KONVENTSKI SISTEM

KONVENTSKI SISTEM

Modaliteti principa podjele vlasti:- Parlamentarni sistem- Predsjednički sistem- Konventski sistem

Ova klasifikacija zasnovana je napolitičko-pravnom kriteriju podjele, saradnje ilijedinstva vlasti

• Skupštinski sistem predstavlja način organizacije države kojom je izražena dominacija skupštine nad izvršnom vlašću

• Često se naziva i Konventski sistem jer je takav način organizacije države bio primijenjen u vrijeme Konvencije (1793.-1795), neposredno nakon francuske revolucije.

• Danas, konventski sistem postoji jedino u Švicarskoj, kao sistem u kome osim skupštine postoji i izvršni organ koji je isključivo instrument skupštine.

• konventski sistem je sadržan u ideji da zakonodavna vlast mora imati najviši značaj i uticaj u životu države, a izvršna vlast se ima posmatrati kao njena izvedba

• Konventski (skupštinski) sistem, za razliku od parlamentarnog i predsjedničkog sistema, koji provode princip podjele vlasti i ravnoteže, ostvaruje premoć zakonodavne vlasti, a izvršnu vlast tretira kao svoju produženu ruku koja se nalazi pod stalnim nadzorom Savezne skupštine.

OSNOVNE ODLIKE KONVENTSKOG SISTEMA • Konventski sistem vlasti zasnovan je na načelu

jedinstva vlasti • Skupština je nosilac i izvršne i zakonodavne vlasti, a

sudska vlast je izdvojena, ali pod kontrolom predstavničkog tijela (skupštine)

• Šef države, ako ga ima, nema značajnija ovlašćenja • SFRJ je imao ovakav sistem vlasti, a funkcioniše i dan

danas u Švajcarskoj gde je uspostavljen ustavom iz 1848. i 1874. god.

• Konventski sistem, odnosno mehanizam, i po svom načinu funkcionisanja i po odnosu Savezne skupštine i vlade, nije tako "štimovan" da obezbeđuje kompetitivnost i tenzije između vlade i opozicije

• Činjenica da su u vladi predstavljene sve najsnažnije partije i da Savezna skupština ne izglasava poverenje ili nepoverenje vladi, lišava skupštinski mehanizam dinamike i spektakularnosti koja je svojstvena nekim drugim sistemima

• "Sve je namješteno prema kooperaciji. . .". Stiče se utisak da cio ovaj skupštinski aranžman implicira ideju da kompetitivizam ne samo da nije nužan već da nije ni poželjan za demokratiju.

SKUPŠTINSKI SISTEM ŠVAJCARSKE

• Švajcarski model predstavlja skladno, specifično rješenje ustavnog sistema koji u suštini respektuje princip podjele vlasti na 3 poznate grane vlasti.

• Skupština je glavni zakonodavni organ. Sastoji se od Nacionalnog vijeća i Državnog savjeta. Nacionalno vijeće čini 200 vijećnika, koji se biraju na neposrednim izborima po proporcionalnom principu. Broj kantonalnih predstavnika zavisi od broja stanovnika. Državni savjet predstavlja kantone i sastoji se od 46 vijećnika (po 2 iz kantona). Izbor se vrši prema pravilima koja utvrđuje kanton. Oba doma skupštine imaju jednaka ovlaštenja.

Građani, osim što biraju skupštinu, na raspolaganjuimaju i 2 instrumenta neposredne demokratije:- Narodna inicijativa- Referendum

- U nadležnosti dvaju skupštinskih vijeća su sva pitanjakoja je Ustav definisao kao nadležnosti Konfederacije, akoja nisu data nekom drugom saveznom organu.

- Federalni savjet predstavlja najvišu izvršnu iupravljačku vlast u Švajcarskoj.

• Zaštita ljudskih prava jedan je od 4 proklamovana cilja Švajcarske države, uz održavanje nezavisnosti, unutrašnjeg mira i reda i unapređenje opšteg blagostanja

• Konfederacija ima za cilj da osigura nezavisnost prema inostranstvu, održava unutrašnji red i mir, širi slobode i prava državljana Konfederacije i povećava njihovo opšte blagostanje, dok su kantoni “suvereni ukoliko njihova suverenost nije ograničena ustavom; kao takvi, oni vrše sva prava koja nisu prenesena na saveznu vlast”.

• Federalni savjet kolegijalno izvršava politiku koju definiše skupština. Ako dođe do neslaganja, savjet neće demisionirati, već će se prilagoditi zahtjevima skupštine.

• Skupština imenuje članove Savjeta, putem interpelacija ili na druge načine poziva Savjet da ispituje pojedina pitanja ili priprema projekte zakona, obvezuje savjet da podnosi izvještaje itd.

Federalni sud - Čini ga 39 sudija, uz 40 zamjenika kojebira Federalna skupština na period od 6 godina. Sva 3službena jezika predstavljena su u sudu. Sud djeluje kaonajviša apelaciona sudska instanca, po slučajevima kojesu rješavali kantonalni sudovi.

• Tri glavne tendencije u švajcarskom političkom životu: liberalizam, konzervativizam i socijalizam izdiferencirane su u 3 najveće stranke: radikali, hrišćanski demokrati i socijaldemokrati.

• Posebna karakteristika političkog sistema u Švajcarskoj je veliko prisustvo i politički značaj različitih socijalnih grupacija. Interesne grupacije su čak i priznate Ustavom.

• Konventski sistem-kao oblik ostvarivanja načela jedinstva vlasti, predstavlja takvu organizaciju vlasti u kojoj su predstavnički organi (skupština) nosioci zakonodavne i izvršne vlasti,dok je sudska vlast izdvojena (ali je i ona pod kontrolom predstavničkog tijela).Izvršnu vlast obrazuje skupština i ona izvršava skupštinske odluke i smjernice.

• Konventski sistem je samo prividno demokratski jer koncentriše svu vlast u skupštini kao ,,najvišem organu vlasti’’, izabranom od građana, u kome je ostvareno ,,demokratski jedinstvo vlasti’’. Međutim, praksa država koje su primjenjivale skupštinski sistem ukazuje na čitav niz krupnih slabosti ovog sistema, koji nije mogao nigdje duže da se održi, osim u Švajcarskoj.