Nummer 97winter 2017
www.aap.nl
Bezoek van Jane Goodall Op 5 december werden we verrast door een spontaan bezoek van Jane Goodall; de wereldberoemde primatologe die veertig jaar onderzoek heeft gedaan naar het leven van chimpansees. Jane zet zich met hart en ziel in voor een betere toekomst voor de aarde en in het bijzonder voor mensapen.
Jane komt uit Engeland en was voor lezingen even in Nederland. Tijdens haar verrassingsbezoek sprak ze met medewerkers van AAP. Ze vertelde onder meer dat ze hoopt dat in de toekomst geen primaten meer voor onderzoek worden gebruikt. Met de komst van Tyr en Kaman, de twee laatste proefapen van de Radboud Universiteit, hebben we daarvoor weer een stap in de goede richting gezet!
Ook riep Jane iedereen op om zich in te zetten voor een bewustere samenleving. “Het is nog niet te laat om het tij te keren, het is nog niet te laat om ons (consumptie)gedrag te veranderen. Voor iedereen is daarbij een rol weggelegd, zeker ook voor de nieuwe generatie. We hebben het heft in eigen handen!”, aldus Jane.
Enkele jaren geleden begon de dierenrechtenorganisatie
Animal Rights een publiekscampagne tegen instellingen in Nederland die apen gebruiken voor onderzoek. De Radboud Universiteit in Nijmegen was er daar één van. Een veel gebruikte methode om apen aan onderzoek mee te laten werken, is het ontnemen van water. Ze krijgen slechts een klein beetje als beloning voor hun medewerking. De dieren worden dus veroordeeld tot eeuwige dorst! Ook bij Tyr en Kaman is deze methode toegepast. Zij zijn gebruikt voor gedragsonderzoek.
Rennen voor water
Eerder ontvingen we bij AAP exproefdieren die op deze manier tot handelingen gedwongen waren. We zagen dat als er in hun omgeving iets onverwachts gebeurde, dat de dieren zo snel als ze konden naar het drinkpunt renden: snel drinken voordat het
water weer voor weken achtereen wordt weggehaald! Deze dieren zouden zich dood kunnen drinken als je niet goed oplet…
Petitie
De campagne van Animal Rights leidde tot een petitie die door 27.000 mensen werd ondertekend. Toen de organisatie de handtekeningen aan de Radboud Universiteit overhandigde, maakte de universiteit bekend volledig te willen stoppen met het gebruik van apen. Dat goede nieuws werd nog beter toen de universiteit met AAP contact opnam om te praten over de pensionering van de laatste twee proefapen, Tyr (11) en Kaman (7). Deze twee mannen leefden al geruime tijd samen en waren ondertussen weer gewend aan voldoende water, dus klaar om te vertrekken. Met man en macht is achter de schermen gewerkt om een goede overeenkomst op te stellen waarin we regelden dat de universiteit de verzorgingskosten
van de eerste vijf jaar betaalt én dat de dieren niet worden vervangen door nieuwe dieren.
Tyr en Kaman met pensioen
Enkele dagen voor Kerst tekenden we de overeenkomst en namen we de dieren mee naar Almere. Tyr en Kaman zijn in Nijmegen in mijn bijzijn door de dierenarts voor het laatst onderzocht. Ze bleken vooral een beetje aan de zware kant, maar ja, het zijn dan ook heren die met pensioen zijn. Voor Tyr en Kaman volgt nu eerst een periode van rust tijdens hun quarantainetijd. Daarna breekt een compleet nieuwe periode aan, waarin de twee heren ook naar buiten kunnen. Wat hebben deze dieren al lang geen zonlicht meer gezien… Het wordt dan ook tijd om kennis te maken met andere rhesusapen. Eens kijken hoe goed deze Nijmeegse nieuwkomers zijn in het maken van nieuwe vrienden!
Doelstelling
Tijdens de gesprekken met de medewerkers van de universiteit merkte ik hoezeer men het eens is met het genomen besluit. En hoe blij ze zijn dat we Tyr en Kaman konden opnemen. We hopen natuurlijk dat dit ook geldt voor andere proefdiergebruikers, want dan kan ons doel wel eens dichterbij zijn dan we ooit hadden gedacht.
David van GennepDirecteur Stichting AAP
Ze leefden jarenlang in het laboratorium van de Radboud Universiteit en werden keer op keer voor proeven gebruikt. Voor Tyr en Kaman, de laatste twee proefapen van de Nijmeegse universiteit, is daar nu gelukkig een einde aan gekomen. In december hebben we de twee bij AAP mogen verwelkomen! Wat zijn we daar blij mee! Extra fijn is dat we met de universiteit de afspraak hebben gemaakt dat de twee niet vervangen worden voor nieuwe dieren. Op die manier voorkomen we dat de net leeggemaakte kooi weer gevuld wordt met vers bestelde jonge apen die hetzelfde lot tegemoet gaan als hun voorgangers.
Nieuw jaar én nieuw leven voor proefapen Tyr en Kaman
Jane Goodall bracht een verrassingsbezoek aan AAP
Rhesusaap Tyr
Op de borst van Kaman staat het nummer 090 getatoeëerd
Leslie van Maanen en Annemarie Botter (beiden 35 jaar) werken fulltime als stewardess bij Transavia. Met opgestoken haar, makeup op het gezicht en in een mantelpakje met panty’s en hoge hakken, reizen zij de hele wereld over. Ongeveer één keer per week verruilen zij hun stewardessenleven voor vrijwilligerswerk bij AAP.
Toen Leslie en Annemarie elkaar bij Transavia leerden
kennen, merkten ze meteen al dat ze iets gemeen hebben: liefde voor dieren. Zo gingen ze samen naar Thailand om daar een maand lang als dierverzorger in een opvangcentrum voor gibbons te werken. Het werk in Thailand liet de dames niet los. Ze besloten daarom om vergelijkbaar vrijwilligerswerk te blijven doen, maar dan dichterbij huis. En zo was contact met Stichting AAP snel gelegd.
Bijzonder werk
Direct na hun aanmelding kregen ze een uitnodiging. Leslie kon aan de slag in het Apenhuis (waar verschillende apensoorten, behalve chimpansees, verblijven) en Annemarie op de Zoogdierenafdeling (waar andere exotische zoogdieren verblijven). Hun werk bestaat vooral uit het schoonmaken van de verblijven en de dieren drie keer per dag eten geven. Leslie: “Het is zulk bijzonder werk. Je merkt dat de dieren je echt kennen, dat ze rustig op je
reageren. Dat is echt anders dan wanneer er een vreemd persoon voorbijkomt.” Ook Annemarie vindt het geweldig om met dieren te werken. “Ik heb een tijdje voor poema Kato gezorgd, wat een prachtig dier. Hij is later vanuit Almere naar AAP Primadomus verhuisd, waar hij nu samen met andere grote katachtigen in een mooie, ruime, natuurlijke omgeving leeft. Super dat ik voor hem heb kunnen zorgen!
Best zwaar
Wel moeten de dames toegeven dat het werk bij AAP, naast hun fulltime werk, best zwaar is en dat ze lang niet altijd staan te springen als ’s ochtends op hun vrije dag de wekker gaat. Leslie: “Maar als ik eenmaal bij de dieren ben, dan
weet ik weer waar ik het voor doe. Het is ook zo’n fijne afwisseling met ons gewone werk. Het is soms echt een opluchting om bij de dieren te zijn.”
Afwisseling
Ook Annemarie vindt het werk bij AAP een heel prettige afwisseling met het werk als stewardess: “Bij AAP gaat het niet om uiterlijk. Hier hoef ik m’n lipgloss niet bij te werken en kan ik lekker in m’n kloffie rondlopen!” Al is het contrast soms ook wel érg groot. Leslie: “Ik weet nog dat ik net terug was van een vlucht uit Dubai, waar ik in een vijfsterrenhotel zat. Toen ik daarna naar AAP ging, viel er tijdens het schoonmaken apenpoep in mijn nek. Dat is dan wel weer het andere uiterste!”
Vertrouwen
Naast het feit dat ze er voor de dieren kunnen zijn, vinden ze het vrijwilligerswerk ook om andere redenen fijn om te doen. Leslie: “Je leert zo ontzettend veel over dieren en hun gedrag. Ook heb ik van diersoorten gehoord waar ik het bestaan niet van wist!” Annemarie is erg te spreken over het vertrouwen dat ze van collega’s krijgt. “Laatst bijvoorbeeld, had een stekelvarken een inenting nodig en toen werd mij gevraagd of ik daarbij wilde assisteren. Het is een teken van waardering dat ze dat aan mij, als vrijwilliger, vragen.”
In september 2015 kwam bij AAP Primadomus in Spanje een gezin bruine maki’s binnen, bestaande uit Papa, Maman en hun kinderen Bouclette en Spidermur. Ze kwamen van een Spaanse particulier die in totaal achttien dieren elders moest onderbrengen. Het vierkoppige gezin had geluk, want de particulier gaf de andere veertien aan een laboratorium.
Op 30 december datzelfde jaar, arriveerden ringstaartmaki’s Efatra en Iray bij AAP in Almere.
Zij hadden een nare tijd in een Franse dierentuin overleefd en konden rustig bijkomen. Nu zijn de bruine maki’s uit Spanje samen met de ringstaartmaki’s uit Nederland herplaatst naar het Alameda Wildife Conservation Park op Gibraltar.
Kennismaking
De maki’s leven in het ‘Madagascan paradise’; een ruim verblijf waar ook vele vogels hun thuis hebben gevonden. De bruine maki’s en de ringstaartmaki’s worden over een tijdje samengevoegd. De ringstaartmaki’s hebben al kennisgemaakt met een alleenstaand mannetje dat al in het park verbleef.
Alameda Park
Het park is begonnen als opvanglocatie voor inbeslaggenomen dieren. Omdat er steeds meer dieren bij kwamen, waren er extra verblijven nodig. Daarvoor werd een minigolfbaan opgeofferd en een aangrenzend braakliggend terrein in gebruik genomen. Het park is vervolgens opengesteld voor publiek, met als doel om illegale handel én lokale natuurbescherming onder de aandacht van de bevolking te brengen. Het entreegeld wordt gebruikt voor verdere ontwikkeling van het park.
Hoe gaat het met…
het makigezin?
Van vijfsterrenhotel in Dubai naar apenpoep in Almere
Ziet u het al voor zich: een chimpansee in de wachtkamer van de oogarts? Of een baviaan met een doorverwijsbriefje bij de cardioloog? Nee, voor de dieren geen uren in de wacht aan de telefoon, drukke parkeergarages bij het ziekenhuis of een half jaar wachttijd voor een staaroperatie. Als onze dieren een kwaaltje hebben, kunnen ze erop rekenen dat de dierenarts diezelfde dag nog bij hen langs komt. En mocht de dierenarts het probleem niet alleen kunnen oplossen, dan wordt een specialist voor dieren óf mensen benaderd. De specialist komt dan bij AAP op huisbezoek! Zo kreeg chimpansee Kenny dit jaar bezoek van twee dierendermatologen, omdat zijn huid na maanden van jeuk en medicatie nog steeds rauw en rood was. Na verschillende testen bleek dat hij een allergie had ontwikkeld. Onder begeleiding van de dermatologen is de allergie van Kenny behandeld. Hij is weer helemaal opgeknapt!
Meerdere dieren werden de afgelopen jaren behandeld door een specialist. Bij lampongaap Lazaros met chronische diarree, kwam een gastroenteroloog (ook wel maagleverdarmarts genoemd) langs om darmbiopten te nemen. En een knoarts beoordeelde de dikte in de neus van chimpansee Noah als ongevaarlijk. Voor chimpansee Tijs schakelden we een cardioloog in, omdat we een hartprobleem vermoedden. De cardioloog bracht met een echo zijn hart in beeld, meette zijn bloeddruk en maakte een hartfilmpje. Tijs bleek een hoge bloeddruk en een verdikking van de hartspier te hebben. Hij kreeg daarvoor een passende behandeling.
Voor de gebitten van de dieren wordt ook een specialist ingezet; de dierentandarts. Menig dier, van penseelaapje tot chimpansee, wordt door onze vaste dierentandarts Marnix behandeld. Met zijn boor en ander instrumentarium kan hij ongezonde tanden en kiezen verwijderen. Bij chimpansee Mojo kon hij een hoektand redden door er een mooie vulling in te zetten.
Het lijkt misschien wat vreemd om een humaan specialist bij de apen langs te laten komen, maar dat is het niet! We staan als mens zo dicht bij primaten, we delen zelfs meer dan 98% van ons DNA met chimpansees en delen daarmee ook dezelfde ziektekiemen en ziekten. De samenwerking tussen humane specialisten en dierenartsen is heel waardevol, we leren veel van elkaar. Al blijven de patiënten en hun behandelruimten natuurlijk gescheiden!
Hester van BolhuisDierenarts
Komt een aap bij de dokter
Een cardioloog onderzoekt het hart van chimpansee Tijs
Leslie (l) en Annemarie (r) zijn stewardess en doen vrijwilligerswerk bij AAP
Ringstaartmaki Efatra is samen met zijn maatje Iray en het bruine maki-gezin naar Gibraltar verhuisd
Grootschalige inbeslagname witoorpenseelaapjes in Spanje
De afgelopen maanden zijn er 25 inbeslaggenomen dieren bij Primadomus, de Spaanse vestiging van AAP, binnengekomen. De meeste zijn witoorpenseelaapjes, maar er zitten ook drie dwerg meerkatten en een groene meerkat bij. De dieren komen bij particulieren vandaan en zijn door een Spaanse natuurbeschermingsdienst geconfisqueerd.
A lle dieren zijn in beslag genomen bij mensen die contact hadden met dierenwinkels.
De dieren werden voor € 2000 per dier verkocht en in totaal wordt de winst op meer dan € 130.000 geschat. Veel dieren kwamen verzwakt bij Primadomus aan en sommige hebben jarenlang in eenzaamheid geleefd. Gelukkig kunnen ze in Primadomus weer aansterken en samenleven met soortgenoten.
De juiste papieren
Nog steeds vinden in Spanje en op andere plekken in Europa inbeslagnames plaats. Veel mensen beseffen niet dat de aankoop, verkoop en het bezit van primaten alleen is toegestaan met een speciale vergunning. Ook dierentuinen hebben zo’n speciale vergunning nodig, waarbij ze moeten voldoen aan veiligheids en welzijnsvoorschriften. Bovendien moeten de dieren een CITEScertificaat hebben, om te kunnen controleren of ze geen slachtoffer zijn van illegale handel.
NIEUW BIJ AAP◆◆ Rhesusaap Tiffy is samen het
haar zoon illegaal Europa binnengesmokkeld. Ze leefden bij een particulier in Duitsland en werden in 2000 in beslag genomen. De autoriteiten brachten de dieren naar een dierenasiel, waar ze niet de verzorging kregen die ze nodig hadden. Bij overmaat van ramp overleed Tiffy’s zoon ook nog eens. Tiffy was zichtbaar eenzaam. Gelukkig komt daar nu bij AAP veran dering in!
◆◆ Chimpansees Bongo en Klaus moesten jarenlang met toeristen op de foto op de stranden van Tenerife. Bij AAP krijgen ze weer een aapwaardig bestaan.
◆◆ Savannahkatten Anjana en Anisia van drie jaar oud en Tahiya van twee jaar oud zijn bij een particuliere eigenaar in Wenen in beslag genomen, omdat het in Oostenrijk niet is toegestaan om deze dieren als huisdier te hebben. Ze zijn bij AAP in goede handen.
◆◆ Prairiehond Yahi, slaapmuis Gope en boeroendoek Limei komen met z’n drieën uit Natuurhulpcentrum Opglabbeek in België, waar ze tijdelijk zijn opgevangen. Hun achtergrond is zo goed als onbekend. Na hun tijd in de quarantaine, krijgen ze een fijn verblijf op de Zoogdieren afdeling.
◆◆ Het jonge luipaard Blacky werd tijdens een inspectie in beslag genomen bij een Spaanse eigenaar. Blacky is overgebracht naar AAP Primadomus. Eerst wantrouwde hij de verzorgers enorm, maar stukje bij beetje krijgt hij meer vertrouwen en hij herstelt goed!
Balanceren
Dat is overigens niet de enige uitdaging die Marvel heeft. De verzorgers brengen elementen in het verblijf aan die bewegen als hij erop loopt of zit, zoals een tak of een plateau. Op die manier kan Marvel lekker balanceren. Ook wordt het verblijf soms net even anders ingericht. Dat biedt de nodige afleiding, want de nieuwe inrichting moet natuurlijk grondig geïnspecteerd worden.
Samen slapen
Als de nacht voorbij is en de dag voor veel dieren juist begint, is het voor Marvel weer tijd om te gaan
MarvelRoestgenetkat Marvel was nog maar net een half jaar oud toen hij in augustus naar Almere kwam. De eigenaresse had hem in een dierenwinkel gekocht, maar kwam erachter dat hij helemaal niet geschikt is als huisdier. Hij plaste bijvoorbeeld overal in huis. De eigenaresse besloot daarom contact op te nemen met AAP.
Marvel woont samen met tijgergenetkat Mosi op de
Zoogdierenafdeling. Als schemerdier, wordt Marvel pas actief als het donker is. Het is voor hem tijd om te ontbijten als de andere dieren juist hun avondeten krijgen.
Gevarieerd menu
Vlees staat in elk geval dagelijks op het menu, bijvoorbeeld kip of kalkoen. Soms ook vis en af en toe een stukje fruit. Verder krijgt hij brokken die goed bij zijn natuurlijke dieet passen en de benodigde vitaminen en mineralen bevatten. De verzorgers stoppen de brokken vaak in brokkenballen, zodat het voor Marvel een uitdaging is om zijn eten te vinden.
Wij stellen aan u voor
slapen. Het verblijf is speciaal bedekt met dekens, zodat het goed donker blijft. Marvel en Mosi hebben allebei een eigen slaaphokje, maar brengen soms ook met elkaar de nacht door.
roestgenetkatWetenschappelijke naam Genetta maculataUiterlijk Lichte vacht met donkere stippen, een donkere streep over de rug en donkere ringen om de staart.Lengte 41-52 cm, de staart is ongeveer even lang. Gewicht Tussen 1,3 en 3,2 kg. Verspreiding In het midden van Afrika.Levenswijze Schemeractief dier dat voornamelijk solitair leeft.Voedsel Vooral vlees, maar soms ook fruit en zaden. Bijzonder Net als een stinkdier, verspreiden roestgenetkatten een geur via de anus. Alleen de mannetjes gaan in een handstand staan om ook verticale oppervlaktes te besproeien.
Marvel voordat hij bij AAP aankwam
De witoorpenseelaapjes in AAP Primadomus
Het IBAN van AAP is NL64INGB0002777530, dit nummer kunt u gebruiken bij betalingen.Als u AAP steunt met een machtiging wordt het door u aangegeven bedrag automatisch van uw rekening afgeschreven. Dit is op uw (digitale) afschriften te herkennen aan het incassant ID van AAP: NL72ZZZ412005530000, en een unieke code voor uw machtiging. Alle incasso’s (eenmalig, per maand, kwartaal, halfjaar of jaar) vinden plaats rond de laatste werkdag van de maand. Als u bijvoorbeeld een jaarlijkse incasso heeft vindt deze plaats in de maand waarin u donateur bent geworden. Indien de betaling niet is gelukt proberen we het bedrag zes weken later opnieuw af te schrijven. Natuurlijk kunt u uw machtiging op elk gewenst moment intrekken via [email protected] of 036 523 87 87. Meer informatie over machtigingen en betalingen vindt u op www.aap.nl.
uitgave Stichting AAP, Postbus 50313, 1305 AH Almere, telefoon 036 523 87 87, [email protected], www.aap.nl hoofdredactie Femke Ruinaard eindredactie Irma Timmermans aan dit nummer werkten mee Hester van Bolhuis, Myriam Garrido, David van Gennep, Carolien Hoogenhout, Carola de Vries foto’s Petra Sonius, Hedske Vochteloo, Ivonne Wetsteijn, verschillende medewerkers van AAP vormgeving Sandra van der Putten drukwerk Mailtraffic, Zwolle. De Apenote verschijnt 4 x per jaar.
colofoncolofon
AAP zet zich in voor een betere toekomst voor apen en andere exotische zoogdieren. We geven voorlichting en pleiten voor betere wetgeving in heel Europa. De dieren die dringend hulp nodig hebben, vangen we op. Ons team helpt ze gezond te worden en zoekt een permanent onderkomen voor ze. Zo ontstaat er weer plek voor andere dieren in nood.AAP is grotendeels afhankelijk van donaties. U kunt AAP op verschillende manieren helpen: middels een financiële bijdrage, maar ook door het doneren van Air Miles of het inzamelen van cartridges en mobiele telefoons. Kijk voor meer informatie op www.aap.nl
Chimpansee Fiffy leefde dertig jaar lang in een dichtgelaste
kooi op een zolder in een huis vlakbij Parijs. Ze zag nooit daglicht en trok uit verveling diepe groeven in de muur met haar nagels. Helaas staat Fiffy’s verhaal niet op zichzelf. Veel dieren leven nog steeds onder erbarmelijke omstandigheden. Met uw Air Miles kunt u hen redden. Voor elke Air Mile ontvangt AAP namelijk een kleine donatie. Ga naar www.aap.nl/fiffy om uw Air Miles te doneren.
Kaart aanvragen
Heeft u nog geen Air Mileskaart? Geen nood! U kunt heel eenvoudig uw kaart aanvragen via www.aap.nl/airmiles. U kunt dan direct starten met sparen voor AAP.
Uw Air Miles voor dieren als FiffyHeeft u in de feestmaand december ook royaal gewinkeld en daardoor extra Air Miles gespaard? Doneer dan uw Air Miles aan dieren als Fiffy en geef hen een warme wintergift! Dankzij uw opgespaarde Air Miles kunnen wij dieren uit verschrikkelijke situaties redden.
Terugblik op 2016Ook in 2016 hebben we weer veel meegemaakt. Mooie, maar helaas ook verdrietige momenten volgden elkaar op. Het was een jaar waarin we van dieren afscheid moesten nemen en een jaar waarin we, dankzij uw steun, veel dieren een veilig onderkomen konden geven. Sommige reddingen en andere gebeurtenissen zijn ons in het bijzonder bijgebleven en wij willen deze dan ook graag met u delen. Ga naar www.aap.nl/bedankt om het filmpje met de meest bijzondere gebeurtenissen van 2016 te bekijken. U kunt het filmpje ook op onze Facebookpagina bekijken en delen met uw vrienden!
Bedankt!◆◆ M.J. Becka en C.J. Schoorel
bereikten de mooie leeftijd van 80 en 70 jaar en gaven hun verjaardagsgeld aan AAP
◆◆ Dankzij Stichting Het Waardige Dier kunnen de chimpansees in het Chimpansee Complex aan dertien nieuwe netsteunpalen slingeren
◆◆ Ter nagedachtenis aan Bart Mulder werd een prachtig bedrag aan AAP gedoneerd
◆◆ Rob Hermans verkocht zijn hele voorraad biologisch geproduceerde honing aan zijn collega’s en doneerde de opbrengst
◆◆ Sportievelingen Sjoerd Valk en Edwin van Dam fietsten de Mont Ventoux voor de dieren bij AAP
◆◆ S. Hiep, mevr. Van de Wals, A.C.M. PoelstraButter en A. Jongedijk waren jarig en gaven hun verjaardagsgeld aan de dieren
◆◆ Hardloopgroep Just Run liep een prachtig bedrag bij elkaar en gaf dit aan AAP
◆◆ Mevr. Lannee uit Amersfoort gaf een extra warme wintergift aan de dieren
◆◆ Stichting Saltro vierde haar 25jarige jubileum en gaf een bijdrage aan AAP
◆◆ Evers Metaal schonk een nieuwe betonmolen, takkenschaar en waterkoker
◆◆ Gemeente Amsterdam stond kennels af die AAP goed kan gebruiken
Bedankt voor uw warme giften in 2016
Bent u ook in 2017 onze redder
in nood?
Bent u ook in 2017 onze redder
in nood?
Chimpansee Fiffy in een dichtgelaste
kooi in Frankrijk