GIZARTEAETA ENPRESA
Boluntario batzuk herritarrek emandako elikagaiak biltzen, saltoki batean, beharrean diren pertsonen artean banatzeko. JUAN CARLOS RUIZ / FOKU
GEHIGARRI KOMERTZIALA
Elkartasuna eta lankidetzaBeharrean diren pertsonei laguntzen eta giza eskubideen aldeko lankidetzaproiektuetan aritzen dira Euskal Herriko enpresa, erakunde eta elkarte ugari.
BERRIA
Osteguna, 2019ko urriaren 17a
Testuak: Joxi Ubeda Goikoetxea
Mundukide
fundazioa
1999. ur-
tean sortu
zen, koo-
peratibe-
tan urte askoan lanean aritutako
eta Arrasate inguruko Garapene-
rako Gobernuz Kanpoko Erakun-
deetan parte hartzen zuten hain-
bat pertsonak bultzatuta. Mon-
dragon Taldeari ideia aurkeztu
ondoren, haren babesa jasota
eman zitzaion hasiera proiektua-
ri.
Mundukide fundazioaren oi-
narrizko zeregina da lankidetza
proiektuetan jardutea, lankidetza
proiektuak bultzatzea, elkarlane-
an aritzea. Hegoaldeko komuni-
tate eta herriekin, hegoaldehitza
ongizate ekonomiko eta soziale-
tik kanpo dauden komunitateak
eta herrialdeak definitzeko erabi-
lita. Arrasateko esperientzia koo-
peratiboak bere ibilbidean hartu-
tako esperientziak, baliabideak
eta ezagutza partekatu nahi ditu
hegoaldeko errealitate desberdi-
nekin.
Mundukide fundazioak aurre-
ra eramaten duen lankidetzak
zentzurik zabalena hartzen du,
lan mundu kooperatiboaren par-
te hartzearen, inplikazioaren eta
sentsibilizazioaren bidez. Parte
hartze horrek, aldi berean, hego-
aldeko komunitate eta herrien
garapen sozioekonomikoan la-
guntzeaz gain, balio eta printzipio
kooperatiboen gauzatzea dakar;
horregatik lortu nahi dute inpli-
katutako bi aldeen garapen auto-
eratua eta integrala.
ELKARTASUNUNIBERTSALAElkartasun unibertsala, lana eta
eraldaketa soziala dira Munduki-
de fundazioak kontuan izaten
dituen balioak lan egiteko
garaian. Izan ere, Mundukide
fundazioan parte hartzen dute-
nen lanaren oinarria elkartasuna
da, bai ekonomia solidarioan
garatutako beste esperientzia
batzuekin eta bai demokrazia
sozialaren alde dihardutenekin
ere, bake, justizia eta garapen
helburuak partekatuz.
Lana ekintza eraldatzaile gisa
hartzen dute, aldaketa ekintza gi-
sa, garapena lortzeko bide mo-
duan. «Mundukiden uste dugu
lana bera ere balio bat dela, eta ka-
pitalaren gainetik dagoela»,
Mundukide fundazioko kideen
hitzetan.
Mundukide fundazioaren as-
moa da eraldaketa soziala bultza-
tzea pertsonak eta jendartea bi-
dezkoagoak izan daitezen, norbe-
re buruaren kudeaketa maila
handiagoa izan dadin arlo guztie-
tan, genero harremanak barne.
Horretarako, autonomia funtsez-
koa da, pertsona, elkarte eta herri
bakoitzak erabaki dezan nolako
jendartea izan nahi duen.
Nazio Batuen Elkarteak 2030.
urterako ezarritako Garapen Sos-
tengarrirako Helburuez gidatuta,
Mundukide fundazioak bi lan ildo
erabiltzen ditu lankidetza progra-
men bitartez. Batetik, eskualdeko
garapen ekonomikoa, pertsonen
gaitasunak sendotuta, garapen
pertsonala eta komunitarioa in-
dartzeko helburuarekin.
Bestetik, gizarte ekonomia sen-
dotzea. Horretarako, lidergo sen-
doa eta eraldaketa sozialerako bo-
kazioa duten talde egituratuetan,
enpresa arloa, antolaketa eta koo-
peratibagintza indartuko duten
programak aurrera eramaten di-
tu, besteak beste, aholkularitza
tekniko eta prestakuntza progra-
mak.
HOGEI URTE LANEANMundukide fundazioak hogei ur-
te egin ditu jadanik elkartasun ko-
operatiboa munduan zehar sus-
tatzen. Kooperatiben babesare-
kin, hasieran boluntarioekin ba-
karrik eta gero langileekin ere bai,
erakundea haziz joan da. Horrela,
hogei urteotan, hamar herrialde-
tan lan egin du Mundukidek, 250
pertsona aritu dira zeregin horre-
tan, langileak eta boluntarioak
kontuan hartuta, hegoaldeko 300
elkarterekin baino gehiagorekin,
eta 70 euskal kooperatiba baten
baino gehiagoren laguntzarekin.
Elkarlan horren emaitzak, batez
ere, hegoaldeko pertsonengan
izan du eragina. Izan ere, 2018ko
lanak 75.000 pertsonaren bizitze-
tan eragina izan zuen.
Aurrera begira, hainbat erron-
ka ditu Mundukidek. Batetik,
Brasilen, Mozambiken, Malawin,
Etiopian, Kolonbian eta Ekuado-
rren lankidetza jarduera handitu-
ko du. Bestetik, eta hain globaliza-
tuta eta interkonektatuta dagoen
mundu honetan, hegoaldean ez
ezik iparraldeko gizartean ere al-
daketak sustatzeko lanean hasi
da, eta, horretarako, gizarte eral-
daketarako, hezkuntzaren aldeko
apustua egin du.
Aldi berean, parekidetasuna
sustatuko dute Mundukideko ki-
deek: «Hurrengo urteetan ema-
kumeak indartzeko apustua egin
nahi dugu, gure erakundetik ha-
sita, eta guk sustatzen ditugun
programetan eta lan egiten dugun
erakundeekin genero ekitatea in-
dartuz».
URTEURRENEKOEKITALDIAKMundukide fundazioak 20 urte
bete dituela eta, hainbat ekitaldi
antolatuko dira 20 urte jabetzen.
Mundu justuago baten alde lan
egiteko lekua duzu lelopean.
Hasteko, Kooperatiben Arteko 5.
Mundukide Lasterketa Solidarioa
egingo da Urkulu urtegiaren in-
guruan, Aretxabaletan, urriaren
20an. Ekitaldi nagusia azaroaren
7an izango da Arrasateko Kultu-
rateko klaustroan , eta biharamu-
nean kontzertu solidarioa egingo
da Aba Taano gospel talde ugan-
darrarekin Arrasateko Amaia an-
tzokian.
Azkenik, abenduaren 12an, Las
escuelas de mujeres del MST en la
region Cantuquiriguaçu liburua
aurkeztuko da Arrasateko Kultu-
raten. Brasilgo Cantuquiriguaçu
eskualdeko MST edo Lurrik
Gabeko Nekazarien Mugimen-
duaren emakumeen eskolen
nondik norakoak ematen ditu
liburuak.
Pobreziaren aurka egiteko eta
bizi baldintzak hobetu nahi dituz-
ten pertsonei aukerak emateko
lanean, norbanakoek Mundukide
fundazioarekin bat egin dezateke,
eta modu batean edo bestean la-
gundu: bazkide egin, diru lagun-
tza eman, postal solidarioak ero-
si... Halaber, enpresek eta garape-
nerako gobernuz kanpoko era-
kundeek mundukide fundazioa-
rekin elkarlanean aritzeko parada
ere badute.
LANKIDETZA KOOPERATIBOAMundukide fundazioa beharrean diren munduko hainbat herrirekin lankidetzan aritzen da,esperientziak, baliabideak eta ezagutza partekatzen, garapen autoeratua eta integralasustatzeko. Horretarako, lan mundu kooperatiboaren elkartasuna bideratzen du.
II b Gizartea eta enpresa BERRIA
Osteguna, 2019ko urriaren 17a
Informazio gehiago bildunahi izanez gero, bisitatuwebgune hau:www.mundukide.org
@
Mundukide fundazioa aholkularitza tekniko eta prestakuntza programak lantzen ari da Kolonbian. MUNDUKIDE
Mundukide fundazioa lankidetza proiektu batean lanean ari da Etiopian,
garapen sozioekonomikoa bultzatzeko, eta garapen pertsonala eta
komunitarioa indartzeko. MUNDUKIDE
Bere giza baliabi-deen talentuariesker sortzen arida etorkizunekoM e r c a d o n a .Guztira 85.800
pertsona kontratu finkoarekinaritzen dira Mercadona konpai-niaren supermerkatuetan,2018aren amaierako datuen ara-bera. Euskal Autonomia Erkide-goan (EAE) 1.640 langile dira, etaNafarroan, 604. Iaz 258 lanpostufinko berri egin ziren EAEn, eta30 lanpostu finko berri Nafarro-an. Azpimarragarria da Mercado-na konpainiarekin aritzen direnlangile guztiek kontratu mugaga-bea dutela.Langile bakoitzaren talentua-
ren alde egiten duen talde profe-sional bat osatzen dute guztiek,eta talentu hori da haien bereizga-rria: egiten dituzten akatsetatikikasten dute, eta ahalik eta gehienaprobetxatzen dituzte baliabide-ak, gaitasunak eta ezagutzak, en-presaren helburua betez, bezeroaerabat gogobetetzeko. Langile guztiek ahalegin han-
dia egin dute beren lanpostuetanbikaintasuna lortzeko. Ordaine-tan, egiaztatu dute konpainiakhaiengan jarritako konfiantzakemaitza zehatzak dakartzala: en-plegu kalitatekoa eta egonkorra,sektoreko batez bestekoaren gai-netik dauden soldatekin, ezagu-tza eta gaitasunak hobetzeko au-
kera ematen duten trebakuntzaplanekin, eta konpainiaren errit-moan alderdi pertsonalean etaprofesionalean hazten segitzekoaukera ematen dieten ibilbideprofesionaleko planekin. Horri guztiari esker, Mercado-
nak sektoreko giza baliabiderikonenak ditu: errendimendu han-diko lantalde bat, kohesionatuaeta ohiko lanean bikaintasunalortzearekin tematua. Lantaldehorren inplikazioa eta produkti-bitatea dira konpainiak etorkizu-nean izango duen hazkundearenbermeak.
GIZA BALIABIDEENEREDUAMercadona konpainiak sustatzenduen giza baliabideen eredua na-zioartean aintzatetsia dago. Au-rreko urteetan ere, Harvard Busi-ness Review aldizkariak konpai-niaren giza baliabideen politikanabarmendu izan du langileei«etekinik handiena» ateratzea-gatik, «langileen sormen gaitasu-nak eta arazoak konpontzekogaitasunak aprobetxatu baitituhobekuntzak proposa ditzaten»,eta 2018an ere aintzatespena jasodu. Hain zuzen ere, 2018an, bana-
keta sektoreko lehen enpresa izanda Mercadona talentua erakar-tzen, eta seigarrena sektore guz-tiak kontuan hartuta, Monitor Es-pañol de Reputacion Corporativa
(Merco) ebaluazio monitorearensailkapenaren arabera. 2018an, Mercadonak Enpresa-
ko Hitzarmen Kolektibo berriaeta Berdintasun Plana izenpetuzituen. 2019ko urtarrilaren 1eanjarri ziren biak indarrean, eta bosturte iraungo dute. Lan hitzarmenberriak are gehiago bermatzenditu berdintasuna eta langileeneskubideak, eta sendotu egitendu Mercadonak enplegu egonko-rra eta kalitatezkoa izatearekinduen konpromisoa. Halaber, indartu egiten du lan-
gileen erosahalmena hobetzekoenpresaren erabakia: 1.328 euro-ko soldata gordina hileko, gehikonpainiaren ordainketa politi-karen araberako osagarriak(urtean % 11ko igoera), oinarrizkosoldataren igoera progresiboa,KPIaren araberakoa, eta hobe-kuntzak gauean lan egiteagatiketa hotzagatik ordaintzen direnplusetan.
BEHATOKI PAREKIDEA 2018an, behatoki parekide batsortzea ere adostu zuten sindika-tuek eta Mercadonak. Hitzarme-na sinatu duten alde guztiek osa-tzen dute behatokia, eta helburuahau da: malgutasun eta eragin-kortasun handiagoa ematea kon-painiari lanaldiei eta haien bana-ketari dagozkien hobekuntzakezartzeko. Behatokiak etengabe jasoko
duenez Mercadonaren proiektuberrien gaineko informazioa, al-dez aurretik bidal diezazkiokekonpainiari lanaldiari eta harenbanaketari buruzko gomendio-ak.
BERDINTASUNA ETA DIBERTSITATEA Mercadonak sustatzen dituenfuntsezko balioak dira berdinta-suna eta dibertsitatea. Konpro-miso sakon baten bidez egiten dahori: edozein diskriminazio motadela ere, zero tolerantziaren poli-tika. Hori dela eta, tratu eta aukera
berdintasunaren printzipioa es-parru guztietan eta ondorio guz-tietarako betetzea eskatzen da.Izan ere, ez da onartuko sexuan,sexu orientazioan, egoera zibile-an, desgaitasunean, adinean,arrazan, politika eta erlijio ustee-tan, sindikatu afiliazioan edo bes-te edozertan oinarritutako diskri-minaziorik. Mercadonarentzat, gainera,
ekitatea balio oso garrantzitsu batda, utziezina, 1997tik, printzipiohonetan zehazten dena: «eran-tzukizun bera, soldata bera». Ho-rrela, langileen % 64 emakumez-koak dira; 2018an lanpostuz igodiren 860 pertsonetatik % 41 (355langile guztira) emakumezkoakdira, eta konpainiaren zuzendari-tza postuetan 1.750 emakumedaude, % 47 guztira.
Mercadonaren ereduak lider-goa sustatzen duen etengabekohobekuntzaren kultura bultza-tzen du. Gainera, ahalegina, kon-promisoa eta erantzukizuna fun-tsezko balioak dira konpainiaren-tzat alderdi pertsonalean eta pro-fesionalean hazteko, eta talde la-na bultzatzen du sektoreannabarmentzeko eta errendimen-du handiko lantalde lehiakor batosatzeko funtsezko faktore gisa. 2018an, beste urte batez, Mer-
cadonak bere lantaldea sendotuzuen trebakuntzan inbertituta,70 milioi eurotik gorako inber-tsioarekin, kalitateko 1.800 lan-postu egonkor sortu dira. 66.500lagunek parte hartu zuten treba-kuntza planetan.
ETEKINAK LANGILEEKINBANATUOrdainsariei dagokienez, 2018anere lantaldeko kideen ahaleginasaritu zuen sektoreko batez bes-tekoaren gainetik dagoen solda-tarekin. Ordainetan, produktibi-tateak ere gora egiten segitu du,eta konpainiaren eraginkortasu-na sendotu da beste urte batez. Halaber, konpromisoa eta li-
dergoa sustatzeko, Mercadonakordainsari aldakorraren politikabat du, eta langileak saritzen dituezarritako helburuak betetzeaga-tik. Urtean lortutako mozkinaklangileekin banatzen ditu, urte-bete baino gehiagoko antzinata-suna duten langileak sarituz.2018an, 325 milioi euro banatu zi-tuen sari gisa langileen % 98renartean.
FAMILIA ETA LANAUZTARTUMercadonak 1993an ezarri zuenErabateko Kalitatearen Eredua.Ordudanik, lana eta familia uz-tartzearen aldeko konpromisoamantentzen du, eta egitasmo ai-tzindariak abian jarri ditu, eten-gabeko hobekuntzaren alde egi-ten duen giza baliabideetako poli-tika baten bitartez. Azkenik, Mercadonarentzat,
langileen laneko osasuna eta se-gurtasuna etengabeko konpro-miso bat da. Etengabeko kon-tzientziazio lana egiten du, etabarne prozesu guztiak eta jardue-ra guztiak aztertzen ditu, lanpos-tu bakoitzari segurtasun eta ergo-nomia handiagoa eman ahal iza-teko. Prebentzioaren arloan,2018an 9,9 milioi euroko inber-tsioa egin zen trebakuntzan etaebaluazioan.
GIZA BALIABIDEEN TALENTUAETA ERRENDIMENDU HANDIAMercadonak 1.640 langile ditu EAEn, eta 604 Nafarroan. Guztiek kontratu mugagabea dute, etasektoreko batez bestekoaren gainetik dauden soldatak jasotzen dituzte.
Informazio gehiago bildunahi izanez gero, bisitatuwebgune hau:www.mercadona.es
@
Rebeca, Berangoko (Bizkaia) Mercadona supermerkatu eraginkor berriko langilea, eta Ion eta Iker, Lizarrako (Nafarroa) Merkatondoa supermerkatu
eraginkorreko langilea eta bezero bat. MERCADONA
Gizartea eta enpresa b IIIBERRIA
Osteguna, 2019ko urriaren 17a
Pobreziaren Aur-kako Nazioarte-ko Eguna delaeta, mobilizazio,jarduera eta eki-taldi ugari egingo
dira gaur Euskal Herrian, azkenurteetan bezala. Pobreziaren Aurkako Nazioar-
teko Eguna Parisen egin zen le-hen aldiz, 1987. urteko urriaren17an. 100.000 lagunek bainogehiagok manifestazio bat eginzuten egun horretan, pobrezia,gosea, bortizkeria eta beldurra ja-saten dituztenen giza eskubideeneta askatasunaren alde. 1992an,Nazio Batuen Erakundeak Pobre-ziaren Aurkako NazioartekoEgun izendatu zuen egun hori,urriaren 17a, alegia. Helburua da ezagutaraztea
mundu osoko milaka pertsonakbizi duten benetako egoera, txi-rotasunean bizi direla, elikagai-rik, edateko urik, saneamenduegokirik eta hezkuntzarik gabe,eta herritar guztiak kontzientzia-tzea. Nazio Batuen GarapenerakoProgramak jakinarazi duenez,mundu osoan 800 milioi pertso-na inguru egunero 1,25 dolar bai-no gutxiagorekin (1,14 euro) bizidira, eta, Unesco erakundeakohartarazi duenez, 2018an mun-du osoko 258 milioi haur, nerabeeta gazte ez zeuden eskolaturik.
Pobreziaren Aurkako Nazioar-teko Egunean, pobrezia eta baz-terketa soziala desagerraraztekoaldarria egiten dute urtero NazioBatuen Erakundeak eta Unescoeta Unicef erakundeek, besteakbeste. Euskal Herriko zenbait era-kundek, sindikatuk, elkartek etaherri mugimendu ugarik ere mo-bilizazio, ekitaldi eta jardueraugari egiten dituzte. Euskadikoeta Nafarroako GarapenerakoGobernuz Kanpoko ErakundeenKoordinakundeek, Eapn EuskadiGobernuz Kanpoko Erakundeensareak, Pobreziaren eta GizarteBazterketaren Kontrako Nafarro-ako sareak, Alboan GobernuzKanpoko Erakundeak, Ongi Eto-rri Errefuxiatuak plataformak,Zero Pobrezia, Reas, Cear eta Do-nostia Munduen Artean elkarte-ek, eta beste hainbatek. Erakunde eta elkarte horiek
guztiak urte osoan aritzen dira la-nean, pobrezia, bazterketa sozialaeta desberdintasunak desagerra-razteko neurri zehatzak eta era-ginkorrak lortzeko ahaleginakegiten.
ESKUBIDEEN URRAKETABesteak beste, Pobreziaren Aur-kako Nazioarteko Egunaren hari-ra, Euskadiko Garapenerako Go-bernuz Kanpoko Koordinakun-deak hainbat ekintza antolatu
ditu Gipuzkoan eta Bizkaian, Es-kubide guztiak emakume guz-
tientzat lelopean. «Pobrezia ego-eran dauden milioika pertsona-ren giza eskubideak neurririkgabe urratzen dira, bereziki ema-kumeenak; horien artean, pobre-ziaren eta desberdintasunen, ga-tazken, gerren eta hondamendinaturalen eraginpean emigratubeste aukerarik ez dutenak, babe-sa edo bizi hobea bilatzeko as-moz», azpimarratu dute.
Horrela, Donostian, ZeroPobrezia-Donostia plataformare-kin elkarlanean antolatuta, bizimartxa egingo dute urriaren20an, eta hainbat film emangodituzte azaroaren 11n, SOS Arra-zakeriaren Etxeko Langileen tal-dearen laguntzarekin. Bilbon,berriz, manifestazioa antolatukodute gaurko, zenbait erakundesozial, auzo kolektibo eta sindi-katurekin elkarlanean, Pobrezia:giza eskubideen arazo bat. RGI
murrizketarik ez! lelopean. RGIDiru sarrerak Bermatzeko Erren-ta da (DSBE). Oinarrizko beha-rrak estaltzeko baliabide ekono-mikorik ez duten edo baliabideekonomiko nahikorik ez duteneta baldintza jakin batzuk bete-tzen dituzten pertsonentzat da.Lanik ez duten pertsonak, balia-bide gutxi dituzten langileak,pentsiodunak, bestelako pentsiobatzuen onuradunak, bizilekubaimenik ez duten atzerritarraketa abar izan daitezke.Zero Pobrezia-Donostia plata-
formak nabarmendu du klima al-daketa dela munduan migraziogehien eragiten dituen arrazoia.«Salatzen dugu egungo errealita-tean, migrazio-krisia deritzona-ren azpian, sistema sozioekono-mikoak sortutako zibilizazio-kri-sia dagoela, eta horren ondoriozmilioika pertsonak ezinbesteanmigratu behar dutela».Nafarroako Garapenerako Go-
bernuz Kanpoko ErakundeenKoordinakundeak ere «salaketaeta aldarria» egingo du gaurIruñean, Ez dezagun inor atzeanutzi! lelopean antolatu den elka-rretaratzean.
POBREZIARENAURKAKOAHALEGINAKBazterketa soziala eta desberdintasunakdesagerrarazteko aldarria egingo da gaurPobreziaren Aurkako Nazioarteko Egunean.
IV b Gizartea eta enpresa BERRIA
Osteguna, 2019ko urriaren 17a
Pobreziaren Aurkako Nazioarteko Eguna zela-eta Bilbon iaz egindako manifestazioa. LUIS JAUREGIALTZO /FOKU
Boluntarioak migratzaileei jatekoa ematen, Baionan. BOB EDME / IPARLA
Arabako, Biz-
kaiko, Gipuz-
koako, Nafa-
rroako, Baio-
nako eta Mau-
leko elikagai
bankuek lan handia egiten dute
pobreziari aurre egiteko. Irabazi
asmorik gabeko erakundeak dira,
eta elikagai bilketa sustatzen dute
Euskal Herri osoan.
Elikagaiak alferrik galtzearen
kontra borroka egiten dute. Salto-
ki eta enpresa ugarik ematen diz-
kieten elikagaiak beren instala-
zioetan gordetzen dituzte, eta, ge-
ro, behartsuei jaten ematea hel-
buru duten arreta zentroetan ba-
natzen dituzte. Horiez gain, Guru-
tze Gorriak eta irabazi asmorik
gabeko beste erakunde eta elkarte
batzuek ere ematen dizkiete eli-
kagaiak beharrean direnei.
Saltoki eta enpresa bakoitzak
ematen dituen elikagaiez gain,
norbanakoek ere ematen dituzte
saltokietan, saltokiek martxan
jartzen dituzten kanpainetan, eta
beste hainbat bilgunetan ere bai.
Elikagai bankuek hainbat bil-
tegi dituzte probintzia bakoitze-
an, elikagaiak jaso eta gordetze-
ko. Nafarroa Beherekoak Baiona-
ko Elikagai Bankuak kudeatzen
ditu, eta Paueko Elikagai Ban-
kuak Maulekoa kudeatzen du.
Barazkiak, fruta, lekaleak,
arroza, pasta, jogurtak, esnea...
Elikagai tona ugari biltzen dute
ELIKAGAIBILKETASOLIDARIOAKElikagai bankuek ahalegin handiak egitendituzte pobreziari aurre egiteko; elikagaiakbiltzen dituzte beharrean diren pertsonentzat.
beharra duten pertsonen artean
banatzeko, milaka tona, urtetik
urtera gero eta gehiago. Esatera-
ko, 2017an, guztira, 13.000 tona
inguru janari bildu zituzten Eus-
kal Herriko elikagai bankuek, eta
ia 90.000 pertsonari eman zieten
laguntza. Hain zuzen ere, gero eta
handiagoa da beharrean direnen
kopurua, bazterketa egoeran
daudenak, guraso bakarreko
familiak, adinekoak, oso soldata
txikia dutenak...
Hozkailu erraldoiak dituzte,
jogurtak eta esnea gordetzeko.
Fruta eta barazkiak, berriz, zuze-
nean otarreetan prestatzen dituz-
te, betiere garbitu eta ongi daude-
la ziurtatu ostean. Zorrotz aritzen
dira saskiak prestatzeko; ongi
zehaztu eta neurtzen dituzte.
EKOIZPENOSASUNGARRIAKElkarte bakoitzari behar adina
baino ez baitiote ematen. Alegia,
herri batean pertsona kopuru ba-
tek hartzen badu saskia, pertsona
horientzat zehazki kalkulatzen
dituzte janari neurriak.
Halaber, kontuan izaten dute
haurrak dauden edo erlijio arra-
zoiak direla medio produkturen
bat kontsumitzen ez duenik ba-
den. Horrez gain, higiene katea
errespetatzen dute, eta elikadu-
ren arteko oreka zaintzen dute.
Ekoizpen sanoak izan daitezen
ahalegintzen dira.
Milaka boluntariok lan egiten
dute Euskal Herriko elikagai ban-
kuetan. Lan handia eskatzen du
elikagai bankuetan lan egiteak,
baina gogoz aritzen dira, beharra
dagoelako egiten baitute.
Gizartea eta enpresa bVBERRIA
Osteguna, 2019ko urriaren 17a
Baionako Elikagai Bankua. NAHIA GARAT / IPARLA
Ee lkar lanarenbidez eta pausozpauso, munduosoko pertsonaguztientzat jus-tuagoa eta iraun-
korragoa den garapen eredu bateraikitzen ahalegintzen ari diraEuskadiko eta Nafarroako Gara-penerako Gobernuz KanpokoErakundeen Koordinakundeak.Euskadiko Garapenerako
Gobernuz Kanpoko ErakundeenKoordinakundea Arabako, Biz-kaiko eta Gipuzkoako 79 Garape-nerako Gobernuz Kanpoko Era-kundeen kolektibo bat da, etagarapenerako hezkuntzan etanazioarteko lankidetzan dihar-dute, balio hauek sustatzen:elkartasunaren kultura, demo-krazia parte-hartzailea, indepen-dentzia, gardentasuna, koheren-tzia eta genero ekitatea.
GIZARTEA ERALDATUGarapen iraunkorraren alde lanegiten dute, «justizia soziala lor-tzeko eta gizartea eraldatzeko,betiere pertsonen bizitza etaeuren duintasuna politikenerdialdean kokatuz». Pobrezia,desberdintasunak eta bazterkeriaezabatzeko borrokan, munduosoko talde sozial ugarirekin ari-tzen dira Beste mundu bat posi-
ble da leloarekin bat eginez.1988tik, garapenerako lanki-
detza «kalitate onekoa» izandadin lanean aritzen dira institu-zio publikoetan, pribatuetan etakoordinakundeko kideak direnGarapenerako Gobernuz Kanpo-ko Erakundeetan (GGKE). «Gurekoordinakundeko erakundeeiberen prozesuetan laguntzendiegu, eta gure ingurunean ereeragiten dugu, gizartea eralda-tzen lagundu nahian».Honako hauek dira haien jar-
dueren ardatz nagusiak: «Herri-tarrengan elkartasunaren kultu-ra sustatzea, desberdintasunaketa pobrezia eragiten dituztenegiturak alda daitezen bultzatzea,parte hartzea sustatzea, eta ezta-baida kritikoa piztea gure gara-pen eredu patriarkalak eta neoli-
lioek gidatzen baitute EuskadikoGGKEn Koordinakundearen etahorko kideen jarduna.Sentsibilizazio eta salaketa
mobilizazioak eta ekinbideakantolatzen dituzte, eta bilerak etaekintzak ere egiten dituzte EuskalAutonomia Erkidegoko instituziopublikoekin eta alderdi politikoe-kin, lankidetzarako politika«garden eta deszentralizatua»bultzatzeko. Helburu berakdituzten beste gizarte mugimen-du eta eragile batzuekin ere lanegiten dute, besteak beste, erre-fuxiatuen aldeko plataformekineta mugimendu feministarekin.
PRESTAKUNTZA SAIOAKETA IKERKETAKHalaber, GGKEentzat bereziki,baina beste zenbait gizarte eragi-leentzat ere bai —herri mugimen-du sozialak eta gizartea oro har—,Euskadiko GGKEen Koordina-kundeak prestakuntza saioakantolatzen ditu, eta lankidetzareninguruko ikerketak ere egitenditu.Euskal lankidetza politikak
indartzen jarraitzeko asmoz,urriaren 4an batzar orokorra egindu Aieteko Kultur Etxean,Donostian. Batzarrean, erakun-derako estrategikoak diren zen-bait dokumentu onartu dira:Jasangarrirako Garapen Helbu-ruei buruzko eredu dokumen-
tua, esaterako, eta baita ereGenero arrazoiak direla-eta
jazarpen sexuala ekiditeko, hel-
tzeko eta ordaintzeko Euskadiko
GGKEen Koordinakundearen
protokoloa, eta Barne Araudia-ren Erregimen berria. Dokumen-tu horiek eskuragarri izango diraEuskadiko GGKEen Koordina-kundearen webgunean (www.
ongdeuskadi.org) .Bestalde, Eusko Jaurlaritzak
sustatutako Migraziorako EuskalItun Sozialarekiko atxikimenduaere onartu da batzar horretan.
KONPROMISOPOLITIKOA ETA SOZIALANafarroako GGKEen Koordina-kundea 1998a sortu zen. Nafarro-ako berrogeita hamar bat GGKE-en kolektibo bat da. Elkarteplurala da, eta haren asmoa dagizartea engaiaraztea munduangarapen eredu bidezkoagoa izandadin, konpromiso politikoareneta sozialaren, prestakuntzaren,gogoetaren eta esperientzien tru-kearen bidez. Horrez gain,GGKEen arteko talde lana etaGGKE bakoitzaren lana sendo-tzea, eta parte hartzea eta generoekitatea bultzatzea.Bere zeregina hainbat arlotan
egiten du:
BIDEZKOA DEN GARAPENEREDU BATEN ALDEKO LANAJende ororentzat bidezkoa eta iraunkorra den garapen eredu bat sortzeko lan egiten ari diraEuskadiko eta Nafarroako Garapenerako Gobernuz Kanpoko Erakundeen Koordinakundeak.
Euskadiko Garapenerako Gobernuz Kanpoko Erakundeen Koordinakundeak Donostian egindako ekintza sinboliko
bat. JUAN CARLOS RUIZ / FOKU
beralak desberdintasunekin etapobreziarekin duen loturaz»Garapenerako lankidetzan,
pertsonen garapena eragoztenduten oztopoak ezabatzeko herripobretuekin batera lan egiten du-
te. «Prozesuaren oinarrian betie-re elkartasuna, elkarrekikotasu-na, eskuzabaltasuna eta doakota-suna daude, inoiz ez transferen-tzia ekonomiko hutsa. Lankide-tzak, gainera, beti dakar herrita-
rrak heztea, sentsibilizatzea etakontzientziatzea giza garapenaoztopatzen duten mekanismoeiburuz». Jokabide kode komunbati jarraituz aritzen dira, bertanjasota dauden printzipioek eta ba-
VI b Gizartea eta enpresa BERRIA
Osteguna, 2019ko urriaren 17a
• Garapenerako lankidetza etaheziketa areagotu eta hobetu, etaherritarren kontzientziazioa sus-tatu gai horien gainean.• Garapena eta nazioarteko lanki-detza politikak bultzatzeko ekin-tzak koordinatu administraziopublikoen, eragile sozialen etapolitikoen, eta Nafarroako iritzipublikoaren aurrean.• Prestakuntza planak eta jardue-rak antolatu koordinakundekokideak diren erakundeentzat etabaita helburu berak dituzten bes-te batzuentzat ere.• Boluntariotza sozialaren aldekoinformazioa eman eta sentsibili-zazioa sustatu.• Pobreziaren bidegabekeriari bu-ruzko kanpainak, argitalpenaketa beste zenbait jarduera egin iri-tzi publikoarentzat, eta horri au-rre egiteko parte hartzearen be-harra azpimarratu.• Lantaldeak antolatu erakundesozialen indarra eta ikuspuntuakbilduta, eta sarean lan egitea sus-tatu.• Jokabide Kodearen bete dadinzaindu.• GGKEen sareetan parte hartzeasustatu.
Informazio gehiago bildunahi izanez gero, bisitatuwebgune hauek:www.ongdeuskadi.orgwww.congdnavarra.org
@
• Laguntzaileak diren erakundee-kin hitzarmenak sinatu.• Koordinakundearen berareneta koordinakundeko kideen in-teres komunak defendatu esku-dunak diren mota guztietako era-kundeetan.Nafarroako GGKEen Koordina-
kundeak bultzatzen duen egitas-
mo bat da Elkartasun Eskolak.
Programa aitzindaria da, 2009-
Gizartea eta enpresa bVIIBERRIA
Osteguna, 2019ko urriaren 17a
5 urtez fundazio.
100 urte luzez laguntzaile.
5 años como
fundación.
Más de 100 de compromiso.
Nafarroako Garapenerako Gobernuz Kanpoko Erakundeak aurten egin duen batzar nagusia, Iruñean.
NAFARROAKO GGGK-EN KOORDINAKUNDEA
2010eko ikasturtean martxan jarri
zuen, eta, horren bitartez, garape-
nerako heziketari buruz aholku-
laritza eta prestakuntza saioak
ematen dizkie Nafarroako irakas-
leei. Aberastasunaren eta boterea-
ren banaketan zein desberdinta-
sun dauden kontura daitezen,
arrazoiak eta ondorioak zeintzuk
diren jakinaraziz, eta erakusteko
zeintzuk izan daitezkeen konpro-
miso soziala sustatzeko jarrera so-
lidario egokiak bidezkoagoa den
mundu bat eraikitzeko.
Elkartasun Eskolak programanparte har dezakete garapenerakoheziketaren alde lan egin nahiduten Nafarroako Haur Hezkun-tzako, Lehen Hezkuntzako eta Bi-garren Hezkuntzako ikastetxee-tako irakasleek.Ekainaren 12an, Elkartasun Es-
kolak programaren hamargarrenaldiari amaiera eman ziotenIruñean, Nafarroako Unibertsita-te Publikoan egin zen ekitaldi ba-tean. Aurten, 51 ikastetxetako 488irakaslek parte hartu dute Elkar-tasun Eskolak programan, etaadin guztietako 12.500 ikaslek erebai. Jarduerak antolatzen, Nafarro-
ako GGKEen Koordinakundee-ko kideak diren hamabi erakun-de aritu dira: Alboan fundazioa,OCSI (Nazioarteko Lankidetza etaElkartasun Erakundea), SED (El-kartasuna, Heziketa eta Garape-na), Unrwa Nafarroako Nazio Ba-tuen Erakundearen agentzia, Fa-bre fundazioa, Bakea etaElkartasuna, Oxfam Intermon,ACPP (Bakerako Lankidetza Ba-tzarra), Onay (Herrien Artean La-guntzeko Nafarroako Erakun-dea), IPES Gizarte IkerketarakoTalde Eragilea, eta Proclade Yana-pay eta Madre Coraje elkarteak.