| -Glrlc(!l'tílclr

tekdÍ Mensje Melc hior beeldDeborar, ,.n o.FLSnlI

u HttFT l ttrlu' BER' c'r

Mensen ver

ndenleen

troost, rnaar ookeen nieuwe baan

privacy ertoe doet. We gruwelen van

berichten dat een bedriif als KPN ons

internetgebruik bestudeert en dat

Apple precies kan bijhouden waar

onze iPhone zich bevindt, en dus ookwaar wij ziin. Beslissen wat de rest

van de wereld over ons mag weten,

doen we liever zelf. 'Privacy is niets

anders dan controle hebben over de

situatie,' schrijft de AmerikaanseDanah Boyd dan ook in een essay op

haar website danah.org. Ze werkt als

onderzoeker voor Microsoft en als

docent aan Harvard University. Sinds

zoo4 interviewt ze duizenden scho

lieren en studenten over hun gebruik

van sociale media.

Ook al lijkt het misschien dat de

jeugd van tegenwoordig niet maaltom het beschermen van haar intiem-ste gegevens, niets is minder waar,

betoogt zij. fongeren - en andere soci

alemediagebruikers - zien het vol-

gens haar zo: 'Publíc by default, private

when neces sary.' Met andere woorden:we delen heel veel, maar we zijn ons

er nog altijd van bewust wat we vooronszelf willen houden.

Uit Boyds onderzoek blijkt dat fana-

tieke facebookers bij elke update een

afweging maken hoe die hun profielbeïnvloedt. Ze doen dus aan Íeputa-

tiemanagement en hebben een sterkontwikkeld gevoel over wat ze weien niet van zichzelf willen etaleren.

Alleen is wát ze willen etaleren best

veel. Als ie online de aandacht wiltvangen van je vrienden en volgers,

zul je echt openhartig moeten zijn.Als dat betekent dat we ook twitterenop het moment dat onze vader sterft:

laat ons lel<lier.

bronnen te vinden en te netwerken.Maar al snel werd ik steeds persoon

lifker. Zo weten mijn Twittervolgersdat ik geen alcohol drink, en dat ikdaar nogal eens vervelend commentaar op krijg van lieÍhebbers van een

borrel. Dat mijn oma me laatst in al

haar kwetsbaarheid aan het huilenmaakte. Dat mijn eveneens twitte-rende vader en ik heel verschillendestandpunten hebben over de abor-

tusgrens van 24 weken. Mijn follo'wers weten eerder dan mijn partnerdat ik een griepje voel opkomen ofloop te stuiteren door overmatige ca-

feïneconsumptie. Verkwanselingvan mijn intieme kapitaal? Valt welmee, vind ik. Als ie met anderen wiltcommuniceren, moet je nu eenmaal

iets van jezelf blootgeven. Vroeger

deed ik dat in de kroeg, nu online.Ook mediapycholoog en adviseur so-

ciale media Mischa Coster vindt nietdat socialemediagebruikers massaal

al te intieme ontboezemingen doen.

'Twitter en Facebook zijn fijne uit-laatkleppen. Daarbij is het helemaal

niet zo erg dat mensen open zijn. |emoet natuurlijk wel je gezonde ver-

stand gebruiken. Er is één stelregel

om jezelf niet in de problemen tebrengen: bij twijfel niet doen. Of heteerst even laten bezinken.'

f erwijl Stine ]ensen ervoor pleitaI dat we ons intieme l<apitaal meer

moeten l<oesteren, is voor veel socia

lemediagebruil<ers het angstvalligafschermen van het privéleven al

lang verleden tifd. Wie geregeld tijddoorbrengt op sociale media merkt al

snel dat het de normaalste zaal< van

de wereld is om te kletsen over hetroseetje dat je naar binnen giet, de

dwarse buien van je puberdochter en

soms zelfs over je stoelgang.

Natuurlijk vinden we nog wel dat

niet a 11 andacht vangen én oprecht wil-

Fllen communiceren zijn volgens

mij precies de redenen dat we steeds

meer over ons priveleven prijsgeven

aan onze socialenetwerkvrienden.Bij mij verschoofde grens van profes-

sioneel naar persoonlijk omdat ik op

tweets dat de afwas al een week stondte verschimmelen veel meer reacties

kreeg, dan op 'ik heb vandaag weer

lekker gewerkt'. Hoe pietluttiger de

berichten, hoe herkenbaarder en dus

hoe meer reacties.

Maar Stine fensen vindt het'een en al

iidelheid', schrlift ze in Echte uienden.

We roepen van alles over ons leven

op de digitale snelweg, vanuit een

diepe behoefte aan bevestiging. Als ieje hele hebben en houden openbaart,

stel ie iets voor, heb ie invloed, zo

denl<en we volgens haar. 'De wereldis één grote ldols<ontest geworden,

met een heleboel deelnemers. En ie-

dereen probeert zo gevat mogelijk uitde hoek Le komen.' Kan zijn, maar

proberen we ons offline ook niet al-

lemaal zo goed mogelijl< voor te

doen? Als ik de deur uit ga, trek iktenslotte ook even wat leuks aan. En

op een borrei maak ik ook graag een

gevatte opmerking. De mens is nueenmaal een ijdel wezen.

Mediapsycholoog Mischa Coster

denkt dat we ons massaal op socialemedia storten omdat we'erbij willenhoren'. 'Mensen beginnen er meestal

mee omdat al hun vrienden er ook op

zitten: ze zijn nieuwsgierig en willende boot niet missen. Daarna gaan an

dere zaken meespelen. Het is leuk, leblik verbreedt zich, je netwerk wordtgroter én contact onderhouden metmensen die je al goed kent, wordtmakkelijker. Mijn moeder zit sinds

kort ook op Twitter en weet nu een

stuk beter wat er in mijn leven speelt

dan voorheen. Het offline en onlineleven raakt zo voor steeds meer men-

sen met elkaar vervlochten.'

luist vanwege de vervlechting van

lJ die twee levens eisen sociale media

wel veel aandacht op. Ik heb inmid'dels met de nodige trucs mijn Twit-tergedrag goed onder controle. Tij-

80 luLr t lucustus 20ll de vrouwet ike o0inie oPzlJ

dens het schrijven van dit artikel heb

ik mijn laptop biivoorbeeld urenlangafgesneden van internet, met hetprogramma Freedom. Als ik niet af

en toe op de rem zou trappen, zou ikuren doorbrengen met lezen over de

levens van anderen. Een beetje be-

wondering heb ik dus wel voorZwagerman, die in één klap stopte

met facebooken. 'Cees Nooteboom

zei ooit: 'Amsterdam is een stad van

moordende gezelligheid. Met Face'

book is die gezelligheid minstens zo

moordend," verklaart hij zijn stap.

De netwerksite slurpte steeds meer

tijd én zelfs slaap op, vertelt hij.'Vaakging ik 's avonds na een lezing nog

even drul< in gesprek met mijn Face-

bool<vrienden. Terwijl het voor je

nachtrust natuurlijk veel beter is omeen boek te lezen of muziek te luisteren. Maar ja, dat Facebook was een

bruisende, eeuwigdurende receptie.

Nog urenlang bleven die digitalestemmen door mijn hoofd zoemen,

waardoor ik l<laarwakker bleef. Face-

book legt dwang op om zo eloquenten ad rem mogelif k te zijn. Nu ik ben

gestopt, voelt het als een bevrijding.Ik hoef niet meer de hele tijd snedige

commentaren te plaatsen.'

l_l oewel we volgens Zwagerman ook

I Iweer niet te veel achter zijn stap

moeten zoeken -'Ik zie nog steeds de

geweldige voordelen van Facebook' -

past zijn Facebookzelímoord wel he-

lemaal in het straatje van socialeme-

diacritici als Nicholas Carr.

In zijn boek The Shallows. What the

Internet Is Doing to Our Brains (zoro)concludeert hij dat internet onze her

senen verpest. Nogal pessimistisch

stelt hii dat de constante informatie-stroom via het web bii het gros van

de mensen concentratieproblemenveroorzaakt en dat we er te onrustigen oppervlakkig van worden om een

boek te lezen. Sociale netwerken spe-

len daarbij vooral een kwalijke rol: ze

werken verslavend, stelt Carr. Nieuwe informatie die grappig en interes

sant is, veroorzaakt opwinding en

leidt ertoe dat het brein het geluks-

stofje dopamine aanmaakt. En van

dat geluksstofje wil je dan steeds

meer hebben.

Dat klinkt allemaal heel plausibel,

ware het niet dat psychologen en

neurologen kritiek hebben op deze al

te pessimistische conclusies. Natuur-lijk verandert internet ons brein, stel-

len zij: bij alles wat je leert en doet,

maken de hersenen immers nieuwe

synapsen aaÍ, ze veranderen mee

met je ervaringen. Maar nietteminhoudt het brein de grote lijnen vast.

En mensen zullen altijd iets willencreëren; meestal zal die drang sterker

zijn dan de dopaminerush die jehrijgt bij het checken van je statusup

dates op Facebook. Ook wat betreft

Hetoff line

en onlinef ^r r^^ "^-lrlIUVUI I I OOf\L

steedsr"neeI

vervlochten

LEKKER ONLINE

het lezen: je hoeft maar om je heen te

kijken om te zien dat Carr ongelijkheeft. Door sociale media lezen we

boeken misschien niet meer in één

rui< uit, maar we lezen nog steeds.

f1 oor alle l<ritiel< zou .ie bi jna verge

I/ ten dat sociale media ook gewoon

heel handig en leuk zijn. Mensen vin-den niet alleen troost op sites als

Facebool< en Twitter: ze vinden er

ook een nieuwe baan ofhulp van een

ICT'er op afstand als hun computercrasht.

|ournalist Nynke de fong is een feno'meen op Twitter met hààr grappige

tweets over feestjes ('Ik heb vanmid-dag een date met talloze mannen en

r vrouw. Feestjurk uit de kast dus'),

haar grote liefde (wielrennen) en

IKEA ('Wat is het toch een verrukke-lijke hellekrocht'). Claudia de Breij

nodigde haar uit, ze wordt nu mede-

werl<er van De Breijs radioprogram-

ma. Ook haar boek Vrouw 6 fetswaser zonder Twitter waarschijnlijknooit gekomen: de co-auteur ont-

moette ze via deze netwerksite.Met een verlangen naar erkenning ofijdelheid heeft haar online aanwezig-

heid helemaal niets te maken, zegt

De long.'Dat zou wel een beetje treu-

rigzijn,zeg, als het daarom ging. Nee,

sociale media horen gewoon bij hetmoderne leven, daar moel. je verder

niet te veel achter zoeken. Zingen ineen bandje is ool< "zie mij", en daar

doet niemand cynisch over.'

De Jong zou nooit meer zonder de ge

zelligheid van sociale netwerkenl<unnen. Ze probeerde het: voor een

artikei in Viuagingze een week hele-

maal offline. 'Il< vond het verschrik-kelijk. fe moet bedenken dat ik veel

vanuit huis werk, en dan alleen op

mijn kamer zit te tikken. Zonder

Twitter- en Facebookvrienden kun je

dan behoorlijk vereenzamen. Nu kanik aí en toe met een kop kofíie erbijzien wat er speelt in de wereld. Daar

worden mijn sociale leven en mijnwerl< alleen maar beter van.'o

Reageren op dit artikel?Ga naar www.opzij.nl/forum

JULI & AUcUSIUS 20ll de vrouwelijke 0pinie OPZIJ 81

I

!.tr'&í |

Írf:(

F:1i.fi|;! &+.

n#u*

ii

iir1lró.1

,;.'1

'l