Download - Inleiding Taalkunde
Inleiding Taalkunde
Björn Klaassen BosPatrick van Stiphout
Merel VercammenAnnechien Ponstein
Noors
Indeling Inleiding Fonemen Morfemen Naamvallen Woordvolgorde Negatie Negatief polaire uitdrukkingen
Inleiding
Bokmål Nynorsk
Fonemen[kaʈ] = het Nederlandse 'kaart' (post-alveolar stemloos
plosief)[kat] = het Nederlandse 'kat'. (alveolar stemloos
plosief)
[sønn] = het Nederlandse 'zoon' (close-mid front rounded)
[sɔnn] (spelling: sånn) = 'zo' of 'dergelijke'. (open-mid back rounded)
Assimilatie
[li:v] (liv), 'leven‘[sɛt.tə.ti.lifs] (sette til livs), 'eten'[lif.sæ.fa:.ɾiŋ] (livserfaring), 'levenservaring'
[fu:t], 'voet'[til.futs], 'te voet'.
Assimilatie
[ʋɛg], 'muur'[sɛt.tə.til.ʋɛgs], 'in de hoek gaan'
[bly:g], 'verlegen'
[blyk.sl], 'verlegenheid'.
Syllabestructuur
Zware lettergreep: lange klinker +max. 1 medeklinker
-> wordt onset van volgende lettergreep
Lichte lettergreep: korte klinker
(C)(C)V(C)(C)
Morfemen: zelfstandige naamwoorden problem = het Nederlandse 'probleem'
(onbepaald enkelvoud) problemer = het Nederlandse 'problemen'
(onbepaald meervoud) problemet = het Nederlandse 'het probleem'
(bepaald enkelvoud) problemene = het Nederlandse 'de
problemen' (bepaald meervoud)
Morfemen: bijvoeglijke naamwoorden
et fint hus een mooi huis (onzijdig)
kald koudkaldere kouderkaldest koudst
Morfemen: werkwoorden
Ankommer (arriveer/arriveert/arriveren)
Mogelijke uitgangen: -er, -e, -et, -te, -de, Soms klinkerverandering
Hulpwerkwoorden
Hebben: ha
Zijn: være
Zullen: ville
Naamvallen
Nominatief Genitief Datief Accusatief Locatief
Naamvallen Er is geen verschil in naamval tussen Subject
en Object Voorbeeld:De fleste av Prosperos bøker vil komme neste ukeDe meeste van Prospero’s boeken zullen komen volgende week
Han leste ikke noen bøker for sønnen sinHij leest geen één boek aan zijn zoon
Naamvallen Er is wel verschil in naamval tussen direct
object en indirect object Voorbeeld:
Han leste ikke noen bøker for sønnen sin Hij leest geen één boek aan zijn zoon
Prospero har lovt å gi henne alle bøkene
Prospero had beloofd haar alle boeken te geven
Lidwoorden
Onbepaalde lidwoorden: en, ei, et Bepaalde lidwoorden: den, det Voorbeeld:
Ingen ankom slottet i går
Niemand is gisteren in het kasteel gearriveerd
Woordvolgorde
SVO-taal
Fallstaff drakk et glass øl
Fallstaff dronk een glas bier
SUB VERB OBJ
Woordvolgorde
SVO IO
Han leste ikke noen bøker for sønnen sin
Hij leest geen enkel boek aan zoon zijn
SUB VERB - OBJ IO
Woordvolgorde
Uitzondering!! In het Noors komt het bezittelijk naamwoord
achter het zelfstandig naamwoord
Woordvolgorde
SVO ook in bijzinnen
Hamlet sa at moren hans var illojal
Hamlet zei dat moeder zijn wasdeloyaal
SUB VERB OBJ
Negatie
ikke en ingen
Negatie
ikke en ingen ikke: nee, niet ingen: niemand, niets, noch etc.
Negatie He did not read any books to his son. Han leste ingen bøker for sønnen sin.
Negatie He did not read any books to his son. Han leste ingen bøker for sønnen sin. Han leste ikke noen bøker for sønnen sin.
ingen (geen) wordt opgesplitst in ikke noen (niet een)
Negatie
Niets (ingenting) Nergens (ingensteds) Nooit (aldri)
Negatief polaire uitdrukkingen noen (een, enige) Jeg har ikke sett noen bok
Negatief polaire uitdrukkingen noen (een, enige) Jeg har ikke sett noen bok *Jeg har sett noen bok
Negatief polaire uitdrukkingen noensinne (ooit) Det har jeg ikke gjort. Noensinne.
Negatief polaire uitdrukkingen noensinne (ooit) Det har jeg ikke gjort. Noensinne. *Det har jeg gjort. Noensinne.