Download - Hindi Grammer at a Glance
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
1/67
Hindi Sounds
:-
52 :
:-, , , , , , , , , , ( = 11)
:- ( = 1)
:-:( : ) ( = 1)
:-
:- , , , , = 5
:- , , , , = 5
:- , , , , = 5
:- , , , , = 5
:- , , , , = 5
:- , , , = 4
:- , , , = 4
: - , , , = 4
: - , = 2
: 52
,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
2/67
,
Hindi Words
:- .
:-
:
1. :-
, ,,
2. :- +
, , ,
:
3. :- , , ,
4. :-
:
-
-
-
2500 , 3500 3000
:
, , , , , , , , , , , , , ,
,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
3/67
Sangya (Noun)
- '' .
, , , '' .
.
. - , ,
- , , .
. -
-,
. - , ,
,-, ,
Sarvnaam (Pronoun)
:- , , , , , !
!
1 - - ,
- !
!
1 - - ,
2 - - , ,
3 - - , ,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
4/67
2 --
- , - !
3 - -
,
- !
4 -- ,,
- !
5 - -
- ?
6 - -
- , , !
Visheshan (Adjectives)
: ,
:
1. : , , , , , ,
, , , , , , , ,
, , , , , , , , , , , ,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
5/67
2. :
1. :- , ,
,
2.: :- ,
,
3. :-
:
1. : , ,
2.: ,
4. :- ,
,
?
Kaarak (Prepositions)
!
:-
:-
1.
2.
3. ,
4. ,
5. ()
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
6/67
6. , ,
7. ,
8. ,
Kriya (Verb)
:-
, !- , , ,
, !
:-
1- :- , !
- ! ( )
2-:- !
- ! ( )
- :-
1- :- ! - , !
2- :- ! -
!
3- :- ( , , )
, - -, - !
4- :- -
, !
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
7/67
5- :- '
- , !
Vachan (Plural)
:-
, !
-
1- :- , , !
- , , , !
2- :- , ,
!
- , , , !
- -
1- = =
2- (.) = =
3- = =
4- = =
5- = =
Ling (Gender)
:-
,!
:-
1- :- , - - ,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
8/67
!
2- :- , - - ,
!
-
!
-
1. = - , -
2. = - , -
3. = - , -
4. = - , -
5. = - , -
6. = - , -
7. = - , -
!
!-
1.
2.
3.
4.
5.
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
9/67
( ! )
:- 1- - ( )
- ( )
Vaachya (Voice)
:-
,
-, !
-
1- - !
, , - ,
!
- ' ' !
2- - , !
, , -
! ' ' !
3- - , !
, , ! : ,
- , !
- :-
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
10/67
( ) ( )
1- ! - !
2- ! - !
- :-
( ) ( )
1- ! - !
2- ! - !
Viraam Chinha (Punctuation)
--
' ' !
1. :- ( )
- !
2. :- ( :)
- -
!
3.:- (;)
- ! , , ,
, ,
!
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
11/67
4.:- ( ,)
- !
5. :- ( ?)
6. :- (!)
- , , , ,
!
7. :- (_)
8. :- ( -)
- , !
9. :- ( )
10. :- ( " " )
11. :- ( o)
12. :- ( :-)
Sandhi (Seam)
:-
-, , !
:-
1. - -,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
12/67
! :-
1.
2.
3.
4.
5.
1- - -, !
-
1. += +=
2. += + =
3. += +=
4. + = +=
5. += +=
2- :- , , , : ,
!
:-
1. += +=
2. += +=
3. += +=
4. += +=
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
13/67
5. += +=
3- :- , , , ,
: , ! -
1. = +=
2. = +=
3. = +=
4. = +=
5. = +=
3- :-
! -
1. += +=
2. += +=
3. += +=
4. += +=
5. += +=
5-:- , ,
: , , , -
1. +=
2. +=
3. +=
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
14/67
4. +=
5. = +=
2- :- , :-
1. +=
2. +=
3. +=
4. +=
5. +=
3- : - ,
! -
1. : +=
2. : +=
3. : +=
4. : + =
5. : +=
Dhaatu (Stem)-
!- , , ,, , , ! ''
! - , , , , !
, !
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
15/67
!
-
1. ( ) - , !
;
- , , , , !
2. -
, ! -
( ) ()
1.
2. ,
3.
- , !
!
3. - ,
, , -
- - , ! ,
- - , !
- - !
4. - , ' '
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
16/67
,
1. - , !
2. - , !
3. - , !
4. - , !
5. - , !
6. - , !
7. - , !
5- - ,
! -
- , , ,
Samaas (Compound)
-
!!
:-1--
, !-
( ) ( )
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
17/67
1.
2.
3. -
4.
5.
2- -
! : -1.
2. 3.
4.
5.
6.
- -
( ) ( ) ( )1.
2.
3.
4.
5.
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
18/67
6.
3- - - -
! :-
( ) ( )1.
2.
3.
4. 5. ( )
4- - !
! -
( ) ( )
1. ( )
2. ( )3. ( )
4. ( )
5. ( )
5- -
! -
( ) ( )
1.
2.
3.
4.
5. ( , , )
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
19/67
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
20/67
! ,
!
3- - !
-
( ) ( ) ! !
, , , !
4- - -
! -
- -
,-! : !
5- - , , ! -
- , - ! : ,
!
6- - , !-
( ) !
!
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
21/67
7--
! -
-
' ' !
8- -
! -
,
?
,
!
9- - ,
!-
10- - ,
!-
? , !
11-- ! -
, , : !
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
22/67
12- -
,
! -
( )( )
!
13- - , -,-
,,
' '
' ' --
: !
14--
, ! -
15- - ,
! -
--
,
: !
16- - ,
! -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
23/67
, , : !
17-- - -
-!-
!
18- - ,
!
- - (1 ) (2)
1- -
-
2- - ! -
19--
! -
, : !
Kaal (Tenses)
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
24/67
- -
1- - ' -
, ; -
: !
2- - -
, ,
; -
3- - - : , ;
- ( , , !)
Upsarg (Prefixes)
-
! -
1- -
( ) ( )
1. , ,
2. , ,
3. , ,
4. , ,
5. , ,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
25/67
2-
( ) ( )
1. , ,
2. , ,
3. , ,
4. , ,
5. , ,
3--
( ) () ( )
1. ,
2. ,
3. ,
4. ,
5. ,
4-
( ) ( )
1. ,
2. -, -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
26/67
3.
4.
5. ,
5-
1. / - ,
2. - ,
3. - ,
4. / - , ,
5. - ,
Pratyya (Suffixes)
- ,
!
!
1- -
1. - ,
2. - ,
3. - ,
4. - ,
5. - ,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
27/67
6. - ,
7. - ,
8. - ,
9. - ,
10. - ,
2- -
1. - ,
2. : - : , :
3. - ,
4. - ,
5. - ,
6. - ,
7. - ,
8. - ,
9. - ,
10. - ,
Padbandh (Phrases)
- ,
! - !
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
28/67
-
1-- ,
! , ! -
!
2- -
! ! -
3- - ,
! !
! ! -
4- -
, ! !-
5-- ,
! :
! -
Hindi Sentences
:- :
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
29/67
()
:-
1. :- :
()
()
()
() :- ,
() :-
,
() :-
2.:- : -
(1) :-
(2 ) :-
(3) :-
(4) :- ?
(5) :- ,
(6) :-
(7) :-
(8) :-
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
30/67
Hindi Dialects
Hindi Dialects ()
- , ,
-! : -
1-
2-
!
-
! ! !
!
- : -
1- -
2- - , , ,
-
!
! 13 -14
!
, !
,, , , ,,
, ,,
! ,, ,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
31/67
!
=
1- - ,
!
2- = ,
, ,
,
, , , , ,
,
,
, ,,,
!
3- - ,,
, , ,
,,
!
4- - , ,
,,,,,
, , ,
,, ,
!
5- - ,
, !
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
32/67
Hindi as Rajbhasha
Hindi as Rajbhasha
1- - -,: !
, !
2- - -
, !
343 -1 -17 !
- " "
3- - 14 , 1949
14 !
Hindi IdiomsHindi Idioms:
:
1. -
2. -
3. -
4. -
5. -
6. -
7. -
8. -
9. -
10. -
11. -
12. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
33/67
13. -
14. -
15. -
16. - 17. -
18. -
19. -
20. -
21. -
22. -
23. - 24. -
25. -
26. -
27. -
28. -
29. -
30. -
31. -
32. -
33. -
34. -
35. -
36. -
37. -
38. -
39. -
40. -
41. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
34/67
42. -
43. --
44. -
45. - 46. -
47. -
48. -
49. -
50. -
51. -
52. - 53. -
54. - :
55. -
56. -
57. -
58. -
59. -
60. -
61. -
62. -
63. -
64. -
65. -
66. -
67. -
68. -
69. -
70. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
35/67
71. -
72. -
73. --
74. - 75. -
76. -
77. --
78. -
79. -
80. -
81. - 82. --
83. -
84. -
85. -
86. -
87. -
88. -
89. -
90. -
91. -
92. -
93. -
94. -
95. -
96. -
97. -
98. -
99. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
36/67
100. -
Hindi ProverbsHindi Proverbs
:
1. =
2. =
3. =
4. =
5. =
6. =
7. =
8. =
9. =
10. =
11. =
12. =
13. =
14. =
15. =
16. =
17. =
18. =
19. =
20. =
21.
=
22. - = -
23. =
24. =
25. =
26. =
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
37/67
27. =
28. =
29. = ,
30. =
31. =
32. =
33. =
34. =
35. =
36. =
37. =
38. =
39. =
40. =
41. =
42. =
43. , =
44. =
45. =
46. =
47. =
48. =
49. =
50. =
51. =
52. =
53. =
54. =
55. =
56. =
57. =
58. =
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
38/67
59. =
60. =
61. =
62. =
63. =
64. =
65. =
66. =
67. =
68. =
69. =
70. =
71. , =
72. , =
73. =
74. =
75. =
76. =
77. =
78. =
79. =
80. =
81. , =
82. =
83. =
84. =
85. =
86. =
87. =
88. =
89. =
90. =
91. =
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
39/67
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
40/67
19. -
20. -
21. -
22. -
23. -
24. -
25. -
26. -
27. -
28. -
29. -
30. -
31. -
32. -
33. -
34. -
35. -
36. -
37. -
38. -
39. -
40. -
41. -
42. -
43. -
44. -
45. -
46. -
47. -
48. -
49. -
50. -
51. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
41/67
52. -
53. -
54. -
55. -
56. -
57. -
58. -
59. -
60. -
61. -
62. -
63. -
64. -
65. -
66. -
67. -
68. -
69. -
70. -
71. -
72. -
73. -
74. -
75. -
76. -
77. -
78. -
79. -
80. -
81. -
82. -
83. -
84. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
42/67
85. -
86. -
87. -
88. -
89. -
90. -
91. -
92. -
93. -
94. -
95. -
96. -
97. -
98. -
99. -
100. -
101. -
102. -
103. -
104. -
105. -
106. -
107. -
108. -
109. -
110. -
111. -
112. -
113. -
114. -
115. -
116. -
117. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
43/67
118. -
119. -
120. -
121. -
122. -
123. -
124. -
125. -
126. -
127. -
128. -
129. -
130. -
131. -
132. -
133. -
134. -
135. -
136. -
137. -
138. -
139. -
140. -
141. -
142. -
143. -
144. -
145. -
146. -
147. -
148. -
149. -
150. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
44/67
151. -
152. -
153. -
154. -
155. -
156. -
157. -
158. -
159. -
160. -
161. -
162. -
163. -
164. -
165. -
166. -
167. -
168. -
169. -
170. -
171. -
172. -
173. -
174. -
175. -
176. -
177. -
178. -
179. -
180. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
45/67
One Word DefinitionsOne Word Definitions
:
1. -
2. - ,
3. -
4. -
5. -
6. -
7. - 8. -
9. -
10. --
11. -
12. -
13. -
14. - 15. -
16. -
17. -
18. -
19. -
20. -
21. -
22. -
23. -
24. -
25. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
46/67
26. -
27. -
28. -
29. - 30. -
31. -
32. -
33. -
34. -
35. -
36. -- 37. -
38. -
39. -
40. -
41. -
42. -
43. -
44. -
45. -
46. -
47. -
48. -
49. -
50. -
51. -
52. -
53. -
54. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
47/67
55. -
56. -
57. -
58. - 59. -
60. -
61. -
62. -
63. -
64. -
65. - 66. -
67. -
68. -
69. -
70. -
71. -
72. -
73. -
74. -
75. -
76. -
77. -
78. -
79. -
80. -
81. -
82. -
83. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
48/67
84. -
85. -
86. -
87. - - 88. -
89. -
90. -
91. -
92. -
93. -
94. - 95. -
96. -
97. -
98. -
99. -
100. -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
49/67
Hindi SynonymsHindi Synonyms :
:
1. - , , ,,,,
2. - , ,,,,
3. - , , ,,,
4. - ,,,,
5. - ,,,
6. - ,,,,,
7. - ,,, ,
8. - ,,, , ,,,
9. - ,,,,
10. - ,, ,,,,,
11. - ,,,,,,,
12. - ,,,,,,,, ,,
,
13. - ,,,, ,,
14. - ,,,,
15. - ,,,,
16. - ,,,,,,,, ,
,,
17. - ,,, ,,,
,,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
50/67
,,,,,,
18. - ,,,,
19. - ,,,,
20. - ,,,,,,,
,,,
21. - ,,,,,
22. - ,,,,,,
,
23. - ,,,,,24. - ,,,,,,
25. - , , ,,,
26. -,, ,,,,,,,,
,
27. - ,,,,,, 28. - ,,, ,,,-,
29. - , ,,,,
30. - ,, , ,
31. - , ,,,,
32. - ,,,,
33. - ,,,, ,
34. - ,,,,,,
35. - ,,,,,
36. - ,,,,,,,,,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
51/67
37. - ,,,,
38. - ,,,,,
39. - , , ,,,
40. - ,,,,
41. - , ,, ,,
42. - ,,,,,,
,
43. - ,,,,,,,
44. - ,,, ,45. - ,,,,,
46. -,,,,
47. - ,,,,,,,,,
,,
48. - ,,,,
49. - ,,,,,,
50. -,,,,,,,
51. - ,,,,,
52. - , ,,
53. - , ,,,,
54. - , ,,,, 55. - , ,,,,,,,
56. - ,,,,,,,
57. - ,,,,,,,,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
52/67
58. - ,,,,,:,
59. - ,,,,,,,
,
,
60. - ,,,,,,,,,
61. - , ,,,,,,
62. - ,,,,,,
63. - , ,,,,,,,,,
64. - ,,, ,,,,
65. - ,,,,,,,,
,,
66. - ,,,, ,
67. - ,, ,
68. - ,,,,,,,
69. - , ,,,,,, ,,
70. - ,,,,
71. - ,,, ,
72. - ,,,,,,
73. - ,,,,,,
,
,,
74. - ,,,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
53/67
75. - , ,,,
76. - ,,,,
77. - ,,,,,78. - ,,,,,
79. - ,,,,,
80. - ,, ,
81. - , ,,,
82. - ,,,
83. - ,, , ,,
84. - ,,,
85. - ,,,,,
86. - , ,,,,
,
87. - ,,,,88. - ,,,
89. - ,,,,,,
90. - ,,,,
91. - , ,,,,,
92. - ,,,,,,
93. - ,,,,,
94. - ,,,,,,,,
95. - ,,,,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
54/67
96. - ,,,,,,,
,
,, ,
97. - ,,,, ,,,,,
,
98. - ,,,
99. - ,,,,,
100. - ,,,,
Indeclinable (Avyay)
Indeclinable
( )
- ,,,
,!
!
- ,,
, - ,, ! -
1 - - -,
2 - - ,
3 - - , ,4 - - ,
5 - - ,
1 - - ,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
55/67
, -
-
1 - - ,
- ,,,,! ( )
2 - -
, - ,,,,, ,,,,
( )
3 - - / ,- ,, ,,, ! ( )
4 - - , - ,
-,-,,,,,, ,,,!
( )
2 -
-
,, - ,
, , ,,, , ,, ,
, ! ( )
3 - - ,
! - ,,,,,,,
,,,,! ()
4 -- ,,,,
, ! -
,,,, !( ( !)
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
56/67
! - !)
5 - -
! - ,,,,, / ,
! ( )Vritti in Hindi
vritti
: ,
:- : - :
:-
1. :- -
:
'
'
'
:
2. :-
''
3. :-
:
4. :- ,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
57/67
5. :- :
-
'', '',
.
Anviti in Hindi
Anviti in Hindi
, , ,
:-
() :- ,
,
() :-
''
'' ' ' ''
() : -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
58/67
() :-
() :-
() :-
,
Paksh in Hindi
Paksh
-
,
! - !
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
59/67
,
! - !
-
1 . () - ,
- !
() - ,-
!
() - ,-
!
() - ,
- !
2. () -
, -, - !, !
() - , -
!
Hindi Chhand
(Chhand)
- " ,-
' ' !
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
60/67
-
1 . - : !
!
2 . - ! !
!
!
!
3 . - !
! ' ' ! ' s ' !
= - ,, !
= - ,,,,,,,,,!
!
4 . - -
!
5 . - ! !
! -
' '
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
61/67
,,-
!
1 . ISS
2 SSS
3 . SSI
4 . SIS
5 . ISI
6 . SII
7 . III
8 . IIS
6. --- , ,
!
! - ,,,,,
!
: ' ' !
- -
1 . - !
-
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
62/67
. - 26 !
. - 26
! 31 : !
2 . - !
!
:
1 . - .
. .
(ISI) (SSI)
:
I I I I S I S I I I S I I I I I S I I I S I I S I I
S I SI I I I I I I S S S I I SI I I I I I S S
2. - 13
11 . .
(ISI)
-
S I I I I I I S I I I I I I I I I I I S I
,
, I I I I I I I I I I I I I S S I I I I S I
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
63/67
3. - ! 1113
! ! !
-
SI SI I I SI I S I I I I I S I I I
,
, S I S I I I S I I I I I S S I I I I I
4. - 31 ! 16 - 15
! -
, = 16
! = 15
! !
5 . - 26 ! 14 12
-! -
,
6 . - 12 ! , ,
,! -
?
7 . - , 11 ,
-
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
64/67
,
8 . - ! 11
- , ,-
,
9 . - , 15 ! 7 8
,, ,,-
-
10 . - 17 , , ,,
10 7 ! -
-
11 . - , 24 11 13
! ! -
! -I I I I SS I I I S I S S I I I I S
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
65/67
I I I S I S SI SI I I SI I I I S
12 . - 12 7
! !
! -
S I SI I I S I I I S I S I
,
, I I I I S I I S I I I I I I S I
13 . - ! 28 ! 16
12 ! -
I I S IS S SI S S S IS S I I IS
14. - ! : - ! -
15 + 13 = 28 ! -
I S I S I I S I I I I S I I S I I S
() -
(
) -
,
I I S I I S I I S I S I I S S I I I I I I I
15. - ! 22 26 !
! -
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
66/67
(1) (2) (3) (4) (5)
(6)(7) (8) (9)
(10) (11) (12)
-
' ' !
23 ! ( SII )
!
16. - : !
!
!
! -
SS I I S S I S I I S I SS S I
,
, ,
-
8/12/2019 Hindi Grammer at a Glance
67/67
S I I S I I S I S I I I S S S S