Download - Marcus habet longum nasum
![Page 1: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/1.jpg)
Marcus habet longum nasum.
Latein und seine Schwestern
und Cousins
Christian Seidl, Universität Zürich
![Page 2: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/2.jpg)
Marcus habet longum nasum.
![Page 3: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/3.jpg)
Marcus habet longum nasum.
Markus hat eine lange Nase.
![Page 4: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/4.jpg)
Wie sagt man wohl auf Lateinisch...
„Maus“?
![Page 5: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/5.jpg)
Maus = mus
![Page 6: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/6.jpg)
Maus = mus
![Page 7: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/7.jpg)
Maus = mus
![Page 8: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/8.jpg)
Wie sagt man wohl auf Lateinisch...
„Sau“?
![Page 9: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/9.jpg)
Vergleiche:
„Maus“ = mus „Sau“ = ?
![Page 10: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/10.jpg)
Vergleiche:
„Maus“ = mus „Sau“ = su-s
![Page 11: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/11.jpg)
Die Zahlen von 1 bis 10Deutsch Latein Italien. Franz.
1 eins unus uno un2 zwei duo due deux3 drei tres tre trois4 vier quattuor quattro quatre5 fünf quinque cinque cinq6 sechs sex sei six7 sieben septem sette sept8 acht octo otto huit9 neun novem nove neuf
10 zehn decem dieci dix
![Page 12: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/12.jpg)
Die Zahlen von 1 bis 10Deutsch Latein Italien. Franz.
1 eins unus uno un2 zwei duo due deux3 drei tres tre trois4 vier quattuor quattro quatre5 fünf quinque cinque cinq6 sechs sex sei six7 sieben septem sette sept8 acht octo otto huit9 neun novem nove neuf
10 zehn decem dieci dix
![Page 13: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/13.jpg)
Die Zahlen von 1 bis 10Deutsch Latein Italien. Franz.
1 eins unus uno un2 zwei duo due deux3 drei tres tre trois4 vier quattuor quattro quatre5 fünf quinque cinque cinq6 sechs sex sei six7 sieben septem sette sept8 acht octo otto huit9 neun novem nove neuf
10 zehn decem dieci dix
![Page 14: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/14.jpg)
• Dass die Zahlen im Italienischen und Französischen denen im Latein ähnlich sind, ist verständlich:Italienisch und Französisch sind aus dem Latein entstanden: „Tochtersprachen“.
![Page 15: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/15.jpg)
• Aber woher stammen die Ähnlichkeiten zwischen Deutsch und Latein?
![Page 16: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/16.jpg)
• Aber woher stammen die Ähnlichkeiten zwischen Deutsch und Latein?
• Ist Deutsch auch eine „Tochtersprache“ des Lateins?
![Page 17: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/17.jpg)
• Aber woher stammen die Ähnlichkeiten zwischen Deutsch und Latein?
• Ist Deutsch auch eine „Tochtersprache“ des Lateins?
• Zufall?
![Page 18: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/18.jpg)
• Aber woher stammen die Ähnlichkeiten zwischen Deutsch und Latein?
• Ist Deutsch auch eine „Tochtersprache“ des Lateins?
• Zufall?• Anderer Grund?
![Page 19: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/19.jpg)
Ähnlichkeiten zwischen Latein + Deutsch?
• lat. duo• lat. decem
dt. zweidt. zehn
![Page 20: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/20.jpg)
Ähnlichkeiten zwischen Latein + Deutsch:
• lat. duo• lat. decem
dt. zweidt. zehn
![Page 21: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/21.jpg)
Ähnlichkeiten zwischen Latein + Deutsch:
• lat. duo• lat. decem
dt. zweidt. zehn
![Page 22: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/22.jpg)
Ähnlichkeiten zwischen Latein + Deutsch:
• lat. duo• lat. decem• lat. dens
dt. zweidt. zehn
![Page 23: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/23.jpg)
Ähnlichkeiten zwischen Latein + Deutsch:
• lat. duo• lat. decem• lat. dens
„Zahn“
dt. zweidt. zehn
![Page 24: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/24.jpg)
Ähnlichkeiten zwischen Latein + Deutsch:
• lat. duo• lat. decem• lat. dens
„Zahn“
dt. zweidt. zehndt. Zahn
![Page 25: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/25.jpg)
Ähnlichkeiten zwischen Latein + Deutsch:
• lat. duo• lat. decem• lat. dens • lat. dom-are
„zähmen“
dt. zweidt. zehndt. Zahn
![Page 26: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/26.jpg)
Ähnlichkeiten zwischen Latein + Deutsch:
• lat. duo• lat. decem• lat. dens • lat. dom-are
dt. zweidt. zehndt. Zahndt. zähm-en
![Page 27: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/27.jpg)
Ähnlichkeiten zwischen Latein + Deutsch:
• lat. duo• lat. decem• lat. dens • lat. dom-are• lat. duc-ere
„führen“
dt. zweidt. zehndt. Zahndt. zähm-en
![Page 28: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/28.jpg)
Ähnlichkeiten zwischen Latein + Deutsch:
• lat. duo• lat. decem• lat. dens • lat. dom-are• lat. duc-ere
„führen“
dt. zweidt. zehndt. Zahndt. zähm-endt. zieh-en
![Page 29: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/29.jpg)
Folgerung:
ZulateinischenWörtern, die mit D-anfangen
![Page 30: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/30.jpg)
Folgerung:
ZulateinischenWörtern, die mit D-anfangen,
gibt es oft ähnlichedeutsche Wörter, die mit Z-anfangen.
![Page 31: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/31.jpg)
Vergleichbare Fälle:
![Page 32: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/32.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
tres drei
![Page 33: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/33.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
tres drei
tu
![Page 34: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/34.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
tres drei
tu du
![Page 35: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/35.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
tres drei
tu du
is-tud „dieses“
![Page 36: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/36.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
tres drei
tu du
is-tud „dieses“ das
![Page 37: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/37.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
tres drei
tu du
is-tud „dieses“ das
ton-are „donnern“
![Page 38: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/38.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
tres drei
tu du
is-tud „dieses“ das
ton-are „donnern“ donn-ern
![Page 39: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/39.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
tres drei
tu du
is-tud „dieses“ das
ton-are „donnern“ donn-ern
torr-ere „dörren“
![Page 40: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/40.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
tres drei
tu du
is-tud „dieses“ das
ton-are „donnern“ donn-ern
torr-ere „dörren“ dörr-en
![Page 41: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/41.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
tres drei
tu du
is-tud „dieses“ das
ton-are „donnern“ donn-ern
torr-ere „dörren“ dörr-en
teg-ere „decken“
![Page 42: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/42.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
tres drei
tu du
is-tud „dieses“ das
ton-are „donnern“ donn-ern
torr-ere „dörren“ dörr-en
teg-ere „decken“ deck-en
![Page 43: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/43.jpg)
2. Entsprechung am Wortanfang:
Lateinische Wörter mit T-
![Page 44: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/44.jpg)
2. Entsprechung am Wortanfang:
Lateinische Wörter mit T-
Deutsche Wörtermit D-
![Page 45: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/45.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater
![Page 46: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/46.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
![Page 47: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/47.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis
![Page 48: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/48.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis Fisch
![Page 49: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/49.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis Fisch
pecu „Vieh“
![Page 50: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/50.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis Fisch
pecu „Vieh“ Vieh
![Page 51: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/51.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis Fisch
pecu „Vieh“ Vieh
porc-us
![Page 52: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/52.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis Fisch
pecu „Vieh“ Vieh
porc-us Ferk-el
![Page 53: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/53.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis Fisch
pecu „Vieh“ Vieh
porc-us „Ferkel“ Ferk-el
![Page 54: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/54.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis Fisch
pecu „Vieh“ Vieh
porc-us „Ferkel“ Ferk-el
plect-ere
![Page 55: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/55.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis Fisch
pecu „Vieh“ Vieh
porc-us „Ferkel“ Ferk-el
plect-ere flecht-en
![Page 56: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/56.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis Fisch
pecu „Vieh“ Vieh
porc-us „Ferkel“ Ferk-el
plect-ere „flechten“ flecht-en
![Page 57: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/57.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis Fisch
pecu „Vieh“ Vieh
porc-us „Ferkel“ Ferk-el
plect-ere „flechten“ flecht-en
pect-ere
![Page 58: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/58.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis Fisch
pecu „Vieh“ Vieh
porc-us „Ferkel“ Ferk-el
plect-ere „flechten“ flecht-en
pect-ere fecht-en
![Page 59: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/59.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
pater Vater
piscis Fisch
pecu „Vieh“ Vieh
porc-us „Ferkel“ Ferk-el
plect-ere „flechten“ flecht-en
pect-ere „kämmen“ fecht-en
![Page 60: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/60.jpg)
???
![Page 61: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/61.jpg)
„kämmen“ und „fechten“
• „Fechten“ ist besondere Art des Kämpfens.
![Page 62: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/62.jpg)
„kämmen“ und „fechten“
• „Fechten“ ist besondere Art des Kämpfens.
• Wie kann man sonst noch „kämpfen“?
![Page 63: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/63.jpg)
„kämmen“ und „fechten“
• „Fechten“ ist besondere Art des Kämpfens.
• Wie kann man sonst noch „kämpfen“?• Berührungspunkt der beiden
Tätigkeiten: Die Haare.
![Page 64: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/64.jpg)
„kämmen“ und „fechten“
• „Fechten“ ist besondere Art des Kämpfens.
• Wie kann man sonst noch „kämpfen“?• Berührungspunkt der beiden
Tätigkeiten: Die Haare.• „Fechten“ hiess ursprünglich: „sich
gegenseitig die Haare raufen“.
![Page 65: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/65.jpg)
3. Entsprechung am Wortanfang:
Lateinische Wörter mit P-
![Page 66: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/66.jpg)
3. Entsprechung am Wortanfang:
Lateinische Wörter mit P-
Deutsche Wörtermit F- (oder V-)
![Page 67: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/67.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
centum „100“
cornu „Horn“
cord- „Herz“
coxa „Hüfte“
collum (älter: colsom) „Hals“
can-ere „singen“
![Page 68: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/68.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
centum „100“ hund-ert
cornu „Horn“ Horn
cord- „Herz“ Herz
coxa „Hüfte“ Haxe
collum (älter: colsom) „Hals“ Hals
can-ere „singen“
![Page 69: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/69.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
centum „100“ hund-ert
cornu „Horn“ Horn
cord- „Herz“ Herz
coxa „Hüfte“ Haxe
collum (älter: colsom) „Hals“ Hals
can-ere „singen“ Hahn
![Page 70: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/70.jpg)
4. Entsprechung am Wortanfang:
Lateinische Wörter mit C- (= K-)
![Page 71: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/71.jpg)
4. Entsprechung am Wortanfang:
Lateinische Wörter mit C- (= K-)
Deutsche Wörtermit H-
![Page 72: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/72.jpg)
Lateinisches Wort Dt. Wort
hort-us „Garten“ Gart-en
haed-us „Zicklein“ Geiss
host-is „Fremder, Feind“ Gast
hordeum (älter: horsdeum) „Gerste“ Gerste
![Page 73: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/73.jpg)
5. Entsprechung am Wortanfang:
Lateinische Wörter mit H-
![Page 74: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/74.jpg)
5. Entsprechung am Wortanfang:
Lateinische Wörter mit H-
Deutsche Wörtermit G-
![Page 75: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/75.jpg)
Zusammenfassung der Entsprechungen am Wortanfang:Latein Deutsch
D- (duo) Z- (zwei)
T- (tres) D- (drei)
P- (pater) F- (= V-) (Vater)
C- (= K-) (centum) H- (hundert)
H- (hortus) G- (Garten)
![Page 76: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/76.jpg)
Achtung:
Latein Deutsch
C- (= K-) (centum) H- (hundert)
H- (hortus) G- (Garten)
Wie passt das zum Pärchen
hab-ere hab-en
Aus dem Satz: „Marcus habet longum nasum“?
![Page 77: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/77.jpg)
Das passt gar nicht!
![Page 78: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/78.jpg)
Wegen der Regel:
Latein Deutsch
C- (= K-) (centum) H- (hundert)
H- (hortus) G- (Garten)
würde man zu• Lateinisch hab-ere
→ ein deutsches Tätigkeitswort mit ...
• Deutsch hab-en → ein lateinisches Tätigkeitswort mit ...
erwarten.
![Page 79: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/79.jpg)
Wegen der Regel:
Latein Deutsch
H- (hortus) G- (Garten)
würde man zu• Lateinisch hab-ere
→ ein deutsches Tätigkeitswort mit G-
erwarten.
![Page 80: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/80.jpg)
Wegen der Regel:
Latein Deutsch
C- (= K-) (centum) H- (hundert)
würde man zu• Deutsch hab-en
→ ein lateinisches Tätigkeitswort mit C-
erwarten.
![Page 81: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/81.jpg)
Tätigkeitswörter mit vergleichbarer Bedeutung:
Lateinisch Deutsch
hab-ere = g...
c... = hab-en
![Page 82: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/82.jpg)
Tätigkeitswörter mit vergleichbarer Bedeutung:
Lateinisch Deutsch
hab-ere = geb-en
cap-ere „fassen, packen“ (ital. capire „verstehen“)
= hab-en
![Page 83: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/83.jpg)
Folgerungen:1. Die Gleichsetzung habere = haben war eine
Täuschung.2. Es kann vorkommen, dass Wörter, die gar
nichts miteinander zu tun haben, durch Zufall dieselbe Bedeutung bekommen.
3. Wenn man ähnliche Wörter aus verschiedenen Sprachen vergleicht, muss man vorsichtig mit Schlussfolgerungen sein:
4. Für die Verwandtschaft zweier Sprachen sind oberflächliche Übereinstimmmungen weniger wichtig als Abweichungen, die immer gleich geartet sind (à la hortus = Garten).
![Page 84: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/84.jpg)
Zahlen in verschiedenen SprachenLatein Griech. Altind. Kroat. Alban. Ungar.
1 unus hes ekas jedan një egy2 duo dyo dva dva dy kettő3 tres tres trayas tri tre három4 quattuor tessares čatvaras četiri katër négy5 quinque pente pañča pet pesë öt6 sex hex ṣaṣ šest gjashtë hat7 septem hepta sapta sedam shtatë hét8 octo okto aṣtau osam tetë nyolc9 novem ennea nava devet nëntë kilenc
10 decem deka daša deset dhjetë tíz
![Page 85: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/85.jpg)
Zahlen in verschiedenen SprachenLatein Griech. Altind. Kroat. Alban. Ungar.
1 unus hes ekas jedan një egy2 duo dyo dva dva dy kettő3 tres tres trayas tri tre három4 quattuor tessares čatvaras četiri katër négy5 quinque pente pañča pet pesë öt6 sex hex ṣaṣ šest gjashtë hat7 septem hepta sapta sedam shtatë hét8 octo okto aṣtau osam tetë nyolc9 novem ennea nava devet nëntë kilenc
10 decem deka daša deset dhjetë tíz
![Page 86: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/86.jpg)
Zahlen in verschiedenen SprachenLatein Griech. Altind. Kroat. Alban. Ungar.
1 unus hes ekas jedan një egy2 duo dyo dva dva dy kettő3 tres tres trayas tri tre három4 quattuor tessares čatvaras četiri katër négy5 quinque pente pañča pet pesë öt6 sex hex ṣaṣ šest gjashtë hat7 septem hepta sapta sedam shtatë hét8 octo okto aṣtau osam tetë nyolc9 novem ennea nava devet nëntë kilenc
10 decem deka daša deset dhjetë tíz
![Page 87: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/87.jpg)
Zahlen in verschiedenen SprachenLatein Griech. Altind. Kroat. Alban. Ungar.
1 unus hes ekas jedan një egy2 duo dyo dva dva dy kettő3 tres tres trayas tri tre három4 quattuor tessares čatvaras četiri katër négy5 quinque pente pañča pet pesë öt6 sex hex ṣaṣ šest gjashtë hat7 septem hepta sapta sedam shtatë hét8 octo okto aṣtau osam tetë nyolc9 novem ennea nava devet nëntë kilenc
10 decem deka daša deset dhjetë tíz
![Page 88: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/88.jpg)
Zahlen in verschiedenen SprachenLatein Griech. Altind. Kroat. Alban. Ungar.
1 unus hes ekas jedan një egy2 duo dyo dva dva dy kettő3 tres tres trayas tri tre három4 quattuor tessares čatvaras četiri katër négy5 quinque pente pañča pet pesë öt6 sex hex ṣaṣ šest gjashtë hat7 septem hepta sapta sedam shtatë hét8 octo okto aṣtau osam tetë nyolc9 novem ennea nava devet nëntë kilenc
10 decem deka daša deset dhjetë tíz
![Page 89: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/89.jpg)
Zahlen in verschiedenen SprachenLatein Griech. Altind. Kroat. Alban. Ungar.
1 unus hes ekas jedan një egy2 duo dyo dva dva dy kettő3 tres tres trayas tri tre három4 quattuor tessares čatvaras četiri katër négy5 quinque pente pañča pet pesë öt6 sex hex ṣaṣ šest gjashtë hat7 septem hepta sapta sedam shtatë hét8 octo okto aṣtau osam tetë nyolc9 novem ennea nava devet nëntë kilenc
10 decem deka daša deset dhjetë tíz
![Page 90: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/90.jpg)
Zahlen in verschiedenen SprachenLatein Griech. Altind. Kroat. Alban. Ungar.
1 unus hes ekas jedan një egy2 duo dyo dva dva dy kettő3 tres tres trayas tri tre három4 quattuor tessares čatvaras četiri katër négy5 quinque pente pañča pet pesë öt6 sex hex ṣaṣ šest gjashtë hat7 septem hepta sapta sedam shtatë hét8 octo okto aṣtau osam tetë nyolc9 novem ennea nava devet nëntë kilenc
10 decem deka daša deset dhjetë tíz
![Page 91: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/91.jpg)
Zahlen in verschiedenen SprachenLatein Griech. Altind. Kroat. Alban. Ungar.
1 unus hes ekas jedan një egy2 duo dyo dva dva dy kettő3 tres tres trayas tri tre három4 quattuor tessares čatvaras četiri katër négy5 quinque pente pañča pet pesë öt6 sex hex ṣaṣ šest gjashtë hat7 septem hepta sapta sedam shtatë hét8 octo okto aṣtau osam tetë nyolc9 novem ennea nava devet nëntë kilenc
10 decem deka daša deset dhjetë tíz
![Page 92: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/92.jpg)
Zahlen in verschiedenen SprachenLatein Griech. Altind. Kroat. Alban. Ungar.
1 unus hes ekas jedan një egy2 duo dyo dva dva dy kettő3 tres tres trayas tri tre három4 quattuor tessares čatvaras četiri katër négy5 quinque pente pañča pet pesë öt6 sex hex ṣaṣ šest gjashtë hat7 septem hepta sapta sedam shtatë hét8 octo okto aṣtau osam tetë nyolc9 novem ennea nava devet nëntë kilenc
10 decem deka daša deset dhjetë tíz
![Page 93: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/93.jpg)
Zahlen in verschiedenen SprachenLatein Griech. Altind. Kroat. Alban. Ungar.
1 unus hes ekas jedan një egy2 duo dyo dva dva dy kettő3 tres tres trayas tri tre három4 quattuor tessares čatvaras četiri katër négy5 quinque pente pañča pet pesë öt6 sex hex ṣaṣ šest gjashtë hat7 septem hepta sapta sedam shtatë hét8 octo okto aṣtau osam tetë nyolc9 novem ennea nava devet nëntë kilenc
10 decem deka daša deset dhjetë tíz
![Page 94: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/94.jpg)
Zahlen in verschiedenen SprachenLatein Griech. Altind. Kroat. Alban. Ungar.
1 unus hes ekas jedan një egy2 duo dyo dva dva dy kettő3 tres tres trayas tri tre három4 quattuor tessares čatvaras četiri katër négy5 quinque pente pañča pet pesë öt6 sex hex ṣaṣ šest gjashtë hat7 septem hepta sapta sedam shtatë hét8 octo okto aṣtau osam tetë nyolc9 novem ennea nava devet nëntë kilenc
10 decem deka daša deset dhjetë tíz
![Page 95: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/95.jpg)
Folgerungen:
• Viele Übereinstimmungen:Latein + Griechisch + Altindisch
![Page 96: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/96.jpg)
Folgerungen:
• Viele Übereinstimmungen:Latein + Griechisch + Altindisch
• Etwas weniger Übereinstimmungen:Latein/Griech./Altind. + Kroat. + Alban. (+ Deutsch)
![Page 97: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/97.jpg)
Folgerungen:
• Viele Übereinstimmungen:Latein + Griechisch + Altindisch
• Etwas weniger Übereinstimmungen:Latein/Griech./Altind. + Kroatisch + Alban. (+ Deutsch)
• Keine Übereinstimmungen: Latein/Griech./Altind./Kroat./Alban./Deutsch ⇔ Ungar.
![Page 98: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/98.jpg)
Übereinstimmungen in folgenden Bereichen:
• Grundwortschatz:- Zahlen (unus, duo usw.)- Verwandtschaftsnamen (pater)- Körperteile (cord- „Herz“, ped- „Fuss“)- Tiere (mus, sus, porcus, piscis)- wichtige Tätigkeiten (tegere „decken“, stat „steht“, est „ist“, volunt „sie wollen“)- Fürwörter (tu; is-tud „das“; meus-tuus-suus „mein-dein-sein“)
![Page 99: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/99.jpg)
Übereinstimmungen in folgenden Bereichen:
• Formen in der Grammatik:- es-t = „is-t“- s-unt = „s-ind“- es-t, tegi-t, tona-t, torre-t = „(er/sie) ist, deck-t, donner-t, dörr-t“- su-nt, habe-nt = „sie sind“, (CH-Dialekt:) „sie händ“- patris = „(des) Vaters“
![Page 100: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/100.jpg)
Übereinstimmungen in folgenden Bereichen:
• Unterschiede bei den einzelnen Lauten sind immer gleich:Lateinischem H- (hortus, hostis) entspricht immer- deutsch G- (Garten, Gast)- griechisch Kh- (khortos „Gehege; Futter“)- kroatisch G- (gost „Gast“)
![Page 101: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/101.jpg)
Resultat 1:
• Übereinstimmungen zwischen den genannten Sprachen sind so zahlreich,
• Unterschiede in den Lauten können immer in Regeln gefasst werden,
dass diese Ähnlichkeiten nicht auf Zufallberuhen können.
![Page 102: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/102.jpg)
Resultat 2:
• Übereinstimmungen im Wortschatz betreffen ganz zentrale Bereiche des menschlichen Lebens.
• Es gibt auch grosse Übereinstimmungen in den Formen.
Solche Dinge werden nicht von einerSprache in die andere entlehnt.
![Page 103: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/103.jpg)
Zur Erklärung derÜbereinstimmungen
kommt weder Zufall
noch Entlehnung in Frage.
![Page 104: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/104.jpg)
Es bleibt nur eine Folgerung:
![Page 105: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/105.jpg)
Grund für Übereinstimmungen:Die Sprachen • Latein• Griechisch• Altindisch• Kroatisch• Albanisch • Deutsch • und viele weiteresind alle miteinander verwandt.
![Page 106: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/106.jpg)
Was heisst das?
![Page 107: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/107.jpg)
Ein bekannter Fall von Sprachverwandtschaft:
Die romanischen Sprachen gehen alle
auf das Latein zurück:
![Page 108: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/108.jpg)
Die romanischen Sprachen sind „Tochtersprachen“ des Lateins.
→ „Stammbaum“:
Französisch Italienisch Spanisch Portugiesisch Rätoromanisch Rumänisch
Latein
![Page 109: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/109.jpg)
Wie sieht der Stammbaum für Latein, Deutsch usw. aus?
![Page 110: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/110.jpg)
Welche Sprachen gehen auf welche zurück?
![Page 111: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/111.jpg)
Resultat nach langer Forschung:
Von den bekannten Sprachen, die sich ähnlich sind
(Deutsch, Latein usw.), kommt keine
als Ursprungssprache aller anderen in Frage.
![Page 112: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/112.jpg)
Folgerung: Deutsch, Latein usw. müssen auf eine uns
unbekannte Sprache zurückgehen:
Deutsch Latein Altgriechisch Altindisch Kroatisch usw.
?
![Page 113: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/113.jpg)
Diese gemeinsame „Ursprache“• wird schon lange nicht mehr
gesprochen = ist längst ausgestorben;
![Page 114: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/114.jpg)
Diese gemeinsame „Ursprache“• ist uns durch kein Dokument
bekannt = kann nur durch die moderne Forschung erschlossen werden.
![Page 115: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/115.jpg)
Name dieser erschlossenen Ursprache:
„Ur-Indogermanisch“
![Page 116: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/116.jpg)
Tochtersprachen, die aus dem Ur-Indogermanischen hervorgegangen sind:
„indogermanische Sprachen“
![Page 117: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/117.jpg)
Wo wurde die indogermanische Ursprache gesprochen?
Ur-Indogermanisch wurde von Leutengesprochen, die irgendwo zwischen Europa und Asien wohnten.Wahrscheinlichstes Gebiet nach heutiger Ansicht:
Südrussland–Ukraine
![Page 118: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/118.jpg)
Die „Urheimat“
Urheimat?CH
![Page 119: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/119.jpg)
Wann wurde die indogermanische Ursprache gesprochen?
Wohl um 4500 bis 4000 v. Chr.
![Page 120: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/120.jpg)
Wann wurde die indogermanische Ursprache gesprochen?
Wohl um 4500 bis 4000 v. Chr.
Vgl. aber: - Sprechfähiger Homo sapiens seit über 100.000
Jahren- Höhlenmalereien von Lascaux: 17.000 v. Chr.- Ötzi lebte um 3350 bis 3100 v. Chr.- 1. Herrscherdynastie in Ägypten: 3000 v. Chr.→ Ur-Indogermanisch ist sicher nicht Ursprache der
Menschheit.
![Page 121: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/121.jpg)
Was geschah dann?Seit ca. 4000 v. Chr. beginnen einzelne Gruppen von Sprechern aus der Urheimat auszuwandern, vor allem nach • nach Ost-/Mitteleuropa • in den Orient: Türkei – Iran – Indien.
![Page 122: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/122.jpg)
Wie und warum geschah das?
- Keine Schriftzeugnisse aus dieser Zeit- Keine Geschichten, die über Generationen als
Mythen weitergegeben werden (so wie Geschichte der Sintflut im Nahen Osten)
- Wenige archäologische Spuren- Jetzt auch Einbezug der Humangenetik
→ Verschiedene Theorien über Gründe, warum die ursprüngliche Einheit zerbrochen ist.
![Page 123: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/123.jpg)
Mögliche Gründe und Voraussetzungen für Auseinanderbrechen der Einheit:
- Klimaveränderungen
- Voraussetzungen:- Technische Fertigkeiten: Zähmung des
Pferdes- Nomadisierender Lebenswandel
![Page 124: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/124.jpg)
Was geschah in Europa?
- Alles sehr unsicher!- Verschiedene Gruppen von Indogermanen
wandern nacheinander ein, teilen sich in kleinere Gruppen + wandern weiter.
- Treffen nicht auf menschenleeres Gebiet, sondern schon auf eine Urbevölkerung.
- Die meisten Vorindogermanen werden unterworfen und nehmen die Sprache der neuen Herren an.
- Letzte Spuren der vorindogermanischen Bevölkerung heute: Basken zwischen Frankreich und Spanien.
![Page 125: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/125.jpg)
Was geschah dann?
Mit der Zeit bilden sich in Europa und Asien verschiedene indogermanische Völker mit eigenen Sprachenheraus:• Germanen• Slawen• Balten (Letten und Litauer)• Kelten• Griechen• Italiker• Inder• Iranier• usw.,deren Sprachen jeweils noch sehr einheitlich sind.
![Page 126: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/126.jpg)
Was geschah dann?
Mit der Zeit (im Laufe der Jahrtausende!) spalten sich diese Völker mit ihren Sprachen immer weiter auf
→ Es entstehen immer neue indogermanische Sprachen!
![Page 127: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/127.jpg)
Der Stammbaum der indogermanischen Sprachen heute:
Französisch
Italienisch
Spanisch
Portugiesisch
Rätoromanisch
Katalanisch
Rumänisch
Latein Germanisch Altgriechisch Indisch-Iranisch Slawisch Albanisch Keltisch
Urindogermanisch
![Page 128: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/128.jpg)
Der Stammbaum der indogermanischen Sprachen heute:
Latein
Deutsch
Englisch
Niederländisch
Dänisch
Norwegisch
Schwedisch
Isländisch
Germanisch Altgriechisch Indisch-Iranisch Slawisch Albanisch Keltisch
Urindogermanisch
![Page 129: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/129.jpg)
Der Stammbaum der indogermanischen Sprachen heute:
Latein Germanisch
Neugriechisch
Altgriechisch Indisch-Iranisch Slawisch Albanisch Keltisch
Urindogermanisch
![Page 130: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/130.jpg)
Der Stammbaum der indogermanischen Sprachen heute:
Latein Germanisch Altgriechisch
Hindi
Urdu(Pakistan)
Pashto(Afghanistan)
Iranisch
Ossetisch(Kaukasus)
Sprachender Sinti u. Roma
Indisch-Iranisch Slawisch Albanisch
Urindogermanisch
![Page 131: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/131.jpg)
Der Stammbaum der indogermanischen Sprachen heute:
Latein Germanisch Altgriechisch Indisch-Iranisch
Russisch
Polnisch
Tschechisch
Slowakisch
Slowenisch
Serbisch
Kroatisch
Bulgarisch
Mazedonisch
Slawisch Albanisch Keltisch
Urindogermanisch
![Page 132: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/132.jpg)
Der Stammbaum der indogermanischen Sprachen heute:
Latein Germanisch Altgriechisch Indisch-Iranisch Slawisch Albanisch
Gallisch(Altertum)
Irisch
Walisisch
Bretonisch
Keltisch
Urindogermanisch
![Page 133: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/133.jpg)
Der Stammbaum der indogermanischen Sprachen heute:
Französ.
Italienisch
Spanisch
Portugies.
Rätoroman.
Katalan.
Rumänisch
Latein
Deutsch
Englisch
Niederländ.
Dänisch
Schwed.
Norweg.
Isländ.
Germanisch
Neugriech.
Altgriechisch
Hindi
Urdu
Pashto
Iranisch
Ossetisch
Sinti/Roma
Indisch-Iranisch
Russisch
Polnisch
Tschech.
Slowak.
Slowen.
Serbisch
Kroatisch
Bulgar.
Mazedon.
Slawisch Albanisch
Gallisch†
Irisch
Walisisch
Breton.
Keltisch
Urindogermanisch
![Page 134: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/134.jpg)
Erklärung des Namens „indogermanisch“:Indogermanische Sprachen werden gesprochenvon Island bis Indien:
![Page 135: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/135.jpg)
Heutige Verbreitung der indogermanischen Sprachen auf der Welt:
![Page 136: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/136.jpg)
In Europa gibt es heute nur wenige nicht-indogermanische Sprachen:
Baskisch
Türkisch
Ungarisch
Samisch
Finnisch
Estnisch
![Page 137: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/137.jpg)
Was wissen wir über die Sprache der Ur-Indogermanen?
• Obwohl wir keinen Text in der Ursprache haben, können wir grosse Teile der Sprache erschliessen.
• Wie geht das? 1. Vergleich der verschiedenen Tochtersprachen2. Rückführung auf eine gemeinsame Urform.
![Page 138: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/138.jpg)
Beispiel für die Erschliessung der Ursprache:
Merke: Man geht immer von den frühesten Sprachstufen aus. → Diese haben noch nicht so viel Zeit
gehabt, sich zu verändern.→ Sie müssen der Ursprache noch
am nächsten gewesen sein.
![Page 139: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/139.jpg)
Beispiel für die Erschliessung der Ursprache:
Lateintres
Griechischtres
Altindischtrajas
Urindogermanisch?
![Page 140: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/140.jpg)
Beispiel für die Erschliessung der Ursprache:
Lateintres
Griechischtres
Altindischtrajas
Urindogermanisch?
![Page 141: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/141.jpg)
Beispiel für die Erschliessung der Ursprache:
Lateintres
Griechischtres
Altindischtrajas
Urindogermanischtr–s
![Page 142: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/142.jpg)
Beispiel für die Erschliessung der Ursprache:
Lateintres
Griechischtres
Altindischtrajas
Urindogermanisch*trejes
![Page 143: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/143.jpg)
Was wissen wir über die Kultur der Indogermanen?
Obwohl wir keinen einzigen Text in der Ursprache kennen,
können wir mit Hilfe des erschlossenen Wortschatzes
Rückschlüsse auf die Kultur und Gesellschaft der Indogermanen ziehen.
![Page 144: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/144.jpg)
Was wissen wir über die Gesellschaft der Indogermanen?
• Erschliessbare Verwandtschaftsnamen: - „Vater“ + „Mutter“, „Sohn“ + „Tochter“
- „Bruder“ + „Schwester“- „Schwiegervater“ + „Schwiegermutter“- „Schwiegertochter“
→ Wort für „Schwiegersohn“ fehlt!→ Nach Hochzeit nur Zusammenhalt innerhalb
der Familie des Mannes, kein Kontakt mehr mit der Familie der Frau!
→ Vielleicht Art „Frauenraub“?
![Page 145: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/145.jpg)
Kultur der Indogermanen?• Religion mit Priestern + Göttern (oberster Gott:
„Himmel-Vater“ = Iu-piter)• Viehzucht (Rind, Pferd, Schwein, Schaf, Gans,
Hund)• Töpferei• Rad, Wagen• Aber kein Ackerbau
→ noch nicht sesshaft, Nomaden!• Dichtung (Helden mit „unvergänglichem
Ruhm“)• Bienenzucht → Getränk „Met“ (Wein aus
vergorenem Honig)
![Page 146: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/146.jpg)
Folgerungen:
„Latein und seine Schwestern und Cousins“: Berechtigte Aussage:
• Altgriechisch = „Schwester“ des Lateins• Deutsch = entfernter verwandt mit
Latein = „Cousin(e)“ des Lateins• andere indogermanische Sprachen:
„Cousins“ und „Cou-cousinen“ des Deutschen
![Page 147: Marcus habet longum nasum](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062501/56815d34550346895dcb33f7/html5/thumbnails/147.jpg)
Für weitere Informationen stehe ich gern zu Ihrer
Verfügung!
Christian SeidlUniversität ZürichIndogermanisches SeminarRämistr. 688001 Zü[email protected]