Download - Specialisatiebrochure MNL
Specialisatiebrochure
Track Moderne Nederlandse letterkunde
Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur (Ba)
-- 2 --
Moderne Nederlandse Letterkunde Volg je met belangstelling de ontwikkelingen in de wereld van de literatuur, op papier, in theaters of op festivals of via de nieuwe media? Heb je de ambitie bij te dragen aan een beter begrip van wat literatuur is en doet? Wil je als wetenschapper, redacteur, cultureel ondernemer, leraar of journalist van literatuur je beroep maken? Kijk dan op de volgende bladzijden wat de Universiteit van Amsterdam je te bieden heeft. Eerst lees je over het studieprogramma en over de keuzemogelijkheden, en aan het eind van deze brochure komen ook enkele ex-‐studenten aan het woord over de vraag: ‘Wat kun je met een BA Nederlandse Taal en Cultuur, specialisatie MNL?’
Het specialisatietrack MNL leidt onderzoekend ingestelde professionals op, klaar voor een verantwoordelijke en leidinggevende rol in de complexe, veranderlijke cultuur van vandaag.
-- 3 --
Studieprogramma Nadat je in je eerste twee jaar zowel taal-‐ als cultuurvakken gevolgd hebt, ga je je in je derde jaar specialiseren op één terrein. Wie voor MNL kiest, heeft na drie jaar in totaal minimaal 54 EC aan MNL-‐vakken gevolgd (plus maximaal 42 EC aan keuzevakken op het gebied van de Nederlandse literatuur en literatuurwetenschap). Het MNL-‐track vormt niet alleen een gedegen opleiding in de literatuurwetenschap, het bereidt je ook voor op een toekomst als professional in het veld van de literatuur en cultuur. Of je er nu voor kiest om na je Ba de arbeidsmarkt te betreden, of dat je kiest voor een vervolgopleiding, zoals de researchmaster Nederlandse letterkunde, de eenjarige master Nederlandse taal en cultuur, of de duale master Redacteur/editor. Op de volgende bladzijden stellen enkele bij de opleiding betrokken docenten de vaste vakken binnen het track MNL aan je voor. Het gaat om de volgende cursussen:
• MNL1: Grondslagen (6 EC) 4 • MNL2: Literatuur en moderniteit (12 EC 5 • MNL3: Literary Theory (6 EC, Engelstalig) 5 • MNL4: Literatuur en discourse (6 EC) 6 • MNL5: Functions of Literature (6 EC, Engelstalig) 6 • MNL6: Tekst en media (6 EC) 7 • MNL7: Onderzoekswerkgroep MNL (12 EC) 7
-- 4 --
Paul Bijl: “In deze cursus denken we na over de relatie tussen literatuur en de wereld. We bestuderen bijvoorbeeld hoe schrijvers het Hollands landschap hebben weergegeven, en hoe deze voorstellingen van invloed waren op ideeën over wat nu typisch Nederlands is. Van de ‘ontdekking’ van het Hollands landschap in de zeventiende eeuw tot het ronkend nationalisme van E.J. Potgieter uit de negentiende eeuw tot de postmoderne ironie van Willem Brakman, van wie een personage tijdens een wandeling zegt: ‘Het zou me niet verbazen als ik linnen zou voelen wanneer ik de stenen aanraak, want ik denk dat we in een schilderij zitten van Albert Cuyp. Wat is dit prachtig mooi’.”
MNL1: Grondslagen Je leert dat goed lezen een vak is. Je bekwaamt je in de literaire analyse en maakt kennis met concepten en vragen uit de literatuurwetenschap.
De vaste vakken
-- 5 --
Stephan Besser: “Theorie maakt literatuur rijker, ze kan je verwarren en je blik verruimen. Deze cursus is een avontuurlijke verkenning van het hedendaagse theory landscape met steeds weer verrassende doorkijkjes op de Nederlandse literatuur. We bespreken ideeën en concepten van poststructuralisten als Derrida, Barthes en Foucault, maar ook recente kritiek op hun werk. Hoe deconstrueert Alfred Schaffer het anti-‐terrorismedicours? En wat gebeurt er als we Oeroeg bekijken vanuit post-‐koloniale theorie? Dan blijkt Nederlandse literatuur ook wereldliteratuur. Lezen zonder theorie bestaat niet, zei Hans Bertens ooit: wie ernaar verlangt, hunkert naar een verleden dat nooit heeft bestaat: ‘We can’t go home again’. Geen dreiging, maar een belofte!”
MNL3: Literary Theory Teksten betekenen steeds andere dingen, afhankelijk van hoe je ze leest. We maken hier kennis met verschillende benaderingswijzen en zien wat er gebeurt als je die toepast op gedichten en romans.
MNL2: Literatuur en moderniteit Literatuur verandert in de tijd. Hoe ziet deze ontwikkeling eruit? Je maakt niet alleen kennis met de geschiedenis van de literatuur, maar leert ook de wijze waarop zo’n verhaal wordt verteld te analyseren en evalueren.
Thomas Vaessens: “Een van de leukste dingen aan deze cursus vind ik dat we onderzoeken hoe literatuur deel uitmaakt van een veel bredere cultuur. We gaan op zoek naar verbanden tussen wat er bijvoorbeeld in de muziek, in de architectuur of in de film gebeurt en de ontwikkelingen in de literatuur. Verder is het natuurlijk fantastisch om twee blokken lang met geweldige teksten en schrijvers bezig te zijn: Multatuli, Louis Couperus, Paul van Ostaijen, Hella Haasse, Gerard Reve, Charlotte Mutsaers, Arnon Grunberg, Ramsey Nasr… Hoe hebben zij zich met de wereld en met de geschiedenis bemoeid? Wat hadden zij te vertellen? En waarom vertelden ze het op deze manier?”
-- 6 --
MNL4: Literatuur en discourse Je leert dat teksten nooit neutraal zijn. Ze kunnen bestaande machtsverhoudingen bevestigen of ondermijnen.
Gaston Franssen: “Wat je hier leert, is wantrouwen voor gevorderden. Het prikkelende uitgangspunt is dat literatuur te maken heeft met machtsverhoudingen: teksten zijn altijd ingebed in netwerken van kennis en macht, die vaak niet direct zichtbaar zijn. In alle teksten kun je sporen aantreffen die erop wijzen dat er iets wordt verzwegen of juist als vanzelfsprekend wordt voorgesteld, terwijl het dat niet is. Je leert hoe je die sporen kunt achterhalen en hoe je ze kunt duiden. We zullen zien hoe teksten onze denkbeelden over wat toegestaan en ‘normaal’, of verboden en onbespreekbaar is (bijvoorbeeld op het gebied van seksualiteit, politiek of moraliteit) nu eens krachtig bevestigen, en dan weer subtiel ondermijnen. Een cursus die duidelijk maakt dat er bij literatuur écht iets op het spel staat.”
MNL5: Functions of Literature Literatuur kleurt onze blik op de werkelijkheid. Je maakt kennis met onderzoek naar de werking van literatuur op publiek en maatschappij.
Edwin Praat: “Het is een heel belangrijke vraag die in deze cursus centraal staat: wat is de impact van literatuur? We zijn niet alleen benieuwd welke verschillende antwoorden in de loop van de tijd op die vraag gegeven zijn, maar we kijken vooral ook naar de betekenis van literatuur in de wereld van vandaag. Literatuur circuleert in de maatschappij en doet daar iets: ze ontlokt discussies over waarde, betekenis en zingeving, ze beïnvloedt onze smaak en kennis, en soms veroorzaakt ze strijd of schandalen.”
-- 7 --
Yra van Dijk: “Nu we worden overspoeld door nieuwe media, is de dringende vraag natuurlijk wat dat betekent voor de toekomst van het boek. En bovendien: hoe zit het eigenlijk met oude media? Was het net zo’n cultuurverandering toen literatuur voor het eerst in kranten werd gepubliceerd? En wat betekende dat voor de inhoud van een feuilletonroman als Eline Vere? En wat is het verschil in effect tussen een gedicht op de radio of in een boek? Waarom portretteert Hermans uitgerekend een blinde fotograaf? Literatuur heeft niet alleen nu, maar altijd al in nauw verband gestaan met andere media als telegrafie, film en nu het internet. Het spannende aan deze cursus is dat studenten zelf met voorbeelden moeten komen die we dan in practica gaan onderzoeken.”
Femke Essink: “Wanneer ik de werkgroep leid, zal het over de jaren zestig gaan. Toen transformeerde Nederland tot een tolerante samenleving waarin het individu, los van God en gebod, meer vrijheid kreeg zijn leven in te richten. Maar er kan wel wat worden afgedaan op deze mythe van de sixties. Zo zijn er vraagtekens geplaatst bij de verworvenheden ervan: zijn we wel zo onverdeeld blij met alle zaken waarvoor de babyboomers streden? De werkgroep richt zich op de verschuivende waardering voor de erfenis van de sixties. We leggen romans uit de jaren zestig – zoals De avonden, Turks fruit en Pluk van de Petteflet – naast hun hedendaagse bewerking naar toneel, musical of film, en we zullen zien hoe zulke artefacten een bemiddelende rol spelen in onze beeldvorming over de jaren zestig”.
MNL 6: Tekst en media Literatuur bestaat niet uit boeken alleen. Ze treedt buiten de pagina (performance, e-‐book) en gaat zo steeds andere relaties aan met media als film, televisie of internet.
MNL7: Onderzoekswerkgroep MNL Het laatste vak van je Ba. Samen met je medestudenten doe je een uitgebreid onderzoek op een nog onontgonnen terrein van de Nederlandse letterkunde.
-- 8 --
Waarom MNL aan de UvA?
[aanbod] De opleiding Nederlands aan de UvA is de grootste van het land. Nergens kan een breder aanbod aan cursussen over moderne Nederlandse letterkunde worden aangeboden. Je kunt kiezen voor cursussen op allerlei gebieden: de hedendaagse roman, jeugdliteratuur, globalisering, filmadaptaties van romans, digitale literatuur… [docenten] Geen enkele andere universiteit heeft meer expertise en kennis in huis op het gebied van de Nederlandse letterkunde. We hebben experts op een groot aantal deelgebieden. Het team van MNL telt zeventien medewerkers, die allemaal hart hebben voor goed onderwijs. [kloppend hart] Binnen het taalgebied zit je als student met belangstelling voor literatuur nergens dichter bij het vuur dan in Amsterdam, te midden van bijna alle belangrijke literaire uitgeverijen, podia en instituties van Nederland. Al tijdens je studie kom je in aanraking met de verschillende instanties in de literaire wereld en met de mensen die er werken.
-- 9 --
[internationaal] Het track MNL is internationaal georiënteerd. We plaatsen de Nederlandse literatuur principieel in een vergelijkend perspectief. Bovendien is ons onderwijs research-‐based en sluit het dus nauw aan bij de actuele internationale vakdiscussies. Meteen vanaf het eerste jaar bieden we óók colleges in het Engels aan. En we stimuleren internationale stages. Noch de Nederlandse literatuur, noch de studie ervan verschanst zich immers achter de dijken. [onderwijs op maat] Doordat we met ons grote docententeam veel deelgebieden van de literatuurwetenschap bestrijken, kunnen we de individuele student een opleiding op maat bieden. Op elk terrein van de moderne Nederlandse letterkunde kunnen wij je op de juiste manier begeleiden en je wijzen op de aangewezen keuzevakken of minoren in onze faculteit. Onze opleiding biedt in de vaste vakken een eenduidige, heldere visie op het vakgebied, maar daarnaast is er ruimte voor je eigen inbreng en je eigen fascinaties. [prestatie-‐afspraken] Elke cursus begint met een overeenkomst tussen docent en student: we maken heldere afspraken over wat er wanneer moet gebeuren. Het is hard werken en het intellectuele peil is hoog, maar als je je aan de afspraken houdt, dan rond je de cursus binnen de tijd af. Wie bij ons afstudeert, heeft een selectieve en geprofileerde opleiding achter de rug die bij werkgevers zeer goed bekend staat.
-- 10 --
De jeugdcultuur is een buitengewoon spannend venster op de samenleving. Ze geeft – als uitingsvorm van of voor de burgers van morgen – niet alleen iets over de toekomst prijs, maar ze laat ook zien hoe volwassenen van nu proberen die toekomst te sturen.
Jeugdliteratuur en –cultuur Docent: Jan Rock
Een greep uit de keuzevakken
Naast het vaste programma (p.4-‐7) volg je ook keuzevakken. Hieronder geven we enkele voorbeelden, verzorgd door docenten MNL. Zie voor het volledige aanbod: http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/p/486.html.
Zuid-‐Afrikaanse literatuur Docent: Ena Jansen
Nadine Gordimer en J.M. Coetzee zijn de grootste namen in de Zuid-‐Afrikaanse literatuur, maar ook andere auteurs zoals Antjie Krog, Marlene van Niekerk, of Njabulo Ndebele komen aan bod. De Zuid-‐Afrikaanse geschiedenis speelt uiteraard een grote rol, net als de thema’s van stad, migratie, geschiedenis en politiek.
-- 11 --
Indische literatuur Docent: Pamela Pattynama
Caraïbische literatuur Docent: Michiel van Kempen
Caraïbische cultuur beantwoordt aan geheel eigen wetten. Veel van wat voor de Westerse lezer evident lijkt, blijkt bij nader inzien veel minder vanzelfsprekend. Ook dit college, dat een inleiding biedt op het lezen van Nederlands-‐West-‐Indische literaire teksten, wordt deels gegeven op locatie: we trekken het land in om college te volgen in de culturele centra van ‘gekleurd Nederland’.
De Indisch-‐Nederlandse literatuur houdt de herinneringen aan het koloniale verleden levend, soms uit weemoed en nostalgie, maar vaak ook uit schaamte en schuldgevoel. Met elke nieuwe publicatie wordt weer een nieuwe herinnering toegevoegd aan de reeds bestaande oude beelden. Dit college gaat over die veranderlijke reeks van Indische herinneringen.
-- 12 --
Geschiedenis van de moderneNederlandse literatuur
Thomas Vaessensvantilt
Studiemateriaal
We maken in de 7 vaste modules van het specialisatietrack Moderne Nederlandse letterkunde gebruik van een samenhangend pakket aan onderwijsmateriaal. Er zijn in de eerste plaats de twee handboeken, geschreven door de medewerkers van de opleiding zelf. Daarnaast is er voor elke cursus een uitgebreide Blackboard-‐site waarop alle artikelen en studies die in het betreffende vak gelezen worden elektronisch beschikbaar zijn. Opdrachten en werkvormen in de colleges zijn volledig op dit studiemateriaal toegesneden. Omdat we met eigen teksten en eigen methodes werken, kunnen we een volledig consistent en cumulatief programma aanbieden.
De twee handboeken:
• Thomas Vaessens, Geschiedenis van de moderne Nederlandse literatuur. Juni 2013. • Femke Essink, Gaston Franssen en Jan Rock (red.), Literatuur in de wereld.
Handboek moderne letterkunde. Augustus 2013. Beide boeken verschijnen bij Uitgeverij Vantilt: www.vantilt.nl
-- 13 --
En daarna? Wie de Ba Nederlandse Taal en Cultuur met succes heeft afgerond, kan aan het werk óf kiezen voor een vervolgopleiding (Ma-‐programma).
Vervolgopleiding? Na afronding van het specialisatietrack MNL heb je een gedegen academische vorming achter de rug en ben je klaar voor een Ma-‐opleiding op het gebied van de literatuur-‐ en cultuurwetenschap. De UvA heeft een breed palet van Ma’s waaronder, bij Neerlandistiek, de gespecialiseerde 120 EC research-‐Ma Nederlandse letterkunde (dé academische topopleiding op het gebied van de Nederlandse literatuur die we aanbieden samen met onze collega’s van de Universiteit Utrecht) en de populaire 90 EC duale Ma Redacteur/editor. Zie voor deze en andere Ma’s binnen Geesteswetenschappen: http://www.uva.nl/onderwijs/master.
Aan het werk? Wil je niet door naar en Ma-‐opleiding? Dan ben je na je Ba breed inzetbaar op de arbeidsmarkt, met name op de gebieden van de journalistiek (cultuurredacties, literaire kritiek), de uitgeverij (literaire, algemene en educatieve uitgeverijen), het literaire bedrijf (festivals, cultuurfondsen, literaire organisaties) of het onderwijs (middelbaar onderwijs, volwassenenonderwijs, cultuureducatie). Onze alumni komen over het algemeen snel aan het werk, mede doordat de afstand tussen ons specialisatietrack en het beroepsveld klein is. Ook letterlijk: binnen een straal van twee kilometer rondom ons gebouw, het P.C. Hoofthuis in het centrum van Amsterdam, zijn alle belangrijke uitgeverijen, redacties, cultuurfondsen en literaire organisaties gevestigd.
Enkele MNL-‐afgestudeerden aan het woord Op de volgende pagina komen twee alumni aan het woord die onlangs de Ba Nederlandse Taal en Cultuur afrondden (specialisatie MNL).
-- 14 --
Thomas de Veen
Criticus Thomas behaalde zijn Ba in 2011. Hij is coördinator jeugdliteratuur bij NRC Handelsblad
Laura Schans
Redactrice, research-‐Ma Laura werkte na haar Ba (2010) voor verschillende uitgeverijen en volgt nu de RMA Nederlandse letterkunde
“Al tijdens mijn Ba schreef ik voor de jongerenkranten Kidsweek en 7Days. Na mijn afstuderen in 2010 ging ik als freelancer aan de slag, maar al snel breidde mijn netwerk zich uit en schreef ik voor bladen als Vrij Nederland, De Standaard en Leesgoed. Ook begon ik jeugdboeken te recenseren voor NRC Handelsblad. Sinds 2011 werk ik op de boekenredactie van die krant als coördinator jeugdliteratuur. Dat betekent dat ik kies wat er over jeugdboeken in de krant komt en wie die stukken schrijft. Gelukkig kan ik ook nog zelf schrijven: laatst interviewde ik nog Edward van de Vendel, en recenseerde ik J.K. Rowling.”
“Nadat ik in 2011 mijn Ba had afgerond, heb ik twintig open sollicitaties gestuurd naar literaire uitgeverijen. Tot mijn verrassing kreeg ik van zes uitgeverijen een uitnodiging om te komen praten. Het was fantastisch om te merken dat zij mij kennelijk als een interessante gesprekspartner zagen. Een tijd lang heb ik onder andere bij Prometheus en Van Oorschot gewerkt. Hoewel voor mij daarmee een droom was uitgekomen, heb ik uiteindelijk toch besloten om de studie weer op te pakken: ik ben de research-‐Ma Nederlandse letterkunde gaan doen. Ik wilde mijn grenzen nog wat verleggen, ook voor als ik straks eventueel weer terug ga naar de uitgeverij.”
Alumni
-- 15 --
Overzicht docenten
Zie voor persoonlijke pagina’s: http://www.uva.nl/contact/medewerkers
Lisa
nne
Snel
ders
, M
A
dr.
Gas
ton
Fran
ssen
Ano
uk Z
uurm
ond,
MA
p
rof.
dr.
Mic
hiel
van
Kem
pen
dr.
Nic
o La
an
dr.
Yra
van
Dij
k
Fe
mke
Ess
ink,
MA
d
r. P
aul B
ijl
pro
f. d
r. K
arin
a va
n D
alen
p
rof.
dr.
Pam
ela
Patt
ynam
a
prof
. dr
. Th
omas
Vae
ssen
s
prof
. dr
. En
a Ja
nsen
dr.
Step
han
Bess
er
d
r. J
an R
ock
d
r. E
dwin
Pra
at
-- 16 --
Aanmelden? Wil je je aanmelden voor het specialisatietrack MNL? Dan moet je twee dingen doen:
• stuur een mail naar [email protected] • meld je aan voor de cursus MNL4: Literatuur en discours (vakcode
120211526)