMiejskieCentrumKulturyiSztukiwPułtusku.
35WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
Wśródwieluwybitnychtytułówzostałyzaprezentowaneproduk-cjeStudiaFilmowego„Tor”,etiudyzpolskichszkółfilmowych:SzkołyFilmowejwŁodzi,MistrzowskiejSzkołyReżyseriiFilmowejAndrzejaWajdywWarszawieorazWydziałuRadiaiTelewizjiwKatowicach.Były tom.in.projekcje filmów:„Ki”LeszkaDawida,„Salasamo-bójców”JanaKomasy,„Wymyk”GregaZglińskiego,„Mójrower”Pio-traTrzaskalskiego,„Cudownelato”RyszardaBrylskiego,„Paparazzi”PiotraBernasia,„Królikpoberliń-sku”BartkaKonopki.
Wbogatymprogramietegorocz-nejedycjioboknowych,najcie-kawszychprodukcjifabularnychi dokumentalnych, znalazł sięwybórnajbardziejwartościowychdziełzklasykipolskiejkinemato-grafiiczyliretrospektywafilmówsłynnego mistrza KrzysztofaZanussi’ego:„Strukturakryształu”,„Życierodzinne”,„Constans”,„Sercenadłoni”.Towłaśnietuścierająsiędoświadczeniastarszegopokole-niazmłodszymitotuobserwu-jemytenświattypówludzkich,życiowychpostawidokonanychwyborów.
OrganizatoremIXFestiwaluPol-skiego Kina było OrenburskieObwodoweKulturalno-OświatoweCentrum„CzerwoneMaki”,Pol-skieCentrumKulturywMoskwie,Oblkinovideo,przywsparciufinan-sowymAmbasadyRPwMoskwie.Festiwalodbyłsięrównieżdziękiwsparciupolskichproducentów,którzywyrazilizgodęnajedno-krotne nieodpłatne publiczneodtworzeniefilmówfabularnychorazdokumentalnychdlamiesz-kańcówOrenburga.
Obchody Dni Polskiej Kulturyuświetniłylicznewystawy,zapre-zentowanewfoyerKina„Sokół”,m.in.„Dzieńdobry,Polsko!”uka-zującahistorięprzyjaznychkon-taktówCentrum„CzerwoneMaki”z Polską i wystawa polskiegoplakatufilmowego.Festiwalowitowarzyszyłyrównieżwystępyartystyczne,w których udziałwzięłydziecięceimłodzieżowezespołyartystycznezobwoduorenburskiego.Nakoncercieniemogłozabraknąćpoloneza.
Festiwal,prezentującorenburskimwidzomnajciekawszepolskiepro-dukcje,przyczyniasięnietylkodopromocjipolskiegokina,alepołączonyzinnymiimprezamikulturalnymispołecznościpol-skiej,przedewszystkimpomagawbudowaniudobrychrelacjipol-sko-rosyjskich.
Wanda SeliwanowskaprzewodniczącaCentrum„CzerwoneMaki”
IX Festiwal
Polskiego Kina w Orenburgu
Tradycyjniewdrugiejpołowiemajabr.odbywałsięFestiwalPolskiegoKinapodhasłem:„ZPolski–zmiłością!”,którystałsięnieodłącznymhitemDniKulturyPolskiej,wpisującsięwżyciekulturalneobwoduorenburskiego.
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201336
OficjalneotwarcieDniKulturyPolskiejnastąpiło6czerwcabr.TegosamegodniaodbyłasięMię-dzynarodowaKonferencjaHisto-ryczna,podczasktórejzeswoimiwykładamiwystąpili:prof.drhab.StanisławAchremczyk„Królewiecjakoośrodekeuropejskiejkultury inauki”;prof.drhab.JurijKostaszow„RolaKoningsbergawewspółpracynaukowejikulturalnejzRosją odXVIIIdoXXw.”;TadeuszBarył„Procesymigracyjnenaobszarzebyłychziempruskichiproblemtożsamościregionalnejichnowych
mieszkańców”.Podczasdebatyhistorycznej wypowiadali sięrównieżks.drJerzySteckiewicz,drJerzyŁapo,KrystynaJarosz,DanutaSzczęsna,SwietłanaGri-bowska,WacławHojszykiAndriejMartyniuk.
Pokonferencjiuroczystościprze-niosłysiędoCzerniachowska,gdziewramachDniKulturyodbyłosięszeregimprezdlanajmłodszych,m.in.dużymzainteresowaniemcieszyłysięwarsztatytanecznedladzieci imłodzieżyzeWspólnot
KulturyPolskiejprowadzoneprzezprofesjonalnegotancerzaichore-ografaKrzysztofaGąsiorka.
8czerwcatradycyjniezaproszenigościeuczestniczyliwemszyśw.odprawionejwkościeleśw.Bru-nonazKwerfurtuprzezks.JerzegoSteckiewicza.Tegodniaodbyłsięrównież konkurs recytatorskiorazkonkurspolskiejpiosenki.Zainteresowanie konkursamibyłobardzoduże,poziomwysokiiwyłonieniezwycięzcówbyłodlajurydużym problemem.Poczę-ścikonkursowejswojemożliwościzaprezentowaliuczestnicywarsz-tatówtanecznych,którzytańczylikrakowiaka,polkę,kujawiakaorazinnepolskietańce.PublicznośćmiałamożliwośćobejrzeniatakżetańcówludowychwwykonaniuLudowegoZespołuArtystycznegoPROMNIzeSzkołyGłównejGospo-darstwaWiejskiegozWarszawy.
XIIDniKulturyPolskiejzakończyłysięwystępemHannyBanaszak,która zachwyciła wszystkichswoimprzepięknymgłosem.
TegoroczneimprezywramachDniKulturyPolskiejodbyłysiędziękiMuzeumKulturyLudowej wWęgo-rzewie,TowarzystwuRatowaniaDziedzictwaKulturowegoKresówDawnych iObecnych„Ojcowizna”,KonsulatowiRPwKaliningradzie,AdministracjiRejonuCzernichow-skiego orazNiekomercyjnemuPart-nerstwu„DomPolski”im.FryderykaChopina wCzerniachowsku.
Wioletta dymarskaSWP/OddziałPomorski
Święto kultury polskiej w Obwodzie Kaliningradzkim
JużporazXIIodbyłysięwObwodzieKaliningradzkimDniKulturyPolskiej,którezgromadziływdniach3-8czerwcabr.licznegronomiłośnikówtegopolskiegoświęta.
37WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013
bieG inteGracyjny baDmintOn beacH SOccer bOwlinG bryDż DuatHlOn erGOmetry GOlF jeŹDziectwO kajakarStwO kOlarStwO mtb kOlarStwO SzOSOwe kOSzykÓwka lekka atletyka łucznictwO mini iGrzySka Piłka nOżna Piłka SiatkOwa HalOwa Pływanie rinGO SiatkÓwka PlażOwa StrzelectwO Szermierka teniS StOłOwy teniS ziemny turniej rODzinny wĘDkarStwO żeGlarStwO
XVI Światowe Letnie Igrzyska Polonijnekielce 2013igrzyska odbędą się w dniach 3-10 sierpnia 2013 r. na terenie miasta kielce i w okolicznych ośrodkach sportu. Serdecznie zapraszamy do udziału w tej wspaniałej imprezie, będącej świętem polonijnego sportu!
Strona internetowa igrzysk:
www.igrzyskapolonijne.kielce.eu
DoDatek specjalnypłyta DVD
DzieńFlagi DzieńPolonii 2maja2013
Kuchniapolska potrawywigilijne
kuchnia polskaBefsztyk tatarski
Żurek
Półgąsek po polsku
Chłodnik po Litewsku
Karp po polsku w szarym sosie
Sandacz faszerowany
po polsku
Gruszka po karmelicku
Kaczka po hetmańsku
Polędwiczki z kuchni biskupiej
Pascha
Kutia
Polewka migdałowa
Schab po pułtusku
Sandacz po polsku
Pierogi z kapustą i grzybami
WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201338