Download - Competencies in Filipino
(Pang-elementaryang Kasanayan sa Pagkatuto) BATAYANG KURIKULUM SA EDUKASYON
FILIPINO
FILIPINO
DESKRIPSYON
Ang asignaturang ito ay lumilinang sa mga kasanayan sa pakikinig, pagsasalita, pagbasa, pagsulat at pag-iisip sa Filipino. Saklaw ng mga kasanayan sa pakikinig ang masusing pagkilatis at mabisang pang-unawa. Sa pagsasalita naman, nahahasa ang wastong pagbigkas, paggamit ng mga pahayag at istrukturang panggramatiko. Sa kasanayan sa pagbasa nalilinang ang husay sa pagpapalawak ng talasalitaan, pagkilala sa mga salita, pag-unawa at kasanayan sa pag-aaral at pananaliksik. At sa pagsulat napagaganda ang ayos ng sulat-kamay, naiaangat ang kasiglahan sa antas ng pagkatha at kasiya-siyang kaayusang pansulatin.
Para sa mabisang pagtuturo, ang mga tiyak na kasanayan ay malilinang sa pamamagitan ng mga sitwasyon at iba’t ibang kagamitan tungo sa lubusang pagkatuto. Ang mga bata ay tuturuan ng angkop na kagamitang pangliteratura tulad ng jingles, tugma, tula, diyalogo at iba pa.
Konsepto ng Sibika at Kultura ang nilalaman ng Filipino sa Una hanggang Ikatlong Baitang. Inaasahang ang mga batayang kasanayan sa pagbasa ay matututuhan nang lubusan sa tatlong unang baitang.
NAKALAANG ORAS
AsignaturaPang-araw-araw na Oras
I II III IV V VI
Filipino 80 80 80 60 60 60
Maaaring gamitin ng Filipino ang nilalaman ng SK/HKS. Ang pokus ay sa paglilinang ng mga kasanayan sa pakikipagtalastasan.
Para sa Baitang I-III, ang pang-araw-araw na pagkakabahagi ng oras ay 80 minuto samantalang sa Baitang IV-VI ang nakabahagi ay 60 minuto. Katulad ng sa English, walang pagtataas ng bilang ng minuto sa Baitang IV-VI sa pagsasaalang-alang na ang batayang kasanayan sa pag-aaral ay natutuhan na sa unang tatlong baitang.
1
MGA INAASAHANG BUNGA
MITHIIN: Nagagamit ang Filipino sa mabisang pakikipagtalastasan (pasalita at pasulat); nagpapamalas ng kahusayan sa pagsasaayos ng iba’t ibang impormasyon at mensaheng narinig at nabasa para sa kapakinabangang pansarili at pangkapwa at sa patuloy na pagkatuto upang makaangkop sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig
Pagkatapos ng Unang Baitang, ang mag-aaral ay inaasahang nakabibigkas ng mga alpabeto at mga simpleng salita. Nagagamit ang magagalang na pagbati at nakasusunod sa maikling panuto at direksiyon. Nakababasa ng bagong salita sa tulong ng bagay, larawan, hugis o anyo, naisusulat ang sariling pangalan at nakasusulat ng mga payak na pangungusap.
Pagkatapos ng Ikalawang Baitang, ang mag-aaral ay nakapagsasabi ng pangunahing diwa ng kuwento o saknong ng tulang napakinggan; nakapaglalarawan ng mga tao, bagay, pook; nakababasa nang may wastong paglilipon ng mga salita at maayos na nakasusulat ng kabit-kabit na mga titik na gumagamit ng wastong bantas.
Pagkatapos ng Ikatlong Baitang, ang mag-aaral ay nakapagsasalaysay ng buod ng pinakinggang balita/ulat; naibibigay ang sariling palagay tungkol sa isyung pinag-uusapan; nakababasa at naipaliliwanag ang kahulugan ng mga hiram na salita, mga babala at patalastas; nasasabi ang pagkakaiba ng opinyon at katotohanan at naisusulat ang mga idiniktang patalastas, anunsyo, poster, liham at iba pang teksto; nakababasa nang may pag-unawa.
Pagkatapos ng Ikaapat na Baitang, ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling ideya at kaisipan tungkol sa mga impormasyon/kuwentong narinig; nakapagbibigay rin ng reaksiyon at nakalalahok sa iba’t ibang talakayan, gumagamit ng matatalinghagang salita at mga ekspresyong tuwiran at di-tuwiran. Natutukoy ang mga pangyayaring nag-uugnay sa sanhi at bunga ng mga pangyayari at napagsusunud-sunod ang mga ideya at sitwasyon. Nakikilala ang iba’t ibang bahagi ng aklat/pahayagan at nakasusulat na ng maikling komposisyon.
Pagkatapos ng Ikalimang Baitang, ang mag-aaral ay nakapagbubuod ng nabasa at napakinggan, nakabubuo ng pangungusap gamit ang mga sangkap ng iba’t ibang bahagi ng pananalita, nakagagamit ng diksyunaryo, “thesaurus” at iba pang sanggunian sa paghahanap ng impormasyon at nakasusulat na ng biro, anekdota, patalastas, poster at sulatin na may 15-20 pangungusap.
Pagkatapos ng Ikaanim na Baitang, ang mag-aaral ay nakapag-aayos ng napakinggang teksto at naililipat ang impormasyon tungo sa iba pang anyo ng pagpapahayag. Nagagamit ang iba’t ibang pangungusap sa pagpapaliwanag, nakapagbibigay solusyon sa mga suliranin batay sa
2
karanasan at mga natutuhang kaalaman sa ano mang sitwasyon at nakasusulat na ng iskrip, paglalarawan, “pictorial essay,” o talumpati sa tulong ng mga ideya/tala na binuo ng klase.
3
UNANG BAITANG
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat Nagagaya ang napakinggang Nagagamit ang magalang na * Nakababasa nang may wastong * Nakasusunod sa mga pamantayanhuni/tunog ng mga hayop o bagay pagbati sa umaga/pagbati sa galaw/hagod ng mata mula sa Sa pagsulat tanghali/hapon/gabi kaliwa-pakanan, itaas/pababa e.g. pag-upo, paghawak ng lapis, Naipapahayag nang may posisyon ng katawan, atbp. pagmamalaki ang buong pangalan Naiuugnay ang tunog/huni sa guma- Nagagamit ang magalang na Nakababasa nang may * Nababakat ang sa-gawa nito pananalitang po/opo, hindi po sa katamtamang lakas ng boses, riling pangalan mula pakikipag-usap sa matanda wasto at maliwanag na bigkas ng sa modelo mga salita Nasasabi ang uri ng Nagagamit ang magalang na * Nasasabi ang pagkaka- * Naisasagawa ang maayos attunog/huni na narinig pananalita sa paghingi ng pahintulot tulad/pagkakaiba ng mga wastong paraan ng pagsulatHal. malakas, mahina sa loob at labas ng paaralan bagay/larawan ayon sa hugis
* Natutukoy at nabibigkas ang Nagagamit ang magalang na Nasasabi ang pagkakatulad/ * Napagdudugtung-dugtong ang wastong tunog ng bawat titik ng pananalita sa pasasalamat sa pagkakaiba ng mga bagay/larawan putul-putol na guhit sa tulong ng alpabetong Filipino - b, m, p, a, d, tahanan at sa loob ng paaralan ayon sa kulay daliri, tsok, krayola at lapis t, k, c, g, e, n, h, s, j, i
* Naiuugnay ang tunog sa titik Nagagamit ang magalang na * Nasasabi ang pagkakatulad/ * Nakababakat ng mga hugis ng - f, v, z, o, l, r, w, y, x, u, ng, g, ñ pananalita sa paghingi ng pa- pagkakaiba ng mga titik/pantig/salita mga titik ng alpabeto umanhin sa lahat ng pagkakataon ayon sa anyo at hugis Natutukoy ang tunog at ang kaugnay Natutukoy ang salitang ngalan ng * Napag-uuri-uri ang magkakatulad * Natutunton at nasisipi ang mga na titik nito sa alpabeto tao, bagay, hayop at pook na bagay ayon sa kulay, hugis, laki batayang guhit – tuwid, pahiga, pahalang
* Natutukoy ang inisyal na tunog ng Napag-uuri-uri kung ang salita ay Nasasabi ang pagkakaiba ng mga * Natutunton at nasisipi ang mgamga salitang napakinggan ngalan ng tao, hayop, bagay at pook bagay batayang guhit nang pahilig, kurbang pakaliwa/pakanan
* Natutukoy ang pinal na tunog ng Nagagamit nang wasto sa * Natutukoy ang kulang/labis sa Nakasusulat ng guhit na kurbangmga salitang napakinggan pangungusap ang ngalan ng tao, grupo ng mga bagay paitaas
* Included in the 8-Week Curriculum (Grade 1)
1
2
3
4
5
6
7
8
4
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat bagay, hayop at pook Nasasabi kung ang tunog ay patinig Nagagamit ang panandang ang/ang Nasasabi ang bilang Nakasusulat ng guhitna a,e, i, o, u mga sa pagtukoy sa ngalan ng tao, o dami ng mga bagay na kurbang paibaba hayop, pook at bagay Natutukoy ang tunog ng katinig na Nagagamit ang panandang si/sina * Napipili ang mga bagay na Nakasusulat ng mgasimula ng mga salita sa tulong ng sa pagtukoy sa ngalan ng tao magkaka-ugnay. Natatanggap na stick figuremga larawan/bagay ang mga pansariling kagamitan ay para sa sariling gamit lamang
Nasasabi kung saan ang posiyon sa Nasasabi kung kailan ginagamit ang Nababasa sa unang tingin ang mga * Naisusulat nang palimbag ang salita ang tunog ng katinig na ako, ikaw, siya, kami, tayo, kayo at pangalan (labels) ng mga malalaking titik ng alpabetonapakinggan (unahan, midyal, pinal) sila bagay/larawan sa silid-aralan - mga letrang may tuwid na guhit
I, E, F, L, H, T
Nasasabi ang mga tunog na katinig/ Nagagamit sa pangungusap ang Nababasa ang mga salitang madalas * - mga letrang may kumbinasyon ng patinig na pinagsama sa ako, ikaw, siya, kami, kayo, sila na nakikita sa paligid tuwid at pahilis na guhit napakinggang pantig o salita V, N, X, M, W, Y, Ñ
Nakasusunod sa maikling panutong Nagagamit ang ako, ikaw, siya, * Nababasa ang mga titik ng * - kumbinasyon ng tuwid at narinig kami, kayo, sila, sa pagsasalita alpabeto. Naiuugnay ang bawat pakurbang guhit tungkol sa sarili at sa ibang tao tunog sa titik na kumakatawan dito B, D, G, P, R
Nasasagot ang mga tanong tungkol Nagagamit ang mga salitang ito, Nakabubuo ng pantig/salita sa pag- * Nakasusulat nang palimbag angsa detalye ng kuwentong napakinggan iyan at iyon sa pagtukoy ng mga sasama-sama ng patinig/katinig maliliit na titik ng alpabeto bagay na pansarili - may pailalim na kurba U, W, INasasagot ang mga tanong tungkol Nagagamit nang wasto ang mga Natutukoy ang mga titik na nasa * - may paibabaw na kurbasa tula/tugmang napakinggan salitang panghalili sa bagay o unahan/gitna/hulihan ng a, m, n, x hayop pantig/salita Natutukoy ang mga salitang Natutukoy ang mga salitang * Nakabubuo ng mga salita sa Naisusulat nang pabilog, may silo magkakasintunog na napakinggan nagsasaad ng kilos sa tulong ng pagsasama-sama ng pantig ang mga titik na Cc, Oo, Qq, Jj, Ss, f, larawan/ aksyon m, n, e, v, at Uu
9
10
11
12
13
14
15
16
5
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat Nabibigkas ang magkakasintunog na Natutukoy sa pangungusap ang Nakababasa ng bagong salita sa Naiuugnay ang maliit na titik sasalitang napakinggan mga salitang nagsasaad ng kilos tulong ng tunay na bagay, larawan, malaking titik hugis/ anyo ng salita Natutukoy ang mga salitang Naibibigay ang salitang-kilos na Nababasa ang magkakatulad na Naisusulat ang titik na makikita sa magkakasintunog sa tulang napa- angkop sa larawan/sitwasyon salita sa pangkat simula, gitna o hulihan ng salitakinggan Natutukoy ang salitang naiiba ang Nagagamit sa pangungusap o Nababasa ang naiibang Naisusulat ang pantig o salitangtunog sa pangkat usapan ang mga salitang kilos sa salita sa pangkat binasa pagpapahayag ng mga bagay tungkol sa sarili nang may pagtitiwala Naisusulat ang mga titik ng Nasasabi ang ginagawa sa * Napagsusunod-sunod nang wasto Naisusulat nang palimbag ang alpabeto ayon sa tunog na narinig araw-araw na ginagamit ang mga ang mga titik ayon sa alpabeto malalaki at maliliit na titik ng salitang kilos alpabeto Naisasagawa ang mga gawaing Naisusulat nang palimbag ang nagbibigay saya/ katahimikan sa sariling pangalan tahanan Hal. Nagkukwentuhan tungkol sa masayang karanasan o pangyayari Nasasagot ang mga tanong tungkol Natutukoy ang mga salitang Nahahanap ang mga detalye na Nakasisipi nang maayos ng mgasa tugma/tula/awit na napakinggan naglalarawan ng tao, hayop, bagay sumasagot sa mga tanong na sino, salitang naglalarawan pook ano, saan Naibibigay ang mga impormasyon Nasasabi ang mga salitang Nahahanap ang mga detalye na Naisusulat nang maayos ang mgasa balitang napakinggan naglalarawan ng laki at kulay ng mga sumasagot sa mga tanong na kailan salitang nagsasabi ng laki at kulay bagay at bakit Nasasabi ang diwang nakapaloob sa Naisusulat nang maayos ang mga larawan/pangungusap salita at pariralang nagsasabi ng laki at kulayNaibibigay ang mga salitang Nasasabi ang mga salitang Nakapagbibigay ng angkop na Naisusulat nang maaayos ang mgamagkatugma sa tulang napakinggan naglalarawan ng dami at bilang ng pamagat ng kuwento salitang nagsasabi ng dami o bilang mga bagay o tao
17
18
19
20
21
22
23
24
25 6
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat Nasasagot ang mga tanong tungkol Nagagamit sa pangungusap ang Napagsusunud-sunod ang mga Nagagamit ang malalaking titik sasa alamat na napakinggan mga salitang naglalarawan pangyayari sa kuwento sa tulong ng simula ng pangalan ng tao at lugar; larawan ngalan ng guro, prinsipal, magulang Nasasagot ang mga tanong tungkol Natutukoy ang mga salitang Napagsusunud-sunod ang mga Nagagamit ang malaking titik sasa kuwentong napakinggan nagsasaad ng pook/lugar pangyayari sa kuwento sa tulong simulang pangungusap o panuto mga pamatnubay na tanong Naisasagawa ang mga panutong Natutukoy ang mga salitang Nakasusunod sa panutong Nagagamit ang malaking titik sanapakinggan nagsasaad ng panahon nakalimbag simulang pangalan ng mga araw Nasasabi ang katangian ng tauhan Nakikilala na ang mga ngalan ng Nasasabi ang mga katangian ng mga Nagagamit ang malaking titik samula sa kuwentong napakinggan araw at buwan ay nagsasabi ng tauhan simulang pangalan ng mga buwan panahon Natutukoy ang sanhi at bunga ng Nagagamit sa pangungusap ang Napag-uugnay ang sanhi at bungamga pangyayaring narinig mga ngalan ng araw at buwan bilang ng mga pangyayaring pansarili pang-abay Nauulit ang usapan ng mga tauhan Nagagamit ang mga pariralang Naiuugnay ang tauhan sa sinabi Naisusulat nang maayos ang mgasa kuwentong narinig pang-abay sa pagsasabi ng lugar o nito sa kuwentong binasa o parirala panahon napakinggan a. pangalan, paaralan, baitang
b. tirahan – barangay, bayan,
lungsod, lalawigan Naitatala ang mga sagot sa tanong Nagagamit ang at bilang salitang Natutukoy sa binasa ang mga sagot Nakasusulat ng mga parirala atbatay sa narinig na kuwento pang-ugnay ng dalawang ngalan ng sa mga tanong na literal pangungusap na may pang-ugnay tao, bagay, hayop o pook na at
Naibibigay ang sariling pahayag Natutukoy kung ang lipon ng salita Naibibigay ang sariling palagay o Nakasusulat nang padikta ng batay sa narinig na sitwasyon o ay pangungusap o di-pangungusap hula sa binasa mga salita, parirala at payak na pangyayari pangungusap Naibibigay ang paksa ng narinig na Nakabubuo ng mga payak na Naibibigay ang paksa ng tula Nakasisipi ng mga linya ng tula otula pangungusap tugma at ng talatang may 2-3 pangungusap Naibibigay ang mga kaisipan Nagagamit ang mga payak na Naibibigay ang mga kaisipan na Nagagamit ang malalaking titik atsa kuwentong narinig pangungusap sa pagsasalaysay inihahatid ng binasa bantas na tuldok sa pagsulat ng
26
27
28
29
30
31
32
33
34
7
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat mga pangungusap na pasalaysay Naibibigay ang sariling wakas batay Nakabubuo ng mga pangungusap na Naibibigay ang angkop na wakas sa Nagagamit ang bantas na pananong sa kuwentong narinig patanong kuwento sa pagsulat ng mga pangungusap na patanong Natutukoy ang katangian ng tauhan Nakabubuo ng mga pangungusap na Naibibigay ang katangian ng tauhan Nagagamit ang malalaking titik atbatay sa narinig na sitwasyon pautos/pakiusap ayon sa ginawa nito tuldok sa pagsulat ng mga pangungusap na pautos/pakiusapNaibibigay ang sariling karanasan Nakabubuo ng mga pangungusap na Naiuugnay ang binasa sa sariling Nagagamit ang malalaking titik atkaugnay ng narinig na kuwento padamdam karanasan bantas na padamdam sa pagsulat ng mga pangungusap na pa- damdamNapaghahambing ang mga tauhan Naiuugnay ang binasa sa sariling Nakasusulat ng mga pangungusapmula sa kuwentong narinig karanasan na walang ay at may ayNauulit ang mahahalagang Nakabubuo ng mga pangungusap sa Naibibigay sa 3-5 pangungusap ang Nakasusulat ng maikling talata pangyayari mula sa kuwentong karaniwan at kabalikang anyo buod ng kuwento tungkol sa sarili, pamilya at tahanan narinig nang maayos at may wastong palugit Nakasusunod sa hakbang ayon sa Nagagamit ang mga uri ng Nakasasagot sa mga tanong batay Nakabubuo ng kard para sa iba’t direksyong narinig pangungusap sa pagpapahayag sa mapa o grap ibang okasyon: bertdey, Pasko,
Bagong Taon, Araw ng mga Puso, Ina, Ama, atbp.
35
36
37
38
39
40
8
IKALAWANG BAITANG
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat Natutukoy ang iba't ibang huni/ingay Nagagamit ang magagalang na Nakababasa nang may wastong Naisasagawa ang maayos na pag-na ginagawa ng mga hayop pananalita sa pagbati galaw/hagod ng mata mula hawak ng lapis sa pagsulatNasasabi ang dinaramdam o Hal. Magandang umaga/hapon kaliwa-pakanan, itaas, pababa Naisasagawa ang maayos na pag-mensaheng ibig ipaalam ng mga Kumusta po kayo? upo sa pagsulat at malinis na paraanhayop sa tao ng pagsulat Natutukoy ang iba't ibang tunog ng Nagagamit ang magagalang na Nakababasa nang may wastong Nakasisipi ng pangungusap na maymga sasakyan panalita sa pagpapakilala/ paglilipon ng salita wastong anyo at hugis ng titikNasasabi ang kahulugan ng iba't pagtanggap ng panauhin ibang pagpapatunog ng sasakyan Hal. Ako si _______. (pagpapatabi, pagtawag ng sasakay, Anong pangalan mo? atbp.) Tuloy po kayo. Umupo po kayo. Nagagaya ang tunog ng mga Nagagamit ang magagalang na Nakababasa ng mga bagong salita Naisusulat nang pantay-pantay sa instrumentong napakinggan panalita sa paghingi ng pahintulot sa unang kita guhit ang mga titik ng salita/pangu-Naiuugnay ang tunog na Hal. Maaari po bang______. ngusapnapakinggan sa instrumentong Makikiraan po. pinagmulan ng tunog Nakikilala ang iba't ibang Nagagamit ang magagalang na Nababasa ang mga nakalimbag na Naisusulat nang palimbag ang mgakumbinasyon ng mga pantig na pantawag sa tao ngalan ng tao, pook pangungusap nang may wastongnagbibigay ng tunog Hal. Mang, Aling, Dr.,G. Hal. bayani-Jose Rizal pagitan ang mga titik/salita Nasasabi nang may pagmamalaki parke-Rizal Park Nagagamit ang malalaking titik sa ang ilang impormasyon tungkol sa simula ng mga salitang pantawag sarili Nakapagbibigay ng iba't ibang Nagagamit nang wasto ang ngalan Nababasa ang mga salita, parirala o Nagkakaroon ng kasanayan sahalimbawang kumbinasyon ng mga ng tao, hayop, bagay, o pook na pangungusap na nababasa sa ba- pagsulat nang kabit-kabit pantig tangi sa lipunang kinabibilangan tayang aklat, pantulong na aklat, Nakagagawa ng pataas-pababang atbp. guhit (push and pull) Natutukoy ang mga salitang binuo Natutukoy ang tanging ngalan ng Nababasa ang bagong salita sa tu- Nakagagawa ng pataas na ikot (in-ng pinagsamang pantig na narinig tao, bagay, hayop, pook long ng larawan o tunay na bagay direct oval at pababang ikot (direct
1
2
3
4
5
6
9
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat Hal. ak-lat (pangngalang pantangi) oval) akda Nagagamit ang malaking titik sa aklat simula ng tanging ngalan ng tao, ba- akma gay, hayop, o pook Natutukoy ang mga salitang Natutukoy ang karaniwang ngalan Nababasa ang bagong salita sa tu- Naisusulat nang kabit-kabit ang mga magkapareho ang tunog sa unahan tao, bagay, hayop, pook long ng hugis o anyong salita titik ng alpabeto na may pailalim na (pangngalang pambalana) kurba Hal. u, w, iNatutukoy ang mga salitang magka- Nagagamit ang angkop na pananda Nababasa ang mga salitang may Naisusulat nang kabit-kabit ang mga pareho ang tunog sa hulihan para sa tangi/karaniwang ngalan ng kambal-katinig titik ng alpabeto na may paibabaw na tao, bagay, hayop, o pook Hal. kl-klase kurba gr-grupo Hal. a, m, n, x Natutukoy ang mga salitang magka- Nagagamit ang mga pangngalang Nababasa ang mga salitang may Naisusulat ang mga tugma mula sa tula o tugmang pambabae, panlalaki, o walang diptonggo maliliit na titik ng alpabeto na may narinig kasarian ay, oy paikot na kurba ey, uy Hal. l, h, k aw, iw Natutukoy ang naiibang salitang Naibibigay ang angkop na Natutukoy ang magkatulad na Naisusulat nang kabit-kabit ang mga narinig pangngalang tao, bagay, hayop, o pantig sa dalawa o higit pang salita maliliit na titik ng alpabeto na may pook ayon sa larawan o sitwasyon Hal. mangga, gamot, buntot panggatong Hal. j, g, fNakasusunod sa maikling panutong Natutukoy sa pangungusap ang Nakapagpapalit ng pantig upang Naisusulat nang kabit-kabit ang mga napakinggan mga salitang panghalili sa makabuo ng bagong salita maliliit na titik ng alpabeto na may pangngalan Hal. panga-bunga dalawang kurba Nasasagot ang mga tanong batay sa Hal. a, g, s binasa Nasasagot ang mga tanong tungkol Nagagamit nang wasto ang mga Nakakakuha ng kilalang salita sa Naisusulat nang maayos angsa detalye ng kuwentong narinig salitang panghalili sa pangalan ng loob ng isang mahabang salita malalaking titik ng alpabeto na may tao Nasasagot ang mga tanong tungkol kurba Hal. ako, ikaw, siya, kami, kayo, sila sa detalye ng binasa Hal. B, C, D, G, P, ONauulit ang dayalog o usapan sa Nagagamit nang wasto ang mga Nababasa ang mga salitang Naisusulat nang maayos angkuwentong napakinggan salitang panghalili sa pangalan ng bumubuo ng salitang-tambalan malalaking titik ng alpabeto bagay/hayop Hal. bungangkahoy Hal. M, N Hal. ito, iyan, iyon bunga, kahoy Nababasa ang usapan ng tauhan sa kuwento
7
8
9
10
11
12
13
10
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat Nasasabi ang mga tauhan mula sa Nagagamit nang wasto ang mga Nakapagbibigay ng mga salitang Naisusulat nang maayos angnarinig na kuwento salitang panghalili sa pangalan ng pareho ang kahulugan malalaking titik ng alpabeto pook/lugar Hal. masaya-mali- Hal. T, J Hal. dito, diyan, doon gaya Natutukoy ang tauhan sa kuwento Nasasabi ang mga katangian ng Nagagamit nang wasto sa Nakapagbibigay ng mga salitang Naisusulat nang maayos angmga tauhan ayon sa narinig na pangungusap, at usapan, ang mga magkasalungat ang kahulugan malalaking titik ng alpabetokuwento panghalip Hal. mahirap, madali Hal. G, H, E Naibibigay ang katangian ng mga tauhan Nasasagot ang mga tanong mula sa Natutukoy ang mga salitang kilos na Napipili ang mga salitang magkaka- Naisusulat nang maayos angpinakinggang kuwento ipinahihiwatig ng kilos o galaw ugnay malalaking titik ng alpabeto Laging nagtatanong ng Ano, Bakit, Nasasagot ang mga tanong na Hal. J, Y, Z Paano tungkol sa mga bagay-bagay Bakit, Paano Naitatala ang mga detalye mula sa Natutukoy ang salitang kilos sa Nababasa nang wasto ang mga sali- Naisusulat nang maayos ang ibapinakinggang kuwento pangungusap tang may 't, 'y na pang-ugnay pang malalaking titik ng alpabeto Natutukoy sa binasa ang sagot Hal. L, T, E sa mga tanong na Ano,Sino, Saan, Kailan Nauulit ang mga pangyayari mula sa Nakapagbibigay ng pangungusap na Napapangkat-pangkat ang mga Naisusulat nang maayos ang ibakuwentong napakinggan nagsasabi ng kilos na ipinakikita sa salitang magkakaugnay pang malalaking titik ng alpabeto larawan o ginagawa Napagsusunud-sunod ang mga Hal. U, V, W pangyayari sa tulong ng larawan
Naisasalaysay na muli ang Nagagamit sa pangungusap ang Napagsusunud-sunod ang mga Naisusulat nang maayos ang ibakuwentong napakinggan mga salitang kilos salita ayon sa alpabeto (unang titik) pang titik ng alpabeto Napagsusunud-sunod ang mga Hal. S, G pangyayari sa tulong ng mga pamatnubay na tanong Nasasabi ang pangunahing diwang Naibibigay ang angkop na salitang Naibibigay ang mga salitang Nakasisipi nang maayos ng mgakuwentong napakinggan kilos para sa larawan o sa sitwasyon magkaka-ugnay salita, parirala na nakasulat nang
14
15
16
17
18
19
20
11
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat Nasasabi ang pangunahing diwang kabit-kabit isinasaad ng kuwento Nasasagot ang mga tanong mula sa Natutukoy ang mga salitang Nasasagot ang mga tanong mula sa Naisusulat nang kabit-kabit ang mgatulang napakinggan naglalarawan ng katangian ng tao, binasang tula salitang naglalarawan hayop, bagay, pook Nasasabi ang pangunahing diwa ng Nagagamit nang wasto sa Naibibigay ang pangunahing diwa Naisusulat nang kabit-kabit ang mgainihahatid ng tulang napakinggan pangungusap ang mga salitang na inihahatid ng tula salitang naglalarawan naglalarawan ng kulay ng mga bagay Nakasusunod sa panutong Nagagamit nang wasto sa Nakasusunod nang wasto sa Naisusulat nang kabit-kabit ang mganapakinggan pangungusap ang mga salitang panutong nakasulat maikling panuto naglalarawan ng hugis at laki ng mga bagay Naibibigay ang angkop na pamagat Nagagamit nang wasto sa Nakapagbibigay ng angkop na Naisusulat nang wasto ang mgang narinig na babasahin pangungusap ang mga salitang pamagat sa binasa pamagat naglalarawan ng bilang o dami ng mga bagay Nasasabi ang paksang talata na Nagagamit sa pangungusap ang Natutukoy ang paksang Nagagamit ang malaking titik atnarinig mga salitang naglalarawan ng pangungusap ng talata wastong bantas sa pagsulat ng katangian ng tao, hayop, bagay o talata nang kabit-kabit pook Naibibigay ang sanhi o bunga ng Napaghahambing ang katangian ng Natutukoy ang sanhi o bunga ng mga Nagagamit nang wasto ang tuldokpangyayaring narinig tao, hayop, bagay o pook pangyayari sa hulihan ng mga salitang dinaglat Mapanuring nakapagmamasid ng Hal. Bb. G. Gng. mga bagay sa paligid Nasasabi ang sanhi o bunga ng mga Nagagamit sa pangungusap ang Nakapagbibigay ng sanhi o bunga ng Naisusulat nang kabit-kabit ang mgapangyayari mga ngalan ng araw at buwan bilang mga pangyayari ngalan ng araw at buwan pang-abay Naibibigay ang katangian ng mga Nagagamit ang mga pang-abay na Nakapaglalarawan ng tauhan batay Naisusulat nang kabit-kabit ang mgatauhan batay sa narinig na usapan naglalarawan ng lugar sa sa ginawa o kilos pang-abay na naglalarawan ng lugar
21
22
23
24
25
26
27
28
12
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat pangungusap o usapan Nasasabi ang lugar at panahon na Nagagamit ang mga pang-abay na Naibibigay at nailalarawan ang Naisusulat nang kabit-kabit ang mgabinanggit sa kuwentong narinig naglalarawan ng panahon sa tagpuan ng kuwento pang-abay na naglalarawan ng pangungusap o usapan tauhan Nakapagbibigay ng angkop na Nagagamit ang mga pariralang Nakapagbibigay ng angkop na Naisusulat nang kabit-kabit ang mgawakas sa narinig na kuwento pang-abay sa pangungusap wakas sa kuwento pariralang pang-abayo pangyayari Nagagamit ang mga katagang Naibibigay ang sariling hula o Naisusulat nang kabit-kabit ang mgaNaibibigay ang hula o palagay sa pang-ugnay ng mga salita sa palagay sa mga pangyayari sa parirala at pangungusap na maynarinig na pangyayari pangungusap kuwento pang-abay na at at ay -at -ay Natutukoy ang bunga ng mga Nagagamit ang na at ng bilang pang- Nasasabi ang magiging bunga o Naisusulat nang kabit-kabit ang mgapangyayaring narinig angkop sa pangungusap kalalabasan ng mga pangyayari pangungusap na may pang-angkop na na at ng Naisasalaysay na muli ang Nakikilala at nakapagbibigay ng Naisasaayos ang mga pangyayari Nagagamit ang malaking titik atkuwentong narinig halimbawa ng pangungusap na sa kuwento ayon sa wastong tuldok sa sa pagsulat ng pasalaysay pagkakasunud-sunod pangungusap na pasalaysay Nasasabi ang damdamin ng tauhan Nakikilala at nakapagbibigay ng Nasasabi ang damdamin ng tauhan Nagagamit ang malaking titik atbatay sa narinig na sitwasyon o halimbawa ng mga pangungusap sa kuwento bantas na pananong sa pagsulat ngusapan na patanong pangungusap na patanongNasasabi ang mahahalagang Nakikilala at nakapagbibigay ng Naibibigay ang mahahalagang Naisusulat nang kabit-kabit ang mgaimpormasyon mula sa balitang mga pangungusap na pautos o detalye sa balita pangungusap na pautos o pakiusapnarinig pakiusap Natutukoy ang mahahalagang Nakikilala at nakapagbibigay ng Naitatala ang mahahalagang Nagagamit ang malaking titik atimpormasyong narinig halimbawa ng mga pangungusap impormasyon na nabasa bantas na padamdam sa pagsulat na padamdam ng mga pangungusap na padam- dam Naibibigay sa limang pangungusap Nagagamit ang iba't ibang uri ng Nailalahad sa limang pangungusap Naisusulat nang kabit-kabit ang mgaang buod ng kuwento na narinig pangungusap sa ang buod ng kuwento pangungusap na pasalaysayNaibibigay ang katangian ng tauhan Pagsasalaysay Nabibigyang kahulugan ang sinabi Naisusulat nang maayos at kabit-batay sa sinabi ng mga ito Nagagamit ang ibat-ibang uri ng ng tauhan sa kuwento kabit ang mga usapan pangungusap sa ibat-ibang sitwasyon
29
30
31
32
33
34
35
36
13
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat at usapan Naipapahayag nang malaya ang sariling damdamin Nasasabi ang kaisipan o ideya na Nakapagpapalit ng mga Naibibigay ang mga kaisipan na Naisusulat nang maayos atinihahatid ng bawat saknong ng pangungusap na pasalaysay inilahad sa bawat saknong ng tula kabit-kabit ang mga pangungusap natulang narinig patungo sa patanong at vice versa patanong at pasalaysay Nasasabi ang sariling palagay Nagagamit ang mga uri ng Nasasagot ang mga tanong batay sa Naisusulat nang kabit-kabit angtungkol sa narinig na teksto pangungusap sa pagbabalita o pag- mapa o grap mga impormasyong nasa mapa o bibigay ng impormasyon grap
IKATLONG BAITANG
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat Nabibigyang kahulugan ang mga Nagagamit ang angkop na Naisasagawa ang wastong paraan Nagagamit ang malalaking titik sahuni/ingay na ginagawa ng mga pananalita sa pagbati, pagpapa- ng pagbasang pabigkas/tahimik na simula ng magagalang na hayop na maamo o mabangis kilala, pagtanggap ng panauhin, angkop sa baitang gaya ng wastong katawagan, pantanging ngalan ng paghingi ng pahintulot hagod ng mata, katamtamang lakas tao, atbp. ng boses, wastong paglilipon ng salita, atbp. Natutukoy ang ingay/ugong ng Nagagamit ang wastong paraan at Naisasaayos ang mga pantig upang Nagagamit ang malalaking titik samabibilis/mapanganib na sasakyan angkop na pananalita sa makabuo ng bagong salita ngalan ng araw, buwan, pagdiriwang, pagtatanong/ pagbibigay ng Natutukoy ang mahahalagang pangalan ng Maykapal, atbp. direksyon detalye sa kuwento tulad ng katangian ng mga tauhan atbp. Napahahalagahan/nagagaya ang Nagagamit ang wastong pananalita Nakikilala at nababasa nang mabilis
1
2
3
37
38
14
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat tunog ng mga instrumentong sa paghingi ng paumanhin/pakikiusap ang mga salitang iisa ang baybay pangmusika ngunit magkaiba ang diin Nasasagot ang mga tanong na sino, saan, alin, kailan Nabibigkas nang wasto ang mga Nakapagsasalaysay ng kuwento nang Nakapagbibigay ng mga salitang Nagagamit ang malaking titik sasalitang may i/e at o/u may pagkakasunud-sunod at may magkakatulad na pantig at pagsulat ng mga pangngalang gumagamit nang wasto at angkop na nakabubuo ng bagong salita mula sa pantangi, simula ng pangungusap, salita mga pantig pamagat, sa pagsulat ng talata Natutukoy ang katangian ng pangunahin at pangalawang tauhan batay sa kanilang salita at kilos Nabibigkas nang wasto ang mga Naisasakilos/nagagaya ang mga Nababasa nang mabilis ang mga Naisusulat ang tamang bantas nasalitang diptonggo na napakinggan sinabi ng tauhan salitang may diptonggo panapos sa pangungusap Napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa tulong ng larawan at naisasalaysay na muli sa tulong ng pamatnubay na tanong Nabibigkas nang wasto ang mga Nagagamit nang wasto sa Napagsusunud-sunod ang mga Nakasusulat ng talatangsalitang may kambal katinig o pangungusap ang mga pangngalan salita ayon sa bagong alpabeto nagsisimula sa paksang pangu-klaster hanggang sa unang dalawang titik ngusap Natutukoy ang paksang pangungusap sa talata Nakasusunod nang wasto sa mga Natutukoy ang salitang ugat at mga Nagagamit ang angkop na bantaspanutong napakinggan panlaping bumubuo sa salita sa mga pangungusap na nasa talata Naibibigay/Nahihinuha ang angkop na pamagat sa paksa/talata Nakasasagot sa mga tanong tungkol Nagagamit ang mga uri ng Nakikilala ang mga salitang Nagagamit ang kuwit, gitling sasa kuwento/tulang napakinggan pangungusap ayon sa tungkuling nakapaloob sa mahabang salita pagsulat ng mga pangungusap pasalaysay, pautos, patanong, Natutukoy ang posisyon ng paksang padamdam sa pagsasalaysay ng pangungusap sa talata sariling karanasan Naisasakilos ang nagustuhang Natutukoy at napag-uuri-uri ang mga Natutukoy ang magkakatugmang Natutukoy ang mga sangkap/bahagibahagi ng napakinggang tula o pangngalan ayon sa kailanan, salita sa tula ng liham pangkaibigan at naisusulat
4
5
6
7
8
9
15
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat kuwento kasarian at katangian Napipili ang mga detalyeng sumu- ang mga halimbawa nito suporta sa pangunahing diwa Naisasalaysay ang magandang Nagagamit ang wastong Nakababasa ng mga hiram na salita Nakasusulat ng liham nabahagi ng kuwentong napakinggan salita/pananda sa pagpapahayag ng sa biglang-tingin nagbabalita, humihingi ngNakapagpapakita ng kasiyahan sa pagmamay-ari Napagsusunud-sunod ang mga paumanhin, atbp.pakikinig ng mga kuwento tungkol ni/niya ideya sa kuwento/seleksyon sa sariling kultura kay/kina ng/ng mga Natutukoy sa pahayag na Nagagamit ang wastong Nakabubuo ng salita sa tulong ng Nakasusulat ng mga pangungusapnapakinggan kung nagsasaad ito ng salita/pananda sa pagpapahayag ng panlapi na nakaugnay sa mga larawan onakaraan, kasalukuyan, hinaharap pagmamay-ari ni/niya, kay/kina, ng/ng Nabibigyang paliwanag ang mga graphics mga tanong na bakit at paano
Nasasagutan ang mga tanong mula Nagagamit nang wasto sa Nakikilala ang mga salitang Nakapagtatala ng mga salitangsa napakinggang teyp, pahayag, pangungusap ang mga salitang ini- magkakasingkahulugan magkasingkahulugan, mag-atbp. hahalili sa pangalan ng tao Nabibigyang hinuha ang mga kasalungat pangyayaring pinag-uugnay ng sanhi at bunga Nakabubuo ng tanong tungkol sa Nagagamit sa pangungusap ang Nakabubuo ng magkatugmang Napupunan ang balita, ulat, diyalogonapakinggang teksto mga salitang nagtuturo ng lugar - ito, salita sa tulong ng pahiwatig na ng mga panghalip na nagtuturo ng iyan, iyon, dito, diyan, doon larawan lugar Naibibigay ang angkop na sanhi/bunga sa nakalahad na pangyayari Nakikilala ang mga pahayag na Nagagamit sa pangungusap ang Naipaliliwanag ang mga Nakasusulat ng buod ng isangnagsasaad ng sanhi at bunga mga salitang nagpapahayag ng babala/patalastas na makikita sa pangyayaring pinag-ugnay ng sanhi pag-aari - akin/ko, iyo/mo, daan at ibat-ibang lugar at bunga kanya/niya Naibibigay ang mga pangyayaring pinag-uugnay ng sanhi at bunga Natutukoy sa napakinggang teksto Nagagamit ang mga panghalip na Nababasa nang mabilis ang mga Naisusulat ang pangalan ng awtor,ang mga pahayag na nagsasaad ng pananong - ano/sino, saan/nasaan; salitang hiram o hinango sa ibang pamagat at tagapaglimbag ng aklat
10
11
12
13
14
15
16
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat iba't ibang damdamin - tuwa, lungkot, ilan, kailan, alin wika galit Natutukoy ang mga bahagi ng aklat tulad ng talaan ng nilalaman, atbp. Nabibigyang kahulugan ang mga Nagagamit sa pangungusap ang Nabibigyang hinuha ang mga Nakasusulat ng talata tungkol sapahayag na napakinggan mga panghalip na isahan at salitang magkasingkahulugan sariling karanasan na ginagamit ang pangmaramihan Nabibigyang kahulugan ang mga iba't ibang uri ng panghalip pahayag na patula Naisasalaysay ang buod ng Nagagamit sa pangungusap ang Nakapagbibigay ng mga salitang Naisusulat ang mga pangungusapnapakinggang teksto sa sariling mga pandiwang nagsasaad ng kilos magkasalungat na nagsasaad ng mga pang-pangungusap na naganap, nagaganap at Natutukoy ang uri ng sanggunian na yayaring nakalarawan magaganap pa mapagkukunan ng impormasyon
Naibibigay ang paksang diwa ng Nasusuri ang pagkakaiba ng mga Nasasabi ang kahulugan ng salita Naisusulat ang idiniktang buod ngmga bahagi ng awit/tula/kuwento salitang nagbabago ng anyo ayon ayon sa gamit sa pangungusap salitana napakinggan sa aspekto Natutukoy ang uri ng sangguniang gagamitin batay sa impormasyong hinahanap Natutukoy ang damdamin ng tauhan Nakapagsasalaysay ng Nakabubuo ng mga bagong salita Nakasusulat ng patalastas/postersa napakinggang dayalogo/kuwento nabasa/napakinggang kuwento na mula sa panlapi na ginagamit ang pandiwa tungkol ginagamit ang iba't ibang aspekto Nabibigyang hinuha ang kalalabasan sa mga napapanahong isyu ng ng mga pahayag/pangyayari na lipunan binasa Naisasadula ang madamdaming Nagagamit nang wasto ang iba't Nasusuri kung ang mga salita ay Nakasusulat ng maiklingbahagi ng napakinggang da- ibang aspekto ng pandiwa sa nagsasaad ng kilos o ngalan kathambuhayyalogo/kuwento pagsasalaysay ng sariling Nabibigyang wakas ang hindi tapos karanasan, talambuhay, atbp. na pahayag/kuwento Napagsusunud-sunod ang mga Nagagamit sa pangungusap ang Nasusuri ang mga salita ayon sa Naisusulat ang buod ng binasangideya, pangyayari sa napakinggang mga salitang nagsasabi kung saan, panlapi, salitang-ugat kuwentokuwento kailan, nangyari ang kilos Naibibigay ang kahulugan at pagkakaiba ng opinyon sa katotohanan Naisasalaysay ang napakinggang Nakikilala ang ngalan ng araw at Natutukoy ang kahulugan ng Naisusulat ang idiniktang ngalan ng
16
17
18
19
20
21
22
17
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat kuwento ayon sa pagkaka- buwan na nagsasabi ng panahon matatalinghagang salita sa teksto araw at buwan na nasa sunud-sunod Nakapagbibigay ng palagay tungkol pangungusap sa maaaring kalalabasan ng pangyayari sa kuwentong binasa Naitatambal sa angkop na larawan Nakikilala ang mga pariralang Naibibigay ang angkop na salita Nakasusulat ng karanasan naang napakinggang mga pahayag pang-abay na nagsasaad ng para sa inilalarawang pahayag ginagamitan ng pang-abay lugar/pook Nakapagbibigay ng angkop na
wakas sa kuwento
Natutukoy ang mga salitang Napag-uuri-uri ang mga pang-uring Napagsusunod-sunod ang mga sa- Naisusulat nang malinaw at wastoginagamit sa paglalarawan ng tao, naglalarawan ng tao, hayop, bagay, lita ayon sa bagong alpabeto ang mga salita/pangungusap nabagay, gawa, o pangyayari pook hanggang sa unang tatlong titik sinisipi o dinidikta Nakikilala ang kasingkahulugan ng salita sa pamamagitan ng gamit nito sa pangungusap Naitatala ang mga salita mula sa Nagagamit sa pangungusap ang Nababasa nang mabilis ang mga Nakasusulat ng mahabang talatangnapakinggang teksto ayon sa: mga pang-uring nagsasaad ng katawagan, patalastas, babala, naglalarawan sa 5 o higit panga) mga salita kaugnay ng pandama kulay, bilang, laki, hugis, dami pangyayari pangungusapb) mga salitang kaugnay sa katangian ng hayop, tao bagay Nabibigyang pamagat ang mga damdamin ideyang pinagpangkat-pangkat Natutukoy ang mga angkop na Nakapaghahambing ng katangian ng Nakabubuo ng magkatugmang Nakakasulat ng liham pangkaibigansalitang napakinggan na nag- tao, hayop, bagay, pook na salita na naglalarawan ng tao, pook, napapahayag ng- ginagamit ang mas, lalong, higit na Nakabubuo ng palagay tungkol sa nakitaa) pakikiramay mga pangyayaring totoo/di b) pagbati kapani-paniwala c) pasasalamat Natutukoy sa mga napakinggang Nagagamit ang mga pang-uri sa Nakikilala ang mga pahayag na may Nakasusulat ng liham paanyaya/ opahayag/tulaang mga angkop na pangungusap/talata na patambis na kahulugan pagtanggap ng paanyayaekspresyong nagpapahayag ng naglalarawan ng tao, hayop, bagay, Nakasusunod sa mga panutong damdamin pook nakalimbag Nakapaghahambing ng katangian ng Nakikilala ang mga salitang iisa ang Nagagamit ang mga angkop na
23
24
25
26
27
18
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat tao, bagay/pook na ginagamit ang baybay ngunit magkakaiba ng bantas, malaking titik sa pagsulat pang-uri sa iba't ibang kaantasan kahulugan ng iba't ibang uri ng liham pang- Nailalapat sa tunay na buhay ang kaibigan pangyayaring nabasa Naipapaliwanag ang mga Natutukoy sa pangungusap ang Napipili ang mga salitang/pariralang Nakasusulat ng mga bugtong nasalawikaing napakinggan mga pariralang pang-abay may kaugnayan sa nasa larawan may pang-abay Nahihinuha ang mga pangyayaring di-tuwirang nasasaad sa kuwento Naitatambal sa napakinggang mga Nagagamit sa pagsasalaysay ang Nabibigyang-kahulugan ang mga Nakasusulat ng mga salawikaingmunting pangyayari ang angkop na mga pariralang pang-abay babala/patalastas may pang-abaysalawikain Nasasagot ang mga tanong tungkol sa impormasyong nasa grap, tsart, at mapa Naisasalaysay ang buod ng Nagagamit ang mga panandang ay Natutukoy ang kahulugan ng salita Naisusulat ang mga detalye sanapakinggang balita/ulat at pang-angkop na na, ng, at g sa sa tulong ng mga pahiwatig na salita binasang pangyayari na ginagamit pangungusap sa loob ng pangungusap ang mga pang-angkop Naibibigay ang mga detalyeng sumusuporta sa paksang diwa ng talata Naibibigay ang mga sanhi/bunga ng Nakabubuo ng iba't ibang uri ng Nakikilala ang kahulugan o salita sa Nakasusulat ng talata naisang pangyayaring napakinggan pangungusap ayon sa tulong ng katuturan ginagamitan ng iba't ibang uri ng tungkulin-pasalaysay, pautos, pata- Naisasagawa ng isang puntong ba- pangungusap at angkop na bantas nong, padamdam langkas ang binasang kuwento sa katapusan nito Nabibigyan ng pamagat ang Nakakagawa ng usapan tungkol sa Nakasasali sa mga laro tungkol sa Nakasusulat ng usapan nanapakinggang maikling pangyayari isang paksa na ginagamit ang iba't pagbibigay-kahulugan ginagamit ang iba't ibang uri ng ibang uri ng pangungusap Naigagawa ng lagom ang isang pangungusap puntong balangkas na pinagbatayan Nabibigyang hinuha ang mga Nakakasali sa isa- Napagsusunud-sunod nang paalpa- Nagagamit ang mga salitang maynapakinggang di-tuwirang han/pangkalahatang bigkasan beto ang mga salitang may klaster klaster sa pagsulat ng ulat/pangyayari tungkol sa isang paksang pinag- balita/pangyayari aralan Nakakalahok sa mga gawaing Nagagamit ang mga bahagi ng aklat
28
29
30
31
32
33
34
19
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat nakalilinang sa mapanuring pag-iisip ayon sa pangangailangan at nasasabi ang impormasyong nasa bahagi nito
Naisasakilos ang mga napakinggan, Nakapagpapahaba ng mga salita sa Naisusulat sa talata ang ipinahayag nabasa, napanood na patalastas, tulong ng panlapi sa tsart o grap tungkol sa mga dayalogo o usapan/madamdaming Nasasagot ang mga tanong sa kaganapang nangyayari sa pama- pangyayari tulong ng mapa, grap, tsart yanan Naitatala ang mga detalye sa Nagagamit ang mga pahayag sa Natutukoy ang magkakaugnay na Nasasagutan ang mga datos sa pag-napakinggang balita pagbibigay-katuwiran na maaaring salita pupuno ng ID, atbp. sumasang-ayon o di-sumasang-ayon Nagagamit nang lubusan ang mga pinagkukunang impormasyon sa pamayanan: aklatan, museo, reading center, mga propesyonal, karaniwang tao Nakukuha ang paksang-diwa ng Nagagamit ang mga pahayag na kai- Natutukoy ang kahulugan ng mga patalastas sa TV o radyo langan sa isang pulong pampaaralan matalinghagang pahayag sa tulong ng dating kaalaman Nakabubuo ng sariling palagay tungkol sa binasa Naitatala ang mga nagpapatunay sa Nagagamit ang mga salitang Nagagamit ang mga pahiwatig sa Naisusulat nang padikta angdiwang inihahatid ng patalastas kailangan upang makuha ang pagsasagot sa palaisipan patalastas, anunsyo, poster, liham pagsang-ayon ng iba tungkol sa Nakikilala ang pagkakaibang paanyaya isang isyu/paksa/patalastas katotohanan at opinyon tungkol sa binasa Nagagamit ang mga nabasang kanais-nais na solusyon/komento sa pahayagan o mga aklat at iniaayon dito ang sariling pamumuhay Nabibigyang palagay ang Naipapaliwanag sa sariling Natutukoy ang kahulugan ng salita napakinggang balita, ulat, o kartun salita/halimbawa ang kahulugan ng sa pamamagitan ng gamit nito sa
35
36
37
38
39
20
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat tungkol sa isang isyu salawikain pangungusap
Natutukoy ang damdamin ng tauhan Naipapaliwanag ang paksa ng isang Natutukoy ang mga Nakasusulat ng usapan/dayalogo sa napakinggang pahayag/usapan painting/pintura, pelikulang kasingkahulugan/kasalungat ng na ipinapahayag ng mga larawan napanood, napakinggang tula salita sa tulong ng laro Nababasa nang may damdamin ang tula/usapin/maikling tagpo
IKAAPAT NA BAITANG
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Napapakinggan ang karanasang Naisasalaysay ang sariling karanasan Nabibigyang kahulugan ang salitang Nakasusulat ng mga kaugnay ng mga tunog kaugnay ng mga tunog na napaking- iisa ang baybay ngunit magkaiba ang pangungusap/talata tungkol satulad ng babala ng bagyo, gan diin: pito-pito, buhay-buhay, pala-pala, karanasan kaugnay ng tunog na kampana ng simbahan at Nagagamit ang mga salitang sala-sala napakinggannaiuugnay sa sariling karanasan ang ginagamit sa pagbibigay direksyon Nagagamit ang malalaking titik samga tunog pantanging ngalan, magagalang na katawagan, pagdiriwang at simula ng pangungusap Napapakinggan at nabibigkas ang mga Nabibigkas ang mga salitang ginamit Nabibigyang kahulugang literal ang Nakasusulat ng mga paglalarawansalitang kaugnay ng paksa sa pahayag na napakinggan mga tambalang salita:silid-aralan ng mga tauhang nabasa sa kuwentoNatutukoy sa mga salitang Nauuri ang mga pangungusap ayon Naibibigay ang kahulugan ng napakinggan ang nagpapahiwatig at sa gamit: pasalaysay, patanong, pa- matalinghagang salita balatsibuyas, nagbababala utos, padamdam, at ayon sa hampaslupa, hanapbuhay atbp. kayarian: payak, tambalan at hugnayan Natutukoy sa mga balitang napaking- Nasusuri sa teksto ang tambalang Naibibigay nang malinaw ang Nagagamit ang iba't ibang bantas sagan ang mga salitang nagpapahayag pangungusap bilang mga mahahalagang detalye pangungusap: tuldok, tandang
40
1
2
3
21
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat ng pagsang-ayon at pagsalungat pinagsamang mga sugnay na Naibibigay ang mga katangian ng pananong, tandang padamdam parehong makapag-iisa tauhan sa kuwento Nakasusulat ng maikling balita o Nabibigkas nang wasto ang narinig na Natutukoy ang mahahalagang pang- kuwento tula o awit yayari o aksyon na bumubuo sa Nakikilala ang mga salitang may dip- kuwento o balita tonggo at klaster sa tula Natutukoy ang ideya sa tula/awit na Nabibigkas nang wasto ang narinig na Naibibigay ang kasingkahulugan at Nakasusulat ng maikling buod ngnapakinggan awitin at balita kasalungat ng salita kuwentong nabasaNatutukoy ang paksa at ideya sa Nakikilala ang mga ponemang Naisasalaysay na muli ang kuwento balita o kuwentong napakinggan suprasegmental: tono, diin at antala ayon sa wastong pagka- Nakikilala at nakabubuo ng mga kasunud-sunod pares minimal na salita: pala-bala/mesa-misa Napapakinggang mabuti ang Nakabubuo ng tambalang Naibibigay ang kahulugan ng mga Nagagamit ang kuwit sapanutong angkop sa sitwasyon pangungusap mula sa dalawa o salitang kaugnay ng iba't ibang paghihiwalay ng bayan sa lalawigan,Naisasagawa ang panutong napaking- mahigit pang payak na mga pangu- asignatura, Hal. karnibal tuwirang sabi ng tauhangan ngusap Nailalarawan ang kaugnayan ng isang Nakagagawa ng panutong angkop sa tauhan sa ibang tauhan sitwasyon Natutukoy ang panaguri at simuno sa pangungusap Naiaayos ang mga pangyayari sa ku- Natutukoy ang panaguri at ang gamit Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng isang talata tungkolwentong napakinggan nito sa pangungusap sa pamamagitan ng katuturan o sa isang paksa kaugnay ngNapakinggan ang mga pariralang Natutukoy ang simuno at ang gamit depinisyon, gamit sa pangungusap pagpaparangal sa isang Pilipinopanaguri sa mga pangungusap nito sa pangungusap Natutukoy ang paksang pangungusap at ang pangunahing ideya Napapakinggan ang mga bahaging Naisasalaysay ang kuwentong Naaayos sa wastong Naisusulat ang mga pangyayari saparirala sa mga pangungusap napakinggan ayon sa wastong pagkakasunud-sunod ang mga isang kuwento nang may maayos na pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari sa kuwento pagkakasunud-sunod kaugnay ng pangyayari Natutukoy ang mga salita na mga Pilipinong maituturing na mga nagbibigay pahiwatig sa kahulugan bayani ng ibang salita sa pangungusap
4
5
6
7
8
22
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat Natutukoy ang dalawang bahagi ng Natutukoy ang kinalalagyan ng Naibibigay ang kahulugan ng salita sa Nakasusulat ng isang talatapangungusap na napakinggan panaguri at simuno sa karaniwan at pamamagitan ng kasingkahulugan, kaugnay ng nasa pamagat: di-karaniwang ayos ng pangungusap kasalungat, katuturan ng gamit, Kalikasan: Pangalagaan; pahiwatig ng mga salita (context clues) Saan Tayo Patutungo; Napipili ang detalyeng sumusuporta Pilipino, Ikarangal Mo sa pangunahing ideya Natutukoy ang iba't ibang bahagi ng Nakapagpapahayag at nagagamit ang Natutukoy ang mga salita na Nakasusulat ng maiklingpariralang napakinggan sa isang pangungusap na nasa karaniwan at nagbibigay pahiwatig sa kahulugan ng komposisyon na may 10-15komposisyon di-karaniwang ayos ibang salita sa pangungusap pangungusap Nakatulog ang bata. (Karaniwan) Napipili ang detalyeng sumusuporta Ang bata ay natutulog. sa pangunahing ideya (Di-karaniwan) Naisasalin ang karaniwang ayos ng Nakabubuo ng isang maikling pangungusap sa di karaniwang ayos komposisyon kaugnay ng alinmang nito paksa: paboritong laro, kaibigan pinakana-iibang gawain Nakapagbibigay ng ideya at kaisipan Natutukoy ang mga salitang Nakasusulat ng balita tungkol satungkol sa balitang narinig nagpapakita ng "time sequences" mga pangyayari ng pagtutulungan tulad ng simula, noon, sumunod, sa at pagkakaisa ng mga mamamayan wakas ng bansa Naibibigay ang lohikal na pagsusunud-sunod ng mga ideya sa balita/kuwento Natutukoy ang pangunahing ideya at Napag-uuri-uri ang pangngalan Natutukoy ang mga salita na Naisusulat nang wasto ang mgapaksa sa balita konkreto-tao, lapis, nagbibigay pahiwatig sa kahulugan pangunahing ideya sa seleksyong puno di-konkreto- ng ibang salita sa pangungusap binasa kaligayahan, pag-ibig Naibibigay ang pangunahing diwa ng Nagagamit nang wasto sa talata, usa- kuwento o seleksyong binasa pan at balita ang pangngalan
Natutukoy ang konteksto sa isang Nagagamit ang pangngalan bilang Natutukoy ang mga pamaksang Nakasusulat ng pamaksangusapan: paksa at/o panaguri ng pangungusap pangungusap sa seleksyong binasa pangungusap sino ang nag-uusap Guro ang babae. Mayaman ang
9
10
11
12
13
23
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat papel na ginagam- artista. panan saan at kai- Abogado ang kausap niya. lan nag-usap layu- Naglalaro si Nena. nin at paksa ng Naglalakbay ang diwa niya. usapan Natutukoy ang paksa at layunin sa Natutukoy ang gamit ng pangngalan Nagagamit ang dating kaalaman sa Nakasusulat ng mga pangunahingnarinig na usapan sa tulong ng pananda pagbibigay-kahulugan sa ibang salita sumusuporta sa pangunahing paksa Nagsulat ng tula ang bata para sa at parirala nanay sa papel. Naipapakita ang kailanan ng pangngalan isahan - ang, si maramihan - ang mga, sina Naisasagawa ang ilang panutong Nagagamit ang angkop na panghalip Natutukoy ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng sariling reaksyonnapakinggan sa pangngalang hinahalinhan ayon sa konteksto sa pangungusap sa binasang kwento ang nanay - siya Natutukoy ang detalyeng walang ng nanay - niya kaugnayan sa pangunahing diwa sa nanay - kanya ako - kami ikaw - kayo Naisasagawa ang iniuutos ng kausap Nagagamit ang isahan, dalawahan at Nagagamit nang wasto ang diksyunaryo Naisusulat ang interpretasyon oNaisasakilos ang ilang panutong maramihang anyo ng panghalip na Nakasusulat ng balangkas sa impormasyong inilalahad sanapakinggan panao sa magkakaugnay na anyong pa-paksa o pangungusap dayagram pangungusap (topical or sentence outline) Napapakinggan ang ideyang Nagagamit sa pangungusap ang Napipili nang mahusay ang angkop Naisusulat nang may wastongsang-ayon at sumasalungat isahan at maramihang anyong na kahulugan sa diksyunaryo baybay ang mga balitang napa-Natutukoy ang damdaming panghalip na patanong Natutukoy ang mga pangyayari na kinggannamamayani sa usapang sino - sino-sino pinag-uugnay ng sanhi at bunga napakinggan ano - anu-ano paano - paa-paano kailan - kai-kailan Napapakinggang mabuti ang salitang Nagagamit sa pangungusap ang Nagagamit ang angkop na bantasisusulat panghalip na paari sa pagsusulat ng idiniktang talataNatutukoy ang taong gagawa ng Nakapaglalarawan ng bagay, hayop Nakabubuo ng dayagram ng sanhi at panutong napakinggan na inaari bunga Napapakinggan ang mga pahayag Nakapagpapahayag ng sariling Natutukoy kung alin ang sanhi o Nagagamit nang wasto ang
14
15
16
17
18
19
24
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat ng pagmamalasakit sa kapwa karanasan na ginagamit ang bunga sa seleksyong binasa malaking titik sa pagsulat ng panghalip sa pakikipagkapuwa idinidiktang talata
Nakasasagot sa tanong na bakit Natutukoy ang mga pandiwa sa Naibibigay ang angkop na bunga sa Naisusulat ang mga pangyayaring tungkol sa seleksyong napakinggan seleksyong binasa inilahad na sanhi may sanhi at bunga sa binasang Nasusuri ang iba't-ibang anyo ng Naibibigay ang angkop na sanhi sa seleksyon pandiwa batay sa aspekto na ganap inilalahad na bunga na ang kilos - naglaba ginaganap ang kilos - naglalaba gaganapin pa ang kilos - maglalaba Nakagagawa ng dayagram ng Natutukoy ang mga panlaping Naipapakita sa dayagram ang Nakasusulat ng interpretasyon saugnayang sanhi at bungang ginagamit sa pagbuo ng pandiwa ugnayan ng sanhi at bunga dayagram ng sanhi at bunganakalahad sa seleksyong panlaping makadiwa-um-, mag-, Nakabubuo ng mga angkop na tanong napakinggan makapag-, -in, -an kaugnay ng dayagram Nakapagsasalaysay ng karanasan na ginagamit nang wasto ang mga pandiwa sa iba,t-ibang aspekto Nagagamit ang mga pang-uri sa Nagagamit ang dating kaalaman sa Natutukoy ang iba't-ibang liham na paglalarawan ng tao, bagay, lugar at pagbibigay-kahulugan sa ibang salita pangkaibigan pangyayari at parirala Nakapagpapahayag ng damdamin ng Nakikilala ang opinyon at katuwaan at kalungkutan sa mga katotohanan bilang isang uri ng pangyayari kaugnayan sa seleksyong binasa Nakikilala at nagagamit ang mga Nakapaglalarawan ng iba't-ibang Naibibigay ang kahulugan ng opinyon Nakasusulat ng liham pangkaibigansalita sa: pandama, pantingin, panlasa, at katotohanan na nagbabalita pagtanggap at pag- panghipo, pandinig, pang-amoy Napipili ang opinyon, katotohanan sa Nakagagamit ng angkop na bantas tanggi seleksyong binasa sa mga liham pagbibigay puna/ obserbasyon panghihikayat
20
21
22
23
2425
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat Natutukoy ang mga sinabi ng tauhan Nagagamit sa magkakaugnay na Nakikilala ang mga sangkap na Nakasusulat ng liham nasa kuwentong napakinggan pangungusap ang mga nakapaloob sa pantasya nagtatanong magkasingkahulugan at Nakikilala ang katangian ng mga Nakagagamit ng malalaking titik magkasalungat na talasalitaan tauhan sa alamat, pabula, kuwentong bayan Naiguguhit ang mga paglalarawang Nakapaghahambing ng katangiang Natutukoy ang mga palarawang Nakasusulat ng liham ng narinig taglay ng tao, bagay, pook nang may pananalita sa binasa pangungumusta at pagbati moderasyon Nakapagbibigay-hinuha tungkol sa maaaring kalabasan ng mga pangyayari sa binasa Napapakinggan ang mga pahayag na Nakapaghahambing ng tao, bagay, Nasusuri kung malinaw ang ideyang Nagagamit nang wasto ang pasok atikinararangal ang sarili at kapwa pook, pangyayari sa pasukdol na nasasaad sa binasa palugit sa pagsulat ng liham Pilipino antas Nakapagbibigay ng angkop na wakas Naipagmamalaki ang magagandang sa isang kuwentong di-tapos katangian ng mga Pilipino Natutukoy ang mga pang-abay sa Natutukoy sa binasa ang karanasang Naipapahayag ang naiisip at pangungusap katulad ng naranasan ng mambabasa nadarama sa pagsulat ng liham Nauuri ang pariralang pang-abay: Naisasagawa nang wasto ang mga pangkaibigan pamanahon, panlunan o pamaraan nakalimbag na panuto sa patalastas, babala, pagsusulit, gawaing pang-upuan
Naisasagawa ang mga panutong Nauuri ang pang-abay na pamanahon, Nakikilala ang mga ma- Nakasusulat ng sagot sa isang lihamnapakinggan panlunan, pamaraan tatalinghagang salita at idyoma pangkaibigan Nakapagpapahayag na gumagamit ng Naihahambing ang detalyeng binasa matatalinghagang salita sa sa dating alam ng mambabasa paglalarawan ng isang Pilipinong Nabibigyang kahulugan ang mga nagmamalasakit sa kapuwa babalang pantrapiko sa daan Natutukoy ang mga pahayag na Nagagamit ang mga pariralang Nahihinuha ang namamayaning Nakasusulat ng pabuod atnagpapakilala ng tauhan, pangyayari pang-abay damdamin sa kuwentong binasa pasaklaw na lagom tungkol sa mgaat layon sa isang usapan at kuwento Nakapagpapahayag ng iba't-ibang Nakabubuo ng lagom sa pabuod at karanasan ng pagmamalasakit ng damdamin pasaklaw na kaayusan Pilipino sa kapuwa
25
26
27
28
29
26
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat Nakasasagot sa mga tanong sa isang Nakabubuo ng iba't-ibang uri ng mga Nakapagbibigay ng paglalahat sa Nakasusulat ng isang "narative text"interbyu tanong sa paglalahad at magkaka-ugnay na pangyayaring batay sa ginawang panayam o
pangangatwiran ng pagiging marangal \ binasa sa kuwento interbyu
na mamamayan Nakikilala ang pagkakaiba ng piksiyon sa di piksiyon Natutukoy ang napakinggang- Nagagamit ang o, at, ngunit sa Napagsusunod-sunod ang mga salita katwiran pag-uugnay ng mga pangungusap nang paalbeto pagpapasiya Nakapagpapahayag ng sariling Nagagamit ang mga pamatnubay na paniniwala katwiran salita ng diksyunaryo Nagagamit ang diksyunaryo sa paghahanap ng wastong bigkas, baybay at kahulugan ng salita Natutukoy ang mga kaisipang Nagagamit ang mga pang-angkop na Napipili ang angkop na kahulugan ng napakinggan na walang kabuluhan o na at ng salita ayon sa gamit nito sa paningit lamang pangungusap Nakapagbibigay ng pagbabago ng Nakapagpapahayag na ginagamit ang Nakikilala ang iba't-ibang bahagi ng Nakasusulat ng iniisip na ginagamitwakas sa kuwentong napakinggan mga pang-angkop at pangatnig aklat ang mga pangatnig at pang-angkop Nakabubuo ng sariling wakas sa Nakasasagot ng mga tanong tungkol kuwento sa mga impormasyong nasa iba't ibang bahagi ng aklat Natutukoy ang kahalagahan ng mga Nakapagbibigay-reaksyon sa Nabibigyang kahulugan ang Nakasusulat ng isang reaksyonimpormasyon, kaalamang narinig sa pananaw, tono, saloobin at layon ng impormasyomg nasa talaan ng radyo, napanood sa TV, nabasa sa seleksyon texto nilalaman at indeks dyaryo Naibabahagi ang mga kaalamang napakinggan Natutukoy ang reaksyong Nakapagtutulad at nakapag-iiba ng Naitatala ang impormasyong Nakasusulat ng isang lagom sanapakinggan sa binasang editoryal mga kaisipan o ideya nakukuha sa: impormasyong nakuha sa iba't talaan ng nilalaman ibang bahagi ng aklat paunang salita pahina ng karapatang sipi glosari
30
31
32
33
34
35
27
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat index Naisasadula ang madamdaming Nakagagamit ng mga ekspresyong: Nakikilala ang iba't ibang bahagi ng Nakasusulat ng balitang naiiba obahagi ng kuwentong napakinggan tuwiran at di-tuwiran pahayagan natatanging gawain o pangyayari berbal at di-berbal pamukhang pahina ng marangal at may malasakit sa editoryal mamamayan anunsyo klasipikado tanging lathalain Naisasakilos ang napakinggang Nakapagbibigay ng tala na: Nakasasagot sa mga tanong tungkol Nakasusulat ng talaarawan ngekspresyon/pahayag nasa parehong istilo sa impormasyong nasa iba't ibang sariling karanasan (paraphrasing) bahagi ng pahayagan naiibang istilo Naibabalita ang mga pangunahing Nakapagpapahayag ng balita o Nasusundan sa tamang pahina/kolum balita sanaysay na ginagamitan ng ang karugtong na balita paraphrasing Naisasagawa ang magalang na Nakabubuo ng isang reaksyon na Nabibigyang-kahulugan at katuturan Nakasusulat ng usapan/dayalogpakikinig sa kapulungang may magkakaugnay na ideya ang impormasyong nasa pahinang tungkol sa isang paksapampaaralan pang-editoryal Nakapagpapakita ng iba't ibang Nagagamit ang mga bahagi ng Nakasusulat ng reaksyon sa kolumreaksyon sa diskursong napakinggan pahayagan ayon sa pangangailangan o pitak na binasa Nakapagpapaikli ng balita, editoryal, kolum na binasa
IKALIMANG BAITANG
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Nagagamit nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig.
Nakakasagot sa mga tanong tungkol
Nagagamit sa pagpapahayag/ pagsasalaysay ang mga uri ng pangungusap ayon sa gamit
Nababasa nang mabilis ang mga salitang kaugnay ng iba’t-ibang asignatura
Naibibigay nang malinaw ang
Nagagamit nang wasto ang malaking titik sa- mahahalagang salita sa
pamagat- mga katawagang nauukol sa
36
37
38
39
40
1
28
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulatsa detalye ng ulat/balitang napakinggan
mahahalagang detalyeng ipinahihiwatig ng kuwento/balitang binasa
Maykapal- simula ng taludtod ng tula - tiyak na pangalan ng tao
Lohikal na napagsusunud-sunod ang mga ideya sa ulat/balitang napakinggan
Nakapagpapahayag ng mga ideya nang may pagkakasunud-sunod at pagkakaugnay
Natutukoy ang salitang-ugat at panlaping gamit sa salita
Natutukoy ang mga pangyayaring bumubuo sa banghay ng kuwento
Nagagamit ang angkop na bantas para sa iba’t ibang uri ng pangungusap
Naibibigay nang malinaw ang ulat sa balitang napakinggan
Nagagamit sa pagsasalaysay ang mga uri ng pangungusap ayon sa kayarian tulad ng payak at tambalan
Nakabubuo ng iba’t-ibang mahahabang salita sa tulong ng panlapi
Nakikilala ang batayan ng pagkakasunud-sunod ng mga pangyayaring ginagamit sa kuwento
Nagagamit ang panipi at kuwit sa tuwirang sinabi ng tauhan
Nakikinig at nakalalahok sa mga kapulungang pampurok/pansimbahan
Nakapagpapalawak ng mga payak na pangungusap sa pagtalakay sa pagbabagong nagaganap sa mga namamahala sa pamahalaan
Nakikilala at naipaliliwanag ang tinutukoy ng mga salitang hiram
Naisasalaysay ang kuwento ayon sa wastong pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari
Naisusulat sa wastong baybay ang mga salitang hiram at nagagamit ang mga ito sa pagsulat ng talata
Naipaliliwanag sa sariling pangungusap ang paksa ng tula/kuwento/ impormasyong narinig
Nakikilala ang sugnay na nakapag-iisa at di-nakapag-iisa sa hugnayang pangungusap
Natutukoy ang salitang-ugat at kahulugan ng tambalang salita
Naibibigay sa sariling pangungusap ang pangunahing diwa ng binasa
Naisusulat ang buod ng kuwento na gumagamit ng angkop na bantas para sa iba’t ibang uri ng pangungusap sa talata
Naibibigay ang paksa ng tula/kuwento/impormasyong narinig
Nagagamit ang mga angkop na pangatnig sa sugnay na di-nakapag-iisa
Naibibigay ang kahulugan ng salita sa pamamagitan ng kasingkahulugan
Natutukoy ang mga talatang tuwirang nagsasaad ng paksang pangungusap
Nagagamit ang tuldok-kuwit sa paghihiwalay ng mga sugnay sa hugnayan at tambalang pangungusap
2
3
4
5
6
7
29
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa PagsulatNaisasalaysay sa sariling pangungusap ang buod ng kuwentong napakinggan
Natutukoy ang mga payak na pangungusap/sugnay na nakapag-iisa sa hugnayang pangungusap
Naibibigay ang kahulugan ng salita sa pamamagitan ng kasalungat
Ipinakikilala ang mga talatang ang paksang-diin ay di-tuwirang nasasaad
Naisusulat ang iba’t-ibang uri ng pangungusap ayon sa kayarian na gumagamit ng angkop na bantas
Naisasagawa nang wasto ang tagubiling napakinggan
Nagagamit sa pagsasalaysay ang mga pangungusap
Natutukoy ang posisyon ng simuno/panaguri sa karaniwan at di-karaniwang ayos ng pangungusap
Naibibigay ang kahulugan ng salita sa pamamagitan ng katuturan
Natutukoy nang may pagkakasunud-sunod ang mga pangunahing diwang binubuo sa isang kuwento/seleksyon
Nakasusulat ng mga talatang nagsasalaysay, nagpapaliwanag at may pagkakasunud-sunod
Nakasusulat ng salaysay kaugnay ng paglaganap ng droga sa pamayanan
Nauulit sa iba ang tagubiling napakinggan
Natutukoy ang gamit ng simuno, panaguri at layon sa pangungusap at kung paano ito binubuo
Natutukoy ang mga bahagi ng pananalita na maaaring gawing panaguri/simuno
Naibibigay ang kahulugan ng salita sa pamamagitan ng gamit sa pangungusap
Naibibigay angiba’t ibang bahagi ng aklat at mga impormasyong nakapaloob sa bawat bahagi
Nakasusulat ng balita, usapan at patalastas na gumagamit ng iba’t ibang uri ng pangungusap sa karaniwan at di-karaniwang ayos
Naiuulat ang mga tagubiling napakinggan sa sariling pangungusap
Nakabubuo ng mga pangungusap na may iba’t ibang bahagi sa pagpapahayag sa sarili.
Nakakikilala/Nakabubuo ng mga pangungusap na walang paksa
Naibibigay ang kahulugan ng salita sa pamamagitan ng pahiwatig na salita
Nabibigyang kahulugan ang mga impormasyong nasa iba’t ibang bahagi ng pahayagan.
Nakasusulat ng usapan/dayalogo na ginagamitan ng mga pangungusap na walang paksa
Nakasasagot sa mga tanong tungkol sa detalye ng ulat/patalastas/kuwentong napakinggan
Napag-uuri-uri ang pangngalan ayon sa tungkulin – pantangi, pambalana, lansakan
Nagagamit ang clining o paghahati-hati ng intensidad ng kahulugan
Nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa paksa/talata
Natutukoy/nahihinuha ang mga pangunahing diwa na nakapaloob sa isang pangyayari
Nakasusulat ng mga balita, dayalogo, talambuhay, anunsyo, patalastas na gumagamit ng mga pangngalan
Nakabubuo ng banghay o balangkas tungkol sa napakinggang teksto
Nagagamit ang pangngalan bilang iba’t ibang bahagi sa pangungusap, sa mga balita, dayalog, anunsyo, talata, liham
Natutukoy ang mga salitang magkatugma at nagagamit ang mga ito sa pagbuo ng sariling tugma.
Nagagamit ang malaking titik at gitling sa pagsulat ng iba’t ibang uri ng pangngalan
8
9
10
11
12
13
30
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa PagsulatNapipili ang mga mahahalagang detalye na sumusuporta sa bawat pangunahing diwaNakabubuo ng balangkas na may dalawang bahagi
Napagsusunud-sunod ang mga ideya sa napakinggang teksto kaugnay ng pagbabago sa paligid
Napag-uuri-uri ang pangngalan ayon sa kayariang payak, maylapi, inuulit, tambalan
Naibibigay ang kahulugan ng mga salita sa tulong ng panlapi.
Nasasabi ang mga pangyayaring may ugnayang sanhi at bunga sa seleksyong binasa
Nagagamit ang iba’t ibang uri ng pangngalan sa pagsulat ng liham-pangkaibigan
Naigagawa ng balangkas ang mga ideya sa napakinggang teksto
Nagagamit ang iba’t ibang uri ng panghalip sa pagsasalaysay ng sariling karanasan – panao, pananong, pamatlig,panaklaw, patulad
Naibibigay ang kahulugan ng salita sa pamamagitan ng paggamit nito sa pangungusap
Nasasabi ang mga opinyon at katotohanan na binanggit sa kuwento/seleksyong binasa
Nagagamit ang malaking titik na angkop sa pagsulat ng iba’t ibang uri ng liham pangkaibigan, paanyaya, paghingi ng paumanhin, atbp.
Naigagawa ng lagom/buod ang mga detalye/ideyang napakinggan
Nagagamit nang wasto ang mga panghalip na panaklaw at patulad sa pagsasalaysay at pagsulat ng sariling karanasan/pag-uulat ng karanasan ng ibang tao
Napagsusunud-sunod ang mga salita ayon sa alpabetong Filipino batay sa una hanggang ikatlong titik
Nagagamit ang indeks at bibliograpi sa paghahanap ng impormasyon
Nagagamit nang wasto ang mga bantas; malaking titik; palugit, pasok sa pagsulat ng idiniktang talata, balita, liham
Nabibigyang hinuha ang mga pangyayari sa balitang napakinggan
Natutukoy ang mga pandiwa sa balita, kuwentong nabasa
Natutukoy ang mga salitang hiram at nabibigyan ito ng katumbas sa mga wikang bernakular kung meron
Nagagamit ang angkop na aklat sa paghanap ng impormasyon
Naisusulat ang idiniktang talatang maraming salirang hiram tungkol sa pagbabagong politikal at sosyolohikal sa bansa
Nakukuha ang detalye at paksang diwa ng liham/balitang napakinggan
Nasusuri ang mga panlaping gamit sa pagbubuo ng pandiwa
Nakukuha ang kahulugan ng salita ayon sa pagkakagamit sa pangungusap
Nagagamit nang wasto ang mga patnubay na salita sa diksyunaryo
Nagagamit nang wasto ang mga sangkap sa pagsulat ng liham pangangalakal
14
15
16
17
1831
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa PagsulatNapagsunud-sunod ang mga ideya sa napakinggang teksto
Nasusuri ang mga pagbabago sa anyo ng pandiwa batay sa aspekto ng panlaping ginamit
Naibibigay ang kahulugan ng mga salitang iisa ang baybay ngunit magkaiba ng kahulugan at bigkasNasasabi ang mga pangyayaring may ugnayang sanhi at bunga sa kuwento/seleksyong nabasa
Naisusulat ang pagsusuri tungkol sa pagkakaugnay ng sanhi at bunga na napapaloob sa paglalahad tungkol sa pagbabago sa edukasyon
Nabibigyan-reaksiyon ang napakinggang editoryal, artikulo, at iba pa
Nagagamit ang mga pandiwa sa iba’t ibang aspekto sa pagsasalaysay at pagsulat ng balita, kuwento ng sariling karanasan, at iba pa
Naibibigay ang kahulugan ng salita sa tulong ng kasingkahulugan
Nasasabi ang mga katotohanan na binabanggit sa seleksyong nabasa
Nakasusulat ng sariling opinyong narinig
- katulad ng may-akda- kaiba sa may-akda
Napipili ang katotohanan at opinyon lamang sa pinakinggang seleksyon
Nagagamit ang mga pandiwa sa iba’t ibang kaanyuan sa pagsasalaysay ng sariling karanasan, atbp.
Naibibigay ang kahulugan ng salita sa tulong ng kasalungat na kahulugan
Naipaliliwanag ang pagkakaiba ng opinyon sa katotohanan
Nakasusulat ng maikling komposisyon/sanaysay na may 15-20 pangungusap tungkol sa isang reaksyon sa binasa
Natutukoy ang mga pang-uri sa napakinggang seleksyon at antas nito sa pinakinggang talata
Nagagamit ang angkop na pang-uri sa paglalarawan ng tao, bagay, lugar, pangyayari
Nagagamit ang iba’t ibang antas ng pang-uri sa paghahambing ng katangian ng tao, bagay, pook at pangyayari
Nasusuri ang mga panlapi at salitang-ugat sa mga salita
Nakakukuha ng impormasyon sa tulong ng grap o tsart
Natutukoy ang kahulugan ng matalinghagang salita
Nakasusulat ng talatang naglalarawan ng isang karanasan/pangyayari
Nakapaghahambing nang pasulat ng 2 tauhan o 2 pangyayari sa dalawang seleksyong magkaugnay
Natutukoy ang pagkakasunud-sunod ng mga pangyayaring bumubuo sa banghay ng kuwento
Nahuhulaan kung ano/sino ang tinutukoy sa inilalarawang talata
Napapangkat/Nauuri ang mga pang-uri sa iba’t ibang antas
Nabibigyang kahulugan ang mga salitang magkakaugnay
Naigagawa ng balangkas ang kuwento/seleksyon
Nailalarawang pasulat ang tunggalian sa banghay ng akdang binasa
19
20
21
22
23
32
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa PagsulatNasusuri kung palarawan o pasalaysay ang pinakinggang talata
Nagagamit ang mga pang-uri sa paglalarawan ng pangyayari, tao, pook sa binasa sa pasalita/pasulat na paraan
Napapalawak ang talasalitaan sa tulong ng katuturan
Nasusuri ang pagkakaiba ng piksyon at di-piksyon
Nailalarawan sa isang sanaysay ang naging saloobin/nadama sa napanood/nabasang isyung panlipunan
Naisusulat ang paksang diwa ng pinakinggang teksto
Nagagamit nang wasto ang mga uri ng pang-abay sa pagsasalaysay at pagsulat
Nakatutukoy ng maiikling salita mula sa mahahabang salita
Naigagawa ng balangkas ang seleksyong nabasa
Napalalawak ang pagkakasulat ng isang talata sa tulong ng pang-abay
Naitatala ang mga pang-abay na ginamit sa kuwento/iba pang teksto
Naipakikita ang pagkakaiba ng gamit ng pang-uri at pang-abay sa salita o parirala
Nabibigyang kahulugan ang mga salitang kaugnay ng iba’t ibang asignatura
Nakapagbibigay ng palagay sa maaaring kalalabasan ng kuwento kung may pagbabago sa banghay o tauhan
Nakasusulat ng mga biro, anekdota, patalastas, poster na ginagamitan ng mga pang-abay
Natutukoy ang mga salitang binibigyang-turing ng mga pang-abay na itinala sa pinakinggang teksto
Nakikilala ang mga sugnay na pang-abay sa pangungusap at ang mga salitang bumubuo dito
Naipaliliwanag ang kahulugan ng mga salitang hiram sa bernakular/wikang banyaga
Nabibigyan ng wakas ang di-tapos na seleksyon
Naisusulat ang angkop na sugnay pang-abay sa mga di-tapos na talata
Naitatala ang pagkakasunud-sunod ng mga pangyaari sa tekstong pinakinggan
Nagagamit ang pang-abay sa pagsasalaysay at pagsulat ng natatanging pangyayari sa binasa
Nabibigyang katuturan ang mga salitang matalinghaga at nagagamit ito sa pagsasalita/pagsulat
Naisusulat ang reaksyon sa isang natatanging pangyayari sa binasa kaugnay ng mga pagbabagong nagaganap sa pamumuhay sa bansa
Nabibigyan ng sariling palagay ang mga pangyayari
Nakapagbibigay-lagom o buod sa tekstong pinakinggan
Nakakikilala/Nakabubuo ng mga salita/pahayag sa tulong ng mga pang-abay na may higit sa isang kahulugan
Nakakikilala ng mga salita/pahayag na may higit sa isang kahulugan
Nababalangkas ang mga kaisipan/pangyayari sa seleksyong nabasa
Nakapagbubuod ng isang kuwento/sanaysay at naisusulat ang kaugnayan nito sa mga isyung panlipunan
24
25
26
27
28
2933
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa PagsulatNaibibigay nang malinaw ang ulat sa balitang narinig
Natutukoy at nagagamit sa pangungusap ang mga pang-angkop at pang-ukol
Nakakukuha ng impormasyon mula sa mga library card, ID, resibo, atbp.
Nakabubuo ng wastong pormat at kaayusan ng talasanggunian
Naisasalaysay ang narinig na kuwento o pangyayari ayon sa wastong pagkakasunud-sunod
Nagagamit ang mga pangatnig sa hugnayang pangungusap
Nakasasagot sa mga tanong tungkol sa mga impormasyong nasa iba’t ibang bahagi ng pahayagan
Nakasusulat ng talata sa ibang paraan ngunit kahalintulad ang ibig sabihin (paraphrasing/naiibang istilo)
Nakasusunod sa panutong napakinggan
Nakapagbubuod ng mga talatang naglalarawan (deskriptib, nagpapaliwanag (eksplanatori), nagsusunud-sunod (sekwensya) naglalahad (ekspositori)
Nakikilala kung ang mga impormasyong nasa pahayagan ay opinyon o katotohanan
Nakatutukoy sa mga kaalaman sa mga bahagi ng pananaliksik (term paper)
Naitatala ang mga pahayag na positibo/negatibo sa napakinggang teksto
Nakapagpapaliwanag ng mga pahayag na may malalim na kahulugan
Nabibigyang katuturan/hinuha ang mga impormasyong nasa patalastas, poster, resibo, mga pormularyo (forms) atbp.
Natutukoy ang mga patern ng pagbuo ng talata at nagagamit ito sa pagsulat
Naitatala ang mga napakinggang pamilyar/di-pamilya na salita
Nakikilala ang mga ideyang nagkakatulad/nagsasalungatan/ magkakaugnay
Naisasagawa nang pahapyaw at mabilisan ang pagbasa
Nakasusulat ng isang talatang sanaysay tungkol sa pagpapahalaga sa luntian at malinis na kapaligiran
Nakukuha ang mahahalagang detalye ng tekstong napakinggan
Nakikilala ang mga pahayag/ talatang, positibo, negatibo
Nasasagutan ang mga puzzle/palaisipan sa pagpapalawak ng talasalitaan
Naiuugnay ang “Dewey Classification System” sa “Card Number”
Nakasusulat ng isang kathambuhay at talambuhay na gumagamit ng mga patern ng pagsulat ng talata
Naitatala ang mga paksang diwang tuwiran at di-tuwirang inilalahad
Nakabubuo ng mga pahayag na naglalahad ng
sariling katuwiran sariling pagpapasya sariling paniniwala
Nakikilala at nabibigyang-kahulugan ang impormasyong nasa iba’t-ibang grap, tsart, at mapa
Nakasusulat ng pormal at di-pormal na katha/sanaysay tungkol sa mga isyung panlipunan kaugnay sa pagbabagong nagaganap sa pangangalakal ng bansa
30
31
32
33
34
35
34
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa PagsulatNakapagbibigay-reaksyon sa pananaw, tono, saloobin, at layon ng akdang napakinggan
Natatalakay ang malalim na kahulugan ng binasang pahayag/biro/palaisipan, atb.
Nakasasagot sa mga tanong tungkol sa impormasyong napapaloob sa grap, tsart, mapa
Nakasusulat ng tugma/reaksyon/pahayag/ biro/palaisipan, atbp.
Naihahambing ang mga dating kaalaman tungkol sa isyu/paksang napakinggan
Naililipat ang impormasyon bago sa iba pang anyo (transcoding)
Nakabubuo ng mga tanong tungkol sa impormasyong nasa mapa, atlas, tsart
Nakasusulat ng maikling balita tungkol sa pangyayaring nagaganap sa paligid
Napagsusunud-sunod ang mga ideya ng nabasang editoryal, artikulo, atbp.
Napaiikli/nabubuod ang mga nabasa/napakinggang teksto pagkakatapos ng talakayan
Nagagamit ang diksyunaryo, tesaurus at iba pang sanggunian sa paghanap ng impormasyon
Nakasusulat ng poster, tagubilin, patalastas, atbp.
36
37
38
35
IKAANIM NA BAITANG
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Naitatala ang mga detalye ng mga panuto o direksyong napakinggan sa loob at labas ng klasrum
e.g. naisasagawa ang narinig na mga tagubilin
Nakapagbibigay at nakasusunod sa mga panuto na isinaalang-alang ang gamit ng mga salita
Nakagagamit ng iba’t-ibang istilo sa pagbasa upang matugunan ang layunin ukol dito
- pahapyaw na natutukoy ang impormasyon
Natutukoy ang paksa/ideya sa tulong ng pamagat
Nakasusulat nang malinaw ng mga palatastas o babala
Nakasusulat ng kaisipan sa pormang poster para sa kagalingan ng mga mag-aaral
Natutukoy ang mga saloobin at damdamin ng tagapagsalita na inihuhudyat ng
- tono - bilis - diin - intonasyon
Naibabahagi nang pasalita ang anumang impormasyong nais ilahad nang may wastong bigkas, diin, intonasyon, bahagyang paghinto, atbp.
Nakikilala ang mga salitang
- magkasingkahulugan/ magkasalungat
- magkasintunog ngunit magkaiba ang kahulugan
Napupunan nang wasto ang mga pormularyong pampaaralan na may-wastong baybay- ID, atbp. - kard na pang-aklatan - impormasyong personal
Nagagamit nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig
Nakapagbibigay halaga sa mga pananalitang narinig batay sa paraan ng pagsasalita
Nasasabi ang layunin ng nagsasalita batay sa paraan ng pagsasalita nito
Nakapagbibigay ng palagay tungkol sa maaring kalabasan ng mga pangyayari sa kuwento batay sa mga ikinikilos ng mga tauhan
Nakasusulat ng sariling impresyon hinggil sa mga ikinikilos ng mga tauhan sa akdang nabasa
Naisasagawa ang panandaliang pakikinig sa mga impormasyong naririnig sa radyo
Nasasabi nang tuwiran ang pagsang-ayon o di-pagsang-ayon sa mga impormasyong narinig
Nakikilala at natutukoy ang mga salita na naghuhudyat ng pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari
Nakasusulat ng maikling buod ng balitang narinig sa radyo
Natutukoy ang mga tiyak na detalye ng mga balita tungkol sa kalagayan ng panahon
1
2
3
4
36
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Nakapagbibigay ng tamang reaksyon sa mga balita/impormasyong napakinggan
Nasasabi ang sariling palagay o kuru-kuro sa isyung pinag-uusapan
Nakapagbibigay reaksyon sa pangyayari, tauhan, istilo ng awtor na ginamit sa akda
Nakasusulat ng isang paghahambing sa tulong ng isang grap o dayagram
Natutukoy ang pangunahing ideya o kaisipan ng mga isyung napakinggan
Nakapagtatanong at nakasasagot sa mga tanong na gumagamit ng wastong balangkasNatutukoy ang pumapailalim na paksa ng pangunahing ideya o kaisipan.
Nagagamit ang mga grapikong pantulong sa pag-unawa ng teksto- talahanayan- grap
Naisasalin (transcode) nang pasulat ang mga impormasyong ipinahihiwatig ng mga grapikong pantulong sa teksto
Natutukoy at nabibigyang-puna ang mga nagsasalungatang impormasyon tungkol sa mga isyung napakinggan
Nagagamit sa pagpapahayag ng kaisipan at damdamin ang iba’t ibang uri ng pangungusap ayon sa gamit at kayarian
Nakikilala ang pangunahing puntos sa isang pahayag sa pamamagitan ng
- paraan ng paglalahad pagtukoy sa paksang pangungusap pagbibigay-diin sa wakas
Nagagamit nang wasto ang mga salitang pang-ugnay sa pagsulat ng kuwento
Natutukoy ang ugnayang sanhi o bunga na tuwirang inilahad sa kaisipang narinig sa pamamagitan ng mga hudyat na pananalita
Nakikilala ang mga sugnay na bumubuo sa tambalan at hugnayang pangungusap
Naibibigay ang sanhi at bunga ng mga pangyayari o nagaganap sa akdang binasa
Nakasusulat ng isang salaysay na nagpapakita ng ugnayang sanhi at bunga
Natutukoy ang panig ng tagapagsalita batay sa mga pahayag na narinig at nahuhulaan kung ano ang susunod nitong pahayag
Nagagamit ang mga salitang pang-ugnay sa tambalan at hugnayang pangungusap
Naibibigay ang wastong paghihinuha sa
-pangyayari - saloobin/pandamdamin
Naisusulat nang maayos ang sariling ideya/kaisipan sa tulong ng isang balangkas
5
6
7
8
9
37
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Nagagawang maiproseso ang napakinggang teksto na isinasaalang-alang ang mga saglit na paghinto, kamalian at pagwawasto
Nagagamit sa makabuluhang pakikipagtalastasan ang mga pangungusap sa karaniwan at di karaniwang ayos
Nagagamit nang wasto ang mga sugnay na di-makapag-iisa sa mga makabuluhang pahayag.
Naibibigay ang mahahalagang impormasyong tuwiran at di-tuwirang binanggit sa teksto
Nasasagot ang mga tanong batay sa sariling karanasan
Nagagamit ang mga kongkretong pansuportang detalye upang maipaliwanag nang maayos ang paksang pangungusap
Nabibigyang-halaga ang pakikinig sa mga anekdota, kuwento, pabula at iba pa
Nasusuri ang mga pangungusap ayon sa mga bahaging bumubuo rito
- nagagamit ang mga pangungusap na may iba’t ibang bahagi sa pagbibigay ng paliwanag
Nailalarawan ang katangian ng tauhan batay sa pananalita/pagkilos na isinasaad sa kuwento
Naiuugnay ang sariling karanasan sa mga pangyayari sa kuwento
Naisusulat nang maayos ang idiniktang teksto na kaugnay ng pangangalaga sa kalikasan at kapaligiran
Naibibigay ang magkakaugnay na pangunahing diwa sa balita, ulat na napakinggan
Naibibigay ang mahahalagang detalye na sumusuporta sa mga pangunahing diwa sa balita/ulat na napakinggan
Nagagamit nang wasto sa pakikipagtalastasan ang mga pangngalan
Nakapagpapahayag ng sariling ideya tungkol sa wastong pangangalaga sa mga likas na yaman ng bansa
Nakapagbibigay ng paglalahat sa magkakaugnay na pangyayari na binabanggit sa kuwento
Nakasusulat ng paksang pangungusap at mga pansuportang detalye kaugnay sa mga pagbabagong nagaganap sa daigdig
Naisasagawa sa tamang paraan ang mga hakbang na narinig sa pagsasagawa ng isang bagay/proyekto
Nauuri ang pangngalan bilang
- pantangi - pambalana - kongkreto - di-kongkreto - lansakan
Naibibigay nang malinaw ang mahahalagang detalyeng ipinahihiwatig ng akdang binasa
Nakasusulat ng mga panuto (instruction) kung paano isinasagawa ang isang bagay sa tulong ng isang dayagram o mga larawan
e.g. ang paglilinis ng electric fan
Nakalalahok sa at nakapagsasagawa ng mga kapulungang pampaaralan/ pampurok/pansimbahan
Nagagamit ang mga pangngalang angkop para sa isang kapulungan
Napipili ang mga detalye na nagpapaliwanag o lumilinang sa mga pangunahing diwa
Nakasusulat ng katitikan ng isang kapulungang pangklase
10
11
12
13
14
38
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Nagagamit ang mga angkop na ekspresyong narinig kaugnay ng pagsali sa kapulungan
Natutukoy sa mga diskursong napakinggan ang mga pahayag na:
- nagpapakilala ng ideya - nagpapatibay ng ideya
Natutukoy ang gamit ng pangngalan sa mga diskursong napakinggan
Napagsusunod-sunod ang mga pangunahing diwa na bumubuo ng kuwento/seleksyon
Nakasusulat ng liham sa patnugot/liham na nagrereklamo at iba pa kaugnay sa mga naninira at walang malasakit sa kalikasan
Naisasalaysay/Naisasadula ayon sa wastong pagkakasunud-sunod ang mahahalagang pangyayari ng kuwentong napakinggan
Nagagamit nang wasto ang mga panghalip
Naigagawa ng balangkas ang akdang binasa sa anyong papaksa o pangungusap
Nakasusulat ng isang salaysay sa tulong ng isang balangkas
Naibibigay ang paksa at pangunahing kaisipan ng tula/kuwento/ impormasyong narinig
Nagagamit ang mga panghalip na panao sa kaukulang palagyo, palayon at paari
Nakikilala ang opinyon at katotohanan bilang isang uri ng ugnayan sa seleksyong binasa
Nakabubuo ng isang sulatin tungkol sa isang reaksyon sa binasa
Nasasagot ang mga tanong tungkol sa mga detalye ng seleksyon/impormasyong napakinggan
Nagagamit ang panghalip bilang paksang pangungusap at pinaglalaanan sa mga pangungusap
Napipili ang opinyon at katotohanang mga pahayag sa akdang binasa
Nakasusulat ng sariling opinyon na maaaring
- katulad ng may-akda - kaiba sa may-akda
Naibibigay at naihahambing ang saloobin ng nagsasalita tungkol sa paksa
Nagagamit ang mga panghalip na panaklaw at patulad
Nabibigyang kahulugan ang mga opinyon at ang mga pahayag na makatotohanan
Natutukoy ang mga makabuluhang talasalitaang ginagamit sa mga usapang napakinggan
Nagagamit sa pagsasalayasay ang mga pandiwa na nasa iba’t ibang aspekto
Napag-uuri-uri ang mga salita ayon sa: - mga salitang kaugnay ng
pandama - mga salitang kaugnay ng
Nakasusulat ng isang maikling reaksyon tungkol sa napapanahong paksa tulad ng epekto ng pagkawasak ng kalikasan
15
16
17
18
19
20
39
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulatdamdamin
Nabibigyang kahulugan ang mga salitang narinig batay sa paraan ng pagsasalita (tono, diin, paghinto, intonasyon)
Nabibigyang halaga sa pagsasalaysay ang pandaigdig na pagbabagong may kinalaman sa teknolohiya
- mga salitang may pagkakaugnayan
Nabibigyang-diin ang mahahalagang punto sa usapang narinig
Natutukoy ang mga pandiwang ginamit at ang aspekto nito
Nabibigyang-kahulugan ang kilos, gawi, pananalita ng mga tauhan sa akda
Nakasusulat ng isang maikling reaksyon tungkol sa napapanahong paksa
Napaiikli ang diskursong napakinggan sa pamamagitan ng pagbabawas ng paulit-ulit o walang kaugnayang impormasyon
Nagagamit ang iba’t ibang uri ng panlapi sa pagbubuo ng mga pandiwa sa iba’t ibang pokus
Nabibigyang-kahulugan ang salita ayon sa denotasyon konotasyon
Nabubuod ang tekstong binasa sa sariling pangungusap
Nakasusulat ng isang liham sa editor tungkol sa isang isyu o paksa tulad ng: wastong pagtatapon ng basura; wastong pangangalaga ng kapaligiran, mabuting naidudulot ng teknolohiya.
Natutukoy ang simula ng usapan sa pamamagitan ng tuwiran at di-tuwirang pahayag
Nagagamit ang magkasingkahulugan o magkasalungat na pang-uri sa pagsasalaysay
Napagtutulad at napag-iiba ang mga kaisipan o ideya
Nailalahad ang isang ideya o kaisipan sa pamamagitan ng di-berbal na pamamaraan tulad ng:
grap tsart mapa
Natutukoy ang daloy ng pagpapahayag sa diskursong napakinggan tulad ng kung paano sumasagot o dinaragdagan ang ideya
Nagagamit ang mga pang-uri sa iba’t ibang antas ng pagsasalaysay
Nakapangangatwiran sa paraang kapani-paniwala at kahika-hikayat
Nakasusulat ng isang talaarawang naglalarawan ng ginawa/pangyayari sa buong araw
Natutukoy sa diskursong napakinggan ang iba’t ibang ideyaPaglilipat nito sa bagong ideya at pagwawakas sa isang ideya
Nagagamit ang mga pang-uring may iba’t ibang kayarian sa paglalarawan ng maaliwalas at magandang kapaligiran
Nagagamit ang kaalaman sa mga nabasang akda bilang batayan ng mga pahayag at kaisipan tungkol sa nakalahad na bagong aralin
Nakasusulat ng isang ulat tungkol sa isang pangyayaring nasaksihan kaugnay sa epektibong pag-agapay ng mamamayan sa kamalayang pandaigdig
21
22
23
24
25
26
40
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Natutukoy ang pangunahing ideya sa mga detalyeng nasa balita/ulat/panayam na narinig.
Nasusuri ang kayarian ng pang-uri payak maylapi inuulit tambalan
Natutukoy ang paksang diwa, aral at mga pagpapahalagang taglay ng akda
Nakasusulat ng isang iskrip para sa isang pagbabalitang panradyo
Nakagagawa ng pagtatala ng mahahalagang impormasyon sa ulat/mensaheng narinig
Nagagamit ang mga pang-uri sa iba’t ibang anyo ng pagpapahayag
Nagagamit ang dating kaalaman sa pagbibigay solusyon sa mga suliranin batay sa iniharap na sitwasyon
Nakabubuo ng isang poster na nagbabadya ng mga kaganapan sa paaralan
Nakagagawa ng isang mabisang paglalagom sa paksang napakinggan
Napipili ang pinakaangkop na ekspresyon/pananalita sa pagpapahayag ng pansariling puna o saloobin
Nabibigyang katuwiran ang mga kilos o gawi ng mga tauhan sa akda
Nakabubuo ng isang talatanungan para sa isang panayam
Natutukoy ang pagkakaiba sa kahulugan ng mga pahayag sa tulong na iba’t ibang huwarang intonasyon
Nagagamit ang mga sugnay na pang-abay na pamanahon, panlunan at pamaraan
Naibibigay ang kahulugan ng mga salitang pareho ang baybay ngunit magkaiba ang kahulugan
Nakasusulat ng isang talumpati sa tulong ng mga ideya/tala na binuo ng klase
Natutukoy sa mga pahayag na napakinggan ang nagpapayo, nagbababala, nanghihikayat, nagbibigay ng magandang intensyon, atbp.
Nagagamit ang mga pang-abay na ingklitik gaya ng pa, raw/daw, yata, nga, din, rin, muna
Naibibigay ang hinuha sa mga pangyayaring binabanggit sa tekstong binasa
Nabibigyang-katuwiran ang mga ginawa ng tauhan
Nakasusulat ng isang pinalawak na kahulugan (definition) tungkol sa isang ideya o konsepto
Natutukoy ang mga angkop na punto sa isang teksto na may koordinasyon ng magkakaugnay na impormasyon
Nagagamit ang sugnay na pang-abay sa pagtalakay sa mga kamalayang pandaigdig
Nailalapat ang kahalagahan ng binasa sa sariling karanasan
Nakasusulat ng isang lagom tungkol sa mabuti at masamang dulot ng teknolohiya.
Nasusuri ang antas ng kahalagahan ng impormasyong narinig
Natutukoy ang sugnay na pang-abay Napagsusunud-sunud ang mga pangyayari sa kuwento at nasasaisantabi ang di-kailangang detalye
Nakasusulat ng isang malinis na biro, bugtong o palaisipan
27
28
29
30
31
32
33
41
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Nakapagpasasagawa ng ibang paraan ng pagtatala ng mga impormasyon sa kahalintulad na kahulugan (paraphrase)
Nagbibigyang-reaksyon ang pananaw, tono, layunin at saloobin ng may akda
Nagagamit ang mga impormasyong narinig sa isang paglalahad
Nagagamit ang iba’t ibang sugnay na pang-abay sa iba’t ibang gawain sa pakikipagtalastasan
Naipaliliwanag ang natatamong kaunlarang pangkaisipan at kaunlarang pandamdamin sa akdang binasa
Nakasusulat ng paglalarawan tungkol sa impormasyong pandamdamin sa akda o kuwentong binasa
Naisasalin ang impormasyong napakinggan tungo sa iba pang anyo/medium e.g. pagguhit, grap, tsart, atb.
Nagagamit nang wasto ang mga pang-angkop at pangatnig sa tambalan at hugnayang pangungusap.
Napapahalahagahan ang kaangkupan, katiyakan at pagkamakatotohanan ng impormasyong nakalahad sa teksto
Nahuhulo ang layunin o intensyong ipinahahatid ng biro o papuri
Nasasabi at naipaliliwanag ang gamit ng mga pangatnig
Naibabahagi ang sariling paninindigan ayon sa kaangkupan, pagkamakatotohanan at pagiging kasiya-siya ng akda
Nakabubuo ng isang “pictorial essay” tungkol sa isang paksa o isyu.
Nasusuri ang antas ng kahalagahan ng impormasyong napakinggan
Nagagamit nang mabisa ang mga pangatnig sa iba’t ibang anyo ng pakikipagtalastasan
Naihahambing ang kaisipang ipinahahayag sa teksto sa tulong ng pamantayang pansarili, pamantayang galing sa guro, sa ibang tao, at sa ibang babasahin.
Nakasusulat ng isang iskrip, na pandulaan batay sa isang paksa o akdang natalakay sa klase.
34
35
36
37
38
42