STEAM Euskadi
Hezkuntza Estrategia 2018ko ekaina
2
¿QUÉ ES LA EDUCACIÓN STEAM?
3
STEAM Hezkuntzaren definizioa ZER DA STEAM HEZKUNTZA?
Honako hauek betetzen dituen hezkuntza da:
o zientzia, teknologia, ingeniaritza eta
matematika integratzea Arteekin eta
Humanitateekin lotuta
o oinarrizko gaitasunak, zeharkako nahiz
diziplina-gaitasunak, garatzea
o ikasleak ahalduntzea erantzukizunez aurre
egiteko gure gizartearen erronkei
o honako helburu hauekin:
o zientzia eta teknologiarako bokazioak
inspiratzea,
o Ikasleen STEM gaikuntza hobetzea, eta
o ikasleak bultzatzea aktiboki parte har
dezaten beraien inguruko munduaren
eraldaketan
• Berariaz eragin nahi ditu egoera
jakin batzuk, aldi berean eta era
integratuan ikasteko gai hauetako
kontzeptuak, problemak diseinatu
eta ebatziko dituen testuinguru
praktiko batean, enpresetan
ingeniaritzan egiten den bezala
• Ikerketan oinarritua dago, eta hori
gauzatzeko saiakuntzak
planifikatu, hipotesiak ikertu,
informazioa bilatu, ereduak eraiki,
taldean lan egin, azalpen
koherenteak eztabaidatu eta
proposatzen dira
STEAM EUSKADI ESTRATEGIAREN HELBURUAK ETA NORAINOKOA
STEAM Euskadi Estrategiaren helburuak:
1. Heziketa eta prestakuntza zientifiko-teknikoa hezkuntza-
etapa guztietan bultzatzea, eragile sozio-ekonomikoak
inplikatuz horretarako.
2. STEM eremuko lanbide-bokazioak eta helburuak
sustatzea, arreta berezia eskainiz emakumezko ikasleei,
etorkizuneko erronken aurrean egoki prestatzeko.
3. Euskal herritarren artean zientzia eta teknologiako
kulturaren zabalkundea sustatzea.
5
LANBIDE HEZIKETA: 26 lanbide-arlo edo familiatatik 11 STEM lanbideekin lotuta
UNIBERTSITATEA: 5 ikasketa-adarretatik 2 STEM lanbideekin lotuta
1. Ingeniaritza eta Arkitektura
2. Zientzia
3. Osasunaren Zientziak*
4. Gizarte Zientziak* eta Juridikoak
5. Arteak
1. Gorputz- eta kirol-jarduerak
2. Administrazioa eta kudeaketa
3. Nekazaritzakoak
4. Arte grafikoak
5. Arteak eta artisautzak
6. Merkataritza eta marketin
7. Elektrizitatea eta elektronika
8. Energia eta ura
9. Eraikuntza eta obra zibila
10. Fabrikazio mekanikoa
11. Ostalaritza eta turismoa
12. Erauzteko Industriak
13. Informatika eta komunikazioak
14. Instalazioa eta mantentze-lana
15. Irudi pertsonala
16. Irudia eta soinua
17. Elikadura-industriak
18. Zura, altzaria eta artelazkia
19. Itsasoko arrantza
20. Kimika
21. Osasuna*
22. Segurtasuna eta ingurumena*
23. Gizarte eta kultura zerbitzuak, eta
komunitatearentzakoak
24. Ehuna, joskintza eta larrua
25. Garraioa eta ibilgailuen mantentze-lana
26. Beira eta zeramika
STEAM Hezkuntzaren definizioa STEM LANBIDEEI LOTURIKO IKASKETAK
(*) Oharra: Zientzia- eta teknologia-adarrak baldin badira ere, nazioartean kontsultaturiko erreferentziek ez dituzte STEM lanbideekin
lotzen. Normalean, osasun-ikasketa hauek aukeratzen dituenak laguntzeko bokazioarekin egiten du. Hala ere, kopuru esanguratsu bat
profesionalki dedikatzen da zientzia-izaera duten jardueretara. Beraz, kasu batzuetan eredu profesionalen iturri izan daitezke.
6
STEAM Hezkuntzaren definizioa STEAM HEZKUNTZAREN KARAKTERIZAZIOA
1. STEM zientzia-bokazioak eta
lanbide-helburuak sustatzea
genero-ikuspegiarekin
Edo
2. Ikasleen STEM gaikuntza
hobetzea, genero-ikuspegiarekin
betiere
3. STEAM diziplinen
zeharkakotasuna
6. Teknologiak
erabiltzea
Ezinbesteko
ardatzak 5. Erronka
ikuspegia.
Metodologia
aktibo eta
eraginkorren
aplikazioa
4. Oinarrizko
gaitasunak
garatzea: zeharkakoak eta
diziplinarrak
(*) Oharra: Metodologia aktiboek beren eraginkortasuna
abalatuko duten frogak izan behar dituzte.
7
STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ATARIKO DIAGNOSTIKOA
Heziberri Plana 2020
• Hezkuntza Eredu
Pedagogikoaren
esparrua
• 236/2015 Dekretua
Oinarrizko Hezkuntza
Curriculuma
Hezkuntza-sistema
hobetzeko plana
ESKOLA-ETAPA UNIBERTSITATEA
Zientzia, Teknologia eta Berrikuntza Plana Euskadi 2020
Unibertsitate Plana
2015-2018
Unibertsitate-Enpresa I.
Euskal Estrategia 2022
Lanbide Heziketako IV.
Euskal Plana
8
STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ATARIKO DIAGNOSTIKOA: ESKOLA-ETAPA
STEAM proiektuak
ikasgelan
Irakasleen
prestakuntza
Ikastetxeak
azpiegituraz
hornitzea
Jarduera-ildoak STEAM Hezkuntzan eskola-etapan
• 4 deialdi ikastetxeetara
zuzenduta
• 13 ekinbide euskal
unibertsitateek(10) eta
ZTBESareko beste
eragile batzuek (3)
bultzatuta
• 183 ikastaro STEAM
Hezkuntzari lotuak
• deialdi bat
ikastetxeetara zuzenduta
• Ikastaroak eta mintegiak
Berritzeguneetan
• 2 ekinbide euskal
unibertsitateek bultzatuta
• 2 deialdi, bat
ikastetxeentzat, eta
bestea zuzenean
ikasleentzat
9
STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ATARIKO DIAGNOSTIKOA: LANBIDE HEZIKETA
Errendimendu Handiko LHko zikloak: Ezaugarriak
• Elkarrekin loturiko ekosisteman integratuta
Ikastetxea – Enpresak – Gizartea
• Metodologia-aldaketaren ardatzaren inguruan dabiltza:
• Elkarlaneko Ikaskuntza, Erronketan Oinarritua
• Programazioa, erronka intermodularren arabera
• Irakasle autogestionatuen taldea
• Gaitasunak ebaluatzea, bilakaerara bideratuta
• Antolaketa-malgutasuna
• Giza talentua prestatzen dute laneko aldaketei aurre egiteko
• Langileen parte-hartze aktibo eta gogoetatsura ahalbidetzen dute
• Gaitasun teknikoak eta zeharkakoak garatzen dituzte
• Pentsamendu sortzailearen garapena bultzatzen dute
• Oinarri etikoak sustatzen dituzte nortasunaren ezaugarri gisa. 4.0 balioak 4.0 industriarekin
testuinguru paraleloan
• Ikaskuntza laneko testuinguru errealetan ardazten da
Programazioa erronka intermodularren arabera
Errendimendu Handiko zikloak edo ETHAZI ari da ezartzen Lanbide Heziketa, horietan
integratuta dagoelarik zientzia-, teknologia- eta enpresa-izaera, baita 4.0 balioak
garatzeko plan bat ere
10
STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ATARIKO DIAGNOSTIKOA: EUSKAL UNIBERTSITATE SISTEMA
Giza kapitalaren
prestakuntza
premietara egokitua
STEAM hezkuntzari
ekarpena eskola-
etapan
Zientzia Kulturaren
Zabalkundea
Euskal Unibertsitate Sistemaren eginkizunak STEAM Hezkuntzan Euskadin
• 2022 Unibertsitate-
Enpresa I. Euskal
Estrategian kokaturiko
ekintzak
• STEAM proiektuetan
lankidetza ikasgeletan
• Irakasleen prestakuntza:
hasierakoa eta jarraitua
• Zientzia-kulturaren
zabalkundea eta
sustapena
unibertsitatean ez
dauden gazteen eta
orotariko publikoaren
artean
Azpimarratzekoa da Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sareko
beste eragile batzuek STEAMak sustatzeko egindako lana eskola-etapan
11
STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ESTATISTIKA NAGUSIAK: LH ETA UNIBERTSITATEA
STEM ikasketetara sartzen diren berriak STEM ikasketetatik irtendakoak
(Oharra: STEM ikasketetan ez da Osasunaren Zientziak unibertsitate-adarra sartzen, ezta LHko Osasuna eta Segurtasuna eta
Ingurumena lanbide-familiak ere.
Iturria: Eustat
14.196
12.993 12.313
11.841
41% 40% 39% 38%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
16.000
2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016
STEM Unibertsitatera ikasle sartu berriak guztira
STEM LH-ra ikasle sartu berriak guztira
STEM ikasle sartu berriak guztira
STEM ikasle sartu berrien %a ikasle sartu berri guztiei bruuz
7.961 8.468 8.272 8.121
39% 40% 39% 39%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016
STEM Unibertsitatetik irtendako ikasleak guztira
STEM LH-tik irtendako ikasleak guztira
STEMetik irtendako ikasleak guztira
STEMetik irtendako ikasleen %a irtendako ikasle guztieiburuz
12
TEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ESTATISTIKA NAGUSIAK: ESKOLA-ETAPA
Zientzia eta teknologiako batxilergoa*, adar biosanitarioa barne duena, hautatzen duten
ikasleen kopuruak ez du aldaketa esanguratsurik izan azken hamarkadan, ez
ehunekoetan ez balio absolutuetan Ikasleen bilakaera Z-T Batxilergoan
Iturria: Eustat * Batxilergoko ikasle guztiei buruz
(*) Oharra: zientzia eta teknologiako batxilergoak ibilbide berean sartzen ditu adar biosanitarioa eta teknikoagoa. Ezinezkoa
da adarrak banatzea hezkuntza-etapa honetan.
7.965 7.663 7.695
7.172 7.386 7.567 7.681 7.706 7.848 8.125
3.508 3.373 3.440 3.193 3.238 3.447 3.553 3.514 3.669 3.781
57% 55% 54%
52% 52% 52% 54% 53% 54% 54%
25% 24% 24% 23% 23% 24% 25% 24% 25% 25%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
8.000
9.000
Z-T Batxil. ikasleak guztira Z-T Batxil. neskak guztira
Z-T Batxil. ikasleen %a Z-T Batxil. neskak % *
13
STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ESTATISTIKA NAGUSIAK: LH ETA UNIBERTSITATEA
LH STEMera sartzen diren emakumezko ikasle berriak %9 dira, eta Unibertsitatearen
kasuan %31*
LHra sartzen diren emakumezko ikasle berrien
bilakaera
Unibertsitatera sartzen diren emakumezko ikasle berrien
bilakaera
Iturria: Eustat Iturria: Eustat
(*) Oharra: STEM ikasketetan ez da Osasunaren Zientziak unibertsitate-adarra sartzen, ezta LHko Osasuna eta Segurtasuna eta
Ingurumena lanbide-familiak ere.
5.387
5.968
5.855 5.904 6.232 6.228 6.034
5.549 6.065
902 943 800 840 901 886 781 745 822
14%
12%
11% 11% 11% 11% 10% 10%
9%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
Emakumezko ikasle sartu berriak guztira
STEM emak. ikasle sartu berriak
STEM emak. ikasleen %a STEM ikasle sartu berri guztieiburuz
9.274
8.197 8.024 8.070
1.673 1.405 1.323 1.323
29% 29% 30% 31%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
8.000
9.000
10.000
2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016
Emakumezko ikasle sartu berriak guztira
STEM emak. ikasle sartu berriak
STEM emak. ikasleen %a STEM ikasle sartu berri guztieiburuz
14
STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ESTATISTIKA NAGUSIAK: ENPRESA-ESKAERA
STEM lanbideei lotuta, zenbatetsitako enpresa-eskaeraren hazkundearen bilakaera hau
erronka bat da, bereziki Lanbide Heziketan
STEM – LH lanbideen eskaera STEM-Unibertsitate lanbide-eskaera
Eskaera GUZTIRA 2018: 11.166
2016: 7.158
Eskaera GUZTIRA 2018: 5.874
2016: 4.700
Iturria: “Euskal enpresen enplegu- eta gaikuntza-premiak 2018rako”, Confebask.
Energia eta ura
Elikadura-industriak
Kimika
Garraioa eta ibilgailuen…
Zura, altzaria eta artelazkia
Eraikuntza eta obra zibila
Informatika eta komunikazioak
Elektrizitatea eta elektronika
Instalazioa eta mantentze-lana
Fabrikazio mekanikoa
2018 2016
0 500 1000 1500 2000 2500
Geologia
Albaitaritza
Farmazia
Arkitektura
Zientzia Fisikoak
Matematika eta Estatistika
Zientzia Kimikoak
Biologia / Ingurumen…
Informatika
Beste Ingeniaritza batzuk
Industria Ingeniaritza
2018 2016
15
STEAM Euskadi Estrategiaren formulazioa ILDO ESTRATEGIKOAK
HELBURUAK ILDO ESTRATEGIKOAK
1. helburua: Heziketa eta
prestakuntza zientifiko-teknikoa
hezkuntza-etapa guztietan
bultzatzea, eragile sozio-
ekonomikoak inplikatuz horretarako.
L1- STEAM hezkuntza eta heziketa zientifiko-teknikoa presentzia eta
eraginkortasunak areagotzeak prestakuntza-etapa guztietan
L2- Hezkuntza-etapen (Lehen Hez., DBH, Batxilergoa, LH eta Unibertsitatea)
artean konexioa hobetzea
L3- Irakasleen prestakuntza bultzatzea STEAM hezkuntzaren garapenean
L4- STEMetik irtendakoak eta profesionalak STEAM Hezkuntzara hurbiltzea
2. helburua: STEM eremuko lanbide-
bokazioak eta helburuak sustatzea,
arreta berezia eskainiz emakumezko
ikasleei, etorkizuneko erronken
aurrean egoki prestatzeko.
L5- STEM hezkuntza- eta lanbide-orientazioa indartzea ikastetxe, LHko
ikastetxe, unibertsitate-zentro eta gizartearekin lankidetzan
L6- Sare sozio-ekonomikoaren eta prestakuntza-etapa guztien arteko
lankidetza eta koordinaziorako mekanismoak antolatzea
L7- STEM eremuan emakumezko ikasleen artean bokazioak eragiteko
ekintza bereziak sortzea
3. helburua: Euskal herritarren artean
zientzia eta teknologiako kulturaren
zabalkundea sustatzea
L8- Zientzia eta teknologiako kulturaren zabalkundea sustatzeko ekintzak
bultzatzea
L9- STEM lanbideek eskaintzen dituzten aukerak erakustea eta horiek
ikusgai bihurtzea
L10- Estrategiaren koordinazio eta jarraipenerako mekanismoak martxan jartzea
16
STEAM JARDUERAK
Ikasturte honetan STEAM Estrategiari loturik bultzaturiko ekintzetako zenbait:
o STEAM WORLD: Hezkuntza – Lanbide Heziketa arteko esperientzia, STEAM kultura garatzeko
eta ikasteko espazio egoki batean (gela, laborategi, tailer). Pentsatzeko, aztertzeko, sortzeko,
eraikitzeko, prototipoak egiteko eta produktu errealak exekutatzeko espazioak.
o VIRTUAL STEAM: Lanbide Heziketan STEAM-en “A” sortzea, pentsaera sortzailea, adimen
sortzailea, eta adimen exekutatzailea landuz, 4.0 baloreekin batera.
o 3dira: STEAMak Lehen Hezkuntzako ikasleei hurbiltzeko ekimena, Lanbide Heziketako
ikastetxeekin elkarlanean. Oinarrizko ezagutzak helarazi, taldean proiektuak garatu eta 3D
inprimagailuetara hurbildu.
o Prestakuntza ekimen Globala. Ikasturte honetan lehen aldiz eskaini dira konpetentzia
zientifiko eta matematikorako moduluak. Ikastetxe publikoetako irakasleei zuzendua. Helburua,
legealdi honen amaierarako ikastetxe publiko guztiek modulu horietan parte hartzea.
o BERC Zientzia Zabalduz ekimena. Kultura zientifikoa zabaltzeko eta sustatzeko jarduera-
programa, Oinarrizko Ikerketa eta Bikaintasun Zentroek bultzatuta, UPV/EHUko Kultura
Zientifikoaren Katedrarekin lankidetzan.
o “Emakumeak eta baita ikertzaileak ere”. Ikernasqueko emakume ikertzaileen eta
Batxilergoa ikasten duten nesken arteko topaketa, neka gazteen artean bokazio zientifikoak
pizteko asmoz.
o EU STEM Coallition: Europako STEM sarean sartzea eta STEAM estrategiak dituzten Europako
hainbat herrialderekin lankidetzan aritzea.
17
STEAM JARDUERAK
Garatzeko zenbait STEAM jarduera:
o BASQUE VET STEAM INNOVATION HUB: Lanbide Hezieketan STEAM kulturako
aurrerapenak ikertu, garatu eta aplikatuko dituen aditu taldea.
o Etekin handiko Zikloetan (ETHAZI) STEAM ikasteko moduak garatzen eta hedatzen
jarraitzea, 2020rako Lanbide Heziketaren eskaintzaren %70era iritsi arte
o Zientzia Hezkuntza deialdiak, STEAM deialdia izena hartuko du. Irizpideak
aldaturiko agindu berria, diziplina arteko proiektuak sortzeko helburuz. Ikasturte
honetan diseinatu eta deitua, datorren 2018-2019 ikasturtean jarriko da abian
o STEAM arloko jardunaldia emakumeekin
o Orientatzaileekin formazioa. STEAM edukien inguruko berariazko formazioa,
orientatzaile bakoitzak aholkatzen dituen ikasleen artean bokazio zientifikoak
bultzatzeko asmoz.
o Irakasleentzat Kultura Zientifikoan Masterra on-line.
18
STEAM JARDUERAK
Garatzeko zenbait STEAM jarduera:
o STEAM Euskadi Saria: Euskadin STEAM Hezkuntza bultzatzeko egindako lana eta
ibilbidea aitortzeko saria, pertsonei eta entitateei zuzendua
o STEAM Euskadi Kide: Euskal Hezkuntza Sistemaz kanpoko profesional eta eragileen
sarea, baina Euskadiko STEAM Hezkuntzan lankidetzan ari dena
o STEAM Euskadi Hiru Sarea: STEAM Euskadi proiektuak bultzatzeko deialdi berria, hiru
besoko lankidetza formatuan: Administrazioa – Hezkuntza eragileak- Enpresak.
o STEAM Euskadi Behatokia: Adierazle nagusien bilakaeraren jarraipena eta
monitorizazioa egiteko behatokia.