Download - Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib
![Page 1: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/1.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
![Page 2: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/2.jpg)
Ontwikkeling nanotechnologie:Een onbekend risico?
Science café: Nanotechnologie, kansen of risico’s?
12 November 2009
Ilse Gosens
![Page 3: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/3.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Nano objecten hebben minstens één dimensie op nanoschaal
bulk Film/coating
Buisje/fiber
Deeltje
< 100 nm
![Page 4: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/4.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Verschillende soorten nanodeeltjes
Natuurlijke nanodeeltjes
- Kleine deeltjes die vrijkomen bij vulkaanuitbarstingen
Deeltjes door levende organismen gevormd
- Pollen, allergenen
Door de mens veroorzaakt
- verbrandingsmotoren/ industrie (fijn stof)
Geproduceerde nanodeeltjes
- Deeltjes van een bepaalde stof die bijzondere eigenschappen krijgt bij kleine afmeting
![Page 5: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/5.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Geproduceerde nanodeeltjes
Voorbeeld koolstof
Grafiet - potloodpunt
Bucky ball
Koolstofnanobuisjes
![Page 6: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/6.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Geproduceerde nanodeeltjes
Koolstofnanobuisjes
- Anti-statische materiaal
- Zeer stevig materiaal
- Draadsensors niet-metaal
![Page 7: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/7.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Geproduceerde nanodeeltjes
Cruciale eigenschappen van koolstofnanobuisjes bekend:
Onafbreekbaar
Rigide
Bepaalde lengte x breedte
Macrofaag met asbest fiber
![Page 8: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/8.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Geproduceerde nanodeeltjes
25 okt 2009: Nature Nanotechnology
Inhaled carbon nanotubes reach the subpleural tissue in miceJ.P. Ryman-Rasmussen, M.F. Cesta, A.R. Brody, J.K. Shipley-Phillips, J.I. Everitt, E.W.
Tewksbury, O.R. Moss, B.A. Wong, D. E. Dodd, M.E. Andersen & J. C. Bonner
Korte termijn
Hoge dosis: littekenvorming onder het longvlies
Lage dosis: geen effecten
Beperk blootstelling van de werknemers via inademing tijdens productie zo veel mogelijk
![Page 9: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/9.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Potentiële risico’s van nanodeeltjes
Gericht op gefabriceerde, onoplosbare, onafbreekbare, losse deeltjes
deeltjestoxicologie (gevaar)
RISICO = blootstelling x gevaar
![Page 10: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/10.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Ontwikkeling van nanotechnologie:een onbekend risico?
Milieuonderzoek
Luchtverontreiniging is mix van gassen en deeltjes van verschillende afmeting (fijn stof)
Ook deeltjes kleiner dan 100 nm = ultrafijn stof
Ultrafijn stof
Verschillende bronnen:
uitstoot van motoren en bandenslijtage tot Saharazand en zeezout, dus zowel menselijke als natuurlijke bijdragen.
![Page 11: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/11.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
London Fog 1952
![Page 12: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/12.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Dicht bij de snelweg….
Ultrafijn stof, diep in de longen, groot oppervlak, metaaldeeltjes die reactief zijn
Link ademhalingsziekten en hart-en vaatziekten
Aanwijzingen voor mechanisme - oxidatieve stress
![Page 13: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/13.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Wat is de blootstelling?
Wat is het gevaar?
RISICO = blootstelling x gevaar
Potentiële risico’s van nanodeeltjes
![Page 14: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/14.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Blootstelling nanodeeltjes
Door de huid heen? Opname in het maag-darm kanaal?
Diep in de long via inademing?
![Page 15: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/15.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Blootstelling nanodeeltjes
Na binnenkomen in het lichaam:
Blijven nanodeeltjes lang zitten of verlaten ze het lichaam snel?
Wie worden er voornamelijk blootgesteld?
Consumenten, werknemers, patiënten, milieu?
![Page 16: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/16.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Toxiciteit (gevaar) van nanodeeltjes
Chemische stoffen:
Gevaar is per stof afhankelijk
Nano objecten:
Gevaar is grootte afhankelijk
Welke organen zijn het target?
![Page 17: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/17.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
ONDERZOEK
Electronen microscoop
Deeltjes teller
![Page 18: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/18.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Ontwikkeling van nanotechnologieeen onbekend risico?
• Technologie is nieuw
• Wetenschappelijke onderzekerheden
- Blootstelling aan nanodeeltjes – voor elk deeltje anders
- Toxiciteit van een nanodeeltje – voor elk deeltje anders
• Hangt af van de toepassing
• Lessen uit fijn stof en asbest onderzoek
• Ontwikkeling van meetmethoden en technieken
![Page 19: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/19.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Omgaan met risico’s
Hoe als samenleving omgaan met nieuwe technologie?
Wiens verantwoordelijkheid?
BurgersOverheid
Bedrijven
![Page 20: Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/557aa7a8d8b42a74488b4628/html5/thumbnails/20.jpg)
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
PAUZE