Download - Fakty i mity na temat PKB
![Page 1: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/1.jpg)
Fakty i mity o PKBAnaliza koncepcji rachunków dochodu
narodowego z perspektywy Austriackiej Szkoły Ekonomii
Kraków, 16.11.2009
![Page 2: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/2.jpg)
Z materiałów edukacyjnych NBP:
„Jeśli zsumujemy wszystkie dobra i usługi jakie wyprodukował dany kraj, to uzyskamy wynik, który w bardzo prosty sposób podsumowuje jego gospodarkę. Wynik ten nosi nazwę Produkt Krajowy Brutto. Gdy PKB wzrasta – społeczeństwo się bogaci, gdy maleje – biednieje.”
www.nbportal.pl/pl/cw/prezentacje/prezentacje/pkb
![Page 3: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/3.jpg)
Czy na pewno?
![Page 4: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/4.jpg)
PLAN PREZENTACJI
• Krótka historia PKB• Z czego składa się PKB i jak jest obliczane• „Standardowa” krytyka• Krytyka składników PKB (Szewczyk)• Austriacka krytyka• Pozostały Produkt Prywatny (Rothbard)• Obliczenia PPP – T.Cukiernik• Obliczenia PPP – D. Jaskulski
![Page 5: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/5.jpg)
„Ogólnie rzecz biorąc, ekonomiści oceniają wyniki makroekonomiczne, analizując kilka podstawowych zmiennych, przy czym najważniejsze z nich to produkt krajowy brutto (PKB), stopa bezrobocia oraz inflacja”
„ Ekonomia”, Samuelson i Nordhaus
![Page 6: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/6.jpg)
1758r. Tablica ekonomiczna Françoisa Quesnay'a
![Page 7: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/7.jpg)
1947 r. – ONZ publikuje pierwsze zalecenia na temat rachunków narodowych
1953 r. – metodologia obliczania dochodu narodowego zostaje sformalizowana
1993 r. – powstaje SNA obowiązujące do dziś
1995 r. – powstaje ESA
![Page 8: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/8.jpg)
Gospodarstwadomowe
Państwo Przedsiębiorstwa
GC
C+I+GI
TeC+I+G-Te
S
YTd
Y+B-Td
B-Td
Z
XZagranica
Model gospodarki narodowej
![Page 9: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/9.jpg)
Równanie PKB
Y = C + I + G + X – Z – Te
![Page 10: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/10.jpg)
3 metody obliczania PKB• Od strony tworzenia dochodu• Od strony podziału dochodu• Z punktu widzenia
ostatecznego wykorzystania dochodu
![Page 11: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/11.jpg)
„Standardowa” krytyka PKB• "szara strefa” oraz produkcja gospodarstw
domowych przeznaczanej na własne potrzeby• wartość wypoczynku• efekty zewnętrzne produkcji (zanieczyszczenia)• uwzględnia produkcję antydóbr (używki)• różnice cen w poszczególnych cen• addytywność (ceny stałe/bieżące)• zróżnicowanie dochodów w społeczeństwie
![Page 12: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/12.jpg)
Przykład Gwinei Równikowej
•PKB per capita 37 200 USD/osobę – teoretycznie bogatszy naród niż Niemcy/Brytyjczycy
•Zajmuje dopiero 121. wśród 177 państw na liście Human Development Index (HDI)
![Page 13: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/13.jpg)
„Standardowa” krytyka PKB, cz. II• nie pokazuje jakości usług, zwłaszcza
państwowych• im większe zbrojenia tym większe PKB• nie odzwierciedla faktu, że nie cały
wypracowany PKB trafia do obywateli w postaci bezpośredniej (pensje) lub pośredniej (świadczenia, zasiłki itp.). Część PKB w formie kosztów transferowych i cen transferowych jest wyprowadzana z kraju wytworzenia
![Page 14: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/14.jpg)
SZARA STREFANazwa kraju lub obszaru
geograficznegoUdział szarej strefy w
PKB
Afryka (szara strefa w działalności pozarolniczej) 80%
Ameryka Południowa 50%
Azja 45%-85%
Polska 25%
Szwecja 3%
Wielka Brytania 2%
![Page 15: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/15.jpg)
Krytyka prof. Szewczyka• Dochody z czynszów, których nikt nie
otrzymuje• Płody rolne na własny użytek• Handel zagraniczny1) Y = C + I + G + NX2) Y = C + I + G + X – Z NX = X - Z
![Page 16: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/16.jpg)
Krytyka PKB przez ASE - wstęp• Frank Shostak: czy dobra finalne zostały
wyprodukowane jako przejaw faktycznego wzrostu zamożności lub konsumpcji
• Podobna krytyka PKB przez M.Friedmana – przykład piramidy
• Argumenty Szymona Kuznets’a (noblista z ekonomii w 1971 r.)
![Page 17: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/17.jpg)
Krytyka PKB przez ASE• F.Shostak: PKB daje złudzenie, że istnieje coś
takiego jak produkcja narodu• Rothbard:– PKB jako mieszanka wartości brutto i netto– Nie istnieje obiektywnie mierzalny „poziom cen”– Do PKB wliczane są wydatki rządu
![Page 18: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/18.jpg)
ROTHBARD„(…)odpowiedniejszym byłoby założenie (…) że rząd
nie tylko nic nie wnosi do produktu narodowego, ale wręcz przyczynia się do zmniejszenia produktu narodowego przez przesunięcie zasobów do przedsięwzięć bezproduktywnych.”
„Co jest dobrego we wzroście ekonomicznym?”
Murray N. Rothbard: Rola wydatków rządowych we wskaźnikach produktu narodowego, http://www.mises.pl/296/296
![Page 19: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/19.jpg)
Propozycja skorygowania rachunków narodowych (M.N. Rothbard)
OPCJA 1. Produkt Prywatny Netto = Produkt Narodowy Netto –
dochód wytwarzany przez rząd (1) – dochód wytwarzany przez
przedsiębiorstwa państwowe(2)
Następnie:
PPN – zakupy rządu od biznesu – zakupy przedsiębiorstw
państwowych od przedsiębiorstw – płatności transferowe = PPP
(1) Rozumiany jako pensje urzędników.
(2) Rozumiany jako wydatki bieżące przedsiębiorstw państwowych oraz pensje pracowników tych przedsiębiorstw.
![Page 20: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/20.jpg)
Propozycja Rothbarda, cz. IIOPCJA 2.
PNN – całkowite wydatki rządu – całkowite wydatki przedsiębiorstw państwowych = PPP
OPCJA 3PNN – wszystkie obciążenia podatkowe – dochody przedsiębiorstw państwowych –
deficyt budżetowy = PPP
![Page 21: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/21.jpg)
Idea PPP• Odzwierciedla udział państwa w gospodarce• Pokazuje rozwój (regres) sektora
niepaństwowego• Implikacja subiektywnej koncepcji wartości• Pochodna niechęci niektórych Austriaków do
instytucji państwa
![Page 22: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/22.jpg)
PPP dla gospodarki Polski• Tomasz Cukiernik:Wartość dodana brutto sektora prywatnego =
PPBPPB – dochody sektora publicznego = PPP• Dominik Jaskulski:PKB – wszystkie wydatki sektora
publicznego (na poziomie centralnym i samorzadowym) = PPP
![Page 23: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/23.jpg)
19951996
19971998
19992000
20012002
20032004
20052006
20070
200,000
400,000
600,000
800,000
1,000,000
1,200,000
PKB vs. PPP
PKB PPP (Cukiernik)
![Page 24: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/24.jpg)
19951996
19971998
19992000
20012002
20032004
20052006
20070
200,000
400,000
600,000
800,000
1,000,000
1,200,000
PKB vs. PPP vs. PPP
PKB PPP (Cukiernik) PPP (Jaskulski)
![Page 25: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/25.jpg)
19951996
19971998
19992000
20012002
20032004
20052006
20070%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
PPP jako % PKB
PPP (C) jako % PKB PPP (J) jako % PKB PKB
![Page 26: Fakty i mity na temat PKB](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062419/558c48a3d8b42af3768b4632/html5/thumbnails/26.jpg)
DZIĘKUJĘ Zapraszam do
zadawania pytań