Ekologiczne nap ędy w transporcie miejskim
Michał Pikuła, Michał Sierszy ńskiSolaris Bus & Coach S.A.
V. Dzień dostawców dla bran ży motoryzacyjnejTemat: Mobilno ść elektryczna jako wyzwanie
07-08.11.2011, Frankfurt n. Odr ą
Solaris – polska firma o europejskich tradycjach
Firma
Jesteśmy firm ą rodzinn ą
Firma
1999Światowa premiera Solaris Urbino
Historia
2006Pierwszy europejski seryjnie produkowany autobus hybrydowy
2009Premiera niskopodłogowego tramwaju Tramino
2001Pierwszy Trollino
2011Pokaz prototypowegoautobusu elektrycznego
Autobus miejskiSolaris Urbino8,6 / 10 / 12 / 15 / 18 mDiesel / CNG
Produkty
Autobus podmiejskiSolaris Urbino LE8,9 / 12 / 15 mDiesel / CNG
Autobus mi ędzymiastowySolaris InterUrbino12 mDiesel
Autobus hybrydowySolaris Urbino Hybrid12 / 18 mdiesel-elektryczny równoległy/szeregowy
Produkty
TrolejbusSolaris Trollino12 / 15 / 18 m
TramwajSolaris Tramino32 m
Autobusy Solaris w 24 krajach
Liczby
Austria, Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Grecja, Hiszpania, Łotwa, Litwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Serbia, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Włochy, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Federacja Rosyjska
Polska (56%)Polska (56%)
Niemcy (9,3%)Niemcy (9,3%)
Udział autobusów firmy Solaris na rynku autobusów mi ejskich 2010
Eksport, porównanie z ogóln ą Sprzeda żą
2002 – 2010
243 273
489
610 579
702
10371114
124169
366
487
367
1120
400
557
852
713
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Liczby
Pojazdy szynoweNapęd elektryczny
Tramino2009
AutobusyNapęd elektryczny
Trolejbus2001
AutobusElektryczny
AutobusySilnik spalinowy/ hybryda Diesel
1999CNG2004
H.równoległa2006
H.szeregowa2010
Ścieżka rozwoju
Rozwój
Dlaczego nap ęd elektryczny?
– dostępna technologia
– „paliwo” dostępne z kilku różnych źródeł
– Ekologiczność (szczególnie przy wykorzystaniu energii ze źródeł odnawialnych)
– coraz pojemniejsze magazyny energii
– optymalny przepływ energii
Rozwój
Produkcja według typów nap ędów
*
*Autobusy hybrydowe, trolejbusy, autobus elektryczny
Rozwój
Pojazdy z nap ędem elektrycznym
Napęd elektryczny
Elektrobus
0
500
1000
1500
Diesel Hybrid Elektrobus
1575 kWh4,5 kWh/km
1225 kWh3,5 kWh/km
875 kWh2,5 kWh/km
Zapotrzebowanie na energi ęZapotrzebowanie na energię dla standardowego autobusu (12 m), 18 t wagi (załadowany do pełna), cykl dzienny 350 km, SORT 2
(Pomiary: Politechnika Poznańska)
Większy dystans – ta sama energia
Diesel: 22,3 km
Napęd hybrydowy: 28,2 km
Napęd elektryczny: 39,7 km
100
kWh
Napędy hybrydowe i elektryczne Solaris
Trolejbusy
Rozwój
Autobusy ElektryczneAutobusy hybrydowe
Hybryda szeregowa
Urbino 18 Hybrid (Vossloh Kiepe)
Hybryda szeregowa z bateriami Li-Ion, Superkondensatora mi i Plug-in
Bazująca na technologii trolejbusowej, pojazd testowy zmierzający do maksymalnego wykorzystania energii elektrycznej, koncept modułowy.
Premiera 2010
Silnik elektryczny 240 kWGenerator diesla 195 kWBaterie 26,5 kWhSuperkondensatory 1 kWhPlug-in 63 A
Hybryda z mo żliwo ścią jazdy czysto elektrycznej
Urbino 18 Hybrid (Vossloh Kiepe)
Rozwiązania hybrydowe - Hybryda
Baterie trakcyjne
Chłodzenie baterii trakcyjnych
Dławiki baterii trakcyjnych
Kontener trakcyjny
Chłodzenie kontenera trakcyjnego
Generator
Silnik diesla
Elektryczny silnik trakcyjny
Wtyczka plug-in
Superkondensatory
Dławik superkondensatorów
Rezystor hamulcowy
Dławiki superkondensatorów
Elektryczny silnik trakcyjnymoc: 240 kW
Generatormoc: 195 kW
Silnik spalinowyCummins ISB6.7EV 285H EEVmoc: 210 kW (286 PS)pojemno ść: 6,7 l
Urbino 18 Hybrid – Vossloh Kiepe
Komponenty nap ędowe Magazynowanie energiiSuperkondensatory8 ModułówNapięcie: 125 V na moduł
Baterie LitoweNapięcie nominalne: 384 V
Złącze Plug-in
3x400 V, 63 A7-polowe zł ącze
Elektryczne agregaty pomocniczeKompresor powietrza
Pompa wspomagania
Drzwi (Bode CADS)
Wentylator silnika trakcyjnego
Trolejbus
ŠkodaPilzno (CZ)
Trollino 12, 15, 18
Partnerzy w systemach trolejbusowych
CegelecPraga/Ostrava (CZ)
Trollino 12, 15, 18
MedcomWarszawa (PL)
Trollino 12
Trolejbusy
Rozwi ązania pozwalaj ące na uzyskanie wi ększej autonomii dla trolejbusów
- agregaty prądotwórcze APU
- baterie trakcyjne
Konieczno ść dalszego rozwoju pojazdów napędzanych elektrycznie
Trolejbusy – nowe rozwi ązania
Autobus elektryczny
25
Świadoma decyzja do której dążyliśmy od lat zbierając doświadczenia i monitorując rynek dostępnych komponentów i technologii
Autobus elektryczny
Zbudowany w oparciu o
Alpino 8,9 LE midibus
Zasięg 100 km , docelowo 350 km (zależny od możliwościbaterii)
Prototyp - premiera Transexpo Kielce 2011
Projekt jest wspierany finansowo z funduszy Unii Europejskiej
Solaris Urbino electricPierwszy polski autobus z nap ędem elektrycznym
Autobus elektryczny Lekka konstrukcjaObni żenie zu życia energii podzespołów
05.2010-04.2013 07.2010-05.201406.2010-12.2011
planowano 2015; obecnie 2013
Cele:-Techniczne analizy
-Wiedza
-Doświadczenie
Cele:Przygotowanie akcesoriów elektrycznych o obni żonym zużyciu energii
Cele:
Obni żenie masy pojazdu przy zachowaniu niskich kosztów produkcji
Autobus elektryczny
Projekty powi ązane
Testowy
KONCEPCJAI
SPECYFIKACJA
Silnik trakcyjny
- Ogrzewanie- Wspomaganie- Kompresor powietrza- Wentylatory
Baterie
Energoelektronika
Plug-in
Rezystor hamowania
Autobus elektryczny - schemat
Terminal ładowania
napi ęcie znamionowe 600V
Pojemno ść 120 kWh
Waga łączna baterii: 1400kg
Moc 120kW
Max. m. obr. 1400Nm
Ładowarka AC/DC
DC/AC3x400V
DC/DC24V
3x400 V, 63 A7-polowe zł ącze*
* VDE-AR-E 2623-2-2
Karta
Dostęp
RFID - Radio Freguency Identification
Solaris Urbino electric
Ładowanie baterii: do 4 godzin przy pełnym rozładowaniu (3*400 V 63A)
Solaris Urbino electric
Dostawca baterii firma Wamtechnik z Warszawy
Dostawca stacji ładowania (smartPoint) Ekoenergetyka – Zachó d z Zielonej Góry
elektryczny silnik trakcyjny
baterie
elektryczny kompresor powietrza
kontener trakcyjnyrezystor hamowania
elektryczne wspomaganie
złącze Plug-in
Rozmieszczenie komponentów
BODE CADS
BO
DE
CA
DS
9 500 kg
Oś ZF RL 55 niezależna
Oś DANA G150 i=6,5
Solaris Alpino8.9LE
Solaris Urbinoelectric
+ 750 kg =
Silnik
spalinowy
Skrzynia biegów
Chłodnica Zbiornik paliwa
Wał napędowy Baterie
Solaris Urbino electricporównanie masy pojazdów
Silnik
elektryczny
Solaris Urbino electricrozmieszczenie siedze ń
Liczba miejsc siedzących w prezentowanym poje ździe 26+1
Dost ępne opcje
21-29+1
Solaris Urbino electricmiejsce pracy kierowcy
ECAS,DNR,Drzwi, Ogrzewanie,Radio
Oświetlenie, Kamera cofania - opcja
Karta
Nowy Design kierownicyRFID - Radio Freguency Identification
Tramwaj
Nasza oferta
• Tramino całkowicie niskopodłogowyz klasycznymi zestawami kołowymi
• Tramino całkowicie niskopodłogowy koła połączone mechanicznie osiąportalową
• Tramino cz ęściowo niskopodłogowy z wózkami obrotowymi
Premiera 14 października 2009
Od stycznia 2011 na linii we flocie MPK Pozna ń
Solaris Tramino
Tramino Poznań
• Długo ść: 32 m, szeroko ść 2,4 m• Liczba pasa żerów: 229 dla 5 osób/m2 w tym 48 siedz ących• Łączna szeroko ść drzwi: 7 500 mm (4x1500mm + 2x750mm)
Homologacja wg nowego Rozporz ądzenia MI w maju 2011W ruchu z pasa żerami w MPK od sierpnia 2011
Tramino Poznań
Umowa podpisana w lipcu 2011, dostawy w 2013.• Długo ść: 29,5 m, szeroko ść 2,3 m• Dwukierunkowy, 4 pary drzwi na stron ę• Wózki z osi ą portalow ą, silnik pod nadwoziem• Układ nap ędowy Vossloh Kiepe
Tramino Jena
Nowe technologie i nowe Nowe technologie i nowe
materiamateriałły produkcyjney produkcyjne
Rozwój
44
Dziękuj ę za uwagę!