Download - OKRA-magazine mei 2010
Afgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145
maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 43 nr. 4
Win een weekend in Saint-Omer! blz. 51www.okra.be www.okrasport.be
mei 2010
magazine
‘Sport zal altijd belangrijk zijn’blz. 20
OKRA online?
Wie genoot van ‘OKRA op stad’ op 8 en 9 april in Brugge en ook wie er niet kon bij zijn, proeft via massa’s knappe beelden op www.okra.be de unieke sfeer van dit evenement. Ga kijken en geniet!
Via twee sites volg je heet van de naald alles wat je bij OKRA kan meepikken.
Surf dus geregeld naar www.okra.be en naar www.okrasport.be.
Gebeten door Facebook? Ook daar vind je OKRA. Word vlug fan en zorg dat onze stek groeit en bloeit.
www.okra.be www.okrasport.be
Uitgerust
VOORWOORD
www.okrasport.be
Niets zo kwetsbaar als een kleuter op zoek naar evenwicht op twee fietswieltjes. Onze
buurjongen Hamza was vorige week vast van plan eindelijk de twee steunwieltjes vaar-
wel te zeggen. Zijn grote broer kreeg opdracht hem daarbij te helpen en had er minder
zin in. Maar ze hielden allebei vol. De kleinste met zijn tongpunt tussen de lippen en zijn
koolzwarte oogjes strak vooruit. De grootste schijnbaar nonchalant, liep er zorgzaam
als een moederkloek naast. Ik bleef kijken en we wachtten met ons drieën op het magi-
sche moment van de eerste tien meter zonder hand in de rug. Hamza kreeg vleugels
en zijn gezicht klaarde op als een zomerse hemel.
Alweer een stap richting zelfstandigheid, het gaat snel. Jammer dat ik voor mezelf dit
mooi moment wat vergalde. Het beeld van verongelukte jonge en oudere fietsers ver-
drong de opgetogen kleine jongen. Weggemaaid door een vrachtwagen, vermorzeld
door de wielen van een tractor. In Meeuwen-Gruitrode blijft de droevige herinnering
leven. Een groepje fietsers waar iedereen wel iemand van kent, overkwam totaal onver-
wacht een totaal ondenkbaar vernielend ongeval. Het onzegbare overvalt elke dag wel
iemand. Je staat er niet bij stil tot die ‘iemand’ een naam krijgt, een gezicht dat je dier-
baar is.
Hoe is dit in godsnaam mogelijk? Ja, het is mogelijk. Het gebeurt. Kunnen we daar dan
echt niets aan doen? Natuurlijk wel en we proberen dat ook. Om te beginnen doordat
jij en ik onze verantwoordelijkheid dragen, in diep respect voor elkaar. Respect hier in
de betekenis van eerbied voor het zwakkere. De behoedzame en zorgvuldige omgang
met mensen, natuur en dingen omdat ze zo kwetsbaar zijn.
Concreet betekent dat dat je zorgt voor een goed onderhouden voertuig, of het nu een
fiets, auto of motor is. En dat je de verkeersregels kent en naleeft. Verder ben je ook
in vorm als je je in het verkeer begeeft: je bent uitgerust en fit en zeker niet onder
invloed van alcohol of andere genotsmiddelen die je reactievermogen en rijvaardighe-
den aantasten. Zie of hoor je met de jaren minder goed, dan trek je je conclusies over
hoe je aan het verkeer deelneemt. Je ziet het verkeer niet als een wedstrijd waar de
snelste een smak euro’s krijgt aan de aankomst. En als het onvoorstelbare toch
gebeurt, heb je een goede verzekering als doekje voor het ergste bloeden. Zachte weg-
gebruikers als wandelaars, fietsers en kinderen genieten je extra aandacht en zorg.
Als ik dit herlees, denk ik: maar natuurlijk, dat is vanzelfsprekend.
En toch. Natuurlijk hoort ook de overheid haar rol te spelen. Door vol-
doende en kwaliteitsvolle fietspaden aan te leggen, de verkeersregels
aan te passen waar nodig, vrachtwagens te doen uitrusten met spiegels
die de dode hoek zichtbaar maken, vorming en cursussen te voorzien en
te subsidiëren. Voor kinderen, jongeren en ouderen die een cursus of
opfriscursus kunnen gebruiken. OKRA is ook op dat vlak actief. In 2011
zoomen we in op het thema van de mobiliteit. Onder het motto: 55-plus-
sers goed uitgerust en veilig in het verkeer. Je hoort er nog van!
Lieve Demeester
Foto Jürgen Doom
OKRA mei 2010
item
12
OKRA-magazine
Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open,
Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te
missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt
aan Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected].
inhoud
mei 2010
36
Vakantiegeld komt eraanVele gepensioneerden ontvangen in mei een
extraatje, hun vakantiegeld. Hoeveel je deze
maand extra op je rekening of van de postbode
mag verwachten, lees je hier.
Een droomreis aan diggelen Soms ben je op reis en gaat het mis. Het hotel
laat te wensen over, het vervoer is niet geregeld
zoals beloofd en vooral betaald. Wat je in zulke
situaties beter wel en niet doet, vertellen de
experts van Groep Arco.
OKRA verwarmt BruggeOp 8 en 9 april palmden meer dan 14 000 OKRA-
leden de Brugse binnenstad in. Ze genoten
volop van talrijke optredens, gratis musea, lek-
ker eten en een stralende lentezon. Een verslag
in woord en beeld.
12
18
36
In je volgende OKRA-magazine Open tuin in Kortrijk.
26 ‘Beweeg en word minder snel oud’
28 ‘Toeren in de Moeren’
29 Zomerspelen
30 Fietsen langs de scheve villa
31 Over de grenzen
31 Sporten in een prachtige streek
32 Een succesnummerplu
s OKRA-SPORT
6 PRIKKERTJES
7 GEZONDHEID ‘Gezond en gevarieerd eten op iedere leeftijd’
10 OKRA-ZINGEVING Gelukkig en gelovig ouder worden
12 INFO Vakantiegeld komt eraan
14 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS
De erfenis van Columbus
16 VRAAG EN AANBOD Champagne en cava!
18 RECHTSINFO Een droomreis aan diggelen
20 OVER WAT TELT ‘Ik blijf mijn grenzen verkennen’
25 OKRA-SPORT
33 MENU Bitterzoet genieten
36 OKRA OP STAD OKRA verwarmt Brugge
40 MULTIMEDIA De algebra van de computer
42 BOEKEN De verdwergde oorlog
44 GEDICHT Nieuwstad 14
45 UITJES
46 UIT Ch’ti of Audomarois?
49 67 WINNAARS!
50 SPEEL EN WIN
52 DE DINGEN Het paard
53 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!
25
5
46 33
OKRA mei 2010
6
Ouderen rijden veiliger
Vaak wordt beweerd dat ouderen een gevaar
zijn op de weg. Onderzoek toont aan dat deze uit-
spraak niet klopt. De vijftig- tot zestigjarigen rij-
den zelfs het veiligst van alle leeftijdsgroepen.
Senioren veroorzaken zeker niet het meeste onge-
vallen, jongeren wel. Dat ouderen zo goed scoren,
verklaren de onderzoekers door zelfcensuur.
Senioren beseffen dat hun vaardigheden zijn afge-
nomen en ze passen hun rijstijl aan. Ze rijden
trager, letten beter op en mijden zo veel mogelijk
lastige situaties. De studie toont echter ook aan
dat ouderen veel fouten maken wanneer snel anti-
ciperen vereist is. Dat komt omdat hun reactie-
snelheid afneemt, hun geheugen achteruitgaat en
hun spieren soms ook strammer zijn.
PRiKKeRtJeS
PrikkertjesEen andere kijk op dementie
Met deze brochure wil de Koning Boudewijn-
stichting ideeën over de ziekte van Alzheimer bij-
stellen en corrigeren. Mensen die niet goed weten
wat de ziekte inhoudt, hebben de neiging patiënten
te mijden. Daarin wil deze brochure verandering
brengen. Ze nuanceert de negatieve beelden die
velen van geheugenziektes hebben. Ze is luchtig
opgevat en stelt foute opvattingen en misverstan-
den aan de orde. Op clichés en vooroordelen werpt
ze een ander licht. De auteurs vertaalden de
meest recente medische en psychologische kennis
voor een groot publiek. Je kan de brochure gratis
aanvragen of downloaden.
Info www.kbs-frb.be, 02 511 18 40.
1 2
Aardbeien
Binnenkort gaat het aardbeienseizoen weer van start. Geniet volop van deze lekkernij, het zal ook je
gezondheid ten goede komen. Aardbeien bevatten immers looizuren die ontstekingsremmend werken en
bacteriën bestrijden. Zo versterken ze het immuunsysteem en de stofwisseling. De vruchten ontgiften
bovendien de darmen en versterken de beenderen, de haren en de huid. Ze werken ook bloeddrukverla-
gend omdat ze vochtafdrijvend zijn. Aardbeien zijn rijk aan vitamine C, ze bevatten maar liefst 60 milli-
gram vitamine C per 100 gr. Dat is meer dan een citroen. Ouderen doen er extra goed aan aardbeien te
eten: de vruchten kunnen de achteruitgang van het geheugen met maar liefst zestien procent vertragen.
1 2 33
GeZONDHeiD
Waarom is het belangrijk dat
ouderen gezond eten?
Lut Berthot: “Gezond eten is op
elke leeftijd belangrijk. Maar hoe
ouder je wordt, hoe groter het
risico dat je wordt geconfronteerd
met ziekte. Als je gezond en vol-
doende eet als je ziek bent, zal het
genezingsproces veel vlotter ver-
lopen. Ben je goed gevoed en heb
je geen tekorten aan voedings-
stoffen, zal een ziekenhuisopname
korter zijn.”
Waaraan besteden ouderen
het best extra aandacht?
Lut Berthot: “Ze moeten zeker
voldoende brood, aardappelen,
fruit, groenten en melkproducten
gebruiken. De inname van vezels
moet samengaan met voldoende
vochtopname om constipatie
tegen te gaan. Hoe ouder je wordt,
hoe groter de kans op een zittend
leven en weinig beweging. Dit
werkt constipatie in de hand. Ook
het dorstgevoel vermindert bij
oudere mensen wat de kans op
uitdroging vergroot. Heel wat
ouderen komen in het ziekenhuis
terecht met uitdrogingsverschijn-
selen. Soms verliezen ze hierdoor
hun alertheid en vertonen een
vorm van dementie. Eens de
vochtbalans opnieuw op punt is,
verdwijnt ook die dementie.
De opname van vetten is belang-
rijk voor de aanbreng van essenti-
ele vetzuren en vetoplosbare vita-
mines. Maar vetten mogen slechts
dertig procent van onze energie-
behoefte invullen. De voorkeur
gaat zeker uit naar vetten rijk aan
onverzadigde vetzuren.
Aardappelen, volle graanproduc-
ten, groenten, peulvruchten en
fruit zijn koolhydraten rijk aan
voedingsvezels. Samen met vol-
doende vocht zorgen ze voor een
positief effect bij diabetes, choles-
terol, overgewicht en constipatie.
Niet enkel gezonde voeding is
belangrijk voor een goede gezond-
heid, ook beweging speelt een
belangrijke rol. Een halfuur bewe-
ging per dag zorgt ervoor dat de
goede cholesterol stijgt waardoor
de verhouding goede en slechte
cholesterol beter wordt. Beweging
zorgt eveneens voor een betere
bloeddoorstroming waardoor alle
processen in ons lichaam vlotter
verlopen.”
Waarom gaan ouderen minder
gezond eten?
Lut Berthot: “Daar zijn een aan-
tal oorzaken voor. Zo kampen heel
wat ouderen met gebitsproble-
men. Tanden worden te slecht of
de tandprothese te groot. Vele
ouderen schakelen daarom over
op zacht voedsel zoals gehakt.
Sommige ouderen doen niet lan-
ger de moeite voor een persoon
een volledige maaltijd te koken.
Ouderen zijn vaak ook minder
mobiel waardoor ze moeilijker
verse producten kunnen aanko-
pen. Lukt het hen wel verse voe-
ding te kopen, kan het eetpatroon
wel eens eenzijdig zijn. Een bloem-
kool dient bijvoorbeeld voor meer-
dere dagen. Grotere verpakkingen
zorgen ervoor dat er langer het-
zelfde op tafel komt.
‘Gezond en gevarieerd
eten op iedere
leeftijd’Ouderen zijn vaak geneigd hun voeding te
verwaarlozen. Dat heeft verschillende oorzaken.
“Toch is blijvende aandacht voor een gevarieerde
en gezonde voeding geboden”, zegt diëtiste Lut
Berthot. “Het helpt tegen tal van kwalen en
houdt senioren alert.”
7
OKRA mei 2010
8
Vele ouderen kampen met
smaak- en gezichtsverlies waar-
door eten minder aangenaam
wordt. Soms is het slechtere
zicht ook verantwoordelijk voor
een mindere kwaliteit van het
voedsel. Schimmel komt regel-
matig voor. Ten slotte zorgt een
streng dieet er ook wel eens voor
dat ouderen voeding weigeren.
Het zoutloze dieet is hiervan een
goed voorbeeld terwijl er voor dit
dieet meestal een beter alterna-
tief via medicatie bestaat.”
Hoe ziet een evenwichtige
voeding voor de 60-plusser
eruit?
Lut Berthot: “Wie evenwichtig en
gezond eet, zet elke dag iets uit de
zeven groepen van de voedings-
driehoek op het menu. De grootte
van de groep bepaalt hoeveel we
ervan moeten eten. De hoeveel-
heid vet die we per dag moeten
opnemen ligt bijvoorbeeld veel
lager dan de hoeveelheid aardap-
pelen of graanproducten. Het
topje van de voedingsdriehoek is
eigenlijk een extraatje: hierin zit-
ten voedingsmiddelen die je eigen-
lijk niet nodig hebt maar die het
eten soms aangenamer maken.
Specifiek voor ouderen valt op dat
de energiebehoefte daalt met de
leeftijd maar dat de nood aan voe-
dingsstoffen dezelfde blijft.
Daarom moet de voeding van
ouderen van een betere kwaliteit
zijn omdat minder calorieën even-
veel voedingsstoffen moeten leve-
ren. Ouderen moeten bovendien
extra aandacht besteden aan
mogelijke tekorten. Zo vertonen
vele ouderen een tekort aan vita-
mine D. Nochtans volstaat het om
elke dag een kwartiertje zon te
spotten. Ten slotte moeten zieke
ouderen hun voedingspatroon
extra in de gaten houden.”
Hoe maak je je maaltijden met
weinig inspanning toch aan-
trekkelijk?
Lut Berthot: “Een gezonde voe-
ding begint met een gezond ont-
bijt. Dat bestaat het best uit een
graanproduct, smeerstof en een
zoete en/of hartige toespijs. Een
glas fruitsap is een heel goede
aanvulling. Je mag gerust uit brik
of fles drinken, daarin zitten ook
vitaminen.
De energiebehoefte daalt met de leeftijd
maar de nood aan vitaminen, mineralen en
voedingsstoffen blijft dezelfde.
Voedingsmiddel Vrouwen Mannen Aandachtspunten
Energie■ Algemeen: ± 30 kcal/kg
lichaamsgewicht
1 850 kcal/dag. 60-74 jaar: 2 200 kcal/dag + 75 jaar: 2 050 kcal/dag
Water Minimaal 1,5 liter. Minimaal 1,5 liter Bij voorkeur water.
Graanproducten en aardappelen
■ Brood (bruin) 5-7 sneden.■ Aardappelen (gekookt)
3-4 stuks (210-280 gr).
■ Brood (bruin) 7-9 sneden■ Aardappelen (gekookt) 3,5-4 stuks (250-280 gr).
Bij voorkeur bruine broodsoorten.
Groenten 300 gr (200 gr bij de warme maaltijd en 100 gr bij de tweede broodmaaltijd).
300 gr (200 gr bij de warme maaltijd en 100 gr bij de tweede broodmaaltijd).
Fruit 2-3 stuks. 2-3 stuks.
Melkproducten en calciumverrijkte sojaproducten
■ Melk (halfvolle) 4 glazen (600 ml).■ Kaas (magere tot halfvette) 1-2 sneden (20-40 gr).
■ Melk (halfvolle) 4 glazen (600 ml).■ Kaas (magere tot halfvette) 1-2 sneden (20-40 gr).
Bij voorkeur halfvolle producten.Melk kan je eventueel vervangen door yoghurt, pudding of milkshake.
Vlees, vis, eieren en vervangproducten
100 gr 100 gr Kies eenmaal per week vette vis en eenmaal per week magere vis.
Smeer- en bereidingsvet ■ Margarine op brood 5 gr per snede brood.■ Margarine voor de
bereiding 10-15 gr.
■ Margarine op brood 5 gr per snede brood.■ Margarine voor de
bereiding 10-15 gr.
Geef de voorkeur aan vetstoffen rijk aan onver-zadigde vetzuren.
Restgroep Matig het gebruik tot 150 kcal per dag.
Matig het gebruik tot 150 kcal per dag.
Beperk de frequentie van snoep, zoetigheden en vetrijke producten.
Uitgewerkte voedingsaanbevelingen voor gezonde 60-plussers
GeZONDHeiD
Rond tien uur kies je voor een melkproduct zoals yoghurt
of een kop soep. Soep kan je eenmaal per week maken en
per portie invriezen.
Het is altijd beter om ’s middags de warme maaltijd te
gebruiken. De vertering verloopt overdag beter dan
’s avonds. Een warme maaltijd moet bestaan uit een zet-
meelproduct, voldoende groenten, een eiwit- en ijzerbron
en een beetje bereidingsvet. Als zetmeelproduct kan je
kiezen voor aardappelen, rijst of deegwaren, bij voorkeur
volkoren en bereid zonder extra vet. Gefrituurde gerech-
ten beperk je het best tot eenmaal om de tien dagen.
Aardappelen kan je maken voor twee dagen. De eerste
dag eet je gekookte aardappelen, de tweede puree.
Per warme maaltijd moet je 200 gr groenten voorzien.
Makkelijk zijn stoomzakjes met groenten. Het is beter om
bepaalde groenten kant-en-klaar te kopen dan helemaal
geen groenten te eten. Bereidingen met witte saus ver-
gen meer tijd en energie. Maak gebruik van de seizoens-
gebonden groenten en fruitsoorten. Restjes van groenten
kunnen perfect in soep verwerkt worden. Ook eenpans-
gerechten zijn een ideale oplossing voor het verwerken
van overschotten.
Vlees, vis, eieren of vervangproducten zijn een uitste-
kende eiwit- en ijzerbron. Kies bij voorkeur voor magere
of halfvette producten en niet meer dan
100 gr onbereid product. Bereidingen die meer tijd en
toezicht vergen zoals stoofvlees kan je kant-en-klaar aan-
kopen.
Als bereidingsvet volstaat een eetlepel per persoon. Kies
voor een vetstof rijk aan onverzadigde vetzuren.
Wil je een dessert, neem dan vers fruit, yoghurt of pud-
ding op basis van halfvolle melk. Een zoet dessert zoals
koek, gebak en ijsroom kan best maar beter niet meer
dan eenmaal per week. Het dessert kan je als vieruurtje
gebruiken.”
Foto Jürgen Doom
In de CM-folder Voeding. Evenwichtig eetplezier
vind je praktische voedingstips en een voedings-
wijzer per leeftijd. De CM-folder Drink-water ver-
telt je alles over je lichaam en water. Beide folders
zijn gratis te verkrijgen bij de dienst gezondheids-
promotie van het regionale
CM-ziekenfonds in je buurt.
Downloaden kan ook via
www.bewustgezond.be.
Info
Maken uw gewrichtenu het leven zuur?Doe wat!
Kies de milde wegHet is bekend dat de bevolking van de Noord-Europese lan-den veel minder last hebben van zwakke gewrichten dan de rest van Europa. Hun geheim: een voeding gebaseerd op de consumptie van vette vis zoals haring, zalm en sardientjes, rijk aan bestanddelen die zeer goed zijn voor het kraakbeen. Het is tegenwoordig mogelijk van al heilzame werking te profi teren zonder uw voedingspatroon te veranderen.
Met Phytalgic voelt u zich in 3 weken beter!Het researchcentrum van Phythea heeft dat goed begrepen en Phytalgic is daarvan het resultaat! Dit natuurlijke geconcentreerde supplement in capsules met wilde visolie gecombineerd met zink en brandnetel zorgt voor groter gewrichtscomfort. Om op natuurlijke wijze het comfort van uw gewrichten te behouden wordt een dosis van3 capsules per dag aanbevolen. De eerste resultaten zijnover het algemeen al na 3 weken gebruik merkbaar. Vanwege de perfecte verdraagbaarheid kunt u Phytalgichet gehele jaar door continu worden gebruikt.
Onze mening: een uitstekend product dat de beloften waar maakt: gewrichten die gelei-delijk aan soepeler worden, blijvende verlichting, een le-venscomfort hervonden in slechts enkele weken tijd!
Phytalgic van PhytheaTe koop bij uw apotheekCNK: 2399-202en NUT/PL-code: 968/1Ongeveer 16,80€ per doos
Met het stijgen der jaren
slijten de gewrichten.
De dagelijkse handelingen
zijn niet altijd zo gemak-
kelijk. Er bestaan tegen-
woordig milde methodes
om uw gewrichten op
natuurlijke wijze soepel
te houden.
BETER LEVEN PUBLIREPORTAGE
Okra_03_10.indd 1 29/01/10 11:51
OKRA mei 2010
10
OKRA-ZiNGeViNG
Edith Cardoen: “Ouder worden:
ja, dat wil je wel. Maar oud zijn?
Dat is veeleer bedreigend, zeker
als het niet langer om anderen
maar om jezelf gaat. Al is het
alternatief - jong sterven -
natuurlijk nog minder aantrek-
kelijk. Zinvol en gelukkig ouder
worden, is dat niet te hoog gegre-
pen? Is het wel mogelijk?
Je stilaan oud voelen worden: het
is een ingrijpende beleving, een
verwarrende ervaring die
gepaard gaat met grote verande-
ringen. Je stapt uit het beroeps-
leven met zijn gestructureerde
en gevulde dagen en met veel
contacten. Het is gedaan met het
vanzelfsprekend jong en krachtig
zijn, met nog een hele toekomst
voor je. Verliessituaties melden
zich in een almaar sneller tempo
aan, wat gepaard kan gaan met
frustratie, eenzaamheid, verbit-
tering of vertwijfeling. En ook
met een zekere weemoed om de
vermindering van slagvaardig-
heid en veerkracht, weemoed om
het leven dat voorbijvliegt.
Vrijheid en wijsheid
Al moet je wel ondergaan wat je
overkomt, toch kan en moet je
daar ook een eigen vorm aan
geven. Anders gezegd: je kan
ervoor kiezen om de neerdalende
lijn van je fysieke mogelijkheden
te doorkruisen door een opgaan-
de lijn van groei naar innerlijke
vrijheid en levenswijsheid. Voor
die menselijke mogelijkheid
bestaat geen biologisch equiva-
lent. Iedere mens moet dit op
zijn of haar manier waarmaken
en dit onder meer door kansen te
grijpen tot intellectuele en cultu-
rele ontwikkeling, tot verdiepte
en verrijkende relaties, tot
dienstverlening en, niet het
Gelukkig en gelovig ouder worden
Oud worden, betekent niet enkel verder gaan met leven
maar ook anders omgaan met dat leven. Ouder worden doet
bovendien anders geloven. Deze levensfase roept immers
vragen op over wat verder reikt dan dit leven. En de
veranderingen in de Kerk laten weinig ouderen onberoerd.
Gelukkig en gelovig ouder worden. Daarover gaat het
magazine Met de jaren, een uitgave van de Vlaamse en
Nederlandse bisschoppen. Een fragment.
Loslaten is geen synoniem voor
verlies.
11
minst, tot enige vorm van bezin-
ning. Zonder bezinning ben je
niet opgewassen tegen de zich
installerende ervaring van ein-
digheid - eindigheid van je eigen
leven en van dat van dierbare
mensen om je heen - en ga je
vluchten in drukte en verstrooi-
ing, in allerlei compensaties.
Ben je er wél mee in het reine,
dan zul je anders tegen het leven
aankijken en tot een grotere
levensintensiteit komen. Je
gevoelens worden intenser, zowel
de melancholie om mensen en
dingen die voorbijgaan, als de
vreugde en het geluksgevoel om
de mensen om je heen en om
alles wat je nog kan zien, horen
en beleven. Al voel je angst voor
de vergankelijkheid, je kan die
ook koesteren door te houden
van het vergankelijke en tegelij-
kertijd open te staan voor nieuwe
dingen en door intens te leven.
Aanvaarden en loslaten
Zinvol, goed oud worden, krijgt
ook weinig maatschappelijke
ondersteuning. Jongbejaarden
krijgen te horen dat ze hun
gezondheid in acht moeten
nemen, dat ze moeten reizen,
genieten, kopen (dat vooral), zich
cultureel en intellectueel moeten
ontwikkelen. Maar wie nodigt hen
uit om de minder leuke kanten
van het leven constructief te ver-
werken? Wie zet hen aan tot
bezinning en levensvertrouwen,
tot het bewust doorleven van het
verouderingsproces en de sterfe-
lijkheid, om zo hun ouderdom
rustiger tegemoet te zien?
Tijdens het verouderingsproces
sta je voor de uitdaging te aan-
vaarden dat het leven niet louter
expansie is, niet alleen onbe-
dreigd genieten, maar dat elk
leven, ook je eigen leven, uitein-
delijk eindigt in neergang en
dood. Zonder enige vorm van
aanvaarding is de kans groot dat
je blijft steken in verharding, ver-
bittering en verkramping. Zo
bereik je nooit sereniteit, kom je
nooit tot inwendige vernieuwing
en positieve gerichtheid op de
toekomst, laat staan tot een
goede en vredige oude dag.
Aanvaarden impliceert altijd een
bereidheid tot loslaten. Voordat
iets nieuws geboren kan worden,
moet je bereid zijn om een soort
van ‘kleine dood’ te sterven, van
sommige dingen en verwachtin-
gen afstand te doen om plaats te
kunnen maken voor iets nieuws.
Loslaten is geen synoniem voor
verlies. Het is zoals bij een beeld-
houwer die een stuk steen
bewerkt: door stukken af te kap-
pen, door heel wat ballast te
verliezen, wordt de steen welis-
waar kleiner maar komt hij tot
het beste, het mooiste wat hij in
zich draagt. Zo moet je ook losla-
ten om te komen tot je beste zelf,
tot voltooiing van dat mysterieu-
ze geheel dat leven heet.
Een kunst en een gunst
Op geluk heb je meestal geen
vat, ook niet op een gelukkige
oude dag. Die kan - zoals elke
vorm van geluk - je als een
onschatbare gunst in de schoot
vallen, maar je ook plotseling
brutaalweg worden ontnomen.
Hoezeer je je ook inspant, wat je
er ook voor doet of laat, een
gelukkige oude dag is nooit gega-
randeerd. Immers, je maakt
geluk, maar je ontvangt het ook.
Zoals je ook zin legt in je bele-
ving, maar die zin ook ontvangt.
Geluk en zinervaring reiken ver-
der dan je actieve inzet.
Dat wijst erop dat zingeving die-
per ligt dan de zingeving waartoe
de mens zelf in staat is. Er is een
zin die in het leven zelf ligt. Dat
geldt ook voor wie zelf niet of niet
meer in staat is om nog enige zin
aan zijn leven te geven, zoals de
fysiek uitgeleefde of de demente
bejaarde. Al is de individuele
zinervaring afwezig, dit betekent
nog niet dat het leven zinloos is.
Uiteindelijk realiseer je niet zelf
de zin van je bestaan, je ont-
vangt die zin.
Een zinvol en gelukkig leven is
dus niet uitsluitend verovering,
niet louter het resultaat van je
eigen pogen. Al is het dit tot op
zekere hoogte ook: je moet en
kan veel doen om geslaagd,
gelukkig oud te worden. Het is
een kunst en je moet je voortdu-
rend oefenen in die kunst. Maar
gelukkig oud worden is méér dan
een kunst, het is ook een gunst.
Een gunst die, zoals alle belang-
rijke dingen in het leven, ont-
snapt aan de menselijke beschik-
kingsmacht. Er bestaat dan ook
geen recept, geen onfeilbare en
gewaarborgde manier om zinvol
en gelukkig oud te worden.
Daarvoor is het leven, en zeker
dat van de oudere mens, een te
complexe en mysterieuze aange-
legenheid.”
Het magazine Met de jaren. Gelukkig en gelovig ouder wor-
den kost 4 euro. Bestellen kan bij Halewijn, Halewijnlaan 92,
2050 Antwerpen, [email protected], 03 210 08 11.
OKRA mei 2010
12
iNFO
Ben je een gepensioneerde die
recht heeft op een werknemers-
pensioen - zowel rust- als overle-
vingspensioen - ontvang je in mei
vakantiegeld. Omdat er het voor-
bije jaar geen indexaanpassing
was, blijven de bedragen normaal
gezien dezelfde als vorig jaar. Het
vakantiegeld bedraagt maximaal
711,01 euro bruto voor een gezin
en 568,80 euro bruto voor een
alleenstaande, weduwe of weduw-
naar. Het vakantiegeld kan nooit
meer bedragen dan het pensioen-
bedrag van de maand mei.
Een voorbeeld
Je hebt een gemengde loopbaan
als werknemer én als zelfstandige
achter de rug en je pensioen voor
de korte loopbaan als bediende
bedraagt in mei 2010 300 euro.
Je vakantiegeld blijft beperkt tot
300 euro.
Belastingen
De bedragen die je netto ont-
vangt, liggen meestal lager dan
vermeld. Op het vakantiegeld
wordt immers bedrijfsvoorhef-
fing ingehouden. Sinds vorig
jaar is er een nieuwe bereke-
ningswijze voor deze bedrijfs-
voorheffing. Het percentage dat
wordt ingehouden op het vakan-
tiegeld, is afhankelijk van de
hoogte van het maandelijks pen-
sioenbedrag. Afhankelijk van de
hoogte van je belastbaar pensi-
oen van mei wordt een wettelijk
bepaald percentage ingehouden.
Dit percentage vind je terug in
tabel 1 en 2. Het belastbaar
pensioen is het bruto pensioen
verminderd met de inhouding
voor de ziekteverzekering en de
solidariteitsbijdrage.
Een voorbeeld
Mevrouw Peeters heeft een
pensioen als alleenstaande van
1 350 euro bruto min 48 euro
(3,55 procent ziekteverzekering).
Ze houdt dus 1 302 euro belast-
baar pensioen over. In tabel 1
komt dit neer op een afhouding
van 5 procent. Haar netto vakan-
tiebedrag is dan 568,80 euro min
28 euro, dat maakt 540,80 euro.
Pas met pensioen?Was je aan het werk tot op het
moment van je pensionering, dan
wordt er geen vakantiegeld toe-
gekend in het jaar dat je met
pensioen gaat als je pensioen
ingaat voor mei. Het daaropvol-
Net als werknemers, ontvangen vele gepensioneerden in mei een
extraatje. Dan krijgen ze immers het vakantiegeld op hun rekening of
van de postbode. Hoeveel dat zal bedragen, lees je hieronder.
Tabel 1
De verkrijger van de inkomsten is een alleenstaande of de echtge-
noot van de verkrijger van de inkomsten heeft ook beroepsinkomsten
of een eigen pensioen.
Belastbaar maandbedrag van het pensioen in euro
Percentage bedrijfsvoorheffing verschuldigd op het vakantiegeld
■ tot 1 049,99 0
■ van 1 050 tot 1 149,99 2
■ van 1 150 tot 1 349,99 5
■ van 1 350 tot 1 599,99 10
■ van 1 600 tot 1 849,99 15
■ van 1 850 tot 2 149,99 20
■ van 2 150 tot 2 599,99 25
■ van 2 600 tot 3 149,99 30
■ van 3 150 tot 3 499,99 25
■ van 3 500 tot 3 649,99 37
■ van 3 650 tot 3 899,99 38
■ boven 3 900 39
Vakantiegeld komt eraan
13
gende jaar ontvang je vakantie-
geld in verhouding tot de maan-
den waarvoor je pensioengerech-
tigd was in het ingangsjaar. Pas
vanaf het derde jaar wordt het
vakantiegeld volledig uitbetaald.
Deze regeling geldt niet voor wie
gerechtigd is op vervangingsin-
komen als werkloze, zieke of
bruggepensioneerde op het
moment van pensionering.
Ontvingen zij dit vervangingsin-
komen gedurende het volledige
kalenderjaar voorafgaand aan de
pensionering, krijgen ze het vol-
ledige vakantiegeld uitbetaald in
het jaar dat ze met pensioen
gaan.
Een voorbeeld
Marc Peeters ging in april 2009
met pensioen. Hij was nog aan
het werk tot eind maart 2009.
Voor 2009 ontving hij geen
vakantiegeld. In mei 2010 krijgt
hij 9/12 van het vakantiegeld. Hij
was in 2009 immers gedurende
negen maanden pensioengerech-
tigd. In 2011 krijgt hij het volle-
dige vakantiegeld uitbetaald.
Stel dat Marc Peeters in maart
van dit jaar overleden zou zijn,
dan neemt zijn weduwe zijn rech-
ten over. In mei 2010 krijgt zij
9/12 van het vakantiegeld en in
2011 het volledige vakantiegeld.
Zelfstandigen
Gepensioneerde zelfstandigen
ontvangen in juli een bijzondere
bijslag: maximaal 121,98 euro
voor een gezin en 97,60 euro voor
de anderen. De pensioenbijslag
kan nooit hoger zijn dan 20 pro-
cent van het pensioen van juli
2010. In de praktijk hebben nog
weinig zelfstandigen recht op
deze bijslag. Het gaat vooral om
zelfstandigen met een heel
beperkte loopbaan. De voorbije
jaren en ook dit jaar legt het
beleid het accent op regelmatige
en gevoelige verhogingen van het
minimumpensioen voor zelfstan-
digen. Daarom hebben zelfstandi-
gen met minimumpensioen geen
recht op deze bijzondere bijslag.
Ambtenaren
Ook gepensioneerde ambtenaren
hebben recht op vakantiegeld in
mei als ze minstens zestig zijn op
1 mei 2010. Maar enkel onder
strikte voorwaarden. Het pen-
sioen van de maand mei mag niet
hoger zijn dan een wettelijk vast-
gesteld grensbedrag. Voor mei
2010 bedraagt dit grensbedrag
2 005,96 euro bruto per maand
voor een rustpensioen en
1 604,77 euro bruto per maand
voor een overlevingspensioen.
Wie een hoger pensioen heeft,
ontvangt geen vakantiegeld.
Heeft een ambtenaar meerdere
pensioenen, bijvoorbeeld een bij-
komend pensioen als werknemer,
telt dit niet mee in het grensbe-
drag.
Het basisbedrag van het vakan-
tiegeld bedraagt 231,17 euro.
Voor gehuwden wordt dit opge-
trokken tot 308,23 euro. Op voor-
waarde dat hun echtgeno(o)t(e)
geen inkomen heeft uit arbeid of
uit ziekte, werkloosheid, loop-
baanonderbreking of pensioen
tenzij dit lager is dan 77,06 euro
per maand.
Heb je recht op een minimum-
pensioen als ambtenaar kan je
aanspraak maken op een aanvul-
lende toeslag bij dit vakantiegeld.
Die bedraagt 419,06 euro voor
een gehuwde gepensioneerde en
349,49 euro voor anderen. Het
vakantiegeld en de aanvullende
toeslag worden automatisch uit-
betaald in mei, zonder dat een
aanvraag nodig is.
Voor ambtenaren die ook nog
recht hebben op een werkne-
merspensioen, wordt het vakan-
tiegeld voor ambtenaren vermin-
derd met dit van de privésector.
Voor ambtenaren is het vakantie-
geld een nettobedrag: er wordt
geen bedrijfsvoorheffing inge-
houden. Maar het is wel een
belastbaar inkomen zoals het
pensioen, bij de eindafrekening.
Tekst Bernadette Schalenbourg
Tabel 2
De echtgenoot van de verkrijger van de inkomsten heeft geen
beroepsinkomsten, noch een eigen pensioen. (gezinspensioen)
Belastbaar maandbedrag van het pensioen in euro
Percentage bedrijfsvoorheffing verschuldigd op het vakantiegeld
■ tot 1 499,99 0
■ van 1 500 tot 1 549,99 1
■ van 1 550 tot 1 749,99 2
■ van 1 750 tot 2 199,99 5
■ van 2 200 tot 2 649,99 10
■ van 2 650 tot 3 049,99 15
■ van 3 050 tot 3 549,99 20
■ van 3 550 tot 4 199,99 25
■ van 4 200 tot 5 299,99 30
■ van 5 300 tot 5 949,99 35
■ van 5 950 tot 6 349,99 37
■ van 6 350 tot 6 799,99 38
■ boven 6 800 39
Meer info krijg je bij de CM-Pensioendienst in je regio.
OKRA mei 2010
14
De KeUZe VAN LieSBet WALCKieRS
Deze organisaties hadden James
Cameron gevraagd bij het in
ontvangst nemen van de prijs te
zeggen dat zijn film weliswaar
fictie is maar dat hetzelfde
gebeurt met de inheemse
gemeenschappen in het Latijns-
Amerikaanse land Ecuador. Daar
is de film harde realiteit. En
Cameron had beloofd. Maar hij
won drie kleinere Oscars en
greep naast de hoofdvogel.
Daardoor kreeg hij niet de kans
om zich tot het publiek te rich-
ten. Dat kwam hard aan voor de
verenigingen die zich inzetten
voor de bescherming van het
regenwoud en voor de inheemse
mensen die er wonen. Want het
verhaal van de film komt hen
zeer bekend voor. Het gaat over
Pandora, een maan van de pla-
De erfenis van Columbus
De Amerikaanse succesfilm Avatar, je weet wel, met die
blauwe mannetjes en vrouwtjes, heeft de Oscar voor de
beste film van 2010 net gemist. Dat was tegen de
verwachtingen in. Niet alleen voor realisator James Cameron
was dat een opdoffer. Ook organisaties voor de verdediging
van het Amazonewoud waren niet opgezet met het verlies.
neet Polyphemus. Die wordt
bedreigd door mensen die daar
een belangrijk mineraal willen
ontginnen voor de energievoor-
ziening op hun eigen planeet.
Lijkt dat niet heel erg op wat de
inheemse volkeren in Ecuador
maar ook elders in Latijns-
Amerika overkomt?
Niet de ondergrond
De inheemse Ecuadoranen voe-
ren al meer dan twintig jaar
strijd tegen de oliemaatschappij
Chevron (voor 2001 heette die
nog Texaco). Ruim zestien jaar
geleden zijn ze daarover een
proces begonnen. Ze eisen een
schadevergoeding voor de
milieuvervuiling die de multina-
tional heeft aangericht. Een eer-
ste keer hebben ze hun zaak al
gewonnen. 27 miljard dollar kre-
gen ze toegewezen. Maar
Chevron heeft goede advocaten
en is in beroep gegaan. De zaak
is nog altijd hangend. Het bedrijf
is in de jaren zestig begonnen
met olieboringen in het woud,
midden in het gebied waar
inheemse mensen wonen.
Oorspronkelijk heeft het
gepoogd hen te verjagen. Het
toenmalige Texaco had immers
een vergunning van de regering.
De inheemse bevolking woont
daar al generaties lang maar
heeft daar natuurlijk geen
geschreven bewijs voor. Na een
lange mars naar de hoofdstad
Quito, eind jaren tachtig, konden
ze van de president eigendoms-
rechten afdwingen. Eindelijk was
de grond ook officieel van hen.
Alleen kregen ze geen document
voor de ondergrond. Die hoorde
niet bij hun eigendom! Intussen
bleef de maatschappij zo slordig
doorgaan met de ontginning dat
lekkende olie de grond en de
rivieren volledig vervuilde. Die
rivieren bezorgen de Amazone-
bewoners, die vooral leven van
jacht en visvangst, drinkwater
en voedsel. Miljoenen liter olie
zijn zo in de natuur terecht
gekomen. Tijdens het proces is
aangetoond hoe die vervuiling
kanker, misvormde baby’s en
afgebroken zwangerschappen
heeft veroorzaakt.
Steun?
Enkele jaren geleden zag het er
naar uit dat de inheemse
Ecuadoranen op steun van
hogerhand zouden kunnen reke-
nen. In 2006 werd Rafael Correa
tot president verkozen dankzij
de steun van de sociale bewe-
gingen. Hij had als vrijwilliger in
een inheems dorp gewerkt en
was vastbesloten werk te maken
van die problematiek. Hij was
het die voorstelde om een deel
van het regenwoud in zijn land
te vrijwaren van ontginning in
ruil voor een schadevergoeding
van de internationale gemeen-
schap. Maar diezelfde internatio-
nale gemeenschap kwam niet
Texaco bleef zo slordig doorgaan
met de ontginning dat de lekkende olie de grond en
de rivieren volledig vervuilde.
over de brug en het voorstel
werd opgedoekt, ook wegens
intern gekibbel van de
Ecuadoranen. Intussen zijn er
nieuwe meningsverschillen gere-
zen, onder meer over de ontgin-
ning van koper en goud. De
regering wil daarvoor buiten-
landse investeerders aantrek-
ken, vooral uit Canada. Dat
dreigt tot soortgelijke conflicten
te leiden als over de olieborin-
gen. Een paar maanden geleden
ten slotte werd bij een protest-
betoging een inheemse hoogle-
raar getroffen door een kogel.
Daardoor raakte de relatie met
de president voorgoed verzuurd.
Paria’s
Wat in Ecuador gebeurt, is een
mooi voorbeeld van wat ook in
andere Latijns-Amerikaanse lan-
den met de inheemse bevolking
aan de hand is. De indios, de
indianen zoals we ze vaak onte-
recht noemen omdat Christoffel
Columbus bij de ontdekking
eerst dacht dat hij in India was
terechtgekomen. De oorspron-
kelijke bewoners van het conti-
nent zijn op grote schaal uitge-
roeid. Eerst uitgemoord tijdens
de Conquista, de verovering.
Daarna gestorven aan de
onmenselijke werkomstandighe-
den of aan uit Europa ingevoer-
de ziektes. Eeuwenlang al zijn
hun nakomelingen de paria’s
onder de paria’s. In enkele lan-
den zoals Guatemala en Bolivia,
zijn ze nog sterk vertegenwoor-
digd. Maar op de meeste plaat-
sen zijn hun gemeenschappen
verschrompeld tot geïsoleerde
en verwaarloosde groepen.
Bewustzijn
Boeiend is hoe hun strijd voor
het behoud van hun traditionele
habitat de laatste jaren is gaan
samenvallen met de toenemen-
de zorg voor het milieu op
wereldvlak. We zijn er ons stil-
aan van bewust geworden dat
het regenwoud niet alleen hun
thuis maar ook onze long is. De
vernietiging van het Amazone-
woud is op termijn rampzalig
voor ons klimaat. Dat is ook dui-
delijk gebleken in dat andere
Latijns-Amerikaanse land,
Brazilië. Daar bestaan al jaren-
lang plannen voor de bouw van
een reusachtige stuwdam mid-
den in het woud. Al even lang
zijn daartegen acties aan de
gang, zowel van de inheemse
organisaties als van de milieube-
weging. Dat verzet heeft de
bouw van het kunstwerk niet
kunnen tegenhouden maar heeft
er wel voor gezorgd dat het
opzet drastisch is ingeperkt. Er
zullen weliswaar 12 000 mensen
worden onteigend en elders
gehuisvest. Maar het oorspron-
kelijke plan om dertien inheem-
se volkeren te verplaatsen, gaat
niet door. Er zullen vijfhonderd
vierkante kilometer onder water
worden gezet, in plaats van
5 000, zoals oorspronkelijk de
bedoeling was.
Wanneer hij af zal zijn, moet de
dam energie leveren aan zo’n
23 miljoen gezinnen. Ook niet te
verwaarlozen, natuurlijk. Het
illustreert goed de spanningen
rond het behoud van het regen-
woud. Milieu en traditie tegen
moderniteit, een moeilijk op te
lossen conflict.
Tekst Liesbet Walckiers
15
-
■ BierglazenIk zoek iemand die bierglazen verzamelt, oude en recente.
Wilfried Vols, Holt 89, 3740 Bilzen Beverst, [email protected]
■ Platencollectie (1)Wie kan me helpen mijn lang-speelplaten om te zetten naar cd?
Marcel Albertyn, Roesbeke 88, 9402 Meerbeke, 054 33 65 79, [email protected]
■ Platencollecie (2)Ik heb nog oude grammofoonpla-ten, wie is geïnteresseerd?
Eliane De Kuufe, Roskotstraat 77, 9240 Zele
■ Platencollectie (3)Om mijn verzameling langspeel-platen uit te breiden zoek ik nog naar Ik hou van de radio van Stef Bos, A better Man, a better World van E. Humperd en Mijn leven van Ron Davis. Eventueel zijn cd’s of cassettes ook welkom.
Ivan Delbaen, Ganzenbollaan 58, 2550 Kontich
■ Video naar dvdKan iemand me helpen om video-cassettes om te zetten naar dvd? Het liefst omgeving Gent.
Antoine Van den Berghe, Kleitstraat 37, 9930 Zomergem, 09 372 85 41, [email protected]
■ Oud-leerlingenOnze klas economische van Sancta Maria Deurne studeerde af in 1960. Wij zouden graag een
VRAAG eN AANBOD
Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbiedingen nemen we niet op.
Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Vraag en
aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar [email protected]. Vermeld het liefst je
telefoonnummer. Dank in naam van de lezers aan wie reageert.
Champagne en cava!
reünie houden om dit te vieren en zoeken nog enkele oud-leerlin-gen: Andrea Van Hyfte en Liesbet Wittens.
Magda Denies, 03 827 24 96, [email protected]
■ BroodmachineIk zoek wisselstukken voor mijn broodmachine Funai met ronde pot. Kan iemand helpen?
Marijnissen, Lievevrouwkesbosweg 52, 2610 Wilrijk, 03 830 31 74
■ Postzegels (1)Ik verzamel al jaren postzegels uit verschillende landen waaron-der IJsland, Groenland, Faeröer-eilanden, Aland, Man, Jersey, Guernsey en Alderney. Wie helpt me?
Paul Janssens, Ridderstraat 60 b301, 3000 Leuven
■ Postzegels (2)Ik verzamel postzegels uit alle landen maar het liefst van België. Ik heb ook veel ruilmateriaal met verschillende thema’s zoals bloe-men, dieren, vliegtuigen… Ook voorafgestempelde zegels zijn welkom.
J. Hanssens, Bredabaan 312, 2930 Brasschaat, 03 652 16 81
■ ToneelstukjesWij zoeken toneelstukjes, het liefst met een kerstthema, die ongeveer een uur duren en door een achttal amateur-acteurs gebracht kunnen worden.
OKRA H. Hart Hamme, Jeannine Saeys, Kooldries 11 E, 9220 Hamme, [email protected]
■ GedichtIk zoek de tekst van een gedicht dat als volgt begint: ‘Zij staan in struikjes of in rotsjes, die leuke vastenavondzotjes. Reeds bloei-end tussen hout en gras. Alsof ’t voor hen geen winter was.’
Liza Op ’t Eynde, Tugela 22, 3650 Stokkem, [email protected]
■ Garnizoen SoestHeb jij ook je legerdienst in Soest volbracht? Laat dan wat van je horen, zo kunnen we je een uit-nodiging sturen voor een volgen-de reünie met kazernefeest.
Jos Gysbrechts, [email protected]
■ LiebigIk bezit honderden dubbele Liebigreeksen, periode 1874 tot 1962. Ik zoek nog steeds ontbre-kende stukken om mijn verzame-ling aan te vullen. Wie kan helpen of is geïnteresseerd om te ruilen?
Paula Van der Poten, Pastoor Claeysstraat 1, 9200 Dendermonde, 052 21 17 57 (na 18.00 uur)
■ ChopinIk zoek de tekst van twee liedjes van Chopin. Het eerste is een wiegeliedje Intimité en begint als volgt: ‘Viens dans mes bras, les jours se meurent’ en het tweede heeft als titel Tristesse.
Henriette Debrouwere, Kerkhofstraat 73 b102, 8580 Avelgem
■ OvergrootmoederIk zoek de geboorte- en sterfda-tum van mijn overgrootmoeder
Heel veel lezers sturen ons zoekertjes voor deze rubriek. Je vraag wordt zo snel mogelijk gepubliceerd
maar je houdt er het best rekening mee dat je zoekertje pas een jaar nadat je het verstuurde, verschijnt
op deze bladzijden. Uiteraard plaatsen we het onmiddellijk op www.okra.be.
16
OKRA mei 2010
-
Johanna Elisabeth Aerts, ook gekend als moeder Beth. Zij zou 103 jaar geworden zijn. Ze was gehuwd met Carolus Petrus Verhoeven en woonde te Brasschaat. Ze is de moeder van mijn grootvader, Joannes Josephus Verhoeven (Jef), geboren te Brasschaat op 10 december 1849 en overleden te Ekeren-Donk op 20 juni 1933.
Lisette Ooms, Westlaan 3, 8400 Oostende, 059 80 29 12
■ Champagnecapsules (1)Ik verzamel champagnecapsules. Wie wil ruilen?
Greet Lenaerts, Keiberg 23, 3053 Haasrode, 016 40 15 53, [email protected]
■ Champagnecapsules (2)Ik verzamel champagnecapsules, ook cava is welkom. Wie kan helpen?
Eugène Van Overbeke, Nachtegaallaan 6 b05A, 2660 Antwerpen
■ Kerst- en paaskaartenIk heb vele mooie kerst- en paaskaarten in de aanbieding. Wie is geïnteresseerd en wil de kaarten zelf afhalen?
Celina De Wolf, Wiezeplein, 9280 Wieze, 053 77 70 98
■ SpeelkaartenIk verzamel speelkaarten en wil graag langs deze weg mijn verzameling uitbreiden. Ruilen is mogelijk.
Marc Vanderplasschen, Klijtstraat 19, 8570 Anzegem Ingooigem, 056 77 81 84
■ MuziekcassettesIk zoek lege of gebruikte muziekcassettes om mijn muziek en danslessen op te nemen.
Christiane Desloovere, A. Rodenbachlaan 33, 8810 Lichtervelde, 051 72 33 84, [email protected]
■ BoekenWie is geïnteresseerd in oude kerkboeken, bidboeken en boeken over heiligen. Ik heb boeken vanaf 1800 uitgegeven en leesboeken van schrijvers zoals Conscience, Vondel, Claes en Streuvels.
Louis Duffeler, Oude Straat 16, 9800 Deinze, 09 386 26 24, [email protected]
■ EtalagevoetenWij zoeken etalagevoeten, voeten om onze gebreide sokjes te tonen.
Josée en Diny, 014 68 76 25, 0472 29 05 38, [email protected]
■ OorlogsvrijwilligersIk zoek de geschiedenis van het 1 Bon Oorlogsvrijwilligers/strijders 1944-1946.
Petrus Pierlet, Terspoutland 40, 3090 Overijse, 02 687 40 70
■ MicrofilmmonitorProfessionele monitor, groot scherm, in perfecte staat, gratis af te halen.
Dirk Van den Berghe, Wellestraat 24,8210 Zedelgem, 050 20 18 45, [email protected]
■ PaternosterIk bezit een mooie, houten paternoster. Wie is geïnte-resseerd om zijn verzameling uit te breiden? Gratis af te halen.
Marie-Louise Uyttendaele, Dieseghemlei 53, 2640 Mortsel, 0473 63 77 87
■ Marc SleenIk verzamel alles van en over Marc Sleen, wie helpt me verder?
Mark Landrieux, Kortrijk, [email protected]
■ SteenhuffelIk verzamel alles over Steenhuffel, voornamelijk prentbriefkaarten en bidprentjes.
Agnes De Block, Sint-Genoverrastraat 8, 1840 Steenhuffel
■ RomanKan iemand de roman De stad der vreugde bezorgen? Dit boek werd geschreven door een Franse journalist en wordt niet meer verkocht.
Ghislaine Decker, Van Heetveldelei 59, 2100 Deurne
meer info:
056 35 85 85
Gratis en vrijblijvende offerte—
Korte leveringstermijn (vanaf 1 week)—
Dienst na verkoop (24u/24)—
Gratis subsidieadvies—
Conform wetgeving—
Diverse afwerkingen —
Batterijvoeding
NV Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | [email protected] | www.coopman.be
NV Coopman Liften
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 [email protected] | www.coopman.be
SA Coopman Liften
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 [email protected] | www.coopman.be
SA Coopman Liften
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 [email protected] | www.coopman.be
SA Coopman Liften
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 [email protected] | www.coopman.be
NV Coopman Liften
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 [email protected] | www.coopman.be
SA Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | [email protected] | www.coopman.be
NAAM
stuur ons deze bon voor meer inlichtingen
STRAAT - NR.
POSTNR. - GEMEENTE TEL.
V04.1209
Onze traplift ... ... Uw comfort
V04_0109.indd 1 28-12-2009 17:29:44
17
Preston Ability biedt uitgekiende oplossingen voor mensen met
funtiebeperkingen. Producten met een slimme functionaliteit en een
doordacht design. Een goed voorbeeld is de Topro Troja rollator.
Met zijn veilige en eenvoudige inklapsysteem (in de breedte!) werd
deze rollator als beste getest in de Duitse Stiftung Warentest. Een
compacte en betrouwbare oplossing, licht van gewicht. De Topro
Troja rollator is uitsluitend verkrijgbaar bij elke bandagist en thuis-
zorgwinkel.
SLIM BEDACHT
www.prestonability.eu | [email protected] | Tel. 0495 80 37 00
Preston Ability
funtiebeperkingen. Producten met een slimme functionaliteit en een
doordacht design. Een goed voorbeeld is de
Met zijn veilige en eenvoudige inklapsysteem (in de breedte!) werd
deze rollator als beste getest in de Duitse Stiftung Warentest. Een
compacte en betrouwbare oplossing, licht van gewicht. De Topro
Troja rollator is uitsluitend verkrijgbaar bij elke bandagist en thuis-
zorgwinkel.
Topr
o Tr
oja
rolla
tor
OKRA mei 2010
18
ReCHtSiNFO
telescoop. Het strand op wandel-
afstand kan je inderdaad al wan-
delend bereiken maar pas nadat
je je bijna bewusteloos hebt
gestapt.
Naar huis?
En daar zit je dan. Op een verre
bestemming, vermoeid van de
lange trip en je droomreis ligt
aan diggelen. Wat nu? Je zou de
valiezen in de wagen kunnen
laten zitten en rechtsomkeer
maken. Thuis ga je de verant-
woordelijke van het reisbureau
de levieten lezen en vraag je je
geld terug. En daar bovenop
natuurlijk een schadevergoeding
voor het ongemak en de nutte-
loze verplaatsing. Dat deed een
gezin dat een bungalow huurde
in Toscane en vaststelde dat de
weg naar de bungalow moeilijk
berijdbaar was en dat het gebouw
Soms is de ontnuchtering groot
wanneer je je bestemming hebt
bereikt. Je eerste indruk doet
vermoeden dat de brochure het
over een ander hotel had. De
inspectie van de kamer maakt
duidelijk dat er per ongeluk een
paar sterren te veel zijn aange-
bracht aan de voorgevel van het
hotel. In de ruime kamer moet je
omzichtig bewegen om niet
gekneld te raken tussen het bed
en de muur. Het beloofde zicht
op zee is er enkel als je kan
beschikken over een krachtige
helemaal niet voldeed aan de
verwachtingen.
Wat is het probleem?
Terugkeren is echter niet de cor-
recte manier om het probleem
aan te pakken. Eerst en vooral
moet je de ernst van het pro-
bleem inschatten. Welke kwali-
teit kon je verwachten op basis
van de foto’s en de informatie in
de reisbrochure? Het beeld dat
iemand heeft van een ruime en
comfortabele bungalow verschilt
immers van persoon tot persoon.
Als je op eigen kosten terug-
keert, kan je de volledige som
niet terugeisen van je touropera-
tor. Als je als consument wordt
geconfronteerd met een pro-
bleem, moet je het nodige doen
om de geleden schade en de
ongemakken tot een minimum te
herleiden.
Wellicht heb je voor de
komende maanden een reis
geboekt, misschien staan je
valiezen al klaar. Op weg naar
je bestemming, zijn de
verwachtingen vaak hoog
gespannen. Maar niet elk hotel
voldoet aan de prachtige
plaatjes in de brochure. Wat
doe je dan?
Maak je op eigen houtje kosten, wordt het
moeilijk deze nadien te recupereren.
Een droomreis aan diggelen
Preston Ability biedt uitgekiende oplossingen voor mensen met
funtiebeperkingen. Producten met een slimme functionaliteit en een
doordacht design. Een goed voorbeeld is de Topro Troja rollator.
Met zijn veilige en eenvoudige inklapsysteem (in de breedte!) werd
deze rollator als beste getest in de Duitse Stiftung Warentest. Een
compacte en betrouwbare oplossing, licht van gewicht. De Topro
Troja rollator is uitsluitend verkrijgbaar bij elke bandagist en thuis-
zorgwinkel.
SLIM BEDACHT
www.prestonability.eu | [email protected] | Tel. 0495 80 37 00
Preston Ability
funtiebeperkingen. Producten met een slimme functionaliteit en een
doordacht design. Een goed voorbeeld is de
Met zijn veilige en eenvoudige inklapsysteem (in de breedte!) werd
deze rollator als beste getest in de Duitse Stiftung Warentest. Een
compacte en betrouwbare oplossing, licht van gewicht. De Topro
Troja rollator is uitsluitend verkrijgbaar bij elke bandagist en thuis-
zorgwinkel.
Topr
o Tr
oja
rolla
tor
19
Een nieuw hotel?
Een ander echtpaar kwam aan in
het hotel dat helemaal niet vol-
deed aan hun wensen, noch aan
de omschrijving in de reisbro-
chure. Ze gingen prompt op zoek
naar een beter hotel. Ze wilden
de meerprijs achteraf verhalen
op de reisagent. Hij had het hotel
immers veel mooier voorgesteld
dan het in werkelijkheid was.
Maar ook dit is niet de goede
manier. Maak je op eigen houtje
kosten, wordt het moeilijk deze
nadien te recupereren.
Niets doen?
Sommige toeristen die ontgoo-
cheld zijn over de kwaliteit van
het aangeboden arrangement,
dragen moedig hun lot. Ze
maken het beste van hun vakan-
tie maar hebben wel de intentie
om bij de terugkeer de reis-
agent bij zijn nekvel te pakken
en een financiële compensatie
te eisen. Dat zal echter niet
makkelijk zijn omdat je door
niets te ondernemen eigenlijk
hebt ingestemd met wat je werd
aangeboden.
Hoe dan wel?
Voldoet de aangeboden accom-
modatie niet aan de omschrijving
in de brochure, moet je je in de
eerste plaats wenden tot de
receptie van het hotel of de plaat-
selijke vertegenwoordiger van de
touroperator. Tijdens dit gesprek
zal duidelijk moeten worden of er
een probleem is en of maatrege-
len zich opdringen. Kan deze per-
soon het probleem niet oplossen
of heeft je reisorganisator geen
lokale vertegenwoordiger, moet
je je reisbureau in België contac-
teren. Niet zelden komt er een
oplossing uit de bus die het leed
van de ontgoochelde toerist kan
verzachten. Ofwel krijg je een
betere kamer, wordt er naar een
ander hotel gezocht of komt er
een andere oplossing.
Lukt het niet om tot een oplossing
te komen, moet je de stappen
bijhouden die je ter plekke hebt
ondernomen om tot een oplos-
sing te komen. Binnen de maand
na je aankomst in België moet je
per aangetekend schrijven een
klacht indienen bij je reisbureau
of reisorganisator. Wil deze niet
aan je vraag tegemoet komen,
kan je je wenden tot de Geschillen-
commissie Reizen. Wanneer dui-
delijk is dat je niet hebt gekregen
wat je werd beloofd, zal je een
deel van de betaalde prijs kunnen
recupereren.
Tekst Stefan Domen
Info
Bij de dienst Rechtshulp van Groep Arco via
[email protected] of 02 285 41 00.
OKRA mei 2010
20
OVeR WAt teLt
‘Ik blijf mijn
grenzen verkennen’
21
Welke rol speelde sport in het gezin waarin je
opgroeide?
Katleen De Caluwé: “Ik kom uit een groot gezin,
ik heb vier zussen. En er liep ook nog een hond
rond, het was er best druk. Onze ouders duwden
ons niet in een bepaalde richting. Iedereen koos
vrij en werd ook gesteund. Allemaal trokken we
naar de muziekschool en leerden we een instru-
ment bespelen. De meeste zussen gingen ook naar
de jeugdbeweging. Maar niet allemaal deden we
aan sport. Mijn jongere zus en ik wel. We namen
deel aan scholencrossen en dat beviel ons wel.
Toen bleek dat enkele vriendinnetjes in een atle-
tiekclub zaten, was de stap snel gezet.
Ik deed graag aan atletiek maar de eerste jaren
waren de trainingen heel speels. Af en toe deden
we een wedstrijdje en daar bleef het bij. Het was
vooral leuk omdat ik het samen met mijn vriendin-
nen kon doen. Pas toen ik veertien of vijftien was,
werd atletiek een serieuze hobby. Ik nam deel aan
een wedstrijd en belandde op het podium. Pas op
dat ogenblik vernam ik dat het om het provinciaal
kampioenschap ging en dat ik geselecteerd was
voor het Belgisch kampioenschap. Toen ik daar ook
medailles behaalde, was ik vertrokken.”
Welke waarden kreeg je mee van thuis?
Katleen De Caluwé: “Respect hebben voor
elkaar, was heel belangrijk. We moesten ook reke-
ning houden met elkaar. We sliepen per twee in
één kamer, dan moet je je aanpassen aan elkaars
gewoonten. Mijn ouders hechtten ook veel belang
aan doorzettingsvermogen. Begonnen we aan iets,
moesten we het volhouden. Niet zo maar één jaar
maar een hele tijd. We wisten ook wat er van ons
verwacht werd. Als er iets niet kon, lieten mijn
ouders dat duidelijk merken. Zo had ik in mijn
tweede kandidatuur een hele zware tweede zit. Ik
wilde er de brui aan geven. Dat kon niet, mijn
ouders wisten dat ik de studie wel aankon. Ik heb
dan een tandje bij gestoken en was toch geslaagd.
Dat doorzettingsvermogen is me zeker nog van
pas gekomen in mijn profcarrière.”
Als atleet moet je zorg dragen voor je lichaam.
Hoe sprong je daarmee om?
Katleen De Caluwé: “Je lichaam moet in topvorm
zijn als je aan competitiesport doet. Zeker als je
een profcontract krijgt, wordt veel van je lichaam
verwacht. Maar het is niet eenvoudig hiermee om
te gaan. Enerzijds ga je tot het uiterste tijdens
trainingen en wedstrijden wat je lichaam geen
deugd doet. Anderzijds ben je overgevoelig voor
een pijntje dat misschien het begin van een bles-
sure kan zijn. Uiteindelijk leer je hiermee om te
gaan en kan je je lichaam preventief verzorgen. Je
bouwt ervaring op.
Natuurlijk moet je je lichaam tot in de puntjes ver-
zorgen. Ik moest op gewicht blijven, extreem dië-
ten en ongezonde voeding waren uit den boze.
Maar ik at wel af en toe een boterham met choco
en dronk heel soms een glaasje wijn. Het was niet
zo moeilijk voor mij om niet bij te komen.
Vroeg gaan slapen, hoorde er ook bij. Om tien uur
kroop ik in bed, om 8.30 uur stond ik op. Als je
twee keer per dag traint, heeft je lichaam veel rust
nodig.
Ons bloed werd ook regelmatig nagekeken. Soms
kregen we voedingssupplementen en extra vitami-
nen. Naar de kinesist en de osteopaat trokken we
ook regelmatig. Je zoekt allerlei middeltjes om je
lichaam in topvorm te houden.
Het ergste wat je als atleet kan overkomen, zijn
blessures. Zelf ben ik enkele keren buiten strijd
geweest met een kwetsuur. Dat is hard. Je vorm
valt terug, je moet hard trainen om weer op het-
zelfde niveau te komen en het duurt veel langer
voor je tijden weer sneller zijn. Dat Kim Gevaert
gespaard is gebleven van lange blessures, ver-
klaart bijvoorbeeld waarom ze gestaag vooruit-
gang is blijven boeken.”
Heeft dit strakke regime bijgedragen tot je
beslissing om te stoppen met topsport?
Katleen De Caluwé: “Dat speelde wel mee ja. Ik
had het steeds moeilijker met de opofferingen die
ik moest doen. Zo was mijn sociale leven lange tijd
Tot enkele jaren geleden stond ze aan de top van de Belgische atletiek en
met de estafetteploeg blonk ze uit op de Olympische Spelen in Athene.
Intussen is ze gestopt met topsport, heeft ze een nine to five job en een
kindje. “Maar sport zal altijd een belangrijk deel van mijn leven zijn”, geeft
Katleen De Caluwé toe.
OKRA mei 2010
22
OVeR WAt teLt
erg beperkt. De mensen met wie ik sportte, waren
het belangrijkst. Vaak trokken mijn vriend en ik
met twee auto’s naar een feestje zodat ik toch
vroeg zou kunnen gaan slapen en hij langer kon
blijven. Op familieweekends was ik ook altijd dege-
ne die vroeger naar huis moest om te trainen of
een wedstrijd te lopen. Ik had het er steeds moei-
lijker mee. Maar uiteindelijk was ik ook al bijna
dertig en had ik geen zin om nog een beetje mee
te lopen om erbij te zijn. Ik wilde geen stap terug
zetten en voelde dat het ook steeds moeilijker
werd om terug te keren na een blessure. Ik recu-
pereerde minder goed.
Ik heb nooit spijt gehad van mijn beslissing, ook
niet toen de estafetteploeg zilver haalde op de
Olympische Spelen in 2008. Ik gunde hen dat al
was ik er natuurlijk graag bij geweest. Dat Kim
Gevaert en Elodie Ouedraogo regelmatig verwezen
naar het harde werk dat aan de puike prestatie
vooraf ging, deed me wel deugd. Zo voelde ik me
ook erkend.
Ik heb echt het gevoel dat ik mijn atletiekcarrière
op een goede manier heb kunnen afsluiten. Met
mijn trainers en de andere atletes heb ik nog
steeds goede contacten. We blijven vrienden.”
Wat kwam er na je atletiekcarrière?
Katleen De Caluwé: “Veel veranderingen. Ik
moest op zoek naar een gewone job. Dat is niet
vanzelfsprekend als je zo lang aan topsport hebt
gedaan. Maar ik heb geluk gehad, ik vond snel een
job bij Randstad die ik bovendien graag doe. Ik
moest ook wennen aan een nieuwe dagindeling.
Van negen tot vijf werken, sporten in je vrije tijd.
Gelukkig kwam er tijd vrij voor sociale contacten.
Dat deed deugd. Om hiervan nog even te kunnen
genieten en te wennen aan het nieuwe leven, heb-
ben mijn vriend en ik bewust nog even gewacht
met kinderen. Loes is er pas gekomen twee jaar
nadat ik gestopt was.
Ook de relatie met mijn lichaam is veranderd sinds
ik geen topsporter meer ben. Het moet niet alle-
maal meer zo strikt maar helemaal loslaten kan ik
het niet. Op mijn voeding let ik veel minder, van
lekker eten kan ik echt genieten. Maar ik weet
vanwaar ik kom en wil nog steeds een sportief
lichaam. Dat botst natuurlijk wel eens. Echt diëten
zal ik echter niet doen.
Zwanger zijn, vond ik ook frustrerend. Voortdurend
bijkomen zonder dat je er vat op hebt, daar had ik
het moeilijk mee. En amper kunnen sporten, dat
Katleen De Caluwé: “Samenleven met iemand die geen voeling heeft met sport, lijkt me moeilijk.”
23
was ook lastig. Lopen en fietsen ging niet meer.
Enkel zwemmen lukte nog. Maar ik voelde hoe ik
steeds trager en logger bewoog. En ik mocht mijn
lichaam niet afmatten terwijl ik daar toch echt van
kan genieten.”
Blijft sport boeiend nu je niet meer aan com-
petitie doet?
Katleen De Caluwé: “Ja, ik zorg zelf voor nieuwe
uitdagingen en blijf mijn grenzen verkennen. Ik
doe het gewoon graag, het zal altijd een deel van
mijn leven zijn. Nadat ik stopte als profatleet, ben
ik overgestapt naar de triatlon. Van sprintster naar
uithouding, het was onbekend terrein voor mij.
Mensen hebben daar een verkeerd beeld van maar
als sprintster liep ik nooit langer dan twee rondjes
aan één stuk. We trainden gewoon anders. Al was
mijn conditie heel goed, 10 km lopen kon ik niet.
Daarom wilde ik testen hoe ver ik kan gaan in een
pure uithoudingssport als triatlon. En ik geef toe,
ook daarin wil ik goed zijn.
Natuurlijk is het nu anders dan vroeger. Als profat-
leet moest ik elke dag twee keer trainen, het was
mijn job. Heb ik nu een keertje geen zin, blijf ik
thuis. Die druk is weg. En het vergt wat meer orga-
nisatie nu ons dochtertje er is. Mijn vriend sport
ook graag en veel. We moeten afspreken. We
organiseren ons rond haar leventje en dat lukt
zonder problemen. We zijn al eens met drie gaan
lopen, met Loes in de buggy. Binnenkort kopen we
een fietskar zodat ze ook meekan als we langere
fietstochten maken. Als je wil, is het mogelijk om
met een kind aan sport te doen.
Ik weet nu wel dat sport en prestaties relatief zijn.
Vroeger waren mijn tijden het belangrijkst. Sport
was mijn hele leven. Nu niet meer. Mocht er iets
met Loes gebeuren, zet ik het sporten zonder pro-
blemen opzij. Maar zolang het niet hoeft, geef ik
het niet op. Nu zorgt sport ervoor dat ik me goed
voel. En dat komt mijn gezin natuurlijk ook ten
goede.”
Atletiek is een individuele sport maar de
estafette nam een belangrijke plaats in in je
carrière. Hoe belangrijk was het groepsge-
voel?
Katleen De Caluwé: “Heel belangrijk. Individueel
was ik geen wereldtop, zelfs geen Europese top.
Met de estafetteploeg waren we dat wel. Dat gaf
veel voldoening. We hebben ook veel plezier
gemaakt samen.
Trouwens, dat atletiek een individuele sport is, is
ook relatief. We trainden samen, warmden samen
op voor de wedstrijd en zaten samen na de wed-
strijd. Het teamgevoel is altijd belangrijk geweest.
Enkel tijdens de individuele wedstrijden waren we
even elkaars concurrenten. Misschien ben ik daar-
in wel te braaf geweest.
Vooral met Kim heb ik veel tijd doorgebracht. Al
waren we concurrentes, ze is altijd een goede
vriendin geweest. Nu nog trouwens. Sinds ze met
atletiek startte, won ze alles. Daar stonden we wel
eens van te kijken. Maar dat stimuleerde ons ook
om beter te lopen. En zij liep beter omdat ze onze
hete adem in haar nek voelde. Dat was een posi-
tieve wisselwerking.
In 2001 zijn we gestart met het estafetteteam. Er
waren toen vier goede spurtsters in België: Nancy
Callaerts, Kim Gevaert, Elodie Ouedraogo en ik.
Nancy en ik trainden samen en konden zo de
stokwissel oefenen, Elodie en Kim deden hetzelf-
de. Later zijn we intensiever samen gaan trainen.
We slaagden erin de limiet te lopen en plaatsten
ons voor het Europees kampioenschap en het
wereldkampioenschap. Wij waren heel blij dat we
konden gaan, individueel lukte ons dat niet. En
Kim was blij dat ze niet alleen moest gaan.
Iedereen tevreden (lacht).”
Hoe belangrijk is erkenning voor een top-
sporter?
Katleen De Caluwé: “In de eerste plaats sport je
natuurlijk voor jezelf. Ik wilde zelf goede resulta-
ten halen en mijn tijden verbeteren. Maar je wil
natuurlijk wel gerespecteerd worden om de inspan-
ningen en opofferingen die je levert. Dat die
erkenning er ook kwam, deed deugd. Je zelfver-
trouwen groeit en het werkt motiverend. Vooral
dankzij Kim en Tia Hellebaut kreeg atletiek heel
wat media-aandacht. Dat ik daar af en toe een
graantje kon van meepikken, was mooi meegeno-
men. Al zat ik daar natuurlijk niet op te wachten.
Ik besef nu beter hoeveel geluk ik had met die
aandacht. In het triatlon zijn er heel wat Belgische
sporters die enorm hard trainen en heel goede
resultaten halen. Maar zij ontvangen geen erken-
ning. Hun goede prestaties worden amper ver-
meld. Ik vind het knap dat zij het toch volhouden.”
Nu ik met competitiesport gestopt ben, zorg ik zelf voor nieuwe uitdagingen en blijf ik mijn grenzen verkennen.
OKRA mei 2010
24
OVeR WAt teLt
OKRA mei 2010
24
Naar wie keek je op tijdens je carrière?
Katleen De Caluwé: “Buitenlandse voorbeelden
waren er niet echt. Daarvoor was het risico te groot
dat je achteraf ontgoocheld raakte omdat de atletes
doping bleken te gebruiken. Maar voor Merlene Ottey
had ik wel veel respect. Zij behaalde net als ik veel
tweede en derde plaatsen.
In België was er natuurlijk Kim Gevaert. Maar zij was
meer dan een voorbeeld. Ik trok me aan haar op, zij
aan mij. En we maakten veel plezier samen.
Nu heb ik ook veel bewondering voor mensen met
minder talent maar meer karakter. Mijn vriend bijvoor-
beeld doet graag aan sport en kan daarvoor heel diep
gaan. Zo had hij zich voorgenomen om op een zondag
een lange fietstocht te maken. Maar die dag was het
heel slecht weer: het was koud en de hele dag kwam
de regen met bakken uit de hemel. Toch sprong hij op
de fiets. Dat vind ik knap. Trouwens, ik ben blij dat
mijn partner sport ook belangrijk vindt. Hij begrijpt
hoeveel atletiek van me vergde en ik steun hem in zijn
sportieve ambities. Sport is gewoon een deel van onze
levensstijl, het lijkt me moeilijk samen te leven met
iemand die daar geen voeling mee heeft.”
Tekst Nele Joostens
Foto’s François De Heel
LIG NIET LANGER WAKKER VAN JE INCONTINENTIEPROBLEEM
Actiet.e.m.31 mei 2010
Actie 3+1 gratisBij aankoop van 3 dezelfde pakken uit de Molimed reeks voor lichte incontinentie of de Molicare Mobile, krijg je 1 pak gratis.
Je goed voelen begint bij MoliMed.Of je nu sport, boodschappen doet of thuis relaxt, elk inlegproduct van het MoliMed assortiment is onopvallend en ritselt niet. Molimed biedt de maximale veiligheid met optimale discretie.
MoliCare Mobile biedt een bijzonder comfort dankzij zijn nonwoven textiel materialen die bijzonder huidvriendelijk zijn, ademend en zeer zacht. De verbeterde pasvorm waarborgt dat MoliCare Mobile perfect op het lichaam aansluit zonder te verschuiven en op te vallen.
www.thuiszorgwinkel.be
BO
N Bij afgifte van deze bon ontvang je bij aankoop
van 3 dezelfde pakken Molimed of Molicare:
1 PAK GRATISActieperiode tot en met 31 mei 2010.
Vraag naar de voorwaarden van deze actie in de Thuiszorgwinkel in je buurt. Voor de adressen surf naar www.thuiszorgwinkel.be of telefoneer naar 02 246 49 49.
05 mei Hartmann.indd 1 12-04-2010 13:15:56
25
OKRA-SPORt
Iedereen heeft tegenwoordig de mond vol van
bewegen en sporten. Overal horen we dat bewegen
belangrijk is voor onze gezondheid. Is dit ook zo?
Het antwoord is een volmondig ‘ja’.
Op de volgende bladzijden lees je waarom sporten
zo belangrijk is maar ook waar en wanneer je bin-
nenkort je beste beentje kan voorzetten. In juni is
er immers ‘OKRA-SPORT toert’. Veertien dagen van
sport en beweging, veertien dagen om naar uit te
kijken en nadien nog lang te koesteren.
Tekst en samenstelling Wim Bogaert
Beweeg en geniet!
OKRA mei 2010
26
OKRA-SPORt
‘Beweeg en word minder snel oud’
Christophe Delecluse is actief op
het vlak van de topsport maar
evengoed voor de sport voor
allen. Kortom een bezige bij.
“We zijn hier niet al te groot
behuisd maar het uitzicht op de
atletiekpiste maakt veel goed”,
grapt Christophe als hij ons
begroet. “Ouderen worden vaak
geconfronteerd met gezond-
heidsproblemen. Zo komen wel-
vaartsziektes zoals hart- en
vaatziektes, kanker, zwaarlijvig-
heid, suikerziekte en depressie
vaak voor. Bovendien gaat ver-
oudering gepaard met een ver-
mindering van evenwicht, lenig-
heid, uithouding, spierkracht en
botdensiteit. Daarom kunnen
vele dagelijkse activiteiten niet
meer (zo vlot) worden uitge-
voerd.”
Iedereen beweegt
“We moeten welvaartsziektes en
fysieke veroudering voorkomen
en tegengaan. Beweging vormt
daartoe het middel bij uitstek.
Wetenschappelijk onderzoek
toont aan dat beweging preven-
tief werkt om bewegingsziektes
tegen te gaan en een positief
effect heeft op de fysieke toe-
stand van het lichaam. Bewegen
is trouwens belangrijk voor alle
ouderen, zowel voor weinig spor-
tieve mensen als voor voormali-
ge afstandlopers. Iedereen heeft
op latere leeftijd baat bij meer
fysieke activiteiten. Mits een
kleine inspanning, kan je je
gezondheid een pak verbeteren.
Bovendien past het lichaam zich
op om het even welke leeftijd
aan. Het is dus nooit te laat om
te bewegen en je moet je leven
niet drastisch omgooien om
gezonder te leven.”
Chauffeurs en conducteurs
“In de jaren vijftig onderzochten
Britse wetenschappers de
gezondheidstoestand van bus-
chauffeurs en busconducteurs
op Londense dubbeldekkers.
Bleek dat hart- en vaatziektes
veel vaker voorkwamen bij bus-
chauffeurs dan bij conducteurs.
De chauffeurs waren vaker thuis
omwille van ziekte en hun
levensverwachting lag een stuk
lager. Verklaring? Zij zaten de
hele dag neer en hadden weinig
beweging terwijl de conducteurs
heen en weer liepen. Bewegen is
dus goed voor je gezondheid.
Maar ook voor het psychisch
“Bewegen is van levensbelang voor senioren. Het voorkomt
dat je ziek wordt en heeft een positief effect op de fysieke
toestand van het lichaam. Bovendien voel je je beter in je vel”,
zegt Christophe Delecluse van de K.U.Leuven.
Ga langs bij de dokter voor je begint te sporten.
OKRA-SPORt
welbevinden. Want iemand die
regelmatig beweegt, voelt zich
ook beter in zijn vel.”
Naar de dokter
“Meer bewegen kan het best via
activiteiten die we lang kunnen
volhouden, die niet te duur zijn,
die we samen kunnen uitvoeren
en die niet te belastend zijn.
Wandelen of fietsen is dus ide-
aal. Wie regelmatig beweegt,
zal ondervinden dat het steeds
gemakkelijker, vlotter en soe-
peler gaat. Met een fitter en
gezonder gevoel als toemaatje”,
besluit Christophe Delecluse.
“Maar ik wil wel nog aanraden
bij de dokter langs te gaan voor
je begint te sporten. Zelfs al
mankeer je niets. Een regelma-
tig onderzoek kan er voor zor-
gen dat dit ook zo blijft.
Voorkomen is immers beter dan
genezen.”
Tekst An Bogaerts en Wim Bogaert
Foto Jürgen Doom
OKRA-SPORtOKRA-SPORt
Op jouw maatDe activiteiten van ‘Het jaar van de sport voor allen’ en de Senior
Games zijn dé uitgelezen kans om er samen op uit te trekken. Noteer
de data alvast in je agenda.
■ SeLenJo: 7 mei in Tongerlo, 12 mei in Harelbeke en 12 juni in
Wachtebeke.
SEniorenLENteJOgging voor 50-plussers: van 2,5 tot 8,5 km en
reeksindelingen per vijf jaar. Voor joggers en wandelaars.
■ Sport Actief dagen: 9 mei in Tervuren, 23 mei in La Roche en
6 juni in Tongerlo.
Fietshappenings op zondag. Samen vormen ze een kant-en-klaar
fietstrainingsprogramma.
■ Wandelrally’s: 1 juli tot 30 september te Diest, Tongerlo,
Houthalen-Helchteren, Gent en Koksijde.
Wandeltochten bestaande uit een zoektocht voor volwassenen
(4 à 5 km), een kinderzoektocht en een zoektocht voor geocachers
in juli, augustus en september. Leuke prijzen te winnen!
■ Gent Zwemt: 17 juli aan de Watersportbaan in Gent.
Unieke zwemwedstrijden in open water over 100 m, 500 m,
1 000 m en 2 000 m. De Gentse Feesten worden sportief ingezet!
■ Tofsportrock: 21 november, in en rond de Topsporthal en
Blaarmeersen in Gent.
Slotevenement dat ‘Het jaar van de sport voor allen’ afsluit met een
ruim sportaanbod voor jong en oud en verrassende muzikale optre-
dens. Wil je je meten in een van de sporttornooien of wil je samen
met je familie sporten ontdekken en uitproberen, het kan allemaal.
Meer info over deze activiteiten via www.sportvoorallen.be.
Senior Games
Net als de voorbije jaren kan je ook dit jaar bewegen en sporten tij-
dens de Senior Games in Blankenberge. Er is een zeer ruim aanbod
van bekende en minder bekende sportdisciplines die je op eigen maat,
ritme en tempo kan beoefenen met het ruisen van de zee op de ach-
tergrond. Om de dag af te sluiten, is er een muziekoptreden van een
Vlaamse topartiest. Genieten is de boodschap.
Praktisch
Dinsdag 28 en woensdag 29 september 2010 in Blankenberge.
Competities op dinsdag: badminton, bowling, curvebowls, petanque,
tennis en zwemmen.
Competities op woensdag: badminton, bowling, dans, lopen, petanque.
Sportactiviteiten op beide dagen: aquarobics, Afrikaanse dans, base-
ball, boogschieten, bowling, curling, fietsen, fitbal, fitheidstests, golf,
golffrisbee, klimmen, koersbal, latino en salsa, minigolf, nordic wal-
king, petanque, sauna (met badkledij), start to run, stoelgymnastiek,
tafeltennis, tai-chi, tennis, yoga, volksdans, volksspelen, wandelen,
zelfverdediging en zumba gold.
De deelnameprijs bedraagt 7 euro (deelname, verzekering, gadget,
lunchpakket, koffie, soep, water en een muziekoptreden inbegrepen),
voor het busvervoer betaal je 5 euro. Meer info via Bloso inspectie-
dienst West-Vlaanderen, 050 50 23 20 of OKRA-SPORT 02 246 44 35
of [email protected], www.seniorgames.be.
27
Christophe Delecluse: “Wandelen of fietsen is ideaal voor ouderen.”
OKRA mei 2010
28
OKRA-SPORt | WeSt-VLAANDeReN
‘Toeren in de moeren’
Er is amper een kat te bespeuren
op de zeedijk in De Panne. Het
seizoen is nog niet begonnen.
Tony Matsaert, sportfunctionaris
van De Panne, begroet me harte-
lijk. Hij bouwt al jaren het par-
cours maar is vooral een van de
motoren achter het succes van
‘Toeren in de Moeren’. “Meer dan
3 500 deelnemers, dat moet je
verdienen. De activiteit moet
aantrekkelijk zijn en goed geor-
ganiseerd. Dat zit vaak in de
kleine dingen: bediening met de
glimlach, snelle hulp bij mechani-
sche defecten, goede bewegwij-
zering en medische bijstand”,
begint Tony.
Over de grens
“Dit jaar trekken we opnieuw over
de schreve. Variatie in het wan-
del- en fietsparcours is belang-
rijk. In de Moeren zelf hebben we
ongeveer ieder baantje, wegel of
steegje al verkend. Verandering
drong zich op. Maar zoveel moge-
lijkheden zijn er niet. Vanuit De
Panne kunnen we richting Veurne.
Dat is zeker de moeite. Maar
enkele grote verkeersaders bren-
gen de veiligheid in het gedrang.
Dus gaan we graag de andere
richting uit, de grens over naar
Frans-Vlaanderen. De wegen zijn
“Een combinatie van de klassieke ingrediënten met een snuifje
vernieuwing. Zo kan je ‘Toeren in de Moeren’ dit jaar het best
omschrijven”, zegt medeorganisator Tony Matsaert. “We
blijven sneukelen maar op andere en soms langere wegen.”
er rustig. De huizen lijken wille-
keurig in het landschap gedropt,
de dorpjes zijn onooglijk. De tijd
lijkt er stil te staan, het is er zelfs
een tikkeltje antiek. Het ademt
een andere sfeer uit. En dat op
amper een paar kilometer van
onze deur.”
Lange afstanden
“De vernieuwing van ‘Toeren in
de Moeren’ zet zich niet enkel
door in het parcours. Ook in het
aanbod. We willen dit jaar ieder-
een de mogelijkheid bieden op
eigen niveau te sporten. Ook de
meer geoefende sporter. Zo bie-
den we nu ook grotere afstanden
aan. Tachtig kilometer voor de
fietsers en twintig voor de wan-
delaars.
Klassiek blijven natuurlijk de
doortocht aan de Esplanade en de
sneukels. Dat laatste is blijkbaar
vooral een eigenheid in de
‘Vlaanders’. De versnaperingen
zijn amper te tellen. Soep bij de
start, een aperitief, Vlaams stoof-
potje, suikerwafel en ijsje onder-
weg. Een heerlijk Breugelmaal bij
aankomst. En dan hebben we het
nog niet over de groepen die halt
houden bij een van de piconca-
fés”, lacht Tony. “Je merkt het,
wie veel beweegt moet zijn ener-
gievoorraad aanvullen.”
Foto Violet Corbett Brock
Info
‘Toeren in de Moeren’ vindt plaats op 8, 9 en 10 april 2010.
Vertrekpunt is het gemeentelijk sportcentrum van De Panne.
Je kan deelnemen aan een sneukeltocht voor wandelaars (5, 10,
15 of 20 km) of voor fietsers (40, 60 of 80 km). Deelnemen kost
19 euro. Meer info via 050 44 03 81 (Brugge), 056 26 63 40
(Ieper), 056 26 63 53 (Kortrijk), 059 55 26 90 (Oostende),
051 26 53 07 (Roeselare) of 051 42 38 08 (Tielt).
Tony Matsaert: “De versnaperingen die je aangeboden krijgt, zijn amper te tellen.”
29
OKRA-SPORt | ANtWeRPeN
Zomerspelen
“Je kan de spelen een beetje
vergelijken met volksspelen of
het vroegere ‘spel zonder gren-
zen’. De zomerspelen zijn in de
eerste plaats een gezellige boel.
De proeven op zich duren nooit
lang, telkens drie minuten. Maar
ze eisen wel een combinatie van
coördinatie, snelheid, behendig-
heid en heel veel geduld. Per
spel zet de trefpuntploeg telkens
zes spelers in van wie minstens
de helft vrouwen. Elke speler
hoeft echter niet aan elk spel
deel te nemen. Zo kan een tref-
punt veel spelers betrekken.
Daarnaast kan een trefpunt bij
één spel een joker inzetten.
Daarmee kunnen ze tijdens dat
spel hun punten verdubbelen.
Intussen werd het een gewoonte
om van de joker een kleurrijk
ding te maken met de kenmer-
ken van de ploeg.”
Oefenen
“Het is een ludieke competitie.
Wie de meeste punten haalt,
wint. Maar toch… We merken
een groot onderscheid tussen de
ploegen. Er zijn er die zich hele-
maal niet voorbereiden en het
nemen zoals het komt. De uit-
slag is van ondergeschikt belang.
Voor hen gaat het om het samen-
zijn en het samen genieten.
Andere trefpunten oefenen op
voorhand alle spelen in de hoop
zo goed mogelijk te scoren.
Soms is het oefenen belangrij-
ker dan het uiteindelijke resul-
taat. Al kan een goede uitslag
dan weer stimulerend werken
voor de volgende zomerspelen.
Je mag immers niet vergeten
dat het prestige van het tref-
punt op het spel staat. De
meeste ploegen proberen een
plaatsje beter te doen dan het
jaar voordien.”
“Dit jaar zijn er trouwens voor
het eerst teams uit de Kempen
en de Mechelse regio van de
partij. Dat komt de strijd uiter-
aard enkel ten goede. We weten
niet hoe sterk deze ploegen voor
de dag zullen komen maar ik
voel nu al dat de Antwerpse
ploegen zich zeker niet zullen
laten doen.”
Info
De Zomerspelen vinden plaats op 28 en 29 juli in Domein
Hooidonk in Zandhoven.
Meer info via 03 220 12 80 of [email protected].
OKRA-SPORT toert in de provincie Antwerpen? Dat zijn de zomerspelen!
“Het zijn sportieve hoogdagen in spelvorm. Ploegen uit verschillende
trefpunten uit de drie Antwerpse regio’s nemen het tegen elkaar op”, aldus
Guido Gubbels uit Merksem.
OKRA mei 2010
30
OKRA-SPORt | OOSt-VLAANDeReN
Annette Dekoning, de nieuwe
regiovoorzitter van Dender-
monde, wilde afspreken aan de
‘Villa Astrid’ in Berlare. In juni
vindt in deze buurt immers de
regionale sportdag plaats.
Ondanks mijn wegenkaart rijd ik
hopeloos verloren. Ik vraag aan
een fietsende dame naar Villa
Astrid. Ze haalt haar schouders
op. “Nooit van gehoord!” Dit sce-
nario herhaalt zich een paar
keer. Niemand lijkt de villa te
kennen. Annette had me noch-
tans beloofd dat dit een heuse
bezienswaardigheid is in de
streek. Uiteindelijk tref ik
Annette toch op de plaats van
afspraak. “Villa Astrid is hier
inderdaad niet bekend. Je had
naar ‘de scheve villa’ moeten
vragen. Iedereen zou je zo de
juiste route getoond hebben.”
Verzakt
Ik kan mijn ogen niet geloven.
Dit bouwwerk is volledig ver-
zakt. Het staat onwerkelijk
scheef. Annette: “Oorspronkelijk
was Villa Astrid, ‘de scheve villa’
dus, bedoeld als hotel voor de
betere klasse. Naast het luxueus
ingerichte gebouw lag toen een
prachtige vijver met zwemcabi-
nes. Maar de crisisjaren en de
Tweede Wereldoorlog beteken-
den het einde voor het hotel.
Door de twee verschillende
ondergronden - klei en turf -
waarop het gebouw opgetrokken
werd, is het behoorlijk scheef-
gezakt.”
Op een hoopje
Even later is er heel wat leven in
en om dit monument. Een
Chirogroep neemt zijn intrek.
“Het landhuis is een erkend
jeugdverblijfcentrum. Deze
ongewone situatie trekt veel
groepen aan.” “Waarom deze
Fietsen langs de
scheve villa
OKRA-Waas en Dender pakt in juni
opnieuw uit met een regionale
sportdag. Je wandelt en fietst er langs
een scheve villa, de ‘Eendenkooi’, het
Broekbos of de Konijnenberg.
Info
De regionale sportdag van OKRA-Waas en Dender vindt plaats op 8 juni 2010. Vertrekpunt is de
Festivalhal in Overmere. Je kan wandelen in een lus van 5 km en twee lussen van 10 km. Fietsen is
mogelijk in een lus van 20 km en twee van 30 km. Je kan deelnemen aan een barbecue. Deelnemen
kost 4 euro of 14 euro met barbecue. Meer info via 052 25 97 90 of [email protected].
Ook in Oost-Vlaanderen vindt op 11 juni 2010 de seniorentriatlon plaats. Afspraak aan het parochi-
aal centrum in Oostwinkel waar je kan wandelen, fietsen, lijndansen of aan petanque en nordic wal-
king kan doen. Meer info via 09 269 32 19 of [email protected].
locatie?” vraag ik één van de
leiders. “Omdat het gebouw zo
uniek is”, beweert leider Peter.
“Het is een enorme ervaring. Als
je pas binnen bent, lijkt het of je
gedronken hebt. Na enige tijd
betert dat wel. Als je slaapt, is
het mogelijk dat je wegrolt en
met je vrienden op een hoopje
belandt, met hilarische toestan-
den tot gevolg.”
“Maar de buurt heeft meer te
bieden”, zegt Annette. “Berlare
wordt grotendeels omarmd door
de Schelde en heeft dus een
tiental kilometer dijk waarop je
kan fietsen en wandelen. Een
oude meander van de Schelde
heeft zich omgevormd tot het
Broekbos en het Donkmeer.” We
passeren nog aan het ‘Brugsken’,
de vele taveernes en de
‘Eendenkooi’. Dit klein dieren-
park in een bos huisvest diverse
soorten eenden, ganzen, zwa-
nen, herten en geitjes.
Foto Frank Bahnmüller
locatie?” vraag ik één van de
leiders. “Omdat het gebouw zo
uniek is”, beweert leider Peter.
“Het is een enorme ervaring. Als
je pas binnen bent, lijkt het of je
gedronken hebt. Na enige tijd
betert dat wel. Als je slaapt, is
het mogelijk dat je wegrolt en
met je vrienden op een hoopje
belandt, met hilarische toestan-
“Maar de buurt heeft meer te
bieden”, zegt Annette. “Berlare
wordt grotendeels omarmd door
de Schelde en heeft dus een
tiental kilometer dijk waarop je
kan fietsen en wandelen. Een
oude meander van de Schelde
heeft zich omgevormd tot het
Broekbos en het Donkmeer.” We
passeren nog aan het ‘Brugsken’,
de vele taveernes en de
‘Eendenkooi’. Dit klein dieren-
park in een bos huisvest diverse
soorten eenden, ganzen, zwa-
Foto Frank Bahnmüller
OKRA-SPORt | LimBURG
OKRA-SPORt | VLAAmS-BRABANt
Over de grenzen
Sporten in een prachtige streek
Wil je in Limburg deelnemen aan ‘OKRA-SPORT
toert’, blijf je niet in Limburg. OKRA-SPORT trekt er
naar Eupen voor de mooiste wandelingen.
“Voor onze wandeldagen trek-
ken we graag buiten de provin-
ciegrenzen,” gaat Magda Van-
dormael van start. Zij is mede-
werker van OKRA-Limburg. “We
hebben een prachtige provincie
om in te wandelen. Alles is voor-
handen: de heide, mooie bos-
sen, knooppunten en unieke
wandelpaden. Maar als we in
Limburg blijven, is de respons
beduidend kleiner. Hoe dit komt?
“We organiseren een streekwan-
deling van een vijftal kilometer
en een fietszoektocht die je
langs de mooiste plekjes zal lei-
den. Bij de streekwandeling
houden we her en der halt voor
een woordje uitleg. Ook al
spreekt de omgeving vaak voor
zich. Met de zoektocht proberen
we de fietslus iets pittiger en
Ik denk dat wij, Limburgers,
graag weg zijn van huis. De bus
op. Naar een plek die we nog
niet zo goed kennen. Een plek
die niet te ver weg ligt en boven-
dien beschikt over een mooi
natuurgebied. Zo kwamen we
terecht in Eupen, vlakbij de
stuwdam. En het belooft een
voltreffer te worden. Onze wan-
delgidsen stippelden alvast de
mooiste tochten voor jou uit.”
uitdagender te maken. Maar
deze tocht is voor iedereen een
haalbaar want hij is slechts vijf-
tien kilometer lang. De sportie-
veling kan dan weer zijn ding
doen tijdens de begeleide fiets-
tocht over het golvend terrein of
zijn hart ophalen in de dagwan-
deling. Kom zeker eens de sfeer
opsnuiven.”
Info
Op 1 en 3 juni 2010 vinden de Limburgse wandeldagen plaats
aan de stuwdam in Eupen. Je kan deelnemen aan een van de vijf
bewegwijzerde wandelingen of een dagtocht ondernemen.
Deelname is gratis, voor het busvervoer betaal je 15 euro. Meer
info via 011 26 59 30 of [email protected].
Info
Op 24 juni 2010 aan de terreinen van VC Bertem in Leefdaal. Je
kan er terecht voor begeleide wandelingen (4,5; 9 en 17 km), een
streekwandeling, nordic walking, petanque, een begeleide fiets-
tocht van 30 km, een fietszoektocht, lijndans en een spellencir-
cuit. Deelnemen kost 1 euro. Meer info via 016 35 95 94 of
“Dit jaar sporten we echt in een prachtige streek. Daarom
leggen we daar tijdens onze sportdag ook het accent
op”, zegt Els Cleynen van OKRA-regio Oost-Brabant.
31
OKRA mei 2010
32
OKRA-SPORt
Een succesnummer
0 euro. De deelname aan ‘Elke stap telt!’ is nog
steeds gratis.
3 startmomenten. De eerste twee zijn achter de
rug. Geen nood. Ook jij kan nog deelnemen. In
september gaan we een derde en laatste keer van
start.
6 minuten duurt de instaptest. We bepalen je
instapniveau aan de hand van een wandeltest van
zes minuten. De eerste zes minuten naar een fitter
en gezonder leven.
8 studenten van de K.U.Leuven begeleidden een
deel van de instaptests. Ze namen ook bijkomende
tests af. De resultaten worden op 3 december 2010
voorgesteld.
9 woon- en zorgcentra namen het programma
al op.
10 weken. Zo lang duurt het wandelprogramma
van ‘Elke stap telt!’.
12 niveaus. Op basis van de instaptest kan je op
twaalf verschillende niveaus instappen.
315 trefpunten werkten intussen mee.
1 500 deelnemers deden voordien weinig of niet
aan lichaamsbeweging.
5 000 deelnemers telden al hun stappen.
‘Elke stap telt!’, je weet wel. Dat wandelproject van OKRA-SPORT. Je hebt er
het afgelopen jaar ongetwijfeld regelmatig over gehoord en gelezen.
Misschien zelfs iets te vaak naar je zin.
Info
Via het OKRA-regiosecretariaat in jouw buurt of Ingrid Peeters via
02 246 44 36, [email protected] of www.okrasport.be.
Was het een verhaal van enkelingen? “Neen”, benadrukt Ingrid Peeters, coördinator van het project. “We
konden de vraag amper bijhouden. Een echte verrassing is dit niet. We zijn immers overtuigd van de
kracht van onze trefpunten.”
We zetten ‘Elke stap telt!’ voor jou, na twee startmomenten, even op een rijtje.
33
meNU
Yves Eeman: “Pompelmoes is een product dat
zichzelf verkoopt. Er is een vast en trouw publiek
voor. Grote schommelingen in de verkoop zijn er
niet. Ik vind het een dankbaar product, we hoeven
er weinig moeite voor te doen om het te verkopen.
Wij halen onze pompelmoezen vooral uit Florida en
Zuid-Afrika en tussendoor ook uit Turkije, Mexico
en Israël. Al een jaar of dertig willen consumenten
het hele jaar kunnen genieten van deze vrucht.
Dat kan ook: de ene helft van het jaar zijn de pom-
pelmoezen klaar om te plukken in het zuidelijk
halfrond, de andere helft in het noordelijk half-
rond. Maar we moeten toegeven dat de pompel-
moezen uit Florida de beste zijn.”
Rood, roos of wit
“Een goede pompelmoes is smaakvol, zoet en
heeft zo min mogelijk witte vellen. Het is ook
belangrijk dat hij groot genoeg is, minstens 350 gr
per stuk. Verder letten we er natuurlijk op dat ze
mooi zijn van uitzicht. Je hebt trouwens drie soor-
ten pompelmoezen: de rode, de roze en de witte.
De witte wordt amper nog verkocht, de rode
neemt ongeveer zeventig procent in van de markt,
de roze dertig.”
Per schip
“In de toekomst zullen de beste pompelmoezen uit
Florida zeldzamer worden. Er zijn steeds minder
kwekers. De grond wordt duurder, landbouwers
verkopen hun plantages aan bedrijven die er golf-
terreinen van maken. Dat brengt meer op. Wij
hebben gelukkig een eigen bedrijf in de regio.
Nadat ze daar geplukt zijn en geselecteerd op
kwaliteit in het plukstation, worden ze verscheept.
Vanuit de haven komen ze rechtstreeks hier naar-
toe. Wij verdelen ze aan verschillende warenhui-
zen en een aantal zelfstandige fruit- en groente-
winkels. Elke week passeren hier ongeveer 50 ton
pompelmoezen.
Pompelmoezen liggen ongeveer veertien dagen na
de pluk in de winkels. Dat is geen probleem. De
vrucht kan immers goed bewaard worden.
Waarom je pompelmoes moet eten? Het is lekker!
En de vrucht zit boordevol vitamine C en is calorie-
arm. Er is echter ook een nadeel aan pompelmoe-
zen. Neem je medicatie, vraag je het best aan je
arts of apotheker of je pompelmoezen mag eten.
Sommige geneesmiddelen waaronder een aantal
anti-depressiva en cholesterolverlagers reageren
immers sterk op pompelmoezen. Vraag dus raad!”
Bitterzoet genietenHeel het jaar vind je pompelmoezen in de supermarkt. Maar wist je ook
dat ze de ene helft van het jaar uit Florida komen en de andere helft uit
Zuid-Afrika? Yves Eeman werkt bij importeur Univeg en pompelmoezen zijn
zijn specialiteit.
OKRA mei 2010
34
meNU
Koude soep van meloen, pompelmoes en wijn
Voor twee: 1 rijpe cavaillon ■ 1 roze pompelmoes ■
2 dl zoete witte wijn ■ 2 blaadjes munt.
Halveer de meloen. Verwijder de zaden met een
lepel en haal er het vruchtvlees uit met een klein
lepeltje. Schil de pompelmoes tot op het vrucht-
vlees en snijd de partjes vruchtvlees van tussen
de vliesjes. Vang het sap op in een kom. Snijd de
partjes in kleine stukjes. Meng de bolletjes
meloen en de stukjes pompelmoes door elkaar in
het sap. Schep dit mengsel in de schillen van de
meloen en giet er de wijn over. Zet dit gedurende
enkele uren in de koelkast en versier met een
muntblaadje.
Dien koud op als verfrissend nagerecht.
Varkenskoteletten met roze pompelmoes
Voor twee: 2 varkenskoteletten ■ bakboter ■ 1 eetlepel
mosterd ■ 1 eetlepel sojasaus ■ 4 dl pompelmoessap ■
1 eetlepel bruine suiker ■ ½ eetlepel gehakte bieslook ■
1 pompelmoes ■ peper en zout.
Snipper de ui fijn. Schil de pompelmoes en snijd de
partjes vruchtvlees van tussen de vliesjes.
Laat de koteletten aan beide kanten in de hete boter
bruinen en kruid volgens smaak met peper en zout.
Voeg de gehakte ui toe en laat alles gaar bakken.
Overgiet met pompelmoessap en laat 1 min. sud-
deren. Haal het vlees uit de pan en houd het warm.
Roer de mosterd, de sojasaus en de suiker door het
pompelmoessap en laat alles op een hoog vuur
inkoken. Voeg op het einde de pompelmoespartjes
toe. Schik de koteletten op een bord, voeg de saus
eraan toe en versier met gehakte bieslook.
Serveer met wilde rijst.
1 2 3 4 5
Pompelmoes gevuld met salade van kip
Voor twee: 1 pompelmoes ■ 150 gr kipfilet ■ kropsla ■
cocktailsaus ■ 1 tomaat ■ 1 hardgekookt ei ■ fijngehakte
peterselie ■ peper en zout.
Halveer de pompelmoes en hol beide helften uit,
eventueel met een gekarteld randje (1). Ontvlies
het vruchtvlees en snijd het in stukjes (2). Kook de
kipfilet gaar en laat afkoelen. Snijd de kip in kleine
stukjes (3). Maak de sla schoon en snipper die fijn.
Meng de kip en de pompelmoes en kruid met peper
en zout.
Bedek de bodem van de pompelmoeshelften met
een beetje cocktailsaus (4), leg de fijn gesneden
sla op de saus. Leg de mengeling van pompelmoes
en kip er bovenop (5). Overgiet met een weinig
cocktailsaus en versier met een partje tomaat, een
stukje ei en wat fijngehakte peterselie.
Dit gerecht is uitstekend geschikt als voorgerecht.
Eendenborst met pompelmoes
Voor twee: 1 eendenborst ■ 3 roze pompelmoezen ■
1 dl cognac ■ een geut room ■ peper en zout.
Schil twee pompelmoezen. Snijd de partjes vrucht-
vlees van tussen de vliesjes. Vang het sap op dat
daarbij vrijkomt. Pers de derde pompelmoes uit.
Kerf het vetlaagje van de eendenborst kruiselings
in tot aan het vlees.
Bak de eendenborst in een pan, zonder vetstof, op
een matig vuur. Leg het vlees eerst 10 min. op de
velkant, keer die om en bak de andere kant 5 à
7 min. naargelang de dikte van de eendenborst.
Kruid met peper en zout. Houd het vlees warm in
aluminiumfolie. Giet het grootste gedeelte van het
eendenvet uit de pan. Bak in dezelfde pan, in een
beetje resterend vet, de pompelmoespartjes een
halve minuut aan elke kant. Houd ze warm. Giet de
cognac en het pompelmoessap in de pan en laat
even inkoken. Voeg een geutje room toe en breng
op smaak met peper en zout en eventueel een
mespuntje suiker. Schik het vlees en de pompel-
moespartjes op een warm bord en voeg er wat
saus aan toe. Serveer met aardappelkroketten,
aardappelpuree of gebakken aardappelen.
Soep van pompelmoes en meloen met gandaham
Voor twee tot drie: 1 pompelmoes ■ 1 meloen ■ 3 sneden
gandaham ■ 2 dl zacht parelend water.
Pers de pompelmoes en snijd de meloen in stukjes.
Snijd de gandaham in julienne.
Mix de stukjes meloen en voeg het sap van de
pompelmoes erbij. Leng het geheel aan met een
geutje water. Doe de soep in kleine kommetjes en
werk af met de julienne van gandaham.
Tekst Nele Joostens en Blanche Vanbelle
Foto’s Jürgen Doom en Emy Elleboog
Pompelmoes
Van oorsprong is de pompelmoes een variant van de sinaasappel die in
Amerika werd gekweekt. Pas in de jaren ’70 werd de vrucht bij ons
bekend. De staat Florida stond toen in voor bijna de helft van de produc-
tie. Nadien werd Texas ook een speler op de markt.
De bomen waaraan de pompelmoezen groeien, kunnen tot meer dan tien
meter hoog worden. De vrucht is geel met een dikke schil en kan een
doorsnede hebben van meer dan twintig centimeter. Bij het vruchtvlees
zijn er grote verschillen in zoetheid, grootte, vorm en kleur (van witte en
roze, tot de zoetere varianten met rood vruchtvlees). Pompelmoes is in
wezen een bittere vrucht maar het is de zoetere variant met rood vrucht-
vlees die bij ons het meeste succes heeft. Alle soorten hebben weinig
pitten.
Pompelmoezen zitten boordevol vitamine C, bevatten weinig calorieën en
suikers en zijn zeer sappig en geurig. Ze kunnen zowel gegeten worden
bij het ontbijt als als dessert. Ook worden ze zowel verwerkt in de hoofd-
schotel, het voorgerecht als het nagerecht.
Je kan een pompelmoes een week bewaren op kamertemperatuur. In de
koelkast kan je hem zelfs een maand houden: steek hem dan in een her-
metisch afgesloten doos in de groentela.
35
OKRA mei 2010
36
OKRA OP StAD
In dichte drommen palmden de OKRA-leden de
stad in. Ze repten zich naar de Burg waar ze zich
massaal inschreven voor een van de vijf originele
stadswandelingen. Zowel donderdag als vrijdag
was de vraag veel groter dan het aanbod. Wie
meekon had geluk maar de anderen hoefden zich
absoluut niet te vervelen. Het programma zat
eivol, OKRA op stad had meer te bieden dan je op
één dag kon doen.
Wat te denken van de talrijke optredens? Een
klassiek concert met Muziek op maat? Een stem-
mig optreden van het Brugs Vocaal Ensemble? Of
liever folk met Ashels of zigeunermuziek met
Tzigani en de Piotto’s? Alle artiesten trokken tel-
kens volle zalen.
Op stelten
Maar ook op straat kon je van heel wat optredens
genieten. Marino Punk met zijn accordeon, de
indrukwekkende Noah Chorny op zijn lantaarn en
de eigentijdse vlaggenzwaaiers van Alkuone op de
Grote Markt. Er was geen ontkomen aan: op elke
plein, in elke uithoek viel er iets te beleven. Velen
genoten van de fratsen van Dubaida, een kameel
op hoge stelten. En tijdens de optredens van
Laurel en Hardy stond het publiek telkens rijendik.
Groeninge
Maar wie het liever iets rustiger aan deed, had het
ongetwijfeld naar zijn zin in een van de elf Brugse
musea. Het Groeningemuseum met zijn boeiend
overzicht van zes eeuwen beeldende kunst uit
Vlaanderen, trok de meeste bezoekers. Maar ook
Memling in Sint-Jan, de gotische zaal in het stad-
huis en Gruuthuse waren voltreffers.
OKRA verwarmt BruggeOp 8 en 9 april palmden meer dan 14 000 OKRA-
leden de Brugse binnenstad in. Onder een stralend lentezonnetje genoten ze van tal van optredens, stadswandelingen, gratis musea en lekker eten.
37
OKRA mei 2010
OKRA OP StAD
Bespaar op successierechten dankzij het duolegaat.
GRATISinfonamiddagen
27/05 in Sint-Pieters-Leeuw,
10/06 in Brugge en
21/10 in Gent.
Schrijf u nu in.
Dankzij een duolegaat neemt het Rode Kruis de successierechten van uw erfgenamen ten laste. Dit levert hen een aanzienlijke besparing op en helpt het Rode Kruis helpen! Paraat. Altijd, overal.
Ja, ik kom naar de infonamiddag over besparen op successie rechten met personen. Deelname is gratis. Plaatsen zijn beperkt, inschrijven is verplicht.
Ik kom op 27 mei om 14 uur in Kasteel Coloma, Joseph Depauwstraat 25, 1600 Sint-Pieters-Leeuw.
Ik kom op 10 juni om 14 uur in de Provinciale Zetel van Rode Kruis West-Vlaanderen, Dirk Martensstraat 11, 8200 Sint-Andries.
Ik kom op 21 oktober om 14 uur in de Provinciale Zetel van Rode Kruis Oost-Vlaanderen, Ottergemsesteenweg 413, 9000 Gent.
Ik wil graag zelf een gratis infonamiddag over besparen op successierechten organiseren voor mijn vriendenkring of vereniging.
Ik wil graag per post de folder en bijkomende informatie over het duolegaat ontvangen.
Ik wil de mogelijkheden persoonlijk en discreet bespreken.
Stuur deze bon terug naar Rode Kruis-Vlaanderen, DA 852-570-7, 2800 Mechelen. Postzegel is niet nodig. Of fax naar 015 44 36 01. Of stuur een e-mail naar [email protected]. Of bel 015 44 34 11. Vermeld ‘Okra’. Bedankt.
voornaam:
naam:
straat: nummer: bus:
postcode: gemeente:
telefoon:
e-mail*:* Ja, ik wil via e-mail op de hoogte blijven van de activiteiten en diensten
van het Rode Kruis.
Uw vraag wordt strikt vertrouwelijk behandeld.
Bon voor gratis deelname en/of meer informatie
Het Rode Kruis respecteert uw privacy. De informatie die we van u ontvangen wordt uitsluitend voor wervings- en communicatiedoeleinden door het Rode Kruis in een bestand opgenomen. De wet van 11 december 1998 i.v.m. bescherming van de persoonlijke levenssfeer t.o.v. gegevensverwerkingen, verleent u toegangsrecht tot deze gegevens en de mogelijkheid ze te verbeteren. Identifi catienummer register geautomatiseerde verwerkingen: 000392255. Indien u liever niet meer gecontacteerd wordt door het Rode Kruis, kruis dan dit vakje aan: .
OkraMEI10
© B
rittn
ey M
cChr
isty
Pho
togr
aph
RKV-00865_Legaten-OKRA-210x148-R-VERSIE2.indd 1 07-04-2010 11:07:53
In stilte
En wilde je het écht rustig aan doen, trok je naar
de createntoonstelling. Velen pikten er ideetjes op
voor de creawerking in hun trefpunt of schoven
aan en leerden een nieuwe borduurtechniek.
Helemaal rustig was het in het Yot. Daar stonden
ongeveer vijfhonderd OKRA-leden stil bij de mooie
teksten en bij de betekenis van een kerkgebouw.
Het Yot nodigt immers bij uitstek uit om op een
eigentijdse manier te bezinnen.
Het was genieten in Brugge. De terrasjes, het lek-
kere eten, het uitgebreide aanbod en vooral de zon
zorgden voor een warme sfeer. Na de feestmuziek
van het Orchestre International du Vetex trokken
vele OKRA-leden met een glimlach op de lippen
naar huis.
Tekst Nele Joostens
Foto’s Cois Van Roosendael en Fotoclub AcinaFoto’s Cois Van Roosendael en Fotoclub Acina
38
3939
Bespaar op successierechten dankzij het duolegaat.
GRATISinfonamiddagen
27/05 in Sint-Pieters-Leeuw,
10/06 in Brugge en
21/10 in Gent.
Schrijf u nu in.
Dankzij een duolegaat neemt het Rode Kruis de successierechten van uw erfgenamen ten laste. Dit levert hen een aanzienlijke besparing op en helpt het Rode Kruis helpen! Paraat. Altijd, overal.
Ja, ik kom naar de infonamiddag over besparen op successie rechten met personen. Deelname is gratis. Plaatsen zijn beperkt, inschrijven is verplicht.
Ik kom op 27 mei om 14 uur in Kasteel Coloma, Joseph Depauwstraat 25, 1600 Sint-Pieters-Leeuw.
Ik kom op 10 juni om 14 uur in de Provinciale Zetel van Rode Kruis West-Vlaanderen, Dirk Martensstraat 11, 8200 Sint-Andries.
Ik kom op 21 oktober om 14 uur in de Provinciale Zetel van Rode Kruis Oost-Vlaanderen, Ottergemsesteenweg 413, 9000 Gent.
Ik wil graag zelf een gratis infonamiddag over besparen op successierechten organiseren voor mijn vriendenkring of vereniging.
Ik wil graag per post de folder en bijkomende informatie over het duolegaat ontvangen.
Ik wil de mogelijkheden persoonlijk en discreet bespreken.
Stuur deze bon terug naar Rode Kruis-Vlaanderen, DA 852-570-7, 2800 Mechelen. Postzegel is niet nodig. Of fax naar 015 44 36 01. Of stuur een e-mail naar [email protected]. Of bel 015 44 34 11. Vermeld ‘Okra’. Bedankt.
voornaam:
naam:
straat: nummer: bus:
postcode: gemeente:
telefoon:
e-mail*:* Ja, ik wil via e-mail op de hoogte blijven van de activiteiten en diensten
van het Rode Kruis.
Uw vraag wordt strikt vertrouwelijk behandeld.
Bon voor gratis deelname en/of meer informatie
Het Rode Kruis respecteert uw privacy. De informatie die we van u ontvangen wordt uitsluitend voor wervings- en communicatiedoeleinden door het Rode Kruis in een bestand opgenomen. De wet van 11 december 1998 i.v.m. bescherming van de persoonlijke levenssfeer t.o.v. gegevensverwerkingen, verleent u toegangsrecht tot deze gegevens en de mogelijkheid ze te verbeteren. Identifi catienummer register geautomatiseerde verwerkingen: 000392255. Indien u liever niet meer gecontacteerd wordt door het Rode Kruis, kruis dan dit vakje aan: .
OkraMEI10
© B
rittn
ey M
cChr
isty
Pho
togr
aph
RKV-00865_Legaten-OKRA-210x148-R-VERSIE2.indd 1 07-04-2010 11:07:53
Tien gelukkige winnaars
Meegedaan aan de wedstrijd voor
deelnemers aan ‘OKRA op stad’?
De doos met wedstrijdformulieren
zat op beide dagen overvol.
En de winnaars zijn…
■ Twee waardebonnen van elk 250 euro te
gebruiken bij het boeken van een OKRA-reis
geschonken door Neckermann: Maria Put uit
Heusden en Jeanne Bollen uit Heverlee.
■ Twee citytrips geschonken door Omnia:
Germain Demuynck uit Bredene en Jeannine
Pellicaen uit Huizingen.
■ Zes abonnementen van drie maanden op Het
Nieuwsblad: Julien Liedts uit Brakel, Lucie
De Staercke uit Nederbrakel, Marie-Rose
Lefeire uit Lippelo, Rita Vandoorne uit
Ledegem, Lea Verhenne uit Aarsele en Erik
Verbrugghe uit Herent.
Proficiat!
OKRA mei 2010
40
mULtimeDiA
Neem nu een doorsnee aanbie-
ding in een reclamefolder: “AMD
Phenom™ II X4 Quad-core pro-
cessor, 4 096 MB DDR3 SDRAM,
1 500 GB harde schijf, grafische
kaart ATI Radeon® HD 5 670
met 1 024 MB geheugen.” Het
lijkt wel een geheimtaaltje. Maar
als we het allemaal eens rustig
overlopen, wordt het snel duide-
lijk.
De chip
Vrijwel alle beschrijvingen van
een computer beginnen met de
aanduiding van de chip in de
computer. Dat is de rekenma-
chine, zeg maar het brein van
de pc. Belangrijk is dat dat
brein erg snel is. Die snelheid
wordt uitgedrukt in Gigahertz.
In de meeste gevallen is die
chip van het merk Intel of
De algebra van de computerDe meeste mensen kunnen intussen met de computer werken: een brief
tikken, een e-mail versturen of chatten, dat lukt wel. Maar waar zelfs veel
doorgewinterde computergebruikers nog problemen mee hebben, is de
aankoop van zo’n pc. Daarvoor moet je bijna een technicus zijn, zo lijkt
het wel.
AMD. Tegenwoordig bevatten
de chips ook meerdere kernen
(dual core of quad core), waar-
door ze nog sneller worden. De
snelheid van de chip zal ook de
prijs van je computer bepalen.
Vergelijk daarom verschillende
aanbiedingen in dezelfde prijs-
klassen en kies voor de snelste
chip.
Geheugen en harde schijf
Vervolgens komen vrijwel altijd
het geheugen en de harde schijf
aan de beurt. Het geheugen,
vaak aangeduid met de letters
‘RAM’, is te vergelijken met het
kortetermijngeheugen bij de
mens. Het is heel belangrijk voor
een computer want het bepaalt
onder meer hoeveel taken hij
tegelijk kan uitvoeren.
Na de aanduiding van het geheu-
gen wordt de capaciteit van de
harde schijf getoond. Dat is het
langetermijngeheugen van de
computer, waar alles wordt
opgeslagen wat onthouden moet
worden. Zowel geheugen als
harde schijf worden uitgedrukt
in Gigabyte.
De kaarten
Vrijwel alle moderne computers
bevatten eigenlijk een tweede
minicomputer die speciaal voor-
zien is voor grafische toepassin-
gen, zoals videobewerking of
computerspelletjes. Dat is de
grafische kaart. Vaak wordt
hierbij ook de snelheid van de
processor op die grafische kaart
genoemd (in Gigahertz) en het
geheugen van de grafische kaart
(in Giga- of Megabyte).
Chip. Harde schijf.
Grafische kaart.
41
Ook voor het geluid is in veel
gevallen een extra kaart voor-
zien, de geluidskaart. In som-
mige gevallen is dat een
5.1-geluidskaart. Die is ideaal
voor het geluid bij het bekijken
van films.
Communicatie- en randapparatuur
Tot zover het eigenlijke hart
van de computer. Nu komen
we aan de randapparatuur die
ervoor zorgt dat de computer
met jou en met de wereld kan
communiceren. Eerst en voor-
al is er de optische schijfeen-
heid. Die zorgt ervoor dat je
dvd’s kan lezen en branden.
Verder zijn er de aansluitingen
waarover de computer
beschikt: USB-aansluitingen
voor een printer of webcam,
eSATA voor bijvoorbeeld een
extra harde schijf.
Ook de internetcapaciteiten
van de computer zijn natuur-
lijk belangrijk. Via de ‘ether-
net-aansluiting’ kan je het
internet op, WiFi of Wireless
LAN betekent dat je dat ook
draadloos kan doen. Tot slot
worden de muis, het toetsen-
bord en het computerscherm
genoemd als die bij de compu-
ter voorzien zijn.
Software
Heel wat computers zijn ook nog
voorzien van programma’s. Het
belangrijkste is het besturings-
systeem dat bij de computer
geleverd wordt. Het meest
gebruikte systeem is een
Windowspakket van Microsoft
maar sommige computers wor-
den geleverd met bijvoorbeeld
Linux. Je kiest het best voor een
systeem waarmee je vertrouwd
bent. Als er bij de computer nog
meer programma’s meegeleverd
zijn, zoveel te beter. Maar laat je
ook geen zand in de ogen strooi-
en. Vaak wordt er allerlei soft-
ware meegeleverd waar je
eigenlijk weinig aan hebt.
Welke kiezen?
De algebra van de aanbiedingen
ontcijferen is een ding, er de
juiste computer uit kiezen is nog
wat anders. Allereerst is het
belangrijk dat je voor jezelf
bepaalt wat belangrijk is: wil je
enkel e-mailen en nu en dan wat
surfen op het net? Dan volstaan
de meest eenvoudige modellen.
Maar wil je aan de slag met
video of je hele fotocollectie op
de computer bewaren? Dan is
een snelle computer met een
stevige grafische kaart onont-
beerlijk en kan ook de grootte
van de harde schijf doorslagge-
vend zijn.
Belangrijk is dat je binnen
dezelfde prijsklasse verschillen-
de toestellen van verschillende
aanbieders vergelijkt. Ken je
iemand uit je omgeving die meer
van computers afweet, kan die
van onschatbare waarde zijn bij
je keuze. Aarzel dan niet om
raad te vragen!
Tekst Joren Gettemans
Belangrijk is dat je binnendezelfde prijsklasse
verschillende toestellen van verschillende
aanbieders vergelijkt.
Software.
OKRA mei 2010
42
BOeKeN
Kleine oorlogenDe scenarioschrijfster Sadie Jones is geen onbe-
kende. Eerder kon je hier lezen over haar debuut-
roman Verstoten. Met Kleine oorlogen brengt ze
ons opnieuw in een totaal andere wereld. We
schrijven Cyprus 1956. Het eiland maakt beslis-
sende dagen door. Hal Treherne is een Engelse
militair die op het punt staat een schitterende car-
rière uit te bouwen. Hij is getrouwd met Clara, zijn
grote jeugdliefde en samen hebben ze twee doch-
tertjes. Hij wordt naar Cyprus gestuurd. Daar is de
toestand allesbehalve rustig: opstandige Cyprioten
willen zich losrukken van de Britse overheersing.
Clara en de kinderen komen hem vervoegen in de
hoop een rustige en liefdevolle thuis te scheppen.
Maar Cyprus schijnt juist het tegendeel te zijn. Ze
worden er opgeschrikt door aanslagen en de vrede
De verdwergde oorlog
is ver weg. De druk die op majoor Treherne ligt,
straalt ook af op zijn gezin en de echtelijke relatie
komt onder druk te staan. Enkele tragische gebeur-
tenissen doen de militair doorslaan met alle dra-
matische gevolgen van dien.
Jones heeft een eigen schrijfstijl. Korte maar rake
dialogen. Zeer direct en klaar.
Zonder de minste opsmuk schetst ze een duidelijk
beeld van een gebied in oorlog en de gevolgen voor
hen die dit conflict in toom moeten houden maar
het zelf ook ondergaan. Hoewel iets minder krach-
tig dan haar debuutroman Verstoten is het toch
een goed boek dat je zeker niet opzij mag leggen.
Ter wereld gekomenEr zijn van die boeken die je bij de eerste zinnen
raken en je dwingen om door te gaan. Ter wereld
gekomen van de Italiaanse schrijfster en actrice
Margaret Mazzantini (1961) is er zo een.
Gemma woont met haar man Giuliano en haar zoon
Pietro in Rome. Op een dag krijgt ze een telefoon-
tje en met haar zestienjarige zoon vertrekt ze naar
Sadie Jones, Kleine oorlogen, De Bezige Bij/Cargo, Amsterdam, 2010, 347 blz., 19,90 euro.
Margaret Mazzantini, Ter wereld gekomen, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2010, 508 blz., 22,50 euro.
Igor Stiks, De stoel van Elijah, De Bezige Bij, Amsterdam, 2008, 314 blz., 19,90 euro.
Adam Haslett, Union Atlantic, Atlas, 2009, 286 blz., 22,50 euro.
Sadie Jones.
Jones heeft een eigen schrijfstijl: korte maar rake dialogen,
zeer direct en klaar.
Verdwergen, met opzet klein maken om de schijn te redden.
Dat is wat in deze drie boeken gebeurt. Wereldoorlogen
schijnen niet meer te bestaan. Vuurhaarden hebben de
wereldoorlog vervangen. Kleine oorlogen maar even intens,
zinloos en onmenselijk. Drie romans over kleine oorlogen:
Cyprus, Bosnië en een boek over de witteboordoorlog tussen
banken en geldmachten.
© C
har
les
Hopki
nso
n
43
Sarajevo. Vanaf dat ogenblik komt de lezer terecht
in één grote flashback. Tijdens de winterspelen in
Sarajevo in 1984 ontmoette Gemma haar grote
liefde, de fotograaf Diego. Haar leven werd op zijn
kop gezet. Er was niet alleen de passionele liefde
voor de man en haar groeiende kinderwens. Ook
de stad Sarajevo kroop in haar bloed.
Tien jaar later, tijdens de Bosnische oorlog, zijn
Gemma en Pietro terug in Sarajevo en komen ze
midden in het vreselijke beleg terecht. De stad
wordt voortdurend belaagd, sluipschutters zijn
heer en meester en alles wordt in puin gelegd. Om
dit verleden terug op te wekken en om sporen te
vinden van Pietro’s vader, ondernemen Gemma en
haar zoon deze reis. Vele onbeantwoorde vragen
en nieuwe ontdekkingen maken van deze tocht een
echte catharsis.
Ter wereld gekomen is een prachtige roman die
ons niet alleen het gruwelijke van deze recente
oorlog laat zien, horen en ruiken. Het is ook een
ode aan de liefde, de onstilbare honger naar een
kind en de triomf van het leven op het kwaad.
Soms blijf je als lezer onthutst stilstaan bij zoveel
wreedheid en ellende maar ook menselijkheid en
solidariteit zijn alom tegenwoordig.
Heb je na het lezen van dit boek nog niet genoeg
van het beleg van Sarajevo, moet je zeker De stoel
van Elijah van Igor Stiks lezen.
Union AtlanticVele recensenten in de hele wereld waren het
erover eens. Adam Haslett (1970) heeft met Union
Atlantic de eerste roman geschreven over de eco-
nomische en financiële crisis. Meteen zette hij een
meedogenloos maar meesterlijk portret neer van
onze tijd. De roman verrast, zeker als het bankwe-
reldje je ding niet is. Haslett tekent mensen van
vlees en bloed in een turbulente wereld van beur-
zen, banken en wisselkoersen.
Het boek stelt twee figuren centraal: de jonge ban-
kier Doug Fanning en de gepensioneerde lerares
Charlotte Graves. Een vreemd uitgangspunt voor
een economisch-financiële maar ook zeer humane
roman. Als ook de lastige eindejaarsscholier Nate
Fuller zich tussen beiden wringt, breekt het conflict
los.
De plot moet je zelf ontdekken. Geleidelijk komen
alle verhaallijnen in hetzelfde tracé terecht. Al is de
bankoorlog op zich een trieste guerrilla toch sijpelt
de humor van Haslett als zalvende regen doorheen
de tragiek van het menselijk tekort. Al bij al krijgt
de roman daardoor iets grootmoedigs.
Laat je niet afschrikken door de technische gedeel-
ten van de roman. Haslett beschrijft het bankdecor
op een merkwaardig duidelijke wijze. Beurs- en
bankkenners zullen zich verkneukelen. Leken in
geldzaken zullen bijleren.
En voor iedereen: vele uren literair genot.
Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne
Margaret Mazzantini. Igor Stiks.
© P
aolo
Port
o
© J
asen
ko R
asol
OKRA mei 2010
44
GeDiCHt
Ik was bezoek dat langer bleef en anders sprak,
maar ik misstond niet in de kamer. Een beetje
als een schemerlamp die op den duur de sleutel kreeg.
Ik deed niet ongezellig en in mijn buurt was het
aan tafel minder leeg. Maar nog niet liet iemand na
mij af en toe te wijzen op mijn tong, mijn grond.
Dan noemden zij mij onverwachts weer anderman
en zonden mij naar huis, terwijl ik juist begon
te wennen aan de lucht en onderhand ook dacht
dat ik een hart veroverd had. Maar niets was
minder waar dan dat. Op tijd en stond werd
naar mijn stoel gekeken, gepolst of ik al wortel
schoot. Ik hield mijn mond en vond het krassen
van de meeuwen geen goed teken. Hoe kwam het
dat ik binnen zat en tegelijk nog buiten stond.
Bart MoeyaertUit: Gedichten voor gelukkige mensen, Querido, Amsterdam, 2008.
Nieuwstad 14
ZWART. Meesterlijk Zwart in Mode & Kostuum.Zwart houdt al eeuwenlang stand in de westerse mode. Sinds de zestiende en zeven-tiende eeuw, toen Antwerpen uitgroeide tot een van de belang-rijkste Europese centra voor het zwart verven van textiel, ont-wikkelde de stad een historische band met die kleur. Lange tijd was diep geverfd zwart dragen een luxe. Pas in de tweede helft van de negentiende eeuw maak-ten nieuwe verfmethodes het dragen van zwart toegankelijk voor het brede publiek. Later werd zwart het toonbeeld van moderne elegantie. MoMu’s nieuwe tentoonstelling illustreert de historische fases van de kleur zwart met voor-beelden uit de schilderkunst, historische kostuums en heden-daagse mode. Daarnaast zijn er topstukken van hedendaagse ontwerpers die, net als Antwerpen, een speciale band hebben met zwart.
Be.welcomeDeze tentoonstelling gewijd aan
het migratieparcours in België
kadert in het Belgische voorzit-
terschap van de Europese Unie.
Ze biedt een nieuwe kijk op het
migratiefenomeen. Het traject,
uitgestippeld als een ‘zoektocht
naar papieren’ zal de bezoekers
een interactieve benadering
aanbieden over dit maatschap-
pelijk feit. Genietende van de
museumkundige en wetenschap-
pelijke kennis van het Museum
van Europa, stelt Be.welcome de
getuigenissen op de voorgrond.
Zowel het standpunt van de
migrant als de perceptie van het
gastland wordt belicht.
Sjouwers voor de oorlog. Chinese arbeiders in de Eerste Wereldoorlog.
Vanaf 1917 werden zowat 140 000 Chinese arbeiders naar de Eerste Wereldoorlog in Europa gehaald. De Chinezen verricht-ten er hard labeur achter het front. Dat eindigde niet met de wapenstilstand: tot begin 1920 werden de koelies ingezet om puin en munitie te ruimen en doden te begraven. Voor de Chinezen was de oorlog in Europa een bijzondere ervaring die veel sporen naliet. In de Westhoek zelf herinneren veel Chinese grafstenen maar ook tal van volksverhalen aan die Chinese aanwezigheid. De tentoonstelling brengt dit vergeten maar boei-ende hoofdstuk terug met film, foto’s en tal van objecten.
Info
Van 22 mei tot 31 augustus 2010 in het Atomium, Atomiumsquare, 1020 Brussel, 02 475 47 77. Alle dagen van 10.00 tot 18.00 uur, www.atomium.be.Tickets 11 euro; +65 8 euro.
Info
Van 24 april tot 15 augustus 2010 in het In Flanders Fields Museum, Lakenhallen, Grote Markt, Ieper, 057 23 92 20. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur. www.inflandersfields.be.Tickets 8 euro.
Info
Tot 8 augustus 2010 in het Modemuseum (MoMu) Antwerpen, Nationalestraat 28, 2000 Antwerpen, 03 470 27 70. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur, iedere eerste donderdagavond van de maand open tot 21.00 uur. [email protected], www.momu.be.Tickets 6 euro; 55+ 4 euro.
uITjES
Maak kans op een gratis duoticket! Zie blz. 53.
Maak kans op een gratis duoticket! Zie blz. 53.
Maak kans op een gratis duoticket. Zie blz. 53!
Olivier Theyskens AW 1999-2000Fotografie: Les Cyclopes
© www.atomium.be – Tempora
45
OKRA mei 2010
46
Uit
De inwoners van het Noord-
Franse Saint-Omer, de Audo-
marois, danken hun naam aan de
stichter van hun stad. Omer bete-
kent immers Audomar in het
Latijn. Saint-Omer stichtte er de
Sint-Bertinusabdij in de zevende
eeuw. De straat Saint-Bertin ver-
bindt de kathedraal nog steeds
met de abdij Saint-Bertin. In het
begin van de twaalfde eeuw was
Saint-Omer een van de zeven
grootste steden van Vlaanderen.
De bewoners kanaliseerden de Aa
en veranderden de stad in een
heuse zeehaven waar de bloei-
ende lakenindustrie jaloezie
opwekte bij de Fransen.
Chronogram
In het huidige straatbeeld merk je
de eeuwenlange Vlaamse invloed
in een mix van Vlaamse trapge-
vels en Franse klassieke stijl. De
typische gele bakstenen vind je
overal terug. De Franse stijl maakt
vooral gebruik van horizontale
lijnen. De gevels zijn getooid met
pilaren en bloemenguirlandes.
Het stadhuis in neoklassieke stijl
bijgenaamd de Koffiemolen, op de
Place Foch heeft zijn naam niet
gestolen. De koepel was vroeger
gevuld met water omwille van
brandgevaar. De Fransen bouw-
den het stadhuis met de stenen
van de verwoeste abdij. Binnen
bevindt zich een prachtig geres-
taureerde theaterzaal.
Op de gevel van het baljuwhuis
lees je een chronogram, een
opschrift in het Latijn. Het jaar-
tal is verwerkt in een Latijnse zin
die iets zegt over de gebeurte-
nis. Om het jaar te berekenen,
moet je de Romeinse letters die
een getalwaarde hebben bij
elkaar optellen.
In de Carnotstraat, een van de
oudste straten van de stad, loop
je het best met je neus in de
wind. Zo ontdek je de rijkelijk
versierde frontons boven indruk-
wekkende koetspoorten van de
mooiste herenhuizen. Ook Huis
Even enkele vooroordelen uit de weg ruimen. Een onverstaanbaar dialect, barre temperaturen, stinkende kaas. Het blijken loze obstakels om dit prachtig gebied te verkennen. Integendeel. Er wacht je een warm onthaal en van het eten krijg je nooit genoeg!
Ch’ti of Audomarois?Bij Le Bon Accueil kan je een bootje huren om de polders te doorkruisen.
> De kathedraal van Saint-Omer bezit het oudste portaal van de streek Nord-Pas-de-Calais.
>> Het stadspark van Saint-Omer.
47
Sandelin, een museum vol kost-
bare schatten, mag je niet nege-
ren. Je treft er schilderijen van
Vlaamse meesters, prachtig por-
selein en aardewerk, meubels en
pijpencollecties.
Maria met de kat
In Antwerpen staat de kathedraal
midden de pizzeria’s. Niet zo in
Saint-Omer. Daar bevindt de
Onze-Lieve-Vrouwkathedraal zich
in een serene omgeving, omringd
door de statige huizen van de
kanunniken. Vijf poorten
beschermden deze heren tegen
indringers. Enkele poorten zijn
nog aanwezig. Antwerpenaars
bouwden dit gotische meester-
werk in 1617 in opdracht van de
kanunniken. De toren heeft geen
spits want de fragiele zandsteen
zou dit niet kunnen torsen. Alleen
voor de onderbouw gebruikte
men harde stenen. Het portaal
van het Laatste Oordeel is het
oudste van de streek Nord-Pas-
de-Calais. De rijke kathedraal
verbergt merkwaardige schatten.
Onder meer een Kruisafhaling
van Rubens. Onze gids maakte
een vergelijkende studie tussen
dit schilderij en de Kruisafhaling
van Christus die in de Antwerpse
kathedraal hangt. Het schilderij
in deze kathedraal bevat meer
drama en toont het gebroken
lichaam van Christus. De
Kruisafhaling in Antwerpen toont
meer emoties. Een albasten reta-
bel van de ‘Maagd Maria met de
kat’ lijkt een onmogelijk gege-
ven. Doch de kat aan haar voeten
staat hier niet voor een aaibaar
huisdier maar voor de duivel die
door Maria overwonnen wordt.
De platte dekstenen van de gra-
ven in blauwe steen zijn steeds
vergezeld van een monument
tegen de muur waarop de dode
staat afgebeeld. Let ook op de
misericordes in de houten koor-
banken, een plankje onderaan de
klapstoel waartegen de kanunni-
ken konden leunen tijdens het
lange rechtstaan. Het rijkelijk
versierde orgel, de authentieke
tegelvloeren in de zijkapellen, de
verzameling kinderschoentjes die
als ex voto’s staan uitgestald op
de graftombe van Sint-Erkem-
bode. In deze kathedraal kom je
ogen te kort.
Fietsen over sporen
Tijd voor wat frisse lucht! Die
vinden we in het stadspark. Dit
juweeltje uit de negentiende
eeuw is 20 ha groot en ligt tegen
de overgebleven vestingmuren
en bastions. Het park bestaat uit
een Franse tuin met beelden en
typisch rechte hagen en een
Engelse tuin met kiosk geba-
seerd op natuurlijke elementen.
Spanjaarden bouwden de indruk-
wekkende vestingmuren. Vauban
herstelde de bastions. Ook enke-
le kazematten, schuilplaatsen
voor soldaten onder het park,
bleven bewaard.
Iets avontuurlijker aangelegd?
Wie echt de natuur in wil, beschikt
over tal van mogelijkheden in de
omgeving. Wat dacht je van een
tochtje met de Rando-Rail in de
streek van Lumbres? Hier kan je
met een railfiets over een oude
spoorlijn fietsen zonder rekening
te moeten houden met het ver-
keer. Ondertussen proef je met
volle teugen van het golvende
landschap. Per railfiets kunnen
vier personen mee, zelfs een rol-
stoel. De bediening is doodeen-
voudig.
De waterpostbode
Nog meer natuurplezier beleef je
in de polders en moerassen van
Salperwick en Clairmarais. Dit
gebied is de laatste gecultiveerde
polder van Frankrijk. Hier worden
miljoenen bloemkolen per jaar
geoogst. Een honderdtal brouc-
kaillers (polderbewoners) ver-
bouwen nog steeds de vele per-
celen, waardoor de regio de
grootste witloof- en bloemkool-
producent in Frankrijk is. Maar
niet alleen bloemkolen en witloof
bepalen hier het landschap.
Reigers, zwanen, eenden, meer-
koeten, waterhoenders en talloze
andere vogelsoorten bouwen hier
hun nest en doen aan gezinsuit-
breiding. Geniet van de stilte, laat
je betoveren door het spel van
licht en schaduw of gewoon mee-
deinen op het kabbelende water.
Knabbel van je lunchpakket op
Zalig fietsen met de Rando-Rail.
De postbode bedient hier nog dagelijks een honderdtal klan-ten per boot.
OKRA mei 2010
48
Uit
een van de groene picknickplaat-
sen. Of sla je hengel uit aan de
oever. De al dan niet inspirerende
optrekjes langs de waterkant zijn
vooral tweede verblijven. De
meeste huisjes zijn alleen via het
water bereikbaar en sommige
eigenaars wonen er permanent.
Bij een honderdtal waterbewo-
ners komt de postbode dan ook
dagelijks langs per boot!
Betonnen monsters
In 1943 besloten de Duitsers om
een lanceerbasis voor V2’s te
bouwen in Eperlecques. Dit initi-
atief maakte deel uit van de
Atlantikwall. Het Blockhaus of de
Bunker van Eperlecques is rond-
uit indrukwekkend. Perfect geca-
moufleerd in het bosrijke land-
schap, duikt deze 22 meter hoge
betonnen mastodont plots op uit
het niets. Maar liefst 360 000 ton
materiaal werd gebruikt voor dit
bouwwerk. Hier moest de eerste
V2 lanceerbasis ondergebracht
worden om Antwerpen en Londen
te vernietigen. In augustus ’43
legden Engelse bombardemen-
ten de bouw stil en dwarsboom-
den zo Hitlers plannen. De talrij-
ke putten en vijvertjes in de
bossen rondom herinneren aan
de bomexplosies. Het gebouw
werd ingericht als fabriek voor
vloeibare zuurstof voor
V2-motoren. Een V1-raket in lan-
ceerpositie op een afvuurbasis
brengt je meteen in de juiste
sfeer. Een korte audiovisuele
voorstelling in de bunker geeft
een idee van wat zich hier
afspeelde. Krijgsgevangenen uit
o.m. Breendonk werden hier aan
het werk gezet. Een plaats die je
niet snel vergeet.
Een ander betonnen monster in
de buurt: La Coupole in Helfaut-
Wizernes. Hier lukte het Hitler
wel een ondergrondse lanceerba-
sis voor lange afstandswapens te
bouwen. La Coupole werd een
Historisch- en Herdenkings-
museum van Nord-Pas-de-Calais.
Als infocentrum over de verove-
ring van de ruimte blijkt La
Coupole een geslaagde attractie.
Bienvenue chez les Ch’tisIn elk restaurant tref je een aantal
streekproducten op de kaart. De
kaas die lekkerder smaakt dan hij
ruikt, heet Maroilles. De favoriete
groente, in elk gerecht aanwezig,
noemt men endive (witloof en
geen andijvie!). Het lokale Ch’ti-
biertje, genoemd naar zijn inwo-
ners die de ‘ch’ veelvuldig gebrui-
ken, verwerken de chefs maar al
te graag in hun overheerlijke
gerechten. Ook de jenever uit
Houlle geeft een sausje die aparte
smaak. Voor wie echter de bete-
kenis van de Ch’ti ten volle wil
doorgronden, is de film Bienvenue
chez les Ch’tis, een Franse film uit
2008, een aanrader!
Tekst Chris Van Riet
Foto’s Ellen Callaert en
Le Bon Accueil
Maak kans op een arrangement voor twee personen in Saint-Omer. Kijk op blz. 51!
Info
Office de Tourisme de la Région de Saint-Omer,
4 Rue du Lion d’Or, 62500 Saint-Omer, +33 (0)3 21 98 08 07,
www.tourisme-saintomer.com, www.franceguide.com,
www.atoutfrance.com.
Le Rando-Rail, Rue de la Gare, BP37, 62380 Nielles-les-
Blequin, +33 (0)321 88 33 89, +33 (0)825 18 37 78,
www.rando-rail.com.
Le Blockhaus d’Eperlecques, Rue des Sarts,
62910 Eperlecques, +33 (0)3 21 88 44 22,
www.leblockhaus.com.
Le Bon Accueil, 29 Rue du rivage Boîtel, 62500 Salperwick,
+33 (0)321.38.35.14, www.bonaccueil.info.
Naast de bunker van Eperlecques voel je je maar nietig.
49
67 winnaars! Winnaars kruiswoord maart 2010. Meer dan 4 000 deelnemers!
■ Wie krijgt een waardebon van 125 euro?Noël Vanassche uit Otegem.
■ Wie kan op uitstap naar Mini-Europa?Hugo Lootens uit Gent-Mariakerke, Erna Van Den Heuvel uit Mechelen, Nelly Verbeken uit Zemst, Luc Mazyn uit Varsenare, Cecile Van den Bossche uit Geraardsbergen, Simonne Descheemaeker uit Sint-Michiels-Brugge, Bea Parmentier uit Lokeren, Marc Vervoort uit Temse, Maria O uit Sint-Martens-Lennik, Firmain Verlinden uit Hombeek, Gerarda Konings uit Bocholt, Walter De Clercq uit Deinze, Jozef Buysse uit Bassevelde, G. De Pauw uit Mechelen, Nico Duchateau uit Oeselgem.
■ Wie wint een duoticket voor het Atomium?Adriaensen uit Rijkevorsel, Ann De Mazière uit Ooigem, Eliane Vandormael uit Gingelom, Louis Similon uit Diest, Maria Spooren uit Kalmthout, Ria Wils uit Turnhout, Georges De Meulemeester uit Pittem, Maria De Weerdt uit Pulle, Paul Meganck uit Nieuwerkerken, Johan Meeus uit Turnhout, Jozef Schoors uit Deinze, Annie Somers uit Turnhout, Albert Van Daele uit Deurne, Herman Henderyckx uit Lint, Josée Wuestenberg uit Landen.
■ Wie kan het Aquarium van Brussel bezoeken?Yvonne Van De Keere uit Borsbeke, Ghisèle Lamin uit Deurne, Ann Mergaert uit Roeselare, Laurent Beelprez uit Roeselare, Yvonne Curlinckx uit Lichtaart, Jan Magherman uit Zottegem, Alida Vandeweyer uit Mol, Daniel Reynaert uit Gits, Nelly Van Nerum uit Leuven, Roxane Tuypens uit Lier, Agnes Collaert uit Rumst, Maria Verheyden uit Oud-Turnhout, Ivan Schoonbaert uit Gent, Ivette Viaene uit Oostrozebeke, Leon Saute uit Hoboken.
■ Wie kan beginnen in Medeplichtig?Fr. Jenne uit Merksem, Roza Liekens uit Heist-op-den-Berg, René De Caluwé uit Asse, Leonie Louise Van Gielen uit Schoten, Remi D’Hertoge uit Deinze.
■ Wie wint Terug naar Walden?Lydiane Vekeman uit Denderleeuw, Gerda Raets uit Genk, Daniël Deceur uit Ichtegem, Carol Van Hees uit Kalmthout, Monica Dehaes uit Bonheiden, Paula Van Eysendeyk uit Tielen, Maria Houwelijckx uit Duffel, Mick Apers uit Mechelen, Jaak Winten uit Zutendaal, Lodewijk Van Rillaer uit Muizen.
■ Wie kan aan de slag met Tussen hoop en wan-hoop. Verhalen uit Gasthuisberg?Christine Tijtgat uit Zulte.
■ Wie kan beginnen in Wie gaat er dan de wereld redden?Roger Donny uit Nieuwpoort.
■ Voor wie is De onzichtbare berg?Etienne Schepens uit Deinze.
■ Wie wint De Rode prins. Het einde van een dynastie en de opkomst van het moderne Europa?Robert Lagast uit Sint-Michiels.
■ Wie kan beginnen in Voor de stad en de wereld. De gedichten tot dusver?Maria Dams uit Gentbrugge.
■ Wie wint In de tijd van meneer pastoor. Toen de kerken nog vol zaten?Gilberte De Vos uit Herzele.
Oplossing: gebruiker. Antwoord op de schiftingsvraag: Senioren Lente Jogging of Lentejogging voor vijftigplussers.
Oplossing kruiswoordraadselmaart 2010.
Oplossing sudokuapril 2010.
SPeeL eN WiN
Meer weten?Bel vrijblijvend het gratis nummer 0800 94 365 of mail naar [email protected].
Online vindt u ons op www.thyssenkruppmonolift.be
Alle verdiepingen weer bereikbaar!
De trapliften van ThyssenKrupp Monolift geven vrijheid en zelfstandigheid aan iedereen die problemen heeft met zijn mobiliteit en bieden de mogelijkheid om, op een comfortabele manier, lang van uw huis te genieten.
Uitgekiend conceptVaak nog wordt gedacht dat trapliften onpraktische en lelijke machines zijn. De trapliften van ThyssenKrupp Monolift bewijzen het tegendeel. Dankzij een uitgekiend concept past de traplift van ThyssenKrupp Monolift op elke trap: smal, recht of steil met bochten… ja, zelfs verschillende verdiepingen kunnen worden overbrugd. We ontwikkelden een uniek monorail-systeem waardoor de lift slechts een beperkte ruimte inneemt en geen hinder veroorzaakt. De trapliften zijn eenvoudig te bedienen, laten zich makkelijk op-plooien en zijn uitvoerbaar in vele
bekledingen die naadloos aansluiten bij uw interieur.
OKRA mei 2010
50
HORIZONTAAL1 in samenwerking met (afk.) 4 gedesin-fecteerd 10 sportartikel 13 plaats 15 deel van Groot-Brittannië 16 plaats in Engeland 17 in overvloed 19 vaatwerk 20 hard-vochtig 21 apennootje 23 Franse compo-nist 25 pers. voornaamwoord 26 Noord-Europese vrouw 29 Duitse naamloze ven-nootschap 31 verbrandingsrest 33 vrou-welijk (afk.) 34 personal computer 35 uitroep 36 windrichting 38 zekere sport-vereniging 40 tuimeling 41 Europese rivier 42 Russisch gebergte 43 pausen-naam 44 aantal boven het vereiste 47 vlekkenwater 48 lekkernij 50 en dergelij-ke 51 inkomstenbelasting 53 titel 54 lage rivierstand 55 soort stof 57 voorzetsel 59 leefregel 61 patiënt 64 onbenullig 65 slot 67 van zeker materiaal 69 sprookjesfi-guur 70 zeer dom 72 spijskaart 73 gewicht 74 vetpuistje 75 plukje haar.
VERTICAAL1 in plaats van 2 doodlopende steeg 3 flauw, grappig 5 noordwest 6 deel van een boom 7 kussenovertrek 8 klap 9 bouw-land 10 nauw straatje 11 kalm, bedaard 12 indicatief (afk.) 14 knaagdier 16 van het genoemde 18 per dag 20 verzeke-ringsterm 22 Spaanse landvoogd 23 ont-vangstbewijs 24 telegraaflijn over land 27 schamel bezit 28 vol spleten 30 musicus 32 lief kind 35 kachel 37 windrichting 38 tweetal 39 rond en dik 40 Vlaamse Radio- en Televisieomroep 45 kledingstuk 46 zoon van Adam en Eva 49 bijwoord 52 aardkorst 54 met de linkerhand 56 wieler-wedstrijd 58 zangvogel 59 inwoner van Denemarken 60 eerstgenoemde 62 dun 63 plaats in de Verenigde Staten 64 uit-roep van vrolijkheid 65 een zekere 66 bundeltje 68 kuur 70 dat is 71 mij.
SPeeL eN WiN
Winnaars maart 2010 op blz. 49!
Stuur je oplossing naar
OKRA-magazine, Kruiswoord mei 2010, PB 40, 1031 Brussel, voor
31 mei 2010. De winnaars verschijnen in het juli-augustusnummer 2010.
Voeg één postzegel van 0,59 euro toe (niet vastkleven).
Oplossing kruiswoord mei 2010
1 2 3 4 5 6
Naam:
Straat: Nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Tel.: E-mail:
OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:
Schiftingsvraag: Wie schreef De duivenplaag?
Vergeet niet een postzegel van 0,59 euro toe te voegen!
Kruiswoordraadsel
7 8 109
4
1 10
63
2
9
7 5
8
51
SudokuAlle cijfers van 1 tot en met 9
moeten één keer voorkomen in
alle kolommen, in alle rijen en in
elk van de 9 vierkantjes van
3 keer 3 vakjes.
47 prijzen!
■ Waardebon van 125 euroTe gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.
Info
De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende,
059 70 16 97, fax 059 80 90 88,
[email protected], www.dekinkhoorn.be.
Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende,
059 55 27 55, fax 059 55 27 59,
[email protected], www.ravelingen.be.
Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1,
6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04,
[email protected], www.olfossedouth.com.
SPeeL eN WiN
■ Weekendarrangement voor twee in Saint-Omer (waarde 190 euro)
Inbegrepen
■ Een overnachting voor twee personen in halfpension in het Ibis hotel, Henri Dupuisstraat 2/4, 62500 Saint-Omer, +33 (0)3 21 93 11 11, www.ibishotel.com, [email protected].■ twee audiogidsen voor de kathedraal van Saint-Omer.■ rit met de Rando-Rail (railfiets), www.rando-rail.com.■ twee tickets voor de Bunker van Eperlecques, www.leblockhaus.com.■ twee tickets voor de rondvaart door de Audomarois.www.pas-de-calais.com
■ 45 boeken
Tien exemplaren van Kleine oorlogen van Sadie
Jones (waarde 19,90 euro).
Tien exemplaren van Ter wereld gekomen van
Margaret Mazzantini (waarde 22,50 euro).
Tien exemplaren van De stoel van Elijah van Igor
Stiks (waarde 19,90 euro).
Tien exemplaren van Union Atlantic van Adam
Haslett (waarde 22,50 euro).
Eén exemplaar van Goed oud van Diana Athill
(waarde 18,50 euro).
Eén exemplaar van Etiquette in het buitenland.
Zakboek voor stijlvol reizen van Kevin Strubbe &
Liesbeth Hobert (waarde 19,99 euro).
Eén exemplaar van Kruisweg van Diane Broeckhoven
(waarde 15 euro).
Eén exemplaar van Waarom goede mensen ook
verkeerde dingen doen van Debbie Ford (waarde
18,95 euro).
Eén exemplaar van De levensgenieters van Erica
Bauermeister (waarde 10 euro).
OKRA mei 2010
52
De DiNGeN
In de straten van Dendermonde
proef je de sfeer van verwachting.
De standbeelden van Prudens Van
Duyse, Franz Courtens en Pater
De Smedt fluisteren eeuwenoude
sagen en verhalen in de oren van
de voorbijgangers. Tussen de
torens van de lakenhalle, het jus-
titiepaleis en de Onze-Lieve-
Vrouwekerk kronkelt de Dender
naar de Schelde. Eeuwen geleden
stierf hier de hoop van elke
Dendermondenaar. Maar binnen-
kort kan je de triomfantelijke
intocht van het vermaarde Ros
Beiaard herbeleven.
Stap je mee de geschiedenis in?
Karel de Grote lag in conflict met
heer Aymoon van Dendermonde.
Wanneer de vier zonen van
Aymoon Ritsaert, Writsaert,
Adelaert en Reinout de neef van
Karel de Grote doodden in een
zwaardgevecht, kwam de vete tot
een hoogtepunt. De vier heems-
kinderen moesten vluchten maar
Karel de Grote riep Aymoon ter
verantwoording. Hij eiste genoeg-
doening. Reinout was de trotse
bezitter van Beiaard, het grootste
en snelste paard van heel het rijk.
Als hij met zijn paard bereden
door de vier broers, de troepen
aanvoerde, kon hij menig veldslag
in zijn voordeel beslechten. En
wat eiste de koning? Reinout
moest in aanwezigheid van Karel
de Grote en zijn gevolg, Beiaard
verdrinken in de monding van de
Dender in de Schelde. Dat deed
hij na lang aandringen. Met drie
molenstenen rond zijn nek werd
het paard het water in gedreven.
Driemaal kwam het terug boven
Het paarden zocht het Reinout, daarna
werd de Dendermonding zijn
graf.
Maar Beiaard bleef rondwaren in
de Dendermondse straten en
inspireerde vertellers, dichters
en zangers. En 30 mei is het
weer zover. Dan bruist de stad en
kijkt iedereen reikhalzend uit
naar het beroemde paard. Even
een schilderijtje borstelen? Op de
pui van het stadhuis schallen de
klaroenen om de komst van het
paard aan te kondigen. In een
kleurrijke stoet wordt de geschie-
denis van de stad uitgebeeld.
Daarna dansen de drie gildenreu-
zen Mars, Indiaan en Goliath voor
het paard. Het gemoed van elke
Dender-mondenaar schiet vol als
het Dendermondse volkslied
wordt aangeheven. “’t Ros
Beiaard doet zijn ronde in de stad
van Dendermonde, die van Aalst
die zijn zo kwaad omdat hier ’t
Ros Beiaard gaat.” Het paard
danst en de reuzen kijken toe.
Plots staan de schutters van de
koning daar. Ze dreigen met hun
buksen. Het Ros Beiaard stei-
gert, de vier heemskinderen hef-
fen hun zwaard. Paard en ruiters
breken door de vuurversperring
en stormen de vrijheid tegemoet.
Dendermonde juicht.
Heel wat mensen vragen zich af of
er vandaag nog altijd vier broers
te vinden zijn. De voorwaarden
zijn streng: het moeten vier
opeenvolgende zonen zijn en
vader en moeder moeten in
Dendermonde geboren zijn. Al
een jaar voor de festiviteiten,
leeft alles en iedereen naar de
Ommegang toe. Talloze activitei-
ten staan in het teken van het
Ros: theater, concerten, voor-
drachten, poëzieavonden, teken-
wedstrijden en herschreven en
hertaalde verhalen. Geen club of
vereniging blijft achter, het paard
neemt bezit van hun program-
ma’s. En Aalst, Dendermondes
grootste rivaal, doet zijn duit in
het zakje. Aalst met zijn ‘ros bala-
tum’ is stikjaloers. Op alle moge-
lijke manieren proberen de
Aalstenaars het Ros Beiaard te
schaken. Daar falen ze jammer-
lijk. Maar de rivaliteit tussen de
twee steden geeft een extra
dimensie aan de luister van de
Ommegang. Weet je hoe de ajui-
nen de Dendermondse Ommegang
noemen? Boerenommegang! Ze
waren woedend toen ze hoorden
dat het Ros Beiaard verheven
werd tot Werelderfgoed. Wil je dit
stukje erfgoed bewonderen? Kom
op 30 mei naar Dendermonde!
Tekst Herman De Leeuw
Geen club of vereniging blijft achter, het paard neemt bezit van hun programma’s.
En
wat eiste de koning? Reinout
moest in aanwezigheid van Karel
de Grote en zijn gevolg, Beiaard
verdrinken in de monding van de
Dender in de Schelde. Dat deed
hij na lang aandringen. Met drie
molenstenen rond zijn nek werd
het paard het water in gedreven.
Driemaal kwam het terug boven
Dendermonde juicht.
Tekst Herman De Leeuw
Geen club of vereniging blijft achter, het paard neemt bezit van hun programma’s.
2 euro korting op vertoon van je OKRA-lidkaart
Abdijfeesten Herkenrode, Abdijsite Herkenrode (Hasselt).Zinderende ideeën voor een blij zomergevoel.
InfoZaterdag 5 en zondag 6 juni 2010, van 10.00 tot 19.00 uur.Abdijsite Herkenrode, Herkenrodeabdij 4, 3511 Hasselt (Kuringen), www.abdijfeesten.be, 014 26 48 41.Tickets 6 euro.
Wegbeschrijving: E313 afrit 27 Kuringen, dan richting Diest, na Carrefour meteen weer rechts. Voor bocht naar rechts tot aan abdij.
✂Win gratis duoticketWin gratis duoticket
Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 16 euro) voor de tentoonstelling Sjouwers voor de oorlog in het In Flanders Fields Museum te Ieper.Stuur deze bon vóór 31 mei 2010 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Sjouwers voor de oorlog, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Sjouwers voor de oorlog.
Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 12 euro) voor de tentoonstelling Zwart. Meesterlijk Zwart in Mode en Kostuum in het ModeMuseum te Antwerpen.Stuur deze bon vóór 31 mei 2010 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Zwart, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Zwart.
Info zie blz. 45. Info zie blz. 45.
Win gratis duoticketUitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de 16 euro) voor de oorlogMuseum te IeperStuur deze bon vóór 31 mei 2010 naar magazineoorlogadres naar [email protected] met de mededeling
Win gratis duoticket
OKRA-LiDKAARt = GeLD WAARD
Win gratis duoticketUitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de vijftien gratis duotickets (waarde 22 euro) voor de tentoonstelling Be.welcome in het Atomium te Brussel.Stuur deze bon vóór 31 mei 2010 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Be.welcome, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de medede-ling Be.welcome.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
Info zie blz. 45.
5353
De specialist inelektrische scooters
Naam
Straat nr
Postcode Gemeente
Tel
Stuur deze bon naar MOBILE,Blankenbergsesteenweg 14, 8000 Brugge.B
ON
V O O R G R A T I S D E M O N S T R A T I E O F D O C U M E N T A T I E GRATIS
demonstratie GRATIS
documentatie
KeuzeKwaliteitService
KeuzeKwaliteitServiceZeer goede nadienst aan huis in heel België
Vraag een GRATISdemonstratie bij u thuis
BEL
www.mobi lescooter.be
•Extra geveerd•Grote wielen•Voor alle hindernissen•Voor alle terreinen geschikt
OKRA mei 2010
54
OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzwPB 40, 1031 Brussel02 246 44 37, fax 02 246 44 42,www.okra.be, [email protected]
RedactieLieve Demeester, Nele Joostens, Chris Van Riet
RedactieraadMagriet Daenen, Herman De Leeuw, Erik Lauwers, Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne
Verantw. uitgeverJan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge
Vormgevinggevaert graphics nv
Coverbeeld François De Heel
DrukCorelio Printing, Erpe-Mere
ReclameregiePublicartoSylvain Van Der Guchtlaan 24,9300 Aalst053 82 60 80fax 053 82 60 [email protected]
Oplage: 175 090 exemplaren
Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereprodu-ceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.
OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.
Het juninummerverschijnt uiterlijk op 24 mei 2010.
colofon OKRA-regio’sAntwerpenNationalestraat 111, 2000 Antwerpen03 220 12 80 fax 03 220 17 [email protected]/antwerpen
BruggeOude Burg 23, 8000 Brugge050 44 03 81 fax 050 44 03 [email protected]/brugge
BrusselBergensesteenweg 436, 1070 Brussel02 555 08 30 fax 02 555 08 [email protected]/brussel
IeperSint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper056 26 63 40 fax 056 26 63 [email protected]/ieper
KempenKorte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout014 40 33 50 fax 014 40 33 [email protected]/kempen
KortrijkWijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk056 26 63 53 fax 056 26 63 [email protected]/kortrijk
OKRA-Limburg vzwKoningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt011 26 59 30 fax 011 22 59 [email protected]/limburg
Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen015 40 57 [email protected]/mechelen
Midden-Vlaanderenwww.okra.be/middenvlaanderenMartelaarslaan 17, 9000 Gent09 269 32 15 • 09 269 32 [email protected]■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 [email protected]■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 [email protected]■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15 [email protected]■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 [email protected]
Oost-BrabantPlatte Lostraat 541, 3010 Leuven016 35 96 94 fax 016 35 95 [email protected]/oostbrabant
OostendeIeperstraat 12, 8400 Oostende059 55 26 90 fax 059 55 26 [email protected]/oostende
RoeselareBeversesteenweg 35, 8800 Roeselare051 26 53 07 fax 051 22 59 [email protected]/roeselare
TieltOude Stationsstraat 12, 8700 Tielt051 42 38 08 fax 051 40 89 [email protected]/tielt
Waas en Dender■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 [email protected]■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 [email protected] www.okra.be/waasendender
open k
riste
lijk
resp
ectvol actief
02 246 57 72
02 246 44 47
02 246 57 72
02 246 39 44
02 246 44 36 02 246 44 35 02 246 42 0902 246 42 07
02 246 44 34
02 246 44 47
OKRA-CM-Pensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45Communicatie 02 246 44 3702 246 44 3302 246 57 71Websites 02 246 44 57
Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] | 02 246 44 41
Ook op zoek naar meer rust in je dagelijks leven? Op doejemee.be vind je inspirerende antistresstips, ontspannende activiteiten en een barometer om je stressniveau te bepalen.
SURF NAAR DOEJEMEE.BE VOOR DE ANTISTRESSTIP DIE BIJ JOU PAST.
Gas terugnemen geeft zuurstof aan je leven
AD_CM_OKRA_210x297_DEF.indd 1 7/04/10 15:02
www.
.com
GirlsStyle: SPM*Brako*ChelseaBlues*G-StarRaw*NeroGiardini*Fidji*Jhay*LiLimil*FlyLondon*Koxko*Ust*Laura*Harlot*El Naturalista*Replay*Weekend*Lady: PeterKaiser*Gabor*Luxat*Mephisto*Think!*Wolky*Clarks*Geox*Timberland*Ara(GORE-TEX®Surround™)
WAARDEBONEURIKA-SHOE BVBAHANDELSSTRAAT 1411840 LONDERZEELMALDEREN-STATIONTEL. (052) 33 30 01e-mail: [email protected]
Open:werkdagen van 9 tot 20 u.zaterdags van 9 tot 19 u.gesloten zon- en feestdagen.
€ 13 bij aankoop van een paar schoenen vanaf € 93 en niet cumuleerbaar met andere kortingen.
ELKE DAG OPNIEUW : VELE NIEUWE EN TEVREDEN KLANTEN !!
KIDS: Rondinella*Scapa*Gaastra*LelliKelly*Walkid*Chérie*Stones&Bones*LeCoqSportif*Bluehaven*Palladium*Ricosta*LaCoste*Geox*Kipling*Lowa*Pepino*Guma*CROCS*Heelys*FitFlop*Teva*Birkenstock*
Met uitneembaar voetbed EN kleine/grote maten !Finest*Durea*Verhulst*Peron*ChristianDietz*Ara*MephistoMobils*Gabor*Solidus*Livingstone*Vabene*Footnotes*Rieker*Clarks*Wolky*Platon*Remonte*…Chroomvrij/arm: Think! *El Naturalista*MissClair*Brako/Anatomics*Durea*ChelseaBlues*Footnotes*FITFLOP*Crocs*Vital*Berkemann*Birki’s*Stuppy*Diabetici/Strech: Starfitt*Varomed*Xsensible*
Nie
t gel
dig
tijde
ns d
e sp
erpe
riod
e.
VOLG WEGWIJZERS! Malderen - station
MBT: Originals and Athletic testdag: 22/05/10MEPHISTO (+120 mod.) the sano*technologie Helpen bij Rug-,Heup-,Voet-,en Spierklachten.Walking/Running: Lowa*Asics*Mephisto*Teva*Rockport*NewBalance*Timberland*Allrounder*
voor losse steunzolen
YouthStyle: LaCoste*G-StarRaw*Gaastra*Le Coq Sportif*Asics*All-Star*Converse*HellyHansen*Levis*Nike*Adidas*Palladium*Replay*Vans*Puma*Diesel*Pantofola d’Oro*In elk merk keuze uit vele modellen en kleuren !!
MensStyle: HugoBoss*Giorgio*Think!*Diesel*Maruti*G-StarRaw*Replay*TommyHilfiger*FlorisVanBommel*NeroGiardinni*Timberland*Classic: VanBommel*Ambiorix*Scapa*Wolky*Rieker*Lloyd*Clarks*El Naturalista*Sebago*Specials: Bugarri(+8cm)*Solidus*FitFlop*Geox*Rockport(300gr MARATHON-COMFORT)*Ara(GORE-TEX®Surround™)
Naam Adres Datum / /
Naam
Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / /
Uw schoenenspecialist: ook voor grote maten !
1000m2 TOPMERKEN
A4_Z10-13€.indd 1 05-02-2010 09:17:52