Download - Opdracht vorige week
Geheugen
Vorige week: Hoofdstuk 6: Opslaan (acquisition / encoding)
Vandaag: Hoofdstuk 7: Onthouden (retention / consolidation / storage)
17 september: Hoofdstuk 8: Terugzoeken(retrieval)
Opdracht vorige weekGeef een beschrijving van de ‘power law of learning’.De ‘power law of learning’ beschrijft het opmerkelijke fenomeen dat
bijna alle leerfuncties beschreven kunnen worden met een power functie (1 punt). Een power functie is te herkennen door een log-log transformatie te doen: als log tijd afgezet tegen log oefening een rechte lineaire relatie laat zien, dan is sprake van een power functie (1 punt). De power functie laat zien dat als er oneindig wordt doorgeleerd, de baten van het doorleren steeds minder en minder worden. (1 punt). Dit wordt de eigenschap van negatieve acceleratie genoemd: elke eenheid van oefening levert een steeds kleiner wordende verbetering in de prestatie op (de “law of diminishing returns”) (1 punt). In termen van geheugen kan dit uitgelegd worden als het feit dat oefening de sterkte van de herinnering doet toenemen, maar die sterkte neemt toe met steeds kleinere hoeveelheid (1 punt).
Opdracht vorige week
Proefpersonen krijgen de volgende zin te horen: ‘De docent sloeg de student.’ Na tien minuten krijgen de proefpersonen de volgende zinnen te horen:a. De student werd geslagen door de docent.b. De student sloeg de docent.c. De docent werd geslagen door de student.d. De docent sloeg de student.
De proefpersonen moeten aangeven welke zin zij tien minuten geleden hebben gehoord. Welke twee antwoorden zullen door de proefpersonen het meest worden gekozen? Geef een toelichting op je antwoord.
Opdracht vorige week
Goede antwoorden: a (1 punt) en d (1 punt). Toelichting: Uit experimenten is gebleken dat mensen die een zin horen, eerder een betekenisvolle interpretatie onthouden, dan de exacte bewoordingen (1 punt). Volgens Kintsch’s Propositional Theory of Text Memory” komt dit omdat mensen informatie onthouden in de vorm van proposities: de kleinste eenheid van kennis die kan worden gezien als een aparte bewering (1 punt). In essentie komt het erop neer dat de propositie het abstracte idee is achter de zin die is gehoord. Mensen onthouden deze propositie, en dus niet de exacte bewoordingen (1 punt).
Overzicht dit college
Waarom vergeten we dingen?
• Ebbinghaus’ retentie-functie• Power law of forgetting• Spacing effects• Decay hypothesis• Interference hypothesis• Arousal en vergeten
Ebbinghaus’ retentie-functie
Power law of forgetting
Kan vergeten, net als leren, worden weergegeven met een powerfunctie?
Wixted & Ebbesen (1991)
Drie experimenten
Power law of forgetting
Experiment 1:
Proefpersonen zagen lijst met zes woorden
Conditie 1: elk woord bleef 1 sec op scherm
Conditie 2: elk woord bleef 5 sec op scherm
Power law of forgetting
Experiment 1:
Retentie-intervals:Conditie 1: 2.5 secConditie 2: 5 secConditie 3: 10 secConditie 4: 20 secConditie 5: 40 sec
Tijdens de retentie-intervals: distractors
Power law of forgetting
Experiment 1:
Resultaten
Power law of forgetting
Experiment 2:
Proefpersonen zagen 40 foto’s van gezichten
Conditie 1: elke foto bleef 3 sec op scherm
Conditie 2: elke foto bleef 11 sec op scherm
Power law of forgetting
Experiment 2:
Retentie-intervals:Conditie 1: 1 uurConditie 2: 1 dagConditie 3: 1 weekConditie 4: 2 weken
Na de retentie-interval zagen proefpersonen 80 foto’s, waaronder de 40 bekeken foto’s
Power law of forgetting
Experiment 2:
Resultaten
Power law of forgetting
Experiment 3:
Duiven zagen simpele stimuli (rood rondje of groen vierkantje)
Retentie-intervals:Conditie 1: 0.5 secConditie 2: 1 secConditie 3: 2 secConditie 4: 6 sec
Power law of forgetting
Experiment 3:
Resultaten
Power law of forgetting
Waarom is de ‘power law of forgetting’ een universeel kenmerk van geheugen?
Anderson & Schooler (1991)
De ‘power law of forgetting’ past bij de statistische structuur van de omgeving
Power law of forgetting
Anderson & Schooler (1991)
730 dagen New York Times
Als een woord gisteren in de krant stond, is de kans groot dat het woord vandaag weer in de krant staat (kort retentie-interval)
Als een woord een maand geleden in de krant stond, en daarna niet meer, dan is de kans klein dat het woord vandaag in de krant staat
Power law of forgetting
Hersenen
Long-term potentiation (LTP): neuraal leren na stimulatie van een hersengebied, bijvoorbeeld hippocampus
Barnes (1979):Hoe langer het retentie-interval tussen stimulatie en meting, des te minder sterk was de LTP (ratten)
Overzicht dit college
Waarom vergeten we dingen?
• Ebbinghaus’ retentie-functie• Power law of forgetting• Spacing effects• Decay hypothesis• Interference hypothesis• Arousal en vergeten
Spacing effects
Wanneer onthoud je het beste: leren met regelmatige tussenpozen, of in korte tijd alles leren?
Glenberg (1976)
SCHOEN - HUIS
BOOM - KAR
SCHOEN - HUIS
POP - FIETS
ROOS - NEK
VERF - LAMP
POP - FIETS
POP - ?
ROOS - NEK
SCHOEN - ?
JAS - KRAAM
BOOM - KAR
ROOS - ?
Spacing effect
Twee factoren:
- het aantal trials tussen aanbieding 1 en aanbieding 2 van woordpaar
- het aantal trials tussen aanbieding 2 en de test
Spacing effect
Resultaten
Spacing effect
Conclusie
Informatie lange tijd onthouden: ruime intervals tussen leermomenten
Informatie onthouden voor een specifiek moment: korte intervals tussen leermomenten
Spacing effectKarpicke & Roediger (2007)
Vijf condities:
1) Opeen: 1 woordpaar - 3 tests (0-0-0)
2) Uitgesmeerd: 1 woordpaar - 1 trial - 1 test - 5 trials - 1 test - 9 trials - 1 test (1-5-9)
3) Gelijk aantal: 1 woordpaar - 5 trials - 1 test - 5 trials - 1 test - 5 trials - 1 test (5-5-5)
4) Meteen: 1 woordpaar - 1 trial - 1 test (1)
5) Uitstel: 1 woordpaar - 5 trials - 1 test (5)
Spacing effect
Karpicke & Roediger (2007)
Resultaten zonder feedback:10 min 2 dagen
1) Opeen: (0-0-0) 47% 20%
2) Uitgesmeerd: (1-5-9) 71% 33%
3) Gelijk aantal: (5-5-5) 62% 45%
4) Meteen: (1) 65% 22%
5) Uitstel: (5) 57% 30%
Spacing effectKarpicke & Roediger (2007)
Resultaten met feedback: 10 min 2 dagen
1) Opeen: (0-0-0) 49% 19%
2) Uitgesmeerd: (1-5-9) 90% 49%
3) Gelijk aantal: (5-5-5) 87% 60%
4) Meteen: (1) 60% 24%
5) Uitstel: (5) 71% 36%
Overzicht dit college
Waarom vergeten we dingen?
• Ebbinghaus’ retentie-functie• Power law of forgetting• Spacing effects• Decay hypothesis• Interference hypothesis• Arousal en vergeten
Decay hypothesis
We vergeten dingen simpelweg omdat herinneringen steeds zwakker worden over de tijd
Evidentie:• Ebbinghaus’ retentie-functie• Power law of forgetting
Probleem:Tijd kan geen oorzaak zijn; is geen biologisch proces
Decay hypothesis
Betere formulering: we vergeten door neurale verandering over de tijd
Zit een kern van waarheid in: zie studie long-term potentiation
Maar simpelweg “decay” is niet een afdoende verklaring: sommige dingen vergeet je, andere dingen niet
Interference hypothesis
We vergeten omdat nieuwe herinneringen de plaats innemen van oude herinneringen
Drie vormen van interferentie:
1) Negatieve transfer: het leren van eerdere informatie belemmert het leren van nieuwe informatie
DAS - RADIODAS - KOFFER
Interference hypothesis
Drie vormen van interferentie:
2) Proactieve interferentie: het leren van eerdere informatie versnelt het vergeten van nieuwe informatie
Slechtere prestatie direct na het leren: negatieve transfer
Gelijke prestatie direct na het leren, maar afnemende prestatie over de tijd: proactieve interferentie
Interference hypothesis
Drie vormen van interferentie:
3) Retroactieve interferentie: het leren van nieuwe informatie versnelt het vergeten van eerder geleerde informatie
DAS - RADIODAS - KOFFER
Interference hypothesis
Test proactieve interferentie
Controle-conditie zonder interferentie:
Rust
Taak: Leer DAS - KOFFER
Test: Reproduceer DAS - KOFFER
Interference hypothesis
Test van proactieve interferentie
Conditie met proactieve interferentie 1)
Taak 1: Leer DAS - RADIO
Taak 2: Leer DAS - KOFFER (langzamer dan in controle-conditie)
Test: Reproduceer DAS - KOFFER (slechter dan in controle-conditie)
Het geleerde in taak 1 bemoeilijkt het onthouden van taak 2
Interference hypothesis
Test van proactieve interferentie
Conditie met proactieve interferentie 2)
Taak 1: Leer AAP - RADIO
Taak 2: Leer DAS - KOFFER (sneller dan in controle-conditie: learning-to-learn)
Test: Reproduceer DAS - KOFFER (slechter dan in controle-conditie)
Het geleerde in taak 1 bemoeilijkt het onthouden van taak 2
Interference hypothesis
Test van retroactieve interferentie
Controle-conditie zonder interferentie:
Taak: Leer DAS - RADIO
Rust
Test: Reproduceer DAS - RADIO
Interference hypothesis
Test van retroactieve interferentie
Conditie met retroactieve interferentie 1)
Taak 1: Leer DAS - RADIO
Taak 2: Leer DAS - KOFFER
Test: Reproduceer DAS - RADIO (slechter dan in controle-conditie)
Het geleerde in taak 2 bemoeilijkt het onthouden van taak 1
Interference hypothesis
Test van retroactieve interferentie
Conditie met retroactieve interferentie 2)
Taak 1: Leer DAS - RADIO
Taak 2: Leer AAP - KOFFER
Test: Reproduceer DAS - RADIO (slechter dan in controle-conditie)
Het geleerde in taak 2 bemoeilijkt het onthouden van taak 1
Theorie over interferentie
Stel
BOOT - JASRIEM - SCHOOLBERG - RAAMKAR - POLS
Elke stimulus heeft een vaststaande capaciteit om een herinnering te activeren.
Zet deze capaciteit op 1.0
Elke stimulus komt maar 1 keer voor, dus voor elke stimulus is de capaciteit gelijk aan 1
Theorie over interferentie
Stel
BOOT - JASRIEM - SCHOOLBOOT - RAAMKAR - POLS
BOOT komt 2 keer voor; voor deze stimulus is de capaciteit gelijk aan 1.0 / 2 = 0.5
Dus de kans om de juiste associatie met BOOT te onthouden is aanzienlijk kleiner
Theorie over interferentie
Vergelijk met Rescorla-Wagner-theorie over conditioneren
Rescorla-Wagner-theorie: als er verschillende geconditioneerde stimuli zijn, dan zal er competitie plaatsvinden om de totale activatie-sterkte
Fan-effect
De schilder zit in de auto
De body-guard zit in het gras
De bloemist zit in de auto
De body-guard zit in de auto
De body-guard zit in het gras
De schilder zit in het gras
Fan-effectDit experiment gaat over:- herkenning (geen herinnering)- geen controle-groep
Aantal zinnen per beroep1 2 3
Aantal zinnen 1 1.11 1.17 1.22per locatie 2 1.17 1.20 1.22
3 1.15 1.23 1.36
Tijd om zinnen te herkennen in secondes
Interferentie met bestaande kennis
Balkenende is minister-president van Nederland
Balkenende is jarig op 7 mei
Interferentie met bestaande kennis
Resultaten
Overzicht dit college
Waarom vergeten we dingen?
• Ebbinghaus’ retentie-functie• Power law of forgetting• Spacing effects• Decay hypothesis• Interference hypothesis• Arousal en vergeten
Arousal en vergeten
Arousal = staat van opwinding
Freud: als je iets ergs meemaakt, dan vergeet je dit door verdringing
Voorbeeld: ooggetuigen van vreselijke gebeurtenissen herinneren zich minder details
Echter: wat ze zich herinneren, onthouden ze langer
Arousal en vergeten
Conclusie: in een toestand van “arousal” gaat het opslaan van informatie minder goed
Maar: datgene wat wel wordt opgeslagen, wordt langer onthouden
Dus: we VERGETEN indrukwekkende gebeurtenissen NIET sneller
Woensdag
Internet-zoektocht: minimaal 1 A4
Iedereen vertelt +/- 1 minuut over een interessante site