พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในชุมชนบ้านดอนใหญ่และชุมชนบ้านดอนทับช้าง เทศบาลต าบลตระการพืชผล อ าเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธาน ี
The Behavior of Solid Waste Management in Donyai Villeage and don Thap Chang Villeage. Trakan Phuetphon Municipality Trakan Phuetphon Districk
Ubon Ratchathani Province
อมร ตังน1ู อรรถพร ชนะพาห1์* นันทพร สุทธปิระภา2
1ภาควิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี อ าเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี 34000 2อาจารย์ ภาควิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลยัราชภฏัอบุลราชธานี อ าเภอเมือง จงัหวดัอบุลราชธานี 34000
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้ ความเข้าใจ พฤติกรรมในการจัดการขยะมูลฝอยในโครงการ Zero Waste และเพื่อเปรียบเทียบความรู้ความเข้าใจการจัดการขยะมูลฝอย ระหว่างชุมชนบ้านดอนใหญ่และชุมชนบ้านดอนทับช้าง ซึ่งกลุ่มตัวอย่างมี จ านวน 310 คน โดยใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้นภูมิ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือ แบบสอบถาม สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ t-test ผลการศึกษาพบว่า การรับรู้ข่าวสารเกี่ยวกับโครงการ Zero Waste ภาพรวมและรายข้ออยู่ในระดับปานกลาง ความรู้ความเข้าใจในการจัดการขยะของประชาชน ภาพรวมและรายด้านอยู่ในระดับสูง พฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในโครงการ Zero Waste ภาพรวมและรายด้านอยู่ในระดับดี ส่วนพฤติกรรมในการจัดการขยะมูลฝอยในโครงการ Zero Waste ระหว่างชุมชนบ้านดอนใหญ่และชุมชนบ้านดอนทับช้าง พบว่า ประชาชนมีพฤติกรรมในการจัดการขยะมูลฝอยแตกต่างกัน โดยชุมชนบ้านดอนใหญ่มีพฤติกรรมในการจัดการขยะมูลฝอยสูงกว่าชุมชนบ้านดอนทับช้าง ทุกด้าน
บทน า
เทศบาลต าบลตระการพืชผล ตั้งอยู่ในอ าเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานีมีหน่วยงานที่ให้บริการและจัดการขยะมูลฝอยเพียงแห่งเดียว คือเทศบาลต าบลตระการพืชผล ปริมาณขยะมูลฝอยที่เกิดขึ้นในเทศบาล มีปริมาณ 20 ตันต่อวัน โดยเทศบาลเก็บขนขยะใช้รถบรรทุก จ านวน 5 คัน เทศบาลต าบลตระการพืชผล ยังไม่มีศูนย์การก าจัดขยะมูลฝอยในลักษณะรวมศูนย์แนวทางในการแก้ไขปัญหาเรื่องขยะควรมีการรณรงค์ให้ประชาชน มีความรู้ความเข้าใจ หรือหาแนวทางในการลดปริมาณขยะโดยการใช้หลักการแยกชนิดของขยะก่อนทิ้งหรือให้ความรู้แก่ประชาชนเรื่องการจัดการขยะและมูลค่าที่ใช้ใน การจัดการขยะโดยผ่านหน่วยงานของรัฐ ผู้วิจัยจึงมีความสนใจศึกษาพฤติกรรมของประชาชนในการจัดการขยะเหลือศูนย์ (Zero Waste )
วัตถุประสงค์
1. เพื่อศึกษาความรู้ความเข้าใจในการจัดการขยะมูลฝอย 2. เพื่อศึกษาพฤติกรรมในการจัดการขยะมูลฝอย 3.เพื่อเปรียบเทียบความรู้ความเข้าใจการจัดการขยะมูลฝอยระหว่างชุมชนบ้านดอนใหญ่และชุมชน บ้านดอนทับช้าง 4. เพื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมจัดการขยะมูลฝอยระหว่างชุมชนบ้านดอนใหญ่และชุมชนบ้านดอนทับช้าง
วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล
ผลการวิจัย
0.19
0.058
0.927
0.112 0.094 0.166
0.077
0.928
0.11 0.093
บ้านดอนใหญ่ บ้านดอนทับช้าง
ด้านการคัดแยกขยะ
ด้านความรู้เกี่ยวกับโครงการ Zero Waste
ด้านการลดปริมาณขยะ ด้านการน าขยะกลับใช้ซ้ า ด้านการแปรสภาพและการหมุนเวียนน ากลับมาใช้ใหม ่
0.774
0.200
0.333
0.771
0.192 0.258
บ้านดอนใหญ่ บ้านดอนทับช้าง
พฤติกรรมด้านการลดปริมาณขยะ พฤติกรรมด้านการน าขยะกลับใช้ซ้ า
พฤติกรรมด้านการแปรสภาพและการหมุนเวียนน ากลับมาใช้ใหม่
สรุปผลวิจัย
ภาพที่ 1 การเปรียบเทียบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยความรู้ความเข้าใจในการจัดการขยะมูลฝอยระหว่างชุมชนบ้านดอนใหญ่และชุมชนบ้านดอนทับช้าง
เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน ทั้งสองหมู่บ้านมีความรู้ความเข้าใจในการจัดการขยะมูลฝอยไม่แตกต่างกัน
ภาพที่ 2 การเปรียบเทียบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยพฤติกรรมในการจัดการขยะมูลฝอยระหว่างชุมชนบ้านดอนใหญ่และชุมชนบ้านดอนทับช้าง
เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน ทั้งสองชุมชนมีพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยไมแ่ตกต่างกัน
การรับรู้ข่าวสารเกี่ยวกับโครงการ Zero Waste พบว่า มีการรับรู้ข่าวสารอยู่ในระดับปานกลาง กลาง ความรู้ความเข้าใจในการจัดการขยะของประชาชน ภาพรวมและรายด้านอยู่ในระดับสูง พฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในโครงการ Zero Waste ภาพรวมและรายด้านอยู่ในระดับดี การเปรียบเทียบความรู้ความเข้าใจและพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอย ทั้งสองชุมชนไม่แตกต่างกัน
ข้อเสนอแนะ
- ควรมีการติดตามโครงการการจัดการขยะเหลือศูนย์ (Zero Waste) อย่างต่อเนื่อง
อ้างอิง
กองสาธารณะสุขสิ่งแวดล้อมเทศบาลต าบลตระการพืชผล. (2555). การบริหารจัดการขยะแบบชุมชนปลอดขยะ (Zero Waste). อุบลราชธานี : เทศบาลต าบลตระการพืชผล หัทยา พละพงศ์ และคณะ. (2555 ). ความรู้ความเข้าใจในการประยุกต์ใช้หลัก 3Rs เทศบาลพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธาน:ี มหาวิทยาลัยราชภัอุบลราชธาน.ี
สุ่มตัวอย่าง สร้างแบบสอบถาม ผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบ
ความเที่ยงตรง
ทดสอบเครื่องมือ 50 ชุด น าแบบสอบถามไปเก็บ
ข้อมูลจากครัวเรือน จ านวน 310 ชุด
ท าการเก็บรวบรวมแบบสอบถามและตรวจสอบข้อมูล
น าข้อมูลไปวิเคราะห์ผล
