ColofonD
it is een uitgave van Stichting M
onumentaal W
estlandm
ede mogelijk gem
aakt door Gem
eente Westland
september 2018
Samenstelling en coördinatie
Stichting Monum
entaal Westland / G
emeente W
estland
Fotografie & Vorm
gevingG
emeente W
estland / Stichting Monum
entaal Westland
Oplage 10.000 exem
plaren
Informatie over O
pen Monum
entendagw
ww.m
onumentaalw
estland.nl
Voor Open Monum
entendag 2018 is als thema gekozen: ‘In
Europa’. Met dit them
a sluit de Open Monum
entendag aan bij het Europese Jaar van het Cultureel Erfgoed. H
et accent zal liggen op w
at ons in dit deel van de wereld bindt, m
et aandacht voor internationale architectuurstrom
ingen, verge-lijkbare én onderscheidende (bouw
)technieken, wederzijdse
inspiratie in toegepaste kunsten en uitwisseling van kennis en
wetenschap. M
aar ook aandacht voor de historische context w
aarin monum
enten zijn gebouwd en gebruikt.
Kaart van Kruikius uit 1712
H2
Twee
zei
lend
e W
estl
ande
rs V
aerd
ighe
it e
n Zw
ethv
aer,
Pr
inse
ngra
cht n
abij
de V
albr
ug za
10.
00-1
7.00
uur
D
e Zw
ethv
aer i
s in
191
1 ge
bouw
d en
is v
an o
orsp
rong
een
tuin
ders
-sc
huit.
Na
gron
dige
repa
ratie
(200
8-20
10) w
ordt
hij
nu g
ebru
ikt v
oor
zeilw
edst
rijde
n.In
de
Dijk
stra
at h
ange
n al
leen
van
daag
foto
’s z
oals
het
er d
aar
vroe
ger u
it z
ag.
H3
OLV
van
Goe
den
Raa
d, D
ijkst
raat
23
za 1
0.00
-17.
00 u
urD
eze
sier
lijke
ker
k m
et to
ren
is g
ebou
wd
in 1
928.
De
kerk
vie
rt d
it ja
ar h
aar 9
0 ja
rig b
esta
an e
n 11
0 ja
ar k
erkg
emee
nsch
ap. D
e to
ren
kan
wor
den
bekl
omm
en.
H4
Reg
enbo
ogke
rk, E
ndel
dijk
5 za
10.
00-1
7.00
uur
Dez
e ke
rk (v
oorh
een
Reho
both
kerk
) is
gebo
uwd
in 1
923
en is
in 2
016
gere
stau
reer
d. D
e ke
rk h
eeft
een
prac
htig
inte
rieur
. Org
elco
ncer
ten
wor
den
gege
ven
op h
et Ö
hmso
rgel
. Een
van
de
best
e co
ncer
torg
els
van
het W
estla
nd.
N1
Oud
e Ke
rk, W
ilhel
min
aple
in 5
za 1
0.00
-18.
00 u
ur e
n zo
10.
00-1
7.00
uur
Dez
e ke
rk m
ag g
erek
end
wor
den
tot d
e be
lang
rijks
te m
idde
leeu
wse
ke
rken
van
Zui
d-H
olla
nd. D
e N
atio
nale
Zom
erbl
oem
ente
ntoo
nste
lling
in
de
kerk
hee
ft al
s th
ema
‘Flo
wer
Pow
er’ e
n is
gra
tis to
egan
kelij
k.
N3
Het
Hei
lige
Gee
stho
fje, H
eilig
e G
eest
hofje
1-1
2 za
10.
00-1
6.00
uur
In 1
627
wer
d do
or F
rede
rik H
endr
ik e
en s
ticht
ings
akte
afg
egev
en
voor
de
bouw
van
20
arm
enhu
isje
s, e
en z
ieke
nzaa
l en
de k
apel
. De
kape
l en
één
van
de h
uisj
es z
ijn o
pen
voor
pub
liek.
Lede
n va
n de
his
tori
sche
ver
enig
ing
verz
orge
n el
k ha
lf uu
r van
af
11.0
0 to
t 15.
30 u
ur e
en k
orte
rond
leid
ing
door
het
Hof
je.
Star
tple
k is
de
toeg
angs
poor
t tot
het
hof
je. D
eeln
ame
is g
rati
s.N
4 Si
nt-A
dria
nus
kerk
, Mol
enst
raat
29
za 1
1.00
-16.
00 u
urD
e ke
rk b
evat
moo
ie m
uurs
child
erin
gen.
N
5 Ke
rkho
f, D
ijkw
eg t
.o. 1
1D
eze
oude
kat
holie
ke b
egra
afpl
aats
ligt
ver
scho
len
in h
et g
roen
. Er
ligge
n im
posa
nte
graf
mon
umen
ten
van
prie
ster
s en
non
nen.
N
7 St
atio
n W
SM, V
ersp
yckl
aan
1 za
10.
00-1
7.00
uur
Dit
voor
mal
ige
WSM
-sta
tion
uit 1
907
is re
cent
ger
esta
uree
rd, w
aarb
ij pr
acht
ige
deta
ils z
ijn te
rugg
ebra
cht.
N8
Gas
houd
er, V
ersp
yckl
aan
72 A
za
10.0
0-1
6.00
uur
Dez
e vo
orm
alig
e ga
shou
der i
s om
gebo
uwd
tot a
rchi
tect
enbu
reau
.N
9 W
ater
tore
n, G
rote
Woe
rdla
an 1
1 z
a 10
.00
-17.
00 u
urD
e w
ater
tore
n ui
t 193
0 is
nie
t in
gebr
uik
maa
r nog
wel
in
oors
pron
kelij
ke s
taat
.N
11 V
lietw
onin
g B
urge
m. E
lsen
weg
45
za 1
0.00
-16.
00 u
urD
eze
boer
derij
is ro
nd 1
436
gebo
uwd
en is
daa
rmee
de
ouds
te v
an
het W
estla
nd. H
et w
ordt
nu
gere
stau
reer
d.P1
Bar
thol
omeu
sker
k, V
oors
traa
t 109
za 1
0.00
-17.
00 e
n zo
11.
00-1
7.00
uur
De
“Kat
hedr
aal v
an h
et W
estla
nd”
uit 1
926
heef
t een
tore
n va
n 79
m
eter
hoo
g.
Er z
ijn d
iver
se e
xpos
itie
s ov
er tr
ansp
ort m
et a
ls s
pect
acul
air
hoog
tepu
nt o
p za
terd
ag d
e N
UN
A 8
Sola
r zon
neau
to v
an d
e TU
-Del
ft
met
uit
leg
van
de s
tude
nten
zel
f. Te
vens
div
erse
old
tim
ers
en m
eer
over
ver
voer
in E
urop
a. O
ok z
ijn e
r div
erse
muz
ieko
ptre
dens
.D
e ro
uteb
esch
rijvi
ng v
an d
e do
rpsw
ande
ling
in P
oeld
ijk is
hie
r ver
-kr
ijgba
ar. T
even
s va
art e
r een
sch
uit n
aar S
onne
hoec
k (K
2).
Zie
onze
web
site
voo
r inf
orm
atie
ove
r div
erse
wan
del e
n fie
tsro
utes
en
vaa
rtoc
hten
. Hie
r sta
an o
ok e
vent
uele
wijz
igin
gen
over
dez
e fly
er
op.
In E
urop
a
Stichting Monum
entaal Westland
ww
w.m
onumentaalw
estland.nlTel: 06 - 2923 8490 / 0174-295436m
onumentaal.w
estland@gm
ail.com
G3
Dor
pske
rk, L
ange
stra
at 3
4 za
10.
00-1
6.00
uur
De
eers
te k
erk
op d
eze
plek
was
een
bed
evaa
rtso
ord
in d
e de
rtie
nde
eeuw
. H
et h
uidi
ge k
erkg
ebou
w d
atee
rt u
it 18
16. E
r is
een
door
lope
nde
beam
er-
pres
enta
tie v
an o
ude
foto
’s v
an ’s
-Gra
venz
ande
en
van
de D
orps
kerk
doo
r de
jare
n he
en. E
r is
ook
een
door
lope
nde
pres
enta
tie v
an d
orps
gezi
chte
n va
n on
ze s
tads
geno
ot Ja
n va
n de
r Mee
r. Om
11.
30 e
n 13
.30
uur i
s er
een
rond
leid
ing
om d
e ke
rk m
et u
itleg
ove
r de
bouw
en
ande
re w
eten
waa
rdig
hede
n va
n de
200
jaar
oud
e D
orps
kerk
. Va
naf 1
5.15
uur
tot d
e sl
uitin
g om
16.
00 u
ur, z
al e
en o
rgan
ist h
et m
eer d
an 1
00 ja
ar o
ude
Bakk
er
en T
imm
enga
org
el b
espe
len.
G4
Mus
eum
pje,
Lan
gest
raat
5 za
10.
00-1
7.00
uur
Het
mus
eum
pje
laat
oud
e vo
ndst
en z
ien,
die
doo
r de
eige
naar
bij
op
grav
inge
n zi
jn v
erza
mel
d.
G5
Tuin
woo
nhui
s, L
ange
stra
at 1
7 za
10.
00-1
7.00
uur
In d
e tu
in w
orde
n do
or a
rche
oloo
g M
ichi
el K
ruid
hof d
oor p
artic
ulie
ren
gevo
nden
oud
e vo
ndst
en b
eoor
deel
d en
get
axee
rd. T
even
s ka
n m
en d
e op
w
are
groo
tte n
ageb
ouw
de v
isba
nk b
ekijk
en d
ie o
p he
t Mar
ktpl
ein
ston
d pl
us d
e to
egan
gspo
ort v
an h
et b
egijn
hof d
ie la
ngs
de V
reeb
urgh
laan
sto
nd.
G7
Kore
nmol
en, N
aald
wijk
sew
eg 1
17 za
10.
00-1
6.00
Dez
e st
ellin
gmol
en h
eeft
een
unie
ke z
inke
n bo
venb
ouw.
Hij
is in
190
8 ge
bouw
d en
tot 1
989
in g
ebru
ik g
ewee
st. D
e m
olen
kan
bez
icht
igd
wor
den.
D
e w
ieke
n va
n de
mol
en z
ijn w
eer i
n ou
de lu
iste
r her
stel
d.G
8 D
’oud
e Ko
esta
l, Pe
ppel
laan
4 z
onda
g 10
.30
-16.
00 u
ur
Dez
e vo
orm
alig
e st
al is
geb
ouw
d ro
nd 1
800
vóór
dat
het
Sta
eldu
inse
Bos
w
erd
aang
eleg
d. V
oor k
inde
ren
is e
r van
alle
s te
ont
dekk
en in
het
bezo
eker
scen
trum
. Er i
s ee
n te
ntoo
nste
lling
‘rep
tiele
n en
am
fibie
ën’ e
n er
is
ook
een
pra
chtig
e bl
oem
en e
n kr
uide
ntui
n.M
1 G
rote
Ker
k, K
erkp
lein
1 za
10.
00-1
8.00
uur
Het
ker
kgeb
ouw
was
in v
roeg
er ti
jden
gew
ijd a
an d
e H
eilig
e M
achu
tus
en
vorm
de d
e m
oede
rker
k va
n de
om
ligge
nde
paro
chie
s. V
anaf
de
tore
n ku
n je
de
zee
zien
.M
3 St
. Mac
hutu
s ke
rk, C
hoor
stra
at 1
03 za
10.
00-1
7.00
uur
Dez
e kr
uisk
erk
is in
183
1 ge
bouw
d. L
ater
wer
d he
t ver
groo
t en
er w
erd
een
fraai
org
el g
epla
atst
. In
de tu
in s
taat
een
lour
desg
rot.
M4
Mol
en D
e Vi
er W
inde
n, H
aagw
eg 2
za 1
0.00
-17.
00 u
urD
e hu
idig
e m
olen
is in
188
2 ge
bouw
d na
dat d
e vo
rige
mol
en d
oor b
rand
w
as v
erw
oest
. De
eers
te m
olen
op
deze
ple
k da
teer
t uit
1311
.M
5 Ke
rk T
er H
eijd
e, W
illem
III-p
lein
1 za
10.
00-1
7.00
uur
Dit
viss
ersd
orp
is m
eerd
ere
mal
en v
erpl
aats
t van
weg
e de
ops
chui
vend
e ku
stlij
n. D
e hu
idig
e ke
rk is
geb
ouw
d in
172
0 en
ver
bouw
d in
195
2.
M6
Gra
fkel
der H
erck
enra
th, D
uinp
an 1
0 za
10.
00-1
7.00
uur
Dez
e gr
afke
lder
is in
184
7 aa
ngel
egd
in d
e du
inen
, maa
r lig
t nu
hoge
r dan
zi
jn o
mge
ving
doo
r de
vers
chui
ving
van
de
kust
lijn.
Er i
s ee
n kl
eine
ex
posi
tie o
ver d
e fa
mili
e H
erck
enra
th.
M7
Schi
pper
swon
ing,
Hav
enst
raat
29
za 1
0.00
-17.
00 u
urD
it w
oonh
uis
lag
vroe
ger a
an d
e ha
ven.
In
de
Hav
enst
raat
han
gen
alle
en v
anda
ag o
ude
foto
’s
M8
De
Wes
tlan
dse
Dru
if, V
lotl
aan
535
za 1
0.00
-17.
00 u
urIn
dit
them
apar
k ov
er d
e dr
uive
ntee
lt is
een
mus
eum
met
film
pjes
en
oude
fo
to’s
. Er i
s ee
n ro
ndle
idin
g na
ar d
e m
uurk
as e
n de
sch
oors
teen
. H
1 C
afé
bij ’
t Hof
, Hof
stra
at 6
0 za
10.
00-1
7.00
uur
Dit
café
is e
en v
an o
udst
e ho
reca
gele
genh
eden
in h
et W
estla
nd. H
et p
and
is in
170
7 ge
bouw
d al
s pa
arde
nsta
l van
de
naas
tgel
egen
hof
herb
erg,
waa
r vr
oege
r toe
riste
n en
bui
tenl
ui o
nder
dak
vond
en.
8 + 9 september 2018
W1
Hof
boer
deri
j, H
oflaa
n 1
za 1
0.00
-17.
00 u
ur e
n zo
ndag
13:
30-1
7:00
uur
Het
Hof
park
hee
ft ee
n rij
ke g
esch
iede
nis.
De
ridde
rs v
an W
ater
ingh
e w
oon-
den
hier
in h
un k
aste
el. O
p de
ruïn
es w
erd
een
buite
npla
ats
gebo
uwd.
Dez
e is
late
r ver
klei
nd to
t hof
boer
derij
. Nu
is h
et e
en c
ultu
reel
cen
trum
. W
2 Ko
renm
olen
Win
dlus
t, H
eulw
eg 8
za 1
0.00
-17.
00 u
urD
e m
olen
dat
eert
uit
186
9 en
is d
e ho
ogst
e m
olen
van
het
Wes
tland
. Va
naf d
e om
loop
zijn
ver
schi
llend
e an
dere
mol
ens
uit d
e om
gevi
ng te
on
tdek
ken.
W3
Her
vorm
de K
erk,
Ple
in 9
za
10.0
0-1
7.00
uur
De
tore
n is
rond
135
0 ge
bouw
d. D
it ou
dste
geb
ouw
van
Wat
erin
gen
kree
g in
171
5 zi
jn h
uidi
ge v
orm
. De
kerk
is v
an o
ngev
eer 1
450.
Pro
nkst
uk is
de
stad
houd
erlij
ke p
reek
stoe
l uit
1646
.W
5 Si
nt J
an d
e D
oper
ker
k, H
eren
stra
at 1
62-1
64 za
10.
00-1
7.00
uur
De
kerk
is in
189
0 ge
bouw
d m
et ra
men
die
een
ver
haal
ver
beel
den.
Te
ntoo
nste
lling
ove
r bed
evaa
rten
, fot
opre
sent
atie
neo
gotis
che
bouw
stijl
, ro
ndle
idin
gen,
het
org
el w
ordt
bes
peel
d en
de
tore
n ka
n w
orde
n
bekl
omm
en. E
r vaa
rt e
en b
oot d
oor h
et W
estla
nd v
oor p
assa
gier
s m
et fi
ets
star
t Heu
lbru
g Kw
ints
heul
(K1)
.W
6 D
uive
ntor
en e
n fr
uitm
uur S
t. J
an d
e D
oper
, ach
ter d
e ke
rkK
1 An
drea
sker
k (R
K),
Kerk
stra
at 2
2 za
10.
00-1
7.00
uur
Dez
e ke
rk is
geb
ouw
d in
189
3 en
in 1
951
verg
root
. Hij
is v
erno
emd
naar
de
bouw
past
oor A
ndre
as v
an L
otto
m. E
r is
een
tent
oons
telli
ng o
ver 1
25 ja
ar
kerk
, met
foto
- en
schi
lder
ij ex
posi
tie. D
e to
ren
kan
bekl
omm
en w
orde
n en
de
stil
tetu
in is
ope
n.Er
vaa
rt e
en b
oot v
an S
int J
an d
e D
oper
(W5)
doo
r het
Wes
tlan
d la
ngs
zes
plaa
tsen
en
star
t om
9:0
0 uu
r van
af d
e H
eulb
rug.
Pas
sagi
ers
met
fiet
s –
max
imaa
l 15
- kun
nen
tot d
e vo
lgen
de h
alte
mee
vare
n. D
eeln
ame
is
grat
is. Z
ie v
oor h
et v
aars
chem
a on
ze w
ebsi
te.
K2
Sonn
ehoe
ck, H
olle
Wat
erin
g 26
za 1
0.00
-17.
00 u
urH
isto
risch
e D
ruiv
enkw
eker
ij So
nneh
oeck
is e
en v
an d
e ee
rste
tuin
ders
- be
drijv
en v
an h
et W
estla
nd. T
inek
e va
n de
r Kna
ap e
xpos
eert
sch
ilder
ijen
over
de
drui
vent
eelt
en o
ok k
unst
enar
es Ju
liana
Eijk
en to
ont h
aar v
eel-
zijd
ige
wer
k. T
usse
n So
nneh
oeck
en
de B
arth
olom
eusk
erk
in P
oeld
ijk
vaar
t een
sch
uit (
P1).
K4
Gem
aal O
ude
en N
ieuw
e B
roek
pold
er, Z
wet
14
za 1
0.00
-17.
00 u
urH
et g
emaa
l uit
1881
, in
neoc
lass
icis
tisch
e st
ijl, l
aat e
en o
ude
dies
elm
otor
dr
aaie
n. E
r vaa
rt e
en b
oot m
et g
ids
naar
nat
uurg
ebie
d D
e Ze
ven
Gat
en
(D4)
. De
laat
ste
afva
art i
s om
16.
00 u
ur.
D1
Dom
kerk
en
tore
n, H
oofd
stra
at 5
1 za
10.
00-1
7.00
uur
De
kerk
bep
aalt
met
haa
r sto
mpe
tore
n he
t dor
psbe
eld
van
De
Lier
. D
oord
at d
e to
ren
is v
erza
kt g
a je
eer
st n
aar b
ened
en v
oord
at je
de
tore
n ka
n be
klim
men
. Een
maa
l bov
en h
eb je
een
pra
chtig
wijd
s ui
tzic
ht!
De
tore
n ka
n to
t 16.
00 u
ur b
eklo
mm
en w
orde
n.D
2 M
useu
m d
e Ti
mm
erw
erf,
Hoo
fdst
raat
63
za 1
0.00
-16.
00 u
urD
it pa
nd d
atee
rt u
it 16
42. B
inne
n is
de
wer
kpla
ats
van
de t
imm
erm
an te
zi
en e
n ee
n w
onin
g in
de
stijl
van
190
0.
D4
De
Zeve
n G
aten
Dit
bijz
onde
re n
atuu
rgeb
ied
met
dra
ssig
e w
eila
nden
, zev
en s
lote
n en
twee
ho
utsi
ngel
s be
hoor
de to
t bui
tenp
laat
s H
ofzi
cht.
Er is
vrij
wel
nie
ts v
eran
derd
si
nds
de k
aart
van
Kru
kius
uit
1712
. Van
af g
emaa
l Oud
e en
Nie
uwe
Broe
k-po
lder
(K4)
vaa
rt e
r een
boo
t met
gid
s na
ar D
e Ze
ven
Gat
en.
G1
Lam
bert
uske
rkje
, Maa
sdijk
189
zate
rdag
en
zond
ag 1
3.00
-17.
00 u
urD
e ke
rk w
erd
in 1
872
gebo
uwd
door
jhr.
Augu
stin
us v
an R
ijcke
vors
el v
oor
zijn
pac
hter
s. In
de
bost
uin
is h
et h
eerli
jk u
itrus
ten
tijde
ns u
w w
ande
l- of
fie
tsro
ute.
Open M
onumentendag
In Europa
In Europa
Nieuwe Waterweg
Calandkanaal
i
i
i
i
i
i
35
27
5
7
48
59
47
43
54
55
66
29
24
23
28
18
16
45
45
11
12
83
30
57
46
10
9
8
26 4
17
25
22
21
19
36
26
13
14
15
33
34
31
32
70
65
51
52
De Lier
Maasdijk
Kwintsheul
't Woudt
Hoek van Holland
's-Gravenzande
Monster
Ter Heijde
Wateringen
Naaldwijk
Heenweg
Poeldijk
HonselersdijkN7-9
N4-5
N1/3
D1/2
G7
G3G4G5
M6M1
M4
M3M7M8
G1
M5
G8
H1H2
H3H4
P1 W2
D4
K4
K2
K1
W5/6W3
W1
N11
W1 HofboerderijW2 Korenmolen WindlustW3 NH KerkW5 Sint Jan de DoperkerkW6 Duiventoren en fruitmuurK1 AndreaskerkK2 SonnehoeckK4 Gemaal Oude en Nieuwe BroekpolderD1 Domkerk en torenD2 Museum de TimmerwerfD4 De Zeven Gaten (natuurgebied)G1 LambertuskerkG3 DorpskerkG4 MuseumpjeG5 Tuin woonhuisG7 KorenmolenG8 D’oude Koestal (Staelduinse Bos)M1 Grote KerkM3 St. MachutuskerkM4 Molen De Vier WindenM5 Kerk Ter HeijdeM6 Grafkelder Herckenrath M7 SchipperswoningM8 De Westlandse DruifH1 Café bij ’t HofH2 Twee zeilende westlandersH3 OLV van Goeden RaadH4 RegenboogkerkN1 Oude KerkN3 Het Heilige Geesthofje N4 Sint-AdrianuskerkN5 KerkhofN7 Station WSMN8 GashouderN9 WatertorenN11 VlietwoningP1 Bartholomeuskerk
21
oude wegen en paden
Monument
Geschikt
Beperkt geschikt
Ligt aan/bij vaarwater
Horeca
Informatiepunt
Fietsknooppunt
i
i
i
i
ii
i
Anno 2018 is er in Europa nog steeds heel veel wat
culturen, landen en volkeren van elkaar onderscheidt en
scheidt. Met de Europese Unie, vrede, welvaart en
onderlinge solidariteit is er een gemeenschappelijke basis
die in de loop van de tijd mede gestalte heeft gekregen in
de vorm van ons gemeenschappelijke Europese erfgoed.