-
8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web
1/8
R odolfo U cha
P ieiro
100 ANOS de
A rquitecto M unicipal deFerrol
-
8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web
2/8
Coordinacin: Mnica DopicoFotografas: A. MaldeDeseo e maquetacin:Pluma Estudio Grfico
Texto revisado polo servizo de Normalizacin Lingsticado Concello de Ferrol
www.ferrol-modernista.org www.ferrolmetropoli.org
Dep. legal: C 935 - 2009
PRLOGOCo gallo da celebracin do 100 Aniversario do nomeamento deRodolfo Ucha Pieiro coma arquitecto municipal de Ferrol, aFundacin Ferrol Metrpoli, desexa contribuir a dita conmemoracincoa publicacin deste traballo.
No mesmo, facemos un percorrido pola traxectoria profesional deRodolfo Ucha e unha escolma das obras mis caractersticas que noeido do Modernismo deixou no barrio ilustrado da Magdalena.
Deste xeito, a Fundacin Ferrol Metrpoli quere dar a coecer e real-zar a figura dun persoeiro coma Rodolfo Ucha, o cal, deixou unha im-portante pegada na nosa urbe.
Alfonso Garca AscasoPresidente
-
8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web
3/8
RODOLFO UCHA PIEIRO:UN INNOVADOR DE AMPLOS REXISTROSJuan J. Burgoa FernndezFundacin Ferrol [email protected]
OModernismo, arquitectura renovadora deseada para aclase burguesa nacida do proceso industrial iniciadono sculo XX, tivo unha gran incidencia nas localidades costei-
ras galegas mis desenvolvidas. O movemento arraigou con certaprofusin, desprazando o Eclecticismo e as tendencias his-toricistas, para deixar paso deseguido ao Rexionalismo.Xunto coa arquitectura indiana, manifestouse de forma no-table en Ferrol e noutras urbes coma Vigo, ACorua, Sadaou Ribadeo, onde traballaron os arquitectos Rodolfo Ucha, Julio Galn, Pedro Mario, Ricardo Bon e Jenaro de laFuente.
O barrio da Magdalena de Ferrol, racional conxunto do s-culo XVIII, integrou exemplarmente a principios do sculoXX unha serie de obras modernistas de formas sobrias etardas, que respectaron o clasicismo do barrio e lle deron
un valor enga-dido ao seupatrimonio. OModernismoen Ferrol esti-vo especial-mente repre-sentado por
Rodolfo Ucha,de quen secumpre nesteano 2009 ocentenario doseu nomea-mento comaarquitecto mu-nicipal.
Rodolfo Ucha
Pieiro naceuen Vigo o 27 de setembro de 1882. Tras estudar en Ferrol,Santiago e A Corua, matriculouse na Escola Superior deArquitectura de Madrid, obtendo no ano 1906 o ttulo de
arquitecto. O ano 1907 volveu a Ferrol, onde foi nomeadoarquitecto municipal en maio de 1909, cargo exercido atao ano 1936. Arquitecto do Ministerio de Maria ata 1915,entre os anos 1919 e 1952 pertenceu ao Corpo deArquitectos de Facenda Pblica, traballando tamn enSalamanca, Mlaga e A Corua.
En 1921 contraeu matrimonio con Mara de los ngelesDonate, coa que tivo seis fillos, o maior deles tamn ar-
quitecto. Finalizada a Guerra Civil exerceu a sa profesinde forma particular ata o ano 1976. Decano dos arquitec-tos colexiados en Ferrol, como recoecemento ao salonga traxectoria recibiu unha homenaxe en 1977 catro
Edificio Correo Gallego (1912)
Nomeamento de Arquitecto Municipal en propiedade (Ferrol 30 de decembro 1909)
-
8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web
4/8
anos antes da sa morte, ocorrida avanzada idade de no-venta e nove anos.
Acadmico de Belas Artes de San Fernando, proxectounotables obras dentro do Eclecticismo, Art Dec eRacionalismo, e foi dentro do Modernismo onde mostroua sa mestra de deseo e logrou os seus maiores acertos.
A sa formacin acadmica e a sa bagaxe artstica per-mitronlle destacar en todos os estilos imperantes na sapoca, sendo un autor verstil e sincrtico que, segundoque a obra tivese carcter institucional ou fose un encargoprivado, utilizou un dobre linguaxe, oficialista e mis aus-tero no primeiro caso e mis atrevido e decorativo no se-gundo. Nos seus primeiros traballos impuxo un carctereclctico ao seu traballo, mentres que a partir do ao 1915,ao decaer ao estilo modernista, as sas obras seguironmostrando gran orixinalidade e ousada, experimentandocon xito solucins arriscadas.
Detalle da fachada do Teatro Jofre (1921)
Antiguo Hotel Suizo (1913-16)
Rodolfo Ucha ao volante do seu Renault (1920)
-
8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web
5/8
Buscando sempre mellorar a esttica das sas constru-cins, Ucha Pieiro soubo estar ao da, malia traballar nunlugar afastado das novas tendencias. Recolleu de cada co-rrente os seus aspectos mis relevantes, adaptndose atodas as linguaxes artsticas, integrando elementos hist-ricos e usando formulacins tradicionais. Da sa extensa
Detalle da fachada da Casa Pereira (1912-13)
Casa Rodrguez Fernndez (1912)
Casino ferroln (1921)
-
8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web
6/8
producin destaca o diferente tratamento dado s sasconstrucins, logrando que fosen singulares e irrepetibles.Coa aparicin do racionalismo xeomtrico abandeiradopola Bauhaus, evolucionou cara a un racionalismo estti-co, substitundo as tpicas galeras por santes de formign.
Rodofo Ucha foi autor dunha abundante obra, mostrandoen Ferrol os diferentes estilos xurdidos na arte contem-pornea desde comezos do sculo XX, en especial doModernismo, corrente que aqu se recolle. Entre os anos1900 e 1925 levantronse en Ferrol mis de vinte cons-trucins dentro do estilo modernista, a maiora delas dasa autora. Entre as mis interesantes cabe citar:
Casa Romero. Ra Concepcin Arenal, 1. (1910). Adicindun tico. (1940). Obra de bo tamao e exemplo doModernismo aplicado a edificios residenciais. Mostra unritmo destacable causado polas sas vents e miradoiros
de elaborada decoracin.
Antigo Hotel Suzo. Ra Real, 134. (1916). Edificio dedous pisos, balcns individualizados e remate de peitas.Os abundantes miradoiros e vents outrganlle un estilosingular e unha gran verticalidade.
Casa Munduate. Ra Magdalena, 61. (1911). Fachada detres corpos diferenciados. Dentro da tipoloxa tradicional,as sas caractersticas modernistas plsmanse na carpin-tara e os ferros forxados de motivos vexetais.
Casas de Pereira (I e II). Ras Mara, 172 e Dolores, 64.(1912-1915). Na primeira contrasta o elaborado deseo dasgaleras e miradoiros coa liberdade compositiva da fa-
chada. A segunda ten un deseo mis atrevido e sofisti-cado, dentro da sa acentuada verticalidade.
Chal Antn. Ra San Roque, 8. (1918). Edificio destina-do a vivenda unifamiliar, hoxe convertido en colexio.Amosa numerosos detalles modernistas tales como o mi-radoiro sante de planta hexagonal ou a artstica marque-sia de entrada.
Casino Ferroln. Ra Real, nmero 100. (1921). Reformaposterior. (1947). Edificio que emprega por vez primeira oformign armado en Ferrol, combinando interesantes re-cursos do Modernismo e do Eclecticismo. No seu interiordestacan as pinturas modernistas murais, o saln de fes-tas e os patios.
Completan esta lista de obras de Rodolfo Ucha, as Casas
Rodrguez Fernndez e Rodrguez Trigo, a Fonda Suza, oedificio de El Correo Gallego, as Casas Bruquetas,Vzquez y Braas e Peixera do Mercado Central, as coma outras con trazos modernistas coma o Hotel IdealRoom, o Teatro Jofre, o Chal de Canido e o Banco daCorua.
Por ltimo, cmpre citar as obras pertencentes ao mobi-liario urbano, xa desaparecidas, tales como o Caf-teatroNew England, situado na Alameda, ou os quioscos le-vantados nas prazas da cidade. Como obras proxectadase non realizadas estn o chal de Jos Canalejas e a CasaPereira (III).
Casa Braas (1913-14)
Chale Antn (1918)
-
8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web
7/8
Alzado orixinal da fachada principal da Casa Romero (1908)
Casa Romero (1909-10) tico engadido en 1940
-
8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web
8/8
ART NOUVEAU EUROPEAN ROUTERUTA EUROPEA DO MODERNISMO
www.ferrol-modernista.org