Download - Gazeta e Janarit 2006
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
1/16
JANAR 2006 NGJALLJA 1
NGJALLJANr. 1 (156) Viti XV i botimit JANAR 2006 mimi 20 lek
Kjo ceremoni u kryesuanga Kryetari i Bashkis sTirans, z. Edi Rama. N fja-ln e tij, kryetari Rama ndrt tjera tha: Prfaqsu-esit e klerit shqiptar jan nje-rz q meritojn jo thjeshtdhe vetm nderimin e krye-qytetasve pr ka bjn nsuazn e besimit q ataprfaqsojn. Ata merito-
fijt e do komuniteti fetardhe do vathe besimtarsh,sht nj qndrim q refle-kton dashuri dhe tolerancedhe tek qytetart laik, t
cilt fal ksaj bashkjetesedhe ksaj paqeje t garan-tuar brenda dhe ndrmjetkomuniteteve fetare ndihen
jo vetm t pakrcnuar nga
ato simptoma destabilitetiq gjenden rndom n bo-tn e sotme, n ato vendeku besime t ndryshme pr-
Linde Ti prej Virgjreshs, o Krisht, Diellshpirtror i Drejtsis, psalm dje gjat Shr-bess s Mbrmsores. Foshnja Hyjnore, Li-ndjen e s Cils kremtojm sot, nuk rrezatonvetm pafajsi, dlirsi dhe mirsi, por njko-
hsisht sht Dielli shpirtror pr mbarrruzullin; drita e vrtet, q ndrion do njeriq vjen n bot (Jn. 1:9). Ai lind n historine njerzimit pr t zhdukur errsirn dhepluhurin, pr t ndriuar, pr t ngrohur dhepr t gjallruar qenien ton; pr t drejtuarecjen e mbar bots. Gjat periudhs s jetss Tij n tok, Fjala e Trupzuar e Perndis,shpalli: Un erdha drit n bot (Jn. 12:46).Un jam drita e bots; ai q m ndjek pas,nuk do t ec n errsir, por do t ket dritne jets (Jn. 8:12).
Lind ja e D iellit t Drejtsis+ Anastas i,
Kryepiskop i Tirans, Durrsit dhe i gjith Shqipris
Klerit dhe besimtarve shprestar Orthodhoks,
Bij t shtrenjt m Zotin,
Mesazhi i Krishtlindjeve
Kryepiskop it Anastas i jepet titulli Qytetar Nd eri i Tirans
Nderohen kryetart e 4 komuniteteve fetare tradicionale
...Pr ndihmesn e vyer n riprtritjen e Komunitetit Ortodoks dhe kaprcimin me urtsi n shum situata t vshtira
(vijon n faqen 2)
M dat 23 dhjetor 2005, n hotel Sheraton
n kryeqytet, Bashkia e Tirans organizoi cere-
monin e dhnies s titullit Qytetar Nderi i Tira-
ns, krerve t komuniteteve fetare n Shqipri,
me motivacionin: Krerve fetar n Shqipri pr
kontributin e tyre t jashtzakonshm pr harmo-
nin ndrfetare, rikthimin e besimit n mbar ve-
ndin si dhe pr kaprcimin me urtsi t situatave
t vshtira politike
jn nderimin e kryeqyte-tasve n radh t par prsakrificat dhe durimin e pa-shoq, prmes t cilve atamundn t ngren tempujte besimit n shkrettirnmorale t fillimviteve 90-t.Un besoj q qndrimi i k-tyre qytetarve m t rinj tnderit t Tirans, sht njqndrim q i kaprcen ku-
Njerzimi, n t kaluarn, ka njohur pikat ndryshme t ndritura. Por, si ka theksuarKlementi i Aleksandris: Filozofia greke i ngjanshklqimit t fitilit q ndezin njerzit dukevjedhur mjeshtrisht dritn nga dielli. Por, sapo
u shpall Fjala, shklqeu tr ajo drit e shenjt.
Q n periudhat m t lashta, njerzimindjeu rndsin unikale t diellit pr do formjete mbi tok. Sa m shum zhvillohet shkenca,aq m shum aspekte mahnitse t ndikimit tdiellit njohim. Nn rrezet e tij zbulohet pasuria
e paprshkrueshme e ngjyrave, e bukuris stoks, t detit e t qiellit dhe kryhet n mnyrmahnitse evolucioni i do lloji t jets. Por,nse dielli q i nnshtrohet prishjes sht aq ibukur... shum her m i bukur sht dielli idrejtsis (Vasili i Madh). Rrezet e Diellitshpirtror t Drejtsis hedhin drit, gjallrojnhipostazn ton psiko-trupore, na fuqizojn nprpjekjen ton shpirtrore. Ndikimin e Tijmirbrs e ndiejn n mnyr indirekte edheata q nuk e shohin drejtprdrejt - ngaq re t
Me fjaln, me jetn e Tij, me Psimin
dhe Ngjalljen, Jisui do t zbuloj n plo-
tsin e vet kuptimin e drejtsis. Do ti
ofroj njeriut t drejtn e vet si hir dhe
prdl lim, do ti dhuroj pastrimin
shpirtror dhe ndriimin e mendjes dhe
t zemrs, do t shpall me t madhe li-
dhjen q bashkon drejtsin, paqen dhe
shptimin.(vijon n faqen 6)
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
2/16
2 NGJALLJA JANAR 2006
plasen me njri-tjetrin pr shkakdevijacionesh, por mbi t gjitha gje-nden t rrethuar nga dashuria dhepaqja q projn fjalt e ktyrekatr figurave.
Kryetari i Bashkis Rama, pasisqaroi se biografia e ktyre njerz-ve n asnj rast tjetr nuk u lexo-het, pasi ajo ka ata bjn n tprditshmen sht e vetmja gj qsht e rndsishme pr ta dhe ajoq ka t bj me t kaluarn mbetetdika thjesht vetm e shkruar, tciln nuk mund t presim t na ithon kta njerz q jan madh-
shtor, pr faktin se karakterizohenn radh t par nga ajo modestiintelektuale dhe shpirtrore aqshum e munguar n qytetin ton,lexoi prpara t pranishmve bio-grafin e katr krerve t komuni-teteve fetare n Shqipri, t ciltmorn titullin Qytetar Nderi i Ti-rans.
Gjat paraqitjes s biografis sFortlumturis s Tij, KryepiskopitAnastas, Kryetari i Bashkis Ramatha ndr t tjera: N biografin e
shkruar q mua ma kan sjell, ka-n harruar t thon se ai zotronmir, madje mjaft mir edhe gjuhn
shqipe. Dhe kjo t them t vrtetnsht nj harres q mua m plq-en. Pr t sht shkruar ktu si tishte nj shqiptar q zotron dhegreqishten. Si kryetar i komunitetitorthodhoks, ai ka dhn vlera t
jashtzakonshme pr riprtritjen ekomunitetit orthodhoks, pr ndrti-min e objekteve t kultit, edhe atot rrnuara dhe t dmtuara gjatperiudhs s brutalitetit komunist,si dhe pr rikthimin e besimit nmbar vendin. Komuniteti ortho-
dhoks ashtu si edhe komunitetet etjera fetare n Shqipri kan ndih-
muar pr zbutjen e traumave nvitin 1997 dhe pr qetsimin e shpir-trave t trazuar, t t prznve ngadhuna e Milosheviit n vitin 1999dhe kontributi i Kryepiskopit t Ti-rans, Durrsit dhe gjith Shqipri-s sht nj kontribut q shtrihetedhe prtej ktyre q thash, pr-mes shum e shum konferencave
e seminareve, pr t br t njohu-ra besimet fetare n Shqipri nplot auditor universitetesh dhe audi-
torsh t bots, gj q ritheksonedhe njher q harmonia ndrfe-tare dhe njohja e respekteve reci-proke mes besimeve n qytetin tonsht n radh t par nj vetdijee rrnjosur thell n zemrat dhe me-ndjet e ktyre katr burrave.
M pas Kryetari i Bashkis sTirans z. Edi Rama iu dorzoi si-mbolet katr kryetarve t komu-niteteve fetare.
N momentin e marrjes s si-mbolit Qytetar Nderi i Tirans,
Kryepiskopi Anastas tha: I nderu-ar zoti Kryetar i Bashkis dhe
Kryetar i Partis Socialiste, zotiEdi Rama dhe t nderuar t prani-shm. Me gjith zemr do t d-shiroja t shprehja falnderimete mia t sinqerta ndaj jush dheantarve t nderuar t KshillitBashkiak pr vendimin tuaj fisnik,duke m dhn titullin, QytetarNderi i Tirans. Pohoj se ndihemqytetar i Tirans q nga viti 1991,kur pr her t par erdha n k-t qytet. Jam duke qndruar ktugjat ktyre 15 vjetve t funditdhe deklaroj se jam nj tiranas ivogl pesmbdhjet vjear. Gji-th kto vite q kam jetuar ktukam marr pjes n vshtirsit,problemet, shpresat e njerzve,vuajtjet dhe gzimet e tyre. Dhes bashku me drejtuesit e tjer tdashur fetar jemi prpjekur tkontribuojm n harmonin fe-
tare, n bashkekzistencn paq-sore pr zhvillimin e jets s qyte-tit, duke ndar fjaln dhe dashu-rin e Perndis nprmjet inicia-tivave n sektort e shndetit,edukimit, shrbimeve sociale etj.Duke shprehur prgzimet e miat sinqerta ndaj Bashkiakut tont aft dhe bashkpuntorve ttij t shklqyer, pr arritjet e tyret mrekullueshme n kto vitet efundit, uroj nga thellsia e zemrssime, shndet, fuqi, vizion dhe du-
rim n prmbushje t planeve ttyre ndaj qytetit ton t dashur.
...Kontributi i Kryepiskopit t Tirans, Durrsit dhe
gjith Shqipris sht nj kontribut q shtrihet edhe
prtej ktyre q thash, prmes shum e shum konferen-
cave e seminareve, pr t br t njohura besimet fetare
n Shqipri n plot auditor universitetesh dhe auditorsh
t bots...
Si kryetar i Komunitetit Ortodoks Shqiptar (qnga viti 1992), ka dhn nj ndihmes t vyer me
vlera n riprtritjen e Komunitetit Ortodoks, ndr-timin e objekteve t kultit t dmtuara gjat viteve tgjenocidit komunist edhe ndaj objekteve fetare, ri-kthimin e besimit ortodoks n mbar vendin, si dhen shum situata t vshtira t viteve 1997 dhe 1999luajti rol shum t rndsishm n organizimet sho-qrore t qytetit si pr ndihm humanitare, ashtudhe pr kaprcimin me urtsi t situatave t vshtirapolitike.
Nga motivacioni i Kshillit Bashkiak t Kryeqytetit
pr dhnien e titullit Qyetar Nderi i TiransKryepiskopit Anastas
Kryepiskop it Anastas i jepet titulli Qytetar Nd eri i Tirans
(vijon nga faqja 1)
N G J A L L J A
Kryeredaktor: Thoma Dh ima
Adresa:
Kryepiskopata Orthodhokse,Rruga e Kavajs, Nr. 151
Tiran
Tel: (042) 34-117, 35-095.Fax: 32-109
Shtypur n shtypshkronjnNgjallja
Organ i Kishs Orthodhokse
Autoqefale t Shqipris
Del nn ku jdesin e KshillitBotues
Themelu es: KryepiskopiAnastas
Adresat e faqeve
n Internet dhe ajo
e E-mailit, t Kishs
Orthodhokse Autoqefale
t Shqipris, jan:
Internet: www.
orthodoxalbania. org
E-mail: orthchal@
orthodoxalbania. org
Perndia le t na ndihmoj t gjithne pr t vazhduar me iniciativakrijuese prpjekjet tona, q ta bjmTirann nj qytet t bukur, ku tsundoj harmonia ndrfetare, kri-
jimtaria, prparimi, solidariteti, da-shuria dhe shpresa. Edhe nj herfalnderime t ngrohta nga nj ti-ranas pesmbdhjetvjear.
N ceremoni merrnin pjes po-eti dhe shkrimtari Dritro Agolli, siQytetar Nderi i vjetr i Tirans,kryetari i Komitetit t Kulteve, k-shilltari i Presidentit, prfaqsuesnga Kshilli Bashkiak, rektori iUniversitetit t Tirans, prfaq-sues t trupit diplomatik t akredi-tuar n Shqipri, klerik dhe laikprfaqsues t katr komunitetevefetare n Shqipri, prfaqsues tmedias, etj.
Julia Pjetri
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
3/16
JANAR 2006 NGJALLJA 3
Kryepiskopi Anastas pati gjitha-shtu diskutime atrore me nxnsit
e Liceut Kishtar Kryqi i Nderuar,duke i nxitur ata pr arritje sa mt larta n kt vit q po fillojmpr m shum arritje n msime dhen veanti n maturimin shpirtror.Vetm kshtu do t justifikohet sa-krifica q bn Kisha pr ata dhedo t plotsohen shpresat dheambiciet e Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris, q kjoshkoll t jet fidanishte njerzisht denj, kuadrosh me dinjitet prshoqrin dhe n veanti pr komu-
nitetin orthodhoks.
Kryepiskopi vizitoi gjithashtudhe u takua me kuadro t fshatitBularat, si dhe n Finiq pr t disku-tuar shtje t infrastrukturs ki-
shtare por dhe t veprave zhvillu-ese q kan nevoj kto komunitete.
Kryepiskopi Anastas dhe Mitro-politi Mbikqyrs i Mitropolis sShenjt t Gjirokastrs, pati takimeme klerikt e ksaj mitropolie. Nbisedn shpirtrore q pati me ta inxiti pr m shum zell n studimindhe prjetimin e Shkrimit t Shenj-t. Klerikt duhet ti prijn prpje-kjes s Kishs Orthodhokse Auto-qefale t Shqipris pr t siguruarpavarsi financiare dhe ekonomike.N lidhje me prpjekjen q bhet
pr njohjen dhe rikthimin e pasuriskishtare dhe monastirale Kryepi-skopi i kshilloi edhe njher pjes-marrsit q ta bjn kt betej met njjtin interesim sikur bhet fjalpr shtpit e tyre.
T dieln pas Theofanis, Krye-piskopi kreu Liturgjin Hyjnore n
kishn e Kryeengjjve Mihail dheGavriil n Gjirokastr. Gjat ksajliturgjie u b dhe hirotonia n dhja-kon e z. Kristofor Lani nga Labovae Zhaps, fshat n krahinn e Lun-xhris. Gjat hirotonis edhe nj-her tjetr Kryepiskopi pati rastint ftoj t rinjt t jen t denj dhet gatshm t dgjojn thirrjen ePerndis pr tu br klerikt eardhshm t Kishs Orthodhokset Shqipris, pr t prmbushurnj nga nevojat e vazhdueshme t
saj, por edhe pr t kontribuar nmnyrn m t efektshme pr pr-
parimin e shoqris dhe t vendit.Sepse, - theksoi Kryepiskopi, - ky
sht misioni dhe roli i klerikutorthodhoks, zhvillues dhe pr-parues Kryepiskopi pati rastintu bj thirrje dhe t rejave besim-tare t pranishme, q t angazho-hen m tepr pr t nxitur t rinjtn rrugn e priftris, ndrsa vetato t bhen priftresha t denja.
Besimtart e pranishn dgjuangjithashtu predikimin e Kryepi-skopit Anastas, i cili ishte nj thi-rrje pr m shum pendes n jetnton, pr nj prjetim m t thell
t marrdhnies me KrishtinPerndi.
Nj fest t veant kishin prgatiturvajzat konviktore me burs t siguruar ngaKryepiskopi n konviktin e tyre, n Bularat.
Atmo-sfera ishte me t vrtet prekse dheishin t qarta mesazhet falnderuese qrrezatonte programi dhe zemra e tyre prgjithka q Kisha jon n personin eKryepiskopit Anastas bn pr to, pr tpasur m shum arsim, jet shpirtrore tthell dhe edukim m t gjithanshm.
Vajzat informuan Kryepiskopin prprpjekjet q bjn pr prparimin e tyre,por edhe pr t mbajtur porosin e tij tvazhdueshme, q ato ka disponojm tindajm me t tjert. Dhe me prpjekjen prorganizimin e grupeve t katekizmit nxnsite ksaj qendre prpiqen pikrisht t ndajnkto dhurata shpirtrore q Perndia i brit denja t ken n konviktin e Kishs.
Hirotoni e re
N k onvik tin e vajzave, n Bularat
N Liceun Kishtar Kryqi i Nd eruar
Vizit e Kryepiskopit Anastas n Mitropolin e Gjirokastrs
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
4/16
4 NGJALLJA JANAR 2006
E shoh q vazhdimishtkeni prparim, gjithka qdo t bjm do t jet e bu-kur, por edhe e gzueshme.Me kto fjal i priti Kryepi-skopi Anastas t rinjt or-thodhoks t kryeqytetit, tcilt kishin ardhur n Krye-piskopat pr t uruar Ba-riun e tyre me rastin e Krisht-lindjeve. Ata e prshnde-tn me kng t gzue-shme, me kolendrat tradi-cionale t fests, duke dhu-ruar nj gzim t veantdhe mbreslns.
Mendova q tju dhuro-ja nj botim t ri t Dhiats
s Re me nj gjuh m ba-shkkohore dhe nj kale-ndar t vitit 2006, n mny-r q do dit t lexoni var-gjet nga Apostulli dhe Un-gjilli. sht e rndsishmeq ashtu si do dit marrimushqim n aktivitetin njer-zor, ashtu edhe shpirtrisht
do dit duhet t prparoj-m me kt ushqim shpir-tror... Keni nevoj pr dre-
jtim, frymzim, pr fuqi. Li-brin duhet ta keni n tryezntuaj t studimit dhe prparase t filloni ditn prpiqunit lexoni dika nga Dhiatae Re... - theksoi Kryepiskopi.
* * *
Pas t rinjve erdhn fmi-jt orthodhoks t kryeqyte-tit, q ngjitn shkallt eKryepiskopats me kngne kolendrave tradicionale,ndrsa Kryepiskopi po i pri-ste me buzqeshje dhe g-
zim atror.Ai i bekoi fmijt dhe u
interesua pr takimet shpir-trore dhe msimet e kate-kizmit q zhvillojn n fund-
jav n Kishn Ungjill-zimi i Hyjlindses Mari.
- Si sht takimi q bni tshtunn? - i pyeti Kryepiskopi.
- Bjm katekizm, m-sojm pr Krishtin, kndoj-m kng t krishtera, luaj-m... - u prgjigjn njripas tjetrit fmijt.
- Keni pr t msuar shu-m gjra dhe sht e nevoj-shme t msoni sistemati-kisht fjaln e Perndis.
Ata morn dhurat ngaKryepiskopi librin Biblapr fmij, t cilin Ai uakshilloi ta lexojn gjithmo-n pr t msuar m shum
Edhe kt vit, n vazhdn ekontributit q jep Kisha jon pr ko-munitetin, gjat periudhs s festi-mit t Krishtlindjeve u shprndanndihma humanitare pr njerzit nnevoj nprmjet Zyrs s Graven dioqezn e Tirans.
Duke u frymzuar nga dashuriae madhe q prcjell kjo fest, gratorthodhokse prcjellin tek njerzitme probleme t theksuara socialegzimin e Lindjes s Zotit Jisu Krisht,duke iu ardhur n ndihm me ush-qime, veshmbathje dhe ndihma mo-
netare.N kt program humanitar,gjat periudhs s Krishtlindjeve,nj ndihm t konsiderueshme kadhn Kryepiskopi Anastas, dukedhuruar 100.000 lek. Gjithashtuvlen t prmendet edhe kontributii donatorve 170.000 lek.
Ndihmat u shprndan pr atanjerz t cilt jetojn n kushte shu-m t vshtira, pr familjet e varframe shum fmij, pr jetimt, tmoshuarit, grat e veja, si dhe nje-rzit me probleme mendore.
Konkretisht ne i ndihmojmkta njerz me ushqime, veshmba-
pr Krishtin dhe besiminton.
* * *
N emr t grave ju fa-lnderojm dhe ju sjellimurimet m t przemrta tshum njerzve n nevoj,t cilt prlvdojn emrin ePerndis pr ndihmn q
jep Kisha jon. Kto ishinurimet e para q mori Krye-piskopi Anastas nga Grupii grave orthodhokse t Tira-
Vizita n Kryepiskopat, du ke knd uar kolendrat
Du ke shfaqu r dashu rin e Krishtit tek njerzit n nevoj
thje, ndihm monetare etj., n pr-puthje me nevojat e tyre m emer-gjente, si p.sh. pr t paguar qirane shtpis, pr t kryer nj opera-cion ose pr t bler ilae pr njsmundje t rnd e t vazhdue-shme, etj. Ka gjithashtu shum nje-rz q jan braktisur nga t afrmite tyre dhe nuk kan vend ku t ka-lojn ditt e ftohta t dimrit. Ka f-mij jetim t varfr, q presin tmbajn n dor lodrat e Krishtli-ndjes. Ka t tjer q jan t moshu-
ar e t vetmuar e presin t hapetdera e t dgjojn me mall urimine ngroht Gzuar Krishtlindjet!.T gjith kta e shum t tjer iftojm q t qetsojn shpirtrat etyre dhe t marrin pjes n gzimine festave t shenjta dhe i premtoj-m se Kisha do ti ndodhet gjithmo-n pran, - tha prgjegjsja e Zy-rs s Grave, znj. Rajmonda Shqevi.
Gjithashtu gjat ksaj kohe janshprndar edhe karroca pr inva-lidt n Tiran. Kjo kategori ka qe-
n gjithmon e mbshtetur nga Ki-sha dhe kt vit u shprndan prta 50 karroca dhe kt ndihm atae vlersuan shum duke lavdruaremrin e Perndis.
Grat orthodhokse bn vizitaedhe tek t smurt dhe lypsit du-ke i ndihmuar ata e duke i prfshirn gzimin e Kishs. Njkohsishtduke bashkpunuar edhe me etritshpirtror dhe priftrinjt disa prejbesimtarve me probleme fizike iuua edhe Kungata e Shenjt, nmnyr q ata t merrnin trupin dhe
gjakun e Krishtit duke takuarKrishtin e gjall n zemrat e tyre.Bashk me mesazhin e gzuar
t Krishtlindjeve, grat orthodhokseiu drejtohen t gjith besimtarvedhe njerzve t tjer, t cilt kandshirn e madhe pr t ndihmuarnjerzit n nevoj, t prfshihen nkt nism t madhe t Kishs, qsht e vazhdueshme, duke dhnnj kontribut sado t vogl n format ndryshme. Kshtu gzimi i fe-sts do t shumfishohet dhe poro-sia e Zotit t duam t afrmit si
veten ton, do t gjej shprehjem konkrete.
ns, t cilat u pritn n va-zhdim t vizitave pr kole-ndrat nga grupmoshat endryshme q marrin pjesaktive n jetn e Kishs.
Grat e informuan Krye-piskopin se n kto dit fe-stive, kan kryer shumshrbime dashurie, dukeshkuar n spitale, n aziledhe n burgje, pr t shpr-ndar ndihma pr njerzitn nevoj, duke prcjell tekata dashurin e Perndis.
ast ngavizitat prkolendrat
nKryepiskopat.
Grat duke prgatitur dhuratat pr Krishtlindjet.
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
5/16
JANAR 2006 NGJALLJA 5
U mbushn njzet vjet q kur unda nga ne Theofan Popa. Ai ia
prkushtoi tr jetn e tij Krishtit,studioi pr At dhe punoi pr At,duke u br nj shembull pr shume shum njerz. Fjala e tij e dashurjepte shpres, qortimi i tij nuk ze-mronte dhe kshillat e tij ndrto-nin. Tek ai ishte kombinuar dijetarime shprestarin, duke i dhn fja-lve t tij, t dala nga nj mendje editur, edhe ngrohtsin e nj zemret prekur nga dashuria e Krishtit.
Theofani jetoi dhe punoi trjetn pr Perndin n nj kohshum t vshtir, kur pushteti i
errsirs donte t shkatrronte doshpres dhe t shuante do drit.Por shpresa nuk vdes kurr dhe dri-ta e Krishtit nuk mund t shuhetkurr, sepse ajo sht drit q nukperndon. Ai punoi n nj kohkur shum thonin dhe mendonin sepo mundohej m kot, madje shumveta, edhe nga dashamirsit e tij, ithonin se po fiton nga tr kjo pr-pjekje. I thonin se nuk kuptonin, set humbsh n Krishtin sht fi-tim dhe madje i vetmi fitim. Asgjnuk humbet tek Perndia. Prandajedhe Theofani, jo vetm q nukhumbi, jo vetm q nuk u munduam kot, por fitoi shum. Fitoi Per-ndin q sht e vetmja pasuri. Me
mundin, prpjekjet, lutjet dhe jetne tij ai ndenji pran Zotit, duke pa-
suruar shpirtin e tij dhe duke ndih-muar edhe t tjert, nprmjetdshmis s jets dhe veprs s tij.
Sot, kur shum prej persekutu-esve u sht harruar emri, ndonsenuk kan kaluar shum koh, atyreq u munduan m kot pr Zotin
po u shklqen emri. Nj nga she-mbujt sht pikrisht ky i sotmi.Emrin e Theofan Pops u munduanta linin n harres, ta denigronin dhemadje ta poshtronin, por nukmundn dot, as ather dhe aq mpak sot. Ne gjithmon, dhe sidomosn kta prvjetor i kujtojm emrate njerzve q kan punuar pr Per-ndin. Madje, do t doja ta theksojase prkujtimi n Kishn Orthodho-kse nuk sht thjesht pr t kujtuarnj njeri t dashur dhe t vdekur,por prkujtimi sht lavdi dhe jet,nj form e kungimit t gjall ndr-mjet qiellit dhe dheut, nj shenj epranis s Shpirtit t Shenjt nKish q e bn t mundur kt.
Theofani dha nj kontribut t ja-shtzakonshm pr mbrojtjen e ki-
shave, pr mbrojtjen e kulturs svendit ton, si edhe pr mbledhjendhe ruajtjen e ikonave, ksaj pasu-rie t rrall, e cila dshmon pr kri-shterimin, besimin dhe devotshm-rin e popullit ton. Duke u prpje-kur pr ti ruajtur ato, ai ishte i ndr-
gjegjshm se po ruante nj pjest shpirtit t popullit ton, pa t cilinasnj popull nuk mund t jetoj.Duke i mbledhur dhe duke ruajturato, ndonse shpesh me rrezik, airuante at pak drit q kishte mu-ndur t shptonte nga stuhit etmerrshme q kan fryr vazhdi-misht me trbim mbi vendin ton,at drit kaq t nevojshme pr ne.Populli yn ka nevoj pr drit, mshum se do vend tjetr, sepse k-tu edhe errsira ishte m e madhe.Njerz si Theofani, si edhe miqt etij t dashur, si motrat Cico, AtKozmai, m pas Episkop Kozmai,Petro Zheji, Petraq Fundo e shumt tjer, secili sipas aftsive dhe
mundsive q kishin, dhan njkontribut t madh pr ta ruajtur
kt drit n shpirtrat e tyre. Dukee ruajtur n shpirtrat e tyre, ata eshprndanin at kudo, sepse dritanuk mund t fshihet dot. Sa m emadhe t jet errsira aq m shumajo ndrion. N qiellin e errt atesit,kta ishin yjet e pakt q rrezatuandrit, at drit aq t domosdoshmepr jetn e njeriut. Kta do t mbe-ten gjithmon n mendjen dhezemrn ton.
M kujtohet entuziazmi dheshpresa e tij e madhe edhe n as-tet kur do njeri do t kapej nga
dshprimi i thell. Kur u mbyllnkishat, ai e mbajti prsri shpresn,kur i arrestuan djalin e tij Dhimitrin,ai prsri u mbshtet tek Perndiadhe nuk u dorzua. Edhe n astete fundit t jets, kur ishte i smurdhe e kuptoi se Perndia i tij i da-shur, t Cilit i kishte shrbyer medevotshmri gjat gjith jets, po ethrriste pran Tij, ai prsri e pr-balloi vdekjen me besimin e madhse ajo nuk sht fundi, por fillimi i
jets s plot, duke dshmuar edhen astet e fundit pr Krishtin dhedashurin e tij pr njeriun.
Shpirti i tij pushoft n paqedhe i prjetshm qoft kujtimi!
I drejti do t kujtohet gjithnj(Ps. 112:6)
Nga Mitropoliti i Kors
Joani
Theofani, jo vetm q nuk humbi, jo vetm q nuk
u mundua m kot, por fitoi shum. Fitoi Perndin
q sht e vetmja pasuri.
Shirita me ngjyra, engjjt prgatitur me letr pu-ndore,drita shumngjy-rshe dhe zbukurime t tje-ra jan vendosur n dritaredhe n t gjitha ambientet
e shtpis Shpresa q ndatn 6 dhjetor, dit kur Ki-sha jon Orthodhokse fes-ton Shn Nikolln. Jan 37fmij dhe 22 pjestar per-soneli q kujdesen pr ta,
Shtpia e fmijve Shpresa Oxhaku i zbukuruar medeg pishe dhe drita, pemae Krishtlindjeve e zbuku-ruar nga vet fmijt, kri-
jojn me t vrtet nj mje-dis festiv familjar.
Krishti Fmij sht i
pranishm n zemrn e vo-gl t ktyre fmijve ndo dit. Prgjegjsin pr-para Zotit Krisht pr mir-rritjen e ktyre fmijve endiejn edhe edukatoret. Jase far na thot zonja Mar-
jeta: Zoti na ka bekuar dhena ka sjell n shtpinShpresa. KryepiskopiAnastas bekoi fmijt edhe
jetn ton, duke na mble-dhur t gjith s bashku k-tu prpara 2 vjet e gjys-m Roli yn sht t jeminna pr kta fmij. Pra,
Mbi t gjitha sht dashuria e Perndis
t cilt u prgatitn pr ditme radh pr festimin eKrishtlindjeve dhe Vitit tRi. Sapo hyn n dern krye-sore t hollit, t gjith fmi-
jt t presin me gzim.
ne jemi prgjegjse pr-para Zotit pr mirrritjen etyre. Ne punojm shumpr ti falur dashurin tondhe tu tregojm q mbi tgjitha sht dashuria e Pe-rndis
Tepr e veant ishtepr kta voglush pasditjae 27 dhjetorit. Mes f-mijve dhe stafit punonjs,ishte Kryepiskopi Anastas,i cili kishte ardhur pr tndar me fmijt gzimine fests s Krishtlindjeveduke iu shprndar atyredhurata t shumta. Ishteprgatitur edhe nj pro-gram me kng, valle edramatizime kushtuar
Krishtit t Lindur. L.P.
KryepiskopimesfmijvetShtpissShpress
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
6/16
6 NGJALLJA JANAR 2006
dendura q errsojn mendjet dhezemrat e tyre - madje edhe ata
q jan t mbyllur n shpella terrta pasio - nesh ose n rrug tnndheshme mashtrimi dhepabesie.
Karakteristik baz e Shpr-blyesit sht drejtsia. Thirrja oDiell shpirtror i Drejtsis prja-shton do keqinterpretim fiziokra-tik t alegoris theologjike. DheKrishti i porsalindur caktohet siqendr e jets son personale, eshoqris dhe e lvizjes s bots.Me fjaln, me jetn e Tij, me Psi-min dhe Ngjalljen, Jisui do t zbu-loj n plotsin e vet kuptimin e
drejtsis. Do ti ofroj njeriut tdrejtn e vet si hir dhe prdllim,do ti dhuroj pastrimin shpirtrordhe ndriimin e mendjes dhe tzemrs, do t shpall me t madhelidhjen q bashkon drejtsin,paqen dhe shptimin.
* * *
N epokn e sotme, ku padrejt-sia vazhdon t lndoj n shummnyra dhe shpesh n mnyrvdekjeprurse miliona shpirtra,dshira e zjarrt pr drejtsi mbi-sundon tek njerzimi n nivel per-sonal, shoqror dhe ndrkomb-tar. Brenda trishtimit dhe zhgnji-mit pr padrejtsin shumform-she, Fjala e Mishruar e Perndisnuk qndron indiferente prballshkeljes s drejtsis. Perndia iPafund zbulohet jo si nj Qenie
Supreme indiferente, si Njsh iftoht, i palvizshm i filozofis,
por si Perndi vetjak, i interesuardrejtprdrejt pr sa ndodhin nbot, si Zot i paqes dhe i drejtsi-
s. Kjo e vrtet ofron ngushllimt thell. Ndaj, sado q her pashere duket se dominojn, nn pre-tekste t ndryshme, aktet e pali-gjshme t t fuqishmve dhe tin-zarve, Dielli i Drejtsis do tizbuloj prfundimisht dhe do tineutralizoj qarqet e padrejtsiss tyre.
Njkohsisht, pr t gjith ne,besimtart q marrim rrezatimin ehirit t Diellit shpirtror t Drejt-
sis, vihet nj detyr e menjher-shme: T jemi njerz t drejt ndo ast t jets son, n t gjithamarrdhniet me njerzit tan dheata t huaj, t mbshtesim meguxim dhe burrri drejtsin njetn shoqrore. Sepse mbetetprher aktuale dukuria q stigma-tizon profeti: Mjer ata q t ke-qen e quajn t mir dhe t mirnt keqe; q pr dhurata e shfaj-sojn t shtrembtin dhe t drejtit
ia mohojn t drejtn (Isaia 5:20-21). Nuk jan vetm qarqet qparakushtzojn gjykatat meveprime korruptive, t cilat n ve-nde t ndryshme po minojn dh-nien e drejtsis. N nivelet endryshme t shoqris son shu-mformshe, pr shmangien epadrejtsis, krkohet qndresme fjaln, shembullin, sjelljen,qoft edhe kur kjo gj ka kostot lart. Lum ata q prndiqen prhir t drejtsis, sepse e atyre sht
Mbretria e Qiejve (Matth. 5:10),t ciln sjell Krishti i porsalindur.
T gjith ata q i besojn dhee duan Perndinjeriun Jisu, duhetvese t krkojn m par mbre-
trin e Perndis dhe drejtsine Tij (Matth. 6:33) dhe t prpi-qen t bhen, do dit e m shumnjerz q kan uri dhe etje prdrejtsi (Matth. 5:6). Jo n mnyrt jashtme, fariseike, sa pr tudukur, por n mnyr t brend-shme, personale. Nse drejtsiajuaj nuk do t jet m e teprt seajo e shkruesve dhe farisejve, nukkeni pr t hyr n Mbretrin eQiejve (Matth. 5:20), shpalliKrishti.
Ndikimi mirbrs i Diellit tDrejtsis arrin edhe n skutat kunuk i prekin direkt rrezet e Tij.Ndaj, nga do komb pranon atq ka frik prej Tij dhe bn drej-tsi (Vep. 10:35). Sa m teprlidhen me njri-tjetrin banort eplanetit ton, aq m shum dshirapr drejtsi merr prmasa mbar-botrore. Dshira dhe prpjekjetpr paqe dhe drejtsi mbi tok,n do rast konkret, n do knd
t rruzullit, sht pjesmarrje nveprn e Perndis dhe ka shenj-tri t padiskutueshme. Gjithashtu,kjo prbn prelud dhe shenjpr mbizotrimin prfundimtar t
s drejts, kur Krishti, gjat ar-dhjes s Tij t dyt do t gjykojmbar botn me drejtsi (Vep.17:31). Aspirata jon pr t parqiej t rinj dhe tok t re... n tcilat rri drejtsia (II Petr. 3:13),prbn vizionin baz t krishterpr qllimin e Historis. Drejtsiae Perndis sht pr nga natyraeskatologjike, por parashijimi i sajbhet i ndjeshm q tani. Dhe kjo
siguri eskatologjike lshon njrrezatim dinamik bamirs n
prpjekjet tona, t t gjithve, prdrejtsi, tek e ktushmja dhe etashmja.
* * *Linde Ti prej Virgjreshs, oKrisht, Diell shpirtror i Drejtsi-s, psalm me dshirn e brend-shme q t shklqej vazhdimishtedhe n shpirtin ton. Por dielli i
drejtsis... nuk u fal t gjithveknaqsin e vet, por vetm atyreq rrojn denjsisht sipas tij(Vasili i Madh).
Ndaj, sht koha q me ndr-
gjegje ti drejtohemi Krishtit, Diellitt Drejtsis, Lindjen e t Cilitkremtojm, me vendimin q tecim nn dritn e Personit t Tij.Le ti prgjrohemi q t hedhdrit n mendjet dhe zemrat tona,n do ast dhe faz t jets son,t mbush plot drit paqeje dhedshir drejtsie vendin ton dhembar botn. Dhurata m e muarq mund ti bjm vetvetes prKrishtlindje sht ta mbajm
brenda nesh kt Diell.
Krishtlindje t bekuara!
Me uratat e zjarrta t Perndis,
+ Anastasi,
Kryepiskop i Tirans, Durrsit
dhe i gjth Shqipris
Tiran,
25 Dhjetor 2005
Lind ja e Diellit t Drejtsis(vijon nga faqja 1)
Perndia i Pafund zbulohet jo
si nj Qenie Supreme indi-
ferente, si Njsh i ftoht, i pa-
lvizshm i filozofis, por si
Perndi vetjak, i interesuar
drejtprdrejt pr sa ndodhin
n bot, si Zot i paqes dhe i
drejtsis. Kjo e vrtet ofron
ngushllim t thell.
...Pr t gjith ne, besimtart
q marrim rrezatimin e hirit
t Diellit shpirtror t Drejt-
sis, vihet nj detyr e menj-
hershme: T jemi njerz t
drejt n do ast t jet s
son, n t gjitha marrdh-
niet me njerzit tan dhe ata
t huaj, t mbshtesim me
guxim dhe burrri drejtsin
n jetn shoqrore.
Dshira dhe prpjekjet pr
paqe dhe drejtsi mbi tok,
n do rast konkret, n do
knd t rruzullit, sht pjes-
marrje n veprn e Perndi-
s dhe ka shenjtri t padi-
skutueshme.
Esht koha q me ndrgje-
gje ti drejtohemi Krisht it,
Diellit t Drejtsis, Lindjen
e t Cilit kremtojm, me ve-ndimin q t ecim nn dri-
tn e Personit t Tij... Dhu-
rata m e muar q mund ti
bjm vetvetes pr Krishtl i-
ndje sht ta mbajm brenda
nesh kt Diell.
Mesazhi i Krishtl indjeve
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
7/16
JANAR 2006 NGJALLJA 7
Besimtart e Durrsit festojn Krishtlindjetn pranin e Presidentit Moisiu
Kisha e Shn Pavlit dhe ShnAstit kt Krishtlindje ishte zbu-kuruar n mnyr t veant. Sivjet,lindja e Foshnjs Hyjnore u prit memadhshti jo vetm nga besimtartq kishin mbushur kishn, por edhenga prania e Presidentit t Republi-ks, z. Alfred Moisiu.
Besimtart orthodhoks t qy-tetit patn nderin t mirprisnin nkish edhe pushtetar vendor, sikryetari i bashkis, kryetari i kshi-llit t qarkut, prefekti etj.
Ndrkoh, tek shkallt e hyrjess kishs, disa vajza, pjestare trinis orthodhokse t Durrsit i pri-tn miqt me tufa lulesh, ndrsa nji moshuar i ofroi presidentit qirinj.Presidenti m pas takoi besimtart,ndrsa mesha vazhdonte.
Mesha u krye nga at AndonMerdani, at Spiro Tola dhe atSpiro Qosja.
Pastaj at Andoni lexoi mesa-zhin e Kryepiskopit Anastas prKrishtlindjet. N prfundim t Li-turgjis Hyjnore, Presidenti shkoitek salla e pritjes, ku u takua meklerikt dhe pushtetart vendor.Gjat biseds me presidentin, atSpiro Tola u shpreh: Harmonin
fetare e kemi gjetur nga brezat emparshm dhe thjesht e kemi va-zhduar kt tradit me tolerancdhe me besim. Nga ana e tij, Presi-denti Moisiu theksoi vlerat e krish-terimit n kulturn qytetare, duke po-huar se harmonia fetare n Shqip-ri sht nj shembull pr t gjitha ko-mbet. Gjithashtu presidenti uroi pr-mes prfaqsuesve t klerit dhe t in-stitucioneve vendore t gjith besim-tart orthodhoks t Durrsit dhe mba-r vendit: Gzuar Krishtlindjet!.
Theano Nai
N kishn katedrale Ungji-llzimi i Hyjlindses n Tiran ucelebrua Liturgjia Hyjnore e kryesu-ar nga Fortlumturia e Tij, Kryepi-
skopi i Tirans, Durrsit dhe gjithi Shqipris, Prof. Dr. Anastasi. Ki-sha ishte mbushur me shum besim-tar, t ardhur pr t festuar kt tkremte t madhe. N fund, Fortlum-turia e Tij dha mesazhin e Krisht-lindjeve (i cili botohet i plot).
Pas Liturgjis, n Kryepi-skopatn e Hirshme u organizuapritja e rastit, ku erdhn pr urimprfaqsues t komuniteteve feta-
re, personalitete t qeveris, politi-ks, artit dhe kulturs si dhe prfa-qsues t trupit diplomatik etj.
Kryeministri Berisha, i shoq-ruar nga bashkshortja dhe Krye-tarja e Kuvendit t Shqipris, znj.Jozefina Topalli u prit nga Kryepi-skopi Anastas, t cilin e vlersoi prpunn e madhe pr ngritjen e infra-strukturs shpirtrore n Shqipri.
Qeveria do t prmbush njpr nj premtimet e saj, sepse ato
jan t domosdoshme, jan detyri-me, nuk jan dhurata, pr t ri-kthyer pronat, pr t krijuar fondinpr t gjitha besimet fetare, n m-nyr q veprimtaria juaj t kryhetnormalisht dhe sht n traditn mt hershme t jets dhe t besimitq qytetart me kontributin e tyret mundsojn vetmbajtjen dhefunksionimin e institucioneve feta-re. Kjo sht n t gjitha kombet eqytetruara. Kjo do t rivendosetedhe n Shqipri. Ne kemi nj gjt madhe shum, si komb i vogl;harmonin fetare, respektin e pal-kundur ndaj besimit t njri-tjetrit.
drejtim. Gjithmon le ta mbajmDiellin e Drejtsis brenda nesh.
Shum faleminderit, - tha mtej Kryeministri,- dhe ju siguroj q
Kryepiskopi Anastas priti vizita pr Krishlindjet
(vijon n faqen 8)
Presidenti
Moisiu
duke uruar
besimtart
q mbushnin
kishn
e Apostull
Pavlit
dhe Shn
Astit
me t gjitha prpjekjet e mia doprpiqem ti prmbahem t drejts,do prpiqem t jetojm t bara-bart para ligjit, ashtu si e ka br
edhe Zoti. N t gjith kt prpje-kje edhe njher theksoj q ju keninj kontribut shum t madh....
Gjithashtu gjat ceremonis spritjes, Kryepiskopi Anastas moriurime pr festn edhe nga Kryetarii Komunitetit Mysliman Shqiptar Ha-fiz Selim Mua, Kryetari i Komuni-tetit Bektashian Kryegjyshi BotrorHaxhi Dede Reshat Bardhi, prfaq-sues t komunitetit helvetian, atijkatolik, t vllazris ungjillore etj.
Dhe kjo realisht mendoj se shtnj drit q ne shprndajm sot nkt koh tek t gjith ata q nukkan gjetur akoma mirkuptimin
ndrfetar, q sht n thelbin edoktrinave, tha Kryeministri.
Nga ana e tij, Kryepiskopi Anastasiu drejtua Kryeministrit Berisha mekto fjal: Shklqesia Juaj, ne ju
jemi mirnjohs pr kt lajm tmrekullueshm q ju na dhat sotdhe pr gjith prpjekjet q qeveria
juaj ka ndrmarr n zhvillimin evendit dhe n mnyr t veantpr t dhn drejtsi. Ju e dini qnj nga emrtimet e Zotit ton qka lindur sot sht: Ai sht Diellii Drejtsis, Dielli shpirtror i Drej-tsis. Dhe nj nga mnyrat m tmira pr ta adhuruar At sht qt bjm vepra t drejtsis. Shu-m her kemi thn q ti kthejmdrejtsin Perndis, sepse pr kaqshum vite Ai ishte nn persekuciondhe sht e rndsishme q qeveriaq ju drejtoni me iniciativn tuaj,vendosi n mnyr t drejt tikthej drejtsin Perndis. Dhegjith t tjerat do t vijn, sepse kurne prpiqemi t japim drejtsin paPerndin, ather nuk kemi suk-sesin e duhur....Ju duhet ta dini qlutjet tona jan sa her ju sho-qrojn ju dhe lidert e tjer, sepsevizioni q kan njerzit sot shtq ta shikojn Shqiprin n nj pe-riudh t re t progresit, t drej-tsis dhe t rrezatimit t ksajfrymeme n mbar Ballkanin, nkt pajtim q ju po prpiqeni tkryeni. Ju e dini q komunitetetfetare kan vllazri dhe jemi duke
punuar n kt drejtim. Ne jemi tgzuar q vizioni juaj shkon n kt
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
8/16
8 NGJALLJA JANAR 2006
N kt dit t gzueshme prt gjith t krishtert orthodhoks,erdhn pr t uruar n Kryepisko-pat edhe ish-presidenti i Republi-ks, z. Rexhep Meidani, kryetari iLSI-s z. Ilir Meta, Avokati i Popu-llit z. Ermir Dobjani, ministri i Sh-ndetsis z. Maksim Cikuli, mini-stri i Drejtsis z. Aldo Bumi, mi-nistri i Arsimit dhe Shkencs z. GencPollo, ministri i Mjedisit z. LufterXhuveli etj.
Nj vizit urimi bri edhe krye-bashkiaku i Tirans, njheraziKryetari i PS-s z. Edi Rama, i cilidy dit m par i dorzoi Kryepi-
skopit Anastas titullin Qytetarnderi i Tirans. N fjaln e tij drej-tuar z. Rama, Kryepiskopi Anastastha: Un tani mund t prfaqsojt gjith qytetart e qytetit t Tira-ns duke i shprehur falnderimekryetarit dhe t tjerve pr nj dhu-rat t till, sepse n kto vite, n
Kryepiskopi Anastas priti vizita pr Krishlindjet(vijon nga faqja 7)
Qeveria do t prmbush nj pr nj premtimet e saj, sepse
ato jan t domosdoshme, jan detyrime, nuk jan dhurata,
pr t rikthyer pronat, pr t krijuar fondin pr t gjitha
besimet fetare, n mnyr q veprimtaria juaj t kryhetnormalisht dhe sht n traditn m t hershme t jets dhe t
besimit q qytetart me kontributin e tyre t mundsojn
vetmbajtjen dhe funksionimin e institucioneve fetare.
T rinjt orthodhoks t QytetitStudenti e festuan edhe kt vitardhjen e Krishtlindjeve dhe Vititt Ri n nj atmosfer t veant,n ambientet e kino-klubit t qyte-zs s tyre.
N nj mjedis t zbukuruar mebredhin e Krishtlindjeve dhe pan-karta urimi, ata u mblodhn s ba-shku pr t dgjuar predikimin emisionarit amerikan dhjak Hektorit,i cili foli pr festn e Krishtlindjes,duke theksuar rndsin e saj n
jetn shpirtrore t do t krishteri.
Krishti lindi pr shptimin ton,ndrsa ne marrim gjithmon n
Zemrat tona, grazhd pr Krishtin e lindur
kt dit mesazhin e prjetshmpr t br zemrat tona grazhd prfoshnjn q lindi n Betlehem-theksoi ai.
Studentt bn pyetje rrethkuptimit dhe mnyrs s festimit tKrishtlindjeve, si dhe kremtimit qbn Kisha jon n kt dit. M pasata knduan kng Krishtlindjesh,uruan njri-tjetrin.
N fund t takimit ata morndhurat librin Doni njri-tjetrin,ashtu si un ju desha ju, si nj kuj-tim pr kt fest t madhe q pr-
jeton do i krishter.
kt eksperienc t transformimitt qytetit, me vizion dhe ndjenj tlart sensitiviteti, kemi nevoj prnj qytet t bukur. Ata q bjn pu-n t ndryshme e din se sa e v-shtir sht tiu dalsh punve nkrye dhe t kesh vizione t qartapr punt. Veanrisht n Shqipri
vshtirsit jan t dyfishta ose mshum. Ne e dim se sa vullnet dheforc duhet pr t realizuar ktoplane q jan br n kt qytet.Dua t uroj me gjith zemrn time,shum fuqi dhe shum shndet,vizion dhe krijim q t vazhdonipunn tuaj t mrekullueshme ktun kryeqytet, por edhe n jetn po-litike, pr t dhn nj stil t ri dhenj dinamik t re.
Atmosfera festive u b edhe me bukur nga kngt e korit t Ra-dios Ngjallja, si dhe nga veshjetpopullore q mbanin t rinjt.
Prgatitn:J.Pjetri, I.Koti
Nxnsit e shkolls shqiptaro-amerikane Protagonistt nkryeqytet festuan m 22 dhjetorpasdite, n nj nga sallat e Akade-mis s Arteve, ardhjen e Krisht-
lindjes dhe Vitit t Ri 2006.N kt veprimtari ishte i ftuar
edhe Kryepiskopi Anastas, msuesitdhe prindrit e nxnsve, t ciltndoqn pr m shum se nj orprogramin festiv t prgatitur ngafmijt e shkolls.
T 105 nxnsit e katr klasaveprezantuan kng, recitime, humor,dramatizime dhe histori nga Lindjae Krishtit dhe pritjes s Vitit t Ri,duke prcjell emocione t veantatek t gjith t pranishmit. N fytyrate voglushve ndrionte drita eKrishtlindjes dhe gzimi fmijrori shoqruar nga duartrokitjet e
zjarrta t prindrve t tyre. shte natyrshme q ky gzim t jetedhe m i madh tek fmijt, t ciltZoti Krisht i quan bijt e Tij sepsee tyre sht Mbretria e Perndis.
N fund t aktivitetit fmijtdhe prindrit e tyre i prshndetiedhe drejtoresha e shkolls, znj.Shanon Sakelariu, e cila tregoi prpunn e madhe n kuadrin e ksajfeste si edhe dshirn dhe devot-shmrin e stafit pr t prgatiturt ardhmen e vendit me dashuri prdijen dhe kulturn.
Nxnsit e shkolls kishinprgatitur edhe nj tuf me lule prKryepiskopin Anastas, i cili mesemocioneve dhe buzqeshjeve ibekoi ata me dashurin dhe ngroh-tsin e Atit dhe Bariut t Kishsson.
Fmijt e kopshtit Ungjill-zimi n Tiran e festuan ardhjene Krishtlindjes dhe Vitit t Ri menj program t larmishm me kng,recitime dhe urime t shumta t
prgatitura pr edukatoret dheprindrit e tyre.
T mbledhur s bashku nambientet e kopshtit t tyre m 22dhjetor, ata ndan gzimin e festaveme njri-tjetrin, duke kaluarhareshm kohn e programit festiv,duke marr me vete edhe dhuratat
e prgatitura nga Zyra e Prkuj-desjeve Ditore e Kishs.
Nuk kishte gzim m t madhpr fmijt kur prindrit dheedukatoret e tyre i prqafonin dhe
i uronin Pr shum vjet gzuar.Tek recitimet dhe kngt e
shumta t fmijve, binte n sy d-shira e tyre pr ti jetuar kto festasa m bukur. Nj program i ngja-shm festiv u zhvillua edhe n t13 kopshtet q ka hapur Kisha
jon, n t gjith vendin.
Pasdite festive e fmijve t shkollsProtagonistt
Voglusht e kopshtit ndan gzimin e festave meedukatoret dhe prindrit
sht br e zakonshme q prKrishtlindje, q n gjuhn e popullitquhet Pashka e Vogl, t organizo-hen programe festive n enori dhezona t ndryshme t vendit ngaZyra Qendrore e Katekizmit nbashkpunim me Zyrn e Fmijvepran Kryepiskopats s Hirshme.
Kt vit, midis shum aktivite-teve t tjera, m 20 dhjetor, ata orga-nizuan enkas edhe nj program
Atmosfer Krishtlindjeje n Shn Joan Vladimir
festiv pr fmijt e zons prrethManastirit t Shn Joan Vladimirit,n Elbasan, n mjediset e tij. Nkt veprimtari fmijt msuan dheknduan kng pr Krishtlindjet,treguan histori q flisnin pr ardhjene Zotit n tok, moment q tregondashurin e Zotit pr t gjithkrijesn, si edhe histori t tjerashenjtorsh q lidhen me Krishtli-ndjet.
Veprimtari me rastin e Krishtlindjeve
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
9/16
JANAR 2006 NGJALLJA 9
Ai lindi q ti zhdukte bots errsirn
Berat Kor
Kremtime t shumta pr Krishtlindjet
FestivaliAtmosfera e Krishtlindjes si kudo trokiti edhe n qytetin me tradita
t shquara t Kors. Tradita, jo vetm kulturore, artdashse dhe
arsimdashse por edhe orthodhokse.Prkrah zbukurimit t jashtm t shesheve, rrugve dhe ndrtesave,
kjo fest pati edhe zhvillimet e saj shpirtrore dhe plot frym, torganizuara kto nga Mitropolia e Shenjt.
N datn 17 dhjetor 2005, n salln q ndodhet n katin e par tkishs katedrale Ngjallja e Krishtit, u zhvillua nj aktivitet festiv rinor.Morn pjes 14 grupe t ndryshme nga e gjith dioqeza e Kors. Nukmbetn jasht ksaj atmosfere shkolla e mesme e muziks Tefta TashkoKoo, e cila u prezantua me nj grup harqesh. Gjithashtu edhe Qendrakulturore e fmijve Mihal Grameno u b pjes e ksaj ngjarjeje, dukesjell n sall traditat e vjetra t qytetit dhe trevs me vallet e tyre tmrekullueshme. T pranishm ishin edhe kori i vajzave t kishs katedrale,si edhe kori i burrave s kishs Burimi Jetdhns. Pjes e ktij festimi
u bn edhe fmijt e shkolls 9-vjeare greko-shqiptare Omiros, tcilt solln n sken me dlirsin e tyre fmijrore nj fragment ngaLindja e Krishtit.
I pranishm ishte dhe Mitropoliti Imzot Joani, Myftiu i Kors,Prefektja e Qarkut, si edhe mjaft personalitete t fushave t ndryshme.
Krishtlindjet n qytetin e Beratitfillojn me daljen e yllit, simbol i laj-
mrimit t Lindjes s Shptimtarit,vazhdojn me kolendrat e mngje-sit dhe finalizohen me t kremtene madhe, m 25 dhjetor.
N katedralen e Shn Spiridho-nit u kremtua me madhshti dita eLindjes s Krishtit. Shrbesa filloin orn 0600 t mngjesit, e drejtuarnga Imzot Ignati, Mitropolit i Be-ratit, me bashkmeshtart atPetron dhe dhjakon Spiridhonin.
Shum besimtar t grupmo-shave t ndryshme, madje edhe t
besimeve t tjera, kishin mbushurkatedralen.
Pas meshs, Hirsi Ignati uroibesimtart dhe theksoi mesazhin emadh q sjell kjo dit e shnuar.Kryebariu tha: Krishti lindi i thje-sht, por na dha n jet nj nga mi-steret m t madhrishme, sepseAi lindi q ti zhdukte bots errsi-
rn, padrejtsin, dhe ti sillte drit,drejtsi, dashuri dhe ngrohtsi me
rrezet e diellit. Kto rreze jan sashpirtrore dhe jetsore. Ato na fu-qizojn. Fjala dhe jeta e Tij jan mo-del i vrtetsis s drejtsis dhena porositi t jemi t drejt n jete n marrdhnie me njerzit, tudhhiqemi prher e t mbshtete-mi n drejtsin e Perndis....
Pas predikimit, Hirsi Ignatipriti n mitropoli urimet e Krisht-lindjes. Me kt rast, prfaqsuesnga pushteti lokal, kryetari i ba-shkis, prefekti, prfaqsues t ko-
munitetit mysliman, katolik, prfa-qsues t partive t ndryshme er-dhn pr t br urimet e rastit.
Grupi i fmijve Engjjt eshpress dhan pr t pranishmitmontazhin: Lindi Krishti - lindi
jeta, i cili ishte nj buqet urimipr t gjith besimtart.
Sotiraq Mishaxhi
M 28 dhjetor, n qytetin e Durrsitu organizua Festivali i 8 -t i RinisOrthodhokse. N kt festival morn
pjes grupe nga Berati, Kavaja,Elbasani, Prmeti, Gjirokastra, Durrsi,Tirana, nxns t shkolls Kryqi iNderuar n Gjirokastr etj. T rinjtorthodhoks kishin prgatitur pr kon-kurim kng t krishtera dhe popullore.
Festivalin e prshndetn edhefmijt e shkolls fillore Frym Dash-urie, fmijt e shtpis Shpresa,studentt e Akademis Teologjike etj.
Me mimin e par u nderua grupi iBeratit, me t dytin ai i Tirans dhe nvend t tret u radhit grupi i Gjinarit.Gjithashtu, u dhan edhe dy mimeinkurajuese pr grupet e Prmetit e
Polens.
(vijon n faqen 10)
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
10/16
10 NGJALLJA JANAR 2006
KolendratSi do vit n mbrmjen e 23 dhjetorit n qytetin e traditave t mdha,
n Kor, u zhvilluan kolendrat. Nj fest q mbush me gzim zemrat et gjith njerzve, gzim i cili mund t shihet hapur npr rrugt e qytetit.Njerz t t gjitha moshave gzojn si fmijt dhe kndojn: Kolendra,kolendra sot gzuar pr shum mot. Zotrinj dhe zonja.
Edhe kt vit n t gjitha rrugt e ngrira t Kors fmij, t rinj e tmoshuar t prfshir nga kjo atmosfer kndonin kng Krishtlindjeshdhe sillnin lajmin e Lindjes s Madhe n do port dhe sokak. do trokitjesillte Lajmin e Mir, t kujtonte nj legjion engjjsh q shpallnin: Nqytetin e Davidit lindi Shptimtari.
Grupe t moshave t ndryshmepriti dhe Hirsia e Tij Joani nselin e Mitropolis s ShenjtKor.
KrishtlindjetNn ritmin gazmor t kamba-
nave u zgjua qyteti i Kors. Melo-dia e tyre ftonte do besimtar qedhe ai t bhej pjesmarrs nLindjen e Madhe t Zotit dhe Shp-timtarit ton Jisu Krisht. Atmosferae ksaj feste t madhe kishte ditedhe jav q ndihej n frym-marrjen e qytetit.
Si do vit shrbesat kishtarefilluan m hert se zakonisht. N orn 7.00 filloi shrbesa e Mngjesoresdhe kishat pritn besimtart e par, m pas vazhdoi Liturgjia Hyjnore eKrishtlindjes. Meshimi u zhvillua n t gjitha kishat e qytetit, t cilatpranuan qindra dhe mijra besimtar duke i bashkuar ata me ngjarjen e
madhe t Lindjes s Zotit. N Katedralen Ngjallja e Krishtit Liturgjia udrejtua nga Mitropoliti i Kors Imzot Joani.Pas mbarimit t Liturgjis, n orn 11.00, filloi pritja tradicionale e
Krishtlindjes n selin e Mitropolis s Shenjt. Hirsin e Tij Joanin euruan me kt rast pushtetar qendror dhe lokal, krer t komunitetevet tjera fetare, si edhe personalitete t ndryshme dhe besimtar t shumt.
Dreka e t varfrveN qytetin e Kors prej shum vitesh jepet katr her n jav drek
pr t varfrit. Por, drekn e Pashks dhe t Krishlindjes e ha s bashku
me ta edhe Miropoliti i Kors, Hirsia e Tij Imzot Joani. Dreka esivjetshme u organizua n kompleksin polifunksional Shn Gjegji.
Duke folur pr mediat e pranishme Hirsia e Tij Imzot Joani tha see gjith shoqria ka nj lloj detyrimi t ndihmoj ata t cilt n nj momentt historis s tyre prballen me vshtirsi. Por m e rndsishmja sht
- shtoi ai - jo vetm sasia, por dhe mnyra se si ti e ofron ndihmn t-nde. Ndaj dhe n jemi prpjekur jo vetm ti ndihmojm kta njerz, poredhe tu japim dinjitet atyre.
Ndarje dhuratashDitn e nesrme n datn 27 dhjetor, Hirsia e Tij Joani me rastin e
Krishtlindjeve ndau dhurata prfmij q vinin nga familje meprobleme, si edhe t komunitetitrom dhe atij egjiptian. Ai theksoi segzimi sht vrtet gzim kur aiprcillet dhe tek t tjert, pasi tgjith kemi nevoj qoft edhe pr
nj buzqeshje dhe nj shikim tngroht. Zoti erdhi n bot prgjithsecilin dhe aq m tepr pr ataq ishin m n nevoj.
Ndrsa m 29 dhjetor ImzotJoani ndau, pr t dytin vit radhazi,dhurata edhe pr fmijt e policvet rn n detyr. sht kjo njshprehje e dashuris q Kisha
Orthodhokse i prcjell komunitetit, por edhe nj shenj shprese pr ktafmij q t mos ndihen t braktisur. N kt ngjarje merrnin pjes edhepushtetar lokal.
Pritje-kokteilGjithashtu n frymn e Krishtlindjeve n kompleksin polifunksionalShn Gjergji u zhvillua nj pritje-kokteil. Ishin t ftuar qytetar tndryshm, intelektual dhe politikan. I pranishm ishte dhe Miropoliti iKors Imzot Joani. Gjat pritjes pati biseda t ndryshme miqsore siedhe urime t shumta. N mbyllje t gjith t pranishmit hodhn n njkuti t vendosur n ambientet e restorantit nj kontribut financiar, i cilishkoi n ndihm t menss s t varfrve.
Mihal Sonellari
Prjetim shpirtror, por edhe at-mosfer festive solli edhe pr ktvit kremtimi i Krishtlindjeve ngjirin e komunitetit orthodhoks tMitropolis s Shenjt t Gjiroka-strs. Dhe kjo klim, si t gjitha fe-stat orthodhokse, reflekton ngroh-tsi e gzim n mbar shoqrin.
N ditn e Krishtlindjeve n atoenori ku pati mundsi u krye Litur-gjia Hyjnore, me nj pjesmarrjemasive t besimtarve, sidomos nqytete, si n Gjirokastr, Sarand,
Prmet, Delvin, Himar etj.Besimtar t shumt u mblodhn
Krishtlindje t gzuara n Gjirokastr
edhe n kishn e tyre n qytezn eMemaliajt, q kremton pikrisht nkujtim t Lindjes s Krishtit .
Por edhe n fshatra t tjer tmdhenj t mitropolis ku u me-shua, u grumbulluan besimtaredhe nga enorit fqinje, si nj mu-ndsi komunikimi me misteret, poredhe pr t kmbyer urimet e rastitme t afrmit dhe t njohurit.
Krishtlindjet n nj mnyr t
veant prbjn festn e fmijvedhe t t rinjve, sidomos atyre t
organizuar n grupet e katekizmitdhe t puns shpirtrore. Merecitimet, me kngt, me psalmet etyre kan rastin t tregojn pr-kushtim n traditn orthodhokse,zellin me t cilin gjat gjith vititprpiqen t prparojn n ktdrejtim, si dhe falnderimin prgjithka bn pr ata KryepiskopiAnastas. Prgatitja nga vet ata ektyre festimeve t vogla dhe
shpeshher spontane sht n thelbnj mnyr pr ti sjell n nj p-
rjetim m thelbsor t s kremtes,t asaj q besojn.
Festa t tilla organizuan edhe nx-nsit e Liceut Kishtar Kryqi i Nde-ruar, n Gjirokastr. Ata kishin tftuar edhe msuesit dhe personelinq ndihmon n mbarvajtjen e pro-cesit msimor dhe edukativ.
Qendrat e prkujdesjeve ditoregjithashtu organizuan festa tbukura: n Gjirokastr, n Prmetdhe n Sarand. T vegjlit recitu-an nga shpirti pr Krishtin e pr t
Trshenjtn Mari dhe morn mevete dhuratat e fests.
Kor - Veprimtari t shumta pr Krishtlindjet
e
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
11/16
JANAR 2006 NGJALLJA 11
Kalend ari i LiturgjiveHy jn ore, SHKURT 2006
2 E Enjte + Paraqitj a e Zotit
Krisht n Tempull (Ipapandia).3 E Premte + SimeonHyjpritsi. Pr/sha Ana. N ikolla i
Japonis.
4 E Shtun + Osh. Isidor
pilusioti. Theofil pendim tari.
Dsh. i ri Josifi.
5 E Die l + 17 MATEUT.Dshg. Agath ia. Poliefkti i
Konstandinopojs.
8 E Mrkur + Dshm.
Theodhor Stratilati. Profeti
Zahar ia .
9 E Enjte Mbyllja e Ipapandis.
Dsh. N iqifori. Markeli i
Sicilis.
10 E Premte + Hierod.Harallambi. Osh. Zinon postieri.
Mbret/sha Ana suedezja.
11 E Shtun + Hierod. Vlashi.Mbretresha Theodhora.
12 E DI EL + ETAGRAMBLEDHSIT, EFARISEUT. Meleti i Antiokis.(Triodhi)
15 E Mrkur Ap. Onisimi nga
t 70. Osh. Eusebi. Dsh.
Majori. (Hahen t gjitha.)
17 E Premte Dshm. Theodhor
Tironi. Markiani e Pulkeria.
(Hahen t gjitha.)
18 E shtun + Leoni i Roms.
Omol. Agapiti i Sinaut. Dsh.
Agripa.
19 E DI EL + EPLANGPRISHSIT. Ap .Arkipi, Filimoni, Apfia nga t
70.
Qindra refugjat dhe emigrantmbetn t vrar n prpjekjet e tyrepr t hyr n Evrop gjat ktijviti. N tetor, pr her t par qnga hapja e kufijve m Evrop m1989, m shum se 10 persona tpaarmatosur jan qlluar pr vde-kje n kufijt evropian n Kuetadhe Melilla.
N nntor dy t rinj vdiqn ndr-
koh q krkonin ti shmangeshinnj kontrolli policor n Franc, njincident q i dha shkas revoltavet dhunshme n tr Francn dhen disa vende t tjera t Evrops.
Duke marr shkas nga ktongjarje tragjike, Presidiumi i Konfe-rencs s Kishave Evropiane, mble-dhur n Gjenev nga data 14-17 dhje-tor 2005, bn edhe nj her t qartpozicionin e kishave n Evrop:
do person sht krijuar n ima-zhin e Perndis. Bazuar n kt bi-ndje, kishat n Evrop prkrahin mbro-
jtjen e refugjatve e nj prqasje mnjerzore t politikave t emigrimit.
Emigracioni sht nj dukurinormale. Q nga fillimi ai ka qenpjes e historis njerzore. T gji-th krkojm nga qeverit dhe au-toritetet q t sigurojn dhe t mbro-
jn jetn dhe dinjitetin e emigrantve.Prdorimi i armve ndaj njerz-
ve t paarmatosur krkon investi-gim t plot si dhe duhet t rishiko-hen masat e sigurimit t kufijve.
Ndrkoh q njohim t drejtn dhedetyrimin e vendeve pr t kontrollu-ar kufijt e tyre, shtetet evropianegjithashtu kan detyrim t mbrojnrefugjatt dhe t mos i mbyllin kufij-t ndaj t gjith atyre pa dallim. Poli-tikat emigruese duhet t prfshijnrregullore mbi emigrantt q jetojnn situata jo t rregullta si dhe gjitha-shtu luft kundr trafikut t qenievenjerzore, q sht nj nga krimetm t rnda njerzore t ditve tona.
Nj prqasje njerzore ndaj emi-gracionit krkon m tepr prpje-
kje pr integrimin e emigrantvedhe t shoqrive. N shum vende
evropiane, kishat jan prfshir nprpjekje t shumta pr t siguruarpolitika njerzore dhe t mbshtesindinjitetin e personave.
Jetesa n shumllojshmri nuksht nj arritje e leht; ka proble-me t shumta n jetn e prditshmet qytetarve dhe t emigrantve, tcilat kan nevoj pr prgjigje. Ki-shat ofrojn prvojn dhe prku-
shtimin e tyre n krkim t zgji-dhjeve t prshtatshme ndaj v-shtirsive q ndeshemi.
Me rastin e Dits Ndrkomb-tare t Emigrantve, m 18 Dhje-tor, Presidiumi i Konferencs sKishave Evropiane dshiron t nn-vizoj q t drejtat dhe statutet e emi-grantve n shoqrit evropiane dot kishin prfitim nse vendet evro-piane do t ratifikonin KonventnNdrkombtare mbi t Drejtat e tgjith puntorve emigrant dhe tpjestarve t familjeve t tyre.
DEKLARAT E PRESIDIUM IT T KKE MBI POLITIKAT E EMIGRACION IT
Berat
Hedhja e kryqit, q simbolizon pagzimin truport Krishtit, fillon me bekimin e ujit n lum n orn5 t mngjesit e m pas vazhdon Liturgjia n kate-
dralen e Shn Spiridhonit. Liturgjin e drejtonteImzot Ignati, i cili shoqrohej nga at Petraqi dhedhjakon Spiridhoni.
Pas mbarimit t Liturgjis besimtart drejtohenpr n lumin Osum, ku do t hidhet Kryqi i Shenjt.Lugina sht mbushur nga t dyja ant plot e prplot,ndrsa ura shekullore dshmi e viteve t kremtimitt ktij riti n kt qytet, kurr si sot ska mbarturkaq shum kmbsor.
Besimtar t shumt duke knduar troparin epagzimit shoqronin Imzot Ignatin.
Ora 10, n mes t urs s gurt Kryebariu q-ndron me kryqin n dor, ndrsa dhjetra t rinj
Festohet m e madhshti Uji i Bekuar
Kor
Pas Liturgjis Hyjnore n Ki-shn Ngjallja e Krishtit, besimta-rt t prir nga Mitropoliti Joan udrejtuan pr tek shatrvani pransaj, ku u hodh kryqi. Ai u kap nga18-vjeari Thoma Xega.
Tiran
Liturgjia Hyjnore dhe Shrbesae Shenjtrimit t ujrave n kishnUngjillzimi i Hyjlindses udrejtua nga Kryesekretari i Sinodit
t Shenjt, At Jani Trebicka dheklerik t tjer.
Pas shrbess besimtart u afru-an pr t marr Ajazmn e Madhe,gj q vazhdoi deri pasdite von.
Gjirokastr
Liturgjia Hyjnore dhe Shrbesae Shenjtrimit t ujrave u kryen nkishn e Kryeengjjve Mihail e Ga-vril dhe n kishn e Metamorfozs.
M pas klerikt bashk me be-simtart iu drejtuan brigjeve t Dri-
nos. Pasi at Theodhori hodhi kry-qin n ujrat e lumit, disa t rinj uzhytn n ujrat e ftohta pr tanxjerr at n siprfaqe. Kryqin ekapi i riu E. Mhilli.
Durrs
Mbas Liturgjis Hyjnore kleridhe besimtart shkuan drejt portitt qytetit duke psalur Troparin eTheofanis. Hedhja e kryqit n ujishte nj bekim pr t gjith besim-tart, por n veanti pr t riun 19-
vjear Serafim Melo, i cili qe i pariq e kapi at.
Elbasan
U meshua n kishat e Shn Tha-nasit dhe Shn Nikolls. Hedhja ekryqit u b n kompleksin e pishi-nave n prani t qindra besimtarvedhe u kap nga i riu Klajdi Luli.
Konferenca Evropiane e
Kishave, 19 dhjetor 2005
kan koh q jan futur n uj dhe sduan tia dinpr t ftohtt.
Pasi bekon ujin Mitropoliti hedh kryqin. Kryqi ukap nga treshja e lagjes Goric, q tashm e kanbr stafet tradite: Eligert Batija, Andi Shtrepi dhe
Gentian Soveta.T tre djemt q kapn kryqin bashk me beki-
min marrin dhe dhuratn simbolike nga Imzot Ignati.M pas Hirsia e Tij iu drejtua besimtarve:
Kryqin q simbolizon trupzimin e Krishtit t gjithduam ta prekim, ta puthim, sepse duam t marrimHirin e Perndis, dashurin, urtsin, besimin, ndajafrohemi me shpres e frik ndaj Perndis.
Sipas tradits djemt me kryqin shkuan nprshtpit e besimtarve si mbarsi e dits s shnuarduke knduar himin e pagzimit.
Sotiraq Mishaxhi
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
12/16
12 NGJALLJA JANAR 2006
Konferenca e Kishave Evro-
piane (KKE) monitoron nga afrzbatimin e t drejtave t njeriutn gjith Evropn, duke prfshirdhe t drejtn e liris fetare. Ndisa vende evropiane (Shqipri,Serbi-Mali i Zi, Turqi, etj), -shtja e kthimit t pronave t ko-nfiskuara t kishave dhe rihapjae vendeve t adhurimit dhe edu-kimit fetar vazhdon t mbetet njshqetsim i madh.
N lidhje me kt Konfere-nca e Kishave Evropiane ndjekme knaqsi dhe interes t madh
raportet rreth rigjallrimit t jets
DEKLARATe Presidiumit t Konferencs s Kishave Evropiane mbi lirin fetare n Shqipri
fetare n Shqipri q nga viti 1990
dhe vlerson prpjekjet e autorite-teve shqiptare pr t korrigjuar pa-drejtsin historike si dhe rikthimine liris fetare dhe t drejtat theme-lore pr t gjitha komunitetet fetare.
Megjithat, me shqetsim tmadh Presidiumi i Konferencs sKishave Evropiane, i mbledhur nGjenev m 14-17 dhjetor 2005, kamsuar rreth disa incidenteve tveanta vendore n Shqipri; si prshembull, n Prmet, Lukov, Libo-hov dhe Kodr etj, ku kthimi i ve-ndeve t adhurimit sht penguar
ose anulluar nga autoritetet vendore.
Konferenca e Kishave Evropia-
ne krkon q udhheqjet e ktyrevendeve, prfshir dhe autoritetetshqiptare, t mbshtesin n mnyrrigoroze t drejtat njerzore e feta-re dhe t bjn t gjitha prpjekjetpr t br t mundur kthimin e ve-ndeve t adhurimit, t konsideruarasi t shenjta nga besimtart e ko-muniteteve, t cilat u konfiskuangjat periudhs s komunizmit.
Konferenca e Kishave Evropiane sht nj bashksi prej rreth 125
Kishash Orthodhokse, Protestante, Anglikane dhe Kishave Katolike t
Vjetra nga t gjitha vendet e Evrops, si dhe 40 organizata t asociuara.KKE u themelua m 1959. Zyrat i ka n Gjenev, Bruksel e Strasburg.
Respekti ndaj liris fetare dhe
t drejtave t njeriut prbn njetap t demokracis evropiane,ligjit ndrkombtar dhe stabilitetitrajonal. Konferenca e KishaveEvropiane, s bashku me komu-nitetet kishtare ndrkombtare,do t vazhdoj t monitoroj ngaafr zhvillimet n kt fush.
19 dhjetor 2005
Me gjith madhshtin e pa-naireve orthodhokse u kremtua nSarand Theofania e Shenjt (Uji iBekuar). Prania e Fortlumturis sTij Kryepiskopit Anastas, i cili kreuLiturgjin Hyjnore dhe kryesoi tgjitha shrbesat e tjera t rastit, i
jepte akoma m shum shklqimksaj feste t drits pr besimtartorthodhoks.
Qindra besimtar nga Sarandadhe fshatrat prreth ishin gru-mbulluar pr t kremtuar s bashkun kishn e re madhshtore t ShnHarallambit n qendr t qytetit.
Kishin ardhur gjithashtu kryetarii bashkis, ministra, deputet etj.
Pas Liturgjis Hyjnore u kryeShrbesa e Ajazms s Madhe dhen vazhdim n nj marshim ma-dhshtor njerzit u drejtuan nbregun e detit Jon, ku me hedhjene kryqit n uj nga Kryepiskopi ub shenjtrimi i ujrave.
Shum t rinj nga Saranda, sidhe nxns t shkolls s mesmeKryqi i Nderuar u zhytn n detpr t marr kryqin, nder i cili itakoi t riut Floro Xhai, nga fshatiXarr i ktij rrethi.
N predikimin e tij Kryepiskopiiu referua rndsis shpirtrore tksaj t Kremteje t Shenjt, kufjala e ndriimit dhe e shenjtrimitsht aq shum e lidhur me t. Dheuroi q kjo Drit e Theofanis tndris me fuqi n shpirtin e dopjestari t Kishs Orthodhoksedhe secili t rrezatoj si nj rreze esaj n mjedisin ku jeton dhe punon.Kryepiskopi pati rastin t kujtojpr besimtart se n far kush-tesh ishte realizuar kremtimi i The-ofanis n vitet e para (1992) kurnuk kishin kish dhe u mor me qira
Uji i Bekuar n Sarand
Theofania u kremtua me Kryepiskopin Anastassalla e kinoteatrit, ndrsa n vazh-dim kur u hodh kryqi n det pati
tension dhe nj grup njerzish donint shkaktonin incident. Me kt rastKryepiskopi iu referua prparimitt madh q sht shnuar gjatktyre viteve n prpjekjen pr ri-ngjalljen e Kishs son nga hiri.Dhe n pprjekjen e saj pr ringritjeKisha jon me veprimtarin e sajshpirtrore dhe sociale i jep nj di-mension praktik konceptit t Shenj-trimit dhe Ndriimit. N zonat eMitropolis s Shenjt t Gjiro-kastrs jan ndrtuar nga themeli
52 kisha t reja, 120 jan rikon-struktuar ose riparuar ndrsa janbler, ndrtuar dhe rindrtuar mbi20 godina t mdha e t vogla przhvillimin e jets kishtare dhe akti-vitetit arsimor. Shuma t mdha ja-n investuar nga Kryepiskopi prvepra t ndryshme sociale (mbi 38t tilla) si rrug malore, rrjet ele-ktrik, ujsjellsa, godina t arsimitpublik. N Mitropolin e Gjiroka-strs funksionojn 4 qendra t pr-kujdesjes ditore t fmijve, LiceuKishtar, konvikti i vajzave, 2 kampi-ngje pr t rinj etj.
Jan realizuar programet pilotpr zhvillimin e bujqsis etj.
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
13/16
JANAR 2006 NGJALLJA 13
1. U bn shum vite, q ju jeni
n krye t Kishs Orthodhokse
t Shqipris. Cilat do t konsi-
deronit arritjet tuaja m t r-
ndsishme?
Faktin q me ndihmn e Per-ndis, arritm t ringrem plot-sisht nga grmadhat, KishnOrthodhokse Autoqefale t Shqi-pris, e cila ishte trsisht e shpr-br pr mbi 23 vjet me radh.N t njjtn koh ndrmorm njveprimtari t gjer sociale, me ant programeve t zbatuara pr he-r t par n vend, n fushat e sh-ndetsis, arsimit, prkujdesjessociale, kulturs, mjedisit, gj qkontribuoi ndjeshm n progresine vendit. Gjithashtu, konsiderojarritje faktin q jetoj pr 14 vjetn Shqipri, duke marr pjes n
vuajtjet, privimet, problemet e nje-rzve, duke shrbyer me vepradashurie pr banort e fshatravedhe t qyteteve, duke kultivuarbesimin, kreativitetin, reciprocitetindhe shpresn. Dhe pr t mos nge-lur vetm n konstatime t pr-gjithshme, dua t theksoj: U pr-kujdesm pr arsimimin e brezitt ri t klerikve shqiptar. The-meluam Akademin TheologjikeOrthodhokse dhe gjer m sot ke-
mi dorzuar 135 klerik shqiptar.U prkujdesm pr ndrtimin e 85kishave t reja, restaurimin e 80monumenteve t kulturs dhe ri-parimin e mbi 140 kishave t tjera.U ndrtuan gjithashtu 20 ndrtesat reja, pr t strehuar mitropolit,shkollat, klinikat, laboratort dhekonviktet. N kto vepra t mdhandrtuese, iu ofrua punsim mijranjerzve. Arritm t kemi shtyp-shkronjn ton, nj punishte qi-
rinjsh, nj punishte zdrukthtarie,atelie t ikonografis dhe t re-
Intervist e Kryepiskopit t Tirans, Durrsit dhe t gjith Shqipris, Prof. Dr. Anastasit
dhn z. Mentor Nazarko, kryeredaktor i gazets s prjavshme ABC, Tiran, dt. 13.12.2005
staurimit t ikonave. Iu dha hovveprimtaris botuese dhe sot kemit publikuara shum vepra origji-nale dhe t prkthyera si dhe njgazet t prmuajshme, revista pr
t rinj dhe fmij etj. N shum qy-tete jan hapur qendra rinore dheorganizohen kampingje verore edimrore t rinis, ku zhvillohenaktivitete shpirtrore dhe kulturore.
Gjat krizave politiko-shoq-rore q ka kaluar vendi, ndih-
muam n mbledhjen dhe ndarjene mijra tonve ndihma, veshmba-thje, ilae, pr lehtsimin e dhi-mbjes s t varfrve dhe t refu-gjatve. N fushn e shndetit nj
arritje e rndsishme sht Qe-ndra Mjeksore Diagnostike nTiran, q prfshin 24 specialitete,me nj personel t prgatitur mje-ksor, me aparatura moderne, q
u shrben 5-6 mij t smurven muaj. Koht e fundit asaj iu
shtua edhe nj prej skanerave mmodern, me 32 prerje. Klinika ungritn edhe n Kavaj, Kor,Jergucat. Sot kemi dhe nj njsistomatologjike t lvizshme. Nfushn e arsimit, prve dy shko-llave fetare, themeluam 14 kopshten qytete t ndryshme, nj shkollpilot amerikano-shqiptare, si dhedy institute t formimit profesional,me gjasht specialitete, t cilat jant parat e ktij lloji q funksionojnn Shqipri. U prkujdesm gji-thashtu pr ndrtimin e ujsjell-save, rrugve rurale, pr furniziminme energji elektrike dhe lidhjentelefonike t fshatrave. Kur Shqi-pria u prball me valt e refugja-tve nga Kosova, Kisha Ortho-dhokse, n bashkpunim me or-ganizma t ndryshm ndrkomb-tar, ndrmori nj program t gjer
ndihme, q i tejkaloi t 12 miliondollart. N kt mnyr u ndih-muan mbi 33.000 refugjat. Uzhvilluan marrdhnie harmonikeme komunitetet e tjera fetare, du-ke mbshtetur tolerancn fetaredhe bashkpunimin. Kisha jon,duke u br antare e Kshillit Bo-tror t Kishave, u b edhe njambasadore shpirtrore e Shqip-ris n ambientet fetare, t cilatnuk kishin asnj njohje t realitetit
ton kishtar. Me t gjitha kto,Kisha Orthodhokse u shfaq njfaktor serioz shpirtror dhe zhvilli-mi i Shqipris.
2. Identiteti juaj njerzor dhe
fetar sht i ndar midis dy po-
pujve, atij grek dhe atij shqiptar.
far keni fituar dhe far keni
ln prej ktyre prbrsve?
Nuk mendoj se fjala i ndar
sht e sakt. Nj ur prmbi njlum, nuk do ta quaja t ndar
Kisha Orthodhokse - faktor serioz shpirtror dhe zhvillimi pr vendin
SPECIALE JANAR 2006
Nj ur prmbi nj lum, nuk do ta quaja t
ndar midis dy br ig jeve. Prkundrazi ajo i
bashkon t dy brigjet, duke u mbshtetur fort si
n njrn an, ashtu edhe n tjetrn.
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
14/16
14 NGJALLJA JANAR 2006
midis dy brigjeve. Prkundrazi ajoi bashkon t dy brigjet, duke umbshtetur fort si n njrn an,
ashtu edhe n tjetrn. N masn emundsive t mia, prpiqem tfunksionoj si ur prmbi murinndars t vjetr t dyshimit dhe nkoh t ndryshme t antipatis.
Besoj thellsisht n unitetin e na-tyrs njerzore, n nevojn e ba-shkpunimit dhe t marrdhnievet ndrsjella t popujve t Ballka-nit. N kt epok t re ku ne je-tojm, duhet t tejkalohen sa mshpejt q sht e mundur t gjithastereotipet negative t vjetra dheideologjit e s kaluars, t cilat ukultivuan prej qarqeve t ndry-
shme n t dy popujt. Nuk m pl-qejn prgjithsimet. N t dy po-pujt ekzistojn njerz t mrekullu-eshm, sikundr ekzistojn edhet tjer, q nuk jan n lartsin esituatave. T dy popujt jetuan dhebashkpunuan nn sundimin e triperandorive t ndryshme: nn Pe-randorin Romake, Bizantine dheOsmane. Bashkjetesa harmonikedhe bashkpunimi jan gjra qjemi t detyruar ti zhvillojm m
tej n periudhn e re t Evropss Bashkuar. Pr kt pajtim dhebesim t ndrsjell punoj nmnyr t ndrgjegjshme dhe medurim, me besim dhe shpres.
3. Ka pasur nj dogm domina-
nte n kulturn greke se ortodo-
kst e Shqipris jan grek.
mendoni rreth saj?
sht e qart q nuk sht e
sakt. Trsia e Orthodhoksve
t Shqipris, prve shqiptarveq prbjn shumicn, ka grek,sllav dhe orthodhoks me prejar-
dhje t ndryshme, q jetojn nvend. Pr kt arsye dhe Patriar-kana Ekumenike njohu n mnyrkanonike Autoqefalin e KishsOrthodhokse t Shqipris. Gjat
gjith ktyre viteve kultivojm nmnyr sistematike frymn eprbashkt dhe bashkpuniminvllazror midis t gjith ortho-dhoksve t Shqipris, pavar-sisht prejardhjes q ata kan.
4. Ju doni shtetsin shqiptare
edhe n respekt t grigjs q ju
drejtoni shpirtrisht, komuni-
tetit ortodoks, por ndrkoh jeninj figur e respektuar dhe e po-
pullit grek. E imagjinoj q tem
e rndsishme bisede n takimet
me bashkbiseduesit grek jan
dhe problemet e shqiptarve dhe
q ju prpiqeni q marrdhniet
midis fqinjve t prmirsohen.
Por nuk ka asgj publike rreth
ktyre prpjekjeve; a mund t
na ndrioni rreth tyre? - Pr she-
mbull kur ka largime t sfor-
cuara njerzish, kur ka bllokimen kufi, raste keqtrajtimesh.
Shohim shpesh njerz t kultit
n vende t tjera q thrrasin
pr toleranc ndaj t huajve. Ju,
a bni t tilla?
Sigurisht. Duke filluar qysh nvitet e para t dhjetvjearit t 90-t
e kam ngritur zrin n mnyr tvazhdueshme dhe kam ndrmarrhapa t ndryshm, apo kam br
deklarata n intervistat e mia n
Greqi pr nevojn e respektimit temigrantve dhe t mbshtetjes styre. P.sh. kur n vitin 1993, pas
dbimit t nj bashkpuntori tim,qeveria greke kishte vendosur tndrmerrte masa ndshkuese, elartsova zrin tim, duke protestu-ar n mnyr t vendosur dhe du-ke thn se nse hapi i par ishtenj gabim i kryer nga ana e palsshqiptare, veprimi i dyt, pr tdbuar qytetart shqiptar q pu-nonin n Greqi, do t ishte nj ga-bim shum her m i madh nga anae qeveris greke. N vitin 1996
shkova n burgjet e Koridhalos(Athin) pr t mbshtetur t d-nuarit shqiptar. Disa koh mvon, kur filloi t prdoret n me-diat greke termi fshes pr d-bimin e qytetarve shqiptar, braudhtime enkas pr kt gj dhetakime me politikant kompetentdhe me drejtues t ndryshm tmediave t mdha, duke prote-stuar pr termin e prdorur prejtyre. Nuk vonoi shum dhe ky po-
zicion i imi u pranua. Parlamentievropian me nj vendim t tijin m14.7.1993, theksonte faktin sembshtet fuqimisht veprn eKryepiskopit orthodhoks t Tira-ns, Anastasit, i cili po bn shum
prpjekje pr zgjidhjen e krizsmidis dy vendeve. I njoftuar nmjaft raste pr sjelljen e papranu-eshme t npunsve grek n pi-kkalimet kufitare, vura n dijeniorganet e larta kompetente. Jant shumta rastet, gjat t cilave
duhet t veprosh me takt, pa zve-
ndsuar shrbimet e ndryshmeqeveritare kompetente dhe kua-drin e institucionalizuar ndrko-
mbtar.Ekziston nga t dyja ant njshtet i organizuar kompetent dheKisha nuk mund t ndrhyj prdo shtje t ngritur. Un besojdhe respektoj rolet e ndara t Ki-shs dhe t Shtetit. Megjithat nintervistat e mia t vazhdueshmen mediat televizive greke e kamdnuar ksenofobin dhe kamtheksuar detyrimin pr t pasurdrejtsi dhe respekt ndaj persona-
litetit t emigrantve dhe nevojne bashkpunimit dhe besimit re-ciprok midis popujve tan. Sa i ta-kon piks s par t pyetjes suajpr nnshtetsin shqiptare, me tvrtet e quajta detyrimin tim qvite m par, t jem i integruaredhe n mnyr t ligjshme nvendin q i shrbej me dashuri dhekreativitet pr tr kto vite. Pormjerisht disa gjra n Shtet lvizinme ngadal.
5. Fortlumturi, sht shnuar n
publik se ju shoqroni rregu-
llisht presidentt grek apo zyr-
tar t lart q vizitojn Shqip-
rin, veanrisht n vizita n v-
ende simbolike pr grekt. A nuk
ju duket se ka nj shprpjestim
n imazhin tuaj publik n lidhje
me kto shfaqje? Pra, ju q
shoqroni presidentt grek pr
dit me radh, q merrni pjes
n promovime shkollash gre-
qisht, etj., a nuk mendoni se
SPECIALE 2 JANAR 2006
Kisha Orthodhokse - faktor serio
Bashkjetesa harmonike dhe bashkpunimi jan
gjra q jemi t detyruar ti zhvillojm m tej n
periudhn e re t Evrops s Bashkuar. Pr kt
pajtim dhe besim t ndrsjell punoj n mnyr t
ndrgjegjshme dhe me durim, me besim e shpres.
...n intervistat e mia t vazhdueshme n mediat
televizive greke e kam dnuar ksenofobin dhe
kam theksuar detyrimin pr t pasur drejtsi dhe
respekt ndaj personalitetit t emigrantve dhenevojn e bashkpunimit dhe besimit reciprok
midis popujve tan.
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
15/16
JANAR 2006 NGJALLJA 15
sedra e shqiptarve mund t
preket nga ky privilegjim i k-
tyre lloj aktiviteteve? A ka ndo-
nj prpjekje tuajn pr she-
mbull q edhe n Greqi t ket
ndonj shkoll shqipe pr fmi-
jt e emigrantve?
Mendoj se e keni fjaln pr
vizitn e ish-presidentit z. Stefano-pulos, sepse nuk mbaj mend tkem shoqruar t tjer presidentgrek. Ju kujtoj se ai ishte i ftuarzyrtarisht nga Qeveria shqiptare,si mik. Si Primat i Kishs Ortho-dhokse t Shqipris nuk kishaasnj arsye q t shqetsoheshapr keqkuptime, kur u desh, vetmpr nj dit, ta shoqroj bashkme prfaqsues t tjer zyrtar tshtetit shqiptar. Ve ksaj, me z. Ste-
fanopulos na lidh nj miqsi e vje-tr personale. Ai sht orthodhoksi devotshm. Gjithashtu, edhefshatrat e minoritetit grek bjnpjes n juridiksionin kishtar tKishs, Primat i s cils jam. Asq e mendova se kshtu mund tpreket sedra e shqiptarve. Prsa i prket pjesmarrjes n pruri-me shkollash greke, imagjinoj, sei referoheni shkolls greko-shqip-tare Homeri, q u hap n Kor
n prani edhe t Ministrit t Arsimitt Shqipris. Nuk kuptoj pse nprurimin e ksaj shkolle, q nshumic ka fmij orthodhoks,ndalohet pjesmarrja e Kryepi-skopit orthodhoks, dhe gjoja k-shtu mund t preket sedra e di-kujt. Un besoj se n epokn ere n t ciln prparon Shqipria,msimi i gjuhve t huaja, dhesidomos t fqinjve, sht vean-risht i dobishm pr brezin e ri.
Ekzistojn shum shkolla n gjuht huaj. Nuk konsideroj se funksi-
oni i tyre prbn krcnim. Prku-ndrazi, sht avantazh dhe bekimpr perspektivat kulturore dhetregtare t vendit. Nuk sht esakt q u jap prparsi ktyreaktiviteteve. Prparsit e mia iprshkrova me ato q thashshkurtimisht n pyetjen tuaj tpar. Kam marr shum her
pjes n prurime institucionesharsimore shqiptare, kopshtesh,shkollash nntvjeare, t mesme,institutesh t formimit profesionalq Kisha jon ka pruruar, gjitha-shtu edhe n sa aktivitete institu-cionesh e organizmash t tjershqiptar q m ftojn. Pr sa iprket Greqis, sa her q vizitojdhe takohem me persona t ndry-
shm kompetent, mbshtes tdrejtn dhe nevojn e ruajtjes sgjuhs s emigrantve, pr tnjjtn arsye q thash m sipr.N prgjithsi besoj se njohja eshum gjuhve nga banort e nj
vendi sht avantazh dhe jo rrezik.Por pr vendimet institucionale, eprsris, kompetent jan Shrbi-met e t dy vendeve, ndrmjet tcilve ekzistojn marrdhniemiqsore, q duhet t zhvillohenedhe m shum.
6. Fortlumturi, gjat drejtimit t
Kishs prej jush, ka pasur zra
autoritar q kan folur pr re-
duktim dhe minimizim t rolit t
Nolit n historin dhe dokume-ntet e saj kishtare. Cila sht e
vrteta, si e shihni ju figurn e
tij dhe kontributin e tij n Ki-
shn ton? A mendoni se duhet
t ket ndonj ndjeshmri pu-blike tuajn m t zshme ndaj
figurave q prbjn ndrgje-
gjen kombtare t shqiptarve?
Informacionet tuaja nuk janaspak t sakta. Nga asti i parq arrita n Shqipri fola me re-spektin m t madh pr persona-litetin e Episkopit orthodhoksTheofan Noli. Q ather nuk kampushuar, n do Liturgji Hyjnore,
n kohn e veant t Paravniess Blats, kur kujtojm personat respektuar dhe t dashur, tkujtoj vllain n Krishtin, Theo-fanin. N udhtimin tim t par nShtetet e Bashkuara t Amerikssi Kryepiskop i Shqipris vizitovavarrin e Theofan Nolit dhe krevanj shrbes prkujtimore. Poprdorim shum prkthime t tij
n jetn adhuruese t Kishs son;n zyrn e Kishs Katedrale tUngjillzimit t Hyjlindses Mariq n fillim sht varur fotografiae tij. Sigurisht Noli dha shum nzhvillimin e Kishs son vendore.
do personalitet q ka kontribuarn luftn pr lirin dhe zhvilliminshpirtror t popullit ne e nderoj-m dhe e respektojm.
7. Ka pasur zra se ka ndryshim
t stilit arkitektonik t kishave
shqiptare n procesin e rindr-timit. Nuk dua tju pyes rreth k-
tij spekullimi, por ndryshe. A ka
nj stil t veant ndrtimi q
ka gjurm shqiptare dhe n ki-
sh pr shembull e gjeni ju kt?
Ju kujtoj se zona ku bn pjesShqipria nga ana kulturore i kaprkitur n mnyr t pandrprertri perandorive. Edhe pamja arki-tekturore e kishave ruan ndikime
nga t tri periudhat: paleokristiane,bizantine me kupol, pasbizantinenjnefshe ose trinefshe. Pamjaq iu dha gjat viteve t sundimitotoman u prgjigjej urdhrave tadministrats otomane q t jenndrtesa t thjeshta dhe pa kupol.Q ather kur Shqipria u bshtet i pavarur, m 1912, deri nfillimin e prndjekjes, m 1967,nuk mendoj q u krijua ndonj stili veant arkitekturor shqiptar ki-
shash. Madje, shum pak u ndr-tuan, m duket katr, dhe t gjithame kupol (n Kor, kisha kate-drale e Burimit Jetdhns, kopjee kishs katedrale t Athins; nPrmet kisha e Shn Maris; nTiran, kishat e Shn Prokopit sidhe e Ungjillzimit - pr t zve-ndsuar katedralen e vjetr q ushemb, pr tu ndrtuar hotel Ti-rana). Periudha e re q fillon mevendosjen e demokracis n Shqi-
pri (1991), nuk m duket se du-het t kopjonte kisha t periudhss vjetr t robris shekullore.Jetojm n nj epok t re me mu-
SPECIALE 3 JANAR 2006
pirtror dhe zhvillimi pr vendin
Un besoj se n epokn e re n t ciln prparon
Shqipria, msimi i gjuhve t huaja, dhe sidomos t
fqinjve, sht veanrisht i dobishm pr brezin e ri.
Q ather nuk kam pushuar, n do LiturgjiHyjnore, n kohn e veant t Paravnies s
Blats, kur kujtojm persona t respektuar dhe t
dashur, t kujtoj vllain n Krishtin, Theofanin.
...nga 85 kishat q u ngritn kto 14 vjet kemi
ndjekur edhe traditn e vjetr me bazilika t thje-
shta njnefshe ose trinefshe, edhe tipin bizantin
me kupol; por krkojm edhe nj shprehje t re arki-
tekturore q tu prgjigjet prirjeve dhe kushteve t she-
kullit t 21-t. Nj kish e gjall paralelisht me re-
spektin ndaj tradits, guxon edhe krijimtari t re.
-
7/31/2019 Gazeta e Janarit 2006
16/16
16 NGJALLJA JANAR 2006
ndsi t reja ndrtimore dhe zhvi-llimesh arkitekturore. Kshtu, nga85 kishat q u ngritn kto 14 vjetkemi ndjekur edhe traditn e vje-
tr me bazilika t thjeshta njne-fshe ose trinefshe, edhe tipinbizantin me kupol; por krkojmedhe nj shprehje t re arkitek-turore q tu prgjigjet prirjeve dhekushteve t shekullit t 21-t. Njkish e gjall paralelisht me re-spektin ndaj tradits, guxon edhekrijimtari t re.
8. Jemi duke asistuar n nj
konflikt midis kishave serbe dhe
maqedonase. Dhe n debatinmbi vendosjen tuaj n krye t
Kishs Shqiptare mund t shtro-
het nj pyetje: A sht nj dsh-
mi e mungess s paragjykime-
ve t shqiptarve ky fakt? Pr
shembull nuk mund t mendo-
nim se n krye t Kishs greke
t vendosej nj serb, pale nj
shqiptar...
sht e uditshme q harronidika themelore. Rasti i KishsOrthodhokse n Shqipri shtunik n historin e Krishterimit.Kjo Kish sht e vetmja q iunnshtrua nj shkatrrimi t plotnga shteti i vetm ateist n botdhe mbeti e shprbr pr 23 vjet.U shprbn gjith strukturatdrejtuese. T gjith klerikt paprjashtim u zhveshn nga funk-sionet e tyre klerikale me dhundhe tr prona kishtare, toka, en
t shenjta, arkiva, u shtetzuan. Ushembn pothuajse t gjitha ki-
shat, prve disa t paktave. Di-ka e till nuk i ka ndodhur sigurishtas Kishs s Serbis, as Kishss Greqis. Kur mu krkua t vij
n Shqipri, nuk ishte ftes pr tuulur n nj fron t gatshm tndonj ndrtese madhshtore oseqoft pr t drejtuar dika ekzi-stuese, por ishte nxitje pr njpun misionare pr ringritjen ngarrnojat, pa asnj ndihm osembshtetje shtetrore, t nj Ki-she Orthodhokse Autoqefale. Nvizitn e par, krkova me kmb-ngulje ndonj shtetas shqiptar qdo t mund t merrte prsipr kt
detyr dhe prgjegjsi t ndrli-kuar. Isha gati t kthehesha ndetyrat e mia, sepse, si dihet, ishamitropolit, pedagog i rregullt n
Universitetin e Athins dhe kandi-dat pr Akademin e Athins dheme poste t rndsishme ndrko-mbtare. Ather orthodhokst,pavarsisht nga prejardhja, mulutn t rri dhe t marr prsiprkt pun t vshtir dhe t paparkishtare t ringritjes nga themeli tKishs Orthodhokse Autoqefalet Shqipris. E dija se nuk ishtefare e thjesht, se do t prballojadyshime t vazhdueshme dhe ar-miqsi nga qarqe t ndryshme dhese nuk ishte i sigurt prfundimi mesukses i ksaj prpjekjeje. Megji-that e pranova prgjegjsin dherreziqet me besim, dashuri dhe du-rim, si shrbes misionare. Ajo qu b, nuk gjeti thjesht miratimin dheentuziazmin e orthodhoksve n
Shqipri, por edhe pranimin e pl-qimin e t gjith orthodhoksve
dhe gjersisht t Kishave t tjeran t gjith botn.
9. Dhe n fund: a po punoni ju
q drejtimi i Kishs t jet n
duar t sigurta dhe ndjeshmri-
t e shqiptarve pr t pasur nkrye t Kishs s tyre Ortodokse
nj shqiptar, do t respektohen?
Q nga viti i par prpjekja imeishte krijimi i klerit vends. Prkt themeluam Akademin Theo-logjike dhe Liceun kishtar, n m-nyr q t prgatiten kuadrot eprshtatshm pr Kishn ton. Sithash, kam dorzuar 135 klerik,t gjith shqiptar. Sot vetm 5
klerik t huaj shrbejn n Ki-shn Orthodhokse t Shqipris,ndrsa n komunitetet e tjera fe-tare ka n mnyr t pakrahasue-shme m shum. Prgatitja e epi-skopve t prshtatshm sht di-ka shum krkuese, sepse duhett jen n mnyr t ndrgjegj-shme t pamartuar dhe me edukimt rndsishm teologjik, kishtardhe social. Q prej 1998-s shtdorzuar episkopi i par, shtetasshqiptar, Mitropoliti i Kors, Hi-rsia e Tij Joani, dhe shum shpejtdo t mbarojn studimet dhe pr-gatitjen e prgjithshme disa kandi-dat t tjer pr episkop, t cilt
do t prbjn kryesin e Kishs,n prputhje me sistemin e sajsinodik.
S fundi, q Kisha jon t du-roj trysnin e kohve dhe t zhvi-llohet normalisht, duhen akoma
prpjekje t strmdha, n mnyrq t arrihet edhe autonomia e sajekonomike - nse doni ta quanindryshe autoqefalia ekonomike.Nuk sht fare e thjesht t sigu-rohen rroga dinjitoze pr episko-pt, pr klerikt dhe kuadrot etjer t Kishs Orthodhokse papasur asnj mbshtetje ekono-mike t qndrueshme, me pronate Kishs t shtetzuara prej vitesh.Gjat periudhs s shrbess sime
ktu, arritm t krijojm nj kapitalshum t rndsishm, q do tkontribuoj n t ardhmen si ndrejtimin ashtu edhe n pavarsinekonomike t Kishs. Mos harro-ni nga ku filluam dhe ku, me hirine Perndis dhe mbshtetjen e mi-jra miqve, kemi arritur vetm bre-nda pak vitesh. Orthodhokst nshumicn e tyre e njohin gjith ktpun q u krye me nj mij vshti-rsi dhe pengesa. Dhe e din sekurr n t kaluarn Kisha Ortho-dhokse e Shqipris nuk kishtepasur gjallrin dhe krijimtarin eviteve t fundit.
SPECIALE 4 JANAR 2006
Kisha Orthodhokse - faktor serioz shpirtror dhe zhvillimi pr vendin
Kur mu krkua t vij n Shqipri, nuk ishte
ftes pr tu ulur n nj fron t gatshm t ndonj
ndrtese madhshtore ose qoft pr t drejtuar dika
ekzistuese, por ishte nxitje pr nj pun misionare
pr ringritjen nga rrnojat, pa asnj ndihm ose
mbshtetje shtetrore, t nj Kishe OrthodhokseAutoqefale.
Q nga viti i par prpjekja ime ishte krijimi i
klerit vends. Pr kt themeluam Akademin
Theologjike dhe Liceun kishtar, n mnyr q t
prgatiten kuadrot e prshtatshm pr Kishn ton.
Si thash, kam dorzuar 135 klerik, t gjith
shqiptar.
...q Kisha jon t duroj trysnin e kohve dhe
t zhvillohet normalisht, duhen akoma prpjekje
t strmdha, n mnyr q t arrihet edhe auto-
nomia e saj ekonomike - nse doni ta quani ndry-
she autoqefalia ekonomike.