-
Nhng cm t vit tt trong lun vn
BCH : Ban chp hnh
Cn : Cn thit
C : Cao ng
CL C. Lp : Cng lp
CM : Chuyn mn
CP : Chnh ph
DL D. Lp : Dn lp
H : i hc
GV : gio vin
GD&T : Gio dc v o to
HB : Ho Bnh
HVT : Hong Vn Th
LHP : L Hng Phong
N - N. nh : Nam nh
NB N. Bnh : Ninh Bnh
TB : Trung bnh
THCS : Trung hc c s
THPT : Trung hc ph thng
TN : Thanh nin
TTHN : Trung tm hng nghip
TW T : Trung ng
Y :Yu
-
M u--------------
2
-
1. L do chn ti v lch s nghin cu vn .
1.1. L do chn ti.
TR ong nhng nm gn y c nhiu cng trnh nghin cu s pht
trin v mi mt ca cc nc c tc pht trin nhy vt nh Nht Bn, Hn Quc...
T kt qu nghin cu ca nhiu cng trnh khoa hc, UNESCO v cc nc pht
trin c rt v khng nh: u t cho gio dc l u t cho pht trin; Th k 21
l th k cnh tranh v Gio dc. Trn thc t iu v ang xy ra vi mc
ngy cng mnh m. Cc quc gia coi Pht trin Gio dc l cha kho vng y
nhanh tc pht trin t nc, l tiu ch quan trng nh gi s pht trin ca
mt quc gia.
i vi nc Vit Nam ta, ngay t khi thnh lp, ng v Nh nc ta ch
trng n pht trin gio dc, c bit l i hi VI,VII,VIII v i hi IX ca
ng. Trong cng cuc i mi, y mnh cng nghip ho, hin i ho t nc,
ng ta xc nh: Cng vi khoa hc cng ngh, gio dc l quc sch hng
u. i hi ng Cng sn Vit Nam ln th IX khng nh: Pht trin gio
dc v o to l mt trong nhng ng lc quan trng thc y s nghip cng
nghip ho, hin i ho, l iu kin pht huy ngun lc con ngi yu t c
bn pht trin x hi, tng cng kinh t nhanh v bn vng. i hi ch trng:
Tip tc nng cao cht lng ton din, i mi ni dung phng php dy v hc, h
thng trng lp, h thng qun l gio dc, thc hin: chun ho, hin i ho, x
hi ho... (Vn kin i hi ng IX).
Gio dc v o to l nn mng to ra ngun nhn lc c trnh cao,
p ng yu cu y nhanh tc pht trin t nc. nh gi v Gio dc, ng ta
lun xc nh nhng thnh tu quan trng ca Gio dc gp phn tch cc vo
vic y nhanh tc pht trin t nc trong thi k i mi. Tuy nhin ng ta
cng thng thn nh gi : cht lng gio dc ni chung vn cha p ng tt yu cu
ca thi i. iu do nhiu nguyn nhn song c bn l do cng tc qun l gio
dc nh Ngh quyt Trung ng II (kho VIII) ch: Cng tc qun l gio dc
3
-
cn nhng mt yu km, bt cp. Cho n nay nguyn nhn ny vn cha khc phc c bao nhiu.
Trong chin lc pht trin kinh t - x hi Vit Nam 2001 - 2010, ng v
Nh nc ta nhn mnh:
i vi mc tiu, ni dung phng php chng trnh gio dc cc cp bc
hc v trnh o to, pht trin i ng nh gio, p ng yu cu va tng quy
m, va nng cao cht lng gio dc, hiu qu v i mi phng php dy hc, i
mi qun l gio dc, to c s php l v pht huy ni lc pht trin gio dc
Mc tiu v nhim v ca ngnh Gio dc - o to l: Nng cao dn tr, o
to nhn lc, bi dng nhn ti. Nh vy bi dng nhn ti l mt trong ba nhim
v quan trng, i hi ba bc hc: ph thng, gio dc ngh nghip; gio dc i
hc v sau i hc phi ch trng, trong cp hc THPT l cp hc tin ; pht
hin v bi dng to ngun cho cc b phn gio dc khc thc hin nhim v
ny.
Chin lc pht trin Gio dc 2001 - 2010 cng ra by nhm gii
php ln i mi v pht trin Gio dc, trong "i mi cng tc qun l Gio
dc" l gii php t ph.
Sn La l mt tnh min ni kh khn kh v giao thng, ngho v ti
nguyn v tim lc, kinh t chm pht trin, ngun nhn lc c trnh cao ngho,
nhn ti him v kh thu ht. p ng nhu cu pht trin ca tnh, c th i
tt, n u, ngy cng rt ngn khong cch vi cc tnh min xui, hn bao gi
ht, Sn La cn c mt ngun nhn lc c trnh v mt i ng nhn ti ngy
cng ng o phc v nhu cu pht trin nhanh v bn vng. Chnh v vy,
nhim v ca ngnh GD&T Sn La hn bao gi ht ang ng mt vai tr cc k
quan trng trong s nghip i mi, cng nghip ho v hin i ho Sn La.
Trong nhng nm gn y, gio dc Sn La c nhiu bc tin, nhiu c
gng trong i mi. Tuy nhin gio dc Sn La vn cha p ng c yu cu ngy
cng cp bch ca s nghip cng nghip ho, hin i ho. Cc nh trng ni
chung, trng THPT ni ring cha y nhanh c tc i mi. Cng tc qun l
4
-
gio dc ni chung, qun l ca hiu trng trong cc nh trng ni ring chm i
mi, nghip v qun l trnh khng chun, t c o to chnh quy.
Trng THPT Chuyn Sn La, bn cnh vic thc hin nhim v ca mt tr-
ng THPT bnh thng, nh trng cn c nhim v: pht hin v bi dng nhng ti
nng cho tnh ni ring v cho t nc ni chung. Trng THPT Chuyn Sn La c
thnh lp t nm 1995, tri qua 9 nm pht trin, Nh trng ng gp c
nhiu thnh tch quan trng gp phn pht trin gio dc Sn La. L mt trng
THPT chuyn min ni, non tr, song vi s sng to trong qun l, nh trng
tng bc trng thnh, ln mnh. n nay, nh trng c ti 30 lp vi trn mt
ngn hc sinh c 64 cn b, gio vin lm cng tc ging dy v phc v. Nh trng
c 8 mn chuyn v cn phi m thm cc mn chuyn tin hc v ngoi ng.
Trong qu trnh pht trin ca mnh, nh trng t c nhng thnh tch quan
trng: lun t trng tin tin xut sc, t l thi vo cc trng i hc, cao ng
t trn 60%, s gii hc sinh gii quc gia tng dn...
Tuy nhin khi xem xt kt qu gio dc th thy rng: mt s nm u kt
qu thp, kt qu v cht lng gio dc tng dn vi nm sau , song kt qu
li gim dn hoc khng tng trong nhng nm gn y; c bit l kt qu gio
dc mi nhn c th hin qua kt qu thi tuyn sinh vo i hc v cc k thi
chn hc sinh gii cp quc gia th hin r s khng bn vng v cha pht huy
ht tim nng.
Tm hiu nguyn nhn chng ti nhn thy c nhiu nguyn nhn lm cho
cht lng gio dc ca nh trng khng tng v khng bn vng, cha p ng c
yu cu i hi ca tnh, nh: nguyn nhn t pha ngi dy v khu dy, nguyn
nhn t pha ngi hc, nguyn nhn t c s vt cht... Song mt trong nhng
nguyn nhn chnh l cng tc qun l ca hiu trng cha i mi kp thi vi yu
cu chung ca s i mi gio dc.
V vy, nghin cu c s l lun v thc tin cng tc qun l ca hiu tr-
ng, xut cc gii php tng cng cng tc qun l ca hiu trng nhm nng cao
cht lng gio dc ca nh trng l rt cn thit trong iu kin hin nay i vi
gio dc Sn La. i vi cn b qun l gio dc, nht l nhng ngi trc tip lm
5
-
mt phn vic qun l ca hiu trng trong nh trng THPT Chuyn Sn La ni
c c trch giao nhim v gio dc mi nhn, vic nghin cu thc trng, tm ra
cc gii php nhm nng cao cht lng gio dc nh trng l cn thit, cp bch
trong giai on hin nay.
Xut pht t c s l lun v thc t trn, kt hp vi kinh nghim thc tin
ca bn thn, ti chn ti nghin cu Mt s gii php qun l ca hiu trng
nhm nng cao cht lng gio dc trng THPT Chuyn Sn La; nhm ng gp
mt phn cng sc ca mnh vo vic xy dng h thng cc gii php qun l nh
trng THPT, v qun l nh trng THPT chuyn.
1.2. Lch s nghin cu vn .
Gio dc l hin tng x hi c bit ca loi ngi. Gio dc l s truyn th
nhng tri thc, kinh nghim sng t th h i trc cho th h i sau, ng thi th h
sau va lnh hi, va sng to ra nhng tri thc mi. Chnh v vy gio dc ra i v
tn ti cng s pht trin ca x hi loi ngi, do gio dc c loi ngi sm
quan tm, thc y pht trin v c mi quc gia dn tc ch trng nghin cu.
Trn th gii c nhiu cng trnh nghin cu nhm nng cao cht lng gio dc. C
nhiu cng trnh nghin cu v gio dc t thi c i, trung cn i li cc t t-
ng, cc gi tr c pht huy n tn ngy nay nh: X c rt(429-347) vi Phng
php trong gio dc, Khng T v nhiu hc tr ca ng ni ting vi ci o v h thng phng php gio dc do ng sng to ra.... Trong x hi hin i
hin nay, cc dn tc, cc quc gia u ch trng gio dc. Cc nc pht trin c
nhiu cng trnh nghin cu v i v gio dc, cc cng trnh u kt lun: u
t cho gio dc l u t cho pht trin; gio dc l cha kho y nhanh tc
pht trin t nc. Nhiu quc gia coi gio dc l quc sch hng u trong chin l-
c pht trin; v gio dc ang tr thnh mt lnh vc cnh tranh trn ton cu. iu
cho thy cc cng trnh nghin cu nhm nng cao cht lng gio dc cng nh
nghin cu v cng tc qun l ca hiu trng c rt nhiu.
nc ta cng c nhiu cng trnh nghin cu v gio dc ni chung v
v qun l gio dc ni ring. Qun l gio dc l mt lnh vc rt rng ln nn c
6
-
rt nhiu cng trnh nghin cu. Di y xin gii thiu mt s cng trnh nghin cu
v qun l nh trng, trng chuyn v qun l ca Hiu trng phc v mc ch
nng cao cht lng gio dc ca mt nh trng, nh mt s ti sau y:
+ C s l lun v thc tin ca vn dy thm hc thm gio dc ph
thng ( ti khoa hc ca Mc Vn Trang - 2001): Nghin cu nh gi v tnh
hnh dy thm, hc thm trong cc nh trng ph thng. ti tm ra nhng c
s ca vic dy thm, hc thm, cp n thc trng v vic qun l hot ng
ny.
+ Nghin cu nh gi kt qu thc hin ch trng chnh sch pht trin
loi hnh trng chuyn ( ti khoa hc ca o Vn Vy - 2000): Nghin cu tng
hp, nh gi vic thc hin cc ch trng chnh sch ca cc trng chuyn. ti
nghin cu v h thng chnh sch i vi trng chuyn; nh gi tng hp thc
trng tc dng ca h thng chnh sch i vi trng chuyn.
+ Nhng gii php tng cng qun l hot ng dy v hc ca trng
THPT Ngan Da, Hng Dn, Bc Liu (Lun vn Thc s ca Trng Hng Vit):
T vic nghin cu thc trng qun l hot ng dy hc ti trng THPT Ngan Da,
tc gi xut mt s gii php tng cng qun l hot ng Dy Hc trn lp.
+ Nhng bin php qun l hot ng ngoi gi ln lp ca hc sinh trng
THPT Nam Sch, Hi Dng (Lun vn Thc s ca Nguyn Th Tin): Nghin
cu, nh gi thc trng v ni dung qun l hot ng gio dc ngoi gi ln lp
ca trng THPT Nam Sch, tc gi xut mt s gii php qun l hc sinh ngoi
gi chnh kho trong nh trng.
+ Ci tin cng tc kim tra qu trnh dy hc v gio dc ca hiu trng
(Lun vn thc s ca Ngc Bch - 1997): xut mt s bin php ci tin
cng tc kim tra ca hiu trng.
+ Cc bin php ci tin qun l dy hc ca hiu trng trng THPT
chuyn thnh ph H Ch Minh (Lun vn thc s ca Nguyn Bc Dng - 2004):
T thc trng qun l ca 6 trng chuyn thnh ph H Ch Minh, tc gi xut
mt s bin php qun l ca hiu trng trong nh trng chuyn.
......
7
-
Tuy cc cng trnh nghin cu v qun l ca hiu trng i vi mt nh tr-
ng THPT chuyn l rt nhiu, song cha c ti no nghin cu v qun l ca
hiu trng i vi trng THPT Chuyn Sn La - mt trng THPT chuyn mt tnh
min ni kh khn, mi c thnh lp.
iu thi thc ti thc hin ti:
Mt s gii php qun l ca hiu trng nhm nng cao cht lng
gio dc trng THPT Chuyn Sn La .
2. Mc tiu nghin cu.
Trn c s vn dng cc kin thc v khoa hc qun l vo nghin cu thc
trng cng tc qun l ca hiu trng trng THPT Chuyn Sn La; tp trung nghin
cu su v cc ni dung qun l c nh hng trc tip n cht lng dy - hc, i
chiu so snh vi cc trng THPT trong tnh v mt s trng chuyn cc tnh bn,
t xut mt s gii php c bn nhm tng cng hiu qu qun l ca Hiu tr-
ng nng cao cht lng gio dc trng THPT Chuyn Sn La.
3. i t ng v khch th nghin cu .
3.1. i tng nghin cu.
Cng tc qun l ca hiu trng trng THPT Chuyn Sn La.
3.2. Khch th nghin cu.
Qun l nh trng trng THPT Chuyn Sn La.
4 . Phm vi nghin cu.
Qun l ca Hiu trng trng THPT Chuyn Sn La t nm 2000 n 2005.
Trong nghin cu su v cc vn sau:
+ Qun l qu trnh dy hc v gio dc ca Nh trng THPT Chuyn Sn
La.
+ Qun l i ng gio vin, hc sinh ca Nh trng.
+ Mt s hot ng qun l khc c nh hng ln n cht lng dy hc
v gio dc trong nh trng THPT Chuyn Sn La.
8
-
5. Nhim v nghin cu.
5.1. Nghin cu tng quan v l lun qun l, qun l ca hiu trng trong
nh trng v nh trng THPT chuyn. Trong i su v cc ni dung:
- Mt s quan nim c bn v cc vn :
.) Qun l v cc chc nng qun l .
.) Qun l ca hiu trng mt nh trng.
.) Cht lng Gio dc ca mt nh trng THPT v trng THPT chuyn.
- Nhim v o to v bi dng nhn ti i vi s nghip cng nghip ho,
hin i ho t nc trc xu th hi nhp.
- Vai tr ca h thng trng chuyn trong phc v nhim v bi dng nhn
ti.
5.2. nh gi thc trng v cng tc qun l ca hiu trng i vi trng
THPT Chuyn Sn La.
5.3. xut mt s gii php nhm tng cng hiu qu qun l ca Hiu tr-
ng nng cao cht lng gio dc ca trng THPT Chuyn Sn La.
5.4. Th nghim tnh kh thi ca cc gii php xut.
6. Ph ng php nghin cu.
6.1. Phng php nghin cu l lun, tham kho ti liu: Nghin cu cc vn
bn v ng li, ch trng, chnh sch ca ng v Nh nc v gio dc v o to,
c bit l v h thng trng chuyn; cc bo co tng kt nh gi, rt kinh nghim
v gio dc ca cc trng THPT trn a bn tnh Sn La v trng THPT Chuyn
Sn La; cc ti liu, gio trnh v khoa hc s phm, khoa hc qun l; cc vn bn
php lut hin hnh v gio dc v o to; cc iu l, ni qui, qui ch trong gio
dc - o to ...
6.2. Phng php nghin cu thc tin:
+ Phng php quan st: quan st cng tc qun l ca hiu trng trng THPT
Chuyn Sn La. Quan st vic qun l gio vin v hot ng dy ca h, quan st
vic qun l hc sinh v hot ng hc. Quan st vic lp k hoch, t chc, ch o,
kim tra ca hiu trng i vi cc lnh vc khc trong nh trng...
9
-
+ Phng php phng vn: trao i vi cc cn b qun l gio dc S Gio
dc - o to Sn La, cc hiu trng, hiu ph mt s trng THPT trong tnh, mt
s hiu trng, hiu ph trng THPT chuyn v cng tc qun l ca hiu trng. Trao
i vi gio vin v hc sinh trong nh trng THPT Chuyn Sn La.
+ Phng php iu tra bng phiu hi: Xin kin kho st i vi cn b
qun l gio dc, cc gio vin trc tip ging dy trong trng THPT Chuyn Sn
La.
6.3 Phng php chuyn gia: Tham kho kin v tnh kh thi ca cc gii
php ca mt s i tng sau: Cn b qun l gio dc trong tnh; cc chuyn gia
xy dng chng trnh gio dc; gio vin dy trng chuyn ca mt s tnh khc nh:
Nam nh, H Nam, H Ni, Ninh Bnh, Ho Bnh6.4 Phng php thng k.
7. cu trc lun vn.
Lun vn gm:
* M u
* Chng I
Mt s vn l lun.
* Chng II
Thc trng cng tc qun l ca hiu trng trng THPT Chuyn
Sn La.
10
-
* Chng III
Mt s gii php c bn tng cng hiu qu qun l ca hiu tr-
ng nng cao cht lng gio dc trng THPT Chuyn Sn La.
* Kt lun v kin ngh.
* Danh mc cc ti liu tham kho.
* Ph lc: mu phiu trng cu kin.
Chng I
Mt s c s l lun v qun l
11
-
1.1. Mt s khi nim v quan nim c bn v qun l .
1.1.1 Mt s khi nim v qun l.
Theo quan im iu khin hc: Qun l l chc nng ca nhng h c t
chc, vi bn cht khc nhau (sinh hc, x hi hc, k thut...) n bo ton cu trc
cc h, duy tr ch hot ng. Qun l l tc ng hp quy lut khch quan, lm
cho h vn ng vn hnh v pht trin.
Theo Mc: Bt c lao ng x hi hay cng ng trc tip no c thc hin
quy m tng i ln u cn chng mc nht nh n s qun l. Qun l l
xc lp s tng hp gia cc cng vic c nhn v hnh thnh nhng chc nng
chung xut hin trong ton b c th sn xut, khc vi s vn ng ca b phn
ring l ca n.
12
-
Nh vy, Mc lt t c bn cht qun l l mt hot ng lao ng, mt
hot ng tt yu v cng quan trng trong qu trnh pht trin ca x hi loi ngi.
Qun l l khoa hc, v n l lnh vc tri thc c h thng ho v l i
tng nghin cu khch quan c bit. Qun l l khoa hc phn loi kin thc, gii
thch cc mi quan h khch quan - c bit l mi quan h gia ch th v khch
th qun l. i tng nghin cu ca khoa hc qun l l cc mi quan h m cc
mi quan h ny l xut pht t i hi ca cc quy lut khch quan. V vy ngi
qun l phi nghin cu cc quy lut khch quan, cc mi quan h, trnh ngu hng
tu tin, ch quan. Ngy nay Qun l tr thnh mt mn khoa hc c lp nhng
li nm gip ranh gia nhng mn khoa hc kinh t v nhng mn khoa hc thuc
kin trc thng tng. Nh vy, mun qun l thnh cng th phi vn dng tng hp
thnh tu ca nhiu mn khoa hc.
Qun l l mt ngh thut, bi l n l hot ng c bit i hi s
kho lo, tinh t v linh hot nhng kinh nghim quan st c, nhng tri thc c
kt c, ngi qun l qua p dng nhng k nng t chc con ngi v cng vic.
Xcrt, nh trit hc c i Hy lp ni: Nhng ngi bit cch s dng
con ngi s iu khin cng vic hoc c nhn mt cch sng sut. Trong khi nhng
ngi khng bit lm nh vy s mc sai lm trong vic iu hnh c hai cng vic
ny. Qun l l mt ngh thut l v n gn lin vi c nhn ch th, n ph thuc
vo kh nng nm vng nguyn l, vn dng kt hp gia khoa hc v ngh thut.
Suy cho cng th qun l v c bit l qun l gio dc chnh l ngh thut dng
ngi php dng nhn.
...con ngi l tng ho ca cc mi quan h x hi (Cc Mc), v vy ngh
thut dng ngi l mt loi ngh thut cao hn hn cc loi hnh ngh thut khc.
Trong con ngi bao gi cng tn ti hai mt, ngh thut dng ngi l phi bit khai
thc nhng mt tch cc nh ( t trng, kh nng sng to..); hn ch ti a nhng
mt tiu cc nh (ghen t, c nhn...). Dng ngi nn trng dng, khng nn li dng
v cng khng nn tn dng.
13
-
Qun l l hoch nh, t chc, b tr nhn s, lnh o v kim sot cng
vic v nhng n lc ca con ngi nhm t c nhng mc tiu ra.
Hot ng qun l ch pht huy c nhn t con ngi v t c hiu qu cao
khi n to ra c ci ton th chnh th t nhiu c nhn v t liu sn xut ca t
chc x hi. Yu cu v tnh ton th ca t chc mang tnh khch quan, n i hi
cc nh qun l phi xc lp c mc tiu r rng v bit iu hnh h thng ca
mnh ti ch. Hot ng qun l c nhng yu cu khch quan, ph bin i vi
nhng ngi lm qun l, l nhng chc nng chung v c bn ca hot ng
qun l.
1.1.2 Chc nng qun l.
Chc nng qun l l g?
Trong qun l, chc nng l hnh thc biu hin s tc ng ca ch th v
i tng nhm t mc tiu nh. L nhng nhim v c tnh nng nht nh, cn
l s th hin s phn cng lao ng trong lnh vc qun l.
Chc nng qun l l mt dng hot ng qun l c bn m thng qua
ch th qun l tc ng vo khch th qun l, nhm thc hin cc mc tiu xc
nh. Chc nng qun l chim gi v tr then cht, n gn lin vi ni dung ca
hot ng iu hnh mi cp.
C nhiu quan im khc nhau v phn nh cc chc nng qun l tu theo
hng tip cn nh theo hng tc ng, hay theo ni dung tc ng... Song nhiu nh
nghin cu u ng tnh vi cch phn nh cc chc nng qun l theo quan im
tip cn h thng, Theo quan im ny th qun l c bn chc nng c bn sau:
Chc nng k hoch: l chc nng trung tm, k hoch c hiu khi
qut l mt bn ghi nhn nhng mc tiu c bn v mt chng trnh hnh ng c
th c hoch nh, trc khi tin hnh thc hin nhng ni dung no m ch th
qun l ra.
Lp k hoch l qu trnh thit lp cc mc tiu ca h thng, cc hot ng
v cc iu kin m bo thc hin c cc mc tiu . K hoch l nn tng ca
qun l, n bao gm nhng ni dung quan trng sau:
14
-
* Xc nh chc nng, nhim v v cc cng vic ca n v.
* D bo, nh gi trin vng.
* ra mc tiu, chng trnh
* Lp k hoch chng trnh
* Nghin cu, xc nh tin
* Xc nh ngn sch
* Xy dng cc nguyn tc tiu chun
* Xy dng cc th thc thc hin.
Chc nng t chc: T chc l sp xp, xp t mt cch khoa hc nhng
yu t, nhng con ngi, nhng dng hot ng thnh mt h ton vn nhm m
bo cho chng tng tc vi nhau mt cch ti u.
L NIN ni: t chc l nhn t sinh thnh ra h ton vn, bin mt tp hp
cc thnh t ri rc, thnh mt th thng nht, ngi ta gi l hiu ng t chc.
T chc l qu trnh sp xp v phn b cng vic, quyn hnh v ngun lc
cho cc thnh vin ca t chc h c th hot ng v t c cc mc tiu ca
t chc mt cch c hiu qu.
* T chc bao gm cc ni dung sau :
* Xy dng cc c cu, nhm (c cu, cu trc)
* To s hp tc lin kt (xy dng m hnh)
* Xy dng cc yu cu
* La chn sp xp
* Bi dng cho ph hp
* Phn cng nhm v c nhn.
Chc nng ch o, lnh o, iu khin: L qu trnh tc ng n cc
thnh vin ca t chc lm cho h nhit tnh, t gic n lc phn u t cc mc
tiu ca t chc. L huy ng lc lng thc hin k hoch, l bin nhng mc
tiu trong d kin thnh kt qu thc hin. Phi gim st cc hot ng, cc trng
thi vn hnh ca h ng tin trnh, ng k hoch. Khi cn thit phi iu chnh,
sa i, un nn nhng khng lm thay i mc tiu, hng vn hnh ca h, nhm
gi vng mc tiu chin lc ra.
15
-
Bao gm cc khu:
* Kch thch ng vin
* Thng tin hai chiu
* Bo m s hp tc trong thc t.
Chc nng kim tra nh gi: Kim tra l nhng hot ng ca ch th
qun l nhm nh gi v s l nhng kt qu ca qu trnh vn hnh t chc.
Nhim v ca kim tra l nhm nh gi trng thi ca h, xem mc tiu d kin
ban u v ton b k hoch t c mc no . Kim tra nhm kp thi pht
hin nhng sai st trong qu trnh hot ng, tm ra nguyn nhn thnh cng, tht
bi gip cho ch th qun l rt ra c nhng bi hc kinh nghim.
Theo l thuyt h thng (Cyberneticque) : Kim tra l gi vai tr lin h
nghch, l tri tim mch mu ca hot ng qun l. C kim tra m khng nh
gi coi nh khng c kim tra, khng c kim tra coi nh khng c hot ng qun l.
Kim tra nh gi bao gm cc ni dung:
* Xy dng nh mc v tiu chun
* Cc ch s cng vic, phng php nh gi
* Rt kinh nghim v iu chnh.
Bn chc nng qun l c bn trn y c mi quan h gn b cht ch vi
nhau, an xen ln nhau, khi thc hin chc nng ny thng cng c mt cc chc
nng khc cc mc khc nhau. Mi quan h gia cc chc nng c bn ca
qun l c th hin nh hnh v di y :
16
Ch o, Lnh o
T chc Thc hin
Kim tra,nh gi
Lp k hoch
-
H.1 : S mi quan h gia cc chc nng qun l.Trong mi hot ng qun l, thng tin qun l ng vai tr v cng quan
trng, n c coi nh l mch mu ca hot ng qun l.
1.1.3 Qun l gio dc:
Qun l nh nc i vi gio dc l: Tp hp nhng tc ng hp quy lut -
c th ch ho bng php lut ca ch th qun l n tt c cc phn h qun l,
nhm lm cho h thc hin c mc tiu gio dc, m kt qu cui cng l cht l-
ng v hiu qu ca qu trnh o to tui tr.
Khoa hc qun l gio dc ra i sau khoa hc qun l kinh t. Do cch nhn
nhn gio dc nhng mc khc nhau, nn nhng khi nim qun l gio dc c
ni dung rng hp khc nhau. Cc nh nghin cu trong v ngoi nc a ra mt
s nh ngha v qun l gio dc nh:
Vit Nam theo tc gi ng Quc Bo th: Qun l gio dc theo ngha
tng qut l hot ng iu hnh phi hp ca cc lc lng x hi nhm thc y
mnh cng tc o to th h tr theo yu cu x hi.
Tc gi Phm Minh Hc cho rng: Vic qun l nh trng ph thng (c
th m rng ra l vic qun l gio dc ni chung) l qun l hot ng dy hc
tc l lm sao a hot ng t trng thi ny sang trng thi khc dn dn
tin ti nc tiu gio dc.
Theo Nguyn Ngc Quang trong cun Nhng khi nim c bn v qun l
gio dc th: Qun l gio dc l h thng nhng tc ng c mc ch, c k
hoch hp vi ch th qun l, nhm lm cho h vn hnh theo ng li v nguyn
l gio dc ca ng. Thc hin c cc tnh cht ca nh trng X hi Ch ngha
Vit Nam. M tiu im hi t l qu trnh dy hc, gio dc th h tr, a h gio
dc n mc tiu d kin tin n trng thi mi v cht.
Trong cun C s l lun khoa hc qun l gio dc tc gi Knacp nh ngha: Qun l gio dc l tp hp cc bin php t chc cn b gio dc, k
hoch ho , ti chnh...nhm m bo s vn hnh bnh thng ca cc c quan
17
-
trong h thng gio dc tip tc pht trin v m rng h thng c v mt s l-
ng cng nh cht lng.
Ta thy rng cc nh ngha trn u quan tm n dy, hc v gio dc.
Trong c ba nh ngha ca Vit Nam u ni n ng li gio dc ca ng,
do gio dc chu s chi phi ca ng. y l nt c trng ca gio dc x hi ch
ngha, ly mc tiu gio dc l con ngi.
D nh ngha th no v qun l gio dc th cng cho thy:
+ Qun l gio dc l mt h thng tc ng c k hoch, c tng, c mc
ch ca ch th qun l n i tng b qun l.
+ Qun l gio dc l s tc ng mt cch kho lo c khoa hc ph hp
quy lut, ln tp th gio vin, hc sinh v cc lc lng gio dc trong v ngoi nh
trng, nhm huy ng h t gic tch cc cng phi hp, tc ng, tham gia vo cc
hot ng gio dc ca nh trng t c mc ch t ra.
T c s l lun, cho thy rng qun l gio dc thc cht l ton b mi tc
ng ca cc cp lnh o, cc c nhn lm nhim v qun l n h thng gio dc
nhm t c nhng mc tiu gio dc.
1.1.4 Qun l tr ng hc .
Trng hc l n v c s tin hnh gio dc - o to. Nh trng l mt
thit ch c bit ca x hi, thc hin chc nng kin to cc kinh nghim x hi
cho mt nhm dn c nht nh ca x hi . Nh trng t chc cho vic kin to x
hi ni trn t c cc mc tiu x hi v t ra cho nhm dn c c huy ng vo
s kin to ny mt cch ti u theo quan nim x hi.
Lch s pht trin ca gio dc v nh trng cho thy rng: dy hc v
gio dc tn ti nh mt hot ng x hi, n gn lin vi cc hot ng ca con ng-
i. N l con ng c bn nht, thun li nht gip cho ngi hc trong khong thi
gian ngn nht c th chim lnh c mt khi lng tri thc, k nng c cht lng v
hiu qu cao nht. Bi v dy hc c tin hnh mt cch c t chc, c k hoch,
c ni dung v phng php s phm ph hp vi c im tm sinh l v c im
nhn thc ca ngi hc. N c din ra c s lnh o, kim tra nh gi v iu
18
-
chnh thng xuyn bi n c t chc thc hin cc c s gio dc, l nh tr-
ng v n c qun l mt cch khoa hc.
Vy th no l qun l nh trng? C rt nhiu nh ngha v qun l nh
trng c cc nh nghin cu gio dc trong v ngoi nc a ra nh:
Theo Phm Minh Hc: Qun l nh trng l thc hin ng li gio dc
ca ng trong phm vi trch nhim ca mnh a nh trng vn hnh theo nguyn
l gio dc, tin ti mc tiu gio dc, mc tiu o to i vi ngnh gio dc,
vi th h tr v vi tng hc sinh.
Trong cun: C s l lun ca qun l gio dc Knacp vit:
Khng i hi mt nh ngha hon chnh, chng ta hiu qun l nh trng
(cng vic nh trng) l mt h thng x hi s phm chuyn bit, h thng ny i
hi nhng tc ng c thc, c k hoch v hng ch ca ch th qun l n tt
c cc mt ca i sng nh trng, nhm m bo s vn hnh ti u v cc mt x
hi kinh t, t chc s phm ca qu trnh dy hc v gio dc th h ang ln
ln.
Mc ch ca mt nh trng l hnh thnh v pht trin nhn cch cho hc
sinh, ngha l sn phm l nhng con ngi c nhng tri thc nht nh, c nhng xu
hng, ch, l tng, tnh cm, ng c, thi quen... theo mt nh hng nht nh;
khng phi l nhng sn phm vt cht n thun hay hng ho. Chnh v vy, qun
l nh trng i hi gt gao hn nhiu so vi cc ngnh qun l khc, v n khng
cho php c sn phm hng.
1.2. Cht l ng gio dc .
1.2.1. Mt s quan nim v cht l ng.
Khi nim cht lng gio dc c hiu theo nhiu cch khc nhau v ang l
mt ch gy nhiu tranh lun trn ton cu.
Quan nim cht lng vn thng c dng t trc n nay mang hm l tng
th cc c im c tnh ca mt sn phm hay mt dch v tho mn cc nhu cu
ca ngi s dng.
19
-
Mt quan nim khc cho rng, cht lng t bn thn n hm cha c hai:
chun mc v s tuyt ho. Cht lng l ci tt nht.
Vi quan nim ny, ngi ta cho rng, cht lng gio dc c o bng mc
hc sinh t cc chun. khng ch l vic hc sinh t cc mc tiu c th do
kho hc t ra m cn pht trin kh nng t ch, nng lc p ng vi khch
quan. S tuyt ho y lin quan n cc khi nim: p, tt, chn tht..., hay ni
n kha cnh o c v thm m ca nhn cch hc sinh.
M, cht lng gio dc c xem l s ph hp ca cc nhim v gio dc
v cc mc tiu gio dc t c vi cc chun trch nhim. H thng trch nhim
t ra cc chun kin thc, k nng trong tng lnh vc m hc sinh cn nm bt,
thng qua cc bi kim tra thu thp cc thng tin v mc tiu gio dc.
Theo quan nim ca cc nh gio dc Canaa, thc o cht lng gio dc
chnh xc nht l kh nng ngi hc c th cng hin c nhng g cho s pht trin
ca x hi....
1.2.2. Quan nim chung v cht l ng gio dc.
D cht lng v cht lng gio dc c hiu theo nhiu cch khc nhau, n
nay vn ang cn gy nhiu tranh ci, ngi ta c th thng nht mt s quan im
rng: cht lng gio dc c o bng cc chun nhm xem xt mc t c cc
nhim v, mc tiu gio dc, th hin kt qu pht trin nhn cch ca ngi hc
nh th no.
Trong mt chng mc nht nh, chng ta c th hiu: cht lng gio dc l
s ph hp ca cc nhim v gio dc c th v cc mc tiu t c v pht trin
nhn cch ca mi c nhn ngi hc vi cc chun trch nhim trong gii hn -
c cng chng chp nhn v thng nht, th hin mc ng gp ca nhn cch
c o to vo s pht trin ca x hi.
Nh vy c th thy khi nim cht lng gio dc l mt khi nim phc tp.
Cc nh gio dc cho rng, nng cao cht lng gio dc, cn tin hnh tng hp
cc bin php nh: xy dng mc tiu gio dc cn t, xy dng chun, ci cch ch-
20
-
ng trnh v qu trnh dy hc, t chc li c cu ca nh trng, xy dng mi trng
hc tp tch cc v cng tc, s dng c ch qun l thch hp....
1.2.3 Cht l ng gio dc ca mt nh tr ng.
Nh trng l mt n v gio dc c s t chc cc hot ng gio dc, nhm
lm pht trin nhn cch ca hc sinh t n nhng chun mc chung m Nh nc
quy nh. Nhim v quan trng ca nh trng l thc hin tng hp cc bin php
thc hin mt cch tt nht, ti u nht nhng nhim v m gio dc t ra p
ng c cc chun quy nh ng thi p ng cc mc tiu gio dc t ra.
nh gi cht lng ca mt nh trng, ngi ta thng da vo nhiu h
thng tiu ch. Cc h thng tiu ch nh gi cng c phn chia theo cc loi trng
hc mang nhng nt c trng nh: h thng tiu ch trng chun; h thng tiu ch tr-
ng chuyn; h thng tiu ch nh gi trng dn tc ni tr; h thng tiu ch nh
gi trng nng khiu c bit......
Theo cng trnh nghin cu: Cc ch s nh gi cht lng gio dc ca
Vin Chin lc v Chng trnh gio dc, nghin cu t nm 2003 n nm 2005
c kt: Cc ch s nh gi cht lng gio dc ph thng cp trng bao gm 4
thnh t; trong mi thnh t c h thng cc tiu ch c bn; trong li bao gm
h thng cc ch s nh lng c th nh sau:
- Bi cnh, bao gm cc tiu ch nh: tnh trng dn c, chnh sch pht trin
GD ph thng, nhn thc v thi ca cng ng, tnh trng pht trin kinh t
x hi ca a phng.....
- u vo, bao gm: ngi hc, chng trnh v ti liu, ngi dy, u t c s
vt cht ca trng, b my qun l nh trng..
- Qu trnh, bao gm: hot ng qun l, hot ng gio dc, hot ng khai
thc v s dng cc ngun lc.
- u ra, bao gm: s pht trin ca ngi hc, s pht trin ca nh trng, li
ch x hi.
Qua cc ch s nh gi trn, c th hiu: thc o cht lng gio dc ca
mt nh trng ph thng c c trng bi mt s ni dung c bn sau:
21
-
+ T l hc sinh t nhng chun v cc mt gio dc (c, tr, th, m..).
Cc chun v tng mt c lng ho bng cc h thng tiu chun c quy dnh
chung cho ton quc, c vn dng vo vic nh gi xp loi i vi tng hc sinh
v hnh kim, hc lc, sc kho, nng lc....
+ Mc pht trin ca nh trng.
Mc pht trin nh trng c o bng mc tin b v cht lng i ng gio
vin, kh nng p ng nhng yu cu v gio dc mc cao hn ca nh trng...
+ Mc ti u trong vic thc hin nhim v gio dc ca nh trng trong
nhng iu kin c gii hn nht nh.....
Nh vy cht lng gio dc ca mt nh trng ph thuc rt nhiu vo cng
tc qun l nh trng. Cha kho nng cao cht lng gio dc nh trng l thc
hin tt cc chc nng qun l nh trng.
1.3. Hc sinh c nng khiu.
1.3.1 Hc sinh c nng khiu : L nhng hc sinh c nhng phm cht t duy
c bit, c kh nng tr thnh nhng c nhn c lp, t nh hng v tham gia c
hiu qu vo qu trnh hc tp sut i.
Nhng hc sinh c nng khiu l nhng hc sinh thng sm bc l nhng
phm cht ca t duy trong qu trnh hc tp.
Trong cng mt iu kin hc tp nh nhau, nhng hc sinh c nng khiu l
nhng hc sinh thng c nhng biu hin vt tri v mt s phm cht nh:
+ Kh nng nhn thc v lnh hi tri thc mi th hin nhanh nhy hn
nhng hc sinh bnh thng.
+ Kh nng c lp v sng to trong t duy, cn s tr gip ca ngi dy t
hn cc hc sinh khc.
+ Kh nng tch hp cc tri thc lnh hi c.
+ Kh nng hnh thnh cc k nng x hi,
+ Kh nng nng t hc.
.....
22
-
Nh vy, hc sinh c nng khiu l nhng hc sinh lun t kt qu cao trong
qu trnh hc tp; p ng c yu cu nng cao dn v hc tp.
1.3.2 Tuyn chn hc sinh c nng khiu.
tuyn chn nhng hc sinh c nng khiu, ngi ta da vo nhng nguyn
tc ht sc cht ch thng qua hng lot cc thng tin thu thp mt cch c h thng
ca vic thc hin cc cc cuc kim tra, thi tuyn v kim tra qua b tets tr tu,
qua cc hot ng c th ca cc em trong lp hc, phng vn, nh gi v cc
thng tin khc t cha m v cng ng v mt qu trnh hc tp ca hc sinh.
nc ta vic tuyn chn hc sinh c nng khiu cng theo nhng nguyn tc
ht sc cht ch: thng qua nhiu cuc thi tuyn kt hp vi kt qu ca c qu trnh
hc tp ca hc sinh.
1.3.3. Mt s nt v m hnh o to hc sinh gii.
Trong lch s pht trin ca x hi loi ngi, ngay t rt sm, cc dn tc,
quc gia sm nhn thc r vai tr ca gio dc trong s pht trin v phn vinh
ca t nc. ng thi cng vi s pht trin ca gio dc, hin ti l nguyn kh quc gia ngy cng c nhn thc su sc v y hn. Chiu hin i s l
cha kho hng thnh t nc trong cc x hi phong kin. n thi hin i, nhiu
nh gio dc, nhiu nh chnh tr coi trng gio dc, quan tm nh mt nhim v
hng u trong chin lc pht trin t nc. Ti nhng nm 1960 th h thng o
to hc sinh gii c m rng v c nhiu nc trn th gii quan tm pht trin.
Cc nc x hi ch ngha c bc tin phong v cam kt mnh vi cc chng trnh
o to hc sinh gii. Sau phi k ti cc nc nh: M, Canaa, Australia, Brazil,
Hy lp, n , Nam Phi v nhiu nc khc. Tu theo quan im nh hng chin lc
v o to hc sinh gii ca chnh ph, mi nc c nhng chng trnh gio dc c
bit hoc xy dng trng chuyn bit nhm o to ti nng cho t nc. Cc trng
chuyn bit cho hc sinh gii thng c nhng tn gi v hnh thc t chc khc
nhau.
Cc hnh thc t chc trng chuyn bit cho hc sinh gii c th l:
23
-
- T chc cc lp chuyn hc su hn mt mn no , ngay trng ph
thng.
- T chc cc trng chuyn, c th trc thuc mt trng i hc, nh trng
chuyn Ton, L thuc i hc Nvxibic (Lin x c), trng chuyn thuc i
hc Baltimore (M)....
- Trong khi cc nc khu vc chu Thi Bnh Dng, c nhiu hnh thc t
chc dy hc cho hc sinh gii, trong trng chuyn, lp chuyn cng c nhiu
nc tin hnh.
1.4. Mt s vn v qun l ca hiu tr ng i vi mt tr ng
chuyn.
1.4.1 Tr ng THPT chuyn v vn qun l hc sinh c nng khiu .
Trng THPT chuyn l mt n v c s gio dc, l mt nh trng
THPT chuyn bit. Nh trng chuyn l ni t chc cc hot ng gio dc cho
nhng hc sinh c nng khiu c tuyn chn theo quy nh v c t chc cc
hot ng dy hc, gio dc theo quy ch dnh cho trng chuyn do B
GD&T quy nh.
Nh vy trng chuyn trc ht l trng THPT, c nhim v trang b cho hc
sinh tui tng ng mt trnh tri thc ph thng cao nht m bo ngi
hc c th tin hnh hc ngh hay tip tc hc ln cao hn cc trng chuyn
nghip. Trng THPT chuyn l mt trng THPT nn c nhim v t chc cc hot
ng gio dc nhm hnh thnh nhng nh hng nht nh trong bn thn ngi hc
v h thng nhng gi tr ca nhn cch theo tiu chun, mc ch t ra. Nhim
v ca mt nh trng THPT bnh thng c Nh nc quy nh r bng mt h
thng chnh sch nh Lut gio dc, iu l trng ph thng, Quy ch ph thng....;
trng THPT chuyn trc ht phi m nhn v hon thnh tt cc nhim v c
quy nh . Bn cnh trng THPT chuyn cn l trng chuyn bit, ni t
24
-
chc cc hot ng gio dc cho nhng hc sinh c nng khiu nhng hc sinh
c phm cht t duy, c nhng nng lc c bit so vi nhng hc sinh cng la tui.
S khc bit gia trng THPT chuyn vi trng THPT bnh thng:
Phn tch nhng quy nh trong h thng chnh sch gio dc, chng ta thy
trng THPT chuyn khc vi trng THPT bnh thng nhng im sau y:
(Xem bng 1.4.1)
Bng 1.4.1. so snh mt s im khc bit c bn
gia trng THPT vi trng THPT chuyn.
trng THPT trng THPT chuynMc tiu gio dc o to nhng hc sinh c
trnh ph thng bc trung
hc, c o c, sc kho, c
thc k lut...; l nhng ng-
i pht trin ton din v c
kh nng tr thnh nhng
cng dn tt.
o to nhng hc sinh trung
hc ph thng pht trin ton
din; c kh nng c lp, t
nh hng v tham gia c
hiu qu vo qu trnh hc
tp sut i, c nhng k
nng, k xo pht huy c
nng khiu ca c nhn...Chng trnh Dy
Hc v gio dc
Chng trnh c quy nh
thng nht cp quc gia.
Kin thc ph thng.
Ch trng i mi phng
php truyn th v lnh hi.
Chng trnh c la chn
theo 3 chng trnh do B
GD&T quy nh.
Kin thc ph thng c nng
cao. Ch trng dy phng
php nghin cu.Thi gian t chc
Dy - Hc
Theo quy nh chung ca
ton quc. (1.0)
Tng cng cc mn
chuyn. (1.5 2.0).S hs/lp 45 35u t gio vin/lp 2,1 3,1Hnh thc t chc
nh trng
Cng lp, Bn cng, Dn lp,
T thc;
Cng lp.
25
-
Khng c lp chuyn. C th c lp ph thng bnh
thng.Do tnh cht chuyn bit, s khc bit v nhiu ni dung quan trng nh bng
trn cp, nn trng THPT chuyn c nhng c trng khc bit vi trng THPT
bnh thng mt s ni dung nh:
+ i tng gio dc trng THPT chuyn l nhng hc sinh c nng khiu
c cng ng cng nhn v tuyn chn.
+ Mc tiu gio dc l phi t nhng chun quy nh chung bn cnh s
pht trin nhng nng khiu ca c nhn, c kh nng t nh hng cho vic hc tp.
+ Chng trnh gio dc, chng trnh dy hc phi p ng mc tiu tng ng.
Chnh v vy trng THPT chuyn c php xy dng chng trnh dy hc ph hp
thc tin nh trng; chng trnh dy hc c la chn trn nn tng ca mt trong 3
loi chng trnh sau: chng trnh chuyn; chng trnh phn ban; chng trnh ph
thng i tr.
+ i ng gio vin phi c trnh t chc dy hc theo phng php t
chc cho hc sinh hot ng chim lnh kin thc vi cp nng cao dn ng thi
phi hnh thnh cho hc sinh nhng k nng nghin cu. Ni cch khc l gio vin
dy chuyn phi c kh nng nghin cu, tng hp v bit dy cch hc v cch t
hc .
Qun l trng, lp hc sinh nng khiu.
* mt s nc trn th gii c cc c quan chuyn trch v vn hc
sinh c nng khiu nh:
- Israel c V gio dc tr em nng khiu trc thuc B gio dc.
- Hn Quc c Trung tm nghin cu v hc sinh nng khiu thuc Vin
nghin cu pht trin gio dc.
- Trung Quc c c quan nghin cu v hc sinh nng khiu thuc Vin
khoa hc Trung Quc.
- M c V lin bang v o to tr em c nng khiu (thnh lp nm
1972).
26
-
.....
Vi mt s v d trn y v s quan tm n qun l hc sinh c nng khiu
mt s quc gia pht trin cho thy cc nc trn th gii quan tm n hc sinh
c nng khiu v qun l loi hnh trng lp ny nh th no.
* Vit Nam, t trc nhng nm 1960, min Bc c phong tro thi hc
sinh gii hai mn Vn v Ton. Cng vi phong tro ny, mt loi hnh lp v tip
l loi hnh trng cp III c bit, c cht lng cao dn dn c hnh thnh v
pht trin r nt, tiu biu l cc tnh thnh nh: H Ni, Nam nh, Ngh An,
Thanh Ho...
Nm 1995, Chnh ph c quy nh 198/CP v vic m nhng lp cp 3
ph thng nhm pht hin v bi dng nhng hc sinh c nng khiu v Ton, vi
mc tiu d thi hc sinh gii Ton quc t.
Nm 1969, Chnh ph li quyt nh m cc lp ph thng chuyn v ngoi
ng. Sau 1975, vic o to hc sinh gii to ngun cho cc trng i hc cng
tr thnh mt yu cu cp bch hn. Phong tro thi hc sinh gii ton quc pht
trin kh mnh trn ton quc v m rng n tt c cc mn. Hin nay mi tnh,
thnh u c t nht mt trng ch yu o to hc sinh gii v mang nhng tn gi
khc nhau nh: THPT nng khiu, THPT chuyn v THPT cht lng cao. Ngoi ra
mt s trng i hc cn c khi chuyn cng o to hc sinh gii bc ph
thng.
Hin nay trn ton quc, dng thc trng v lp chuyn rt a dng, c th
chia thnh 6 loi hnh sau: trng chuyn thun tu ( gm ch c hc sinh chuyn v
gio vin dy chuyn chim khong 30%); trng chuyn c h B (gm hc sinh
chuyn v hc sinh bnh thng chim khong 40%); trng THPT thng nhng c
lp chuyn ( ph bin l trng chuyn ban s hc sinh chuyn chim t l thp);
trng THPT cht lng cao c lp chuyn ( nh trng Chu Vn An H Ni; Quc
hc Tha Thin Hu...); trng THPT chuyn c thm b phn hc sinh mt vi
lp cui ca THCS; khi hoc lp chuyn trong mt s trng i hc.
27
-
iu cho thy, loi hnh trng lp chuyn ca ta hin nay ang tn ti a
dng v phc tp. Chnh v vy vn qun l trng, lp chuyn ang i hi phi
quan tm nghin cu, i mi c c h thng chnh sch quy nh ph hp, mi
xy dng c quy ch trng chuyn n nh v c ban hnh chnh thc thnh php
ch chung thng nht trn ton quc.
Vic qun l trng chuyn hin nay c bn l da trn nn tng h thng
chnh sch quy nh cho loi hnh trng chuyn bit kt hp vi cc vn bn di lut
bng cc thng t hng dn, trong c nhiu ni dung m v ng cho php
chnh quyn a phng ra nhng chnh sch b xung. iu dn ti vic qun l
trng chuyn cng tn ti a dng v ph thuc nhiu vo c im a phng.
1.4.2 Vn qun l ca hiu tr ng trong tr ng THPT chuyn .
Qun l nh trng ph thng thc cht l c tc ng nh hng, c k hoch
ca ch th qun l ln tt c cc ngun lc nhm y mnh hot ng ca nh tr-
ng theo nguyn l gio dc v tin ti mc tiu gio dc.
Trong qun l nh trng th qun l ca hiu trng ng vai tr then
cht. V hiu trng l ngi chu trch nhim cao nht v ton din v ton b cc
hot ng, ton b i sng nh trng theo lut nh.
Trch nhim ca hiu trng trong vic qun l nh trng c quy nh ti
iu 29 - iu l trng ph thng:
Hiu trng l th trng trng hc, i din cho nh trng v mt php l,
c trch nhim v thm quyn cao nht v hnh chnh v chuyn mn trong trng,
chu trch nhim trc B Gio dc; t chc v qun l ton b hot ng ca nh
trng.
Nhim v qun l ca hiu trng cc nh trng c quy nh c th ti iu
30 - iu l trng ph thng:
- Ch o thc hin cc hot ng gio dc ca nh trng, chp hnh y
ch th Ngh quyt v hng dn chuyn mn ca cp trn.
- Xy dng k hoch cng tc v ch o thc hin k hoch cng tc ca cc
t chuyn mn, gio vin ch nhim lp, gio vin b mn, nhn vin nh trng; n
28
-
nh lch cng tc hng thng, hng tun, phi hp iu ho cc hot ng gio dc
trong nh trng.
- Chp hnh nghim tc nhng quy nh v quyn lm ch tp th ca gio
vin, cn b, nhn vin v hc sinh, pht huy tnh tch cc ca h trong mi hot
ng gio dc.
- Qun l cng tc ca gio vin, cn b nhn vin theo k hoch ng k,
c ch thng xuyn kim tra gio vin trong ging dy chuyn mn, lao ng sn
xut, hot ng x hi v cc hot ng khc, d sinh hot on thanh nin theo
yu cu ca t chc nh gi kt qu o to, pht hin nhng sai st kp
thi iu chnh, un nn, nh gi v ghi nhn, xt nh k gio vin, cn b, nhn
vin theo th l quy nh.
- Xy dng i ng gio vin, cn b, nhn vin thnh mt tp th on kt,
t chc nng cao trnh mi mt cho gio vin, cn b, nhn vin.
- Ch o cng tc qun tr hnh chnh ca nh trng.
- Ch o phong tro thi ua Hai tt trong gio vin, cn b, nhn vin v
hc sinh.
- T chc cc hi ngh Cn b Cng chc, hi ngh lin tch thng k v
bt k thc hin ch qun chng tham gia trng hc.
- Thi hnh ch bo co thng k v bt thng vi t chc c s ng v
cp trn v tnh hnh mi mt ca trng.
- Thay mt nh trng giao thip vi chnh quyn a phng, vi cc c quan
on th, n v v c s sn xut chung quanh trng, vi cha m hc sinh, t chc,
ng vin cc lc lng x hi tham gia tch cc vo s nghip gio dc th h tr.
i vi trng THPT chuyn do tnh cht khc bit vi trng THPT bnh
thng, do c nhng c th ring nn trch nhim ca hiu trng trng chuyn cng
c iu l trng ph thng nhn mnh iu 30:
- i vi trng THPT chuyn phi tnh n kh nng pht trin nh trng. T
chc qun l cc hot ng tp dt nghin cu khoa hc cng nh bi dng v pht
trin nng khiu ca hc sinh v mn chuyn.
29
-
iu cho thy: hiu trng trng chuyn c trch nhim nng n hn, phc
tp hn, i hi tnh khoa hc, tnh ngh thut kht khe hn trong qun l ca hiu
trng.
Kt lun.
+ Qun l trng THPT chuyn v bn cht l thc hin tt bn chc nng
qun l trong tng ni dung qun l mt nh trng nh iu l Ph thng quy
nh nhng cp cao hn v c nhng ni dung m trng THPT bnh thng khng
c nh xy dng chng trnh dy - hc, xy dng v t chc n luyn thi hc sinh
gii, t chc nghin cu v hng dn hc sinh tp dt nghin cu khoa hc....
+ Cht lng gio dc ca mt trng chuyn khng ch c o bng cc tiu
chun ca mt trng THPT bnh thng nh: t l xp loi hnh kim; t l xp loi
hc lc; t l tt nghip; t l gio vin tin b v tay ngh...; m cn c o
bng mt s tiu chun khc nh: khng c hnh kim yu, t l hc sinh xp loi
hc lc gii, t l thi vo cc trng i hc, s lng v cht lng cc cng trnh
nghin cu khoa hc, s lng v cht lng gii trong cc k thi chn hc sinh gii
cc cp v mt s k thi khc nh tr tu tr , ti nng sng to tr ....
1.4.3 Nhng ni dung qun l ca hiu tr ng tr ng chuyn.
Qun l nh trng thc cht l qun l gio dc trn tt c cc mt, cc kha
cnh lin quan n hot ng gio dc v o to trong phm vi mt nh trng.
Qun l nh trng bao gm nhng ni dung qun l sau: qun l mc tiu, ni dung
o to; qun l hot ng dy ca gio vin v hot ng hc ca hc sinh; qun l
cht lng o to; qun l vic kim tra, nh gi, xc nhn trnh ; qun l cc
hot ng o to ngoi lp v ngoi nh trng; t chc v iu phi hot ng ca
cc t chc s phm ca nh trng; qun l nhn s; qun l ti chnh v c s vt
cht ca nh trng; phi hp vi cc t chc on th trong nh trng v cc lc l-
ng x hi cng lm nhim v gio dc;...
Qun l mc tiu, ni dung gio dc:
30
-
- Mc tiu o to c hiu l kt qu, l sn phm mong i ca qu trnh
o to. Mc tiu o to ca trng THPT chuyn chnh l ngi hc sinh trng
chuyn tt nghip vi nhn cch c thay i, ci bin thng qua qu trnh o
to. S thay i thng c khi qut ho phm cht (thi trong cc hot
ng, cc quan h, trong lao ng...) v nng lc (gm kin thc, k nng, k xo tr
c v chn tay, c bit l kh nng c lp sng to trong t duy).
- Ni dung gio dc l nhng ni dung tri thc m hc sinh phi lnh hi c
t c mc tiu o to. N bao gm cc nhm ni dung v: chnh tr x hi
(trit hc, gio dc cng dn, dn s, mi trng...); khoa hc k thut cng ngh
(khoa hc c bn, l thuyt k thut c s, cc ni dung thc hnh nhm hnh
thnh nng lc...); th cht v quc phng ....
- Qun l mc tiu, ni dung o to gm hai b phn l : qun l vic xy
dng mc tiu, ni dung o to v qun l vic thc hin mc tiu ni dung .
i vi trng THPT chuyn, mc tiu chung l pht hin v bi dng nhng
hc sinh c nng khiu, lm cho nhng hc sinh ny pht huy tt nhng phm cht
t duy c trc khi vo trng, ng thi mc tiu o to quan trng l hc sinh
nng khiu hnh thnh c phng php c lp, sng to trong t duy, trong nghin
cu; chnh v vy vic xy dng ni dung chng trnh dy hc l ht sc quan trng
v cn thit. y l mt trong nhng ni dung qun l quan trng hng u ca hiu
trng trng chuyn.
Qun l hot ng dy ca gio vin v hot ng hc ca hc sinh.
Qun l hot ng dy ca gio vin thc cht l qun l vic thc hin cc
nhim v ca i ng gio vin v ca tng gio vin.
Qun l hot ng dy ca gio vin c cc nhim v c bn l: theo di, n
c thc hin, nh gi c kt qu thc hin nhim v ging dy; theo di, ch o
thc hin v nh gi c kt qu vic hc tp, bi dng nng cao trnh chuyn
mn v s phm; nm c cc u khuyt im, nh gi c s tin b v mi mt ca
gio vin. Trong ni dung qun l hot ng dy ca gio vin c cc ni dung b
phn nh: qun l vic thc hin quy ch son ging, qun l tin chng trnh,
qun l s i mi phng php, qun l h s, s sch ca gio vin, qun l vic
31
-
dy thm ca gio vin, qun l vic t bi dng nng cao trnh ca gio vin,
qun l vic kim tra nh gi xc nh trnh hc sinh ca gio vin, c bit l
qun l vic pht hin v bi dng hc sinh c nng khiu ...
Qun l hot ng hc ca hc sinh l qun l vic thc hin cc nhim v
hc tp, nghin cu, rn luyn ca hc sinh trong qu trnh gio dc.
Qun l hot ng hc ca hc sinh bao gm nhng nhim v ch yu: theo
di, tm hiu nm c nhng biu hin tch cc v tiu cc trong vic thc hin
nhim v hc tp, rn luyn cng nh bin i nhn cch trong hc sinh; theo di,
thc y, khuyn khch hc sinh pht huy cc yu t tch cc khc phc tiu cc,
phn u vn ln Ni dung qun l ny bao gm cc ni dung b phn nh : qun l vic hc nh, vic hc thm ca hc sinh, qun l s pht trin nhn cch ca hc
sinh....
Qun l cht lng gio dc.
Qun l cht lng gio dc l qu trnh thc hin cc chc nng qun l
s nghip gio dc t c cc tiu chun v cc mc tiu xc nh.
Qun l cht lng nhm nng cao cht lng v hiu qu gio dc c hai khu
ch yu l:
- Khu pht hin l tm ra c nhng yu t, nhng kha cnh yu km trong
ton b qu trnh gio dc; nhng hc sinh yu km ton din hoc tng mt no
.
- Khu x l l ra c cc bin php v t chc thc hin cc bin php
nhm khc phc kp thi nhng yu km pht hin khu trc.
Vic thc hin hai khu ch yu trn bao gm nm bc: (1) Kim tra; (2)
nh gi; (3) Xc nh nguyn nhn; (4) ra bin php ; (5) T chc thc hin
cc bin php.
Qun l vic kim tra, nh gi, xc nhn trnh hc sinh
32
-
Trong qu trnh o to, vic kim tra, nh gi l mt khu c bn, l mt
nhim v thng xuyn ca nh trng, l mt yu t thc y s rn luyn v hc tp
ca hc sinh, v nhiu khi n gi vai tr quyt nh i vi cht lng o to.
Trong mt nh trng THPT chuyn, thng c hai loi nh gi c th: th
nht l nh gi kt qu, cht lng hc sinh sau khi hc xong mt ni dung, hoc
mt kho hc, th hai l nh gi mt chng trnh, mt k hoch gio dc no
c xy dng v thc hin (nh nh gi chng trnh bi dng hc sinh gii l mt v
d).
Nhim v, ni dung ca qun l vic kim tra, nh gi, xc nhn trnh
hc sinh gm cc ni dung ch yu sau:
- T chc v qun l vic xy dng mc tiu v chun chung ca dy, hc
gio dc v chun c th tng mn hc ni ring.
- T chc v qun l vic xc nh cc hnh thc, phng php v cng c
kim tra, nh gi ph hp.
- T chc v qun l vic ghi chp, lp h s, s sch v kt qu hc tp ca
hc sinh v xc nhn trnh hc sinh.
Qun l cc hot ng gio dc ngoi lp v ngoi nh trng.
Cc hot ng hay qu trnh o to ngoi lp v ngoi nh trng bao gm
cc qu trnh dy hc v cc qu trnh gio dc c trong k hoch, chng trnh o
to nhm t c mc tiu o to ra v c thc hin ngoi gi ln lp v bn
ngoi nh trng, khng nht thit phi theo n v lp hc sinh.
Cc qu trnh hay hot ng o to ngoi lp bao gm vic t hc ngoi gi
ln lp, vic dy thm hc thm bn ngoi nh trng, sinh hot hng nghip, sinh
hot tp th, hot ng chnh tr - x hi, lao ng sn xut, v.v... Cc hot ng
ngoi lp v ngoi nh trng c th l chnh kho hoc ngoi kho, nh k hoc th-
ng xuyn, c k hoch trc hay t xut.
33
-
T chc v iu phi hot ng ca cc t chc s phm trong nh tr-
ng.
Trong mt nh trng thng c cc t chc s phm nh sau: Hi ng S phm;
T b mn, T gio vin ch nhim.
y l lc lng ct yu thc hin cc nhim v t c mc tiu o to.
Chnh v vy, hiu qu o to ph thuc rt nhiu vo s ng b, khoa hc trong
hot ng ca cc t chc s phm ni trn. to c s ng b, pht huy c
hiu qu qun l, i hi hiu trng nh trng phi c cch iu phi hot ng ca
cc t chc s phm trong nh trng m bo tnh ng b, tnh khoa hc.
Qun l nhn s v vic xy dng i ng trong nh trng.
Nhn s trong nh trng bao gm ton b nhng con ngi trc tip tham gia
vo qu trnh dy hc, gio dc ca nh trng. Nhn s trong nh trng bao
gm: gio vin, hc sinh v cc nhn vin hnh chnh.
Ni dung qun l ny bao gm hai ni dung ch yu:
Th nht l theo di, n c, kim tra, ng vin cc nhn s trong nh tr-
ng lm tt nhim v ca mnh nhm t c mc tiu o to t ra.
Th hai l xy dng cc i ng nhn s v s lng, ngy cng mnh v
trnh chuyn mn nghip v, c phm cht chnh tr v o c thc hin
nhim v ca mnh vi hiu qu ngy cng cao. Trong ni dung qun l ny ca
hiu trng trng chuyn th vic xy dng i ng gio vin l nhim v then cht,
v y l lc lng quyt nh hiu qu o to.
Qun l ti chnh v c s vt cht trong nh trng.
Ti chnh l ngun lc tin t c huy ng vo vic thc hin cc mc tiu
o to ca nh trng. Nh trng THPT chuyn thng c bao cp ngn sch v
bao gm hai ngun ngn sch l ngun Trung ng cp v a phng cp.
Trong iu kin kinh t nc ta cn ang kh khn, h thng chnh sch cho
trng chuyn cha c ban hnh chnh thc, ngun ngn sch cp cho cc nh trng
chuyn mi ch p ng mt phn yu cu ca qu trnh o to. Chnh v vy, qun
l ngun ti chnh l s phn phi ngun ngn sch mt cch hp l v khoa hc
34
-
nhm thc y vic thc hin mc tiu o to, trnh lng ph. ng thi bit tranh
th cc ngun lc khc vo s nghip gio dc ca nh trng, lm tt cng tc x
hi ho gio dc.
C s vt cht ca nh trng l ton b nhng ti sn vt cht ca nh trng
v ton b nhng trang thit b phc v cho qu trnh dy - hc, gio dc ca nh
trng.
Qun l ti sn bao gm hai khu: bo qun, s dng v pht trin.
- Bo qun v s dng l m bo ko di tui th v cng dng ca ti sn.
Ti sn phi c s dng ng mc ch, ng quy trnh, phi c bo tr ng hn
nh. c bit l trang thit b v phng tin dy hc phi c s dng vi hiu qu
cao nht, nu khng c s dng hoc s dng t l lng ph, l tht thot.
- Pht trin c s vt cht l qu trnh hon thin nng cp v xy dng mi
nhng c s vt cht, trang thit b, phng tin dy hc ngy cng hin i v hon
chnh hn, p ng ngy cng tt hn mc tiu o to.
lm tt hai khu trn, i hi hiu trng phi ch o tt cc khu quy
hoch lp k hoch, t chc thc hin, kim tra nh gi v iu phi thng xuyn.
T chc phi kt hp vi cc t chc on th chnh tr trong nh tr-
ng v huy ng cc lc lng x hi vo s nghip gio dc.
- Trong mt nh trng thng c cc t chc chnh tr v on th x hi nh:
Cng on, on thanh nin, Hi cha m hc sinh...
Cc on th, t chc ny c iu l hot ng ring theo s quy nh ca
php lut. Thnh vin ca cc on th trn ch yu l nhn s ca nh trng. Chnh
v vy, phi phi kt hp tt vi cc on th ny pht huy tc dng nng cao
hiu qu o to, trnh chng cho trong hot ng. i vi cha m hc sinh, y l
lc lng th hai c nh hng trc tip n hiu qu o to, v vy cng tc phi hp
gio dc l ht sc quan trng.
- Ngoi cc lc lng trn, hiu trng cn quan tm lm tt ni dung xy
dng mi trng gio dc xung quanh nh trng. lm tt ni dung qun l ny,
nh trng phi c mi quan h tt vi cc lc lng x hi khc ngoi nh trng
35
-
c th huy ng thm ngun nhn lc lm cng tc gio dc v thc hin tt cng
tc x hi ho gio dc.
Kt lun.
Trong cc ni dung qun l nh trng, mi ni dung u c v tr quan trng
ng gp vo cht lng gio dc ca nh trng. Song mt s ni dung qun l
chim gi vai tr then cht mang tnh quyt nh cht lng gio dc ca mt nh tr-
ng THPT chuyn l nhng ni dung sau:
+ Qun l vic xy dng chng trnh dy hc v gio dc trong nh trng.
+ Qun l ngun hc sinh c nng khiu tuyn chn to ngun.
+ Qun l vic xy dng i ng gio vin dy chuyn v cn chuyn.
+ Qun l vic i mi phng php ging dy v nghin cu ca gio vin.
1.5 Nhng nh h ng v bi d ng nhn ti .
1.5.1 Xu th ton cu.
Th k XX ghi m trong lch s loi ngi nhng du n cc k su sc.
l th k khoa hc cng ngh tin nhanh cha tng thy, gi tr sn xut vt cht tng
hng chc ln so vi th k trc; kinh t pht trin mnh m xen ln nhng cuc
khng hong ln ca ch ngha t bn th gii v s phn ho gay gt v giu ngho
gia cc nc, cc khu vc.
(Vn kin i hi IX ca ng NXB Chnh tr quc gia 2001, tr.61).
ng ta cng xc nh:
Th k XXI s tip tc c nhiu bin i. Khoa hc v cng ngh s c bc
tin nhy vt. Kinh t tri thc c vai tr ngy cng ni bt trong qu trnh pht trin
lc lng sn xut. Ton cu ho kinh t l mt xu th khch quan, li cun ngy
cng nhiu nc tham gia....
(Vn kin i hi IX ca ng NXB Chnh tr quc gia 2001, tr.61).
Nhng nhn nh trn y cho chng ta thy: trn th gii ang tn ti s
phn ho giu ngho su sc ng ngha vi vic khoa hc k thut cng c s phn
ho v trnh vi khong cch rt rng. Mt s nc t bn th pht trin trnh
36
-
cao v ang lm vo khng hong, a s cc nc khc th ngho nn v lc hu.
tn ti v pht trin th quy lut tt yu l phi lin kt trn nguyn tc bnh ng
cng c li. S hnh thnh cc cng ty xuyn quc gia, s hnh thnh cc khi lin
kt khu vc, xuyn khu vc... ang chng t: hi nhp l mt quy lut khch quan
ca s hng thnh v pht trin. Trong thi i ngy nay, cc quc gia ch c th pht
trin bn vng khi hi nhp quc t k c nhng nc pht trin v nhng nc ngho,
lc hu. Cng vi s pht trin ca x hi loi ngi, cng ny sinh nhng vn
ton cu m khng th ch mt quc gia t gii quyt c. S pht trin nhy vt cu
kinh t th gii trong th k XX v hin nay ang lm ny sinh nhiu vn ton
cu, ang lm cho li ch, s tn ti ca dn tc ny gn vi dn tc khc. Chnh v
vy, Ton cu, hi nhp l xu th tt yu ca mi quc gia.
Vit Nam bc vo th k XXI khi va thot khi nhng cuc chin tranh
khc lit vo bc nht trong lch s chin tranh. Vi xut pht im rt thp mt
nc nng nghip lc hu v ngho ti nguyn, trong khi nhiu nc thc hin t
ng ho trnh cao; hn bao gi ht: Vit Nam phi da vo ngun lc con ng-
i y nhanh cng nghip ho, hin i ho; tch cc hi nhp, i tt, n u,
y nhanh tc pht trin trnh tt hu. iu ng ngha vi vic phi ch
trng xy dng v bi dng i ng nhn ti kin thit v pht trin t nc.
1.5.2 Nhng nh h ng quan trng v pht trin, bi d ng nhn ti ca
ng v Nh n c.
i hi I X xc nh:
Mc tiu ca Chin lc pht trin kinh t x hi 10 nm 2001 2010
l: a nc ta ra khi tnh trng km pht trin, nng cao r rt i sng vt
cht v tinh thn ca nhn dn, to nn tng n nm 2020 nc ta c bn tr
thnh mt nc cng nghip theo hng hin i. Ngun lc con ngi, nng lc khoa
hc v cng ngh, kt cu h tng, tim lc kinh t, quc phng an ninh c tng c-
ng;.
(Vn kin i hi IX ca ng NXB Chnh tr quc gia 2001, tr.24).
37
-
Ngun lc con ngi, nng lc khoa hc v cng ngh khng g khc l tri
thc khoa hc k thut v cng ngh. m bo mc tiu ny ch c con ng
ngn nht l gio dc, i tt v c th n u c th phi c ngun nhn ti.
Ni tm li, ng xc nh phi ch trng bi dng v pht trin nhn ti.
Thc hin ng li lnh o , Chnh ph Vit nam lun ch trng u t pht
trin gio dc vi nhiu d n ln v quan trng nhm i mi gio dc p ng
nhu cu thi i. Trong Bo co v tnh hnh gio dc S 1534/CP-KG ca
Chnh ph trnh Quc hi ngy 14 thng 10 nm 2004 nhn mnh:
- V quan im ch o: Pht trin gio dc l quc sch hng u. Gio
dc l s nghip ca ton ng, ca Nh nc v ca ton dn
- Cc nhim v trng tm l: Nng cao cht lng v hiu qu gio dc; pht
trin quy m gio dc c i tr v mi nhn.
Quc hi kho X thng qua Lut gio dc, Ngh quyt 40/2000/QH v
i mi chng trnh gio dc ph thng v nhiu Ngh quyt quan trng khc nhm
thc y tc pht trin gio dc.
Chnh ph cng nhn mnh cc gii php, nhim v trng tm thc hin
Chin lc pht trin gio dc trong 15 20 nm ti. Trong Chnh ph xc nh
gii php hng u l i mi t duy gio dc v nhn mnh gii php: Gio dc Vit
Nam phi tng cng hp tc nhm nng cao kh nng hp tc v cnh tranh ca t
nc, p ng yu cu hi nhp kinh t quc t. V gio dc Vit Nam phi thng
xuyn cp nht cc thnh tu mi, phi chuyn dn t vic hc tip nhn tri thc
sang hc bit cch tm kim v tch ly tri thc; v khoa hc v cng ngh ang
c nhng bc pht trin nhy vt Tr ng chuyn, ni thc hin gio dc mi nhn l lc lng quan trng trong vic thc hin cc nhim v v gii php trn.
38
-
chng II
Thc trng cng tc qun l ca hiu trng
trng thpt chuyn sn la
1. Tr ng THPT Chuyn Sn La.
39
-
1.1. Qu trnh hnh thnh v pht trin.
Sn La l mt tnh min ni nm Ty Bc T quc, vi din tch 14050 km2
v hn 90 vn dn. Do a hnh, ni non him tr, ngho ti nguyn thin nhin nn
Sn La l mt trong nhng tnh kh khn nht nc v pht trin kinh t x hi ni
chung v gio dc ni ring. Sn La c 11 huyn v mt th x vi 201 phng, th
trn, c 2917 bn, tiu khu v t dn ph; l ni 12 dn tc anh em cng chung
sng. Trong nhng nm gn y, kinh t Sn La c bc pht trin mnh: GDP
tng bnh qun 9,05%/nm; GDP nng lm nghip tng bnh qun 5,4%/nm, t
trng gim t 71,5% (nm 1995) xung 60,75% (nm2000) v ang gim mnh;
cng nghip tng bnh qun 10,5%/nm t trng t 9,75(nm 1995) ln 10,2% (nm
2000) v ang tip tc tng; dch v tng bnh qun 17,7%/nm vi t trng tng t
18,7% (nm 1995) ln 29,23% (nm2000). Thu nhp bnh qun u ngi nm 2000
tng 52,3% so vi 1995 (Vn kin i hi i biu ng b tnh Sn La ln th XI). Thu nhp bnh qun u ngi hin nay t khong 250 USD/ngi, nm.
V gio dc, Sn La c nhng bc pht trin mnh v quy m, v s lng hc
sinh, v ph cp gio dc, v cht lng gio dc v c bit l v trng chuyn.
Ton tnh c 1176 gio vin THPT, trong c 202 gio vin lm cng tc qun l
(c 3 thc s, c 1 tin s), gio vin trung hc cao cp c 17 ngi. T l tt
nghip THPT t bnh qun 89,74% (tnh t 1996 n 2005).
i ng gio vin cng c ch trng b xung gim thiu. n nm 2002 t l
gio vin/lp cc cp: tiu hc t 1,15 gio vin/lp, trnh t chun 75,3%;
THCS t 1,5 gio vin/lp (quy nh l 1,75), trnh t chun l 92,6%; THPT
t 1,6 gio vin/lp (quy nh l 2,1), trnh t chun l 90,7%.
Tuy tc pht trin ca gio dc Sn La tng mnh trong nhng nm cui
th k 20 v gn y, song gio dc Sn La vn cha p ng c yu cu ca s
nghip cng nghip ho, hin i ho. L mt tnh min ni ngho, gp nhiu kh
khn nn Sn La cn c mt ngun nhn lc vi trnh cao, cn c mt i ng
nhn ti p ng nhu cu y nhanh tc pht trin. Nhu cu ny gt gao hn
cc tnh bn. T l hc sinh thi vo cc trng i hc qu thp tr thnh vn
40
-
nhc nhi cn quan tm. p ng nhu cu trn, thng 6 nm 1995 trng THPT
Chuyn Sn La ra i.
Trng THPT Chuyn Sn La ra i trong s c gng n lc ln ca tnh v
ca ngnh Gio dc Sn La, v cc iu kin ca mt nh trng chuyn u cha p
ng c. Tuy nhin vi quan im ch o: u tin, va lm va i mi, va rt kinh
nghim; trng THPT Chuyn Sn La lin tc pht trin v c quy m ln cht l -
ng. T chuyn 2 mn Vn v Ton, n nay nh trng c 8 mn chuyn vi 30
lp cho hn mt ngn hc sinh. T ch khng c gii thi hc sinh gii quc gia, n
nay nh trng a dn s lng gii ln trn 20 gii /nm vi cht lng ngy cng
cao ( c 3 hc sinh c d tuyn chn i tuyn Olipic quc gia); c hc sinh t
gii Tr tu Vit Nam, i hc t t l gn 70%. Nhiu hc sinh ca nh
trng c hc trong cc lp ti nng tr, c chn i du hc nc ngoi, nhiu em ,
ang l thc s, ging vin cc trng i hc hay l nhng k s c nng lc hoc l
nhng cn b tr c nhiu trin vng. i ng gio vin ca nh trng t 9 ngi (khi
thnh lp) n nay c ti 55 gio vin; t khng c thc s n nay v s c 8
ngi. Uy tn ca nh trng ang ngy cng c nng cao, c nhn dn trong tnh
tin cy; v th ca nh trng ang c khng nh trong khu vc v vng, min.
Vi nhng thnh tch t c trong 10 nm hnh thnh v pht trin c th
ni: trng THPT Chuyn c nhiu ng gp tch cc vo s nghip bi dng
nhn ti, to ngun nguyn kh cho tnh ni ring v t nc ni chung. Song,
trn thc t, cht lng nh trng ang c xu hng chng li trong khi nhu cu i
hi ngy cng tng ca s nghip cng nghip ho Sn La. Chnh v vy vic nghin
cu thc trng, tm gii php hp l nhm mc ch y nhanh tc pht trin nh
trng l mt nhim v quan trng ca cc nh qun l gio dc.
1.2 V tr tr ng THPT Chuyn Sn La trong h thng gio dc Sn La.
41
-
H thng gio dc, o to Sn La bao gm cc loi hnh sau:
H gio dc ph thng: bao gm cc nh trng ph thng cc bc mm
non, tiu hc, THCS, THPT. Cc nh trng trong h ny u do S GD&T Sn La
qun l. Trong trc tip qun l l cc nh trng THPT, cn li l qun l gin
tip qua cc UBND huyn v cc phng gio dc.
H thng b tc v gio dc ngh ph thng l cc Trung tm gio dc thng
xuyn cc huyn, th, Trung tm GD thng xuyn tnh v Trung tm hng nghip.
Cc trung tm ny u do S GD&T qun l v chuyn mn nhng nhn s li do
UBND tnh hay UBND cc huyn qun l.
H o to ngh gm mt trung tm dy ngh, mt trng Cao ng S phm
v mt trng Trung cp y u do UBND tnh qun l.
Trng THPT Chuyn Sn La l trng chuyn duy nht trong h ph thng,
ng thi cng l c s gio dc vi trnh ph thng cao nht trong h thng gio
dc, l ngun lc chnh to ngun cho cc trng i hc v cao ng cng nh to
tin cho vic bi dng nhn ti c trnh cao ca tnh. Vi nhim v: nng cao
dn tr, o to nhn lc v bi dng nhn ti ca h thng gio dc v o to Sn
La th nhim v pht hin v bi dng nhng hc sinh c nng khiu, to tin cho
s nghip bi dng nhn ti, l mt nhim v c bn m c s gio dc chnh thc
hin l nh trng THPT Chuyn.
Nh vy trng THPT Chuyn Sn La c mt v tr rt quan trng trong h
thng gio dc o to ca tnh. Xt v phng din chnh tr th Nh trng l n v
duy nht lm mt trong ba nhim v quan trng ca ton b h thng l to
ngun cn b ch cht c trnh cao cho tnh trong tng lai. Xt v phng din x
hi th s pht trin nh trng ang l mt tiu ch quan trng nh gi sc mnh
ca gio dc ca mt tnh, bi v thnh tch thi hc sinh gii quc gia ang l mt
tiu ch quan trng trong so snh s pht trin gio dc. Xt v phng din chuyn
mn th y l trng ph thng duy nht trong tnh bt buc phi xy dng chng
trnh dy hc; tp dt, bi dng v rn luyn kh nng nghin cu khoa hc cho hc
sinh, l du n chuyn nghip trong nh trng ph thng chuyn.
42
-
2- Thc trng v cng tc qun l ca hiu tr ng tr ng THPT Chuyn
Sn La.
2.1. Ph ng php iu tra thc trng.
Cc phng php dng iu tra thc trng:
+ iu tra qua phiu hi:
- i tng: gio vin trc tip ging dy ca nh trng, cc chuyn vin, cn
b lnh o S Gio dc - o to Sn La.
- Mu hi: Dng phiu trng cu kin.
- Ni dung nhng vn s hi: cc ni dung qun l vi cc mc cn
thit hay t c c sn. Tt c cc ni dung u nhm mc ch nh gi ng thc
trng v cc vn sau:
.) Nhn thc ca gio vin, cn b v chc nng v nhim v qun l ca
hiu trng.
.) nh gi c thc trng ca cc chc nng qun l thc hin c.
+ Hi cu, tham kho, tra cu cc ti liu nh gi v cht lng gio dc ca
trng THPT Chuyn Sn La, ca S Gio dc o to Sn La nh gi v cht lng
gio dc ca nh trng. i chiu vi l lun, vi thc t ca mt s trng chuyn
c nghin cu thc t; tm nhng im hp l, cha hp l trong qun l ca hiu
trng nh trng trong vic nng cao cht lng dy hc ca nh trng.
2.2. Vi nt tng qut v thc trng Nh tr ng.
* Mt s bng biu chung
Bng 2. 1. S liu khi qut
43
-
(Tnh n nm 2005)
Tiu ch Chun hoc
quy nh
Thc trng
Nhu cu
hoc hng
pht trinS lp hc sinh 30 30 33S phng hc 30 30 33
S mn chuyn 8 8 9Phng thc hnh 8 3 8
Phng chuyn dng dy hc (Tin,
Ngoi ng)
2 4
Sn bi tp hoc nh a nng C Cha c CDin tch th vin (m2) 36,0 90S lng sch (quyn) 12.836
u sch trong th vin 562 1000Phng hp 1 3
Phng truyn thng + sinh hot
chuyn mn
0+8 1+8
My chiu Slide show 1 8Casette + b video 3+2 10+8
S lng Ban Gim hiu 4 4 4Nghip v qun l 1 4T l gio vin/lp 3,1 1,87 3,1
T l GV l ng vin (%) 42,86 70,0GV c trnh trn i hc (%) 1,79 25,0GV c trnh di i hc (%) 0 1,79 0
GV s dng Tin hc (%) 46,4 80,0GV s dng ngoi ng (%) 12,5 30,0Trnh LL chnh tr (%)(a) 19,6 25,0
S lng vin chc hnh chnh 8 8Trnh vin chc
(H+C+Trung cp)
2+1+1
Vin chc l ng vin (%) 37,5T l Tt nghip THPT (%) 100 100 100S lng gii HS Gii quc gia(b) 22 40
T l i hc + cao ng(%)(c) 68,3 90Cn b on chuyn trch 1 0 1
Ghi ch : (a) Tnh t trung cp tr ln (b) S lng cao nht
44
-
(c) Tnh bnh qun
c
Thiu
Biu 2. 1 : Biu din t l gio vin/ lp.
Bng 2. 2. Cht lng gio dc ph thng
Nm hc
Hnh kim hc lc
tt kh TB yu Gii KH TB Yu
2001-2002 72,8 25,2 1,9 0,1 2,6 60,2 37,0 0,22002-2003 74,5 23,9 1,6 0 3,8 30,7 65,5 02003-2004 73,3 24,3 2,3 0,1 3,5 33,6 59,1 02004-2005 75,7 21,6 2,6 0,1 5,7 36,8 55,9 1,6
45
1,871,23
-
010
20
30
40
50
60
70
80
2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005
Tt Kh TB Yu
Biu 2. 2a: Biu din cht lng Hnh kim
0
10
20
30
40
50
60
70
2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005
Gii Kh TB Y
Biu 2.2b: Biu din cht lng Hc lc
46
-
Bng 2.3. Cht lng gio dc mi nhn
47
Nm hc
-
05
101520253035
2000-2001
2001-2002
2002-2003
2003-2004
2004-2005
Tng s Gii Nht Gii Nh Gii Ba Gii KK D tuyn TQG
2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005T s gii QG 15 15 21 18 31Gii Nht 0 0 0 0 1Gii Nh 1 2 0 0 5Gii Ba 9 5 7 12 10Gii KK 5 8 14 6 15D tuyn
TQG 0 2 0 0 1
H&C(%) 72,2 79,8 58,5 49,1
48
Gii QG
-
Biu 2.3 : Cht lng gii HS Gii quc gia qua 5 nm
Bng 3. mt s so snh
Chuyn Sn La L HNG Phong Hong vn TH
S gii QG /nm* 19.2 61.1 54.2T l H (%)* 55.6 92.7 80.5
T l Hc lc Gii* 3.9 31.2 18.3S lng BGH 4 3 4
Thc s(BGH) 0 3 2NV.Qun l (BGH) 1 3 4T l GV/lp=(%) 1.87= 60.3 3.57=115.2 2.91=93.9T l Thc s (%) 1.79 26.7 13.9
T l ng vin(%) 42.86 40.0 33.3Danh hiu cao qu
nht t
C Thi ua
UBND tnh
HC c lp
Hng1
HC c lp
Hng 3
49
-
0102030405060708090
100
Chuyn-SL LHP-N HVT-HB
S gii QG /nm*
T l H (%)*
T l Hc lc Gii*
Biu 3a: So snh cht lng hc lc vi mt s trng bn.
((*) l s liu tnh bnh qun t 2002 n 2005)
Biu 3b: So snh v BGH vi trng bn.
50
0
20
40
60
80
100
Chuyn-SL
LHP-N HVT-HB
S lng BGH
Thc s(BGH)
NV.Qun l (BGH)
-
020
40
60
80
100
120
Chuyn-SL
LHP-N HVT-HB
T l GV/lp=(%)
T l Thc s (%)
T l ng vin(%)
Biu 3 c: So snh v i ng GV vi trng bn.
*/ Nhn xt:
- V c s vt cht: Trng THPT Chuyn Sn La c tng i y phng
hc, ch ngi cho hc sinh hc tp mt ca. iu ny thun li cho vic t chc cc
hot ng vo bui chiu. Nh trng c mt s phng th nghim, thc hnh b
mn v mt s phng tin k thut phc v cho vic t chc dy hc v bc u
s dng cc phng tin k thut hin i. Song nu so vi yu cu th mi p ng
c mt phn nh ca yu cu t chc dy hc i vi hc sinh chuyn. c bit l
thiu sn chi, bi tp v thiu phng c, phng th nghim tp dt nghin cu
khoa hc. Cc phng tin khc cn thiu nhiu so vi yu cu v cc trng bn,
trong c mt t l hng hc ng k khng khc phc c. Phng tin k thut
dy hc l vn cn c nng cp.
- V ngun lc con ngi:
+ Ban Gim hiu c s lng y theo quy nh song trnh nghip v
qun l cha t yu cu (mi c 1 c hc lp nghip v qun l bng 4).
-
+ i ng gio vin thiu nhiu v s lng (biu 3.1); y l iu nh hng
rt ln n vic t chc hot ng dy hc v cht lng ca nh trng. Mt khc
trnh chuyn mn cn hn ch (cn gio vin cha t chun, s c trnh cao
hc t). Tuy nhin i ng GV nh trng c thc phn u tt.
+ i ng cn b hnh chnh phc v tng i y , p ng yu cu phc
v s nghip gio dc ca nh trng.
- V cht lng gio dc:
+ Cht lng gio dc ph thng i tr chng ti nhn thy: trng THPT
Chuyn Sn La trong 5 nm gn y u tt nghip THPT vi t l 100% nh rt
nhiu trng chuyn khc c nghin cu v c tip nhn thng tin qua cc knh
bo ch, truyn hnh.
Tuy nhin nu nghin cu k th thy:
V t l xp loi hnh kim trung bnh ca hc sinh trong nh trng vn l
con s ng k, khng gim m cn c xu hng tng, c bit l vn cn t l hnh
kim yu (bng 3. 2 biu 3. 2a).
V hc lc ca hc sinh nh trng t c th hin mc qu thp. T l hc
sinh xp loi gii v hc lc ch t bnh qun 3,9%, t l hc lc kh li cng thp
so vi cc trng chuyn ni chung v t l u vo (100% hc lc kh THCS).
+ Cht lng gio dc mi nhn tuy tng bc c tng ln song khi nghin
cu cho thy: s lng gii quc gia tng khng ng k, cht lng gii tng khng
u, khng bn vng. T l i hc l vn cn phi quan tm. T l ny ang
c xu hng gim, v so vi cc trng bn th cn qu thp.
52
-
2.3. Thc trng v qun l mc tiu, ni dung ch ng trnh gio dc trong
tr ng THPT Chuyn Sn La.
2.3.1 Qun l mc tiu gio dc ton din.
* Nhn thc ca gio vin v ni dung gio dc o c v pht
trin ton din nhn cch hc sinh.
Bng 5.1. Tng hp kt qu nghin cu v nhn thc ca GV
(v qun l mc tiu gio dc o c, hnh thnh v pht trin ton din
nhn cch hc sinh)
tt ni dung mc cn thit(%)rt cn
(a)
cnthit
(b)
khng
cn (c)
1Tuyn truyn, GD qua cc hun th,
cc ni quy trong SH u tun(%)
60.0 38.2 1.8
2GD qua cc chuyn bi ging ca
GV trong gi sinh hot lp (%).
40.6 56.4
3GD qua cc bui hi tho, trao i,
semina ca HS (%).
25.5 74.5
4T chc cho hs hot ng thc tin,
hot ng phong tro .(%).40.0 60.0
5 nh gi khi qut (GKQ) cng tc
lp k hoch v ni dung GD ny (%).
29.1 58.2 16.7
6(GKQ) cng tc t chc thc hin
ni dung ny (%).
34.5 65.5
7(GKQ) cng tc ch o ni dung
ny (%).
43.6 56.4
8(GKQ) cng tc kim tra nh gi
ni dung ny (%).
36.4 54.6
+ Mc tiu gio dc ca nh trng THPT chuyn l o to nhng hc sinh
ph thng pht trin ton din, c kh nng c lp, t nh hng trong vic t hc,
t nghin cu... Nh vy, t chc cc hnh thc gio dc theo nhm hnh thnh v
53
-
pht trin nhn cch cho hc sinh l mt ni dung rt cn thit trong nh trng ph
thng ni chung v trng chuyn ni ring.
Hc sinh trng chuyn l nhng hc sinh c nng khiu, c kh nng t nh
hng. Chnh v vy phi t chc cho hc sinh chuyn trc tip tham gia cc hot
ng gio dc l cn thit. Vi nn tng l nhng u th v cc phm cht t duy, nu
hc sinh chuyn trc tip tham gia hot ng nhiu s gip cho hc sinh pht trin
kh nng t nh hng, kh nng c lp trong t duy, trong t hc v nhiu kh nng
khc....Khng t gio vin c nhn thc cha su sc v vn ny nn tnh trng tr-
ng chuyn bin thnh l luyn thi cng cn l vn ang xy ra mt s nh
trng. Vn ny trong trng THPT Chuyn Sn La, qua phiu trng cu ca 55 GV,
chng ti thu c kt qu nh bng trn.
+ Qua bng trn cho thy a s gio vin c nhn thc tt v tm quan
trng ca ni dung gio dc o c, hnh thnh v pht trin ton din nhn cch
hc sinh. Trong giai on hin nay, mc tiu gio dc ton din ang l vn c
ng v Nh nc t ln v tr nhim v quan trng hng u, trong chng trnh Ci
cch gio dc d tho v ang c th ho, php ch ho ni dung gio dc ny.
d so snh chng ti s dng phng thc tnh im nh sau: coi trng mc rt
cn thit cho 3 im, cn thit cho 2 im, khng cn thit cho -3 im. Vi cch
tnh nh vy, kt qu v nhn thc ca gio vin v ni dung ny thu c nh sau:
( ) ( ) ( ) ( ) 38.2
1004343212432134321
1 =
+++++++++++=
ccccbbbbaaaaN
Nu s dng cng thc nh trn th im bnh qun l 2.38 < 2.5. iu c ngha:
nng cao nhn thc ca gio vin v vn ny vn l cn thit.
V cc hnh thc t chc cho thy: a s gio vin u nh gi cao cc hnh
thc t chc cho hc sinh hot ng vi ni dung nhm gio dc o c v pht
trin nhn cch hc sinh. Bn cnh mc nhn thc v s quan trng ca ni
dung gio dc ny trong khi thc hin gi ging cng c coi trng (hng1,2,3,4
bng 5.1).
54
-
Nghin cu nhn thc ca gio vin v cc chc nng qun l ca ni dung
ny cng cho thy: gio vin rt coi trng vic t chc thc hin v ch o ni dung
ny (cc hng 5,6,7,8). Song c vn cn quan tm l: t l gio vin nhn thc v
s khng cn thit phi lp k hoch cho mng gio dc ny cn l con s ng
quan tm. S dng cng thc tnh im nh trn ta c:
( ) ( ) ( ) ( ) 13.2
1004387652876538765
2 =
+++++++++++=
ccccbbbbaaaaN
Mi gio vin tuy c nhim v chnh l ging dy, nhng trong nh trng ph
thng, gio vin c nhim v chnh quan trng na l gio dc hc sinh bng cch
t chc cho hc sinh tham gia trc tip vo cc hot ng gio dc. thc hin tt
nhim v ny i hi gio vin phi bit v khoa hc qun l mc nht nh,
bi v h phi lm nhim v qun l nhng cp khc nhau. im nhn thc
bnh qun v qun l ca gio vin cho thy: cn bi dng l lun v qun l cho
i ng gio vin c cng nhiu, cng thng xuyn cng tt.
* nh gi v thc hin qun l ni dung gio dc ny.
V kt qu thc hin ni dung gio dc ny chng ti thu c kt qu
nh bng 5.2.
thun tin cho vic nghin cu v so snh, chng ti s dng phng thc
tnh im thc hin nh sau: Tt cho 3 im, kh cho 2 im, TB (trung bnh) cho
1im, yu cho (-3 im). Vi cng thc tnh l:
)(100
)3(123 edcbaTi =+++
=
S dng cng thc tnh nh trn, chng ti thu c kt qu nh bng 5.2.
Bng 5.2. Tng hp kt qu nghin cu thc hin
(v qun l mc tiu gio dc o c, hnh thnh v pht trin nhn cch hc
sinh)
t ni dung mc thc hin im
55
-
tTt
(a)
kh
(b)
TB
(c)
yu
(d)
iT
(e)
1Tuyn truyn, GD qua cc hun th, cc
ni quy trong SH u tun(%)
56.4 30.9 12.7 2.44
2GD qua cc chuyn bi ging ca
GV trong gi sinh hot lp (%).
40.0 36.4 23.6 2.16
3GD qua cc bui hi tho, trao i,
semina ca HS (%).
25.5 43.6 30.9 1.95
4T chc cho hs hot ng thc tin,
hot ng phong tro .(%).25.5 47.3 27.2 1.98
5 nh gi khi qut (GKQ) cng tc
lp k hoch v ni dung GD ny (%).
30.9 50.9 18.2 2.13
6(GKQ) cng tc t chc thc hin ni
dung ny (%).
34.5 56.4 9.1 2.25
7 (GKQ) cng tc ch o ND ny (%). 38.2 54.5 7.3 2.318 (GKQ) cng tc kim tra nh gi . 30.9 54.5 5.6 2.07
+ Qua bng nh gi ca gio vin nh trng ta thy vic t chc thc hin
ni dung gio dc ny ca nh trng theo phng thc tuyn truyn, hun th... qua
cc gi cho c u tun v thc hin qua bi ging l mc kh, cn cc hnh
thc t chc cho hc sinh hot ng l ch mc trung bnh kh ( c im bnh
qun iT
-
* Nhn thcca GV v ni dung qun l ch ng trnh Dy-Hc trn lp.
Bng 6.1. Tng hp kt qu nghin cu v nhn thc
(v qun l chng trnh Dy - Hc )
tt ni dung mc cn thit(%) im rtcn
(a)
cn
(b)
khng
cn (c) iN .6(d)
1Thc hin PPCT do B GD quy nh
vi cc mn khng chuyn. 67.3 32.7 0 2.672 Xy dng PPCT mn chuyn. 58.2 41.8 0 2.58
3Xy dng chng trnh v PPCT bi d-
ng hs gii . 87.3 12.7 0 2.874 Xy dng chng trnh dy thm 27.3 69.1 3.6 2.095 Xy dng chng trnh i mi PP dy 78.2 21.8 0 2.78
6(GKQ) cng tc lp k hoch v ni
dung qun l ny. 67.3 32.7 0 2.67
7(GKQ) cng tc t chc thc hin
ni dung qun l ny. 61.8 38.2 0 2.62
8(GKQ) cng tc ch o ni dung
qun l ny. 63.6 36.4 0 2.649 (GKQ) cng tc kim tra nh gi 56.4 43.6 0 2.56
(im bnh qun ct (d) c p dng theo cng thc tnh:
100)3(23
6++
=
cbaN i )
+ a s gio vin c nhn thc tng i tt v tm quan trng trong vic la
chn phn phi chng trnh. Thc t cc nh trng chuyn, c php la chn
phn phi chng trnh ca mn chuyn, v phi xy dng phn phi chng trnh
ging dy m bo s tit dy ca mn chuyn tng t 150% n 200% so vi
i tr v c la chn mt trong 3 cch sau:
- Da trn chng trnh ph thng i tr, b xung nng cao mt s ni dung
theo hng dn. ( Trng Thpt Chuyn Sn La ang theo cch ny).
- Da trn chng trnh chuyn ban, xy dng b xung cc ni dung nng cao.
57
-
- Da trn chng trnh v sch gio khoa chuyn th im xy dng chng
trnh mn chuyn.
+ Vi mn khng chuyn (hng 1 trong bng 6.1), khi tm hiu, chng ti
thy, c nhiu GV cho rng: Cc mn cn ca mn chuyn nu ch theo phn phi
chng trnh ca B quy nh th cha c tc dng thc y mn chuyn v cha p
ng nhu cu ca i tng hc sinh kh gii nh hc sinh trng chuyn. Qua iu tra
chng ti thy c nhiu GV nng cao yu cu i vi hc sinh v mn cn chuyn.
y cng l vn ng lu tm ca nh qun l nhm va p ng nhu cu ca hc
sinh v m bo ti i vi hc sinh.
+ Vic nghin cu xy dng phn phi chng trnh mn chuyn cng cho
thy s cha ng u trong nhn thc ca GV v phn phi chng trnh dy hc.
Tuy nhin kt qu iu tra cho thy GV c nhn thc ng n v tm quan
trng ca vic xy dng chng trnh dy trn lp (hng 1,2,3 bng 6.1).
+ i vi vic nghin cu, xy dng chng trnh dy thm cho hc sinh th
a s GV cho rng cn thit phi xy dng thnh chng trnh nhng t l cho rng rt
cn thit l t v c bit c 3,6 % cho rng khng cn thit. Kt qu cho thy:
vi trng Chuyn Sn La vic hc thm mc n luyn, n tp vn c v tr quan
trng m bo mc tiu gio dc ca nh trng.
+ Vi vic nhn thc v s cn thit phi i mi phng php dy (hng 5
bng 6.1) cho thy y l khu nhn thc tng i tt. GV c nhn thc su sc
nht v vn ny.
+ Nhn thc v s cn thit ca cc chc nng qun l i vi ni dung qun
l chng trnh dy hc ca gio vin nh bng 6.1 cho thy, GV c nhn thc tng
i tt v cc chc nng qun l vn ny. ( hng 6,7,8,9 bng 6.1).
* Thc hin ni dung qun l ch ng trnh Dy-Hc trn lp.
Bng 6.2. Tng hp kt qu nghin cu v thc hin
(v qun l chng trnh Dy - Hc trn lp)
tt ni dung Mc Thc Hin(%) im Tt
(a)
Kh
(b)
TB
(c)iT6 (d)
58
-
1Thc hin PPCT do B GD quy nh
vi cc mn khng chuyn. 61.8 20 0 2.252 Xy dng PPCT mn chuyn. 47.3 52.7 0 2.47
3Xy dng chng trnh v PPCT bi d-
ng hs gii . 43.6 52.7 3.6 2.44 Xy dng chng trnh dy thm 34.5 34.5 30.9 2.035 Xy dng chng trnh i mi PP dy 29.1 49.1 21.8 2.07
6(GKQ) cng tc lp k hoch v
qun l dy hc trn lp. 50.9 49.1 0 2.51
7(GKQ) cng tc t chc thc hin
qun l qun l dy hc trn lp. 47.3 52.7 0 2.47
8(GKQ) cng tc ch o qun l qun
l dy hc trn lp. 50.9 49.1 0 2.51
9(GKQ) cng tc kim tra nh gi
qun l qun l dy hc trn lp. 45.5 54.5 0 2.46
Vi bng 6.2 chng ti s dng cng thc tnh sau so snh v nghin cu
d dng hn.
100123
6++
=
cbaT i (qua iu tra khng thy c phiu nh
gi yu, nn chng ti khng cp n bc nh gi ny).
+ Vic thc hin Phn phi chng trnh do B Gio dc quy nh c gio
vin nh gi mc kh tt, song cha tht s nghim ngt. Nh trnh by trn
tnh trng gio vin vn a chng trnh nng cao ca cc mn cn chuyn vo chng
trnh ging dy trn lp ang cn ng k. i hi cn b qun l phi tm gii php
hp l.
+ Vic nghin cu, xy dng chng trnh mn chuyn v chng trnh bi d-
ng hc sinh gii c gio vin nh gi thc hin tt. Tuy nhin hin nay ang
chun b thay sch n bc ph thng trung hc ng thi thc hin chng trnh
phn ban, nn phi coi trng cc kinh nghim qun l ni dung ny.
+ ni dung xy dng phn phi chng trnh dy thm cho hc sinh c
gio vin nh gi mc trung bnh kh ( t 2.03 im hng 4 d bng 6.2). Khi
59
-
nghin cu bng cc phng php khc, chng ti cng nhn thy y l vn cn
phi a vo ni dung qun l quan trng ca hiu trng. Trn thc t, nh trng
Chuyn Sn La thc hin qun l vic dy thm, hc thm l cha cht ch. a s
cc lp hc thm, n thi u do gio vin t m nh vi s tho thun gia gio
vin v ph huynh hc sinh, nn nh trng khng th qun l cht ch c. T
vic xy dng chng trnh chc chn l khng qun l c st sao.
+ iu c bit ng lu y l vic t chc thc hin i mi phng php
ging dy. So snh hng 5 bng 6.1 vi hng 5 bng 6.2, chng ta thy r vic t
chc xy dng chng trnh i mi phng php ging dy ca nh trng cha p
ng c mong mi ca gio vin. Ni dung ny c gio vin nh gi thc hin
yu nht. y l vn cn thit tm gii php i mi qun l nh trng nhm y
nhanh tc i mi phng php ging dy theo mt chng trnh c th coi nh
chin lc ca nh trng.
+ nh gi v mc thc hin 4 chc nng qun l chng trnh dy hc ca
nh trng, gio vin u nh gi mc kh th hin mc im 5.26 iT im.
Tuy nhin trc vic thay sch gio khoa ang n gn, chng ti nhn thy
vic nghin cu i mi qun l chng trnh dy hc trn lp l vn quan trng
ca qun l nh trng THPT Chuyn Sn La. Vn ang c gio vin nh trng
quan tm, trao i l: nn xy dng chng trnh mn chuyn da trn chng trnh
no; c nn a hot ng dy thm, n luyn nhm phc v thi tuyn sinh vo nh
trng hay khng; vi hc sinh Sn La th khi lng chng trnh luyn thi hc sinh
gii l bao nhiu... l nhng vn i hi chc nng qun l ca hiu trng
phi c thc hin mt cch khoa hc v tt nht.
2.4. Thc trng v qun l hot ng dy v kim tra nh gi GV
2.4.1 Qun l hot ng dy.
* Nhn thc ca GV v qun l hot ng dy trn lp .
Bng 7.1. Tng hp kt qu nghin cu v nhn thc
tt ni dung mc cn thit im
60
-
(%) rtcn (a)
cn thit
(b)
TB (c)iN 7
1Thc hin Quy ch chuyn mn do B
GD & T quy nh . 81.8 18.2 0 2.822 Theo di i mi phng php dy. 85.5 14.5 0 2.863 Phn cng ging dy theo yu cu GV . 23.6 54.5 21.9 2.024 Phn cng ging dy theo yu cu HS . 20 21.8 58.2 1.625 Phn cng ging dy theo lp c kho. 49.1 27.3 23.6 2.266 Phn cng ging dy theo nng lc CM 29.1 50.9 20 2.09
7
S dng dng dy hc v cc thit b
TN, phng chuyn dng . 58.2 41.8 0 2.588 S dng thit b hin i vo dy hc . 65.5 34.5 0 2.66
Khi nghin cu v nhn thc ca GV nh trng v nhng ni dung b phn
ca hot ng qun l vic dy ca GV trn lp, chng ti thu c kt qu nh sau:
(xem bng 7.1)
Ghi ch: Chng tti s dng cng thc tnh im di y d so snh
100123
7++
=
cbaN i
+ Qua kt qu thu c hng 1; 2 bng 7.1 cho thy nhn thc ca gio vin
v vic thc hin nghim tc quy ch chuyn mn v i mi phng php ging dy
l tt.
+ hng 3;4;5;6 cho kt qu v nhn thc v nhu cu ca gio vin trong
vic phn cng ging dy. Qua s liu bng 7.1 cho thy: i vi gio vin ca
nh trng th vic phn cng ging dy theo yu cu ca gio vin khng phi l vn
u tin hng u m l vn phn cng nn ch trng theo lp t u n cui
cp hc. Bn cnh , vic phn cng theo nng lc v nhu cu ca hc sinh c
gio vin nh gi thp mc cn thit. Theo l lun ca khoa hc qun l th
y ni ln vn cn phi tng cng thm nhn thc ca gio vin v vn ny.
Mt hc sinh c hc nhiu gio vin trong kho hc s tip thu c nhiu phng
php hc tp nghin cu a dng hn.
+ Vic s dng dng v thit b dy hc vo ging dy c gio vin nh
gi mc cn thit rt cao, c bit l s dng phng tin, thit b hin i v phng
61
-
chuyn dng vo ging dy ( hng 7, 8 bng 7.1). y l mt nhn thc ng n,
ch cn tng cng tm su v tm gii php xy dng, trang b p ng dn nhu cu.
* Thc hin qun l hot ng dy ca GV.
Bng 7.2. Tng hp kt qu nghin cu v thc hin
(ni dung qun l hot ng dy ca gio vin trn lp )
tt ni dung Mc thc hin (%) im tt kh tb yu
1Thc hin Quy ch chuyn mn do
B GD & T quy nh . 61.8 38.2 0 0 2.622 Theo di vic i mi PP dy. 49.1 50.9 0 0 2.49
3Phn cng ging dy theo yu cu ca
GV. 47.3 52.7 0 0 2.47
4Phn cng ging dy theo yu cu ca
HS. 21.8 50.9 21.8 5.5 1.73
5Phn cng ging dy theo lp t u
n cui cp. 49.1 29.1 21.8 0 2.276 Phncng gingdy theo nng lc CM 25.5 49.1 25.5 0 2
7S dng dng dy hc v cc thit
b TN, phng chuyn dng. 43.6 52.7 3.6 0 2.48 S dng trang thit b hin i vo dy 18.2 29.1 30.9 21.8 0.78
Nhn xt:
Kt qu thu c bng 7.2 hng 1 cho thy, vic thc hin quy ch
chuyn mn c thc hin tng i tt. Vic theo di i mi phng php
ging dy cng c thc hin mc kh tt (hng 2 bng 7.2).
Khu phn cng ging dy cho gio vin, c gio vin nh gi qua
bng 7.2 (cc hng 3;4;5;6) cho thy mt s im ng lu sau:
62
-
-Phn cng ging dy p ng kh tt nhu cu ca gio vin.
- Phn cng ging dy theo nng lc ca gio vin ch mc trung
bnh.
- Phn cng ging dy theo kho hc c gio vin nh gi thc hin
mc trung bnh kh.
Qua 3 s liu trn cho thy cn thit phi nghin cu khu qun l ni dung
ny.
-Vic s dng dng dy hc v trang thit b hin i vo ging dy c
gio vin nh gi mc thc hin hng 7; 8 bng 7.2 cho thy: s dng dng
dy hc tng i kh tt. Song vic s dng cc trang thit b hin i vo dy hc
l vn cn thit phi quan tm ca hiu trng. Qua iu tra chng ti nhn thy:
khu trang b cn chm, mt s t trang thit b c trang b t trc th cht lng
km, mt phn na do nguyn tc qun l s dng cn cng nhc nn hiu qu s
dng khng cao. iu ny t ra mt vn : cn tm gii php hp l huy ng
cc ngun lc vo vic hin i ho phng tin dy hc v nng cao hiu sut s
dng.
2.4.2 Qun l hot ng kim tra nh gi gio vin.
Bng 7.1a. Tng hp kt qu nghin cu v nhn thc
(V kim tra nh gi gio vin)
tt ni dung mc cn thit im
(%) rtcn (a)
cn thit
(b)
TB (c)iN 7
1nh gi, xp loi GV qua theo di thc
hin quy ch chuyn mn . 56.4 43.6 0 2.56
2nh gi, xp loi GV theo kt qu thao
ging v kim tra ging dy. 54.5 45.5 0 2.553 nh gi, xp loi GV theo kt qu hs . 45.5 54.5 0 2.464 nh gi GV theo tn nhim s phm . 67.3 32.7 0 2.67
+ Khu nh gi xp loi gio vin c gio vin nhn thc v mc cn
thit c th hin cc hng 9;10;11;12 ca bng 7.1. Qua kt qu cho thy gio
63
-
vin nhn thc v mc cn thit ca 4 ngun thng tin nh gi gio vin l gn
nh nhau. iu cho thy: nh gi ng gio vin, phi da vo 4 h thng tiu
ch c bn nh nu bng 7.1.a.
* Thc hin qun l kim tra nh gi gio vin.
Bng 7.2a. Tng hp kt qu nghin cu v thc hin
(ni dung qun l hot ng dy ca gio vin trn lp )
tt ni dung Mc thc hin (%) im tt kh tb yu
1nh gi, xp loi GV qua thc hin
quy ch chuyn mn. 49.1 50.9 0 0 2.49
2nh gi, xp loi GV qua thao ging
v kim tra ging dy. 60 40 0 0 2.6
3nh gi, xp loi GV theo kt qu
t c t hs. 29.1 49.1 21.8 0 2.07
4nh gi xp loi GV theo tn nhim
s phm . 43.6 30.9 24.5 0 2.17
Khu nh gi gio vin ca nh trng c th hin qua kt qu cc
hng 9;10;11;12 bng 7.2a. Cc kt qu cho thy vic nh gi gio vin ca nh
trng l da c bn vo kt qu thao ging v kim tra v thc hin quy ch chuyn
mn. Vic nh gi gio vin m coi nh kt qu hc sinh l vn cn phi nghin
cu ca nh qun l.
Khi nghin cu cc kt qu v nh gi gio vin, chng ti i chiu vi h
thng tiu ch, tiu chun thanh tra, kim tra nh gi gio vin do B GD& T
quy nh th thy nh trng vn dng khu ny kh tt. i chiu cc kt qu nh
gi t pha nh trng vi kt qu do Thanh tra S GD&T Sn La nh gi thy c
s ph hp. Qua cho thy: nh trng thc hin cc thng t hng dn v ni dung
ny l tt.
64
-
* Thc hin i mi ph ng php ging dy ca GV.
Bng 7.3. Tng hp kt qu nghin cu v thc hin
(ni dung i mi phng php dy ca gio vin trn lp )
tt ni dung T l GV la
chn(%)Quan tm hng u n:
1 Dy ht ni dung ca bi trong SGK 49.092 Khng chy gio n son. 76.363 Hng dn phng php hc bi cho hc sinh. 89.094 Cc vn khc. 14.55
Cc nhm phng php thng hay dng nhiu:
5 Din ging, thuyt trnh. 39.106 Pht vn m thoi. 38.187 T chc cho hc sinh hot n