OPRACOWANIEPLANÓW ADAPTACJI DO ZMIAN KLIMATU W MIASTACH POWYŻEJ 100 TYS. MIESZKAŃCÓW
Warsztaty 2
Ocena ryzyka – RADOM24 października 2017
Lider ZM:
1) Grażyna Krugły – Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa
Członkowie:
2) Zbigniew Majcher - Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa (p.o Lidera podczas jego nieobecności)
3) Kinga Lewicka – Wieloosobowe Stanowiska ds. realizacji Projektu Life
4) Agnieszka Łapa-Żelachowska – Miejska Pracownia Urbanistyczna
5) Paweł Rybak – Wydział Architektury
6) Jarosław Wójtowicz – Wydział Bezpieczeństwa, Zarządzania Kryzysowego
7) Mirosław Fryze – Biuro Nadzoru Właścicielskiego
8) Nina Garlej – Wydział Zarządzania Nieruchomościami
9) Waldemar Wasiel – Wodociągi Miejskie sp. z o.o.
10) Roman Mrozowicz – Wodociągi Miejskie sp. z o.o.
11) Krzysztof Wójcik - Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji
12) Małgorzata Pietraszewska – Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa
13) Henryk Wójcicki – Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa
14) Ewa Głowacka – Wydział Gospodarki Komunalnej i Lokalowej
15) Jolanta Galuba – Wydział Inwestycji
16) Krzysztof Ferensztajn –Radomskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej RADPEC S.A.
Przedstawienie zespołów - Zespół Miejski
Przedstawienie zespołów
• Zespół Ekspertów
Agnieszka Kuśmierz – kierownik ZE dla miasta Radom
Stefan Obłąkowski - usługi ekosystemowe, kierownik ZE dla miasta Radom
Iwona Wagner- gospodarka wodna / błękitno-zielona infrastruktura
Magdalena Ziółkowska– planowanie przestrzenne
Katarzyna Semaniuk– ochrona środowiska
Piotr Zacharski– energetyka/budownicwo/ochrona powietrza
• Moderator – Mariusz Wawer
Cele warsztatów
Przedstawienie zidentyfikowanych przez ZE i ZM konsekwencji i ryzyka wynikających z zagrożeń klimatycznych dla komponentów wchodzących w skład 4 najbardziej wrażliwych sektorów miasta
Weryfikacja dokonanej oceny ryzyka
Wybranie spośród najbardziej wrażliwych sektorów miasta komponentów o najwyższych poziomach ryzyka
Zidentyfikowanie szans dla miasta wynikających z przewidywanych zmian klimatu
1
2
3
4
Agenda warsztatówCZĘŚĆ I WPŁYW ZMIAN KLIMATU NA SEKTORY MIASTA
09:30 – 10:00 Rejestracja uczestników – kawa integracyjna
10:00 – 10:20 Przywitanie uczestników i wprowadzenie do warsztatów
10:20 – 11:00 Zagrożenia klimatyczne zidentyfikowane w mieście. Wrażliwość, potencjał adaptacyjnyi podatność miasta na zmiany klimatu
11:00 – 11:15 Przerwa kawowa
CZĘŚĆ II OCENA RYZYKA
11:15 – 11:30 Przedstawienie metodyki oceny ryzyka
11:30 – 12:30 ĆWICZENIE 1: Ocena ryzyka – weryfikacja dokonanej oceny konsekwencji zagrożeń dla miasta oraz wybór komponentów o najwyższych poziomach ryzyka dla Radomia
12:30 – 13:15 Podsumowanie dokonanej weryfikacji oceny ryzyka dla Radomia
13:15 – 13:45 ĆWICZENIE 2: Identyfikacja szans dla Radomia wynikających z przewidywanych zmian klimatu
13:45 – 14:00 Podsumowanie warsztatów
14:00 – 14:30 Obiad
Reguły gryWszyscy uczestnicy są równorzędni i mają prawo głosu
W czasie dyskusji nie obowiązuje kolejność wypowiedzi, ale należy słuchać siebie nawzajem
Moderator jest niezależny i bezstronny, towarzyszy uczestnikom w trakcie sesji, dba o komfort dyskusji oraz szanowanie ustalonych reguł gry
W dyskusji używane są konstruktywne i merytoryczne argumenty, a wypowiedzi nie odnoszą się ad persona
Rola interesariuszyInteresariusze oraz lokalne społeczności to kluczowi uczestnicy procesu opracowywania i konsultowania MPA – tylko dzięki nim dokumenty będą mogły zostać efektywnie wdrożone w miastach
AKTYWIZACJA WSPARCIE INFORMOWANIE MOTYWACJA AKCEPTACJA
Praca warsztatowa będzie polegać na weryfikacji dokonanej oceny konsekwencji zagrożeń klimatycznych i wyborze najistotniejszych ryzyk w ramach wspólnej dyskusji
Projekt i jego realizacja wprowadzenie
Założenia projektuPrzygotowanie władz miast i ich mieszkańców do świadomego reagowania na możliwe zmiany klimatu ich skutki (zagrożenia)
Określenie podatności miast na zmiany klimatuZaplanowanie działań adaptacyjnych na poziomie lokalnymPodniesienie świadomości nt. potrzeby adaptacji do zmian klimatu na poziomie lokalnym
Miasta PO RAZ PIERWSZY otrzymają kompleksowe dokumenty identyfikujące zagrożenia wynikające ze zmian klimatu oraz dopracowane, indywidualnie dobrane rozwiązania adaptacyjne
Jednolita, ale elastyczna metodyka dla wszystkich miast, która zapewni spójność strukturalną wszystkich 44 MPA i pozwoli uwzględnić cechy indywidualne poszczególnych miast
Ścisła współpraca Zespołów Ekspertów z Zespołami Miejskimi umożliwi skuteczny przepływ informacji, wspólne wypracowanie projektów MPA, tak aby były one w pełni akceptowane przez lokalną społeczność mogły być wdrażane
Zapewnienie udziału interesariuszy z miasta w opracowaniu MPA pozwoli na akceptację zaproponowanych opcji adaptacji do zmian klimatu oraz ułatwi wdrażanie działań zawartych w MPA w przyszłości
Cel nadrzędny
Działania
Wyróżniki
Korzyści z planowania i wdrażania działań adaptacyjnych
• Wzrost bezpieczeństwa i ochrona zdrowia mieszkańców, np. dzięki efektywnym systemom gospodarowania zasobami wodnymi czy rozbudowanym systemom ochrony przeciwpowodziowej
• Poprawa jakości życia w miastach przez wprowadzenie błękitno-zielonej infrastruktury w przestrzeń miasta i obniżenie ryzyka termicznego
• Zapewnienie spójności i trwałości przestrzennej osnowy przyrodniczej miast
• Wzmocnienie spójności zagospodarowania przestrzennego z aspektami adaptacji do zmian klimatu
• Podniesienie świadomości zmian klimatu wśród mieszkańców i działania edukacyjne, które przyczynią się do wzrostu odpowiedzialności obywateli
• Poprawa współpracy między służbami ratowniczymi a innymi służbami miejskimi
• Rozwój systemów szybkiego reagowania i ostrzegania, m.in. stworzenie systemu wczesnego ostrzegania np. przed falami upałów
Cel nadrzędny MPA
Podniesienie potencjału adaptacyjnego Radomiana zmiany klimatuw celu osiągnięcia zrównoważonego rozwoju oraz poprawy bezpieczeństwa i jakości życia mieszkańców
Status dotychczas zrealizowanych prac
Etap 3: 15 grudnia 2017
Zagrożenia klimatyczne zidentyfikowane w mieście Wrażliwość, potencjał adaptacyjny i podatność miasta na zmiany klimatu
Adaptacja w praktyce. Dostosowanie i profilaktykaAdaptacja to proces dostosowania się do
obecnych lub oczekiwanych warunków
klimatycznych i ich skutków w celu zmniejszenia
lub uniknięcia negatywnych konsekwencji lub
zwiększenie korzyści z nich wynikających
W celu skutecznego zaadaptowania się
konieczne jest wdrożenie licznych działań tzw.
pakietu działań adaptacyjnych, czyli zestawu
działań adaptacyjnych będących odpowiedzią na
zidentyfikowane zagrożenie klimatyczne
Działania informacyjno–edukacyjne
mają na celu budowanie współpracy, edukacjęi informację o zagrożeniach, o wizualizacji rozkładu i ekspozycji ryzyka, planowanych i podjętych działaniach adaptacyjnych, o funkcjonujących systemach monitorowania i ostrzegania oraz propagowanie dobrych praktyk
Działania organizacyjne
wymuszające zmiany w planowaniu przestrzennym, organizacji przestrzeni publicznej, zmiany prawa miejscowego, stworzenie wytycznych postępowania w sytuacjach zagrożenia, zmiany podejścia do komponentów miasta
Działania techniczne
o charakterze twardym/inwestycyjnym pozwalające w szybkim czasie uzyskać efekty adaptacji miasta do zmian klimatu
Co zmienia się w klimacie Polski?
Duża zmienność temperatury powietrza z roku na rok
Systematycznie rośnie temperatura powietrza – około 0,7°C na 100 lat
Ostatnie 40 lat jest najcieplejszym okresem w historii obserwacji
Opady w ciepłej porze roku są bardziej gwałtowne
Powodzie miejskie i rzeczne po krótkich i intensywnych opadach deszczu
Najistotniejsze zjawiska klimatycznei ich pochodne w Radomiu
1. Fale upałów
2. Deszcze nawalne
3. Okresy bezopadowe z wysoką temperaturą
4. Powodzie nagłe/miejskie
5. Burze/ w tym burze z gradem
6. Zanieczyszczenie powietrza
18 sektorów / obszarów
Zdrowie publiczneTransport Gospodarka wodna Turystyka Usługi publiczne
Różnorodność biologiczna Dziedzictwo kulturoweGospodarka przestrzennaTereny przemysłowe
Strefa wybrzeżaPrzemysł, w tym budownictwo
Zabudowa mieszkaniowa o wysokiej intensywności
Zabudowa mieszkaniowa o niskiej intensywności
Pozostała infrastruktura
Energetyka
Tereny niezabudowaneTereny usług o swobodnej lokalizacjiRolnictwo
Kiedy mówimy o wrażliwości sektora na zmiany klimatu? Wrażliwość – stopień, w jakim układ miejski reaguje na zmiany klimatu, które mogą być korzystne lub niekorzystne; wpływ ten może być bezpośredni lub pośredni
Ulewne deszcze
Wrażliwość
Transport
Podsystem szynowy
Podsystem drogowy
Ulewa w Radomiu, 04.05. 2017
Ocena wrażliwości dla RadomiaOcenie wrażliwości podlega 18 głównych sektorów/obszarów funkcjonowania miast
TRANSPORT | ENERGETYKA | TURYSTYKA | ROLNICTWO | USŁUGI PUBLICZNE | TERENY
PRZEMYSŁOWE | TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ O WYSOKIEJ INTENSYWNOŚCI | TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ O NISKIEJ INTENSYWNOŚCI | TERENY NIEZABUDOWANE | TERENY
USŁUG O SWOBODNEJ LOKALIZACJI | BIORÓŻNORODNOŚĆ | DZIEDZICTWO KULTUROWE |
GOSPODARKA PRZESTRZENNA | GOSPODARKA WODNA | ZDROWIE PUBLICZNE | STREFA WYBRZEŻA | PRZEMYSŁ, W TYM BUDOWNICTWO
Analiza pozwoliła wybrać cztery najbardziej wrażliwe na zmiany klimatu sektory/obszary miasta
Potencjał adaptacyjny miasta – co to jest?Potencjał adaptacyjny – zdolność miasta do dostosowania się do zmian klimatu, do poradzenia sobie z negatywnymi skutkami tych zmian, jak i wykorzystania szans, które niosą
Zdolność ta zależna jest od zasobów instytucjonalnych, finansowych, infrastrukturalnychi kapitału społecznego
ww
w.c
ho
rzo
w.s
lask
a.p
olic
ja.g
ov.
pl
• Radomska Stacja Pogotowia
Ratunkowego
• Centrum Powiadamiania
Kryzysowego
Możliwość wdrażania
zielonej infrastruktury
System edukacji
Kapitał Społeczny
Kategorie zasobów
Przygotowanie służb miejskich
Możliwości finansowe
Mechanizmy informowania i ostrzegania
Organizacja współpracy z gminami sąsiednimi
w zakresie zarządzania kryzysowego
Systemowość ochrony i kształtowania
ekosystemów miejskich
Istniejące zaplecze innowacyjne
Sieć oraz wyposażenie instytucji i placówek miejskich w sektorze
ochrony zdrowia i edukacji
Kapitał społeczny
Ocena potencjału adaptacyjnego
Przygotowanie służb miejskich
Zarządzanie kryzysowe -organizacja współpracy z
gminami sąsiednimi
Systemowość ochrony i kształtowania
ekosystemów miejskich (BZI)
Istniejące zaplecze innowacyjne
Kapitał społeczny
ŚREDNI
WYSOKI
Możliwości finansowe
Mechanizmy informowania i ostrzegania
Sieć oraz wyposażenie instytucji i placówek miejskich ochrony
zdrowia i edukacji
Kompleksowy system
informowania o zagrożeniach
Czym jest podatność miasta?
Wrażliwość miasta Potencjał adaptacyjny miasta
+Podatność
miasta =
Zaangażowani mieszkańcy
Podatność miasta na zmiany klimatu jest pochodną wrażliwości i potencjału adaptacyjnego. Analiza podatności służy ocenie odporności miasta i zdolności do radzenia sobie z konsekwencjami zmian klimatu – zarówno negatywnymi, jak i pozytywnymi
ww
w.d
zien
nik
zach
od
ni.p
l
Zaangażowani
mieszkańcy
Zapewniony budżet
Kompleksowy
system
informowania o
zagrożeniach
Sprawnie działające
służby miejskie
Co wpływa na podatność miasta? Podatność miasta na zmiany klimatu jest tym większa im słabszy jest jego potencjał adaptacyjny
Duża wrażliwość komponentu miasta
Średni lub niski potencjał adaptacyjny
DUŻA PODATNOŚĆ KOMPONENTU NA ZMIANY
KLIMATU
Duża wrażliwość komponentu miasta
Wysoki potencjał adaptacyjny
ŚREDNIA PODATNOŚĆ KOMPONENTU NA ZMIANY
KLIMATU
+
+
=
=
Wyniki analizy podatności miasta
ZDROWIE PUBLICZNE I GRUPY SZCZEGÓLNIE WRAŻLIWE
Wyniki analizy podatności miasta
GOSPODARKA PRZESTRZENNA
GOSPODARKA WODNA
Wyniki analizy podatności miasta
TRANSPORT
Ocena ryzyka - podejście
27
Ustalenie komponentów o bardzo wysokim i wysokim poziomie ryzyka to:– priorytety działań dla MPA – konieczność podjęcia działań adaptacyjnych – poprawienie potencjału adaptacyjnego miasta– zmniejszenie podatności miasta
Ocena prawdopodobieństwa (P) – na podstawie 5 stopniowej skali w oparciu o obserwacje zjawisk klimatycznych w ciągu 35 lat i inne dane
Ocena konsekwencji (K) – ocena konsekwencji negatywnych zjawisk w oparciu o 5 stopniową skalę
Analiza ryzyka dotyczy oceny prawdopodobieństwa i konsekwencji wystąpienia zjawisk klimatycznych
Ocena dokonywana jest w skali 1-5 dla każdego komponentu w sektorze
Ocena ryzyka dla komponentu – przykład
Wysokie temperatury
Zdrowie publiczne
Wrażliwość
Podatność
Ryzyko
Prawdopodobieństwo
Potencjał
• temp. otoczenia 1C o w st. do wartości progowej (Europa półn: 23,3C) = współczynnika umieralności o 1,84 - 3,12% (Baccini 2008)
• min. i max. temp. dobowej o 3C = ilości hospitalizacji z powodów naczyniowych o około 6-18% u osób w wieku 70+ (Ebi 2004, dane dla W San Francisco i Sacramento)
• śr. temp. dobowej o 1C w ciągu 24 h = hospitalizacji z powodu udaru niedokrwiennego mózgu o 2,1% (Dawson 2008)
• temp. max. o 1C = częstości zawałów serca o 17,5% a niewydolności krążenia o 13,2% (Koken 2003)
• śr. temp. dobowej o 1C = ok. 2,7% częstości hospitalizacji w związku z przewlekłymi chorobami układu oddechowego (Lin 2009)
Lato 2003 – najcieplejsze lato w Europie od
początku prowadzenia pomiarów temperatur
– z powodu czerwcowej fali upałów zginęło
około 52 tys. osób.
Przerwa kawowa
Przedstawienie metodyki oceny ryzyka
Skala oceny prawdopodobieństwa 31
5
Predykcja/T
rend
rosnący
4
Predykcja/T
rend
rosnący
3
Predykcja/T
rend
zmienny
2Predykcja/T
rend stały
1
Predykcja/T
rend
malejący
Trend/predykcja wykazuje spadek
Trend/predykcja nie wykazuje wzrostu lub spadku
Duża zmiennośc parametrów kierunek
trendu/predykcji
Trend/predykcja wykazuje wzrost ale jest on opisany
tylko jednym parametrem
Trend/predykcja wykazuje wzrost ale jest on opisany
więcej niż jednym parametrem (np. liczba dni dla fal
upałów będzie większa z równoczesnym wzrostem
liczby fal upałów)
małe
okazjonalne
średnie
duże
bardzo duże
Prawdopodobieństwo
Skala oceny konsekwencji zjawisk klimatycznychNieistotne (1)
brak uszkodzeń infrastruktury; brak negatywnego wpływu na zdrowie ludzkiebrak lub minimalny wpływ na środowisko; minimalne straty finansowe
Niskie (2)
zakłócenie funkcjonowania działalności/usług na dzień lub dwa; lokalne uszkodzenia infrastruktury; nieznaczny niekorzystny wpływ na zdrowie ludzkie; minimalny wpływ na gatunki; umiarkowane straty finansowe odczuwalne przez niewielką grupę mieszkańców/właściciel
Średnie (3)
zakłócenie funkcjonowania działalności/usług przez kilka dni; rozległe szkody w zakresie infrastruktury wymagające konserwacji i naprawy; niekorzystny wpływ na zdrowie ludzkie; konieczność wysiedlenia mieszkańców z domów; niekorzystny wpływ na środowisko; duże straty finansowe poniesione przez wielu mieszkańców/właścicieli
Wysokie (4)
długoterminowe zakłócenie funkcjonowania działalności i usług; uszkodzenie istniejącej infrastruktury lub straty wymagające kosztownych napraw; trwałe uszkodzenie fizyczne i pojedyncze zgony; znaczący wpływ na środowisko; duże straty finansowe poniesione przez wielu mieszkańców/właścicieli/firm
Katastrofalne (5)
trwałe uszkodzenie infrastruktury i / lub utrata usług infrastrukturalnych w całym regionie; duże straty finansowe związane z koniecznością przeprowadzenia działań naprawczych i / lub odtworzenia zasobów środowiskowych; niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi wymagający natychmiastowego reagowania, łącznie z przypadkami kalectwa lub śmierci w wyniku zdarzenia; trwała utrata zasobów środowiskowych; ogromne straty finansowe poniesione przez wielu mieszkańców /przedsiębiorstwa/miasto.
Poziom ryzyka dla miasta
Poziom ryzyka
Bardzo wysokie
Wysokie
Średnie
Niskie
wdrożenia działań adaptacyjnych, najszybciej jak to możliwe
wdrożenia działań adaptacyjnych do 2030
działania adaptacyjne mogą być wdrażane w czasie dłuższym niż do 2030
nie wymagają podejmowania działań
Priorytet działań
1 2 3 4 5
55 10 15 20 25
44 8 12 16 20
33 6 9 12 15
22 4 6 8 10
11 2 3 4 5
Ko
nse
kw
en
cje
Prawdopodobieństwo
RYZYKO
Populacja miasta 4 3 2 2 4 3 1 2 2 2 3 2,0 2 2 5 3 5 3 1 2 3 2 2 2 1 1 1 1 2 2 5 3 5 3 5 3 1 2 4 2
Osoby > 65 roku życia 4 4 2 3 4 4 1 3 2 3 3 3,0 2 3 5 4 5 3 1 2 3 2 2 3 1 1 1 1 2 2 5 3 5 4 5 4 1 2 4 2
Dzieci < 5 roku życia 4 4 2 3 4 3 1 3 2 2 3 2,0 2 2 5 2 5 3 1 2 3 2 2 2 1 1 1 1 2 2 5 3 5 4 5 4 1 2 4 2
Osoby przewlekle chore (choroby układu krążenia i układu
oddechowego)4 4 2 2 4 4 1 2 2 3 3 3,0 2 3 5 4 5 3 1 2 3 3 2 3 1 1 1 1 2 2 5 3 5 4 5 4 1 3 4 2
Osoby niepełnosprawne z ograniczoną mobilnością 4 3 2 3 4 3 1 3 2 2 3 2,0 2 3 5 3 5 3 1 2 3 2 2 2 1 1 1 1 2 2 5 3 5 3 5 3 1 2 4 2
Osoby bezdomne 4 3 2 2 4 3 1 2 2 2 3 3,0 2 3 5 3 5 3 1 2 3 2 2 2 1 1 1 1 2 2 5 3 5 3 5 3 1 2 4 2
Infrastruktura ochrony zdrowia 4 2 2 2 4 2 1 3 2 1 3 1,0 2 1 5 2 5 3 1 2 3 1 2 1 1 1 1 1 2 1 5 3 5 1 5 1 1 2 4 2
Infrastruktura opieki społecznej 4 2 2 2 4 2 1 2 2 1 3 1,0 2 1 5 2 5 3 1 2 3 1 2 1 1 1 1 1 2 1 5 3 5 1 5 1 1 2 4 2
2
Tem
per
atu
ra
min
imal
na
Tem
per
atu
ra
mak
sym
aln
a
Sto
pn
iod
ni <
17
Sto
pn
iod
ni >
27
Bu
rze
(w t
ym
bu
rze
z
grad
em)
Ko
nce
ntr
acja
zan
iecz
yszc
zeń
po
wie
trza
Siln
y i b
ard
zo
siln
y w
iatr
2524232276 98
Tem
per
atu
ra
prz
ejśc
iow
a
Fale
zim
na
Po
wo
dzi
e
nag
łe/
po
wo
dzi
e
mie
jski
e
Po
wó
dź
od
stro
ny
mo
rza
Po
wó
dź
od
stro
ny
rzek
Nie
do
bo
ry
wo
dy
Okr
esy
niż
ów
kow
e
Okr
esy
bez
op
ado
we
z
wys
oką
tem
per
atu
rą
Dłu
gotr
wał
e
okr
esy
bez
op
ado
we
Ekst
rem
aln
e
op
ady
śnie
gu
Des
zcze
naw
aln
e
Smo
g
Wzr
ost
po
zio
mu
mo
rza
11
MW
C
Licz
ba
dn
i z T
sr -
5 d
o 2
,5 i
op
adem
Mię
dzy
do
bo
wa
zmia
na
tem
per
atu
ry
KPRK KPRK KP KP
ANALIZA RYZYKA
43
RRKPP RKPRK PRKPRKPRKPR
Opady141
Komponent
1312 2120191817
Osu
wis
ka
P RK
5 10 1615
Fale
up
ałó
w
KPPRKPR RKPR KPRKPRKPR P RKPRK KPRKP KPRKPR
Wiatr
Zjawiska klimatyczne i ich pochodne
Termika Powietrze
R R
Matryca oceny ryzyk dla miasta
34
ZDROWIE PUBLICZNE I GRUPY SZCZEGÓLNIE WRAŻLIWE
MWC Deszcze nawalneFale upałówTemp. max Zanieczyszcz.
powietrza
Smog
Powodzie miejskie
Sektor/ obszar
Gospodarka przestrzenna miasta Planowanie przestrzenne (tereny rozwojowe) 4 4 2 1 4 4 1 1 2 1 3 1,0 2 1 5 3 5 4 1 1 3 3 2 3 1 2 1 2 2 3 4 3 5 4 5 4 1 2 4 2
K RK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R P
Siln
y i b
ard
zo
siln
y w
iatr
Bu
rze
(w t
ym
bu
rze
z
grad
em)
ANALIZA RYZYKA
P K R P K R P
Po
wó
dź
od
stro
ny
rzek
Po
wó
dź
od
stro
ny
mo
rza
Po
wo
dzi
e
nag
łe/
po
wo
dzi
e
mie
jski
e
Osu
wis
ka
Ko
nce
ntr
acja
zan
iecz
yszc
zeń
po
wie
trza
Smo
g
Des
zcze
naw
aln
e
Ekst
rem
aln
e
op
ady
śnie
gu
Dłu
gotr
wał
e
okr
esy
bez
op
ado
we
Okr
esy
bez
op
ado
we
z
wys
oką
tem
per
atu
rą
Okr
esy
niż
ów
kow
e
Nie
do
bo
ry
wo
dy
Fale
zim
na
Tem
per
atu
ra
prz
ejśc
iow
a
Mię
dzy
do
bo
wa
zmia
na
tem
per
atu
ry
Licz
ba
dn
i z T
sr -
5 d
o 2
,5 i
op
adem
MW
C
Wzr
ost
po
zio
mu
mo
rza
21 22 23 24 25
Tem
per
atu
ra
mak
sym
aln
a
Tem
per
atu
ra
min
imal
na
Sto
pn
iod
ni <
17
Sto
pn
iod
ni >
27
Fale
up
ałó
w
15 16 17 18 19 209 10 11 12 13 143 4 5 6 7 8
Komponent
Zjawiska klimatyczne i ich pochodne
Termika Opady Powietrze Wiatr1 2
Matryca oceny ryzyk dla miasta
35
GOSPODARKA PRZESTRZENNA
MWC Deszcze nawalne
Podsystem zaopatrzenia w wodę 4 2 2 2 4 2 1 2 2 1 3 1,0 2 1 5 2 5 2 1 2 3 2 2 2 1 2 1 2 2 2 5 2 5 1 5 1 1 1 4 1
Podsystem gospodarki ściekowej 4 3 2 2 4 3 1 2 2 1 3 1,0 2 1 5 2 5 4 1 3 3 3 2 3 1 3 1 1 2 4 5 4 5 1 5 1 1 1 4 3
Infrastruktura przeciwpowodziowa 4 3 2 2 4 3 1 2 2 1 3 1,0 2 1 5 5 3 1 1 3 2 2 3 1 2 1 1 2 2 5 3 5 1 5 1 1 1 4 2
K RK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R P
Siln
y i b
ard
zo
siln
y w
iatr
Bu
rze
(w t
ym
bu
rze
z
grad
em)
ANALIZA RYZYKA
P K R P K R P
Po
wó
dź
od
stro
ny
rzek
Po
wó
dź
od
stro
ny
mo
rza
Po
wo
dzi
e
nag
łe/
po
wo
dzi
e
mie
jski
e
Osu
wis
ka
Ko
nce
ntr
acja
zan
iecz
yszc
zeń
po
wie
trza
Smo
g
Des
zcze
naw
aln
e
Ekst
rem
aln
e
op
ady
śnie
gu
Dłu
gotr
wał
e
okr
esy
bez
op
ado
we
Okr
esy
bez
op
ado
we
z
wys
oką
tem
per
atu
rą
Okr
esy
niż
ów
kow
e
Nie
do
bo
ry
wo
dy
Fale
zim
na
Tem
per
atu
ra
prz
ejśc
iow
a
Mię
dzy
do
bo
wa
zmia
na
tem
per
atu
ry
Licz
ba
dn
i z T
sr -
5 d
o 2
,5 i
op
adem
MW
C
Wzr
ost
po
zio
mu
mo
rza
21 22 23 24 25
Tem
per
atu
ra
mak
sym
aln
a
Tem
per
atu
ra
min
imal
na
Sto
pn
iod
ni <
17
Sto
pn
iod
ni >
27
Fale
up
ałó
w
15 16 17 18 19 209 10 11 12 13 143 4 5 6 7 8
Komponent
Zjawiska klimatyczne i ich pochodne
Termika Opady Powietrze Wiatr1 2
Matryca oceny ryzyk dla miasta
36
GOSPODARKA WODNA
MWC BurzePowodzie miejskieDeszcze nawalneFale upałówTemp. max
Podsystem szynowy 4 2 2 2 4 2 1 2 2 2 3 2,0 2 2 5 2 5 2 1 3 3 1 2 1 1 1 1 1 2 2 5 1 5 1 5 1 1 2 4 2
Podsystem drogowy 4 3 2 3 4 3 1 2 2 2 3 2,0 2 3 5 3 5 4 1 3 3 1 2 2 1 1 1 1 2 2 5 4 5 3 5 3 1 2 4 2
Podsystem lotniczy 4 2 2 2 4 2 1 2 2 2 3 2,0 2 3 5 2 5 2 1 3 3 1 2 2 1 1 1 1 2 1 5 1 5 1 5 1 1 2 4 2
Podsystem - transport publiczny miejski 4 3 2 2 4 3 1 3 2 2 3 2,0 2 3 5 3 5 4 1 3 3 1 2 2 1 1 1 1 2 2 5 4 5 3 5 3 1 2 4 2
K RK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R PK R P K R P
Siln
y i b
ard
zo
siln
y w
iatr
Bu
rze
(w t
ym
bu
rze
z
grad
em)
ANALIZA RYZYKA
P K R P K R P
Po
wó
dź
od
stro
ny
rzek
Po
wó
dź
od
stro
ny
mo
rza
Po
wo
dzi
e
nag
łe/
po
wo
dzi
e
mie
jski
e
Osu
wis
ka
Ko
nce
ntr
acja
zan
iecz
yszc
zeń
po
wie
trza
Smo
g
Des
zcze
naw
aln
e
Ekst
rem
aln
e
op
ady
śnie
gu
Dłu
gotr
wał
e
okr
esy
bez
op
ado
we
Okr
esy
bez
op
ado
we
z
wys
oką
tem
per
atu
rą
Okr
esy
niż
ów
kow
e
Nie
do
bo
ry
wo
dy
Fale
zim
na
Tem
per
atu
ra
prz
ejśc
iow
a
Mię
dzy
do
bo
wa
zmia
na
tem
per
atu
ry
Licz
ba
dn
i z T
sr -
5 d
o 2
,5 i
op
adem
MW
C
Wzr
ost
po
zio
mu
mo
rza
21 22 23 24 25
Tem
per
atu
ra
mak
sym
aln
a
Tem
per
atu
ra
min
imal
na
Sto
pn
iod
ni <
17
Sto
pn
iod
ni >
27
Fale
up
ałó
w
15 16 17 18 19 209 10 11 12 13 143 4 5 6 7 8
Komponent
Zjawiska klimatyczne i ich pochodne
Termika Opady Powietrze Wiatr1 2
Matryca oceny ryzyk dla miasta
37
TRANSPORT
Zanieczyszcz.
powietrza
SmogPowodzie miejskieMWC Deszcze nawalne
Fale upałówTemp. max
Przykład oceny ryzyka
Sektory/obszar
i komponenty miasta
Zjawiska klimatyczne i ich pochodne
Deszcz nawalny WMC
P K P K
Transport Podsystem drogowy5 4 5 3
Ćwiczenie 1
Sektory/obszar
i komponenty miasta
Zjawiska klimatyczne i ich pochodne
MWC Ekstremalne opady śniegu
P K P K
Zdrowie Publiczne
Osoby przewlekle chore
(choroby układu krążenia i
układu oddechowego)
5 4 1 2
Ćwiczenie 1
Ocena ryzyka Cel: Weryfikacja dokonanej oceny ryzyka i wybranie spośród najbardziej wrażliwych
sektorów miasta komponentów o najwyższych poziomach ryzyka
Zadanie: dla każdej z grup analizujących 1 sektor i jego komponenty
– Wskazanie z jaką oceną konsekwencji („K”) dla danego komponentu nie zgadzają się Państwo
– Wypisanie argumentów i przykładów uzasadniających wnioskowaną zmianę oceny „K” dokonanej przez Ekspertów
– „P” prawdopodobieństwo wystąpienia danego zjawiska klimatycznego ustalone na podstawie trendów lub scenariusza klimatycznego
– Zebranie informacji, jakie doświadczenia mają Interesariusze w związku z ocenionymi konsekwencjami (kiedy wystąpiły te zjawiska, jaka była skala zmian)
Czas: max. 40 minut praca w grupach, max. 40 min. prezentacja wyników pracy 4 grup
Ćwiczenie 1
Ocena ryzyka
Sektory/obszar
i komponenty miasta
Zjawiska klimatyczne i ich pochodne
Zjawisko 1 Zjawisko 2 Zjawisko 3 ...
P K P K P K P K
Sektor 2
Komponent 1 2 3 1 3 2 5 5 5
Komponent 2 4 5 4 4 3 2 1 1
Nie zgadzam się z oceną, bo… Argument + Przykład
Ćwiczenie 1
P – Prawdopodobieństwo K – Konsekwencje
Najistotniejsze ryzyka dla komponentów w 4 najbardziej wrażliwych sektorach Radomia
bardzo wysoki poziom ryzyka – wskazuje zjawiska wymagające bezwzględnego wdrożenia działań adaptacyjnych, najszybciej jak to możliwe:
– ……………………………………
– ……………………………………
– ……………………………………
wysoki poziom ryzyka – wskazuje zjawiska, wymagające wdrożenia działań adaptacyjnych w horyzoncie 2030
– ……………………………………
– ……………………………………
– ……………………………………
Ćwiczenie 1 – Podsumowanie
Ćwiczenie 2
Szanse dla Radomia wynikające ze zmian klimatu
Do pozytywnych cech klimatycznych miasta należy:
• niewielkie bezpośrednie zagrożenie wynikające z powodzi od strony rzek,• wyższe przepływy niskie i średnie w rzekach, mniej więcej stabilna sytuacja
odnośnie niżówek,• łagodniejsze zimy,• spadek liczby dni z porywami wiatru,
Szanse dla Radomia wynikające ze zmian klimatu
Cel: Zebranie pomysłów w zakresie korzystnych skutków zmian klimatycznych dla miasta
Zadanie:
Zebranie na karteczkach szans zidentyfikowanych w każdej grupie wraz ze wskazaniem czynnika klimatycznego, którego dotyczy szansa
Umieszczenie szans na mapie myśli „Drzewo Szans” przez Moderatora
Podsumowanie: Wypełnienie mapy myśli
Czas: max. 30 minut
Ćwiczenie 2
Przykłady szans dla miasta
Obniżenie średniego zapotrzebowania na energię w sezonie grzewczym z uwagi na łagodniejsze i cieplejsze zimy
Wydłużenie czasu prac budowlanych ze względu na skrócenie okresu występowania niskich temperatur oraz malejącą liczbę dni z pokrywą śnieżną
Zmniejszenie liczby zachorowań spowodowanych niskimi temperaturami ze względu na łagodniejsze i cieplejsze zimy
Zmniejszenie szkód w infrastrukturze drogowej spowodowanych przez silne mrozy
Ćwiczenie 2
Zjawiska
klimatyczne i ich
pochodne
Wiatr
Temperatury Opady
Jakość
powietrza
Pozytywne
konsekwencje
Mapa myśli „Drzewo szans”
Ćwiczenie 2
Pozytywne
konsekwencje
Pozytywne
konsekwencje
Pozytywne
konsekwencje
Pozytywne
konsekwencje
Pozytywne
konsekwencjePozytywne
konsekwencje
Podsumowanie warsztatów
Co dziś zostało omówione?
Wyniki prac warsztatowych
Wybrano spośród najbardziej wrażliwych sektorów miasta komponenty o najwyższych poziomach ryzyka
Zidentyfikowane szanse dla miasta wynikające z przewidywanych zmian klimatu
Podsumowanie
1. Zapraszamy Kierownika Zespołu Miejskiego do uzgodnienia protokołu z warsztatów
2. Prosimy o upewnienie się, że wszyscy z Państwa podpisali listę obecności
3. Prosimy o wypełnienie ankiety ewaluacyjnej
Zapraszamy na obiad
Zapraszamy do angażowania się w 44 MPA
www.44mpa.pl Kanały SoMe@44mpaPL
Publikacje oraz materiały informacyjno-promocyjne
Dziękujemy za uwagę!
Zapraszamy na stronę projektuwww.44mpa.pl
oraz profile