Van analoge naar digitale content
het ontwerpen van opleidingsmateriaal
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief & Vumc Academie
Wie zijn wij? Wessel Schulte
VU mc Academie
Sr. Learning & Development
Adviseur
Saskia Wenniger
Conceptontwikkelaar
Media adviseur
MECHANISATIE MET
STOOM- EN WATER-
KRACHT
MASSAPRODUCTIE
MET BEHULP VAN
ELEKTRICITEIT
AUTOMATISERING
MET COMPUTERS EN
ELECTRONICA
COMPUTERS/ROBOT
ANALYSEREN EN
ANTICIPEREN.
MENSEN WERKEN
SAMEN VIA DIGITALE
NETWERKEN
DE WERELD VERANDERT RAZENDSNEL
HGZO © 2019 Wessel Schulte
WAT ZIEN WE OP DE WERKPLEK GEBEUREN?
HGZO © 2019 Wessel Schulte
FORMEEL EN INFORMEEL LEREN: VORMEN VAN INTERVENTIES
OpleidingOnderwijs
Training
Blended
WerkPlekLeren
HGZO © 2019 Wessel Schulte
FORMEEL EN INFORMEEL LEREN: VORMEN VAN INTERVENTIES
HGZO © 2019 Wessel Schulte
1-2-4-all
Waarom wil jij werken met digitale
leermiddelen?
• Neem 1 minuut om dit voor jezelf op te
schrijven
• Neem 2 minuten om in duo’s je idee te
delen
• In een groepje van 4 bepaal je (in 3
minuten) 2 belangrijke redenen die je op
het wandvel hangt.
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Uitdagingen voor onderwijskundigen
• Bewaken van het leerconcept, het uitfilteren van de ‘need to know’ om de
gewenste effecten te bereiken.
• Ontwikkelen van het concept
• Bewaken van de doelstelling (wat moeten deelnemers hierna kennen en
kunnen?)
Dat ligt bij jou als opdrachtgever. Een betrokken producent kan daar hooguit bij
ondersteunen.
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Hoe geven we antwoord op die vragen?
• Concept ontwikkeling
• Rapid prototyping: ga uitproberen, wat wil je en werkt dat?
• Voordat je een heel duur product maakt of laat maken:
• testen met je opdrachtgever
• testen met je doelgroep
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Welk medium, of welke vorm, heeft je voorkeur?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Kan je die keuze / voorkeur ookonderbouwen?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Vraag jezelf af…
• Hoe pas dit digitale medium in de leerprincipes van je grotere ontwerp?
• Welke eigenschappen heeft het, die de kans vergroten dat je je
doelstelling behaalt?
• Hoe sluit het medium aan bij je doelgroep?
• Hoe is dit middel geïntegreerd in het leerontwerp als geheel?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Welke eigenschappen heeft dit medium enhoe dragen die bij aan het leerproces?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
• Beeldend
• Verhalend
• Interactief
• Iets anders?
Alle drie dragen ze bij aan een meer breinvriendelijke aanpak. Ze sluiten aan bij kennis over hoe leren werkt in ons brein
Hoe dragen die eigenschappen bij aan het leerproces?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Beeldend
Beeld activeert veel associaties
Activeert andere delen van je geheugen door betrekken visuele cortex
Beeld laat kennis en onderlinge samenhang beter beklijven
(mits effectief ‘vertaald’)
Leerdoel leent zich voor observerend leren
Interactief
Snelle feedback (niet per se talig!)
Al doende leren
Just in time kennis aanbieden
Snel falen en weer proberen
Speelsheid
“train as you fight”
Samen leren
Verhalend
Emoties overbrengen
Casuïstiek neerzetten
Leren over oorzaak en gevolg
Je inleven in personages en situaties
Voorbeelden van combinaties
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Interactief en verhalend
1 st person games
E-learning met casuïstiek
Platform om samen te leren rond praktijk verhalen
Beeldend en Interactief
E-learning met veel tekeningen/ foto’s
Interactieve uitleg animatie
Beeldend en verhalend
Fictie video
Visueel manifest
Toekomstscenario
Verfilmde casuïstiek
Zo kan je hier tijdens het ontwerpen
en ontwikkelen steeds op aan scherpen
Welk doel wil jij leidend laten zijn?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Een helpende vraag formuleren…
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Gaan jullie zelf maken?
Of met iemand samen?
Betrek je een expert in het medium?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Als je zelf gaat maken geldt:“Ken je medium….”
• Met welke kanalen brengt het informatie over aan de kijker?
• Hoe werken deze kanalen samen om de interpretatie van de kijker te
beïnvloeden?
• Welke stijlvormen/ genres in dit medium kent je doelgroep al waardoor je
sneller meer informatie kan overbrengen?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
4 kanalen in video
FILM MontageBeeld
Tekst
Geluid
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief Bron:
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Informatieverwerking in het hoofd van je doelgroep
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
INPUT
INTERPRETATIE
Film externe
invloeden
Film interne
invloeden
Rugzakje van
de kijker
Persoonlijkheid
en stemming
Cognitieve
schemata
Voorkennis
Vooropdracht
Vragen
Genre
Omgeving/
leersituatiesVertonings
omstandigheden
4 kanalen
Context die de
film bewust
aanhaalt
Heb ik een expert nodig?
Dat kan je vaak pas zeggen als je een poging hebt gedaan tot
conceptontwikkeling
Doe je dat niet dan loop je het risico dat je minder gefundeerd een keuze
maakt voor een middel, zonder dat dit per se het beste aansluit bij wat je wil
bereiken.
Je maakt dan vooral een keuze op basis van wat je ‘in house’ zonder externe
hulp kan produceren, of op basis van wat jij persoonlijk leuk vindt. Dat kan een
beslissingsfactor zijn, maar moet niet voorop staan -> eerst verkennen!
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Conceptontwikkeling
IDEE
DoelgroepDoel
Context
Vorm
Inhoud
éérst
brainstormen,
dan pas verder
ontwikkelen
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Conceptontwikkeling
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
0 meting of kick-
off voorafgaande
aan leertraject
over
werkbegeleiding
Informatie ophalen bij
deelnemers over de
leerbehoefte
Indruk geven van de
kern van het
programma
Deelnemers
verantwoordelijk
laten nemen voor hun
eigen leerdoelen
Beginnende groep
werkbegeleiders
Jong
Weinig voorkennis theorie
WPB
Druk op de werkvloer
Het is de vraag hoeveel
tijd deelnemers vrij
kunnen spelen tijdens
voor en na diensten voor
het leren
Overheersende
leercultuur is nu: vertel
mij maar wat ik moet
weten/kunnen.
Deelnemers krijgen dit
element vóór de
intakegesprekken
Wordt gestuurd/ gedeeld
door trainer, die intake
doet.
Toegang op bedrijfspc’s
of eigen devices via
MOOS.
Vragenlijst / nul
meting
-Vraag om input
Wat kan je al, waar
loop je tegenaan in de
praktijk, wat wil je
leren, wat zijn de
helpende/ hinderende
omstandigheden nu?
Hoe geven we deze groep
voldoende basiskennis om
tot zinvolle leerdoelen
/vragen te komen, zonder
hen teveel te beïnvloeden?
De antwoorden moeten ook
niet te oppervlakkig
blijven?
Open vragen
Gevolgd door vragen per veld
Elk veld geïntroduceerd door
korte animatie
Hoe bieden we ze
minimale structuur
voor hun eigen
analyse?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Kies een idee
• Waar wil jij mee aan de
slag? Maak het zo concreet
en klein mogelijk.
• Wat is het doel dat je wil
bereiken?
• Heb je al een idee over het
medium of de vorm?
• Waarom heb je een
voorkeur voor dat medium /
die vorm?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Wat wil je bereiken?
Wat moet de doelgroep straks
kennen en kunnen?
Wat moeten ze anders gaan
doen?
Welke vorm neemt je verhaal aan?
Welke stijlmiddelen zet je in? Genre?
Visuele stijl? Hoe ziet het eruit?
Wat horen we?
Hoe heeft de gebruiker invloed (als
interactief)?
Wat weet je al over je doelgroep?
Welke voorkennis hebben ze? Hoe staan
ze t.o. je doelstelling?
Wat hebben ze nodig om het anders te
gaan doen?
Welke inhoud moet in ieder geval
beklijven?
Of gaat het vooral om het gevoel?
Wat moet de doelgroep zeker
onthouden?
Welke opdracht geef je ze mee?
Wat is vertonings- / gebruiks-
context?
Wat komt er voor en na dit
onderdeel?
Wat heeft je doelgroep op dat
moment nodig om verder te
kunnen leren?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Wat heeft dit je opgeleverd?
Wie wil (kort) delen wat er uit dit proces
gekomen is?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Feedback
Wat vond je
goed?
Wat kunnen we
beter doen?
Wat ga jij
volgende week
doen met je
inzichten van
vandaag?
HGZO © 2019 Kritisch & Creatief
Voornemens transfer / leerdoelen
Iets gemist? Meer weten?
Neem contact op:
Saskia Wenniger [email protected] 06-24537989
Wessel Schulte [email protected]