![Page 1: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/1.jpg)
De duizelige patiënt.
Maarten Kretzschmar MPA
DvdF
24 november 2017
![Page 2: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/2.jpg)
Duizeligheid
• Het gevoel dat relatie tot de ruimtelijke omgeving verstoord is, het ondergaan van bewegingspatronen die er in werkelijkheid niet zijn.
• Duizeligheid is een illusie. Duizeligheid is altijd een symptoom, het is nooit een zelfstandig ziektebeeld.
• Maak onderscheid tussen vertigo, (pre)syncope en gestoord evenwicht.
![Page 3: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/3.jpg)
Duizeligheid
• Is NIET onschuldig!
• Valrisico
• Arbeidsverzuim
• Angst
• Veel onbekendheid
![Page 4: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/4.jpg)
Duizeligheid in de KNO praktijk.
• Duizeligheid als hoofdklacht komt voor bij 3 tot 14% (van de patiënten die een huisarts bezoeken, het voorkomen is leeftijdsafhankelijk, het zijn voornamelijk patiënten boven de 65 jaar.
• In 2016 werden op de KNO poli van het Diakonessenhuis ca. 2000 patiënten gezien met duizeligheidsklachten waarvan 213 een volledig evenwichtsonderzoek kregen.
• (1) ADC 2016
![Page 5: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/5.jpg)
Duizeligheid
• Bij behandeling vestibulaire duizeligheid ligt een
belangrijke rol voor de fysiotherapie.
• Sterker; bij de meest voorkomende vormen van
vestibulaire duizeligheid is fysiotherapie de 1e keus van
behandeling.
![Page 6: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/6.jpg)
Deze presentatie
• Anatomie en werking van het vestibulair systeem
• Meest voorkomende aandoeningen
• Anamnese en onderzoek
• Behandeling
![Page 7: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/7.jpg)
Evenwicht
• Bewustzijn en handhaven van de positie van het lichaam (hoofd) in de ruimte
• Input via evenwichtsorganen, ogen, propriocepsis, oren
• verwerking: (vestibulaire) kernen, cortex
• uitvoering: cerebellair – archicerebellum
• Beeldstabilisatie – VOR
![Page 8: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/8.jpg)
Evenwicht
• Evenwichtsorgaan
– Snelle input, latentie 10 (VOR) tot 100msec.
– Detectie versnelling van het hoofd
• Visuele systeem
– Latentie 70msec
– Detectie alle beweging tov zichtbare omgeving
![Page 9: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/9.jpg)
Evenwichtsorgaan
![Page 10: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/10.jpg)
Semicirculaire kanalen
• Anterieure (superieure) kanaal, horizontale en posterieure
kanaal
• Detectie rotatieversnelling
• In het vlak van het kanaal
![Page 11: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/11.jpg)
Utriculus en sacculus
• Detectie lineaire versnelling
– Utriculus horizontaal
– Sacculus verticaal
• Detectie van de zwaartekracht
![Page 12: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/12.jpg)
Vestibulaire kernen
![Page 13: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/13.jpg)
VOR
![Page 14: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/14.jpg)
Positie hoofd-nek
• Vestibulo-collische reflex
• Cervico-collische reflex
• Onduidelijke interactie!
![Page 15: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/15.jpg)
Ziektebeelden
![Page 16: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/16.jpg)
Draaiduizeligheid (Vertigo)
Treedt op bij • Benigne paroxysmale positieduizeligheid (BPPD) • Neuritis vestibularis (acute fase) • Ziekte van Ménière • Recurrent vestibulopathy • Acusticus neurinoom (zeldzaam) • TIA/CVA
• (Hyperventilatie) • (Intoxicatie)
![Page 17: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/17.jpg)
Licht gevoel in het hoofd (presyncope)
Oorzaak doorgaans buiten het vestibulair apparaat
• Psychische, psychiatrische aandoeningen
• Orthostatische klachten
• Vasovagale klachten
• Cardiovasculaire aandoeningen
• Medicamenteus
• (Cervicale afwijkingen)
![Page 18: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/18.jpg)
Gestoord evenwicht
• Let op bijkomende problemen beeldstabilisatie
• Status na labyrinthitis, neuritis vestibularis
• Trauma, chemotherapie, gentamycine etc
• Whiplash, cervicogeen?
• Multifactorieel
– Leeftijd, diabetes (polyneuropathy), alcoholabusis, psychofarmaca
![Page 19: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/19.jpg)
Meest voorkomende oorzaken in de KNO
praktijk
perifeer vestibulair syndroom 49%
geen diagnose 12%
overig 10%
hyperventilatie en angststoornissen
29%
OORZAKEN DUIZELIGHEID (ADC 2005)
![Page 20: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/20.jpg)
Meest gestelde diagnose
• Hyperventilatie • Onbekende oorzaak • BPPD • Angststoornis • Neuritis vestibularis / labyrinthitis • Ménière • Intoxicatie (drugs, medicijnen) • Middenoorontstekingen • Centraal (trauma, tumor) Bron: Apeldoorns duizeligheidscentrum 2005
![Page 21: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/21.jpg)
Verdenking (perifeer) vestibulaire afwijking
• Bij op zichzelf staande vertigo of evenwichtsstoornis grote
kans op vestibulaire aandoening.
• Vaak bijkomende oorklachten.
• Bij (pre) syncope overweeg altijd een aandoening buiten
het vestibulaire systeem.
![Page 22: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/22.jpg)
Wanneer consult neurologie
• Bij neurologische verschijnselen (dysarthrie, diplopie,
dysfagie, ernstige balansstoornissen)
• Gelijk opgaande hoofdpijnen
• Aspecifieke klachten, onbegrepen klachten
![Page 23: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/23.jpg)
Bij acute vertigo met nystagmus
• Soms moeilijk onderscheid tussen perifeer of centrale
afwijking
– HINTS (Head Impulse Test, Nystagmus type en Test of Skew)
– Beeldvorming, voorkeur MRI, echter meestal CT in acute fase
![Page 24: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/24.jpg)
BPPD
• Veel voorkomend, tot 10% bij mensen boven de 75
• Invaliderend
• Doorgaans goed te behandelen
![Page 25: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/25.jpg)
BPPD
• Statoconia (wsl cloth) in posterieure of horizontale halfcirkelvormig kanaal
• Anterieure kanaal zeer zeldzaam
• Bij horizontale kanaal mogelijk of canalolithiasis of cupulolithiasis
![Page 26: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/26.jpg)
BPPD
![Page 27: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/27.jpg)
Canalo en cupulolithiasis
![Page 28: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/28.jpg)
Neuritis vestibularis
• Ontsteking van 8e hersenzenuw – Viraal, doorbloeding • varicella zoster, herpes simplex
• Heftig begin, dooft langzaam uit
• 3-7 dagen vertigo, misselijk, braken, daarna afnemende evenwichtsstoornissen
• Behandeling acute fase evt met corticosteroïden en antivirale
middelen, anti-emetica
![Page 29: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/29.jpg)
Neuritis vestibularis
• Vaak persisterende klachten door hyporeflexie
• Ook ontregeling centraal vestibulair systeem
• Angst!
![Page 30: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/30.jpg)
Labyrinthitis
• Verloop als neuritis vestibularis, maar ook gehoorverlies
• Ook door middenoorontsteking,lues, rubella,
• Eventueel behandelen met antibiotica
• Behandelen onderliggende oorzaak
![Page 31: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/31.jpg)
Ménière
• Trias van Ménière:
– 1. Vertigo (aanvallen uren – dagen)
– 2. Gehoorverlies, vaak wisselend
– 3. Oorsuizen
• Enkel of dubbelzijdig
![Page 32: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/32.jpg)
Ménière
• Onderscheid maken met vestibulaire migraine
• Recurrent vestibulopathy
• Andere paroxysmen
![Page 33: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/33.jpg)
Schwannoom
• Uitgaande van N VIII
• Episoden met milde EW stoornissen
– doorgaans goede compensatie
• Incidenteel episoden vertigo
• Gehoorsvermindering, tinnitus
![Page 34: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/34.jpg)
Schwannoom
![Page 35: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/35.jpg)
Schwannoom
• Opvallend; doorgaans milde evenwichtsklachten bij soms
volledige uitval NVIII
![Page 36: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/36.jpg)
SCDS
• Dehiscentie door defect benige overkapping
• Derde beweeglijk venster aan het labyrint
• Vertigo bij valsalva, druk op oor, harde geluiden,
conductief gehoorverlies
![Page 37: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/37.jpg)
Anamnese
![Page 38: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/38.jpg)
Anamnese
• Diagnose wordt voor een groot deel op basis van de anamnese gesteld.
• Beloop in de tijd
• Aard van de klachten (continu, aanvalsgewijs)
• Bijkomende klachten (hoofdpijn, vagale verschijnselen, tintelingen)
• Uitlokkende factoren
• Relevante voorgeschiedenis
• Medicijngebruik
![Page 39: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/39.jpg)
Onderzoek
• Observatie
– Loop, houding, vagale verschijnselen
– Hyperventilatie, angst
• Otoscopie
– Afwijkingen trommelvlies, tekenen infectie
![Page 40: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/40.jpg)
Neuro-otologisch onderzoek
• VTN, Romberg, koorddansgang
– Beperkte diagnostische waarde
• oogvolgbewegingen, blikfixatie, spontaan-nystagmus
• Head impulse test (HIT)
![Page 41: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/41.jpg)
Neuro-otologisch onderzoek
• Observatie! (gangspoor, hulpbewegingen, hyperventilatie)
• Micro-otoscopie en stemvorkproeven
• Spontaan nystagmus
• Oogvolgbewegingen en (beperkt) blikveld onderzoek
![Page 42: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/42.jpg)
Head impulse test
• 1988 door Halmagyi en Curthoys, voor het maken onderscheid centraal of perifere afwijking.
• 1 Hz, of 100gr/s pieksnelheid
• HIT een sensitiviteit van 34-39% en een specificiteit van 97-100%.
• Moeilijke beoordeling
![Page 43: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/43.jpg)
Head shake test
• Ca 20 x snelle beweging naar links en rechts
• Bij een éénzijdige vestibulaire aandoening ontstaat een ipsilaterale prikkelingsnystagmus, contralateraal voor een uitvalsnystagmus
• Moeilijke beoordeling
• Sensitiviteit < 40%
![Page 44: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/44.jpg)
Positietesten
– Dix-Hallpike testen voor de posterieure kanalen
– Supine-roll voor het testen van de horizontale kanalen
– Altijd rechts en links testen
![Page 45: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/45.jpg)
Nystagmusrichtingen
Type BPPD Nystagmus:
canalolithiasis van het posterieure kanaal verticaal (upbeat), rotatoir, geotroop
canalolithiasis van het horizontale kanaal horizontaal, geotroop
cupulolithiasis van het horizontale kanaal horizontaal, apogeotroop
canalolithiasis van het anterieure kanaal verticaal (downbeat), rotatoir, apogeotroop
![Page 46: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/46.jpg)
Aanvullend onderzoek
• Audiometrie
• Videonystagmografie
– Oculomotortesten (centrale testen)
– Calorisatie
– Positietesten, spontaan nystagmus
• (Draaistoelonderzoek)
• (video HIT)
![Page 47: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/47.jpg)
Aanvullend onderzoek
• Beeldvorming
– MRI (-angio)
– CT petrosum, CT cerebrum
– duplex carotiden
![Page 48: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/48.jpg)
Aanvullend onderzoek
• HVPT
– Altijd in combinatie met Nijmeegse vragenlijst
• Tilt tafel onderzoek
– Carotis receptoren, orthostase
• Tensiemeting, orthostasemeting
• Serologie (glucose, Hb, TSH)
![Page 49: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/49.jpg)
VHIT
• Video head impulse test
• Betrouwbare registratie, ook registratie covert saccades
• Ook een beperkte sensitiviteit (<40% Bruintjes 2015)
![Page 50: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/50.jpg)
Audiometrie
• Asymmetrisch perceptief gehoorverlies bij ménière of na
doorgemaakte labyrinthitis
• Geleidingsverliezen bij OME, ook bij (zeldzaam) SCDS
(superior canal dehiscence syndrome) of EVA (Enlarged
vestibular aquaduct)
![Page 51: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/51.jpg)
Audiogram ménière
![Page 52: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/52.jpg)
Videonystagmografie
• Registratie van spontaan nystagmus, nystagmus bij
calorisatie en oogbewegingen (optokinetiek, smooth
pursuit, gaze holding en saccades)
• Calorisatie geeft een laagfrequente bewegingsuggestie
(HIT hoge frequenties)
![Page 53: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/53.jpg)
Calorigram
![Page 54: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/54.jpg)
Behandeling BPPD
• Bij BPPD is de voorkeursbehandeling een
bevrijdingsmanoeuvre, afhankelijk van aangedane kanaal
• Semont oefeningen
• Brand-Daroff geen voorkeur
![Page 55: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/55.jpg)
Bevrijdingsmanoeuvre
• Bij BPPD van het posterieure semicirculaire kanaal Epley
manoeuvre.
• Bij horizontale kanaal BPPD een Lempert (BBQ)
manoeuvre of Guffoni manoeuvre.
![Page 56: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/56.jpg)
Behandeling bij verminderde prikkelbaarheid
• Bij hyporeflexie of areflexie van een labyrinth is er een
voorkeur voor vestibulaire revalidatie
• Bijvoorbeeld een Cawthorne and Cooksey schema
• Ook andere vormen van vestibulaire revalidatie zijn
mogelijk
![Page 57: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/57.jpg)
Overige behandelingen:
• Behandel zn hyperventilatie, maar ook een onderliggende oorzaak
• Herstel vertrouwen, balansoefeningen
• Behandel nek/rugklachten
• Nadruk op restfunctie, niet op verlies
![Page 58: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/58.jpg)
Behandeling Ménière
• Uitleg en leefregels
• Bètahistine 3x16mg tot 3x 48mg
• Intra tympanale dexamethason of gentamycine
• Behandeling/begeleiding bijkomende gehoorklachten
• Lotgenoten
![Page 59: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/59.jpg)
websites
• ADC:
– http://www.duizeligheidscentrum.nl/
– http://www.kenniscentrumduizeligheid.nl/kenniscentrum-
duizeligheid
• Herman Kingma
– http://www.hermankingma.com/
![Page 60: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/60.jpg)
literatuur
• Dizziness: A Practical Approach To Diagnosis And Management
Auteur: Adolfo Bronstein and Thomas Lempert
Cambridge University Press 2007
• Vestibular function: Clinical and Practice Management
Auteur Alan L. Desmond
Thieme 2011
![Page 61: De duizelige patiënt....2017/11/24 · Deze presentatie •Anatomie en werking van het vestibulair systeem •Meest voorkomende aandoeningen •Anamnese en onderzoek •Behandeling](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071002/5fbf6c8575527754616685a5/html5/thumbnails/61.jpg)
Einde