Download - Ngoai thuong VN 2000 - 2010
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
1/125
I HC KINH T - LUT
TIU LUN:
NGOI THNG VIT NAM
T NM 2000 N NAY
Nhm sinh vin thc hin: Nhm 1 Ging vin hng dn:
Hong Th Ngc K084040539 TS. Hong Vnh Long
Nguyn Th Ngn K084040670
L Th Hin K084010028
Lng Tiu Linh K084040523
Tng Ngc Phng Linh K084040526
Trn Phong Ph K084040686
Nguyn Thanh Duy K084040487
on Quc Huy K084050936
Nguyn V Trung Hiu K084040640
TP.HCM, thng 04/2010
MC LC
Li m u........................................................................................................4
Chng 1: C cu ngoi thng ca Vit Nam..............................................5
http://tmp/sve06.tmp/sve3h.tmp/Chuong1http://tmp/sve06.tmp/sve3h.tmp/Chuong1http://tmp/sve06.tmp/sve3h.tmp/Chuong1 -
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
2/125
1. Nh ng li th ca Vit Nam trong thng mi quc t............................5
1.1.V tr a l.............................................................................................5
1.2.Tnh hnh chnh tr - x hi n nh.....................................................6
1.3.H thng giao thng vn ti..................................................................6
1.4.Ngun nhn lc di do........................................................................8
1.5.Ngun ti nguyn phong ph...............................................................9
1.6.Tham gia cc t chc thng mi quc t...........................................10
2. Li th so snh ca Vit Nam.....................................................................11
3. C cu ngoi thng ca Vit Nam qua cc thi k.................................14
3.1.Thi k t 2001 n trc thi im Vit Nam gia nhp WTO nm
2007........................................................................................................14
3.2.Thi k t sau khi Vit Nam gia nhp WTO n nay........................21
Chng 2: Chin lc pht trin n g oi thng v ch n h sch thng mi ca
Vit Nm giai on 2001- 2010.........................................................................29
1. M hnh chin lc pht trin..................................................................29
2. Chin lc pht trin ngoi thng 2001- 2010......................................30
2.1.ng li kinh t x hi v qu a n im pht trin ca Vit Nam thi
k ny.....................................................................................................302.2.Chin lc pht trin ngoi thng Vit Nam thi k 2001 2 010. .31
3. Nguyn tc v chnh sch nhp k h u.......................................................33
4. Phng hng v chnh sch xut khu..................................................33
Chng 3: Ngoi thng Vit Nam giai on 2000 2010...........................48
1. Kt qu thc hin cc mc tiu, ch tiu pht t r in xut khu................48
1.1.Tng mc lu chuyn hng ha xu t kh u.........................................48
1.2.Gi xut khu hng ha theo khu v c kinh t v phn theo nhm
hng........................................................................................................51
1.3.Tr gi xut khu phn theo khi n c...............................................59
1.4.Mt s mt hng xut khu ch lc ca Vit N a m.............................64
2. Kt qu thc hin cc mc tiu, ch tiu pht trin nhp khu...............94
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
3/125
2.1.Quy m v tc tng trng nhp khu t nm 2000 n 2009....94
2.2.C cu mt hng nh p khu................................................................98
2.3.C cu th trng nhp kh u...............................................................104
2.4.Ch th tham gia n hp k hu................................................................106
3. Nhng thnh tu v hn ch......................................................................107
3.1.Thnh t u..............................................................................................107
3.2.Hn ch ..................................................................................................108
Chng 4: Phng hng, bin php thc y ngoi thng Vit Nam pht
trin....................................................................................................................125
1. Vn bo h mu dch v pht trin kinh t i n g oi.....................125
2. Tng cng cc bin php h tr ca Nh nc nhm tip cn v mrng th tr n g.......................................................................................127
3. Tip tc i mi cc chnh sch tin t, ti chnh, tn dng................128
4. Tip tc hon thin mi trng php l v ci cch th tc
hnh chnh..............................................................................................129
5. Xy dng v pht trin h thng c s h t ng...................................131
6. Nng cao nng lc cnh t ranh cho cc doanh nghip Vit Nam........132
Danh mc ti liu tham kho...........................................................................135
LI M U
Chng ta ang sng trong nhng thp nin u tin ca th k XXI, th k
ca s hi nhp ton cu. Th gii ang tng bc tin ti s nht th ha, v s
m ca nn kinh t s lm cho tri t thc s tr thnh mt cng ng vi y
ngha hn bao gi ht. Thnh vin trong cng ng ny l cc quc gia chp nhn
s l thuc v nh hng qua li ln nhau va cng khai va v hnh. Qu trnhph thuc ngy cng ln n mc nu mt quc gia thnh vin b c lp vi th
gii bn ngoi, chc chn n s b tt hu v suy thoi. Khi hiu c tnh lin kt
tn ti l mt tt yu, ta s thy h thng kinh t v cc th ch ca n s l
nhng bc dn nhp u tin cho s hp nht ny.
http://tmp/sve06.tmp/sve3h.tmp/bonbonhttp://tmp/sve06.tmp/sve3h.tmp/bonbonhttp://tmp/sve06.tmp/sve3h.tmp/bonbonhttp://tmp/sve06.tmp/sve3h.tmp/bonbon -
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
4/125
Thng mi quc t l cu ni xa xa nht gia cc vng v cc nc t
thi c i. Thng mi chnh l nhn t gip cho th gii thc c s cn c
ln nhau v s tn ti chung. Cho ti ngy nay, hu ht mi ngi trn th gii v
tnh tt yu ca cuc sng vn lun phi quan tm ti khng ch tnh hnh trong
nc m c tnh hnh kinh t v thng mi quc t. Bi v nhng thay i ngoi
bin gii tng chng khng c lin quan, nhng li nh hng trc tip v su
sc n i sng mi ngi. Hiu bit tt v kinh t quc t s gip ch cho c
nhn cng ng v cc nn kinh t d dng iu chnh khng nhng thch ng
vi mi hon cnh mi lun bin i trong nn kinh t m cn c th vn dng
mt cch c li cho s pht trin khu vc.
L nhng sinh vin ang theo khi ngnh kinh t, vi mong mun c thm
kin thc v kinh t hc quc t v tm hiu v xut nhp khu ca Vit Nam
trong nhng nm qua, chng em quyt nh thc hin ti: Ngoi thng
Vit Nam giai on t 2000 n nay
CHNG I
C CU NGOI THNG CA VIT NAM
Vit nam hin nay l mt nc ang pht trin, ang trong tin trnh m ca,
hi nhp vi nn kinh t th gii. Chnh s pht trin ca ngoi thng gp
phn a nn kinh t Vit Nam hi nhp su rng vo nn kinh t th gii; gp
phn tng tch lu ni b nn kinh t nh s dng hiu qu li th so snh trongtrao i quc t; l ng lc thc y tng trng kinh t; nng cao trnh cng
ngh v chuyn dch c cu ngnh ngh trong nc; to vic lm, tng thu nhp,
ci thin i sng cho ngi lao ng.
1. Nhng li th ca Vit Nam trong thng mi quc t:
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
5/125
1.1 V tr a l:
Vit Nam l mt quc gia nm trn bn o ng Dng, ven bin
Thi Bnh Dng, c ng bin gii trn t lin di 4.550 km tip gip
vi Trung Quc pha Bc, vi Lo v Campuchia pha Ty; v c ba
mt ng, Nam v Ty-Nam gip bin vi b bin di 3.260 km, t Mng
Ci pha Bc n H Tin pha Ty Nam, phn Bin ng c thm lc
a, cc o v qun o ln nh bao bc. Vit Nam nm v tr trung tm
ng Nam , v nm trong khu vc Chu Thi Bnh Dng, l mt
trong nhng khu vc kinh t nng ng nht trn th gii.
Vi v tr a l thun li nh vy, to iu kin thc y vic hp
tc, pht trin hot ng ngoi thng ca Vit Nam vi cc nc trong
khu vc v trn th gii. Trong Trung Quc, Nht Bn, M v cc nc
ASEAN l cc i tc quan trng ca Vit Nam trong hot ng thng
mi.
ng bin di vi sn lng hi sn di do, cng gp phn pht
trin ngnh nh bt thy hi sn v xut khu. Vit Nam hon ton nm
trong vng nhit i gi ma vi cc c im kh hu nng m, ma nhiu
v ma theo ma, thun li pht trin ngnh nng nghip.
1.2 Tnh hnh chnh tr - x hi n nh:
Vit nam c nh gi l nc c mi trng chnh tr v x hi n
nh so vi cc nc khc trong khu vc. T chc T vn Ri ro Kinh t v
Chnh tr (PERC) 2007 ti Hng Kng xp Vit nam v tr th nht v
kha cnh n nh chnh tr v x hi sau s kin 11/9. So vi cc nc
ASEAN khc nh Indonexia, Malayxia, Philipin, v Trung quc, Vit nam
c t cc vn lin quan n tn gio v mu thun sc tc hn. Sau khi
a ra chnh sch i mi, Vit nam v ang t c mc tng
trng GDP n nh. S n nh chnh tr v kinh t v m ang c duy
tr, gip cho cc ngnh sn xut ca Vit nam pht trin mnh m, tng
sn phm GDP u tng qua mi nm, to iu kin thun li cho cc hot
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
6/125
ng thng mi quc t, v tnh hnh hot ng xut nhp khu ca Vit
nam ngy cng gia tng c v s lng v gi tr.
1.3 H thng giao thng vn ti
H thng giao thng vn ti c tp trung u t pht trin. Cctuyn giao thng huyt mch v trng yu c nng cp m rng v lm
mi, bo m thng sut trong c nc thc y qu trnh xut nhp khu
hng ha c thun li.
ng b
Tnh n cui nm 2005, tng chiu di ng quc l trong c nc
vo khong 17.300 km. Trc dc Bc - Nam gm hai tuyn: Quc l 1A v
ng H Ch Minh. y l cc trc ng b quan trng nht trong h
thng ng b Vit Nam. Vic xy dng, khi phc, nng cp cc tuyn
ny l nhn t quan trng thc y pht trin kinh t - x hi, gi vng an
ninh chnh tr, quc phng.
ng st
Mng li ng st Vit Nam vi tng chiu di 3.400 km ni lin
cc khu dn c, trung tm vn ho nng nghip v cng nghip, tr khu vcng bng sng Cu Long.
ng st Vit Nam ni lin vi ng st Trung Quc qua hai
hng:
Ti Vn Nam Trung Quc qua tnh Lo Cai.
Ti Qung Ty Trung Quc qua tnh Lng Sn.
ng st Vit Nam cng c tim nng ni lin vi mng li ng
st Campuchia, Thi Lan v Malaysia n Singapore v tuyn ng st
ca Lo khi c pht trin.
Hng khng
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
7/125
Hng hng khng quc gia Vit Nam (VietnamAirlines) c 17 ng
bay quc t, v 16 ng bay ni a. Cc sn bay ln: Ni Bi (H Ni),
Tn Sn Nht (TP.HCM) , Nng, Ph Bi (Hu), Ct bi (Hi Phng),
in bin (Lai chu), Vinh (Ngh An), Nha Trang, Cn Th...
Cng bin
H thng cng bin Vit Nam bo m thng qua ton b lng hng
ha xut nhp khu bng ng bin theo yu cu tng trng ca nn kinh
t t nc, d kin t khong 200 triu tn/nm vo nm 2010.
H thng cng bin Vit Nam c qui hoch phn b trn phm vi c
nc ti nhng v tr c iu kin v nhu cu xy dng cng bin, nhm
khai thc u th thin nhin, tn dng kh nng vn ti bin, phc v tt cc
vng kinh t, cc khu cng nghip, tit kim chi ph u t v chi ph khai
thc cng.
Mt s Cng bin chnh: Hn Gai, Hi Phng, Nng, Qui Nhn,
Cam Ranh, Vng Tu, Si Gn ...Tng nng lc thng qua cng bin hin
vo khong 73 triu tn.
1.1 Ngun nhn lc di do
Dn s
C nc nm2009 l 85.8 triu ngi, tng 9,47 triu ngi so vi
nm 1999, bao gm 49,5% nam v 50,5% n. T l tng dn s bnh qun
nm trong giai on 1999-2009 l 1,2%/nm. T l tng dn s khu vc
thnh th vn mc cao do tc th ho nhng nm gn y tng
nhanh, dn s thnh th hin chim 29,6% tng dn s c nc, tng bnh
qun 3,4%/nm; trong khi t l tng dn s khu vc nng thn ch l0,4%/nm.
Ngun nhn lc
S lao ng t 15 tui tr ln ang lm vic trong nn kinh t ti
thi im 1/7/2006 l 43,44 triu ngi, tng 2,1% so vi cng thi im
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
8/125
nm trc. T trng lao ng ang lm vic trong khu vc nng, lm
nghip v thu sn tip tc gim t 57,2% trong nm 2005 xung 55,7%
trong nm 2006 chuyn dch sang cc khu vc c nng sut lao ng cao
hn, ph hp vi ch trng cng nghip ho, hin i ho t nc; tng
ng, t trng khu vc cng nghip, xy dng tip tc tng t 18,3% ln
19,1% v khu vc dch v t 24,5% ln 25,2%. Trong cc thnh phn kinh
t, lao ng thuc khu vc nh nc vn tng nh so vi nm trc. T l
tht nghip ca lao ng khu vc thnh th tip tc gim, t 4,4%, trong
t l tht nghip ca nam l 4,8%, ca n l 3,9%.
Tnh n ngy 1/4/2009, c nc c 43,8 triu ngi trong tui
lao ng ang lm vic, chim 51,1% dn s (thnh th c 11,9 triu ngi,nng thn c 31,9 triu ngi), lao ng n chim 46,6% tng lc lng
lao ng. T s liu trn cho thy, Vit nam c ngun nhn lc rt di do,
y tim nng.
1.2 Ti nguyn thin nhin phong ph
Ti nguyn t: t Vit Nam rt a dng, c ph cao, thun li cho
pht trin nng, lm nghip. Vit Nam c h thc vt phong ph, a dng
(khong 14 600 loi thc vt). Thm thc vt ch yu l rng rm nhiti, gm cc loi cy a nh sng, nhit ln v m cao.
Rng v t rngchim mt din tch ln trn lnh th Vit Nam. Cc khu
rng quc gia c nh nc bo v v c k hoch pht trin du lch sinh
thi bn vng: rng Ba V (H Ty), rng Cc Phng (Ninh Bnh), rng
Ct Tin (ng Nai), rng Cn o, rng ngp nc (C Mau) v.v..
Ngun ti nguyn khong sn phong ph. Di lng t c nhiu khong
sn qu nh: thic, km, bc, vng, angtimoan, qu, than . thm lc
a ca Vit Nam c nhiu du m, kh t.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
9/125
Ti nguyn nc
Vit Nam c mt mng li sng ngi dy c (2.360 con sng di trn 10
km). Hai sng ln nht l sng Hng v sng M Cng to nn hai vng
ng bng rng ln v ph nhiu. H thng cc sng sui hng nm c
b sung ti 310 t m3 nc, ngun sui nc khong cng rt phong ph.
Vi din tch mt nc rng ln c v nc ngt ln nc mn to iu
kin cho Vit nam pht trin ngnh thy sn.
Qun th ng vt Vit Nam cng phong ph v a dng, trong c
nhiu loi th qu him c ghi vo Sch ca th gii. Hin nay,
lit k c 275 loi th c v, 800 loi chim, 180 loi b st, 80 loi lng
th, 2.400 loi c, 5.000 loi su b.
1.3 Tham gia cc t chc thng mi quc t
Nm 1993 khai thng quan h vi Qu tin t quc t (IMF), Ngn hng
th gii (WB), Ngn hng pht trin chu (ADB);
Vic t c tha thun sm vi EU, mt i tc thng mi ln c 25
nc thnh vin, c tc ng tch cc i vi qu trnh m phn caVit Nam);
Ngy 25/7/1995 chnh thc gia nhp Hip hi cc nc ng Nam
(ASEAN),
Tham gia vo AFTA
Chng trnh thu quan u i c hiu lc chung (CEPT);
Thng 3/1996 tham gia Din n - u (ASEM) vi t cch l thnh vinsng lp;
15/6/1996 gi n xin gia nhp APEC; 11/1998 c cng nhn l thnh
vin ca APEC;
Nm 2000 k Hip nh thng mi song phng Vit - M
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
10/125
Thng 1/1995 gi n xin gia nhp WTO; ngy 11/01/2007 T chc
Thng mi Th gii (WTO) tuyn b Vit Nam s chnh thc tr thnh
thnh vin th 150.
K t khi thc hin ng li m ca, Vit Nam k cc hip nh hptc kinh t - thng mi khu vc mu dch t do AFTA ca ASEAN
(2001), tham gia APEC (1998).
Vit nam tham gia vo cc t chc thng mi th gii gp phn
tng cng, m rng cc mi quan h, giao lu bun bn vi cc nc trn
th gii, m rng th trng xut khu v nhp khu, tng s lng bn
hng. ng thi, cng to ra nhiu iu kin thun li, h tr cho hot ng
ngoi thng ca Vit nam vo cc nc, nh vic lm gim cc hng rothng mi, t do thng mi.
1. Li th so snh ca Vit Nam
T nhng li th trn cho thy c tim nng ca ngoi thng
Vit Nam rt cao. Ngun lao ng di do, gi r v ngun ti nguyn
phong ph l hai li th ni bt nht ca nn kinh t Vit nam so vi nhiu
nc khc. Theo hc thuyt v li th so snh trong thng mi quc t,
Vit nam nn xut khu cc mt hng m mnh c li th, v nhp khu cc
mt hng m mnh khng c li th, lm tng hiu qu ca nn kinh t
khi tn dng c ngun lc hn ch, cng nh mang c li nhiu li ch
kinh t x hi cho quc gia qua hot ng trao i, bun bn. V tn
dng c li th trn, theo m hnh Heckscher-Olin, Vit nam nn tp
trung sn xut, xut khu cc mt hng thm dng yu t m Vit nam d
tha ( l lao ng v ti nguyn); v nhp khu cc mt hng c ngun
lc khan him.
C cu cc mt hng xut khu ca Vit nam trong giai on t nm
2000 - nay:
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
11/125
Nhm nng, lm, thy sn: go, c ph, cao su, ht iu, ht tiu, rau
qu, ch, ng, g, qu
Nhm nhin liu, khong sn: crm, du th, than , thic
Nhm cng nghip v th cng m ngh: hng dt may, giy dp; hng
gm s; hng my, tre, ci, l, thm; hng thu
Nhm hng khc
y u l cc nhm mt hng thm dng yu t lao ng v ti
nguyn thin nhin, l cc yu t m Vit nam ang d tha. V d: go, c
ph, cao su (thm dng lao ng v ti nguyn t); thy sn (thm dng
lao ng v ti nguyn nc); hng dt may, giy dp (thm dng lao
ng); than , du th (thm dng ti nguyn khong sn)C cu cc mt hng nhp khu:
T liu sn xut:
My mc, thit b: thit b, ph tng ngnh dt, may, ngnh da giy,
ngnh giy, ngnh nha; my v ph tng sn xut xi mng; my
mc thit b hng khng; linh kin in t
Nguyn, nhin vt liu: xng, du cc loi; du m nhn; st; thp;
phn bn; nha ng; bng; thuc tr su; bt m Hng tiu dng: my iu ha nhit , xe my, t, sa, thuc
Cc mt hng nhp khu l cc mt hng m Vit nam hin c ngun
lc khan him(ngun nhn lc c trnh cao, t bn) v cha iu kin
sn xut: (c s h tng, cng ngh, k thut cao), ch yu l cc mt
hng thuc nhm ngnh cng nghip.
Trong mc tiu cng nghip ha, hin i ha c t ra cho nn
kinh t Vit nam. Nc ta ang dn chuyn dch c cu sn xut t ngnh
nng nghip sang ngnh cng nghip.
d phn tch, ta c th chia cc ngnh cng nghip thnh nm
nhm:
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
12/125
Nhm A: Nhng ngnh c hm lng lao ng cao, ch yu l lao
ng gin n, nh vi vc, qun o, giy dp, dng c l hnh, dng c du
lch, v.v..
Nhm B: Nhng ngnh va c hm lng lao ng cao va s dngnhiu nguyn liu nng lm thu sn nh thc phm gia cng cc loi,
ung, v.v..
Nhm C: Nhng ngnh c hm lng t bn cao v da vo ngun ti
nguyn khong sn nh thp, ho du.
Nhm D: Nhng ngnh c hm lng lao ng cao, ch yu l lao
ng lnh ngh, lao ng c k nng cao vi nhiu trnh khc nhau, nh
in gia dng, xe my, my bom nc v cc loi my mc khc, b
phn in t, linh kin in t, v.v..
Nhm E: Nhng ngnh cng nghip c hm lng cng ngh cao nh
my tnh, xe hi, my cng c, cc linh kin, b phn in t cao cp, v.v..
Nhm A v nhm B l nhng nhm ngnh m Vit Nam c li th so
snh. Nhng trong hai ngnh ch lc l may mc v giy dp, hin nay Vit
Nam ch mi tp trung trong cng on gia cng v ch yu da vo lao
ng gin n. Cc giai on cao hn trong chui gi tr hon ton ph
thuc nc ngoi. Vit Nam cn n lc ni a ho cc cng on c gi tr
tnh thm cao. Nhng d sao cc ngnh ny vn l nhm thuc cc ngnh
Vit Nam c li th so snh tnh, ngha l nhng ngnh v hin ang c
sc cnh tranh.Li th so snh tnh l li th hin ti, c ngnh pht huy
c, cnh tranh mnh m trn th trng quc t, nhng cng c ngnh
cha pht huy c do mi trng hot ng ca doanh nghip cn nhiu
hn ch.
Vn quan trng hn, chuyn dch c cu sn xut v xut khu
ca Vit nam trong tng lai, cn phi xc nh c nhng lnh vc m
nhu cu th gii ang tng, ng thi Vit Nam phi c li th so snh
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
13/125
ng.Li th so snh ngl li th tim nng s xut hin trong tng lai
gn hay xa khi cc iu kin v cng ngh, ngun nhn lc v kh nng tch
lu t bn cho php. Nu c chnh sch tch cc theo hng to ra nhanh
cc iu kin , s lm cho li th so snh ng sm chuyn thnh sc
cnh tranh hin thc.
Vn khn cp i vi Vit Nam hin nay l xc nh c nhng
ngnh hi hai iu kin ny, v t a ra cc chnh sch to ra cc
tin , iu kin tim nng bin thnh hin thc. Trong cc nhm ngnh
cng nghip trn, nhm D v E l nhm Vit nam c li th so snh ng,
v c hai iu kin nu trn: nhu cu th gii vn ang tng cao v cc
mt hng trong nhm , v li th so snh ng ca Vit nam th hin ch cc nc c iu kin tng ng vi Vit nam lm c iu ny,
v hin ti Vit nam cng ang thu ht c u t ca cc cng ty nc
ngoi vo vic pht trin cc nhm ngnh ny.
1. C cu ngoi thng ca Vit Nam qua cc thi k
3.1Thi k t 2001 n trc thi im Vit Nam gia nhp WTO nm
2007
Chnh sch i mi, m ca v cng nghip ha 1986 m ra choVit Nam nhng c hi mi pht huy nhng li th so snh vn c v ti
nguyn thin nhin v ngun lao ng di do, gi r, s dng nhng li
th vo vic pht trin cc ngun hng xut khu ngy cng ln, tiu th
ti th trng cc nc, mang li mt ngun thu ngoi t ngy cng cao
phc v cho tng trng kinh t v cng nghip ha.
Chnh sch ch ng v tch cc hi nhp kinh t quc t gip
Vit Nam hi nhp ngy cng su rng hn vi nn kinh t th gii v khu
vc. Nu nh trc nm 1990, Vit Nam mi c quan h thng mi vi
40 nc, th ngy nay nh thc hin chnh sch i ngoi rng m, lm
bn, hp tc vi tt c cc nc trn th gii trn c s bnh ng, cng c
li, Vit Nam c quan h ngoi giao vi 170 nc trn th gii, k kt
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
14/125
cc hip nh thng mi a phng v song phng vi trn 80 quc gia,
thc hin ch ti hu quc vi trn 70 quc gia v vng lnh th, trong
c nhng nc v khu vc c ngun vn ln, cng ngh cao v th
trng ln nh M, Nht Bn, EU v cc nn kinh t mi cng nghip ha
ng .
Trong thi k i mi, kim ngch xut nhp khu ca Vit Nam mi
nm tng khong 20%, nh a tng gi tr xut khu ca Vit Nam
t mc khong na t USD/nm trong nhng nm trc i mi ln 26 t
USD nm 2004 v 32,23 t USD nm 2005.
Nm 2001, tng trng xut nhp khu ch t 3,7% do tnh tnh kinh
t - chnh tr th gii bin ng. Ch s ny c ci thin vo nm2002, v bt ph trong hai nm 2004-2005. Sau khi suy gim nh vo nm
2005, tc tng trng tip tc gi mc cao. Tc tng trng trung
bnh hng nm l 20,5%. Kim ngch xut khu c nc nm 2006 t
39,6 t USD, vt 4,9% so vi k hoch v tng 22,1% so vi nm 2005.
Hng xut khu:
C cu mt hng xut khu c s chuyn dch tin b. Trong giai on
1991-1995, hng xut khu ch lc ca Vit Nam gm du th, thy sn,
go, dt may, c ph, lm sn, cao su, lc, ht iu. n nm 2005, cc mt
hng xut khu ch yu l du th, dt may, giy dp, thy sn, sn phm
g, in t v go. C cu ny phn nh xu hng gia tng cc chng loi
mt hng ch bin, ch to, v s gim i v t trng ca cc mt hng xut
khu th, ch yu l cc mt hng nng, lm, hi sn v khong sn. D c
s tin b nh vy, nhng cc mt hng xut khu th ca Vit Nam n
nay vn cn chim t trng cao, i hi mt s n lc ln hn na tng
nhanh cc mt hng cng nghip xut khu.
Cc mt hng xut khu ch yu:
a. Nhm hng khong sn, nhin liu:
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
15/125
Sn lng xut khu du th v than tng trng khng n nh.
Khi lng xut khu du th ch tng nh trong nhng nm u ca giai
on 2001-2006 ri gim dn. S d c s st gim ny l do cc m du c
dn cn kit trong khi cng tc thm d v mua li m du mi ca cc
nc khc khng t nhiu tin trin.
tit kim ti nguyn v bo v mi trng, trong nhng nm ti
kim ngch xut khu cc mt hng ny s gim dn. Trong n xut khu
2006-2010, B thng mi iu chnh mc tiu xut khu khong sn,
nhin liu xung cn 9,6% vo nm 2010, trong gi tr xut khu du
th cn 6,1 t USD v than cn 325 triu USD.
b. Nhm hng nng lm thy sn
Trong vng 6 nm 2001-2006, gi tr xut khu cc mt hng ny
tng ln gn gp 3 ln. y l nhng mt hng chu nhiu tc ng ca th
trng th gii. Trong nhng nm 2001-2003, do nh hng ca kinh t th
gii suy gim, nhu cu v nng sn, thy sn gim lm gim gi hng lot
mt hng xut khu ch lc ca Vit Nam. Kim ngch xut khu tng rt
chm trong giai on ny. Nhng nm cn li ca giai on 2001-2006, do
tnh hnh kinh t th gii phc hi v chi ph sn xut gia tng; gi tr xutkhu nng, lm, thy sn tng nhanh.
Tm li, do c qu trnh pht trin lu di, khai thc phn ln
tim nng nn hot ng xut khu nng, lm, thy sn ca Vit Nam
nhng nm qua c xu hng tng trng chm li v khi lng, nhng
vn gia tng nhanh v gi tr do gi c th gii c xu hng tng ln.
Vic gia nhp WTO t ngnh xut khu nng, lm, thy sn trc
nhng thi c v thch thc mi. cc mt hng ny thc s tr thnh th
mnh ca xut khu Vit Nam, v lu di cn pht trin theo hng: nng
cao dn cht lng sn phm, gia tng hm lng ch bin, y mnh hot
ng xy dng v qung b thng hiu, pht trin h tng php l.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
16/125
c. Nhm hng ch bin:
y l nhm hng gm nhiu mt hng xut khu ch lc nh: dt
may, giy dp, sn phm c kh, sn phm g, sn phm nha, in t, th
cng m ngh C th phn chia cc mt hng ny thnh hai nhm:+ Hng ch bin chnh: th cng m ngh, dt may, giy dp, thc
phm ch bin, ha phm tiu dng, sn phm c kh in, vt liu xy
dng, sn phm g.
+ Hng ch bin cao: in t v linh kin my tnh, phn mm.
(1) Dt may, da giy:
Tnh hnh xut khu dt may, da giy ca Vit Nam 6 nm qua lunn nh. Tc tng trng bnh qun ca ngnh dt may l 23%, da giy
l 15,3%. Hai ngnh ny c chung c im l s dng nhiu lao ng, ph
hp vi li th lao ng gi r Vit Nam. Nhng hn ch ca cc ngnh
ny l ph thuc vo ngun nguyn liu ca nc ngoi (60%-70%), hao
ph in nng ln.
(2) Sn phm g
Cc sn phm g gia tng gi tr xut khu mt cch u n tronggiai on 2001-2006. Trong vng 6 nm, gi tr xut khu tng gp 7 ln.
Nm 2004 c tc tng trng k lc 81%, qua a g vo nhm hng
c gi tr xut khu trn 1 t USD.
(3) My tnh v linh kin in t:
Ngnh xut khu hng in t v linh kin my tnh ang ngy cng
c vai tr quan trng trong c cu xut khu ca Vit Nam. Nu nh khng
tnh nm 2002 xut khu mt hng ny gim i do nh hng ca suy thoi
kinh t th gii th tc tng trng xut khu bnh qun ca mt hng
ny giai on 2003-2006 t 29,4%, cao nht trong s cc mt hng ch
lc.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
17/125
Tm li, vn nan gii i vi cc sn phm ch bin: dt may, da
giy, sn phm g, sn phm nha l ngun nguyn, ph liu phn ln
phi nhp khu t nc ngoi. Do vy, gi tr gia tng ca sn phm xut
khu cha cao, cc doanh nghip cha thc s ch ng trong vic k kt
cc hp ng. Nhiu sn phm ch bin cn mang tnh cht gia cng.
Chuyn dch c cu hng ha xut khu giai on 2001-2006 cha p ng
c yu cu ca thc tin cng nghip ha hin i ha t nc. Nhn
chung, c cu hng xut khu ca Vit Nam thi gian qua ch yu da vo
khai thc li th so snh sn c m cha khai thc c li th cnh tranh
thng qua vic xy dng cc ngnh cng nghip gn b, lin kt cht ch
vi nhau hnh thnh chui gi tr gia tng xut khu ln.
Hng nhp khu
Nhp khu nm 2006 phc v tt cho nhu cu sn xut, xut khu
v tiu dng trong nc. c bit, mc d cung-cu v gi c ca mt s
mt hng chin lc c bin ng mnh trn th trng th gii nhng nhp
khu vn m bo phc v tt nhu cu trong nc v khng xy ra cc cn
st gi trn th trng trong nc (c lc xng du cc k khan him ngun
cung trn th trng th gii, tng t gi phn bn cng c lc tngmnh trn th trng th gii).
Tc tng trng nhp khu bnh qun ca ba nhm hng: my
mc, thit b, dng c, ph tng; nguyn, nhin vt liu; hng tiu dng
trong giai on 2001-2006 ln lt l 17,4%; 25,9% v 19,3%. Sau 5 nm
2001-2006, c cu nhp khu c thay i theo hng tng dn t trng
nhm hng nguyn, nhin vt liu, gim t trng hai nhm hng my mc,
thit b v hng tiu dng.
Tnh trng nhp siu:
Nhp siu xy ra lin tc trong c giai on 2001-2006. Ngoi tr nm
2005 c gi tr nhp siu gim nh, cc nm cn li gi tr nhp siu tng
lin tc.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
18/125
Nhp khu nm 2006 tng tt c cc th trng. Quy m v tc
tng ca tng khu vc th trng so vi nm 2005 nh sau:
Chu lc T.hin nm 2005 c nm 2006 Tc
tng/
gim
(%)
Kim
ngch
(tr.USD)
T
trng
(%)
Kim
ngch
(tr.USD)
T
trng
(%)
Chu 29.844 81 35.843 80,7 42,6
Chu M 1.569 4,3 1.885 4,2 20,6
Chu u 4.528 12,3 5.438 12,2 26,4
Chu i
Dng
648 1,8 778 1,8 31,9
Chu Phi 268 0,7 322 0,7 77,7
Tng cng 36.978 44.410
- Chu : l th trng c kim ngch nhp khu cao nht, t trn
35,84 t USD, tng 42,6% so vi cng k nm trc, chim t trng 80,7%
KNNK ca cc th trng. Trong , khu vc ng Nam t kim ngch
10,85 t USD, tng 39,7% so vi cng k nm 2005.
- Chu u: l th trng c kim ngch nhp khu ng th hai vi gn
5,44 t USD, tng 26,4% so vi cng k nm trc, chim t trng 12,2%
KNNK ca cc th trng. Trong , cc nc EU (25) t kim ngch 3,72
t USD so vi cng k nm trc.
- Chu M: L th trng c kim ngch nhp khu ng th 3, t gn
1,9 t USD, tng 20,6% so vi cng k nm trc, chim 4,2% KNNK ca
cc th trng.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
19/125
- Chu i Dng: t kim ngch 778 triu USD, tng 31,9% so vi
cng k nm trc, ch chim 1,8% KNNK ca cc th trng.
- Chu Phi - Ty nam : tuy l th trng c KNNK thp nht trong
cc th trng nhp khu ca Vit Nam, t 322 triu USD, ch chim 0,7%KNNK ca cc th trng nhng li l th trng c tc tng trng cao
nht, tng 77,7% so vi cng k nm trc
3.2 C cu ngoi thng Vit Nam t sau khi gia nhp WTO 2007 n nay
Gia nhp WTO l mt bc ngot ln trong tin trnh hi nhp
kinh t quc t v c tc ng tch cc ti s pht trin kinh t ca Vit
Nam. y l thi c ln cho nc ta trong hot ng ngoi thng, c
bit l hot ng xut nhp khu hng ho c bc pht trin mnhm. Bi xut khu l hng u tin v l trng im ca hot ng
ngoi thng cc nc ni chung v Vit Nam ni ring.
Xut nhp khu hng ho Vit Nam sau 2 nm gia nhp WTO
Sau 2 nm gia nhp WTO, hot ng ngoi thng ni chung, c bit
hot ng xut nhp khu hng ho ca Vit Nam ni ring c nhiu thun
li pht trin. Cc nh xut khu Vit Nam c iu kin tip cn th
trng th gii d dng hn, nhng hn ch v ro cn thu i vi hng
ho Vit Nam c ct gim. Chng ta c th trng xut khu rng ln
v s c ct gim cng cc bin php phi quan thu cng s c loi b
theo Ngh nh th gia nhp ca cc thnh vin ny m khng b phn bit
i x; tng c hi thm nhp th trng nc ngoi cho cc sn phm ca
nc ta.
V xut khu hng ho:
Hin nay cc mt hng c tim nng xut khu hng u ca Vit nam
vn l cc mt hng s dng ti nguyn thin nhin v cng nghip nh, s
dng lao ng r.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
20/125
Nm 2007, xut khu t mc cao nht t trc n nay v tng
trng vi tc cao. Kim ngch xut khu t 47,7 t USD, tng 21% so
vi nm 2006 (7,9 t USD) v vt 15,5% so vi k hoch. Trong , khu
vc kinh t trong nc chim 42% v tng 22,3%; khu vc FDI chim 58%
v tng 18,4%. C 10 mt hng t trn 1 t USD.
Thng li tng i ton din ca ngoi thng nm 2006 v vic gia
nhp T chc Thng mi Th gii (WTO) to ra th v lc mi cho
nc ta khi bc vo nm 2007. Tuy nhin, do nhiu kh khn tc ng
nn trong 6 thng u nm 2007, xut khu ch t 3,74 t USD/thng. n
6 thng cui nm, c bit trong hai thng cui cng, do c nhiu c gng
vt bc nn xut khu c nm t kt qu nh mong mun.Nm 2007, c 10 mt hng xut khu t t 1 t USD tr ln v c
s phn ho r rt: 4 mt hng bt ph mnh hn t trn 3 t USD, 2 mt
hng t trn 2 t USD. Vic bi b hn ngch xut khu dt may vo Hoa
K u nm 2007 v cc bin php iu hnh ch ng ca nc ta ph
hp vi bi cnh b Hoa K p t Chng trnh gim st hng dt may
nhp khu t Vit Nam, lm cho cc doanh nghip trong nc yn tm
u t, m rng sn xut, doanh nghip nc ngoi tin tng k hp ng,nh vy xut khu dt may vn tng u, trong ring vo th trng Hoa
K tng 27%. y l nm th hai lin tip, hng dt may ng th nh sau
du th, thm ch c lc b qua du th, ng u cc mt hng xut
khu. Cng nh gii quyt c nhng kh khn v nguyn liu, xut khu
sn phm g vo cc th trng chnh nh Hoa K, EU, Nht u tng t 12
n 28% so vi cng k nm 2006, ng th 5 trong danh sch cc mt
hng xut khu ch lc. g c mt ti cc th trng ca 120 nnkinh t, vt Thi Lan v In--n-xia cng vi Ma-lai-xia ng u v
xut khu mt hng ny ng Nam . Xut khu than vo cc th
trng chnh tng 22%, ni bt l Trung Quc (chim 80% lng than xut
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
21/125
khu), y l mt hng u tin v ch k hoch nm ngay t 6 thng u
nm.
Do mt cn i gay gt cung - cu v go trn th trng th gii,
trong khi cht lng go ca ta c ci thin nh tin b trong gieo trng,bo qun v xay st, nn ch 11 thng u nm t mc tiu xut khu
nm. Ln u tin go xut khu ca Vit Nam vn ln ngang gi vi go
Thi Lan, thm ch c chng loi cn trng thu vi gi cao hn. Go Vit
Nam xut khu sang hn 70 quc gia v vng lnh th, k c EU, Hoa
K, Nht Bn - l nhng th trng c yu cu kht khe.
C ph xut khu cng gp thun li v th trng, gi tng t 800 n
1000 USD/tn, nn y l nm u tin kim ngch c ph vt go. D nhhng ca bo lt khin nh bt, nui trng thu sn b thit hi, song trn
ton cc, bc tranh xut khu thu sn vn sng sa, v to c ch
ng trn th trng ca EU, M, Hn Quc, i Loan, Hng Kng... , c
gi cao v nng lc ch bin tng. Xut khu ht iu tip tc khng nh
ngi v cao nht, c mt trn 40 th trng, trong lng cung vo Hoa
K, Trung Quc, EU, Nht Bn v Trung ng u tng, ring th trng
Hoa K tng ti 33%, gi cng tng hn khong 190 USD/tn. T chchng ta ch ch bin t ht iu th thu gom ni a, nay phi nhp khu
thm ht iu th ch xut cho cng sut cc dy chuyn ch bin v
cn xut khu c cng ngh ch bin ht iu, nn cng lm cho hnh nh
mt hng ny thm n tng. Thm na, 100 nghn tn ht tiu xut khu
(chim hn 50% th phn ton cu) duy tr v tr s 1 ca Vit Nam v
xut khu mt hng ny.
Nm 2007 l nm u tin khu vc doanh nghip 100% vn trongnc c mc tng trng him thy, tng 23,1%, v trc y, mc tng
trng ca khi ny thng thp hn mc tng trng chung v khi doanh
nghip c vn u t trc tip nc ngoi (FDI). Tuy vy cc doanh nghip
c vn FDI vn chim t trng 58,6% tng kim ngch xut khu.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
22/125
Nhm cc a phng l cc trung tm kinh t ln vn tip tc dn
u. Bnh Dng vt qua 5 t USD, tng 27,5% so vi nm 2006. H Ni
vt 4 t USD. Hi Phng trong 11 thng t 1 t USD. Thnh ph H
Ch Minh tip tc gi v tr hng u, vi tng kim ngch (khng k du
th) trn 6 t USD. Cng c a phng cha t mc tiu, song do kim
ngch nh nn khng lm nh hng n mc tng trng cao ca c nc.
Ch trng y mnh xut khu cc mt hng c tr gi ln, cng
ngh cao ang c trin khai vi tn hiu tt. Ln u tin chng ta xut
khu c thit b l hi cho Tp on TKZ ca Nga bn lp rp Nh
my in ti n . Cng ty dch v c kh hng hi cng h thy ti cng
Vng Tu dn khoan khai thc du kh xut khu sang Ma-lai-xia...Nhiu hot ng xc tin thng mi c t chc: Hng trm hi tr
trin lm vi quy m khc nhau din ra trong v ngoi nc, trong
c cc hi ch c ting v g Hoa K, thy sn chu u v hi ch
Trung Quc - SEAN (CAEXPO) ln th 4 ti Nam Ninh, Trung Quc;
nhiu lt on cn b i kho st cc th trng trng im, tim nng, th
trng xa, lng ging, tip tc khi phc th trng truyn thng Nga, ng
u; nhiu doanh nghip thp tng cc v lnh o ng v Nh nc trongnhng chuyn thm nc ngoi hoc tham gia hot ng trong nhng
Ngy Vit Nam nc ngoi t chc ti Php, Hn Quc, n k
kt c nhiu hp ng, bn ghi nh tr gi hng t USD. Cc hot ng
gp phn qung b tim nng kinh t - thng mi Vit Nam; gng mt
mi v xut khu ca Vit Nam, nht l thng hiu quc gia; gip cho
doanh nghip nng cao nng lc tip cn th trng, nm bt c nhu cu,
th hiu ca khch hng, trn c s t chc sn xut, kinh doanh; gipcc nh qun l hc tp kinh nghim, m rng tm nhn.
Bn cnh nhng thnh tu t c, trong xut khu vn cn bc
l mt s tn ti: Hng da giy, do cn nhiu bt cp t t chc sn xut
n phng thc xut khu, nht l khi b p mc thu 10% trong v kin
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
23/125
Chng bn ph gi giy m da vo th trng EU; nhiu doanh nghip cha
thc s linh hot trong vic chuyn dch c cu sn phm v th trng, nn
mt hng ny t mc tiu kh cht vt. Vn cn mt t l kh ln cc mt
hng xut khu di dng th, qua trung gian, t l gia cng cao, n hng
tr gi thp, khin phn ln gi tr gia tng u ri vo tay cng ty nc
ngoi. Hng th cng m ngh sau chui tng trng cao, n nm nay tnh
trng thiu gay gt v nguyn liu bt u bc l, t ch 90% dng
nguyn liu trong nc, nay t l nhp khu ti 60%. Mu m t sng tc
cn ngho nn, nn phi dng gn 90% s mu do nc ngoi t hng, v
th cha to c nt bn sc ca Vit Nam trong mi sn phm. Xe p v
ph tng xe p l mt hng duy nht c kim ngch xut khu b tt dc.
Kim ngch xut khu tng trng vo cc th trng khng u, trong
khi vo th trng ASEAN, EU, Hoa K tng kh cao th mt s th trng
quan trng khc nh Trung Quc, Nht Bn, t-xtry-lia, Nga cha
c nh k vng. Th trng chu Phi Ty Nam , c trin vng tt,
song kim ngch vn nh cha th lm thay i c cu th trng.
Nm 2008, gi tr xut khu hng ho c t 65 t USD, tng
ng 73% GDP, tng 33,9% so vi nm 2007. Tng kim ngch xut khuhng ho ca nm 2008 t mc cao gp nhiu ln so vi nhng nm trc
. Khu vc doanh nghip FDI t kim ngch xut khu 37,3 t USD (k
c du kh), chim t trng 57,4% tng kim ngch c nc v tng 34,6%
so vi nm 2007. Doanh nghip vn trong nc ch t 27,7 t USD, chim
t trng 42,6% tng kim ngch c nc v tng 36,5% so vi nm 2007.
Nm 2007 2008, tc xut khu tng nhanh hn 2 ln so vi tc
tng GDP; tng kim ngch xut khu v nhp khu cao gp 1,6 ln sovi tng gi tr GDP. Gia nhp WTO, to nhiu iu kin thun li cho Vit
Nam duy tr v m rng c th trng truyn thng v th trng xut nhp
khu ln ca th gii nh M, EU v Nht Bn, n nm 2008 Vit Nam
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
24/125
c quan h thng mi vi 230 nc trn th gii, trong hng ho ca ta
xut sang 219 nc.
Trong 3 thng u nm 2009, tng kim ngch xut khu tng. Mt s
mt hng tng kh, mt hng go t 1.743 nghn tn, tng 71,3%; Ht tiu:25 nghn tn, tng 64,5%. Ch tng 10,2% v lng v t 29 triu ha, tng
10,5% v kim ngch. Rau qu t 91 triu USD, tng 2,6%
Biu : Kim ngch xut khu hng dt may v giy dp theo tng thng
giai on 2007 - 2009
V nhp khu hng ho:
n nay Vit nam nhp khu t 151 nc trn th gii. Nm 2007,
kim ngch nhp khu ca Vit Nam l 60,8 t USD, tng 35,5% so vi nm
2006, ng th 41 trn th gii. Nm 2007 nhp siu ln trn 13,1 t USD,
bng 27,5% kim ngh xut khu. C 3 mt hng nhp siu ln hn 2 ln so
vi nm 2006 l t nguyn chic, xe my nguyn chic v du m ng
thc vt, khng c mt hng no gim so vi nm 2006 v kim ngch.
Kim ngch nhp khu nm 2008 ca Vit nam t 84 t USD, tng
34% so vi nm 2007. Trong kim ngch nhp khu ca cc doanh
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
25/125
nghip c vn u t nc ngoi l 28,5 t USD, chim 33,9% tng kim
ngch nhp khu ca cc doanh nghip 100% vn trong nc c t 55,5
t USD, chim 66,1% tng kim ngch nhp khu c nc v tng 35,5% so
vi nm 2007.
Cc mt hng nhp khu ch yu vn l my mc, thit b, ph tng,
xng du, thp Th trng nhp khu nm 2008 tp trung ch yu vo
Chu , trong ni bt l cc th trng Trung Quc, Singapore, i
Loan, Hn Quc, Thi Lan
Nhp khu qu I/ 2009 gim mnh, nhp khu thng 1 t 3.344 triu
USD (gim 55% so vi cng k nm trc), thng 2 t 4.188 triu USD
(gim 31,9%), thng 3 c 4.300 triu USD (gim 45%). Mt s mt hnggim mnh nh: sa v sn phm sa (-20%), thc n gia sc v nguyn
ph liu(-51,9%), xng du (-60,2%), ho cht ( -31,3%), sn phm ho
cht (-28,2%),
Thi gian qua chng ta cng thc hin tch cc cc bin php kim
ch nhp khu nh tng thu nhp khu vi mt s mt hng nh t v
linh kin t, vng; kim sot ngun ngoi t cho nhp khu; tit gim tiu
dng v ct gim u t gp phn kim ch nhp khu v gim nhpsiu mt cch hiu qu. Tuy vic nhp khu v t l nhp siu ang c
kim ch, nhng vn mc cao. C th mc nhp siu nm 2007: 14,3 t
USD, tng 2,8 ln nm 2006; 2008: nhp siu 17,5 t USD.
Theo B Cng thng, trong nm 2009, Vit Nam s nhp khu hng
ho tr gi 96,6 t USD, tng 15% so vi nm 2008, trong cc doanh
nghip (DN) trong nc tng 15,1% v cc DN c vn u t nc ngoi
tng 14,9%. Nhm mt hng my mc, thit b ph tng, nguyn, nhin vt
liu phc v cho u vo sn xut xut khu s tip tc gia tng, chim t
trng 76% vi 74,2 t USD. Nhm mt hng cn kim sot nhp khu bao
gm giy, du m ng thc vt, sn phm du gc, gas, chim t trng
16,7% vi 16,3 t USD. D kin nhm hng hn ch nhp khu bao gm
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
26/125
nguyn ph liu thuc l, t v ph tng t di 12 ch ngi, linh kin
xe gn my s chim 7,2%, khong 7 t USD. Chu vn l th trng
nhp khu chnh ca Vit Nam, vi t trng khong 75-85%, tip theo l
EU v chu M. D kin trong nm 2009, cc bin php kim sot nhp
khu thng qua cc bin php thu quan v phi thu quan s c p dng
mnh gim nhp siu. Cc mt hng nhp khu:my mc, thit b, dng
c, ph tng; xng du; st thp; phn bn; cht do nguyn liu; my vi
tnh, sn phm in t v linh kin
CHNG II
CHIN LC PHT TRIN NGOI THNGV CHNH SCH THNG MI CA
VIT NAM 2000 - 2010
1. M hnh chin lc pht trin
1.1Vi nt v chin lc
Chin lc thng c hiu l ng hng v cch gii quyt
nhim v t ra mang tnh ton cc, tng th v trong thi gian di. Chin
lc xc nh tm nhn ca mt qu trnh pht trin mong mun, th hin s
nht qun v con ng v cc gii php c bn thc hin. Chin lc l
trong thi gian di, nh vy thc hin chin lc th trong mi giai on
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
27/125
cn c chin thut ring. Chin thut l ng hng v cch gii quyt
nhim v mang tnh tng mt, tng thi im , tng khu vc nhm thc
hin chin lc t ra.
1.2Cc yu t nh hng n m hnh chin lcCh chnh tr, x hi v con ng pht trin c la chn c nh
hng quyt nh n ni dung ca chin lc.
Hon cnh lch s v trnh pht trin tng giai on ca t
nc, gn vi cc yu cu thc hin cc nhim v t ra trong giai on .
1.3Phn loi m hnh
Cn c vo ngun lc: Chin lc da vo ngun lc bn trong v chinlc da vo ngun lc bn ngoi.
Cn c vo m hnh c cu kinh t: Chin lc la chn cc ngnh then
cht, chin lc pht trin ngnh mang li hiu qu nhanh nht, chin
lc thay th nhp khu, chin lc hng vo xut khu, chin lc
pht trin ton din
Cn c vo chc nng: Chin lc tng trng, chin lc qun l v
chin lc con ngi.
T chc pht trin cng nghip ca Lin hp quc UNIDO cng
a ra cc m hnh chin lc: Tng trng nhanh, da vo ngun lc
trong nc, nhm vo cc nhu cu c bn, tp trung vo to vic lm.
Ni chung, mt quc gia khng th theo ui mt m hnh chin
lc ring bit no bi v tng loi hnh chin lc nu trn ch p ng
tng mt trong tng giai on c th m khng p ng c mc tiupht trin tng th ton din. Trong thc tin, mt chin lc ph hp
quy lut pht trin phi l chin lc hn hp, kt hp cc loi hnh trn,
trn c s xem xt nhiu chnh sch v m hnh pht trin khc nhau,
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
28/125
nhm t ti s pht trin p ng c ba yu cu: pht trin nhanh,
hiu qu v bn vng.
2. Chin lc pht trin ngoi thng Vit Nam thi k 2001-2010
1.2.
2.1. ng li kinh t x hi v quan im pht trin ca Vit Nam thi k ny
i hi ng ln th IX xc nh ng li kinh t ca Vit Nam
l: y mnh cng nghip ha, hin i ha, xy dng nn kinh t c lp
t ch, a nc ta tr thnh mt nc cng nghip, u tin pht trin lc
lng sn xut, ng thi xy dng quan h sn xut ph hp theo nh
hng x hi ch ngha; pht huy cao ni lc, ng thi tranh th ngunlc bn ngoi v ch ng hi nhp quc t pht trin nhanh c hiu qu
v bn vng; tng trng kinh t i lin vi pht trin vn ha, tng bc
ci thin i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn, thc hin tin b v
cng bng x hi, bo v v ci thin mi trng; kt hp pht trin kinh t
x hi vi tng cng quc phng an ninh.
Mc ch chin lc pht trin kinh t x hi Vit Nam thi k 2001
2010 l a nc ta ra khi tnh trng km pht trin; nng cao r rt isng vt cht, vn ho, tinh thn ca nhn dn, to nn tng n nm
2020 nc ta c bn tr thnh mt nc cng nghip theo hng hin i.
Ngun lc con ngi, nng lc khoa hc v cng ngh, kt cu h tng,
tim lc kinh t, quc phng, an ninh c tng cng; th ch kinh t th
trng nh hng x hi ch ngha c hnh thnh v c bn; v th ca
nc ta trn trng quc t c nng cao.
Quan im pht trin:
Pht trin nhanh, hiu qu v bn vng, tng trng kinh t i i vi thc
hin tin b, cng bng x hi v bo v mi trng.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
29/125
Coi pht trin kinh t l nhim v trung tm, xy dng ng b nn tng
cho mt nc cng nghip l yu cu cp thit.
y mnh cng cuc i mi, to ng lc gii phng v pht huy mi
ngun lc. Gn cht vic xy dng nn kinh t c lp t ch vi ch ng hi nhp
kinh t quc t.
Kt hp cht ch pht trin kinh t- x hi vi quc phng - an ninh.
1.1. Chin lc pht trin ngoi thng Vit Nam thi k 2001 2010
Tip tc m rng quan h kinh t i ngoi theo hng a phng
ha, a dng ha; ch ng hi nhp kinh t quc t theo l trnh ph hpvi iu kin ca nc ta v m bo thc hin nhng cam kt trong quan
h song phng v a phng nh AFTA, APEC
Nh nc c chnh sch khuyn khch mnh m mi thnh phn kinh
t tham gia sn xut, kinh doanh xut nhp khu hng ha v dch v. Nng
cao nng lc canh tranh, pht trin mnh nhng sn phm hng ha v dch
v c kh nng cnh tranh trn th trng quc t; gim mnh xut khu sn
phm th v s ch, tng nhanh t trng sn phm ch bin v t l ni aha trong sn phm; nng dn t trng sn phm c hm lng tr tu, hm
lng cng nghip cao. Xy dng cc qu h tr xut khu, nht l i vi
hng nng sn. Khuyn khch s dng thit b, hng ha sn xut trong
nc. Tng nhanh kim ngch xut khu, tin ti cn bng xut nhp. Thc
hin chnh sch bo h c la chn, c thi hn i vi sn phm sn xut
trong nc.
y mnh cc lnh vc dch v thu ngoi t: du lch, xut khu lao
ng, vn ti, bu chnh vin thng, ti chnh tin t, dch v k thut, t
vn, thu ht kiu hi.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
30/125
Ch ng tch cc thm nhp vo th trng quc t, ch trng cc
th trng trung tm kinh t th gii, duy tr v m rng th phn trn cc
th trng quen thuc, tranh th mi c hi m th trng mi.
y mnh hot ng tip th, xc tin thng mi, thng tin thtrng bng nhiu phng tin v t chc thch hp, k c cc c quan i
din ngoi giao nc ngoi. Khuyn khch cc t chc, cc c nhn trong
v ngoi nc tham gia cc hot ng m gii, khai thc th trng quc
t.
im ng ch trong chin lc pht trin ngoi thng ca nc
ta l:
Coi xut nhp khp khu cng cc quan h kinh t i ngoi khc
khng ch l nhn t h tr cho s pht trin kinh t quc dn m
cn l ng lc pht trin kinh t ca t nc.
Ch ng c hi pht trin, a dng ha th trng xut khu,
nhanh chng hnh thnh mt s tp on kinh t thng mi.
Coi trng vic xut khu c hm lng ch bin, sn phm c hm
lng tr tu v cng ngh cao; ch trng xut khu dch v, to
cho xut khu tng tc v t hiu qu.
1.
2.
3. Nguyn tc v chnh sch nhp khu:
1.
2.
3.1.
2.
3.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
31/125
3.1. Mt s nguyn tc c bn trong chnh sch nhp khu
S dng vn nhp khu tit kim, hp l em li hiu qu kinh t cao
Nhp khu thit b k thut tin tin hin i, ph hp vi iu kin ca Vit
Nam
Bo v v thc y sn xut trong nc pht trin, tng nhanh xut khu
a)
a)
1.
2.
1.
2.
2.1.
1.1. Chnh sch nhp khu trong chin lc pht trin kinh t - x hi
Thc hin mc tiu chin lc pht trin kinh t - x hi ca nc ta
n nm 2010, tm nhn 2020, chnh sch nhp khu ca nh nc ta trongnhng nm ti l:
Trc mt dnh mt phn ngoi t nhp khu nguyn nhin vt liu
phc v sn xut trong nc. v lu di, mt s nguyn liu c th t lc
cung cp bng ngun lc trong nc nh xng du, phn bn, bng si
u tin nhp khu my mc thit b cng ngh mi phc v cho vic
thc hin nhng mc tiu ca cng nghip ha, hin i ha t nc, cho
tng trng xut khu. ch nhp khu dng c ph tng thay th ng
chng loi.
Tit kim ngoi t, ch nhp khu vt t phc v cho sn xut hng xut
khu v sn xut hng tiu dng gim thiu nhu cu nhp khu, dnh mt
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
32/125
t l ngoi t thch hp nhp khu t liu tiu dng thit yu, v bo h
chnh ng sn xut ni a.
1. Phng hng v chnh sch pht trin xut khu:
1.2.
3.
4.
4.1.Phng hng pht trin xut khu:
xc nh phng hng xut khu, ta cn c vo ngun lc trong nc
(nh dn s v lao ng, ti nguyn thin nhin, v tr a l, c s h tng),
nhu cu ca th trng nhp khu (cc th trng truyn thng v cc th trng
trong khu vc), v hiu qu kinh t (tc l li th tng i ca mt hng xut
khu).
Cn c vo ngun lc trong nc v bi cnh quc t, trong Chin lc
pht trin xut nhp khu thi k 2001 2010 do B Thng mi xy dng
trnh Chnh ph v nm 2000 c a ra k hoch n nm 2010 tng kim ngch
xut khu d t 50 t USD. Trong , khong sn t 1,75 t, nng lm thy
sn t 8,6 t, hng ch bin chnh t 20,6 t, hng ch bin cao t 7 t, cc
mt hng khc t 12,05 t.
Thc t nm 2005, kim ngch xut khu ca Vit Nam t 32,233 t
USD, vt mc k hoch t ra l 27 t (bng 104,9% ch tiu) tng so vi nm
2004 l 21,6%. Do vy, theo d on ca cc nh kinh t, kim ngch xut khu
ca Vit Nam n nm 2010 s t khong t 54 n 65 t USD theo 2 phng
n sau
Nm 2006 2007 2008 2009 20102006-
2010
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
33/125
PA thp
(XK tng
12%/nm)
KN(tr.USD) 35.305 40.600 45.879 50.008 54.174 225.996
Tc tng (%) +15 +15 +13 +9 +8.3 +12
PA cao
(XK tng
16%/nm)
KN(tr.USD) 36.273 42.802 49.65 56.601 64.3564 249.89
Tc tng (%) +18 +18 +16 +14 +14 +16
Ngun: ti khoa hc Vin nghin cu thng mi, B Thng mi M s:
2004-78-23
t c mc tiu trn, phng hng xut khu ca Vit Nam cn
nhm tiTng nhanh v vng chc tng kim ngch xut khu hng ha v dch v.
Chuyn dch mnh c cu sn xut, xut khu m bo cn cn thng mi
mc hp l.
M rng, a dng ha th trng v phng thc kinh doanh. Hi nhp kinh
t khu vc v th gii.
a dng, nng cao cht lng v gi tr gia tng cc mt hng xut khu.
a)
1.
2.
3.
4.
4.1.
4.2. Chnh sch pht trin xut khu
1.
2.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
34/125
3.
4.
4.1.
4.2.
4.2.1.Chnh sch chuyn dch c cu xut khu
a) Chnh sch hnh thnh v pht trin cc vng sn xut hng xut khu
Trong chin lc pht trin kinh t - x hi n nm 2010 v tm nhn
2020 c a ra nh hng v vic pht trin cc vng: cc vng, khu vc
u pht huy li th pht trin, to thm th mnh ca mnh theo c cu
kinh t m, gn vi nhu cu trong nc v ngoi nc.
Vng Nng nghip Cng nghip, dch vng bng
sng Hng
v vng
kinh ttrng im
Pht trin cy lng thc gn
vi cc vng chuyn canh
rau, cy n qu, m rng
nui trng thy sn.
Ch trng pht trin cc khu cng
nghip, khu cng ngh cao, cng
nghip xut khu, in t, thng tin
v mt s c s c kh ng tu,luyn kim, phn bn.
Cc dch v c hm lng tri thc
cao, o to, khoa hc cng ngh,
thng mi, y t, vn ha, du lch.
Min ng
Nam B v
vng kinht trng
im
Cy cng nghip, cy n qu,
chn nui cng nghip, i
gia sc, hnh thnh cc vngchuyn canh tp trung gn
vi cng nghip ch bin.
Hnh thnh v pht huy vai tr ca
cc trung tm thng mi, xut khu,
vin thng, du lch, ti chnh ngnhng, khoa hc, cng ngh v vn
ha ca c nc.y mnh cng
nghip khai thc du kh, sn xut
in, phn bn v ha cht t du
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
35/125
kh.
Bc Trung
B, Duyn
hi Trung
b v vng
kinh t
trng im
min
Trung
Tng nhanh sn xut cy
cng nghip, cy n qu,
chn nui i gia sc, kt
hp vi cng nghip ch
bin, y mnh trng rng,
khai thc c hiu qu ngun
li thy sn, pht huy hp tc
vi nc bn Lo.
Hnh thnh cc khu cng nghip ven
bin, khu cng nghip-thng mi
tng hp trn cc ca khu v hnh
lang cc tuyn ng. Ch trng
pht trin c ngnh cng nghip ch
o: lc, ha du, ch bin, ch to
v cc loi hnh dch v khc nh du
lch, cng bin.
Trung du
v min
ni Bc B
Pht trin mnh cy cng
nghip, cy n qu, cy dc
liu. cy c sn, chn nui
i gia sc gn vi ch bin.
Ch trng pht trin c s h tng:
thy in, ng lin tnh, tp trung
cc khu vc ch bin nng lm sn
xut khu. Pht trin du lch sinh
thi, y mnh pht trin cc th
trung tm, nng cp cc ca khu
bin gii v pht trin kinh t thng
mi vi Trung Quc.
Ty
Nguyn
Thm canh cy cng nghip,
kt hp trng v bo v rng,
pht trin chn nui i gia
sc gn vi cng nghip ch
bin.
Ch trng pht trin cng nghip
khai khong, nng lng v ch bin.
y mnh hot ng kinh t thng
mi, dch v vi 2 nc lng ging
Lo v Campuchia.
ng bng
sng Cu
Long
Tp trung u t pht trin
cc vng sn xut la go,
thy sn, cy n qu vi cc
trng, vin nghin cu nng
nghip v cc khu cng
nghip ch bin.
y mnh cng nghip c kh, ch
bin nng nghip, kt hp vi
thng mi dch v, ch trng pht
trin du lch sinh thi. Pht trin hp
tc kinh t vi Campuchia.
a)
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
36/125
b) Chnh sch pht trin cc ngnh hng sn xut v xut khu
Cc ngnh kinh t trng im, bao gm cc ngnh c kim ngch xut
khu ln v tng trng tng i nhanh, c nh hng xut khu tr
thnh ngnh c v tr chi phi i vi nhiu ngnh khc, c t trng ln trongnn kinh t v xut khu, c tp trung u t vn v nhn lc mc ti
a.
Ngnh kinh t mi nhn nh hng xut khu l ngnh c trin vng
xut khu ln trong tng lai. Sn phm trong ngnh p ng c nh cu
ln v ngy cng tng, ng thi khai thc c li th trong nc.
Trong ton b nn kinh t: cn chuyn dch c cu theo hng cng
nghip xy dng v dch v chim t trng ngy cng cao. Trong tngngnh, vic xy dng chin lc pht trin phi da trn nhu cu v khuynh
hng tiu dng ca th trng th gii.
Cng nghip: pht trin xut khu nhng ngnh cng nghip ch bin
thm dng lao ng, i hi trnh cng ngh trung bnh; to s t ph
trong cng nghip ch bin nhng sn phm nng nghip ang c li th;
tng cng lin kt cng nghip, pht trin cc ngnh cng nghip h tr.
Ch trng u t v pht trin cng nghip theo chiu su, m bo nguncung cp nguyn, nhin vt liu u vo v dch v h tng hp l. Tng
sc cnh tranh ca sn phm cng nghip, gim chi ph trung gian.
Nng nghip: gim dn t trng ngnh cng nghip trong c cu kinh t,
nhng vn ch trng u t nhng ngnh c th mnh, c kh nng xut
khu, chuyn dch c cu ngnh trc ht u tin cho mc tiu an ninh
lng thc quc gia, tng ngun nng sn cho ch bin xut khu, y
nhanh cng nghip ha, hin i ha cng nghip v nng thn theo hng
hnh thnh nn nng nghip hng ha ln ph hp vi iu kin sinh thi
vng v nhu cu th trng, xy dng c cu sn xut hp l, tng cng
tim lc khoa hc cng ngh trong nng nghip, chuyn giao ging mi,
ci tin k thut canh tc, tip tc pht trin v hon thin h thng thy li
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
37/125
ngn mn, gi ngt, kim sot l, bo m ti, tiu an ton, ch ng
trong sn xut v i sng. nng cao kh nng d bo thin tai, ch ng
phng chng, hn ch thit hi, nng cao cht lng cy trng, cung cp
nguyn liu cho cc ngnh ch bin trong nc v xut khu.
Dch v: cng ngh thng tin v phn mm: khuyn khch cc t chc kinh
t - x hi tin hc ha hot ng ca mnh nhm thc y pht trin th
trng phn mm.
Du lch: khai thc li th cnh quan, truyn thng vn ha, lch s, lin kt
vi cc nc trong khu vc, vn ti (ng bin, hng khng): nng cp
cc bn cng, sn bay c kh nng khai thc cao.
Xy dng: pht trin cc t chc nghin cu, t vn, thit k xy dng, cc
trang thit b cng ngh trong xy lp. thc hin chnh sch hin i ha
cng ngh ph hp vi trnh pht trin, tn dng ti a lao ng th
cng trong nc. khuyn khch xut khu lao ng k thut, tham gia u
thu v nhn cng trnh nc ngoi.
a)
b)
c) Chnh sch chuyn dch c cu sn phm xut khu
Theo nh hng ra trn, ta cn ch ng gia tng xut khu
cc sn phm ch bin c gi tr gia tng cao, ch trng cc sn phm c
hm lng cng ngh v tri thc cao, gim dn t trng cc mt hng th,
ch trng gia tng hot ng dch v xut khu.
Nhm hng nguyn liu: Vi 2 mt hng chnh l du th v than ,
chim trn 20% kim ngch xut khu c nc, d kin s gim n 3,5%
trong nm 2010. L do l trong nm 2009, d n lc du Dung Qut
c a vo hot ng, du th c a vo phc v nhu cu trong nc
nhiu hn. Bn cnh , xut khu than tuy lm tng kim ngch xut
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
38/125
khu nhng li c tc ng tiu cc ti mi trng sinh thi. Cc khong
sn khc ch yu phc v cho cc ngnh kinh t trong nc, kh nng xut
khu hu nh khng c.
Nhm hng ch bin: c d bo tng t trng t 40% nm 2002 ln
70% nm 2020, tng hm lng xut khu hng ch bin su nh dt may,
giy dp, sn phm in t, c kh, ha cht, xng du, ha cht, vt liu
xy dng, thc phm, dc phm..
Nhm dch v: pht trin cc dch v thu ngoi t gm: dch v phn
mm my tnh, du lch v cc loi dch v khc nh kho vn, bo him, sa
cha tu thy, phc v du kh, hng khng, ti chnh, ngn hng d bo
t trng s tng t 8% nm 2002 ln 20% nm 2020.
Nhm hng th, s ch: d bo s gim t trng t 62% nm 2002
xung cn 10% nm 2020.
1.
2.
3.
4.
4.1.
4.2.
4.2.1.
4.2.2.Chnh sch v phng hng pht trin th trng xut khu
Ti i hi i biu ng ton quc ln th 9 nm 2001, chin lcpht trin kinh t x hi giai on 2001-2010 v tm nhn 2020 nhn mnh:
Ch ng v tch cc thm nhp th trng quc t, ch trng th trng
cc trung tm kinh t th gii, duy tr v m rng th phn trn cc th
trng quen thuc, tranh th mi c hi m th trng mi.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
39/125
a) Khu vc Chu -Thi Bnh Dng
y l mt th trng rng ln, nhu cu a dng, phong ph, chim
30% tng kim ngch bun bn ca th gii, l th trng quen thuc ca Vit
Nam. Trong nh hng pht trin trong nhng nm ti, th trng ny vntip tc l th trng trng im ca ta v v tr a l gn, dung lng ln v
pht trin tng i nng ng. trng tm ca cng tc th trng l cc nc
ASEAN, Trung Quc, Nht Bn, i Loan v Hn Quc.
Cc nc ASEAN: l mt th trng kh ln vi hn 500 triu dn.
tin ti cn bng thng mi vi ASEAN, ta cn thc hin mt s phng
hng sau:
Tng cng xut khu hng qua ch bin v ch bin su, gim mnh ttrng hng gia cng v ti xut.
Khai thc li th v a l v ch u i thu quan tng kim ngch
xut khu hng ha v dch v.
Tng cng mu dch i lu, t chc u thu hng i hng.
y mnh xut khu hng qua bin gii Lo v Campuchia, ng thi coi
nh th trng trung gian a hng Vit Nam sang cc th trng khc
trong khu vc.
Nghin cu vic thanh ton bng bn t trong quan h thng mi song
phng vi cc nc ASEAN.
Khuyn khch cc doanh nghip c vn u t nc ngoi xut khu vo
khu vc ny.
i vi nhng nhm hng trng lp cn c nhng m phn, tha thun
trnh nhng tranh chp khng ng c trong trao i thng mi.
Trung Quc: thc y quan h bun bn gia hai nc, cn thc
hin theo cc phng hng sau:
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
40/125
Khuyn khch xut khu hng ha sang Trung Quc bng chnh ngch, tiu
ngch, mu dch, phi mu dch vi th tc n gin ti a.
Pht trin mnh bun bn chnh ngch vi Trung Quc.
Cho php vn dng nhiu phng thc thanh ton: bng ngoi t mnh,
Nhn dn t, Vit Nam ng, i hng qua ngn hng hay khng qua ngn
hng. Yu cu l xut c hng v hn ch ri ro trong thanh ton.
Xy dng v thng nht vi pha Trung Quc danh mc hng ha xut nhp
khu gia hai nc.
Nghin cu c ch thng cho cc doanh nghip xut khu sang Trung Quc
t kim ngch ln hoc xut khu nhng mt hng c khuyn khch.
Nht Bn:
Tn dng mc thu quan u i ca quy ch Ti hu quc MFN xut
khu nhng mt hng ch yu.
Hp tc vi t chc Xc tin thng mi Nht Bn (JETRO) cung cp
thng tin v th trng cho doanh nghip 2 nc.
Xc tin k Hip nh thng mi song phng vi Nht Bn h thp
mt s hng ro phi thu quan nh cc tiu chun v cht lng, v sinh
sn phm i vi hng xut khu ca Vit Nam.
H gi thnh, nng cao cht lng sn phm, bm st cc khch hng c,
pht trin khch hng mi.
Tng cng tm hiu cc thng tin lin quan n phng thc phn phi,
th tc xin du chng nhn cht lng JIS, JAS, v Ecomark cng nh ch
xc nhn trc v thc phm nhp khu ca Nht.
Hn Quc:
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
41/125
Kin tr thuyt phc c nhng nhn nhng c ngha v m ca th
trng.
Ch trng ti mi quan h ngy cng c ci thin gia Nam-Bc Triu
Tin, tng kh nng bun bn vi Bc Triu Tin.
Duy tr v y mnh kim ngch xut khu nhng mt hng quen thuc nh
dt may, giy dp, c ph ch trng nhng mt hng mi theo s thay
i ca nhu cu th trng.
H gi thnh, nng cao cht lng sn phm, bm st cc khch hng c,
pht trin khch hng mi.
i Loan: li dng xu th di chuyn sn xut t i Loan ra nc ngoi
nng cao nng lc sn xut trong cc ngnh da giy, may mc, c kh, ch bin
g
a) Khu vc Chu u:
Chin lc thm nhp th trng v m rng th phn c xc nh
trn c s chia chu u thnh 2 khu vc: Ty u (ch yu l EU) v ng
u. Phn u xut khu vo khu vc ny tng trung bnh 18,9%/nm, nnm 2010 t khong 15,9 t USD v t trng gi mc khong 22%.
Th trng EU:
thc y hn na quan h thng mi vi EU, doanh nghip ca
ta cn phi nng ng hn, a dng ha mt hng, tng cht lng, tm hiu
lut l ca EU, nm bt c hi v phi hp tt vi nhau trong quan h bun
bn vi EU. Xy dng cc lung tiu th hng qua cc knh nh siu th
ln, cng ty chuyn doanh, cng ty nhp khu thu thp, cp nht thngtin v th trng v bn hng. Ch ng tham gia cc hi ch, trin lm,
tranh th s gip , h tr ca cc c quan xc tin thng mi ca ta
th trng ny m rng hn na th phn hng ha Vit Nam.
ng u v SNG:
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
42/125
Nh nc cn c nhng chnh sch h tr cho cc doanh nghip
thm nhp vo th trng ny. Qu H tr Tn dng xut khu cn sm
thc hin bo lnh tn dng, xy dng mt s trung tm tiu th hng ha,
tn dng cng ng ngi Vit a hng vo Nga v ng u.
a) Khu vc Bc M:
Trng tm ti khu vc ny l th trng Hoa K. phn u t t
trng khong 15-20% vo nm 2010 v 23-25% nm 2020. t ch tiu
trn ta cn ch M l mt th trng ln c sc mua cao, nhu cu nhp
khu hng nm ln ti 1200 tUSD, nhu cu a dng v tng i d tnh,
do M l mt th trng a chng tc, mc sng rt khc nhau, i hi v
tiu chun cht lng hng ha rt cao, h thng php lut v cng phctp, kht khe i vi hng nhp khu.
b) Khu vc Chu i Dng:
Trng tm l Australia v New Zealand, l th trng c tim nng
khng nh nhng mc pht trin cn thp. do cn kin tr tm kim, to
lp v cng c quan h bn hng. Phn u duy tr mc tng trng
15,7%/nm, n nm 2010 t kim ngch khong 5,6 t USD chim t
trng khong 7,7%.
c) Khu vc Chu Phi, Nam , Trung cn ng v M Latinh:
Trng im ca cc khu vc ny l Nam Phi, n , cc tiu vng
quc rp thng nht (UAE), Irag, Th Nh K, Mexico, Argentina v
Brazil. Th phn ca ta trn cc th trng ny hin cn kh thp nhng c
tim nng pht trin trong tng lai.
a)
b)
c)
d)
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
43/125
d.1.
d.2.
d.2.1.
d.2.2.
1.
2.
3.
4.
4.1.
4.2.
4.2.1.
4.2.2.
4.2.3.Chnh sch v bin php h tr xut khu
Trong qu trnh thc hin chin lc pht trin hng ngoi, y
mnh xut khu tr thnh phng hng ch yu ca chnh sch ngoi
thng.
a) Cc bin php to ngun hng v ci bin c cu xut khu
Xy dng cc mt hng xut khu ch lc: c ngha ln trong vic
m rng quy m sn xut trong nc, ko theo s dch chuyn c cu kinht theo hng cng nghip ha, m rng v lm phong ph th trng ni
a, tng nhanh kim ngch xut khu, gp phn tng ngn sch nh nc,
ci thin cn cn thanh ton quc t, to iu kin gi vng, n nh th
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
44/125
trng xut khu v nhp khu, v to c s vt cht m rng cc quan h
hp tc kinh t, khoa hc k thut quc t.
Gia cng xut khu l mt hot ng gip chng ta c iu kin gii
quyt cng n vic lm cho nhn dn, gp phn tng thu nhp quc dn,
c bit l ngun thu ngoi t, bn cnh cn thc y cc c s sn xut
trong nc nhanh chng thch ng vi i hi ca th trng th gii, gp
phn ci tin cc quy trnh sn xut trong nc theo kp trnh quc t,
to iu kin thm nhp th trng cc nc, trnh nhng bin php hn
ch nhp khu do cc nc ra, khc phc kh khn do thiu nguyn liu
sn xut cc mt hng xut khu, c bit l cng nghip nh, tranh th
vn v k thut nc ngoi.
Khi thc hin gia cng ta cn ch tp trung vo nhng mt hng
tiu dng truyn thng nh th cng m ngh, lp rp hng cng nghip
tiu dng, ch trng nhn gia cng nhng mt hng i hi cng ngh cao
nng cao trnh qun l v thc hin chuyn giao cng ngh nhm hin
i ha nn kinh t; tng hm lng ni a ha, dn dn khc phc hin
tng lm thu. Bn cnh , ta cng ch tm n nhng khch hng c
nhu cu gia cng ln, c tnh cht lu di v n nh., gii quyt nhng kh
khn trong nc nh thit b my mc, cht lng gia cng
Cc bin php u t lin quan n t chc ngun hng, ci bin c
cu xut khu gip lm tng nng lc sn xut hng xut khu, nng cao
trnh qun l sn xut kinh doanh, gp phn chuyn giao, tip nhn cng
ngh mi, tng nng lc cnh tranh cho xut khu. Hn na, u t l c s
m rng hp tc kinh t i ngoi v gii quyt mt s vn x hi to
mi trng thun li cho xut khu.
khuyn khch b vn u t ra lm hng xut khu, nh nc cn
c chnh sch u tin cho lnh vc ny nh: cho php vay vn vi li sut
u i, thu, cc chnh sch h tr c iu kin u tin u t nhng
ngnh ch lc, cc d n nng cao cp ch bin, tng kh nng cnh
tranh; ch trng u t nhm ci bin c cu kinh t nng nghip, i mi
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
45/125
ging cy trng, cng ngh, nng cao cht lng v ph hp vi nhu cu th
trng. To mi trng thun li thu ht mnh vn u t trc tip nc
ngoi cho xut khu.
Xy dng cc khu kinh t mnh cc khu bo thu, cng t do, khuvc mu dch t do, khu ch xut, khu cng nghip, c khu kinh t, thnh
ph m, tam gic pht trin hoc Nh-T pht trin thu ht vn u t
nc ngoi, thc y qu trnh cng nghip ha, hin i ha t nc, tng
xut khu, m rng hp tc quc t.
b) Cc bin php, chnh sch ti chnh nhm khuyn khch sn xut v thc
yxut khu
Tn dng xut khu c nhiu hnh thc, do Nh nc hoc Ngn
hng cho doanh nghip vay vi li sut u i nhm khuyn khch xut
khu.
Tr cp xut khu l nhng u i m Chnh ph mt nc dnh cho
cc doanh nghip nhm y mnh hot ng xut khu, bao gm trc tip
cp vn, cho vay, gp c phn, bo m tn dng...
Chnh sch t gi hi oiDuy tr t gi hi oi chnh thc c th trng chp nhn.
Gim t l lm pht trong nc xung nhiu v lu phc hi t gi
chnh thc st vi t gi thc t trn th trng.
Mt khi lm pht trong nc thng xuyn xy ra th cn ph gi ng ni t
so vi ngoi t khi phc li nhun cho nh xut khu.
Thu xut khu v cc u i v thuThu xut khu rt t c s dng mt cch rng ri, c bit l ti cc
nc cng nghip pht trin. Vit Nam, thu xut khu c p dng vi rt
t mt hng, nhm nng cao trnh ch bin nguyn liu th trong nc.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
46/125
Ngoi ra, Vit Nam cng c nhng chnh sch u tin v thu i vi
cc u vo nhp khu sn xut hng xut khu. Hu ht cc nguyn liu v
bn thnh phm phc v cho xut khu u khng b nh thu hoc nh
thu rt thp.
a)
b)
c) Cc bin php v th ch v xc tin xut khu
Cc bin php v th ch l cc bin php m qua Chnh ph to ra
mi trng php l thun li cho xut khu hng ha v dch v.
Th ch ha tt c c chnh sch, bin php khuyn khch h tr xut khu.
m phn, k kt cc Hip nh thng mi song phng v a phng... trn
c s bo v li ch cho ngi xut khu to thun li cho xut khu.
Gia nhp v k kt cc Hip c quc t to iu kin thc y t do bun
bn.
Xc tin xut khu c vai tr quan trng trong vic ci thin kh
nng cnh tranh v nng cao hiu qu hot ng sn xut kinh doanh xut
khu ca doanh nghip, m bo thc hin mc tiu tng trng xut khu
ca t nc. Cc hot ng ny bao gm vic tham gia vo cc hi ch
thng mi, c cc phi on thng mi ra nc ngoi, tin hnh qung
co... hay thit lp chin lc pht trin nhn mnh n m rng xut khu
thng qua cc chnh sch h tr nhm khai thc li th so snh ca t
nc.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
47/125
CHNG III
NGOI THNG VIT NAM
GIAI ON 2000 2010
1. Kt qu thc hin cc mc tiu, ch tiu pht
trin xut khu:1.1 Tng mc lu chuyn hng ha xut khu.
NM
XUT
CH S TNG
TRNG(%)
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
48/125
KHU(TRIU USD)2000
14482,72001
15029,2 103,82002 16706,1 111,2
2003 20149,3 120,6
2004 26485,0 131,4
2005 32447,1 122,5
2006 39826,2 122,7
2007 48561,4 121,9
2008 62685,1 129,1
Trong 10 nm k t nm 1997, xut khu ca Vit Nam c nhng
bc tin vt bc. Nu t nm 1997 n 2003, phi mt n 6 nm th kim
ngch xut khu mi tng gp i th ch cn 3 nm t 2003 n 2006, kim
ngch xut khu ca chng ta li tng gp i t 20 t USD ln 40 t USD.
c bit, nm 2006 c xem l ct mc nh du bc pht trin mi ca
Vit Nam v kinh t, chnh tr. y l nm u tin chng ta c 9 mt hngc kim ngch xut khu trn 1 t USD.
9 mt hng c kim ngch xut khu trn 1 t USD:
n v tnh : triu USD
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
49/125
Mt
hng
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 8T/2007
Du
th
3.700 5.700 6.900 8.320 5.100
Dtmay
1.892 1.975 2.752 3.689 4.386 4.806 5.800 5.000
Giy
dp
1.472 1.578 1.875 2.281 2.692 3.005 3.550 2.720
Thy
sn
1.479 1.816 2.036 2.200 2.397 2.771 3.300 2.360
Go 610 545 608 693 859 1.330 1.310 1.100
in
t
789 709 605 855 1.075 1.442 1.770 1.300
g 294 324 431 567 1.139 1.517 1.920 1.500
Cao
su
280 579 610 1.300 799
C
ph
538 382 263 429 576 736 1.100 1.400
Ngun : Tng cc Thng k.
Tc tng trng xut khu hng hu hnh giai on 2001-2005 t
bnh qun 17.4%/nm v ngy cng chim t trng cao trong GDP. Trong
khi xut khu dch v trong giai on 2001-2005 tng bnh qun
15.7%/nm.
V th trng xut khu : hin nay chng ta xut i trn 230 nuc
trn th gii. Trong th trng tiu th ch yu l chu vi kim ngch
56,067 triu USD chim 50.6% tng lng xut khu trong giai oan 2001-2005, k n l th trng chu u v chu M vi kim ngch ln lt l
22,765 triu USD v 20,995 triu USD.
Nhiu doanh nghip ngoi quc doanh ngy cng tham gia mnh vo
hot ng xut khu : cc doanh nghip c vn FDI nm 2004 xut khu
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
50/125
14,486 t USD (chim t trng 54.6%) nm 2005 :18,553 t USD (chim
57.6% kim ngch xut khu). Hin c trn 35700 doanh nghip ngoi quc
doanh tham gia xut khu, c doanh nghip t nhn c kim ngch xut khu
trn 100 triu USD/nm.
Trong 8 thng u nm 2007, kim ngch xut khu t gn 32 t USD
bng vI kim ngch nm 2005 v tng 19.3% so vI cng k nm ngoi.
Trong nhiu ngnh hng ang v ch t k hoch v c 8 mt hng
c kim ngch trn 1 t USD. Vi tc xut khu nh nhng thng qua, cc
chuyn gia kinh t k vng c th t mc tng 20% trong nm nay nu
nhng thng cn li gi c tc xut khu nh u nm, bnh qun 4,4
t USD/thng. Vi tc ny, xut khu c nm nay c th t kim ngch 47
t USD.
Hai ngnh hng c kim ngch xut khu cao nht vn chnh l du th
v dt may. Du th t kim ngch 5,091 t USD, gim 10% so vi cng k
nm ngoi. Ngc li, phi ghi nhn s n lc ca ngnh dt may, bt ph
t 5,084 t USD, tng gn 30% so vi cng k.
Tnh n ht thng 12/2008, c nc c 12 nhm hng t trn 1 t
USD, c bit mt hng du th vt 10 t USD; c 5 nhm hng xut
khu ch lc vt k hoch nm (go, ht iu, hi sn, hng giy dp, hng
rau qu). Tuy nhin, c rt nhiu nhm hng c kim ngch cao khng th
hon thnh k hoch nm v sn lng nh c ph, cao su, du th, than ,
ch cc loi, ht tiu. V c mt s nhm hng khng hon thnh k hoch
nm v kim ngch nh hng dt may, my vi tnh sn phm in t & linh
kin, g & sn phm g.
Trong bc tranh tng trng xut khu chung c ng gp ln ca khi
doanh nghip c vn u t trc tip nc ngoi (FDI). Thng 12, khi ny
xut khu 2,17 t USD v ht 12 thng t gn 24,26 t USD, chim t trng
kh cao (38,7%) trong tng kim ngch xut khu.
1.2 Tr gi xut khu hng ha theo khu vc kinh t v phn theo nhm hng.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
51/125
V: Triu USD.
Nm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
TNG S 14482,7 15029,2 16706,1 20149,3 26485,0 32447,1 39826,2 48561,4 62685,
Phn theo khu
vc kinh t
Khu vc kinh t
trong nc7672,4 8230,9 8834,3 9988,1 11997,3 13893,4 16764,9 20786,8 28155,
Khu vc c vn
u t nc ngoi6810,3 6798,3 7871,8 10161,2 14487,7 18553,7 23061,3 27774,6 34529,
Phn theo nhm
hng
Hng CN nng v
khong sn5382,1 5247,3 5304,3 6485,1 9641,9 11701,4 14428,6 16000,0 19200,
Hng CN nh v
TTCN4903,1 5368,3 6785,7 8597,3 10870,8 13293,4 16389,6 21598,0 28575,
Hng nng sn 2563,3 2421,3 2396,6 2672,0 3383,6 4467,4 5352,4 7200,0 10400,
Hng lm sn 155,7 176,0 197,8 195,3 180,6 252,5 297,6
Hng thy sn 1478,5 1816,4 2021,7 2199,6 2408,1 2732,5 3358,0 3763,4 4510,1
Phn theo khu vc kinh t, t nm 2000 ti nay, tr gi xut khu ca
Vit Nam c s pht trin mnh, c bit l khu vc c vn u t nc
ngoi. Nm 2000 tr gi xut khu ca khu vc c vn u t nc ngoi l
6810,3 triu USD, ti nm 2008 con s ny l 34529,2 triu USD. Khu
vc kinh t c vn u t nc ngoi c gi tr xut khu thp hn khu vc
kinh t trong nc vo nhng nm 2001-2002, xp x trong nm 2003 v
vt ln trong nhng nm sau ca giai on 2001-2007. iu ny cho thy
khu vc s dng vn FDI c tc tng trng xut khu hng nm cao hn
khu vc trong nc
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
52/125
Giai on trn ghi du s kin quan trng cho nn kinh t Vit Nam,
nm 2007 Vit Nam chnh thc thnh vin ca WTO. Tc tng trng
GDP qu I/2007 t 7,7%, l mc cao nht k t nm 2001 n nm 2007 .
Vic Vit Nam gia nhp WTO c nhng tc ng u tin n mt s lnh
vc ca nn kinh t, nht l xut nhp khu v u t trc tip nc ngoi
(FDI). Theo s liu ca B Thng mi, tng kim ngch xut khu qu
I/2007 t 10,483 t USD, tng 17,8% so vi cng k nm 2006; tng kim
ngch nhp khu t 11,799 t USD, tng 33,6% so vi cng k nm 2006.
Ti khu vc kinh t trong nc qu I / 2007 xut khu t 4,646 t USD, cn
ti khu vc c vn u t nc ngoi l 5,837 t USD
. Bng 1. Xut nhp khu qu I nm 2007
QI-2007
(t USD)QI-2007/QI-2006 (%)
Xut khu c nc 10,483 117,8
- DN 100% vn trong nc 4,646 124,7
- DN vn FDI 5,837 112,9
Nhp khu c nc 11,799 133,6- DN 100% vn trong nc 7,556 139,8
- DN vn FDI 4,243 123,8
Cn cn TM c nc - 1,316
- So vi KN xut khu (%) 12.55
- DN 100% vn trong nc -2,910
- DN vn FDI 1,594
Xut khu dch v 1,260 114,5
Nhp khu dch v 1,380 111,3
Cn cn thng mi dch v -120
- So vi KN xut khu (%) 9,5
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
53/125
Xut nhp khu nhng thng u nm 2007 c th nhn thy mt s xu
hng mi rt ng quan tm. N phn nh mt s tc ng ban u ca vic
Vit Nam gia nhp WTO. Tc tng xut khu 22% ca 4 thng u nm
thp hn mc 25% ca cng k nm 2006, cho thy xu hng tng trng
xut khu ang chm li. Kim ngch xut khu cha t mc k vng 3,96 t
USD/thng, mc trung bnh thp nht t mc tiu 46,75 t USD ra
cho c nm 2007. Nguyn nhn chnh l do khi lng du th xut khu
gim 5,4% v gi tr xut khu mt hng ny gim hn 10% so vi cng k
nm trc. Ngoi du th, xut khu mt s mt hng ch lc khc cng
gim nh go, xe p v ph tng xe p.
Tuy nhin, b p cho s st gim xut khu du th, xut khu nhiumt hng khc tng mnh nh: hng dt may tng 31,8%; sn phm nha
tng gn 49%; hng in t tng 27,5%; cc sn phm g, dy in, th cng
m ngh u tng trn 24%; thu sn tng 20,5%; rau qu tng 21%... S gia
tng kim ngch xut khu nhng mt hng trn l do tng c lng v gi,
tuy nhin tng v lng ng gp phn ng k. iu ng mng l xut
khu ca khu vc doanh nghip 100% vn trong nc 4 u nm tng vt,
t 27%- cao hn ng k mc 14% ca cng k nm trc. Xut khu cakhu vc doanh nghip u t nc ngoi phi du m vn tip tc tng cao,
t ti 35,2%. Trong 4 thng u nm, c 4 mt hng c gi tr xut khu
xp x hoc vt ngng 1 t USD (tr du th), bao gm: thu sn (trn 1
t USD); hng dt may (xp x 2,2 t USD); giy dp (1,2 t USD); v c
ph (947 triu USD)
Vic gim xut khu du th lm gim s l thuc vo xut khu ti
nguyn thin nhin ny. Xut khu ca khu vc doanh nghip ny ng vaitr thay th xut khu du th. Cc th trng xut khu truyn thng tip tc
tng mnh v mt s th trng khc cng tng kh. t c kt qu trn
mt phn l do cc doanh nghip Vit Nam tn dng c c hi khi Vit
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
54/125
Nam gia nhp WTO, vi cc ro cn v hn ngch b d b, ro cn v thu
sut thu nhp khu vo cc nc c ct gim...
Hnh 1. Tr gi xut khu phn theo khu vc kinh t
Hnh 2.Tr gi xut khu phn theo nhm hng
Tc tng trng xut khu bnh qun giai on 2001-2006 nhm
hng cng nghip nng v khong sn, cng nghip nh v tiu th cng
nghip, hng nng, lm, thy sn ln lt l 18,4%; 22,2% v 15,2%. Nh
vy, nhn chung nhm hng Cng nghip nh v Tiu th cng nghip gia
tng nhanh v gi tr v chim vai tr ngy cng quan trng trong c cu xut
khu quc gia. Vai tr ca nhm hng nng, lm thy sn gim ng k.
Nhm hng khong sn, nhin liu:Nm 2007 ch ring hai mt hng du th v than chim gn 20%
tng kim ngch xut khu c nc. Sn lng xut khu du th v than
tng trng khng n nh. Khi lng xut khu du th ch tng nh trong
nhng nm u ca giai on 2001-2007 ri gim dn. S d c s st gim
ny l do cc m du c dn cn kit trong khi cng tc thm d v mua li
m du mi ca cc nc khc khng t nhiu tin trin.
tit kim ti nguyn v bo v mi trng, trong nhng nm ti kim
ngch xut khu cc mt hng ny s gim dn. Trong n xut khu 2006-
2010, B thng mi iu chnh mc tiu xut khu khong sn, nhin
liu xung cn 9,6% vo nm 2010, trong gi tr xut khu du th cn
6,1 t USD v than cn 325 triu USD.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
55/125
Nhm hng nng lm thy snTrong vng 7 nm 2001-2007, gi tr xut khu cc mt hng ny
tng ln gn gp 3 ln. y l nhng mt hng chu nhiu tc ng ca th
trng th gii. Trong nhng nm 2001-2003, do nh hng ca kinh t th
gii suy gim, nhu cu v nng sn, thy sn gim lm gim gi hng lot
mt hng xut khu ch lc ca Vit Nam. Kim ngch xut khu tng rt
chm trong giai on ny. Nhng nm cn li ca giai on 2001-2007, do
tnh hnh kinh t th gii phc hi v chi ph sn xut gia tng; gi tr xut
khu nng, lm, thy sn tng nhanh.
Trong nm 2007, khi lng xut khu cc mt hng nng sn c phn
gim hoc tng khng nhiu. Tuy nhin, gi tr xut khu li tng rt cao so
vi nm 2006. Nguyn nhn l gi nng sn th gii ang trn ln gi.
u nm 2008, th gii i mt vi cuc khng hong lng thc khi gi
hu ht cc nng sn chnh nh: bp, la m, go u tng gp 2-3 ln trong
vng cha y hai nm.
*Tm li, do c qu trnh pht trin lu di, khai thc phn ln
tim nng nn hot ng xut khu nng, lm, thy sn ca Vit Nam nhng
nm qua c xu hng tng trng chm li v khi lng, nhng vn gia
tng nhanh v gi tr do gi c th gii c xu hng tng ln. Vic gia nhp
WTO t ngnh xut khu nng, lm, thy sn trc nhng thi c v
thch thc mi. cc mt hng ny thc s tr thnh th mnh ca xut
khu Vit Nam, v lu di cn pht trin theo hng: nng cao dn cht
lng sn phm, gia tng hm lng ch bin, y mnh hot ng xy dng
v qung b thng hiu, pht trin h tng php l.
Nhm hng ch bin: y l nhm hng gm nhiu mt hng xut khu
ch lc nh: dt may, giy dp, sn phm c kh, sn phm g, sn phm
nha, in t, th cng m ngh C th phn chia cc mt hng ny
thnh hai nhm:
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
56/125
Hng ch bin chnh: th cng m ngh, dt may, giy dp, thc
phm ch bin, ha phm tiu dng, sn phm c kh in, vt
liu xy dng, sn phm g
Hng ch bin cao: in t v linh kin my tnh, phn mm
Dt may, da giy:
Tnh hnh xut khu dt may, da giy ca Vit Nam 7 nm qua lun
n nh. Tc tng trng bnh qun ca ngnh dt may l 23%, da giy
l 15,3%. Hai ngnh ny c chung c im l s dng nhiu lao ng,
ph hp vi li th lao ng gi r Vit Nam. Nhng hn ch ca cc
ngnh ny l ph thuc vo ngun nguyn liu ca nc ngoi (60%-
70%), hao ph in nng ln.
Sn phm g
Cc sn phm g gia tng gi tr xut khu mt cch u n trong
giai on 2001-2007. Trong vng 7 nm, gi tr xut khu tng gp 7 ln.
Nm 2004 c tc tng trng k lc 81%, qua a g vo nhm
hng c gi tr xut khu trn 1 t USD. Gia nhp WTO m ra nhng
thun li v c kh khn cho ngnh ch bin g xut khu.
My tnh v linh kin in t:
Ngnh xut khu hng in t v linh kin my tnh ang ngy cng
c vai tr quan trng trong c cu xut khu ca Vit Nam. Nu nh
khng tnh nm 2002 xut khu mt hng ny gim i do nh hng ca
suy thoi kinh t th gii th tc tng trng xut khu bnh qun ca
mt hng ny giai on 2003-2007 t 29,4%, cao nht trong s cc mt
hng ch lc
*Tm li, vn nan gii i vi cc sn phm ch bin: dt may, da
giy, sn phm g, sn phm nha l ngun nguyn, ph liu phn ln
phi nhp khu t nc ngoi. Do vy, gi tr gia tng ca sn phm xut
khu cha cao, cc doanh nghip cha thc s ch ng trong vic k kt
cc hp ng. Nhiu sn phm ch bin cn mang tnh cht gia cng.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
57/125
1.3 Tr gi xut khu phn theo khi nc:
Ngy 14/11/1998, cc thnh vin ca APEC thng qua vic kt np
Vit Nam lm thnh vin chnh thc ca APEC; nh du bc i quan trng
trong tin trnh hi nhp kinh t khu vc, quc t ca nc ta. Giai on t
nm 2000 ti 2008, tr gi xut khu ca Vit Nam vo th trng APEC
tng mnh m. Th trng APEC cng c tim nng rt ln i vi Vit
Nam, chim trn 80% kim ngch bun bn, 75% vn u t nc ngoi v
trn 50% ngun vin tr pht trin (ODA). Xut khu ca Vit Nam vo cc
nc v vng lnh th thuc APEC kh ln. Nm 2005 chim 71,6% tng
kim ngch xut khu sang tt c cc nc trn th gii. Nh vy y l mt
th trng tim nng ca Vit Nam cn quan tm ti.
Trong nhng nm qua, th trng xut khu sang cc nc EU cng t
c nhiu kt qu to ln. Nm 2000, Vit Nam v Lin minh chu u (EU)
k nim 10 nm ngy thit lp quan h ngoi giao (28-11-1990 - 28-11-
2000) v 5 nm ngy k Hip nh khung v hp tc Vit Nam - EU (17-7-
1995 - 17-7-2000). Quan h hu ngh v hp tc nhiu mt gia Vit Nam v
EU t c nhng kt qu ln, to tin cho nhng bc pht trin tip
theo. Quan h bun bn thng mi Vit Nam - EU pht trin rt kh quan.
Nm 1999, tng kim ngch xut nhp khu hai chiu t gn 4.500 triu
USD, trong Vit Nam xut khu hn 3.300 triu USD, nhp khu 1.120
triu USD. Su thng u nm 2000, Vit Nam xut khu sang EU t
khong 1.400 triu USD. Nhng mt hng ch yu Vit Nam xut khu sang
EU bao gm hng dt may, giy dp, thy sn, c-ph, th cng m ngh...
Vit Nam nhp khu t EU ch yu l my mc, thit b cng nghip, ha
cht, tn dc, thc phm ch bin... Vit Nam v EU dnh cho nhau ch
i ng ti hu quc (MFN) v EC cam kt dnh cho hng ha xut x t
Vit Nam ch u i ph cp (GSP), gia hn v tng hn ngch nhp khu
hng dt may ca Vit Nam. c bit t cui nm 1999 n tha nhs 10/2000,
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
58/125
EU cng nhn hn 40 doanh nghip xut khu thy sn Vit Nam vo
danh sch 1, tc l t tiu chun cht lng v v sinh ca EU, c xut
vo th trng EU m khng b kim tra thng xuyn. y l mt li th
quan trng i vi cc hng xut khu thy sn ca Vit Nam v cc doanh
nghip cha c cng nhn vo danh sch 1 cn tip tc phn u t
c tiu chun v cht lng v v sinh m EC quy nh.
Nm 2000, xut khu sang EU chim khong 25% tng kim ngch xut
khu ca Vit Nam, trong khi , gi tr thng mi ca EU vi Vit Nam
ch chim 0,12% tng kim ngch ngoi thng ca h. Do , vic nhp siu
i vi th trng Vit Nam khng c nh hng g i vi quan h bun
bn - thng mi ca EU ni chung. Tuy vy, v lu di lc nn kinh t Vit
Nam pht trin n nh v c tch ly kh, chng ta cng cn tranh th
nhp khu nhng mt hng c hm lng cng ngh v k thut cao t khu
vc Ty - Bc u.
u nm 2007, thi gian khi Vit Nam gia nhp WTO , xut khu ca
Vit Nam qua tr trng EU tng 28% so vi cng k nm 2006. Cc
nhm hng ng u v gi tr xut khu trong 7 thng qua ch yu vn gm
cc mt hng truyn thng l thy hi sn (tng hn 26%), dt may (tng
16%), cc sn phm g (tng 16%) v giy dp (tng 10%)
Nm 2009, tng kim ngch xut nhp khu Vit Nam EU t 15,2 t
USD, gim 6,67% so vi nm 2008, trong xut khu ca Vit Nam vo
EU t 9,38 t USD, gim 13,57%, nhp khu ca Vit Nam t EU t 5,83
t USD, tng 7,07% so vi kim ngch nm 2008.Theo , c, Anh, Php
v H Lan lun l nhng th trng xut khu ln nht ca Vit Nam trong
khi EU vi tc tng trng trung bnh 20%/nm. Tuy vy, hin nay cc
doanh nghip xut khu ca Vit Nam ang ng trc nhng ro cn ln
khi bc sang th trng EU.
Kh khn th nht l th hiu, phong cch tiu dng, ngn ng, vn
ha kinh doanh ca mi nc, mi vng khc nhau, trong khi hng ha
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
59/125
vo th trng EU li c lu thng trn ton b 27 nc. Nh vy, vic to
ra mt sn phm v a sn phm vo c mt nc v phi thch ng vi
26 nc cn li l mt thch thc khng nh i vi cc doanh nghip Vit
Nam. Bi nu khng th cc doanh nghip Vit Nam s phi chuyn tng l
hng nh vo thch ng vi tng vng, min, quc gia hay nhm tiu
dng. Nh vy th hiu qu quy m kinh t s khng cao.
Kh khn th 2 m doanh nghip Vit Nam gp phi hin nay l th
trng EU l th trng c nhiu quy nh k thut kh kht khe vi mc
ch l bo v tt nht sc khe con ngi, bo v mi trng, pht trin bn
vng...V v vy khng th doanh nghip no cng c th p ng c cc
tiu chun, yu cu k thut ny. C th, nm 2009, Lut Ha cht Reach c hiu lc, vic s dng bt k ha cht no u phi ng k v nghin
cu tc ng ca ha cht. Tuy doanh nghip Vit Nam khng xut khu ha
cht nhng li s dng ha cht cho hng ha khc, do vy doanh nghip
phi mua ha cht c ngun gc v phi nghin cu tc ng nn chi ph gia
tng. ng thi quy nh v IUU (chng nh bt c bt hp php, khng
khai bo v khng qun l) cng c p dng t thng 6/2009, yu cu
giy php nh bt vi cc sn phm hi sn, to thm th tc hnh chnhcho vic xut khu.
Cng vi vic p dng cc quy nh mi trong nm 2009 va qua, y
ban Chu u (EC) cng y mnh vic kim tra an ton v sinh thc phm
vo nhm hng thy sn, nng sn, mt ong, kim tra xut s hng Vit
Nam, iu tra gian ln thng mi...EU hin ti vn ang c gng duy tr
chnh sch bo h sn xut ni khi. Vic tng trng xut khu qu nhanh
vo y cng c th a n nhng hu qu khng mong mun l EU s tinhnh cc bin php t v, chng bn ph gi. y cng l mt trong nhng
kh khn ca doanh nghip Vit Nam bi doanh nghip va phi tm cch
tng cng xm nhp th trng v va phi tnh mc th no khng
phi l i tng ca cc bin php bo h.
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
60/125
Trong bi cnh khng hong kinh t nm 2008 2009, ch ngha bo
h cng gia tng ti EU. Hin ti, mt s sn phm ca Vit Nam nh giy
m da, xe p, cht ci inox vn b p thu chng bn ph gi cao trn th
trng chu u. Thng 12/2009, trc sc p bo h sn xut ni khi, EC
cng b gia hn thu chng bn ph gi giy m da ca Vit Nam vi
mc thu 10% trong vng 15 thng k t thng 1/2010. C ph l mt trong
nhng mt hng xut khu truyn thng ca Vit Nam. Nm 2009 xut khu
c ph ca Vit Nam vo EU gim 18%.EU l th trng xut khu mc tiu
khng ch ca Vit Nam m cn ca nhiu nc khc.
Nm 2009, trong bi cnh suy thoi kinh t ton cu, khi nhu cu tiu
th gim, nhng nhiu nc li chn gii php y mnh xut khu vtqua khng hong khin cnh tranh ti EU ngy cng gay gt, nht l cnh
tranh vi cc doanh nghip trong khi EU m mnh m nht l doanh nghip
cc nc ng u mi gia nhp EU. Nhng nc ng u ny c mt s
ngnh hng kh tng ng vi nhm hng xut khu ca Vit Nam trong
khi li c hng c ch u i thng mi ni khi. Nh vy thc y
hn na quan h thng mi vi EU (trc ht l vi cc nc thnh vin
quan trng nh c, Php, Anh, Italy), doanh nghip Vit Nam cn phinng ng hn, a dng mt hng, nng cao cht lng, tm hiu lut l ca
EC, nm bt c hi v phi hp tt gia cc doanh nghip trong quan h
bun bn vi EU.
1.4 Mt s mt hng xut khu ch lc ca Vit Nam.
Du th.Nm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Sn
lng
15423.5 16731.6 16876.0 17142.5 19500.6 17966.6 16442.0 15062.0 13752.3
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
61/125
Nm 2006, Tng cng ty Du kh Vit Nam b tr k hoch khai thc
20,86 triu tn du th quy i (tng 1,5 triu tn so vi mc thc hin
trong nm 2002). y l nm u tin nc ta khai thc trn 20 triu tn du
th quy i. Trong c 17,6 triu tn du th v 3,7 t m3 kh thin nhin.
D kin n nm 2010, ngnh Du kh nc ta s khai thc t trn 30 n 32
triu tn du th quy i, nhm p ng cc ngnh nng lng v sn xut
cng nghip ca c nc.
Theo s liu ca tng Cc Thng K:
Biu gi tr xut khu du th ca Vit Nam qua cc nm 2004-2008
Hin nay, th trng tiu th du th Vit Nam ch yu l khu vc chu
- Thi Bnh Dng nh: Trung Quc, Singapore, Australia, Indonesia,
Thi Lan, Nht Bn... Cc khch hng mua du ch yu l cc hng v tp
on du kh ln trn th gii nh: Shell, BP (Anh quc); Exxon Mobil,
Chevron (M); Chinaoil, Sinopec, Sinochem... (Trung Quc); Sumitomo,
Sojitz, Mitsubishi (Nht Bn)... Bn cnh cc khch hng mua du truyn
thng, Petechim cng Tng cng ty Du kh Vit Nam v ang thit lp
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
62/125
cc mi quan h hp tc kinh doanh du th vi cc khch hng mi trong v
ngoi khu vc.
Dt may
Dt may l 1 trong nhng mt hng xut khu ch lc ca Vit Namtrong nhng nm gn y bn cnh du m, thy sn. Hin nay ngnh dt
may v ang to ra hn 2 triu vic lm trn c nc, s lng lao ng
ny tp trung ch yu cc thnh ph ln, c bit l H Ni v Thnh ph
H Ch Minh v cc tnh ln cn. Vit Nam vi th trng rng ln, lc
lng lao ng sn c vi gi r, c bit sau khi chng ta gia nhp WTO
ro cn v hn ngch c xa b th xt khu dt may c xem l mc
tiu trng tm pht trin trong thI k mi.V xut khu, xut khu hng dt may Vit Nam nm 2006 t 5,8 t
USD, trong , kim ngch xut khu ca Vinatex chim trn 1,7 t USD.
Nhng do ch yu lm gia cng hoc lm hng FOB s dng nguyn ph
liu nhp khu nn kim ngch nhp khu ca ngnh dt may cng... xp x
kim ngch xut khu (khong 5,65 t USD). Trong , nhp vi 52%, nguyn
ph liu 34%, si 10%, bng x 4%. Hin Vit Nam ang c xp hng
16/153 nc xut khu dt may trn th gii. Mc tiu hng n l a VitNam ln top 10 nc xut khu hng dt may.
Kim ngch xut khu hng dt may giai on 2000 2006
n v : Triu USD
Nm Kim ngch2000 1.892
-
8/9/2019 Ngoai thuong VN 2000 - 2010
63/125