Download - Człowiek - możliwości i ograniczenia
![Page 1: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/1.jpg)
człowiek
możliwości i ograniczenia
![Page 2: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/2.jpg)
układ krążenia
![Page 3: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/3.jpg)
Rola krwi w organizmie
Transport tlenu z płuc do tkanekTransport CO2 z tkanek do płucTransport produktów energetycznych i budulcowych wchłoniętych z przewodu pokarmowegoTransport produktów przemiany materii do nerekTransport hormonów i witamin
![Page 4: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/4.jpg)
Rola krwi c.d.
Magazynowanie hormonów po związaniu z białkami osoczaWyrównywanie ciśnienia osmotycznego w tkankachWyrównywanie pH w tkankachWyrównywanie temperatury w tkankachEliminowanie drobnoustrojów, substancji obcych
![Page 5: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/5.jpg)
Wysycenie Hb tlenem
zależy od:Prężności tlenuTemperatury krwiPrężności dwutlenku węglaStężenia jonów wodorowych – pH
przy prężności tlenu we krwi 12,7 kPa, 97,5% Hb jest wysycona tlenem
![Page 6: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/6.jpg)
choroba wysokościowa
Ze wzrostem wysokości maleje ciśnienie atmosferyczne:-w związku z tym maleje ciśnienie cząstkowe tlenu-zmniejsza się wysycenie krwi tlenem
![Page 7: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/7.jpg)
ciśnienie cząstkowe tlenu
jest to ciśnienie, jakie wywarłby sam tlen w danej objętości powietrza, gdyby usunięto z tej objętości pozostałe składniki powietrza.
![Page 8: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/8.jpg)
ciśnienie cząstkowe tlenu
21% ciśnienia atmosferycznegoZależne od ciśnienia absolutnego we wdychanym powietrzuZe wzrostem wysokości zmniejsza sięciśnienie cząstkowe tlenu – zmniejsza się wysycenie hemoglobiny tlenem
![Page 9: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/9.jpg)
choroba wysokościowa
Wynika z niedotlenienia organizmuMechanizmy kompensacyjne organizmu: zwiększenie wentylacji płuc, przyspieszenie czynności serca, włączenie do obiegu dodatkowej ilości krwi Kompensacja do ok. 4000m.
![Page 10: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/10.jpg)
choroba wysokościowa
Objawy: - senność, utrudnione myślenie- niepokój, przygnębienie- stan podniecenia, wesołość- znużenie, osłabienie ruchów
precyzyjnych
![Page 11: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/11.jpg)
choroba wysokościowa
- bóle głowy - mdłości- pocenie- mrowienia i drętwienia kończyn- zasinienie paznokci, warg- utrata przytomności
![Page 12: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/12.jpg)
choroba wysokościowa
> 7000m – załamanie sięmechanizmów kompensacyjnych> 12000m – nie wystarcza jużoddychanie czystym tlenemAparaty tlenowe – od wysokości 4000m
![Page 13: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/13.jpg)
wytrzymałość organizmu na niedotlenieniebez tlenu km z tlenem
14 strefa śmierci13 próg krytyczny121110 próg zaburzeń9 warunki wymiany gazowej odpowiadające8 naziemnym
strefa śmierci 7próg krytyczny 6strefa niecałkowitej kompensacji 5próg zaburzeń 4strefa całkowitej kompensacji 3
2strefa obojętna 1
![Page 14: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/14.jpg)
tablica rezerwy czasu
Wys. n.p.m. (m) rezerwa czasu (s)7000 300 * 8000 18010000 6012000 4014000 2515000 1517000 9
![Page 15: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/15.jpg)
przeciążenie
Określa ile razy wzrósł w danym momencie ciężar ciała w porównaniu do ciężaru w zwykłych warunkach.Ma przeciwny kierunek do przyspieszenia i równą jemu wielkość.
![Page 16: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/16.jpg)
Wytrzymałość przyspieszeńzależy od:
Wartości przyspieszeniaKierunku jego działaniaCzasu oddziaływaniaSzybkości jego narastaniaAktualna kondycja organizmu
![Page 17: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/17.jpg)
przeciążenie
Dodatnie – działa wzdłuż kręgosłupa od głowyUjemne – działa wzdłuż kręgosłupa do głowyPoprzeczne
![Page 18: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/18.jpg)
przeciążenia – zaburzenia pracy organizmu
![Page 19: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/19.jpg)
przeciążenie
wytrzymałość:3g – kilkanaście minut5g – kilkadziesiąt sekund8g – kilka sekund
18g – 0,2 sek.25g – ułamek sek. (prawidłowa
pozycja siedząca)
![Page 20: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/20.jpg)
przeciążenie dodatnie
< 3g - prawidłowa kompensacja (baroreceptory tętnic szyjnych) > 3g – objawy niedokrwienia wyższych partii ciała:zaburzenia widzenia: pogorszenie ostrości wzroku, zawężenie pola widzenia aż do zaniku pola widzenia.Uczucie ciężkości kończyn, utrudnione wykonywanie ruchów.Utrata świadomości.
![Page 21: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/21.jpg)
przeciążenie
Po ustaniu działania organizm szybko powraca do prawidłowego funkcjonowania.Duże znaczenie ma trening w akrobacji.Odruchy obronne: napięcie mięśni brzucha i kończyn dolnych; nabranie powietrza do klatki piersiowej przed zadziałaniem przyspieszenia.
![Page 22: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/22.jpg)
przeciążenie ujemne
Znacznie gorsze mechanizmy kompensacji.Objawy:zaburzenia widzenia: czerwone plamy w polu widzenia, „muszki” w polu widzenia,uczucie rozpierania głowy
![Page 23: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/23.jpg)
choroba dekompresyjna
Związana z uwalnianiem się azotu z tkanek wraz ze spadkiem ciśnienia w otoczeniuTworzenie się wolnych pęcherzyków azotu w tkankach
![Page 24: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/24.jpg)
choroba dekompresyjna
Objawy:- silne bóle stawów- bóle za mostkiem- kaszel- świąd skóry
![Page 25: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/25.jpg)
choroba dekompresyjna
Zapobieganie:oddychanie czystym tlenem przed startem z dużą prędkościąwznoszenia oddychanie dodatkowym tlenem na wysokościach powyżej 4000mciepła odzież
![Page 26: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/26.jpg)
meteoryzm wysokościowy
bóle w jamie brzusznej, związane z rozprężaniem się gazów w jelitach, przy obniżającym się ciśnieniu atmosferycznym otoczenia.
![Page 27: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/27.jpg)
choroba powietrzna
Analogiczna do choroby lokomocyjnej.Reakcja na niewielkie, zmienne przyspieszenia.Objawy: niepokój, zblednięcie, ślinotok, nudności, wymioty.Trening zmniejsza wrażliwośćbłędnika.
![Page 28: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/28.jpg)
narząd wzroku
![Page 29: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/29.jpg)
Układ optyczny oka
załamujący promienie świetlneRogówkaCiecz wodnistaSoczewkaCiało szkliste
![Page 30: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/30.jpg)
akomodacja oka
Zdolność oka do oglądania obiektów znajdujących się w różnych odległościach od obserwatora.
![Page 31: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/31.jpg)
wady wzroku
![Page 32: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/32.jpg)
Ostrość wzroku
Czyli siła rozdzielcza oka –odróżnienie dwóch świecących punktów leżących blisko siebieOko odbiera dwa punkty świecące z odległości 10 m jako niezależne, gdy są oddzielone od siebie 1mmZdolność ostrego widzenia ma tylko plamka żółta
![Page 33: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/33.jpg)
Adaptacja siatkówki
zdolność przystosowywania się oka do pracy w różnych warunkach oświetleniowych:Do silnego światła – max w czasie ok. 10 minutDo ciemności – trwa ponad godzinę
![Page 34: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/34.jpg)
Pole widzenia
Obraz przestrzeni otaczającej, padający na siatkówkę oka i wyzwalający wrażenia wzrokoweDla prawego i lewego oka w środkowej większej części pokrywa się ze sobą – widzenie obuoczne, które pozwala na ocenę odległości i wielkości oglądanych przedmiotów
![Page 35: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/35.jpg)
narząd słuchu i równowagi
![Page 36: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/36.jpg)
na czym polega działanie błędnika?
Na orientowaniu człowieka o położeniu własnego ciała względem ziemi.
![Page 37: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/37.jpg)
uraz atmosferyczny uszu
![Page 38: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/38.jpg)
uraz atmosferyczny uszu
Powstaje najczęściej przy zniżaniu sięObjawy: bóle uszu, osłabienie słuchuMoże zapoczątkować zapalenie ucha środkowegoCzęste powtarzanie się urazów może być przyczyną trwałego uszkodzenia słuchu
![Page 39: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/39.jpg)
promieniowanie słoneczne, temperatura
W miarę wznoszenia się intensywnośćpromieniowania wzrasta.Zagrożenie udarem cieplnym (objawy: ból głowy, podwyższona temperatura ciała, przyspieszone tętno, zamroczenie, drgawki).Prawidłowy ubiór! Nakrycie głowy!Okulary przeciwsłoneczne!
![Page 40: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/40.jpg)
złudzenia
To fałszywe, zniekształcone spostrzeżenia.Złudzeniom sprzyja gorsza kondycja ogólna (zmęczenie, złe samopoczucie, niedotlenienie, przyspieszenia, itd.)
![Page 41: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/41.jpg)
złudzenia
- Wzrokowenieprawidłowa ocena odległości podczas lądowania, po długim locie.
- Błędnika- Poczucia czasu
![Page 42: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/42.jpg)
pierwsza pomoc
Zabezpieczenie poszkodowanych i siebie!Szybka kwalifikacja chorych wg ciężkości stanu ogólnegoWezwanie pomocyUdzielenie pierwszej pomocy
![Page 43: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/43.jpg)
pierwsza pomoc
Ocena reakcji na głos, bodźce bólowe - ocena przytomności choregoOcena oddechu – ocena drożności dróg oddechowych, ewent. sztuczne oddychanieOcena czynności układu krążenia –ewent. masaż serca
![Page 44: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/44.jpg)
pierwsza pomoc
pozycja boczna ustalona – gdy chory jest nieprzytomny, ma zachowanączynność układu oddechowego i krążenia.
![Page 45: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/45.jpg)
pierwsza pomoc
Zapewnić choremu bezpieczeństwo i spokójZabezpieczyć przed utratą ciepła!Unieruchomić miejsca podejrzane o złamaniaPróbować opanować krwotoki
![Page 46: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/46.jpg)
zatrucie tlenkiem węgla
Bóle i zawroty głowyOsłabienie NudnościZaburzenia pamięci Utrata przytomności
![Page 47: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/47.jpg)
higiena lotnicza
Prawidłowy ubiór i obuwieDobre słuchawkiDopasowane okularyPełna sprawność psychofizycznaDobre samopoczucieLekkie, pożywne śniadanieSen
![Page 48: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/48.jpg)
higiena lotnicza
Wykonywanie lotów po spożyciu alkoholu jest zabronione!Wykonywanie lotów po spożyciu środków farmakologicznych działających na układ nerwowy (nasenne, odurzające, niektóre przeciwbólowe, przeciwuczuleniowe) jest zabronione!
![Page 49: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/49.jpg)
hałas
Próg szkodliwego oddziaływania na słuch: 85 – 95 dBPróg bólowy – 130 dB.Objawy:nagłe stępienie słuchuszumy, dzwonieniemoże zapoczątkować rozwój głuchoty
![Page 50: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/50.jpg)
sytuacja stresowa podczas lotu
Zachować spokójSprawdzić i utrzymać odpowiedniąprędkość samolotuPodjąć decyzjęKonsekwentnie realizować podjętądecyzję
![Page 51: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/51.jpg)
cechy charakteru pilota
Zrównoważenie OpanowanieObowiązkowośćWytrwałośćZdyscyplinowanieOdwagaSilna wolaKoleżeństwo
![Page 52: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/52.jpg)
strzeżmy się:
ZarozumiałościImpulsywnościRezygnacji Niefrasobliwości
![Page 53: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/53.jpg)
złudzenia
Związane z zaburzeniem działania zmysłów.Związane z zahamowaniem procesów w korze mózgowej.Związane z niemożnościąróżnicowania bodźców (Np. w nocy)
![Page 54: Człowiek - możliwości i ograniczenia](https://reader038.vdocuments.mx/reader038/viewer/2022102720/587612711a28abe1528bee51/html5/thumbnails/54.jpg)