Download - Krachtige leeromgevingen
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Krachtige leeromgevingen
Groepssessie 1: Curriculum
Planning groepssessies
1. Curriculum (vandaag)
2. Werkvormen (donderdag 17/10)
3. Diversiteitstool (maandag 28/10)
4. Toetsen en evalueren (donderdag 31/10)
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Vragen???
• Raadpleeg je medestudenten• Bekijk het forum en de website• Mail naar evy.vanparijs1@
arteveldehs.be
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Groepssessie 1
• Korte herhaling plenaire sessie• Praktische weetjes• Aan de slag…• Uiteenzetting praktijkopdracht
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Curriculum : "… in essentie een plan ter ondersteuning van het leren.
Het bestaat uit doelen om het leren te richten; drie soorten beslissingen (1) selectie en ordening van inhouden, (2) keuze van leerervaringen die men wil uitlokken zodat de inhouden gepast worden gemanipuleerd, (3) een planning met daarin de optimale leercondities. "
Even herhalen….
Even herhalen….
Eindtermen en ontwikkelingsdoelen
"Ontwikkelingsdoelen en eindtermen zijn minimumdoelen op het vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes die de maatschappij via het Vlaams Parlement absoluut noodzakelijk acht voor het onderwijs van vandaag." (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, 1998, p.6). Centrale rol Entiteit Curriculum
Curriculum op macroniveau
http://www.ond.vlaanderen.be/dvo/ICT/ictvoodvoe.htm
SOORT DOEL OPGESTELD DOOR
NIVEAU DOELGROEP OPDRACHT SCHOOL
Ontwikkelings-doel
Vlaamse overheid Macro Kleuter, B-stroom, Buitengewoon
Na te streven
EindtermVOET
Vlaamse overheid Macro LagerSecundair
Te bereikenVOET na te streven
Leerplandoel OnderwijskoepelsAutonomie van de scholen
Meso Kleuter,Lager,Secundair
Na te streven of te bereiken
Curriculum op macroniveau
‣Ontwikkelingsdoelen: na te streven‣Eindtermen: minimaal te bereiken op het einde
van een grens.‧Vakgebonden en vakoverschrijdend‧Leergebiedgebonden en leergebiedoverschrijdend‧Rol bij kwaliteitscontrole
http://www.ond.vlaanderen.be/dvo/ICT/ictvoodvoe.htm
Naam presentatie – Naam maker en/of presentator - 12/09/2005Faculteit Naam Faculteit – Dienst of Vakgroep (optioneel)
DVO
Wat zijn VOET’en?
Minimumdoelen die tegemoetkomen aan de nood aan een brede en harmonieuze vorming om zelfstandig en actief te kunnen functioneren in de huidige maatschappij.
Minimumdoelen die niet specifiek behoren tot een vakgebied maar dikwijls wel aansluiting vinden en onder meer door middel van meerdere vakken of onderwijs-projecten kunnen worden gerealiseerd.
Figuur bron: Departement Onderwijs (2009). Secundair onderwijs. Uitgangspunten bij de vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen.
Gemeenschappelijke stam
Zeven contexten1. Lichamelijke gezondheid en veiligheid2. Mentale gezondheid3. Sociorelationele gezondheid
4. Omgeving en duurzame ontwikkeling
5. Politiek-juridische samenleving6. Socio-economische samenleving7. Socio-culturele samenleving
Leren leren
Persoonlijk leven
Scharnier
Samen-leving
VOETen in de derde graad secundair onderwijs (http://www.ond.vlaanderen.be/dvo/secundair/vakoverschrijdend/globalevoetod.htm).
Curriculum op mesoniveau
• Startpunt: eindtermen en ontwikkelingsdoelen
• Invloed van netten, koepels• Eigen verantwoordelijkheid:
uitwerken van een leerplan, werkplan• AUTONOMIE
Kansen
• Leerplannen kunnen helpen een 'uithangbord' creëren voor een school: profiel, keuzes, accenten identiteit
• Rol individuele leerkracht in schoolteam centraal• Maar: “Niettegenstaande de criteria voor de goedkeuring van
de leerplannen duidelijk zijn, ervaren leerkrachten de nieuwe leerplannen, als te voorschrijvend, als een keurslijf.
De begeleidingsdiensten daarentegen stellen dat de leerkrachten de aangeboden ruimte onvoldoende zien en onvoldoende benutten, dat leerkrachten te weinig zelf verantwoordelijkheid opnemen voor de inkleuring van het pedagogisch-didactisch handelen van iedere dag.
Ook leerlingen voelen dit aan.”
Rol netten, koepels, …
http://www.gemeenschapsonderwijs.be/sites/portaal_nieuw/SO/Leerplannen/Pages/Onderzoekscompetentie.aspx).
Curriculum op microniveau
• Nu sterk bepaald door onderwijsleerpakketten (handboeken) met concrete leerdoelen en uitwerking leerstof, media, toetsing, werkvormen (lkr. handleiding).
• “Aparatchiks of the textbook curriculum”, ‘deprofessionalisation’, ‘deskilling’ ?
• Hoofdprobleem is dat de gemakkelijkste leerdoelen snel gaan domineren en men leergebiedoverschrijdende doelen negeert (en vaardighedenontwikkeling).
• Leerkracht bepaalt uiteindelijk de keuzes.
Hidden curriculum
Curricula:‣Ongeschreven curriculum: neveneffecten van
instructiesysteem; bijv. voorkeuren lkr., ligging school‣Nulcurriculum: wat (onbewust) genegeerd
wordt in een curriculum; bijv. kritische zin, smaakontwikkeling‣Het «hidden curriculum» in enge zin: meer
psychologische invalshoek; de indirecte en verborgen socialisatie: omgaan met elkaar om, lkr-lln verhouding, omgaan met macht
Formuleren van leerdoelen: taxonomieën• Belang!! Hoe beter je weet wat je wilt, hoe
beter je de instructie richting kan geven.• Taxis = ordening en nomos = wet• Een wetmatige ordening, een structurering
gebaseerd op een theoretische (en empirisch voor zover mogelijk) basis m.b.t. hoe leerdoelen in werkelijkheid geordend zijn
• 1950-1960: behaviorisme en cognitivisme
Inhoudsdimensies bij Bloom
Gedragsdimensies bij Bloom
Bloom - gedragsdimensies
Herinneren: herkennen, uit geheugen ophalen (‘recalling’). Beperkte cognitieve activiteit.
Begrijpen: ‘meaningful learning’, interpreteren, voorbeelden zoeken, classificeren, samenvatten, afleiden, vergelijken en verklaren.
Toepassen: (1) uitvoeren procedures bij gekende taken en (2) gebruiken procedures bij nieuwe taken.
Bloom - gedragsdimensies
Analyseren: complex geheel opsplitsen in samenstellende delen; differentiëren, organiseren en attribueren.
Evalueren: (1) controleren en (2) bekritiseren. Interne/externe criteria toepassen, een uitspraak doen en conclusies trekken.
Creëren: (1) hypothesen genereren; (2) plannen ontwerpen en (3) een product ontwikkelen.
http://www.teachthought.com/learning/ablooms-digital-taxonomy-for-evaluating-digital-tasks/
http://zaidlearn.blogspot.be/2009/07/use-blooms-taxonomy-wheel-for-writing.html
Praktische weetjes
• Waar vind ik eindtermen terug?• Zijn de eindtermen zoek?• Waar zoek ik leerplannen?• Welke informatie vind je naast de leerplandoelen terug in
leerplannen?• Hoe werk je met leerplandoelen?• Lesdoelen formuleren• Hoe implementeer ik VOET?
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Waar vind ik eindtermen terug?
Vakgebonden eindtermen
Vakoverschrijdende eindtermen
Specifieke eindtermen
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Vakgebonden eindtermen
Vakgebonden eindtermenVoorbeeld 2de graad ASO – vak wiskunde
Vakgebonden eindtermenVoorbeeld 3de graad TSO – vak Nederlands
Specifieke eindtermenBijvoorbeeld: humane wetenschappen
Zijn de eindtermen zoek?
• Secundair → enkel basisvorming• Zedenleer → leerplannen• Hoger onderwijs → visitatierapporten
→ beroepsprofielen → DLR
• DKO → Eindtermen lager onderwijs voor lagere graad
→ Leerplannen voor hogere graden
Hoe implementeer ik VOET?
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Waarom VOET?
Doelen die anders tussen de mazen van het net verdwijnen: komen te weinig aan bod in traditionele vakken
Samenhang bevorderen in het onderwijsaanbod
Meer kans tot niet-cognitieve doelen en betere synthese van kennis en ervaringen
Beantwoorden aan de actuele vormingsbehoeften (brede en harmonische vorming)
Brug vormen tussen school en samenleving
VOET - microniveau
Aan welke sleutelcompetenties, contexten, leren leren competenties werk je doorheen je les?
Maak dit duidelijk door dit in je doelen naar voor te laten komen.
Waar zoek ik leerplannen?
Via http://www.ond.vlaanderen.be/infolijn/faq/leerplannen/• de leerplannen van het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeensch
ap
• de leerplannen van het gesubsidieerd vrij onderwijs
• de leerplannen van het gesubsidieerd officieel onderwijs
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Leerplannen van het GO!
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Leerplannen van het GO!
Leerplannen van het GO!Voorbeeld economie – 3de graad
Leerplannen van het gesubsidieerd vrij onderwijs
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Leerplannen van het gesubsidieerd vrij onderwijsVoorbeeld toegepaste economie -3de graad
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Leerplannen van het gesubsidieerd vrij onderwijsVoorbeeld toegepaste economie -3de graad
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Leerplannen van het gesubsidieerd officieel onderwijs
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Leerplannen van het gesubsidieerd officieel onderwijs
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Leerplannen van het gesubsidieerd officieel onderwijs
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Welke informatie vind je naast de leerplandoelen terug in leerplannen?
Hoe werk je met leerplandoelen?
Een leerplandoel ga vertalen naar verschillende lesdoelen.
Aantal lesdoelen afhankelijk van leerplandoel.
Denk aan te bereiken inhoud en gedrag
Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen
Leerdoelen formuleren
Taxonomie van Bloom
Gedrag
Inhoud
Leerdoelen formuleren
Leerdoel‣Inhoudscategorie: bv. 1815‣Gedragsniveau: bv. Herinneren, omstandigheden vertellen,
oorzaak gevolg verklaren, economische achtergrond schetsen, …
Mager (1962) operationele doelstellingen formuleren - gedrag:‣Beschrijf precies wat je wilt dat de lerenden doen om correct
te handelen, scoren, presteren en let erbij op dat je aangeeft hoe je kunt merken dat zij adequaat handelen.
‣Identificeer nu – op basis van het voorgaande – het precieze werkwoord dat het best het verwachte gedrag aanduidt van de lerende en specificeer ook onder welke condities zij dit gedrag moeten kunnen vertonen (tijd, materiaal, hoeveelheid).
‣Schrijf voor elk gedrag een afzonderlijk leerdoel neer.
Bloom: Inhoudscategorieën
Belang van funderende basiskennis!
Bloom: Gedragscategorieën
Belang van funderend gedrag!
4.1 LESDOELEN FORMULEREN
ZO NIET!weten, begrijpen,
inzien, …
“Lesdoelen toelichten”
Leerling aanzetten tot kritisch denken.
Een kruiswoordraadsel correct invullen.
SPELREGELS1. Gedrag :
waarneembaar
2. Inhoud: concreet, nauwkeurig
3. Vanuit perspectief van LLN
4. Geen werkvorm, wel eindgedrag
ZO WEL!Opsommen, benoemen, berekenen, verklaren, …
“de criteria voor het formuleren van lesdoelen toelichten”
Kritisch reageren op stellingen mbt actuele milieuproblemen.
Franse woordenschat mbt ‘reizen’ koppelen aan gegeven Nederlandse omschrijvingen.
4.1 LESDOELEN FORMULEREN
ZO NIET!De definitie ervan geven.
Regelmatige en onregelmatige werkwoorden correct vervoegen en vertalen.
Voorbeelden geven van gewervelde dieren.
De hoofdstad van Europese landen aangeven.
SPELREGELS5. Op zichzelf staan
Goed Nederlands
6. 1 inhoudsniveau
1 gedragsniveau
7. Eventueel hulpmiddelen, minimumprestaties melden
ZO WEL!De definitie geven van een lesdoel.
Werkwoorden correct vertalen.
Regelmatige ww correct vervoegen.
Onregelmatige ww correct vervoegen.
3 voorbeelden geven van gewervelde dieren.
De hoofdstad van Europese landen aangeven mbv een atlas.
4.1 LESDOELEN FORMULEREN
SPELREGELS1. Gedrag : waarneembaar, observeerbaar
2. Inhoud: concreet, nauwkeurig
3. Vanuit perspectief van LLN
4. Geen werkvorm, wel eindgedrag
5. Op zichzelf, correct Nederlands
6. 1 inhoudsniveau, 1 gedragsniveau
7. Eventueel hulpmiddelen, minimumprestaties
En nu aan de slag
Fragment prijselasticiteit- Welke eindterm wordt hier
nagestreefd?- Welk leerplandoel komt aan bod?- Mogelijke lesdoelen?
En nu aan de slag
- Aan welke VOET kan in deze les gewerkt worden?
- Formuleer een lesdoel omtrent de VOET
En nu aan de slag… Deel 1
Je krijgt een pakket met een eindterm/leerplandoel en leermateriaal
Je bedenkt minstens tien lesdoelen Hou rekening met de taxonomie van
Bloom: zie checklistZorg voor lesdoelen op ‘hoog’ niveau.
En nu aan de slag… Deel 2
Je gaat na welke VOET aan bod kunnen komen
Je vertaalt dit in een lesdoel
Praktijkopdracht
• Gelijkaardig opzet als de afgelopen opdrachten:
1. Formuleren lesdoelen: Maximaal 1 blz.
2. Link met VOET: Maximaal 1 blz.
3. Bijlage met lesmateriaal.
Praktijkopdracht
• Lesdoelen formuleren: Je gaat op zoek naar een
eindterm/leerplandoel Je vertaalt dit in tien lesdoelen, met de
taxonomie van Bloom in het achterhoofd. Het is mogelijk om een korte toelichting te
geven.Je voorziet ook leermateriaal waar je inspiratie
haalt voor de inhouden (neem je op in bijlage).
Praktijkopdracht
• Link met VOET: Ga bij de voorgaande opdracht op zoek naar
een aantal gepaste vakoverschrijdende eindtermen: zowel sleutelcompetenties als contexten. Hoe ga je hiernaar streven tijdens je les?
Schrijf ook daarvoor een lesdoel uit.