Ria Paulides
VVBAD Hogeschoolbibliotheken
25 juni 2015
Een volledig digitale bibliotheek
Transitie van Hogeschool Inholland naar een 100% digitale bibliotheek
1
Agenda
2
1.Situatie schets Hogeschool Inholland
2.Waarom digitale bibliotheek?
3.Aanpak
4.Ervaringen
Hogeschool Inholland
8 locaties: Alkmaar, Haarlem, Diemen, Amstelveen, Den Haag, Rotterdam, Delft, Dordrecht.
60 opleidingen28.000 studenten
3
Bibliotheek Inholland (2012)
5 locaties: Alkmaar, Haarlem, Diemen, Den Haag, Rotterdam
24 fte: 10,5 fte informatiespecialisten
Ca. 100.000 papieren boekenCa. 60 databanken met digitale
bronnenSummon (Discovery search engine)
en Vubis Smart (Opac, uitleen)Collectiebudget: € 460.000,-Bibliotheek is afdeling van dienst
ICT
4
5
Waarom ?De aanleiding in 2011
Inholland in het nieuws Nieuw CvB Programma Ruimte voor
presteren Primaire proces centraal Ingrijpende reorganisaties
6
Waarom ?De visie van de Bibliotheek
Wat is onze meerwaarde? Bibliotheek ondersteunt als
partner van het onderwijs Aansluiten bij afstudeercriteria Digitaal is de toekomst Belang van de
informatiespecialisten
7
Werkconferentie i.s.m. CvB-lid (2011)
Nuttig: Synergie Focus op: collectievorming en
informatievaardigheid Meer: gebruik van digitale
collectie ipv leerboeken en Google
Nodig: docenten professionaliseren
Trend: digitaal Behoefte aan: Roadmap
8
Roadmap naar digitale bibliotheek
Stoppen met fysieke bibliotheek per september 2015
Doel = kwaliteitsverbeteringBeter gebruik van kennisbronnen
Nevendoel = personeelsreductie ivm reorganisatie (2013)
9
Roadmap:Drie sporen
Spoor 1: Samenwerking met onderwijs
Spoor 2: Vraagarticulatie naar
uitgeverijenSpoor 3:
Professionalisering bibliotheekteam
10
Spoor 1Samenwerking met onderwijs
Inhoudelijk en organisatorisch:• Structureel contact leggen
tussen Curriculumcommissies en informatiespecialisten
• Toewerken naar partnerschap• Opstelling als professional (=
meer dan dienstverlening)• Andere zichtbaarheid en
bereikbaarheid
11
Spoor 1Samenwerking met onderwijs
Methode:1. Collectievormingsplannen
schrijven2. Informatievaardigheid borgen in
de leerlijn onderzoek3. Inventarisatie ‘kerntitels’4. Docenten meenemen in de
verandering (via cursus en presentaties)
5. Zichtbaarheid: de informatiespecialist = de bibliotheek
12
Spoor 2: Vraagarticulatie naar uitgeverijen
Vraagstelling:Onder welke voorwaarden willen zij digitale titels leveren?
Onder welke voorwaarden wil de bibliotheek digitale titels kopen?
Dit is pionieren!
13
Spoor 2: Vraagarticulatie naar uitgeverijen
Pionieren, omdat- Uitgevers de bibliotheken nog
niet kennen- Er nog geen geschikte
verdienmodellen en licentiemodellen zijn
- Nadere definities nodig zijn > verschil tussen courseware en sourceware
- Bibliotheek specifieke eisen stelt aan ontsluiting
14
Spoor 3:Professionalisering bibliotheekteam
Grote lijn:• Van uitvoering naar regie• Focus op expertise• Nieuwe competenties
Spoor 3:Professionalisering bibliotheekteam
Aanpak: Teamdagen (6x per jaar) 40 uur scholing per jaar Thema’s vooral op het gebied
van communicatie en samenwerking
Deels ook: rouwproces
15
Spoor 3Professionalisering bibliotheekteam
Effect op bibliotheekfuncties• Afscheid van uitleenmedewerkers
(9)• Afscheid van functioneel
beheerder (1)• Nieuwe taken voor
informatiespecialisten• Nieuwe taken voor het
catalogiseerteam• Van 24 fte naar 18 fte 16
17
Spoor 3:Professionalisering bibliotheekteam
Nieuwe taken en competenties voor informatiespecialisten: Collectievorming > Uitgevers
kennen Informatievaardigheid > Trainen Partner met onderwijs >
Adviseren Kwaliteit en professionaliteit >
Kennis van zoekportal, metadatering, auteursrecht.
18
Spoor 3:Professionalisering bibliotheekteam
Nieuwe taken voor catalogiseerteam Toegangbeheer (alles zit in de
cloud) Maken van internet koppelingen Licentiebeheer Kennis van de achterkant van de
systemen Webbeheer
19
Wat zijn onze ervaringen?
Stelling:
Een digitale bibliotheek en het toegankelijk maken van e-books betekent een totaal ander bibliotheek proces
21
Wat is anders?
Nieuwe processen:• Denken in onderwerpen ipv titels• Denken in connectie• Denken in full text• Denken in indexering• Denken in licentiebeheer en –
admin.• Denken in vaste lasten ipv
eenmalige kosten.
22
Gebruik van (e-book) platforms
• Grote uitgevers (Springer, Wiley, Science Direct) > selectie uit aanbod
• Ebsco e-books > selectie per titel• Ebrary (Proquest) > selectie per
titel• Yindo (VDM, Gottmer, Van
Gorcum) > selectie per fonds• Dawsonera > selectie per titel
23
Ervaringen met platforms
• Redelijk soepele indexering in Knowledge base
• Full text doorzoekbaar in Summon
• Bij nieuwe uitgevers en fondsen heeft indexering echter lange doorlooptijd.
• NL uitgevers werken vaak niet met internationale standaarden voor metadatering .
Ervaringen met losse toegangen
Elke uitgever doet het weer anders > problemen met indexering (geen kennis van standaarden voor metadatering)
Vaak gebaseerd op individueel account > probleem met wachtwoorden
Daarom:Inzet van gesprekken is om uitgevers te
overtuigen hun titels via bestaande platforms aan te bieden.
24
Zoeken en vinden
Summon is anders dan catalogus• Zoeken op full tekst via zoekbalk• Zoeken op known item via
bronnenoverzicht• Knelpunt: bronnen die (nog) niet
geïndexeerd zijn in de knowledge base.
• Oplossing: Work around met Best bets
25
Laatste loodjes
• Project Kerntitels (3500 titels)• Gesprekken met o.a. Noordhoff,
Thieme / Meulenhoff > wel/geen platform
• Licentie met Mediainfogroep• Lange staart met kleine
uitgevers (1 à 2 kerntitels)
26
Wat is klaar in september?Van uitleen naar toegang
De lokale bibliotheken zijn geslotenBibliotheek heeft een nieuwe
websiteInformatiespecialisten zijn
‘zichtbaar’ in het gebouwDigitale collectie is doorzoekbaar
met SummonVoor extra indexering zijn work
arounds gemaakt mbv de website27
Losse eindjesWat is (nog) niet digitaal
• Onderwijs methodes (Schatkamers PABO)
• Jeugdliteratuur (idem PABO)• Bladmuziek, cd’s, dvd’s (idem
Muziek)• Nog ca. 3500 kerntitels (deels
studieboeken) > tijdelijke centrale uitleen
28
Conclusie
De digitale bibliotheek zal per 1 september 2015 een feit zijn• Dan is de transitie naar een
ander werkproces afgerond• Het blijft nog volop pionieren• Na september 2015 gaat de
ontwikkeling gewoon door.
29