NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 345
CHÖÔNG VII
TÌNH SÖÛ CUÛA NAØNG NGOÏC
VAÊN CHÖÔNG VÔÙI COÂNG VIEÄC VÓ ÑAÏI
CUÛA HAÉN
Xuyeân qua nhöõng daõy röøng ñeâm muø mòt, chieác taøu hoûa
vaãn aàm aàm ñì ñuøng laên baùnh treân ñöôøng saét voâ taän. Thænh
thoaûng tieáng coøi ruù to, dö aâm chuyeån ñoäng coäng höôûng
caû khoâng gian. Ngoài trong toa laéc lö döôùi aùnh ñeøn maäp
môø Thaàn Saàu tieáp tuïc keå vôùi caùc thieáu nöõ nhöõng chuyeän
ngaøy naøo cuûa caäu. “Caùc coâ coù bieát khoâng, thoâng thöôøng
khi xe löûa laên baùnh rôøi khoûi nhaø ga, töø moätAÙ nôi naøo ñoù
toâi leùn phoùng leân caùc baäc thang cuûa moät toa taøu, ñeo chaët
nhöõng thaønh saét, laø toâi ñaõ baét ñaàu moät chuyeán ñi khoâng
caàn mua veù gì heát.” Hai thieáu nöõ cuøng cöôøi kheõ. Luyeán
lieàn hoûi: “Vaäy chuyeán ñi naøy oâng cuõng ñaõ laøm nhö vaäy
haû?” Caäu ñöa ngoùn tay leân mieäng xuît kheõ moät tieáng,
nhoû gioïng: “Toâi löôïm ñöôïc moät theû hieán maùu cho Hoàng
Thaäp Töï cuûa ai ñoù ñaùnh rôi, nghe noùi coù theå duøng noù ñeå
ñi xe coâng coäng mieãn phí.” Lan chôït thôû daøi, noùi: “Thaät
toâi phuïc oâng quaù trôøi!” — “Ha-ha! Coâ Lan, chöa ñaâu, coøn
nhieàu chuyeän coâ phaûi phuïc laên chieâng nöõa ñoù!” — “Vaâëy
haû? Coøn chuyeän taøo lao deã sôï hôn nöõa haû?!” — “Dó
nhieân! Ha-ha! Khi taøu chaïy toâi leûn leân ngoài baäc thang
tam caáp cuûa moät toa taøu, cuõng moät veû uû ruõ nhö con gaø
maéc gioù, naùch vaãn caëp chai maïc-ten, ñang nghó hoang
346 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
mang nhöõng lôøi môû ñaàu xin xoû ngöôøi xeùt veù. Boãng moät
baøn tay ñaäp nheï leân vai toâi. Toâi quay laïi. Ngöôøi ñaøn oâng
luùc naõy mæm cöôøi chìa cho toâi moät tíc-keâ xe. Töø ñoù oâng vaø
toâi thaân maät theâm. Chuyeän troø nhau treân suoát con ñöôøng,
toâi ñöôïc bieát oâng hoï Ñoã teân Hoaït, ôû Ñaø Naüng. Gia ñình
oâng coù ba ngöôøi con. Ngöôøi trai lôùn laø trung uùy trong quaân
ñoäi quoác gia ñaõ hy sinh treân chieán tröôøng tröôùc vaøi ngaøy
ngöôøi ta kyù hieäp ñònh Giô-Neo chia ñoâi ñaát nöôùc. Caäu trai
uùt ñang coøn ñi hoïc tröôøng Khaûi Ñònh vaø ôû troï taïi nhaø baø
ngoaïi cuûa haén trong thaønh phoá Hueá. Coøn moät ngöôøi con
gaùi duy nhaát. Coâ naøy hoïc haønh lôû dôû, tính tình tinh anh vaø
laõng maïn. OÂng noùi: ‘Chuù tin ôû söï thoâng minh cuûa con gaùi
chuù, nhöng söï thoâng minh ñoù ñaõ laøm cho noù hö hoûng. Chuù
cuõng ñaõ nghó ra laø chuù quaù nghieâm khaéc vôùi vôï con chuù.
Söï quaù khaét khe cuûa moät ngöôøi cha trong gia ñình khoâng
ñem laïi ích lôïi gì, maø ñoâi khi gia ñình coøn chòu nhieàu haäu
quaû tai haïi nöõa, chaùu aï.’ Möôøi laêm möôøi saùu tuoåi gì ñoù coâ
ta ñaõ yeâu moät caäu trai. Caäu naøy lôïi duïng loøng toát cuûa coâ,
roài boû rôi coâ. OÀ, ôû tuoåi coøn quaù treû nhö vaäy ai traùnh khoûi
laàm lôõ! Sau ñoù coâ boû nhaø ñi maát, chaúng ai bieát laø ñi ñaâu.
Meï coâ khoùc loùc, nhaát quyeát raèng coâ ñaõ töï töû. OÂng Hoaït
keå toâi nghe moät caùch chaân thaønh, tæ mæ töøng chi tieát trong
gia ñình buoàn teû cuûa oâng. Roài göông maët oâng cuõng hieän
ra nhöõng neùt thaâm u khieán toâi xuùc ñoäng khoâng cuøng. Sau
nhöõng bieán coá lôùn trong gia ñình, oâng Hoaït khi ôû Saigon,
luùc laïi ra Hueá vui chôi, vieäc nhaø phoù maëc cho vôï. Cöù
quanh quaån chuyeän gia ñình oâng Hoaït, chuyeän dó vaõng
cuûa toâi keå nhau nghe cho ñeán khi xe löûa vaøo ñeán Saigon.
Luùc chia tay toâi heïn seõ ñeán vieáng thaêm oâng vaø baùc gaùi
vaøo cuoái naêm. OÂng lieàn ghi cho toâi ñòa chæ. Caùc coâ coù nghó
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 347
raèng ôû ñôøi laém khi chæ vì caàn traû cho ngöôøi moät moùn nôï
nho nhoû maø mình phaûi taän duïng coâng lao, thôøi gian, toán
caû gia taøi, thaäm chí sinh meänh, nhöng mình vaãn vui laøm
khoâng chuùt quaûn ngaïi? Aaa... Lan ñang nghó gì theá?” Lan
ñaùp: “Chæ vì oâng quí taám loøng oâng Hoaït, coi troïng aân
nghóa chôù khoâng phaûi moät vuï thanh toaùn moùn nôï tieàn
baïc.” Luyeán xen vaøo: “Coù leõ oâng thöôøng laøm nhöõng vieäc
quaøng xieân khieán baïn höõu khoù hieåu neân coù thaønh kieán
oâng laø keû phoùng ñaõng ngoâng cuoàng.” Caäu nhìn vaøo aùnh
maét lung linh tinh nghòch cuûa Luyeán, cöôøi noùi: “Quaøng
xieân? Ha-ha! Coù theå nhö theá sao? OÀ bieát ñaâu... Luyeán noùi
ñuùng. Nhöng maø, nhöõng vieäc taàm thöôøng hay nhöõng haønh
ñoäng ñieân cuoàng ñeán ñaâu, con ngöôøi cuõng chæ thi haønh
moät ñònh luaät cuûa taïo hoùa. Coù keát quaû naøo maø khoâng phaùt
xuaát töø moät nguyeân nhaân.” Lan chôït thoát: “Nguyeân nhaân
chæ vì moät lôøi höùa.” —“Haaa...! Laàn naøy thì Lan hoaøn
toaøn ñuùng!”
Caäu tieáp: “Nghe baùc gaùi noùi oâng Hoaït bieát toâi saép ñeán
neân ngaøy tröôùc ñoù oâng raát troâng ngoùng. Khi toâi ñeán, hai
oâng baø vaø caäu con trai aân caàn giöõ toâi laïi. Toâi nhaän thaáy
gia ñình oâng hiu quaïnh, coù theâm toâi ñöôïc moät ngöôøi laøm
vui cöûa vui nhaø theâm leân vaø hai oâng baø bôùt buoàn, neân toâi
cuõng khoâng ngaàn ngaïi ôû laïi. OÂng Hoaït noùi: ‘Chaùu nhö
ngöôøi trong nhaø, cöù ôû chôi, ñi ñaâu voäi; ôû ñaây em noù coù baøi
vôû gì chaúng hieåu chaùu chæ giuùp noù trong maáy ngaøy nghæ
teát.’ Thöôøng ngaøy toâi hay ñuøa giôõn vôùi caäu con trai teân
Chaân. Caäu goïi toâi baèng anh. Toâi söûa laïi tuû ñeå ñoà aên cho
baø Hoaït, thaùo boû nhöõng löôùi keõm cuõ ñeå laép vaøo nhöõng caùi
môùi, ñoùng nhöõng neïp maây môùi vaø chaéc chaén. Toâi cuõng
348 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
söûa laïi nhöõng chieác gheá xieâu veïo. Toâi veõ laïi taám baûng soá
tröôùc nhaø. Toâi cuoác ñaát gaây nhöõng luoáng rau sau vöôøn.
Toâi thay môùi maáy chuïc thöôùc daây ñieän quanh nhaø vaø gaén
theâm vaøi boùng ñeøn. Toâi chæ caäu con trai caùch caàm ñuïc,
caùch cöa goã, caùch tra moäng, caùch troän hoà, ngoaøi ra nhöõng
chuyeän khoân vaët ôû ngoaøi ñöôøng ngoaøi chôï. Toâi khaùm phaù
ra em Chaân coù thieân baåm veà hoäi hoïa. Haén veõ raát gioûi. Toâi
ñem chuyeän aáy noùi laïi vôùi oâng Hoaït thì oâng cöôøi noùi:
‘Thaèng Chaân thuôû leân boán tuoåi noù ñaõ caàm que veõ ñöôïc
leân caùt hình con choù. Chuù ñaõ bieát noù coù hoa tay laém.’
Ngaøy ñoù toâi xuoáng phoá tìm mua nhöõng saùch veà ngaønh veõ
cuøng laø sôn maøu coï buùt ñeå chæ daïy caäu. Caäu raát thích thuù
veà maáy quyeån saùch taëng cuûa toâi. Toâi cöù naùn laïi maõi cho
tôùi gaàn maõn thaùng gieâng môùi döùt ra ñi ñöôïc. Nhöng toâi
khoâng veà Saigon laø vì ñöôïc thö cuûa moät ngöôøi baïn töø Gia
Nghóa nhaén toâi theá naøo cuõng phaûi ñeán chôi. Haén, Leâ Lyù
Huøng, moät caùn boä treû, toát nghieäp chöông trình hai naêm sö
phaïm. Sau ñoù haén tình nguyeän ñeán moät laøng môùi thaønh
laäp do oâng Coá Vaán Ngoâ Ñình Nhu, töø Gia Nghóa, Kinh
Ñöùc gì ñoù ñoå leân taän ñaâu cao nguyeân Moïi. ÔÛ moät nôi
thieáu ngöôøi thieáu baïn, haén keâu reùo toâi luoân. Neå tình haén
toâi cuõng raùn phieâu löu theo baûn ñoà haén veõ, ñoâi khi cuõng
chaúng bieát mình ôû ñaâu, mieãn laø nôi ñoù coøn baát cöù xe
chuyeân chôû naøo thì cöù leo leân ñi. Thaät khoâng ngôø laïi gaëp
gôõ coâ tieåu hoaøng ôû giöõa röøng nuùi hoang vu. Lan muoán hoûi
toâi gì ñaáy?” —“AØ toâi muoán hoûi oâng: coâ aáy laø con gaùi cuûa
oâng Hoaït?” — “Ñuùng. Hoâm aáy, khi naøng tieán ñeán voøng
raøo ñöùng ñoái dieän vôùi toâi, toâi nhìn chaêm chuù dung nhan
cuûa naøng, khieán naøng hôi ngöôïng. Toâi voâ tình laøm nhö
vaäy laø vì raát kinh ngaïc thaáy töøng neùt treân ngöôøi naøng
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 349
gioáng nhö lôøi oâng Hoaït moâ taû ñöùa con gaùi cuûa oâng. Luùc
ñoù thaáy veû maët cuûa naøng dòu côn thònh noä neân toâi cuõng
laáy lôøi eâm aùi noùi: ‘Thöa baø, toâi ñaõ lôõ ñöôøng xa, xin baø cho
uoáng tí nöôùc, nghæ chaân ñoâi laùt ñôïi naéng dòu xuoáng roài toâi
tieáp tuïc ñi, baø coù vui loøng khoâng?’ Naøng cau maøy coù veû
suy nghó ñoaïn ñaùp: ‘Raát tieác, ôû ñaây khoâng coù choã ñeå oâng
nghæ chaân.’ Toâi noùi: ‘Neáu baø dòu daøng hôn thì saéc ñeïp cuûa
baø taêng leân bieát maáy!’ Toâi thaáy naøng nhìn toâi vôùi caëp maét
deã chòu hôn. Naøng ñi vaøi böôùc sang choã then caøi, môû
coång. Toâi cuõng böôùc ñeán. Naøng nhìn thaúng vaøo maét toâi,
cuõng vôùi gioïng ñanh ñaù, noùi: ‘Ñaây laø laàn ñaàu tieân toâi chòu
thua moät ngöôøi — laø oâng!’ Roài naøng quaøy quaû ñi vaøo. Toâi
böôùc theo naøng vaø noùi: ‘Toâi tin raèng khoâng phaûi laø laàn
ñaàu vaø toâi cuõng tin raèng neáu baø chòu thua toâi baø chaúng heà
thieät thoøi gì caû, bieát ñaâu traùi laïi...’ Naøng lieàn quay laïi,
quaéc maét nhìn toâi roài baèng gioïng gay gaét ngaét ngang: ‘Toát
nhaát oâng chæ neân noùi nhöõng lôøi laøm vöøa loøng toâi. Traùi laïi
toâi seõ toáng coå oâng trôû ra coång.’ ” Luyeán thoát: “OÂ! Ngöôøi
ñeïp laïi noùi naêng coäc caèn theá. Toâi thì toâi maéng laïi moät traän
roài ñi khuaát ngay!” Lan cöôøi kheõ noùi: “Chò khoâng bieát taâm
lyù cuûa ñaøn oâng. Duø ngöôøi ñeïp taùt nöôùc vaøo maët hoï cuõng
theo saùt goùt taùn tænh!” — “Ha-ha... Lan noùi ñuùng! Naøng
vöøa döùt lôøi, toâi ñaùp: ‘Toâi raát caùm ôn baø!’ Gioïng naøng hôi
caát cao: ‘Caùm ôn toâi?’ Toâi noùi: ‘Daï phaûi! Laø vì ít nhaát lôøi
noùi cuûa toâi cuõng ñöôïc baø ñeå yù ñeán.’ Naøng baát chôït döøng
laïi, nhìn toâi. Toâi leân vaøi baäc goã cuûa ngoâi nhaø saøn thaáp, ñi
vaøo. Saøn vaø vaùch ñeàu baèng caây thoâng cöa ra ñeå nguyeân
voû neân troâng saàn suø nhöng raát raén chaéc. Noùc lôïp tranh coøn
môùi. Trong nhaø coù baøn, tuû baèng goã. Phoøng khaùch vaø
phoøng nguû khoâng phaân bieät. Giöôøng traûi neäm baèng laùc,
350 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
muøng meàn giaûn dò. Phía sau coù leõ laø nhaø beáp. Toâi ngoài
xuoáng treân chieác baêng daøi caïnh baøn cuõng baèng goã thoâng.
Treân baøn coù khay traø vaø roå ñöïng vaøi thöù traùi caây nhö
böôûi, mô, coù leõ mua töø döôùi chôï. Bình traø ñaët trong chieác
voû döøa khoâ. Naøng theo doõi cöû chæ toâi khi toâi caàm bình traø
roùt ñaày moät taùch. Bieát vaäy neân toâi cöù höõng hôø gioác maõi
bình traø ñeå nöôùc traøn caû taùch ngaäp ra ngoaøi ñóa, cho ñeán
khi naøng khoâng coøn nhòn ñöôïc nöõa, phaûi thoát lôùn tieáng:
‘Thoâi chôù, oâng khaùt nöôùc ñeán ñoãi vaäy sao?’ ” Luyeán vaø
Lan cuøng phaùt cöôøi. Moät coâ hoûi: “Bình traø ñaõ caïn heát
chöa, thöa oâng?” Caäu cöôøi noùi: “Thaùnh nhaân uoáng traø vì
ñaïo. Coøn keû phaøm phu nhö toâi uoáng traø nhö traâu uoáng
nöôùc soâng.” Roài caäu keå tieáp: “Toâi hoûi: Baø quí danh laø
chi?” —“Cöù goïi toâi laø Num-Bao. Con gaùi coù choàng thì
mang teân choàng.”
Naøng voùi tay laáy treân keä ñeå ñoà moät khung aûnh, vöøa trao
toâi vöøa noùi: ‘Ñaây hình choàng toâi.’ Toâi caàm xem. Moät
ngöôøi Thöôïng gaày, göông maët xöông, maét trong saùng nhìn
thaúng, coù veû chaát phaùc, hieàn haäu, nöôùc da ñen, toùc gôïn
soùng, troâng khaù ñeïp trai. Toâi hoûi: ‘Choàng baø ñaâu roài?’
Naøng ñaùp: ‘Ñang laøm raãy treân ñoài phía baéc.’ Toâi laïi hoûi:
‘Chöøng naøo veà?’ Naøng ñaùp: ‘Laùt chieàu.’ Ñoâi maét saéc saûo
aån vaøi neùt ña caûm ña saàu cuûa naøng ñaâm soaït vaøo maët toâi
nhöõng tia nhìn maïnh baïo nhö con vaät giôõn moài. Tay trao
böùc aûnh traû laïi naøng, toâi goïi naøng baát chôït: ‘Coâ Ngoïc!’
Naøng ñang ñeå khung aûnh leân keä, giaät mình nhìn toâi, chöa
kòp noùi gì thì toâi dòu daøng tieáp: ‘Maëc duø taát caû vuøng bieân
giôùi naøy ngöôøi ta khoâng heà bieát lai lòch Ngoïc, nhöng haõy
xin Ngoïc ñöøng giaáu gieám toâi nöõa.’ Coù leõ laàn ñaàu tieân
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 351
trong ñôøi toâi nhìn thaáy quyeàn uy cuûa lôøi noùi. Maët naøng vuït
taùi xanh. Ban ñaàu naøng kieám caùch phuû nhaän. Toâi böng
taùch traø leân cao ngang taàm maét, thong thaû noùi: ‘Luùc naõy
toâi ñaõ gioác bình roùt traøn ra ngoaøi taùch naøy, Ngoïc ñaõ laáy
laøm böïc boäi khoù chòu laém phaûi khoâng? Nhöng chính Ngoïc
chaúng khaùc caùi taùch traø naøy. Taâm tö choàng chaát bí aån, trí
oùc traøn ngaäp maëc caûm vaø ñaày aép thaønh kieán. Xin Ngoïc
truùt bôùt nhöõng thöù ñoù ñi, neáu coâ muoán coù choã ñeå thaâu
nhaän theâm nhöõng gì toâi saép noùi.’ Toâi hôùp moät nguïm traø.
Uoáng xong, toâi tieáp: ‘Thôøi gian coù theå thay ñoåi maøu saéc
cuûa nuùi non, maây trôøi, hình thaùi cuûa kinh kyø, xeâ dòch
nhöõng traùi tim vaø leäch laïc caû loøng ngöôøi.’ Naøng löôõng löï
hoûi: ‘OÂng muoán noùi sao?’ Toâi noùi: ‘Theo lôøi baùc Hoaït,
Ngoïc raát oân hoøa nhaãn nhòn. Ñaõ xem baùc Hoaït nhö baäc
phuï thaân, ít nhaát toâi cuõng ñaõ thaàm ao öôùc ñöôïc laøm quen
vôùi coâ con gaùi cuûa baùc. Toâi muoán noùi laø toâi ñang thaéc
maéc bieán coá naøo ñaõ xaûy ra laøm cho Ngoïc thay ñoåi haún caû
taâm hoàn thuïc nöõ?’ Naøng im laëng, chæ traân troái nhìn toâi.
Sau cuøng naøng do döï töï thuù: ‘Phaûi. Chính toâi. Nhöng laøm
sao oâng nhaän ra toâi?’ Toâi ñaùp: ‘Laø vì Ngoïc coù moät noát son
phía sau caïnh tai traùi. Em cuûa Ngoïc baûo toâi nhö theá.
Ngoaøi ra baùc trai cuõng moâ taû dung nhan cuûa Ngoïc cho toâi
bieát. Toâi coù xem vaøi taám aûnh cuûa Ngoïc.’ Naøng kheõ cuùi
ñaàu laøm thinh. Toâi thong thaû tieáp: ‘Trong khi Ngoïc soáng
nhaøn haï nhö baø tieåu hoaøng giöõa caûnh tónh mòch naøy, coâ coù
bieát ngöôøi anh cuûa coâ ñaõ töû traän khoâng?’ Toaøn thaân naøng
chaán ñoäng. Naøng nhìn toâi vaø noùi yeáu ôùt: ‘Anh toâi cheát?’
Toâi noùi: ‘Trong moät traän chieán cuûa Ñieän Bieân Phuû, giöõa
nôi löûa ñaïn mòt trôøi, moät ngöôøi khoâng quen bieát, queân caû
sinh maïng xoâng vaøo ñeå cöùu anh coâ, keát quaû caû hai cuøng
352 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
cheát. Vaøi thaùng sau moät quaân nhaân ñem tin töùc tôùi nhaø
baùc Hoaït luùc coâ ñaõ bieät tích.’ Ñoâi maét naøng chôït ngaäp leä.
‘Coâ coù bieát em coâ ngaøy ngaøy soáng hiu quaïnh vì vaéng coâ?
Coù bieát cha coâ buoàn naõo, phoù maëc vieäc nhaø, nay ôû vôùi
ngöôøi baïn naøy, mai ñeán ngöôøi baïn khaùc ñeå tìm vui queân
trong nhöõng cuoäc traø röôïu chuyeän troø? Coù bieát meï coâ ñeâm
ñeâm roû leä vì nhôù thöông coâ? Bao nhieâu tang toùc cuûa gia
ñình cha meï coâ, coâ ñeàu khoâng hay bieát gì caû.’ Ngoïc vaãn
nhìn toâi, ñoâi moâi heù môû, saéc dieän uû doät. ‘Thoâi xin pheùp toâi
veà nhaù, laø vì boùng ñaõ xeá, ñöôøng xa, sôï trôû laïi chôï khoâng
kòp, trôøi toái maát.’ Naøng laät ñaät van toâi: ‘Xin oâng naùn laïi
naêm ba phuùt toâi hoûi vieäc. Laøm theá naøo oâng bieát ñöôïc gia
ñình toâi?’ Toâi beøn ñem chuyeän gaëp gôõ tình côø vôùi cha
naøng, cuøng laø vieäc vieáng thaêm gia ñình cha meï naøng vöøa
qua thuaät heát laïi. Nghe xong, naøng thôû daøi noùi: ‘Toâi vaãn
nhôù nhaø, nhôù cha meï toâi, anh toâi vaø em toâi.’ Toâi hoûi: ‘Coâ
ñaõ laøm nhöõng vieäc ñieân roà laø côù gì?’ Naøng ñoät nhieân giaän
döõ quaéc maét nhìn toâi, gioïng cao vaø saéc beùn: ‘Ñieân roà gì?
Toâi laáy choàng coù hoân thuù moät caùch raát chính thöùc, toâi
soáng cuoäc ñôøi löông thieän, göông maãu.’ Toâi ñaønh laøm
thinh, chòu thua naøng. Song döôøng nhö naøng töï hoái, dòu
gioïng: ‘OÂng tha loãi cho toâi.’ Roài tieáng naøng laïi tha thieát
ñaùng thöông: ‘Taâm söï buoàn khoå uaát öùc, taâm hoàn cuoàng si
laõng maïn, tính tình kieâu haõnh ngang taøng, nhöõng thöù aáy
ñaõ khieán toâi khoâng tìm ñöôïc choã ñöùng trong xaõ hoäi. Toâi
phaûi taïo cuoäc soáng thích hôïp rieâng toâi, voâ tình toâi ñaõ daãm
döôùi chaân nhöõng traùi tim röôùm maùu cuûa nhöõng ngöôøi thaân
yeâu nhaát cuûa ñôøi toâi.’ Toâi an uûi naøng: ‘Tuoåi treû ai cuõng
phaûi traûi qua vaøi thaát baïi ñaàu, vì danh voïng hoaëc vì aùi
tình. Caøng thoâng minh, söï thaát baïi caøng ñeán sôùm. Nhöõng
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 353
keû töï cho mình loãi laïc phaûi xem ñoù laø thöôøng. Trôû löïc
khoâng phaûi chaän ñöùng loä trình, maø phaûi bò ñaùnh ñoå, vöôït
qua. Coâ kieâu haõnh vì söï thoâng minh cuûa mình, phoâ tröông
söùc maïnh cuûa tinh thaàn baèng lôøi noùi, nhöng coâ laïi laøm
nhöõng vieäc cuûa moät ngöôøi yeáu ñuoái nhaát. Vôùi nhöõng vieäc
ngoâng cuoàng voâ nghóa aáy, coâ caøng khoâng ñöôïc khen laø
can ñaûm tí naøo khi coâ coá tình boâi teân söûa hoï giaáu gieám
cuoäc ñôøi mình vôùi thieân haï, nhö moät keû troán traùnh.’ Ngoïc
coù veû nghó ngôïi vaø nghe toâi noùi tieáp: ‘Toâi mong raèng coâ
bôùt say söa theo loái soáng phaûi noùi laø sieâu phaøm cuûa coâ, ñeå
coù ñoâi giaây coâ naèm nghe nhòp ñaäp cuûa traùi tim mình trong
ñaáy vaãn coøn chuùt tình caûm thoi thoùp, toâi tin theá; vaø söï coá
gaéng ñeå dieät tan tình caûm aáy ñaëng mong cuoäc ñôøi bình
thaûn hôn, voâ tình coâ mang laáy söï ñau khoå nan y cuûa noäi
taâm. Neáu coâ coù ñuû baûn lónh ñeå daãm naùt nhöõng traùi tim
röôùm maùu cuûa nhöõng ngöôøi thaân yeâu nhaát ñôøi coâ, thì coâ
seõ soáng cuoäc ñôøi laâm sôn saèng daõ naøy moät caùch yeân oån...
Nhöng traùi laïi, toâi tin nhöõng tieáng reân ræ voïng leân töø goùt
chaân coâ seõ laøm cho coâ khoâng bao giôø sung söôùng, tuy coâ
coù coá gaéng maáy taïo moät beà ngoaøi ñeå laán aùp beà trong.’
Ngoïc chaêm chaêm nhìn toâi, dung nhan naøng nhö vaàng
nguyeät môø söông. Mang veû u buoàn naøng tieãn toâi ra coång.
Sau cuøng naøng môùi noùi ñöôïc caâu naøy maø maét naøng haï
thaáp: ‘OÂng coù theå cho pheùp toâi gaëp oâng ngaøy mai ñöôïc
khoâng?’ Toâi hoûi: ‘Coâ leân phoá?’ Naøng gaät. Toâi noùi: ‘Toâi ôû
con ñöôøng ngang tröôùc chôï, soá 16, treân gaùc, beân döôùi laø
tieäm aên Vónh Phaùt.’ Ñoaïn toâi töø giaõ naøng, vöøa böôùc laàn
theo loái moøn ñi xuoáng, vöøa moùc trong tuùi ra ñieáu xì-gaø,
ñaùnh dieâm ñoát huùt. Töø döôùi chaân ñoài nhìn leân toâi vaãn
thaáy naøng coøn ñöùng ñaáy, beân caây ñu ñuû cao. Hoâm sau,
354 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
baïn toâi ñi daïy hoïc laïi khoâng veà tröa laø vì haén ñaõ noùi vôùi
toâi töø ñeâm tröôùc hoân theâ cuûa haén ôû caùch maáy gian phoá coù
ñaùm gioã. Haén môøi toâi. Nhöng haén khoâng khoûi ngaïc nhieân
khi nghe toâi ñaùp toâi maéc baän vaø xin taïm möôïn caên gaùc
naøy ñeå tieáp ñoùn coâ tieân nöõ röøng xanh. Haén cöôøi. Nhöng
toâi nghieâm nghò noùi: ‘Neáu ñöôïc, ñeå daønh cho toâi ít moùn,
chieàu toâi nhaäu.’ Haén thaéc maéc hoûi: ‘Maày noùi giôõn sao?
Laøm gì con Moïi aáy ñeán ñaây.’ Roài haén naøi næ khieán toâi
cuõng hôi ñaâm caùu, noùi: ‘Taïi sao choù coù theå trôû thaønh baïn
thaân cuûa ngöôøi? Nieàm tin, coù phaûi khoâng? Nieâàm tin cuûa
baïn ñoái vôùi toâi thaät thua choù!’ ” Luyeán lieàn noùi: “Trôøi
phaät, oâng noùi theá khoâng sôï baïn oâng giaän sao?” —“Taïi sao
toâi laïi phaûi sôï? Taùc giaû saùch Taåy Naõo ñaõ chaúng noùi: toâi
muoán taát caû moïi ngöôøi phaûi lòch söï vôùi toâi, nhöng toâi
khoâng caàn lòch söï vôùi ai heát, laø gì?” Lan xen lôøi: “Thaûo
naøo chò Lyù toâi tuyeät nhieân khoâng thích troø chuyeän vôùi
oâng.” —“Coù theå nhö vaäy sao? Xöa nay caùc baäc thaùnh
hieàn ñaâu caàn lòch söï ñoái vôùi ai.” Lan vaø Luyeán cuøng phaûn
ñoái: “Theá laøm sao coù theå goïi laø thaùnh hieàn?” — “Phaûi
ñoù!” — “UÛa! Vaäy hoï phaûi luoân luoân coá gaéng lòch söï ñoái
vôùi ngöôøi khaùc aø?” Lan chôït thoát: “Hoï khoâng caàn söï coá
gaéng, laø vì tính nhaân töø ñaõ ñuùc thaønh huyeát coát cuûa hoï
roài.” Caäu noùi lôùn: “A ha, giôø ñeán luùc haõy xin Lan xeùt laïi
saùch Taåy Naõo, Lan nhaù. Chôù voäi maéng aàm taùc giaû leân.”
Nhöng coâ ñaõ thöøa dòp moi ra ñeà taøi khaùc: “Coøn maáy baøi
thô tuïc tóu thì giaûi thích laøm sao?” Luyeán phaù leân cöôøi.
Caäu voãi voäi ñöa moät ngoùn tay leân mieäng, vöøa kheõ xuît
Lan, vöøa lieác thieáu nöõ coù chieác phuø hieäu vaøng. Nhöng coâ
naøy ñang nhìn qua cöûa toa ngaém xa ngoaøi chaân trôøi
nhöõng daõy ñoài nuùi ñen ngoøm nhö nhöõng ñoáng than vó ñaïi
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 355
noái tieáp nhau khoâng bao giôø döùt, hay ñuùng hôn, nhö
nhöõng ngoïn soùng huøng vó xoâ ñaåy chieác thuyeàn traêng löôõi
lieàm, nhaáp nhoâ khi khuaát khi hieän, ñang troâi cuøng höôùng
vôùi taøu ñi. Töøng luoàng gioù ñaäp maïnh vaøo toa, xoâ con taøu
laéc lö, roài doäi ra nghe nhöõng tieáng uø uø saâu thaúm nhö giöõa
truøng döông. Côm nöôùc ñaõ xong. Thieáu nieân vaãn tieáp tuïc
uoáng röôïu vaø huùt xì-gaø. Nhìn ly cuûa thieáu nöõ coù chieác phuø
hieäu vaøng röôïu löng caïn, caäu caàm ve nghieâng tôùi roùt
theâm. Thieáu nöõ ñöa tay ngaên laïi, nhaân cô hoäi nhìn caäu
baèng aùnh maét mô maøng khaû aùi. Lan cuõng töø choái uoáng
theâm vaø ly coâ ñaõ caïn. Caäu xoay sang Luyeán: “Coøn coâ thì
sao?” Luyeán laéc ñaàu cöôøi noùi: “Toâi seõ göûi sôû böu chính
nöûa ly röôïu coøn laïi naøy traû oâng vôùi lôøi caùm ôn khi toâi ñeán
Hueá.” —“Toâi ñaõ nhaän ñöôïc hai möôi boán tieáng ñoàng hoà
tröôùc khi coâ göûi!” — “Tröôùc khi...” —“Vaâng, thöa coâ!”
Caäu caâàm ly cuûa thieáu nöõ truùt röôïu coøn dö vaøo ly cuûa caäu.
Lan vaø Luyeán cuøng mæm cöôøi moät luùc. Caäu noùi: “Coâ
khoâng uoáng nöõa thì ngoài coi toâi uoáng. Vôùi toâi moät gioït
röôïu quí hôn traêm nghìn taán nöôùc maét cuûa tình nöông!”
Luyeán noùi: “Höù! Toâi chaén neáu oâng coù gia ñình oâng seõ yeâu
vôï cuûa oâng laém!” — “Coâ chaéc?!” Thieáu nieân cöôøi nhaên
raêng, töø trong coå hoïng keâu kheøng kheïc maáy tieáng nhö raén
hoå mang, ñoaïn tieáp: “Vôï toâi neáu coù cuõng laø... röôïu! Thoâi
nghe toâi keå tieáp naøy. Hoâm ñoù trôøi vöøa ñöùng boùng, trong
gaùc troï chaät heïp, toâi tieáp moät thieáu phuï, coâ gaùi thì ñuùng
hôn vì coâ coøn quaù treû, phuïc söùc theo loái Moïi. Troâng loái
aên maëc khoâng ñeán ñoãi baån thæu nhö caùc thieáu phuï Moïi maø
toâi thöôøng troâng thaáy. Traùi laïi, thieáu phuï raát gaãy goïïn
trong chieác vaùy heïp ca-ky maøu chaøm coøn môùi vaø thaúng,
chieác aùo ñen coù nhöõng ñöôøng vieàn ñoû traéng, toùc naøng bôùi
356 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
cao, maët khoâng trang ñieåm ñeå loä veû ñeïp thieân nhieân
quyeán ruõ, hai coå tay naøng mang raát nhieàu kieàng Moïi,
chaân ñi giaày da ñen ñaõ cuõ vaø söøi. Toâi môøi thieáu phuï ngoài
xuoáng chieác giöôøng ñoäc nhaát cuûa baïn toâi maø haén daønh
rieâng cho toâi trong nhöõng ngaøy toâi nghæ taïi ñaây. Coøn haén
phaûi naèm treân saøn gaùc. Ngoïc vôùi daùng ñieäu dòu daøng ngoài
xuoáng giöôøng, chaân baét cheùo chöõ nguõ. Toâi roùt moät taùch
traø noùng ñaët treân baøn caïnh giöôøng, môøi Ngoïc. Naøng noùi:
‘Caùm ôn.’ Maét naøng theo doõi töøng cöû chæ cuûa toâi döôøng
nhö naøng ñang daèn neùn moät côn xuùc ñoäng. Toâi noùi: “Nay
Ngoïc ñeán, töï tay toâi naáu moät taùch traø ñeå tieân nöõ duøng
taïm. Uoáng tí ñi cho aám. Saùng nay trôøi khaù reùt. Toâi laø
ngöôøi xöù laï ngao du, chöa bieát roõ nhöõng ñaëc phaåm cuûa
mieàn naøy ñeå coù theå tieáp ñaõi tieân nöõ.’ Ngoïc chaän lôøi toâi
noùi: ‘Xin oâng ñöøng goïi toâi tieân nöõ!’ Toâi tieáp: ‘Vaäy haõy
xuoáng phoá duøng moät böõa côm thaân maät vôùi toâi. Ngoïc nhaù.
Roài mình seõ noùi chuyeän nhieàu.’ Naøng mæm cöôøi nhìn toâi
vaø noùi: ‘Raát tieác. Toâi ñaõ aên côm töø sôùm oâng aï. Caùm ôn.’
Toâi hoûi: ‘Ngoïc noùi thaät chôù?’ Naøng ñaùp: ‘Toâi daùm ñeán
ñaây vôùi oâng töùc laø toâi saün saøng chaáp nhaän taát caû. Theá maø
oâng khoâng tin toâi!’ Toâi töï roùt moät taùch traø. Uoáng xong, toâi
ñeán ñöùng choáng hai tay leân thaønh cöûa soå nhìn ra phía raëng
nuùi xa.
Ñoaïn toâi hoûi: ‘Ngoïc ñònh hoâm nay gaëp toâi coù gì quan
troïng khoâng?’ Naøng ñaùp: ‘Ngaøy toâi boû nhaø ra ñi, cha meï
toâi tieät nhieân khoâng hay bieát gì caû. Coù khi nhôù ñeán cha
giaø meï yeáu, moûi moøn thöông con, toâi ñöùt töøng ñoaïn ruoät.
Laïi töï nghó mình baát hieáu, chaúng giuùp ñôõ ñöôïc song thaân
tuoåi ñaõ veà chieàu maø buoàn bieát maáy, gan heùo tim moøn.
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 357
Nhöng ñaõ lôõ ra ñi roài...’ Toâi quay laïi thaáy naøng ñang nhìn
toâi, caëp maét ñaãm leä. Toâi hoûi: ‘Ngoïc, coâ ra ñi tính ñaõ bao
laâu roài?’ Naøng ñaùp: ‘Toâi chaúng coøn nhôù roõ laø bao laâu, chæ
bieát ñaõ cuøng daân Thöôïng aên teát laàn naøy nöõa laø laàn thöù
hai.’ Toâi laïi hoûi: ‘Moät naêm ngöôøi Thöôïng laø bao laâu?’
Naøng ñaùp: ‘Daân Thöôïng ôû ñaây aên teát nhö daân chôï.’ Toâi
noùi: ‘Vaäy thì coâ ñaõ ra ñi hôn moät naêm roài.’ Naøng noùi: ‘Coù
leõ. Daïo toâi ñi laø giöõa muøa möa.’ Toâi hoûi: ‘Laøm sao coâ laïi
coù theå keát duyeân vôùi moät ngöôøi Thöôïng?’ Naøng ñaùp: ‘Ban
ñaàu toâi laân la theo caùc coâ gaùi Thöôïng, hoïc noù tieáng
Thöôïng; roài toâi laøm quen vôùi moät ngöôøi Thöôïng ñeïp trai
nhaát trong vuøng, ñoù laø Num-Bao, choàng hieän taïi cuûa toâi.’
Toâi hoûi: ‘Quen trong tröôøng hôïp naøo?’ Naøng ñaùp: ‘Böõa ñoù
Num-Bao mang ra chôï baùn cho moät ngöôøi Phaùp con nai
haén vöøa môùi baén. Ngöôøi Phaùp traû giaù reû maït laø naêm traêm
ñoàng. Num-Bao cuõng chòu baùn. Nhöng khi traû tieàn, ngöôøi
Phaùp chæ giao coù boán traêm ñoàng thoâi. Nai ñaõ cho leân chieác
xe Jeep roài haén cuõng söûa soaïn leân xe trong khi Num-Bao
veû maët ngô ngaùc thaät ñaùng thöông haïi. Muïc kieán vieäc aáy
töø ñaàu, ñaâm töùc, toâi chaän ngöôøi Phaùp laïi giaûng luaân lyù vaø
maéng haén moät hoài. Ngöôøi Phaùp cuõng noùng giaän, haén hoûi
toâi con nhaø ai laïi choït vaøo vieäc rieâng cuûa haén. Toâi töï xöng
laø con cuûa ñaïi taù sö ñoaøn tröôûng. Nghe vaäy haén hôi dòu
gioïng, cuoái cuøng nhöôïng boä traû theâm cho Num-Bao moät
traêm ñoàng nöõa.’ Toâi ngaïc nhieân hoûi: ‘Ngoïc gioûi Phaùp
ngöõ?’ Naøng khieâm toán ñaùp: ‘Toâi noùi khaù troâi chaûy tieáng
Phaùp, tieáng Anh, tieáng Taøu vaø baây giôø caû tieáng Thöôïng
nöõa oâng aï. Num-Bao nhaän theâm tieàn, ñaêm ñaêm nhìn toâi
moät veû hieàn töø, bieát ôn, roài vuït luøi laïi, quaûy guøi naïng cung
röïa leân vai, quay maët raûo böôùc. Hoâm sau toâi thaáy Num-
358 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
Bao ñi khaép ñöôøng phoá ngoõ heûm, coù veû nhö tìm kieám
ñieàu gì, maø toâi khoâng ngôø haén muoán gaëp toâi ñeå taëng...’
Toâi hoûi: ‘Taëng gì?’ Naøng noùi: ‘OÂng ñoaùn xem. Khi gaëp
toâi, haén möøng loä ra treân neùt maët. Num-Bao taëng toâi nhöõng
thöù naøy ñaây.’ Naøng ñöa caùnh traùi tay leân, veùn aùo ñeå toâi
nhìn maáy chieác kieàng Moïi treân coå tay naøng. ‘Caû thaûy
möôøi baûy chieác, vöøa vaën tay toâi, toâi ñang mang ñuû caû. Roài
Num-Bao nhìn toâi, ruït luøi laïi, quay ñi. Toâi chæ noùi ñöôïc
hai tieáng caùm ôn. Nhöng coù leõ haén khoâng kòp nghe hay
chaúng ñeå yù. Haén coù veû maéc côõ. Vì vaäy ñeán phieân toâi phaûi
tìm gaëp haén ñeå caùm ôn moät laàn nöõa.’ Toâi hoûi: ‘Coâ vaø
Num-Bao laø vôï choàng coù hoân thuù?’ Naøng nhoû nheû ñaùp:
‘Vaâng, oâng aï. Num-Bao laáy Vieät tòch vaø cuøng toâi laäp hoân
thuù. Ngaøy chuùng toâi laäp hoân thuù cuõng sinh ra laém chuyeän
buoàn cöôøi. Ngöôøi ta coá yù caûn ngaên toâi. Toâi vaãn cöông
quyeát. Sau khi toâi kyù teân vaøo soå hoân thuù vôùi Num-Bao thì
tieáng ñoàn vang aàm leân roài.’ Toâi thôû daøi nhìn xuoáng saøn
gaùc. Thaáy vaäy naøng hoûi: ‘OÂng coù ñieàu gì suy nghó?’ Toâi
noùi: “Ngoïc, coâ coù nghó raèng nhöõng haønh ñoäng voäi vaøng
khoâng kòp suy xeùt cuûa coâ ñaõ laøm hoûng ñôøi coâ khoâng?’
Naøng lieàn thoát: ‘OÂng noùi sao? Toâi chöa heà caûm thaáy nhö
vaäy oâng aï.’ Toâi hoûi: ‘Coâ vaãn ñöôïc haïnh phuùc beân choàng
coâ?’ Naøng ñaùp: ‘Coá nhieân. Num-Bao chöa heà laøm toâi
phieàn loøng.’ Toâi hoûi: ‘Cuoäc soáng cuûa coâ sung söôùng chôù,
toâi cöù töôûng ñoù laø cuoäc soáng cuûa moät baø tieåu hoaøng.’
Naøng ñaùp: ‘Ñuùng theá, vì toâi khoâng caàn phaûi lo laéng chuùt
gì.’ Toâi noùi: ‘Toâi tin Ngoïc. Nhöng Ngoïc chæ noùi ñuùng moät
phaàn. Phaàn coøn laïi chöa chaéc ñem ñeán cho Ngoïc haïnh
phuùc hoaøn toaøn. Moät con chim röøng ñöôïc mang veà cho ôû
trong chieác loàng theáp vaøng sôn son, ngöôøi ta keát hoa treo
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 359
laù trong loàng ñoù, ngöôøi ta taïo nhöõng vuõng nöôùc cho noù
taém, nhöõng baõi thoùc cho noù aên. Noù soáng no ñuû trong moät
baàu trôøi nhoû heïp giaû taïo, daàn daø noù queân nhöõng caûnh caây
cao boùng caû, noù quen daàn vôùi laõnh vöïc môùi, noù hoùt noù ca
noù nhaûy nhoùt vaø noù caûm thaáy haïnh phuùc. Nhöng Ngoïc aï,
neáu chim kia nghieâng ñaàu nhìn qua cöûa loàng, chaéc noù
khoâng queân ñöôïc röøng xanh... vaø vaøi chim baïn cuûa noù.
Cuõng nhö Ngoïc, neáu coù ñeâm naøo töø cöûa soå cuûa tuùp leàu
giöõa ñoài nuùi tieâu sô aáy nhìn ra, chaéc Ngoïc khoâng queân
ñöôïc aùnh saùng kinh kyø vaø vaøi ngöôøi thaân yeâu nhaát cuûa
Ngoïc, coù phaûi khoâng? Haõy neân traû taâm hoàn trôû veà laõnh
vöïc thích hôïp cuûa noù.’ Toâi quay laïi, tieán ñeán gaàn thieáu
phuï. Naøng noùi: ‘Töø beù ñeán nay toâi môùi ñöôïc dòp troø
chuyeän laàn ñaàu vôùi moät ngöôøi baïn treû ñöùng ñaén nhö oâng.
Vì vaäy oâng bieát taïi sao môùi gaëp oâng hoâm qua, toâi ñaõ
khoâng ngaàn ngaïi heïn gaëp oâng theâm moät laàn hoâm nay. Laø
vì toâi bieát toâi gaëp moät ngöôøi baïn ñaùng noùi chuyeän vôùi.
Muïc ñích toâi gaëp oâng laø ñeå hoûi thaêm vieäc nhaø... Chæ coù
theá thoâi.’ Toâi laäp laïi: ‘Chæ theá thoâi? Ngoïc chaéc?’ Toâi ñem
caûnh gia ñình thuôû aáy cuûa cha meï naøng keå laïi töøng chi
tieát. Naøng ngoài nghe, im laëng. Khi nghe toâi noùi ñeán maùi
toùc cuûa baùc trai baïc nhieàu, ñeán baùc gaùi gaày vaø ñau oám,
ñeán ngöôøi em coù neùt maët keùm vui, naøng caàm khaêm chaäm
lia lòa maáy gioøng nöôùc maét. Toâi noùi: ‘Ngoïc, toâi mong raèng
coâ khoâng phuû nhaän nhöõng nhaän xeùt cuûa toâi veà cuoäc ñôøi
hoâm nay cuûa Ngoïc. Cuoäc ñôøi maø toâi nhìn thaáy hai phaàn roõ
reät, moät nöûa haïnh phuùc, coøn moät nöûa ñau khoå. Trong caùi
haïnh phuùc beà ngoaøi cuûa Ngoïc, söï ñau khoå luoân luoân
ngaám ngaàm beân trong saün saøng chôø luùc tinh thaàn suy yeáu
ñeå noå ñuøng ra. Ñôøi Ngoïc laø keát quaû cuûa nhöõng tö töôûng
360 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
roái loaïn, moät taâm hoàn baát ñònh vaø nhöõng traän giaëc giöõa
moät thöù lyù trí duõng maõnh vôùi moät thöù tình caûm uûy mò.
Muïc ñích cuûa Ngoïc gaëp toâi hoâm nay khoâng phaûi chæ ñeå
hoûi thaêm vieäc nhaø maø thoâi ñaâu, toâi tin raèng coâ coøn muoán
nhôø toâi giaûi quyeát moät vaán ñeà maø vì töï aùi coâ khoâng thuù
nhaän.’ Toâi ngaém ñoâi maét saéc saûo cuûa Ngoïc trong khi naøng
nhìn vaån vô treân saøn gaùc. Toâi noùi tieáp: ‘Ñoù laø tìm loái thoaùt
cho taâm hoàn khaéc khoaûi cuûa coâ ñang phaân taùn giöõa haïnh
phuùc vaø ñau khoå, giöõa nhaøn haï vaø lo aâu, ñang bò kìm haõm
giöõa tình caûm vaø lyù trí. Toâi cuõng khoâng theå giuùp coâ ñöôïc
gì baèng chính coâ töï giuùp, mieãn laø coâ can ñaûm. Ngoïc, toâi
khuyeân coâ neân trôû veà cha meï.’ Naøng taùi maët, nhìn toâi moät
luùc. Roài naøng kheõ laéc ñaàu. Toâi laïi tieáp: ‘Cöû chæ chaàn chöø
sau moät luùc suy tö cuûa Ngoïc ñaõ khoâng giaáu ñöôïc nieàm
öôùc muoán trôû veà cuûa Ngoïc. Nhöng taïi sao coâ töø choái, coâ
Ngoïc? Ñoù laø choã uaån khuùc trong taâm tö coâ maø toâi muoán
hieåu? Xin Ngoïc ñöøng giaáu gieám vôùi toâi.’
Toâi ngoài xuoáng giöôøng beân caïnh naøng, hai baøn tay naém
laáy ñoâi vai meàm maïi cuûa Ngoïc, ñeå baøy toû sö an uûi, voã veà
cuûa toâi. Naøng vöøa huùp moät nguïm traø vöøa nhìn toâi, khoâng
toû thaùi ñoä gì, cho ñeán khi toâi buoâng naøng ra. Naøng noùi:
‘Nhöng toâi ñaõ ra ñi... Ngaøy toâi ñi, toâi töï keå nhö ñaõ cheát...
Toâi khoâng maët muõi naøo...’ Toâi khuyeân lôn naøng: ‘Coâ
khoâng cöôùp cuûa haïi ngöôøi, khoâng laøm nhöõng vieäc traùi
thieân löông, taám thaân vaãn trong saïch, taâm hoàn vaãn trinh
traéng, taïi sao coâ laïi maëc caûm? Quaù khöù coâ ñaõ töøng coù ñuû
maùu tim ñeå ñoái phoù vôùi phong ba, taïi sao ngaøy hoâm nay
coâ laïi thieáu can ñaûm haû? Cha meï naøo cuõng thöông nhôù
con, tha thöù cho con, saün saøng môû hai tay roäng lôùn ñeå chôø
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 361
ñoùn Ngoïc.’ Naøng ngaäp ngöøng: ‘Nhöng toâi khoâng theå phaûn
boäi Num-Bao.’ Toâi noùi: ‘Neáu toâi khuyeân coâ thì toâi chæ
khuyeân söï chung thuûy, söï trung thaønh, toâi coù khuyeân coâ
söï phaûn boäi ñaâu naøo.’ Naøng noùi: ‘Cha meï toâi seõ caøng ñau
khoå döôøng naøo khi bieát toâi, ñöùa con gaùi duy nhaát trong gia
ñình laïi laáy moät ngöôøi Thöôïng ngu doát, ngôø ngheäch, caøng
khoâng theå tha thöù toâi.’ Cuoái cuøng toâi baøn raèng: ‘Toâi coù
caùch naøy. Coâ neân giaøn moät giaû caûnh. Toâi khoâng bao giôø
noùi vôùi hai baùc laø coâ coù choàng. Trong moïi söï gì, toâi höùa
luoân ôû beân caïnh ñeå beânh vöïc coâ. Nhö theá, coâ coù yeân loøng
khoâng?’ Naøng im laëng. Toâi hoûi: ‘Ngoïc ñaõ coù con chöa?’
Naøng laéc ñaàu, ñaùp: ‘Nhöng vöøa roài toâi maát kinh, chaúng roõ
laø trieäu chöùng gì.’ Toâi hoûi: ‘Ngoïc coù theå cho pheùp toâi baét
maïch khoâng?’ Naøng ñaùp: ‘Tuøy oâng.’ Caùnh tay traùi cuûa
thieáu phuï ñaët leân chieác goái keâ treân ñuøi naøng. Toâi veùn
nhöõng chieác kieàng Moïi leân khuyûu tay naøng, ñaët ba ngoùn
tay leân maïch caùi ôû coå tay naøng roài baét ñaàu nghe maïch.
Giaây laùt, toâi laïi laøm nhö vaäy treân coå tay maët cuûa naøng.’
Luyeán hoûi: “OÂng bieát xem maïch nöõa aø?” Caäu ñaùp: “Caùc
baïn coøn goïi toâi laø ‘ngöôøi traêm ngheà’ Luyeán aï, khoâng
ngheà naøo maø toâi khoâng bieát moät caùch... ba xaïo!” Lan vaø
Luyeán ñeàu cöôøi. Luyeán laïi hoûi: “Theá coâ ta coù thai
khoâng?” Caäu ñaùp: “Thaät ra toâi cuõng khoâng bieát, nhöng toâi
baûo Ngoïc laø naøng khoâng. Naøng baên khoaên nhìn toâi.
Nhöng thaáy veû quaû quyeát cuûa toâi naøng yeân taâm.” Lan lieàn
xen lôøi: “Coù leõ oâng möôïn côù ñeå naém tay ngöôøi ta!” —“Coâ
thaät thoâng minh!” Hai coâ gaùi laïi phaù leân cöôøi, trong khi
caäu tieáp: ‘Roài toâi laïi baøn vôùi naøng nhö vaày: ‘Ngoïc, coâ coù
theå heïn vôùi toâi boán ngaøy nöõa gaëp nhau taïi ñaây khoâng?
Böõa ñoù toâi seõ ñöa coâ veà thaêm nhaø, hoaëc laø seõ coù hai baùc
362 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
ñeán röôùc coâ veà. Coâ haõy can ñaûm vaø haõy nhôù raèng cha meï
bao giôø cuõng tha thöù cho con caùi.’ Naøng noùi: ‘Nhöng
Num-Bao khoâng cho toâi ñi.’ Toâi noùi: ‘Coâ cöù leùn choàng ra
ñi, cuõng nhö baän naøo coâ leùn cha meï vaäy. Roài sau ñoù moät
tuaàn hay nöûa thaùng coâ seõ xin pheùp cha meï trôû laïi ñaây,
kieám côù nhö laø ñeå thu xeáp nhaø cöûa, ñoà ñaïc mang veà. Dó
nhieân hai baùc seõ khoâng nghi ngôø ñöôïc. Coâng vieäc nhö theá
ñaõ oån hôn nöûa roài, coâ chæ caàn tìm dòp naøo thuù nhaän vôùi
cha meï laø mình ñaõ coù choàng.’ Naøng noùi: ‘Khoâng ñöôïc oâng
aï, vì cha toâi nghieâm khaéc laém.’ Toâi noùi: ‘Baùc trai coù noùi
vôùi toâi raèng tröôùc kia baùc laø ngöôøi choàng ngöôøi cha voâ
cuøng nghieâm khaéc vôùi vôï con. Nhöng baùc thuù nhaän laø baùc
ñaõ laàm, laø vì söï nghieâm khaéc khoâng ñem laïi haïnh phuùc
naøo cho gia ñình maø traùi laïi. Töø ngaøy coâ ra ñi, baùc ñaõ chôït
tænh, tính tình baùc cuõng thay ñoåi nhieàu, theo nhö toâi nhaän
xeùt. Baùc trai vaãn mong moûi ngaøy veà cuûa coâ.’ Naøng suy
nghó. Toâi ñöùng phaét daäy, gioïng quaû quyeát: ‘Khoâng coøn dòp
naøo nöõa Ngoïc aï. Keå caû loaøi thuù döõ, cha meï naøo laïi chaúng
thöông con.’ Naøng noùi: ‘Toäi nghieäp choàng toâi seõ khoâng
bieát toâi ñi ñaâu!’ Toâi noùi: ‘Coâ haõy vieát ít haøng ñeå laïi.’ Nuï
cöôøi cuûa naøng khoâng giaáu ñöôïc söï ñau ñôùn: ‘Choàng toâi
khoâng bieát chöõ!’ Toâi thôû daøi chaúng noùi theâm nöõa. Naøng
cuõng im laëng. Toâi ñöa naøng böôùc xuoáng ñöôøng. Naøng vaø
toâi cuøng döøng laïi tröôùc khi chia tay. Toâi noùi: ‘Cha meï
Ngoïc soáng trong söï ñau ñôùn buoàn phieàn, ñang chôø ngaøy
trôû veà cuûa ñöùa con yeâu quí. Ngoïc, coâ quyeát ñònh theá naøo?
Ñaây laø laàn choùt.” Naøng vaãn im laëng nhìn toâi, caùi nhìn ñaém
ñuoái quaù khieán toâi baét ruøng mình, coù caûm töôûng nhö laø caùi
nhìn vónh bieät. Cuoái cuøng, naøng noùi khe kheõ: ‘Vaâng, boán
hoâm nöõa toâi ñeán.’ Roài naøng böôùc ñi. Song ñoä vaøi böôùc thì
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 363
naøng döøng, quay laïi nhìn toâi, ñoâi moâi thaém ñoû cuûa naøng
maáp maùy ñònh noùi ñieàu gì laïi thoâi. Toâi hoûi: ‘Gì haû Ngoïc?’
Vaãn tieáng khe kheõ naøng hoûi: “Chaéc oâng ñoùi buïng laém
chôù?” Toâi laéc ñaàu ñaùp: ‘Ñoâi khi toâi chaúng caàn aên.’ Naøng
ñöùng yeân laëng giaây laâu coù chieàu nhö khoù hieåu, aùnh maét
naøng nhö luoàng quang tuyeán lung linh chieáu thaúng vaøo
ñoâi ngöôi toâi. Roài naøng xoay löng. Toâi nhìn theo taám thaân
meàm maïi yeåu ñieäu theo nhòp böôùc ueå oaûi.
Boãng moät baøn tay loøn töø phía sau bòt maét toâi, roài laïi
buoâng ra tieáp theo tieáng cöôøi doøn. Toâi quay laïi, noùi: ‘Nhaø
giaùo phaûi moâ phaïm tí!’ Baïn toâi khoâng töï aùi, cöôøi noùi:
‘Haéc-haéc! AØ xin giôùi thieäu...’ Haén ngöûa moät baøn tay veà
phía thieáu nöõ ñöùng caïnh, tieáp: ‘Hueä laø hoân theâ cuûa tao.’
Roài haén chæ vaøo ngöïc toâi, noùi tieáp: ‘Ñaây laø Thaàn Saàu.’
Thieáu nöõ maäp maïp, maët hoa da phaán raát duyeân daùng. Toâi
hôi nghieâng mình, noùi: ‘Chaøo coâng chuùa mieàn Ñaát Ñoû.’
Naøng theøn theïn chaøo ñaùp laïi, ñoaïn noùi: ‘Chuùng toâi coù
daønh cho anh ít moùn ñeå chieàu nay anh... nhaäu.’ Toâi noùi:
‘Caùm ôn, nhöng...’ Baïn toâi lieàn hoûi: ‘UÛa, nhöng gì? ...
Nhöng sao haû boà?’ Toâi noùi: ‘AÊn böõa gioã, loã böõa caøy. Raát
tieác, toâi ñi baây giôø ñaây.’ Baïn toâi noùi: ‘Maày ñieân aø?’ Toâi
daùp: ‘Ñieân hay chaû ñieân! Ñi — ñi leân gaùc roài toâi haõy noùi
lyù do.’ Chuùng toâi cuøng leân gaùc. Toâi laáy caùi muõ treân moùc
ñoäi leân ñaàu, caøi laïi nuùt aùo ñeán caèm, moùc tuùi laáy ñieáu xì-
gaø ñaùnh dieâm ñoát huùt, roài noùi: ‘Thoâi chaøo hai vôï choàng,
toâi ñi.’ Baïn toâi ngaïc nhieân, chæ thoát: ‘OÂ kia!’ Toâi noùi: ‘Ñi!
Ñi theo toâi.’ Baïn toâi hoûi: ‘Ñi ñaâu?’ Toâi ñaùp: ‘Ñeán beán
xe.’ Baïn toâi laïi hoûi: ‘Maày ñònh ñi ñaâu.’ Toâi ñaùp: ‘Ñi
Saigon baây giôø.’ Hueä ñöùng beân caïnh haén noùi: ‘Giôø naøy ñaõ
364 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
heát chuyeán xe roài, anh aï.’ Chuùng toâi ñaõ xuoáng caàu thang
ra ñeán leà ñöôøng. Döøng laïi, toâi quay nhìn Hueä vaø noùi:
‘Xe coøn chuyeán hay heát chuyeán, toâi ñi, toâi vaãn ñi.’ Chuùng
toâi cuøng böôùc theo leà ñöôøng. Khoaûng thì giôø ñeå ñi ñeán
beán xe ñuû cho toâi keå heát chuyeän giöõa toâi vaø Ngoïc cho baïn
toâi vaø hoân theâ cuûa haén nghe. Toâi keát luaän: ‘Neáu nhö
khoâng xaûy ra vuï naøy thì coù leõ toâi khoâng haáp taáp gì. Traùi
laïi, toâi caàn ñi gaáp Saigon ñeå lo xong vaøi vieäc rieâng, roài
phaûi trôû ra Ñaø Naüng ngay. Noäi boán hoâm nöõa toâi phaûi coù
maët taïi ñaây.’ Baïn toâi hoûi: ‘Maày lo xong vuï naøy roài thuûng
thænh veà Saigon khoâng tieän aø?’ Toâi ñaùp: ‘Khoâng ñöôïc. Laø
vì vuï naøy seõ laøm toâi keït laïi ôû mieàn Trung moät thôøi gian
laâu la. Trong khi ñoù coù vaøi vieäc ôû Saigon maø anh em caàn
toâi quyeát ñònh.’ Baïn toâi laïi hoûi: ‘Sao maày heïn vôùi coâ
Ngoïc gaáp theá?’ Toâi ñaùp: ‘Theo lôøi naøng thì ngaøy aáy tieän,
hình nhö choàng naøng cuøng vaøi ngöôøi Thöôïng ñi röøng suoát
ngaøy, coù leõ ñi saên. Vaû laïi, naøo coù theå goïi laø gaáp, Ngoïc
phaûi ñöôïc veà vôùi gia ñình ngay baây giôø neáu coù theå.’ Thaät
ñuùng nhö lôøi coâ baïn ñi beân toâi noùi, khoâng coøn chuyeán xe
ñi Saigon. Toâi veùn tay aùo: gaàn naêm giôø chieàu, roài nhìn hai
chieác xe ñoø lôùn vaø maáy chieác xe loâ nhoû ñang ñoã taïi beán.
Toâi voã vai moät lô xe, noùi: ‘Toâi muoán gaëp oâng chuû xe coù
vieäc caàn.’ Ngöôøi lô ñöa toâi ñeán vaên phoøng baùn veù. Ngöôøi
ñaøn oâng ngoài sau chieác baøn goã nhìn toâi vaø noùi: ‘Toâi laø
quaûn lyù. OÂng caàn gì?” Toâi ñaùp: ‘Toâi caàn möôùn moät chieác
xe ñi gaáp Saigon ngay baây giôø.’ Ngöôøi quaûn lyù trôïn maét
eách nhìn toâi.Toâi hoûi: ‘Nhöõng xe loâ aáy coù ñi Saigon
khoâng?’ OÂng ñaùp: ‘Khoâng. Chuùng toâi chæ ñi ñeán Di Linh.’
Toâi noùi: ‘Sao kyø vaäy? Aaa... hay laø mình laøm moät chuyeán
giao dòch nha, coù lôïi caû hai. Xe ñoø lôùn ñoù toâi tính cho boán
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 365
möôi gheá, moãi gheá taùm möôi ñoàng ñi luoân Saigon, nhôn
ra laø ba nghìn ñoàng. OÂng chòu giaù aáy khoâng?” OÂng hoûi:
‘OÂng ñònh möôùn thaät aø?’ Toâi ñaùp: ‘Toâi ñaâu coù nhieàu thì
giôø ñeán ñaây ñeå giôõn vôùi oâng quaûn lyù.’ OÂng noùi: ‘Nhôn
ñuùng phaûi laø boán nghìn ñoù nha.’ Toâi noùi: ‘OÂng thaät taøi,
laøm tính gioûi hôn toâi! OÂ thì... ñöôïc roài, bao nhieâu thì bao
nhieâu, toâi choàng tieàn ngay ñaây. OÂng cho toâi bieân lai vaø
goïi taøi xeá chaïy laäp töùc nhaù. AØ, oâng coù hai chieác naèm ñaèng
kia chôù gì. Cho pheùp toâi ñöôïc tuøy yù choïn moät chieác.’ Toâi
cuøng baïn toâi vaø hoân theâ cuûa haén trôû ra beán xe. Taøi xeá lieàn
chaïy ñeán hoûi: ‘OÂng ñi ñaâu maø gaáp theá?’ Toái noùi: ‘Chaøo
baùc taøi! Ñöôøng röøng veà ñeâm chæ coù oâng vaø toâi. Baùc ñònh
choïn xe naøy hay xe kia? ‘ OÂng ñaùp: ‘Chieác naøy. OÂng
thaáy: baùnh coøn môùi, nhíp toát, vaø ñeå toâi roà maùy cho oâng
nghe nheù. Maùy cuõng eâm laém.’ Baïn toâi döôøng nhö vaãn coøn
aám öùc vì nhöõng haønh tung nhaëng xò cuûa toâi, haén heùt: ‘Maày
ñieân!’ Roài haén quay sang hoân theâ cuûa haén, tieáp: ‘Noù ñieân
roài!’ Hueä laøm thinh, nhìn doõi toâi vôùi aùnh maét kyø dò. Trôøi
ñaõ nhaù nhem toái. Ngöôùc nhìn ñaùm maây ñen töø raëng nuùi
phía taây ñang nguøn nguït un leân xoùa daàn nhöõng taøn naéng
vaøng nhaït cuûa buoåi chieàu taøn, toâi noùi: ‘Moãi ngöôøi moät loái
soáng khaùc bieät.’Nhöng haén ñaõ aùt lôøi toâi baèng gioïng noùng
naûy lôùn tieáng: ‘Khaùc ôû choã maày laø thaèng ñieân. Söï xuaát
hieän con Moïi ñoù ñaõ laøm maày baán leân!’ Toâi xoay laïi noùi:
‘Caùnh cöûa quanh naêm chæ xoay quanh baûn leà...’ Tay chæ
vaøo ngöïc haén, toâi tieáp: ‘Neáu cuoäc ñôøi laø baûn leà, thì baïn
chæ laø caùnh cöûa. Toâi seõ trôû laïi.’ Roài toâi böôùc leân xe.
Luyeán noùi: “Toâi cuõng nghó raèng oâng ñieân thaät!” Thieáu
nieân mæm cöôøi: “Cuoàng phong chaúng phaûi laø nhöõng côn
ñieân cuûa baàu khí quyeån hay sao? Nhöng maø, hoa laù soâng
366 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
hoà coù theå ñoåi môùi chaúng phaûi nhôø phong vuõ hay sao, coâ
Luyeán thaân meán?” Roài caäu quay sang Lan: “Coøn coâ Lan
ñang nghó gì vaäy?” Lan ñang coù veû thích thuù nhìn caäu,
ñaùp: “AÙch giöõa ñaøng mang vaøo coå!” — “Ha-ha! (Caäu
cöôøi, ñoaïn noùi kheõ) Coù ngöôøi töøng noùi toâi khôø nhaát theá
giôùi!” Hít moät hôi thuoác laù, caäu chôït cuùi ñaàu laøm thinh,
göông maët nhuoám chuùt öu tö. Lan lo laéng hoûi: “OÂoâoâ...
OÂng... Thaàn Saàu, oâng sao theá?” Caäu ngaång leân noùi:
“Khoâng coù chi. Böõa ñoù ñeán Di Linh, trôøi ñaõ khuya. Toâi
quay sang baûo taøi xeá: ‘OÂng ngöøng ngang sôû Böu Ñieän, toâi
gheù nhaø moät coâ baïn. OÂng kieám tieäm naøo ñoù chaéc coøn môû
cöûa, aên uoáng hay nghæ ngôi...’ Toâi veùn coå tay aùo xem
ñoàng hoà noùi tieáp: ‘Chöøng moät giôø sau oâng trôû laïi ñoù nhaän
coøi goïi toâi...” Lan hoûi: “Tình nhaân ôû Di Linh haû?” Caäu
mæm cöôøi ñaùp: “Chaúng leõ mai moát toâi ñeán thaêm Lan, vaäy
Lan laø tình nhaân hay sao?! Coâ aáy teân Tröông Bích Nöõ.
Toâi gaëp coâ aáy tröôùc ngaøy heïn, khieán coâ ta ngaïc nhieân.
Luùc toâi ñeán, coâ ta söûa soaïn ñi nguû. Tieáp toâi vôùi boä ñoà
nguû, môù toùc roái boøng bong vaø vôùi nuï cöôøi sung söôùng hoàn
nhieân. Toâi ngaïi nguøng tröôùc noùi thaät cho coâ bieát laø toâi
phaûi ñi ngay.’Coâ hoûi: ‘Ñi ngay?’ Toâi kheõ gaät. Coâ noùi:
‘Theá maø töôûng goùt giang hoà löu laïi teä xaù ít hoâm chôù.’ Toâi
noùi: ‘Baän vieäc baát ngôø.’ Coâ noùi: ‘Thì coù luùc naøo caäu raûnh
rang ñaâu! Nghe Trinh Nghieâm noùi hai chaân cuûa caäu coù
gaén baùnh xe!” Toâi hoûi: “Chò khoâng muoán bieát lyù do sao?”
Coâ kheõ laéc ñaàu, roài ñöa hai tay voøng qua vai toâi nhö ñeå
baøy toû loøng tha thöù. Toâi laïi hoûi: “Trinh Nghieâm ñaâu?” Coâ
ñaùp: “Noù ñaõ nguû roài.” Toâi hoûi: “Hai baùc cuõng nguû roài
haû?” Naøng ñaùp: “Ba coøn thöùc xem saùch. Coøn maù chaéc nguû
roài.” Xong coâ hoûi: “Sao ñeán khuya theá? Töø Saigon ñeán
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 367
aø?” Toâi ñaùp: “Khoâng. Taän treân laøng Möôøng Moïi gì ñoù, toâi
ñi Saigon ngay baây giôø.” Coâ lieàn noùi: “Ngay baây giôø? Ñaõ
nöûa ñeâm roài. Caäu khoâng meät sao?” Toâi noùi: “Baát luaän
ngaøy hay ñeâm...” Toâi chöa kòp döùt lôøi coâ ñaõ ngaét ngang
baèng gioïng nhoû nheû: “Bieát roài! Bieát caäu töø luùc môùi
quen!” Boãng coù tieáng deùp ñeán gaàn. Roài ngöôøi ñaøn oâng
traïc naêm möôi tuoåi, hôi gaày, veû maët hieàn laønh, toùc ñaõ ngaû
maøu baïc, maëc boä ñoà baø ba traéng hieän ra. Toâi noùi: ‘Chaøo
baùc.’ OÂng noùi: ‘AØ. Maày môùi ñeán?’ Roâài oâng tieáp: “Bích Nöõ
laáy ñoà cho noù thay, taém röûa cho maùt meû. Goïi con Thò daäy
doïn côm.’ Coâ noùi: ‘Caäu aáy ñi baây giôø ñoù ba.’ Toâi cuõng
tieáp lôøi: ‘Chaùu ñi ngay, baùc aï.’ Toâi vöøa aên côm xong, ñaõ
nghe maáy tieáng coøi xe vang leân ôû phía ñöôøng. Bích Nöõ
ñöa toâi ra ñeán coång. Chuùng toâi coøn bòn ròn. Coâ hoûi: ‘Caäu
ñi xe naøy aø?’ Toâi gaät. Coâ laïi hoûi: ‘Caäu coù trôû laïi Di Linh
lieàn khoâng?’ Toâi noùi: ‘Khoâng. Seõ ñi Ñaø Naüng. Chi vaäy?’
Coâ noùi: ‘Neáu caäu trôû laïi Di Linh thì chò quaù giang ñi cuøng
cho vui.’ Toâi noùi: ‘Raát tieác.’ Coâ laïi hoûi: ‘Chöøng naøo seõ
gaëp laïi? Caäu heïn ngaøy moát seõ ñeán ôû chôi vôùi chuùng toâi
moät tuaàn cô maø?’ Toâi noùi: ‘Heïn laïi cuõng ngaøy naøy thaùng
sau nhaù.’ Coâ noùi: ‘Caäu coù bieát nhöõng caâu thô heïn hoø hay
nhaát trong Chinh Phuï Ngaâm Khuùc khoâng?’ Toâi hôi cuùi
ñaàu laøm thinh. Song coâ ñaõ tieáp: ‘Nhöng chò vaãn tin caäu.’
Toâi noùi: ‘Xin loãi chò, Bích Nöõ. Toâi seõ ñeán ñuùng ngaøy ñoù.’
Coâ noùi: ‘Sau muøa heø naøy Trinh Nghieâm seõ leân Ña Laït ñi
hoïc chung vôùi caùc chò em baïn cuûa noù. A, thoâi caäu ñi ñi.
Bôùt uoáng röôïu nhaù.’ Toâi gaät ñaàu vaø söûa soaïn leân xe.”
Luyeán hoûi: “Theá thaùng sau oâng coù ñuùng heïn ngöôøi ta
khoâng?” —“Caùc coâ coù bieát hai caâu thô noùi veà heïn hoø hay
nhaát trong Chinh Phuï Ngaâm Khuùc, ‘Boùng döông maáy buoåi
368 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
xuyeân ngang, Lôøi sao möøöøôøôøi heïn, chííín thöôøng ñôn sai!'.
Laø nhö vaäy ñoù, ha ha... Ñuøa caùc coâ thoâi chöù dó nhieân toâi
coù.” Lan xen vaøo: “Quaøng vai keà maët, ngoaøi thì chò chò
em em, hình nhö coâ ta yeâu oâng haû?” Thieáu nieân mæm
cöôøi: “Coâ ñang yeâu nhöng khoâng phaûi laø toâi. Vaøi thaùng
tröôùc ñaây coâ ñaõ laø vôï. Choàng coâ ta laø moät thieáu uùy xuaát
thaân töø tröôøng Lieân Quaân Voõ Bò Ña Laït.” Luyeán noùi:
“Chaéc oâng coù nhieàu chuyeän vui buoàn raát thaàm laëng trong
noäi taâm. Nhöõng sung söôùng cao sieâu maø chæ moät mình oâng
bieát, khoâng theå chia seû cuøng ngöôøi khaùc, xen laãn nhöõng
suïp ñoå aâm thaàm, nhöõng ñau ñôùn kín ñaùo maø cuõng chaúng
ai hay.” —“Toâi ñang nghó xem coù ñuùng nhö vaäy khoâng.
Duø sao, trong moïi hoaøn caûnh toâi ñeàu quyeát ñònh moät caùch
ñôn ñoäc nhaát. Moät ngaøy ôû Saigon toâi ñaõ gaëp caùc baïn toâi,
coâng naøy vieäc noï baøn tính xong ngaøy hoâm sau toâi lieàn ñi
Ñaø Naüng. Gia ñình oâng Hoaït caû möøng, nhaát laø baø Hoaït
caûm ñoäng ñeán ñoãi rôi nöôùc maét khi nghe toâi keå chuyeän
gaëp gôõ vôùi con gaùi baø.
Hoâm sau baø Hoaït caäu con trai uùt cuøng toâi khôûi haønh caø
ròch caø tang nguû ñeâm doïc ñöôøng phaûi maát hai ngaøy môùi
ñeán. Cuoäc gaëp maët giöõa Ngoïc, meï naøng, em naøng vaø toâi
xaûy ra cuõng trong caên gaùc cuõ kyõ ñoù vaø toâi phaûi chöùng
kieán moät vôû bi kòch soáng trong ñoù caùc nhaân vaät ñeàu khoùc.
Nghæ taïm ôû nhaø baïn toâi moät ñeâm, hoâm sau Ngoïc ngoan
ngoaõn theo meï vaø em trôû veà toå cuõ. Toâi cuõng theo hoï veà
Ñaø Naüng, ôû chung vôùi gia ñình oâng Hoaït. Caûnh trong nhaø
trôû neân vui veû. Nhöng vieäc Ngoïc coù choàng, trong nhaø tieät
nhieân khoâng ai bieát, tröø toâi. Naøng coù luùc muoán thuù thaät
vôùi meï naøng, nhöng coøn ngaàn ngaïi. Coøn toâi khoâng daùm
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 369
laøm phaät yù naøng, neân cuõng ñoàng loõa giaáu gieám chuyeän aáy
luoân. Ñoä tuaàn sau, moät hoâm naøng noùi vôùi toâi: ‘Suoát ñeâm
qua toâi khoâng nguû ñöôïc, caûm thaáy böùt röùt khoù chòu laém,
vöøa chôïp maét ñaõ chieâm bao. Toâi thaáy löûa chaùy boác leân ñoû
röïc caû baàu trôøi, roài giaät mình thöùc giaác. OÂng Laõo, toâi nhôù
Num-Bao laém. OÂng coù theå naøo thay toâi trôû leân Buoân
Döông xem choàng toâi coù ñöôïc maïnh khoûe khoâng?’ Toâi
nghó thaàm: mình chaúng bieát tieáng Thöôïng, ñeán laïng chaïng
vôùi noù, noù laïi hieåu laàm mình ñaõ duï doã vôï noù, noù cho mình
moät röïa thì boû maïng. Toâi noùi: ‘Vì Ngoïc coøn nhieàu moái öu
tö chöa giaûi quyeát neân taâm thaàn noùng naûy sinh ra moäng
mò. Xin Ngoïc chôù neân lo cho hao toån söùc khoûe. Moïi söï an
laønh seõ ñeán vôùi Ngoïc. Mai hay moát Ngoïc cöù laøm y keá cuûa
toâi. Chaéc caùc baùc seõ tin thaät ñeå cho Ngoïc ñi. Coøn toâi ôû laïi
ñaây, seõ tìm dòp löïa lôøi noùi thaät caâu chuyeän rieâng cuûa
Ngoïc, xem thaùi ñoä hai baùc ra sao. Sau ñoù, toâi lieàn ñeán cho
coâ hay tin. Neáu hai baùc vui thì coâ veà, ñem caû chaøng theo.
Neáu hai baùc buoàn thì coâ cöù ôû luùn choã sôn cuøng thuûy taän
ñoù xem oång baû laøm sao cho bieát? Toâi tin raèng thöông con,
phaûi eùp loøng. Tính nhö vaäy chaúng tieän hôn sao?’ Ngoïc suy
nghó, gaät ñaàu khen phaûi maø trong ñoâi maét chôït böøng aùnh
saùng hy voïng.” Thieáu nieân moùc tuùi laáy ñieáu xì-gaø ñaùnh
dieâm ñoát thuoác, phì moät taûng khoùi. Khí trôøi caøng luùc caøng
theâm laïnh leõo. “OÂng khoâng reùt sao?” Caäu lô ñeãnh nhö
ñang bò troâi giaït theo hình aûnh dó vaõng naøo ñoù hay moät
nieàm hoái tieác aâm thaàm, giaây laâu môùi ñaùp: “Coù chôù.
Nhöng naéng möa söông gioù quen roài, Lan aï.” —“Roài sao
nöõa, oâng keå tieáp ñi.” — “Caùch vaøi ngaøy sau, naøng ra ñi
vôùi söï baèng loøng khoâng chuùt nghi ngôø cuûa cha meï. Trong
khi oâng baø Hoaït nghó raèng: naøng seõ veà sau vaøi ngaøy ñeán
370 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
Buoân Döông thu xeáp ñoà ñaïc, thì traùi laïi toâi nghó raèng naøng
chæ trôû veà khi naøo toâi ñoùng vai söù giaû giao lieân. Söï thaät laïi
ngöôïc haún döï tính cuûa toâi. Khi toâi chöa tìm ñöôïc dòp naøo
ñeå ñem chuyeän Num-Bao noùi vôùi oâng baø Hoaït, thì moät
hoâm, trôøi vöøa xeá boùng, naøng veà. Toâi kinh ngaïc. Naøng
troâng thaáy toâi tröôùc heát khi vöøa böôùc qua coång, nhìn toâi
vôùi ñoâi maét ñöôïm buoàn. Toâi chöa daùm hoûi chuyeän naøng
thì oâng baø Hoaït vaø em naøng ñaõ möøng rôõ leân. Toâi laëng leõ
suy nghó, trí oùc roái raém. Naøng coù ñem vaøi moùn quaø veà
taëng cho cha meï. Moät caëp söøng nai ñeå ñaët leân vaùch nôi
giöõa phoøng cho oâng Hoaït moùc noùn næ, caø-vaït vaø gaäy...Moät
chieác aùo boâng aám do thuû coâng ngöôøi Moïi cho meï naøng,
vaø cho em naøng chieác caø raù Moïi raát ñeïp. Naøng vöøa luoàn
chieác caø raù baèng ñoàng vöøa vaën vaøo ngoùn tay giöõa cuûa caäu
em, vöøa noùi ñuøa raèng: ‘Ñeå em nhôù chò neáu sau naøy chò ôû
rieâng.’ Nghóa laø ñoái vôùi cha meï, naøng vaãn vui veû, leã pheùp,
ngoan ngoaõn; ñoái vôùi caäu em, naøng vaãn ñuøa giôõn töï
nhieân. Nhöng ñoái vôùi toâi, naøng coù thaùi ñoä hôi khaùc hôn
luùc tröôùc. Naøng hay traùnh caùi nhìn cuûa toâi, giöõ leã ñoä vôùi
toâi hôn. Ñaõ hai ngaøy troâi qua, naøng chöa heà keå toâi bieát veà
chuyeán ñi vöøa roài cuûa naøng. Cho ñeán chieàu ngaøy thöù ba,
toâi môùi coù dòp thuaän tieän troø chuyeän vôùi naøng. Hoâm ñoù
oâng Hoaït cuøng caäu con trai ñi xem ñaù boùng ôû vaän ñoäng
tröôøng. Meï naøng xuoáng chôï mua theâm vaøi thöùc aên. Coøn
toâi caûm soát, phaûi naèm nhaø. Khi toâi ñi laáy nöôùc noùng ñeå
uoáng thuoác, thaáy caùnh cöûa phoøng naøng heù môû, beân treân
chieác giöôøng nguû, naøng ñang ngoài, toùc xoõa bô phôø, göông
maët uû ruõ, aùo caøi leäch laïc ñeå hôû moät phaàn khung ngöïc. Toâi
goõ cöûa roài böôùc vaøo. Naøng vaãn yeân laëng. Toâi hoûi: ‘Coâ
Ngoïc, toâi coù laøm ñieàu gì phaät yù coâ khoâng?’ Naøng nhoû nheû
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 371
ñaùp: ‘OÂng Laõo, taát caû nhöõng gì oâng lo laéng cho toâi, ñeàu
heát caû roài! Num-Bao...’ Toâi hoûi: ‘Num-Bao laøm sao?’
Naøng chæ ñaùp: ‘Cheát!’ Bao nhieâu noãi ñau ñôùn cuûa naøng
coâ ñoïng laïi thaønh moät tieáng cheát thoát leân baèng gioïng raát
naõo nuøng. Toâi nghe nhö seùt ñaùnh ngang tai, roài thaáy toaøn
thaân naøng rung chuyeån, nöôùc maét rôi xuoáng nhö möa laøm
chöùng söï ñoå vôõ hoaøn toaøn cuûa cuoäc ñôøi baïc meänh. Giaây
laâu naøng môùi bình tónh keå caâu chuyeän vôùi toâi. Ngaøy Ngoïc
theo chuùng toâi trôû veà gia ñình choàng naøng dó nhieân khoâng
hay bieát. Chaøng thanh nieân Thöôïng ñeïp trai vaø hieàn laønh
ñi tìm naøng khaép caû laøng Moïi. Vaøi ngöôøi baïn Thöôïng cho
haén bieát laø vôï haén leân chôï. Haén quanh quaån khaép chôï ñeå
kieám. Maáy ngaøy ñeâm lieân tieáp haén cöù ñi lang thang
trong luõng, treân ñoài, ñaàu chôï, cuoái phoá ñeå tìm naøng. Voâ
ích. Haén ñinh ninh raèng Ngoïc, ngöôøi vôï xinh ñeïp cuûa haén
ñaõ phaûn boäi haén. Roài haén khoùc keå töø ñoù, caëp maét ñoû ngaàu
vì leä. Caùc baïn thaáy haén thay vì an uûi haén, nhöng ñaõ ghen
vôùi haén coù coâ vôï ñeïp, hoï ñöôïc dòp cheá nhaïo raèng: ñôøi naøo
phuïng aùc saùnh ñoâi, thieáu nöõ kinh thaønh bao giôø laïi ôû ñôøi
vôùi chuù Moïi! Haén laïi caøng buoàn, nhòn aên, boû uoáng, suoát
ngaøy chæ ngoài uû ruõ ôû tröôùc theàm nhaø, nôi haén vôùi naøng
chieàu chieàu cuøng döïa keà nhau hoùng maùt, vöøa xem caûnh
röøng nuùi vöøa troø chuyeän. Thænh thoaûng nghe tieáng ñoäng
haén ngaång ngöôøi leân troâng ngoùng, khoâng coù gì, roài laïi guïc
xuoáng. Laïi thænh thoaûng moät ngöôøi baïn Thöôïng ñi qua goïi
haén. Nhöng haén vaãn khoâng cuïc cöïa, toùc xoõa xuoáng bít caû
maët. Cha meï haén ôû laøng Moïi phía Baéc ñeán voã veà, an uûi
haén qua loa, roài cuõng boû maëc haén maø veà. Tuaàn leã sau
ngöôøi ta thaáy ngoâi nhaø cuûa haén boác chaùy. Bao nhieâu tranh
laù rui keøo coät baøn tuû ñeàu thaønh than. Ngöôøi ta böôi ñoáng
372 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
than ra, haén bò chaùy nhö quay naèm ôû giöõa, ñoâi maét vaãn
môû tröøng tröøng. Ngöôøi ta choân haén phía tröôùc nhaø, gaàn
caây ñu ñuû. Chi tieát do cha meï choàng cuûa naøng noùi laïi.
Nghe xong, toâi thôû daøi. Tuy nhieân, toâi laïi hy voïng thaàm
raèng: Num-Bao cheát, bieát ñaâu laø söï may cho Ngoïc; naøng
seõ daàn daø queân chaøng thanh nieân Thöôïng; roài theo thôøi
gian, taâm hoàn naøng seõ töôi thaém laïi, trí naõo naøng seõ yeân
tónh hôn khi nghó ñeán töông lai vôùi moät ngöôøi choàng xöùng
ñaùng naøo ñoù.
Caùch ít hoâm toâi töø giaõ gia ñình oâng Hoaït. Ñuùng kyø heïn toâi
vieáng thaêm Bích Nöõ ôû Di Linh, chôi vôùi naøng vaø caùc em
naøng ñoä moät tuaàn leã thì trôû laïi Saigon ñeå ñuoåi kòp baøi vôû
nhaø tröôøng. Moät hoâm thaáy mình raûnh roãi, laïi noùng loøng
chaúng roõ Ngoïc luùc naøy ra sao, neân toâi laïi ñaùp taøu hoûa ñi
Ñaø Naüng. Treân ñöôøng toâi sung söôùng nghó raèng Ngoïc
ñang soáng vui veû vaø gia ñình oâng baø Hoaït tìm laïi ñöôïc
haïnh phuùc nhö thuôû naøo. Toâi khoâng queân mang theo moät
quyeån saùch ‘Chæ daïy naáu aên’ ñeå taëng naøng. Ñeán nôi khi
toâi böôùc vaøo nhaø, oâng Hoaït tieáp toâi moät veû buoàn. Toâi thaáy
oâng gaày haún. Nhìn giöõa nhaø toâi thaáy taám hoaønh tang lay
ñoäng, treân ñaàu tuû coù moät baøi vò môùi. Toâi lieàn hoûi: ‘Thöa
baùc, xin cho chaùu bieát trong nhaø coù chuyeän gì ñaõ xaûy ra?’
OÂng noùi: ‘Ngoïc noù vaén soá, chaùu aï.’ Toâi laïi bò moät tieáng
seùt ngang tai, caû tim caû oùc caû linh hoàn vaø theå xaùc toâi ñeàu
buûn ruûn. Toâi khoâng coøn ñöùng vöõng nöõa, buoâng mình
xuoáng chieác gheá baønh. OÂng Hoaït, baø Hoaït vaø em naøng ñuû
maët. Theo lôøi oâng Hoaït keå, toâi môùi bieát nhö sau. Khi toâi
trôû laïi Saigon thì ôû Ñaø Naüng, Ngoïc baét ñaàu oám, thaân theå
ngaøy caøng gaày moøn. Caùc y só voâ phöông ñieàu trò. Beänh
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 373
tình keùo daøi moät thaùng. OÂng Hoaït noùi: ‘Maáy ngaøy cuoái
cuøng Ngoïc noù hay goïi hai tieáng gì laø laï... maø chuù queân
maát roài.’ Toâi noùi: ‘Thöa baùc, coù phaûi goïi ‘Num-Bao’
khoâng?’ Ñoâi maét oâng saùng leân: ‘AØ, chính phaûi. Sao chaùu
bieát?’ Toâi noùi: ‘Ñoù laø teân choàng cuûa Ngoïc, moät thanh
nieân Thöôïng.’ Xong toâi cuùi ñaàu xuoáng vì moät nieàm hoái
haän baét ñaàu ñeø naëng tim toâi. Chaúng phaûi chính toâi ñaõ laøm
haïi moïi ngöôøi hay sao? Hoï ñeàu kinh ngaïc nhìn toâi. Baáy
giôø toâi môùi keå cho gia ñình oâng Hoaït nghe chuyeän cuûa
Ngoïc. Nghe xong baø Hoaït khoùc oà oà. Caäu con trai thì
khoâng khoùc ra tieáng, cöù ngoài ñaáy vaân veâ chieác caø raù Moïi
treân ngoùn tay giöõa maø nöôùc maét roøng roøng. OÂng Hoaït
chaäm raõi noùi: ‘Neáu noù thuù nhaän cuøng chuù, chuù naøo raày la
noù; reå naøo cuõng laø reå, mieãn haén hieàn laønh chaát phaùc.’ Noùi
ñoaïn oâng Hoaït hôi ngöôùc maët leân. Toâi thaáy treân mí maét
caèn coãi cuûa oâng Hoaït gôïn moät ñöôøng leä tuy khoâng nhieàu
laém ñeå chaûy xuoáng thaønh haøng. Toâi muoán noùi ngay vôùi
oâng Hoaït raèng: loãi naøy hoaøn toaøn do toâi. Taát caû vaø taát caû
ñeàu laø bôûi toâi baøy ñaët. Nhöng toâi khoâng can ñaûm ñeå thoát
ra tieáng. Boãng oâng Hoaït nhoám daäy, böôùc ñeán baøn thôø laáy
maûnh giaáy daèn döôùi lö höông. Roài oâng xoay laïi trao cho
toâi böùc thö ñöôïc daùn kyõ vaø noùi: ‘Ñaây laø maáy doøng noù vieát
trong luùc coøn tænh taùo. Noù daën chuù chæ ñöa rieâng cho chaùu
khi naøo chaùu trôû ra ñaây.’ Toâi caàm mieáng giaáy, hoûi: ‘Thöa
baùc, coâ Ngoïc coøn noùi gì nöõa khoâng?’ OÂng ñaùp: ‘Sau khi
noù nhaém maét moät hoài, noù coøn coá gaéng môû ñoâi maét yeáu ôùt
nhìn chuù thím vaø noùi xin chuù thím tha toäi cho noù. Xong roài
noù truùt linh hoàn vaøo khoaûng möôøi moät giôø ñeâm.’ Toâi coá
gaéng laém môùi môû mieáng giaáy ra ñöôïc, thaáy maáy haøng
naøy: ‘Anh Laõo: Anh haõy ñem haøi coát cuûa toâi ñaët caïnh
374 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
choàng toâi. Toâi tin töôûng anh. Loøng anh hoaøn toaøn toát. Chæ
ñònh meänh quaù taøn nhaãn ñoái vôùi toâi.' Toâi trao maûnh giaáy
cho moïi ngöôøi xem. OÂng Hoaït noùi: ‘Ñoâi maét noù ñaõ nhaém
laïi maø hai haït leä vaãn coøn ñoïng beân khoùe. Ngoïc luùc coøn
soáng, chuù ñaõ khoâng laøm vöøa loøng noù; nay noù vaéng roài chuù
phaûi laøm cho maùt ruoät noù. Vieäc naøy thuûng thænh seõ xem.
Duø sao chuù coøn caàn chaùu giuùp ñôõ nhieàu.’ Baây giôø caùc coâ
ñaõ bieát muïc ñích ñi Hueá cuûa toâi, phaûi khoâng?” Luyeán
noùi: “UÛa, ñaùng leõ oâng phaûi ñeán Ñaø Naüng chöù?” Caäu noùi:
“Nhöng sau ñoù toâi seõ ra Hueá. Khi Ngoïc beänh naëng, oâng
baø Hoaït ñem naøng ra ôû nhaø baø ngoaïi naøng ôû Hueá. Nôi ñoù,
naøng ñaõ ñöôïc an taùng.” Lan hoûi: “OÂng vieáng moä coâ Ngoïc
haû?” Caäu ñaùp: “Khoâng phaûi vieáng moä maø laø...” Thieáu nöõ
coù chieác phuø hieäu vaøng chôït ñöùng daäy noùi: “Em trôû laïi
cuoác-seát naèm nghæ. Caùc chò töï nhieân nha!” Coâ hôi laéc lö
theo söï lay ñoäng cuûa toa taøu vaø gioïng nhoû nheû cuûa coâ xen
giöõa nhöõng tieáng ñì ñuøng laïch caïch cuûa baùnh xe treân
ñöôøng saét. Luyeán vaø Lan cuõng laät ñaät rôøi khoûi gheá, noùi:
“Chuùng em ñi vôùi chò.” Lan nhanh leï tieáp: “Phaûi ñoù!”
Thieáu nöõ noùi: “Khoâng caàn ñaâu!” Luyeán noùi: “Chò Vaïn
Lyù, chuùng em khoâng theå ñeå chò nguû moät mình.” Lan laïi
noùi: “Phaûi ñoù!” Hoï söûa soaïn böôùc ñi, trong khi Lan coøn
quay laïi hoûi: “Aaa, oâng noùi gì haû?” Caäu noùi: “Laø dôøi moä
Ngoïc veà xöù Thöôïng.” Luyeán noùi: “Saùng mai gaëp, oâng keå
tieáp chuùng toâi nghe nheù!” Roài ba thieáu nöõ laàn löôït khuaát
sau caùnh cöûa cuûa toa aên uoáng sang beân toa noái tieáp.
Thaàn Saàu cuõng ñöùng leân, ñang nghó xem seõ naèm chui ôû soù
naøo trong toa taøu haïng ba, qua moät ñeâm daøi laãn loän giöõa
ñuû thöù ngöôøi, vaät vaø haøng hoùa ngoån ngang. OÀ... chaúng qua
nhöõng chuyeän taøo lao voâ taän cuûa tuoåi nieân thieáu thuôû
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 375
nhöõng ngaøy phieâu baït. Hoï khoâng coøn gaëp laïi treân chuyeán
taøu ñoù. Hoâm sau caäu ñaõ xuoáng nhaø ga Ñaø Naüng.
Nhöng maø giang sôn naøy khoâng roäng lôùn laém ñaâu. Vaøi
ngaøy sau khi thaêm vieáng gia ñình oâng baø Hoaït xong caäu
ñeán Hueá, moät cuoäc tao ngoä ñang chôø caäu.
Moät buoåi hoaøng hoân Thaàn Saàu moät mình ñi vô vaån, boãng
thaáy nôi luøm coû döôùi taøn caây caïnh bôø nöôùc moät thieáu nöõ
maëc xieâm y maøu lam, toùc bung ra töø vaønh muõ traéng xoõa
phuû löng, ñöùng nhìn nhöõng ñaùm maây nguõ saéc chaïm caån
neàn trôøi saâu thaúm treân ñænh chuøa Thieân Muï beân kia doøng
soâng. Caäu roùn reùn ñeán ñöùng phía sau thieáu nöõ. Coâ ñang
khe kheõ ngaâm nga:
‘Söông boå caønh khoâ xui laù ruïng,
Maây vaàn taøn nhaät giuïc ngöôøi saàu...’
Caäu nhoû nheû leân tieáng: “Thô hay! Thô raát hay!” Thieáu nöõ
giaät mình xoay laïi, thaáy caäu, lieàn cuùi ñaàu e theïn vaø nghe
caäu tieáp:
‘Laù ruïng nöôùc qua caàu,
Nöôùc ñi caàu vaãn ñôïi.
Nhaát khöù giang thuûy löu,
Tónh ñaõi kieàu y cöïu!'
Coâ ngöôùc maét nhìn caäu, thoát kheõ: “OÂng...!” Song caäu hoûi:
“Coâ ñi daïo chæ moät mình sao?” Thieáu nöõ kheõ gaät, khoâng
ñaùp. “Coøn caùc coâ Lan, Luyeán ñaâu?” Thieáu nöõ nhìn caäu
376 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
moät caùch quyeán ruõ nhöng vaãn laøm thinh. Caäu ruït reø ngaém
ñoâi maét hoà thu cuûa coâ, mô maøng vaø dieãm leä khieán tim caäu
xao xuyeán. Caäu thaáy trong aùnh maét löu ly cuûa thieáu nöõ
haøm chöùa nhieàu trìu meán vaø höùa heïn. Caäu aáp uùng noùi:
“Toâi ñaõ baát lòch söï thaäm teä vôùi ngöôøi baïn gaùi sô giao,
ñieàu ñoù laøm toâi aên naên quaù, nhaát laø laàn ñaàu tieân sau
nhöõng canh baïc.” Thieáu nöõ dòu daøng nhìn caäu, thoû theû:
“OÂng nghó nhö vaäy sao?” —“Toâi khoâng bieát phaûi xin ñeán
bao nhieâu laàn môùi ñöôïc coâ tha thöù?” Gioïng coâ eâm aùi:
“Khoâng xin, oâng cuõng ñaõ ñöôïc tha thöù roài!” Caäu mæm
cöôøi sung söôùng: “Caùm ôn coâ! Coâ bao nhieâu tuoåi?” Coâ
mæm cöôøi tinh nghòch: “UÛa? OÂng coøn quan taâm ñeán tuoåi
taùc hay sao, neáu söï coù maët cuûa oâng cuõng nhö toâi trong voâ
cuøng vuõ truï naøy saùnh khoâng baèng moät boït nöôùc hieän ra roài
tan bieán giöõa truøng döông!” Moät caùch dòu daøng khaû aùi,
nhöng coâ naøo phaûi tay vöøa, ñaõ gôõ muõi teân ñoäc döôïc traû laïi
caäu. Bieát bò keâ naëng, caäu aáp uùng e theïn, thoát: “Trôøi oâi,
chung cuoäc toâi cuõng chæ laø ñöùa khôø daïi luoân luoân bò ngöôøi
löøa phænh.” Thieáu nöõ ngaïc nhieân: “Toâi löøa phænh oâng?” —
“Toâi khoâng tin raèng toâi ñaõ thaät söï ñöôïc tha thöù.” Thieáu nöõ
chôït caûm ñoäng. Coâ lieàn noùi: “Neáu oâng traû lôøi caâu toâi hoûi
ngaøy hoâm tröôùc, oâng seõ khoâng coøn maëc caûm nöõa.” Duø laø
laàn ñaàu ngay töø giaây phuùt sô giao caäu ñaõ ñaønh chòu thua.
“Toâi möôøi saùu tuoåi röôõi. Coøn coâ?” Thieáu nöõ quay maët ñi,
laøm thinh. Caäu noùi: “Toâi thaät voâ pheùp toø moø tuoåi taùc cuûa
moät thieáu nöõ!” Coâ nhoû nheû ñaùp: “Möôøi naêm hoïc ñôøi, baûy
naêm soùng gioù. Nhöõng gì thieân haï vay cuûa toâi, hoï phaûi traû
laïi cho toâi ñaày ñuû.” — “UÛa? Nhöõng gì?” Caäu thoaùng nghó
thaàm: moät coâ gaùi môùi vöøa möôøi baûy sao coù theå thoát nhöõng
lôøi ñaày aân oaùn theá aáy? Coâ laø ngöôøi toát hay ngöôøi xaáu?
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 377
Thieáu nöõ baát chôït hôi boái roái, xoay laïi nhìn caäu moät veû
dòu daøng nhöng nghieâm trang. Caäu laät ñaät noùi khoûa laáp:
“Vaäy aøaøaø... toâi phaûi goïi coâ baèng chò roài!” Thieáu nöõ hôi
ñoû maët, muûm mæm ñoâi moâi, laøm thinh. Caäu môøi coâ ñi daïo.
Coâ thuaän. Coâ caäu thaû boä doïc theo bôø soâng Höông. Ngöôøi
baïn gaùi coù chieác phuø hieäu vaøng aáy ñaõ töøng ñöôïc nhaéc ñeán
teân töø nhöõng trang ñaàu cuûa taäp truyeän: Minh Thieáu. Thuôû
aáy coâ ñang laø sinh vieân tröôøng ñaïi hoïc luaät khoa. Nhöng
coâ coù veû vaên chöông hôn. Coâ thöôøng noùi: chín tuoåi coâ ñaõ
bieát laøm thô. Duø sao, phaûi nhaän raèng coâ thuoäc raát nhieàu
thi ca, ñöøng noùi chi trong röøng vaên bieån möïc cuûa coå thôøi
Trung Quoác, maø caû nhöõng ñoaïn vaên chöông hay treân theá
giôùi. Coâ cuõng say meâ aâm nhaïc, thích hoäi hoïa, kòch ngheä,
khieâu vuõ. Khoâng moät toå chöùc daï hoäi töng böøng naøo vaéng
maët coâ. Ñeán ñaâu coâ cuõng keùo beø keùo luõ nhöõng baïn thaân
ñi theo. Coâ thöôøng noùi: ‘taâm hoàn ngheä só chæ soáng baèng
rung caûm’. Caùi loái sinh hoaït aáy ñaùng cho laø quaù quaét ñoái
vôùi moät nöõ sinh vieân thô treû. Khoâng bieát coâ töø ñaâu ñeán,
gia toäc goàm nhöõng ai, ngoaïi tröø Minh Haèng, nhöng döôøng
nhö coâ muoán laøm gì thì laøm, ñi ñaâu thì ñi, khoâng ai coù theå
caûn ngaên. Buoåi chieàu hoâm aáy beân gioøng nöôùc bieác, coâ
caäu caû hai ñeàu coù yù muoán xaây giöõa hai tim moät nhòp caàu
tình baïn. Thaät ra caâu chuyeän khôûi ñaàu raát nhaït nheõo. Hoï
baøn taùn laïi nhöõng canh baïc böõa tröôùc. Caäu noùi veà nhöõng
ngoùn ñoøn bòp trong caùc troø ñoû ñen. Xong thieáu nöõ hoûi:
“OÂng saønh theá sao laïi ñeå coù ñeâm chaùy tuùi?” Caäu chôït
maéc côõ, laøm thinh. Song coâ ñaõ tieáp: “Thoâi, thoâi, toâi chæ
noùi ñuøa maøaøaø! Nhöng naøy oâng Laõo aïaïaï... Coù thaät oâng laø
ngöôøi du coân rìu buùa nhö thieân haï ñoàn hay khoâng?” Caäu
cuùi ñaàu, coù chieàu hôi aâu lo, kheõ hoûi laïi: “Phaûi thì sao?
378 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
Khoâng phaûi thì sao?” Im laëng giaây laâu, coâ nhoû nheû noùi:
“Toâi thaät khoâng theå hình dung ñöôïc thöù taâm hoàn muoân
maët traêm chieàu, moät thieáu nieân nguyeät phong nhaät maïo,
nho nhaõ, thö sinh, gioûi thi ca phuù vònh nhö oâng laïi coù theå
thuoäc haïng coâ hoàn ñoù sao!” Caäu cöôøi kheõ moät tieáng, ñaùp:
“Chò Minh Thieáu, nhöõng ñieàu chò khoâng theå hình dung veà
toâi coù leõ coøn nhieàu nöõa! Chò khoâng sôï nguy hieåm khi quen
toâi sao?” Thieáu nöõ hôi muûm mæm ñoâi moâi, nöûa muoán cöôøi
laïi thoâi, ñoaïn noùi: “OÂng khoâng bieát oâng ñang noùi chuyeän
vôùi ai ñaâu!” Caäu lieàn ngöôùc maét nhìn thieáu nöõ vaø baèng
gioïng quaû quyeát ñaùp: “Taïi sao? Chaúng phaûi chò ñaõ noùi chò
teân Minh Thieáu, hieäu Vaïn Lyù, laø em gaùi cuûa Minh Haèng.”
Thieáu nöõ xoay ñi, ñoaïn thoát kheõ: “Vaäy sao!”
Ñænh chuøa Thieân Muï laãn maây trôøi lung linh loàng boùng nôi
doøng nöôùc, vaøi chieác laù khoâ nheï nhaøng rôi ruïng treân vai
cuûa coâ caäu. Höông thôm cuûa toùc, cuûa xieâm y thieáu nöõ vaø
cuûa hoa laù caây coû ngaøy muøa thoaùng qua trong khí trôøi töôi
maùt. Caäu döøng laïi gaàn nôi moät beán ñoø. Coâ döøng theo.
Caäu lieác maét nhìn maùi toùc cuûa thieáu nöõ oùng aû ñen tuyeàn
nhö möïc taøu gôïn soùng buoâng xuoáng phuû löng vaø moät phía
treân laøn vaûi lam moûng che ñaäy khung ngöïc ñaày ñaën.
Göông maët traùi xoan cöïc kyø dieãm aûo aån hieän beân nhöõng
loïn toùc rung rinh loäng aùnh taø döông. Muõi thaúng cao, ñoâi
maøy raäm ngang, moâi hình tim ñoû thaém nhö traùi hoàng ñaøo.
Maøu ñoû cuûa laøn moâi, maøu xanh döông cuûa ñoâi maét
phöôïng, maøu traéng cuûa laøn da mòn maøng nhö tô phaán,
töøng hình daùng töøng maøu saéc chöùng minh söï traùc tuyeät
ngheä thuaät cuûa nhaø ñieâu khaéc vaø ñaùnh giaù cuoäc ñôøi vaøng
son cuûa coâ. Coù theå noùi trôøi ñaát ñaõ boû heát coâng trình ñeå
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 379
taïo coâ thaønh moät giai nhaân. Thieáu nöõ quay laïi nhìn caäu.
Khi aùnh maét cuûa hoï giao nhau coâ boái roái. Coøn caäu caûm
thaáy ngaây ngaát, tim nhö nöùt ñoâi, toaøn thaân rung ñoäng. Caäu
chôït nhôù caùc coå truyeän thænh thoaûng coù noùi ñeán saéc ñeïp
laøm cho hoàn sieâu phaùch laïc... vaø baây giôø môùi nghó laøñuùùng.
Caäu cöù nhìn coâ nhö bò thoâi mieân vaø caûm thaáy söï sung
söôùng voâ vuøng eâm aùi. Trong aùnh maét long lanh cuûa thieáu
nöõ döôøng nhö cuõng aån chöùa nieàm luyeán aùi raát thieát tha.
Coâ chôùp maét maáy caùi, roài haï thaáp ñoâi mi, hôi cuùi ñaàu
xoay ñi nôi khaùc, gioïng thanh tao nhoû nheû, coâ noùi: “Sao
oâng nhìn toâi döõ vaäy!” Caäu hoûi: “Taïi sao maù coâ öûng ñoû?”
Coâ ñaùp kheõ: “Toâi khoâng bieát!” Caäu laïi hoûi: “Taïi sao ngöïc
coâ xao ñoäng?” Coâ cuõng ñaùp kheõ: “Toâi khoâng bieát!” Mang
chuùt maëc caûm, caäu hôi e theïn, quay nhìn baâng quô moät
chieác ghe ai ñang löôùt qua giöõa gioøng soâng. Hình nhö coâ
ñang chôø ñôïi moät lôøi nhieät tình nhaát. Nhöng ôû vaøo tuoåi ñoù
caäu cuõng khoâng saønh soûi gì hôn coâ maáy. Ñaùng leõ laø dòp
toát ñeå caäu thoát moät lôøi ong böôùm. Coù leõ coâ cuõng ñang chôø
ñôïi vôùi taâm hoàn noùng hoåi chæ ñeå nghe moät tình ngoân. Caäu
laïi khoâng bieát laøm nhö theá, ñeå sau naøy, duø baát cöù lôøi gì
ñöôïc noùi ra cuõng khoâng theå gaây thaønh tieáng seùt noå ñuøng
giöõa taâm hoàn thanh khieát cuûa coâ nhö trong hieän taïi. Vì
khoâng bieát taùn tænh, caäu chæ keå laån quaån: “Töø tröôùc toâi
vaãn laàm luõi trong cuoäc soáng leû loi. Duø baïn beø cuûa toâi
nhieàu thaät, nhöng luùc naøo toâi cuõng caûm thaáy coâ ñoäc trong
taâm hoàn. Neáu toâi coù ngöôøi baïn naøo trung thaønh nhaát treân
theá giôùi xöa giôø, ngöôøi baïn ñoù chaéc chaén laø ‘nieàm coâ ñôn’
ñaõ leõo ñeõo theo toâi suoát ñôøi. Toâi khoâng bieát sao toâi khoâng
tìm ñöôïc moät chuùt nieàm vui ñeå soáng! Ñaõ töø laâu, moät ñeà
taøi laøm toâi suy nghó trieàn mieân, ñoù laø söï thaät cuûa chính
380 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
mình, maø toâi chæ coù theå bieát sau khi cheát. Coù phaûi toâi chaùn
ñôøi laém khoâng haû chò? Nhöng toâi khoâng ñuû can ñaûm cheát
baèng dao, baèng suùng, baèng thuoác ñoäc... Nhöõng caùch aáy toâi
sôï laém. Toâi ñi tìm caùi cheát trong söï laøm moøn moûi theå xaùc
cuûa toâi. Uoáng röôïu thaâu ñeâm, ñaùnh baøi suoát saùng... Toâi
muoán laøm nhö vaäy coøn coù moät lyù do khaùc nöõa. Toâi muoán
cha meï toâi neáu khi naøo chôït nghó ñeán cuoäc soáng cuûa ñöùa
con hoang ñaøng cuûa hoï, ít nhaát hoï cuõng phaûi ngaäm nguøi
chua xoùt moät chuùt. Caùi cheát cuûa toâi ít nhaát phaûi laøm cha
meï toâi xuùc ñoäng ñoâi chuùt, roû moät gioït leä, chæ moät cuõng ñuû,
toâi khoâng ñoøi hoûi nhieàu ñaâu!” Roài caäu ngaäp ngöøng boû
kheõ: “Nhöng maø...” Minh Thieáu lieác Thaàn Saàu, ñoâi maét
öôùt aùt cuûa coâ döøng laïi giaây laâu trong aùnh maét baát chôït
ñöôïm buoàn man maùc cuûa caäu. Thieáu nöõ laøm thinh chôø
nghe caäu noùi tieáp: “Toâi coøn coá gaéng soáng ñeå ñôïi moät
ngöôøi...” —“OÃoãoã... Ai vaäy?” —“Chò khoâng bieát ñaâu. (roài
caäu boû kheõ gioïng ngaäm nhuøi) Chaéc chaén ngöôøi aáy seõ
hoaøn sinh!” Döøng laïi giaây laâu caäu hoûi: “Chò Minh Thieáu
ôi, coù phaûi toâi khuøng laém khoâng?” Gioïng thieáu nöõ eâm aùi
nhö côn gioù thoaûng qua: “Thaàn Saàu, anh thaät khuøng, ngay
caû caùch xöng hoâ vôùi... eeem!” Caäu lieác maét leân dung
nhan thanh ñaïm cuûa coâ gaùi, ñoaïn hôi xuùc ñoäng kheõ cuùi
ñaàu, ruït reø nhoû nheû: “Caùm ôn e-e-m cho pheùp!” Thieáu nöõ
noùi: “Mang cuoäc soáng ñaày bi ñaùt nhöng coát caùch vaãn
thanh nhaõ, phong löu, thaät khoâng thaáy ai nhö vaäy treân ñôøi
naøy!” —“ ‘Treân ñôøi naøy’... em noùi chuyeän nhö ngöôøi töøng
traûi!” Coâ hôi cao gioïng: “Haaa... chöa gì ñaõ ngaïo em!”
Caäu xoay ngöôøi laïi ñöùng ñoái dieän vôùi coâ, caùch coâ chöøng
gang taác, haï thaáp ñoâi mi noùi: “Nhöng töø böõa anh gaëp em
trong canh baïc taïi nhaø Minh Haèng... sau ñoù coù vaøi laàn anh
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 381
cuõng ñeán ñaùnh baïc nhöng vaéng em. Em baän gì khoâng ñeán
em hôõ?” Coâ ngô ngaån ñaùp: “Coù leõ em maéc ñi khieâu vuõ ôû
gia ñình caùc chò baïn... Em khoâng nhôù nöõa.” Caäu tieáp:
“Nhöõng böõa ñoù anh caûm thaáy buoàn vaø ñaùnh baïc bôùt haêng.
Anh chôït hieåu lyù do vaø anh linh caûm raèng anh ñang tìm
ñöôïc nguoàn an uûi. Minh Thieáu... Anh coù taät toái ñeán heã leân
giöôøng naèm nguû laø anh suy nghó nhieàu laém toaøn nhöõng
chuyeän ñaâu ñaâu. Nhöng keå töø luùc nhìn thaáy em, haèng ñeâm
thay vaøo nhöõng côn nghó vaån vô, hình aûnh cuûa em hieän ra
eâm dòu trong taâm tö anh tröôùc khi anh ñi vaøo giaác nguû.
Ñeán luùc anh thöùc, em cuõng laø hình aûnh ñaàu tieân cuûa ngaøy
laïi hieän ra tröôùc caùc yù nghó cuûa anh. Anh mong coù cô hoäi
ñeå noùi vôùi em nhieàu veà vieäc ñoù vaø chính laø hoâm nay. Xin
em ñöøng giaän anh vaø cuõng ñöøng phieàn loøng khi nghe anh
noùi nhö theá, em nhaù.” Minh Thieáu thoû theû: “Anh noùi thaät
chôù, anh Thaàn Saàu? Neáu em khoâng ñöôïc sinh ñeïp baèng
caùc coâ baïn khaùc cuûa anh thì em töï nghó anh coù nhö vaäy
khoâng?” Caäu noùi: “Chæ luùc naõy anh môùi caû gan nhìn thaúng
maët em. Anh khoâng ngôø em ñeïp xinh nhö theá, ñeán ñoãi
laøm tim anh ngöøng ñaäp. Töø tröôùc ñaâu ñaõ coù luùc naøo anh
ngaém kyõ em ñaâu. Sau naøy khoâng hieåu coù luùc naøo anh giaû
doái vôùi em khoâng, chôù hieän taïi thì khoâng. Em tin anh
chôù?” Coâ ñang nhìn baâng quô maáy cuïm hoa tím caïnh bôø
soâng, döôùi vaønh muõ baïch thoû ñoâi maét lim dim vì aùnh naéng
chieàu vaøng choùi phaûn chieáu treân maët nöôùc vaø treân nhöõng
taøn laù rung rinh cuûa raëng baïch haûi ñöôøng.
Caäu kheõ laäp laïi: “Em tin anh chôù?” Coâ vaãn lô ñeãnh laøm
thinh, nöûa muoán cöôøi laïi thoâi. Roài coâ mæm cöôøi baâng quô.
Ñoù laø nuï cöôøi ñaàu tieân cuûa thieáu nöõ coù chieác phuø vaøng keå
382 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
töø ngaøy Thaàn Saàu nhìn thaáy coâ. Caäu baát chôït xuùc ñoäng döõ
doäi trong phuùt giaây, ngaån ngô nhö ngöôøi maát heát thaàn
hoàn, thoâi mieân bôûi veû mô maøng, tuyeät vôøi kieàu dieãm cuûa
aùnh maét trong ngaân maøu lam thaïch cuûa thieáu nöõ. Caäu
nghó thaàm: khoâng lôøi naøo ñeïp baèng lôøi cuûa söï im laëng,
khoâng tieáng noùi naøo eâm aùi baèng tieáng noùi cuûa nuï cöôøi.
Boãng coâ ngöôùc maét: “Nghe thì nghe chôù khoâng tin, anh
nhaù.” —“Thì cuõng ñöôïc roài. Tin hay khoâng laø quyeàn cuûa
em. Nhöng anh muoán noùi raèng: anh chæ coù moät traùi tim.
Em bieát chôù?” Coâ laøm thinh. Caäu ngaäp ngöøng noùi tieáp:
“Nieàm vui tuoåi treû nhö nöôùc ñoå qua caàu. Xin ñöøng tieác gì
nhau duø chæ laø nöûa tieáng taï töø trong nuï cöôøi khoùe maét.
Suoát nhöõng ngaøy qua anh vaãn löôõng löï maõi, khoâng bieát coù
neân hay khoâng neân noùi maáy lôøi naøy vôùi em. Anh nghó
raèng haïnh phuùc tuoåi thô nhö traêng hoa raát mau taøn phai, vì
vaäy xin haõy trao nhau moät nieàm tin, Thieáu nhaù, duø laø
nieàm tin nhoû beù. Thuù thaät maø noùi, anh ít thích laøm quen
vôùi ai, laø vì khi quen nhau tình ñaõ thaém thieát maø moät
ngaøy naøo ñoù gioøng ñôøi caùch bieät ngöôøi moãi ngaû, thì thaät
laø buoàn! Nhöng neáu aùnh maét trong saùng nuï cöôøi hoa nôû
cuûa moät ngöôøi baïn gaùi ñeïp xinh ñaõ ñoâi laàn laøm tim anh
ngöøng ñaäp, thì anh coù linh caûm ñoù laø ñònh meänh cuûa ñôøi
anh. Thieáu thaân meán, haõy xin cho anh ñöôïc pheùp laøm baïn
vôùi Thieáu nhaù. Neáu khoâng laøm baïn ñöôïc Thieáu thì anh
theà töø ñaây vaø ñôøi ñôøi khoâng laøm quen vôùi baát cöù thieáu nöõ
naøo treân theá giôùi. Duø laø nhöõng ngaøy ñaàu, moät buoåi thoaùng
qua, treân khoaûng ñöôøng naøo ñoù nôi phöông trôøi goùc bieån
xa laï naøy, ñaõ ñaùnh daáu ít nhieàu kyû nieäm vaø taän nôi saâu
thaúm trong linh hoàn anh cuõng in moät hình aûnh, moät boùng
ngöôøi. Hình aûnh trong phuùt giaây bieát ñaâu laïi trôû thaønh
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 383
vónh cöûu. Anh nghó raèng neáu anh coù moät ngöôøi baïn gaùi
xinh ñeïp nhö Minh Thieáu thì anh laø ngöôøi giaøu nhaát treân
theá giôùi keå caû nhöõng vò baù vöông! Haõy xin cho anh ñöôïc
hoûi moät lôøi nhaù Thieáu thaân meán. Thieáu thuaän hay khoâng
thuaän cho pheùp anh ñöôïc noùi leân moät tieáng, chæ duy nhaát
moät tieáng maø thoâi? Chæ moät tieáng seõ laøm anh thaønh ngöôøi
haïnh phuùc nhaát treân ñòa caàu!” Nhöõng lôøi ñoù naêm xöa caäu
ñaõ thoát vôùi Ngoïc Lan thuôû caäu coøn thô daïi. Baây giôø vôùi
Minh Thieáu, laäp laïi vaøi lôøi cuõ, nhöng laàn naøy ñoät nhieân
caäu caûm thaáy mình ñaõ trôû thaønh ngöôøi chín chaén bieát nghó
suy. Caäu ngöôùc maét leân nhìn moät caùnh chim leû loi bay
qua döôùi raùng maây, baèng gioïng thong thaû eâm aùi caäu noùi:
“Laáy hoâm nay laø ngaøy Thu Phaân, tieát Baïch Loä, hieän giôø
maët trôøi ñang ñi qua Thieân Xích Ñaïo xuoáng Ñoâng Chí
Tuyeán, ñeå ñaùnh daáu luùc mình quen bieát.” Caäu ngaém aùnh
maét maøu lam thaïch saùng ngôøi cuûa thieáu nöõ giaây laâu, ruït
reø naém baøn tay traéng treûo meàm maïi cuûa coâ, töø töø ñöa leân
moâi caäu ñònh hoân vaø nhìn thaáy haøng mi nhuõn nhaën cuûa coâ
rung ñoäng. Ñoâi caùnh moâi coâ maáp maùy nhö muoán noùi lôøi gì
laïi thoâi. Coâ ñang sung söôùng theo doõi cöû chæ aâu yeám cuûa
caäu. Laàn ñaàu tieân coâ chaáp thuaän söï aâu yeám cuûa moät caäu
trai, tim coâ muoán vôõ ra trong loàng ngöïc doàn daäp hôi thôû.
Coâ caûm thaáy moãi giaây theâm ngaây ngaát vì söï tuyeät vôøi
hoan laïc, nhö thöù maïch soáng laï luøng huyeàn bí naøo ñoù
boãng truyeàn qua huyeát quaûn coâ maõnh lieät, khi baøn tay maùt
mòn cuûa coâ ñöôïc naâng leân vaø chaïm phaûi hôi thôû noùng hoåi
cuûa thieáu nieân. Boãng nghe tieáng goïi ‘laõo toå’ voïng leân töø
döôùi gioøng soâng. Baøn tay caäu naâng baøn tay thieáu nöõ chôït
döøng laïi ôû löng chöøng. Caäu quay laïi. Ngöôøi ñaøn oâng ñang
cheøo caëp ghe vaøo bôø, ñöa tay vaãy caäu vaø noùi lôùn: “Cha
384 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
chaû, Thaàn Saàu! Maày khoâng theå ñeán, ñi, ôû, veà, maø khoâng
cho tuïi tao bieát!” Tay coâ gaùi vaãn voâ tri ñaët goïn trong baøn
tay thieáu nieân, Minh Thieáu cuõng quay laïi nhìn ngöôøi ñaøn
oâng löïc löôõng, vaän phuïc quaàn aùo vaûi xaùm, toùc ngaén, caèm
baïnh, maøy raäm nhö veõ möïc, troâng raát cuïc suùc. Coâ nghó
thaàm: ‘baïn cuûa Thaàn Saàu goàm ñuû thöù thaønh phaàn nhö
vaäy sao!’ Caäu chôït buoâng tay coâ ra, roài chaúng noùi lôøi gì,
ñi ñeán meù soâng, böôùc xuoáng ghe, khoâng heà nhìn laïi, vaø hoï
ñi xa daàn. Thieáu nöõ coù chieác phuø hieäu vaøng vaãn coøn ñöùng
yeân laëng, tay coâ chöa buoâng xuoáng, nhìn theo thieáu nieân.
Treân ñaàu coâ moãi laù caây saùng ngôøi döôùi aùnh taø döông.
Raëng baïch haûi ñöôøng nhö lôïp bôûi muoân nghìn ñoàng tieàn
vaøng...
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 385
Töø khi Ngoïc Lan meänh chung ñeán luùc baáy giôø maáy thaùng
troâi qua, Thaàn Saàu coøn caûm töôûng ñöùng tröôùc böùc töôøng
cao ngaát ñænh trôøi, ñau ñôùn laãn tuyeät voïng. Duø ñaõ ñoâi ba
laàn la caø nôi ñieám röôïu, laøm quen vôùi ñaùm gaùi giang hoà,
caäu vaãn khoâng gì ñeå töï traùch chính mình. Nhöng taïi sao
sau laàn gaëp gôõ ñaàu tieân vôùi thieáu nöõ coù chieác phuø hieäu
vaøng, trao ít lôøi thaân maät, caäu caûm thaáy moät chuùt aên naên,
hoái haän trong loøng khi nghó ñeán Ngoïc Lan? Vaøo khoaûng
thaùng möôøi Thaàn Saàu trôû laïi nhaø OÂng Baø Hai, naán naù vaøi
tuaàn. Moät buoåi toái sau khi côm nöôùc xong, Xu Di ñeán
phoøng Thaàn Saàu, ñaåy nheï caùnh cöûa. Thaàn Saàu ñang ngoài
nôi gheá, maët guïc xuoáng baøn hoïc döôùi aùnh saùng toûa ra töø
chuïp ñeøn treân töôøng. Xu Di roùn reùn böôùc vaøo, ñoaïn döøng
laïi sau löng Thaàn Saàu, goïi kheõ: “Anh Laõo!” Xu Di phaûi
goïi ñoâi ba laàn caäu môùi nhuùc nhích, roài ngoài thaúng leân
xoay nhìn coâ. “Taïi sao anh laøm nhö vaäy?” Caäu ñaùp:
“AØaøaø... anh hôi nhöùc ñaàu.” Tay chæ chieác gheá giöõa phoøng,
caäu tieáp: “Xu Di, em haõy ngoài chôi.” Thieáu nöõ vaãn ñöùng y
vò, giaây laâu coâ hôø höõng xoay ñi, löng quay veà phía caäu,
thôû daøi ngaäp ngöøng noùi: “Baây giôø em ñaõ hieåu taïi sao chò
Ngoïc Lan thöôøng noùi anh khuøng!” Thaàn Saàu hôi ngaïc
nhieân thoát: “Em...?” Song Xu Di ñaõ thong thaû tieáp: “Hoài
saùng anh daãn ñaùm baïn anh laøm nhaân chöùng ñeán hoäi ñoàng
xaõ Goø Vaáp ñeå xin laøm hoân thö vôùi chò Ngoïc Lan, phaûi
khoâng hoû? Bò ñuoåi ñi, anh coøn hung haêng choáng cöï, gaây
goå aàm caû coâng sôû, cuøng baïn anh xoâ heát hoï ra ngoaøi, luïc
laïo loaïn xò trong phoøng ñònh tìm giaáy tôø töï laøm laáy, phaûi
khoâng hoû?” Thaàn Saàu laøm thinh. Xu Di tieáp: “Ngöôøi ta
goïi caûnh saùt ñeán, caùc baïn anh chuoàn maát, coøn anh…”
386 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
Thaàn Saàu kheõ hoûi: “Ai noùi vôùi em?” Coâ ñaùp: “Chò cuûa em
qua ñôøi caû laøng ai cuõng bieát. Vaû laïi, oâng hoä tòch laø baïn
thaâm giao laâu naêm cuûa ba maù em. Hoâm ñaùm tang cuûa chò
Ngoïc Lan ñoâng nghòt ngöôøi neân anh khoâng ñeå yù oâng hoä
tòch cuõng coù maët. Vì neå ba maù em neân oâng ñaõ xin sôû caûnh
saùt tha cho anh. Hoài tröa naøy oång ñaõ ñeán nhaø thuaät
chuyeän cuûa anh laïi cho ba maù em.” —“Hai baùc coù noùi gì
khoâng em?” —“Luùc naõy ba maù em keå laïi em nghe xong
chæ mæm cöôøi. (Roài gioïng coâ gaét cao) Nhöng em khoâng theå
cöôøi ñöôïc!” Thaàn Saàu lieàn khoanh hai caùnh tay ñaët leân
baøn, uïp maët xuoáng ñoù, reân ræ: “Xu Di, anh raát buoàn, raát
khoå, em laïi coøn la loái anh. Em coù theå ñeå anh yeân tónh moät
chuùt ñöôïc khoâng?” Xu Di xoay laïi nhìn caäu, ñoâi maøy raäm
xanh thaúng taép cuûa coâ thoaùng cau laïi treân göông maët
traéng hoàng, coù veû hôi xuùc ñoäng. Coâ noùi: “Ñöôïc roài, ñöôïc
roài, em ñeå anh yeân! Chæ sôï laø, seõ coù moät ngaøy em ñi thaêm
anh ôû Bieân Hoøa ñoù!” Lôøi chöa döùt coâ quay böôùc ra cöûa.
Thaàn Saàu lieàn ngaång leân, nhìn theo thieáu nöõ, hoûi: “Em noùi
gì ôû Bieân Hoøa?” Coâ khöïng laïi nôi cöûa, ñaùp nhanh: “ÔÛ nhaø
thöông ñieân ñoù!” Roài boùng xieâm y maøu lam thöôùt tha cuûa
coâ gaùi ñaõ khuaát beân ngoaøi. Thaàn Saàu laïi uïp maët xuoáng,
thoån thöùc thì thaàm: “Taïi sao ai cuõng noùi toâi ñieân ñieân
khuøng khuøng...” (Xin xem baøi thô Cöôùi Ngöôøi Döôùi Moä,
Quyeån 5: Dö Höông)
Khi Ngoïc Lan coøn sinh bình, trong gia ñình OÂng Baø Hai ai
nhìn thaáy söï thaân maät cuûa Thaàn Saàu vaø Ngoïc Lan cuõng
nghó ñeán moái lieân heä giöõa coâ caäu trong töông lai. Qua söï
tieát loä cuûa Xu Di, OÂng Baø Hai ñaõ töøng ñeà caëp ñeán hoân
nhaân cuûa Ngoïc Lan maø ñoái töôïng laø Thaàn Saàu, tuy khoâng
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 387
chính thöùc chaáp nhaän, nhöng cuõng khoâng coù yù caûn ngaên
hay phaûn ñoái söï töï do cuûa ñoâi löùa thieáu nieân. Ngoïc Lan dó
nhieân bieát yù cuûa cha meï hôn ai heát. Nhöng coâ tieät nhieân
nhö khoâng bieát. Hoaëc vì coâ coøn treû quaù neân chöa nghó tôùi
vieäc nam nöõ, hoaëc vì baûn tính cuûa coâ quan nieäm moïi vieäc
raát töï nhieân, hoaëc vì neáu coâ, nhö ngöôøi ñaõ bieát tröôùc keát
cuoäc cuûa moät vôû kòch, nhìn thaáu ñònh meänh, vaäy coâ coøn laï
gì maø phaûi baøn ñeán. Nhöng maø, veà phaàn Thaàn Saàu, taän
saâu thaúm trong linh hoàn caäu ñaõ xem Ngoïc Lan vónh vieãn
nhö ngöôøi cuûa ñôøi caäu. Vì vaäy, nhöõng trang buùt möïc töï
thuù naøy maø caäu mang ñeán moä Ngoïc Lan ñeå xin coâ tha toäi,
caäu meänh danh coâ laø Lan Ñaïi Nöông Töû treân trang ñaàu
tieân. Duø coâ ñaõ meänh chung nhöng caäu cuõng nhaát ñònh
thöïc hieän hoân leã, moät hoaøi baõo maø caäu phaûi hoaøn thaønh.
Duø coâ gaùi ñang naèm döôùi moä coù vui loøng chòu gaû cho caäu
hay khoâng, caäu töï cho raèng caäu khoâng laøm ñieàu gì sai.
Ñuùng hay sai, dó nhieân, chæ do quan nieäm. Nhöng maø, treân
ñôøi naøy ngay caû sinh töû cuõng voâ thöôøng, thì coøn caùi gì laø
tuyeät ñoái, coù phaûi khoâng? OÂ, laïi cuõng thöù trieát lyù... reû
tieàn! Coù leõ ñieàu ñaùng laøm nhaát baây giôø laø tröôùc khi xeáp
laïi quyeån saùch thöù nhaát naøy, taïm döøng nhöõng caâu chuyeän
quaøng xieân baát taän cuûa Thaàn Saàu trong hai naêm sau Ngoïc
Lan meänh chung, daønh phuùt giaây ñeå truy nieäm moät coâ gaùi
thô treû sieâu phaøm ñaõ töøng böôùc qua nhòp caàu ngaén nguûi
cuûa theá gian.
Nhöng duø Thaàn Saàu coá gaéng laøm gì ñeå keát hôïp gaén boù vôùi
Ngoïc Lan ñang naèm döôùi moä vaø queân Minh Thieáu, caäu
cuõng khoâng theå. Moät buoåi tröa chuùa nhaät caäu ñi lang thang
388 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
trong vuøng Chôï Lôùn, döøng laïi tröôùc moät coång saét, nheø nheï
ñaåy noù môû ra, ñoaïn ruït reø töøng böôùc qua saân traûi ñaù soûi
giöõa vöôøn hoa laù xanh töôi, beân caïnh moät caây hoa baïch söù
thoaùng höông thôm. Caäu khe kheõ ñaët chaân leân theàm gaïch
cuûa moät bieät thöï nho nhoû. Moät loái roäng daãn ñeán nhaø ñeå xe,
noùc ngoùi in boùng taøn laù raäm maùt cuûa moät caây taùo. Caäu ñoái
dieän vôùi caùnh cöûa goã maøu vaøng saäm vaø nghe beân trong
tieáng thieáu nöõ cöôøi giôõn. Caäu ñöa tay goõ nheï. Giaây laâu
caùnh cöûa heù môû, ñeå hieän nöûa thaân hình thieáu nöõ, toùc xoõa
phuû vai, trong y phuïc maøu hoàng nhaït phaûn chieáu leân
göông maët traéng nhö hoa phaán, vaø döôøng nhö nhöõng tieáng
cöôøi môùi vöõa vöøa rôøi khoûi treân ñoâi moâi ñoû choùt cuûa coâ coøn
ñang muûm mæm. Coâ môû to caëp maét nhö huyeàn thaïch nhìn
caäu töø ñaàu ñeán chaân, roài töø chaân leân ñaàu, trong khi gioïng
thanh tao cuûa moät thieáu nöõ khaùc töø trong nhaø voïng ra: “Ai
ñoù hôõ chò Sen?” Coâ ñaùp: “Moät oâng nhaø queâ.” Giaây laâu,
trong khi Thaàn Saàu aáp uùng chöa bieát môû lôøi ra sao, gioïng
thaáp nhoû cuûa thieáu nöõ töø trong laïi voïng ra: “Cho tieàn, roài
baûo haén ñi.” Song Thaàn Saàu ñaõ noùi: “Toâi ñeán ñeå gaëp moät
ngöôøi. Ngöôøi aáy coù toùc daøi ñeán eo, caëp maøy gioáng nhö cuûa
coâ vaäy, coù muõi thaúng hôi cao, maù thon, ñoâi maét maøu
lam...” Caäu chöa döùt lôøi, gioïng eâm aùi nhoû nheû cuûa thieáu
nöõ beân trong nhaø laïi voïng ra laøm caäu döøng laïi: “Chò Sen,
chò vaøo ñi. Toâi bieát anh aáy laø ai roài!” Khi caùnh cöûa môû heát
ra, thieáu nöõ maëc roáp traéng, toùc maây phong phuù buoâng thaû
töøng loïn treân khung ngöïc nôû nang, ñaàu thaét nô hoa baïch
cuùc, ñang ñöùng tröôùc maët caäu. Thaàn Saàu eûo mình döïa vaøo
khung cöûa phía ngoaøi vaø laëng leõ nhìn thieáu nöõ. Coâ noùi:
“Chaúng ngôø anh nhôù em tæ mæ nhö vaäy! Xin môøi vaøo chôi
côø vôùi tuïi em.” Trong phuùt choác caäu chôït nhôù laàn ñaàu tieân
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 389
caäu ñeán kieám Ngoïc Lan nôi ngoâi nhaø treân ñænh ñoài thoâng.
Luùc ñoù, khi caùnh cöûa ñaïi ñöôøng vöøa heù môû, caäu ñaõ haáp
taáp tuoân vaøo nhö sôï bò kheùp beân ngoaøi. Song giôø ñaây caäu
laéc ñaàu bình thaûn: “Khoâng. Anh khoâng vaøo ñaâu.” Minh
Thieáu lieàn noùi: “Vaäy ñôïi em thay quaàn aùo roài mình ñi chôi
nha.”
Khi Thaàn Saàu ñaõ dính líu vôùi ñaùm giang hoà vaø baét ñaàu
ñöôïc chuùt neå nang, caäu thaät khoù töø choái nhöõng môøi moïc
hoïp heø lieân tu cuûa hoï. Buoåi chieàu hoâm ñoù sau baøi hoïc chôi
goân ñaàu tieân do Minh Thieáu daïy, caäu töø giaõ coâ ñeå ñi Vuõng
Beøo. Boïn anh chò trong vuøng nghe tin caäu ñeán vieáng beøn
ñaët baøn giöõa trôøi môû tieäc. Vaên Chöông vaán an caäu xong,
chæ con heo ñang bò troùi naèm nôi goác ñaïi thoï, noùi: “Boïn
Tuïi khoâng bieát laáy gì ñeå toû loøng ngöôõng moä, chæ coù chuùt leã
vaät naøy.” Caäu ñaùp: “Caù nhaân toâi coù ñaùng gì! Caùc baïn nhoïc
nhaèn, thænh thoaûng truøng hoäi, ñöôïc quyeàn höôûng nhöõng
phuùt chung vui. Lieân hoan laø daønh cho anh em.” Caäu caàm
löôõi dao ñaët treân baøn leân xem. Caäu ngaém nghía nöôùc theùp
saùng ngôøi daøi chöøng moät gang röôõi. Ngöôøi ta mang chieác
chaäu saønh ñeán. Con vaät laên loän keâu la eng eùc nhö ñieân.
Boãng caäu vung tay moät caùch goïn gaøng caân nhaéc. Vaøi tieáng
voã tay loáp boáp ñoù ñaây. Löôõi dao ñaõ xuyeân phía döôùi chaân
traùi con heo ñeán caùn. Caäu laùch löôõi dao maáy caùi, maùu
noùng töø tim con vaät thaám xuoáng tay caäu, xuoáng chuoâi dao
vaø chaûy roøng roøng vaøo chaäu. Tieáng keâu cuûa con vaät thay
ñoåi, ngaén daàn vaø taét haún cuøng luùc caäu laáy löôõi dao ra. Con
vaät ñöôïc quay vaøng höïc roài xeû töøng maûnh. Caäu cuøng caùc
baïn taùn gaãu ñeå chôø ñôïi aên uoáng. Trong aùnh saùng vaø boùng
toâi laãn loän cuûa hoaøng hoân, moät ñaøn gaùi giang hoà vuõ ñieäu
390 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
khoûa thaân. Boïn xa xa quanh gieáng nöôùc, ñöùng theo voøng
cung, tay choáng vaøo hoâng, tay kia ñaët sau gaùy, nhaác leân
nhuùn xuoáng nhöõng caëp moâng noõn naø. Boïn coøn laïi moãi coâ
moät chieác noùn laù vöøa ñi vöøa muùa boâng vuï. Vaøi ma coâ ngoài
treân caàn quay nöôùc nhòp maâm ngheâu ngao haùt: ‘Leänh vua
haønh quaân...' (1). Nhöõng coâ muùa noùn chaân böôùc nhòp
nhaøng tay ñöa laû löôùt, heã khi ñeán sau coâ ñöùng nhuùn taïi
choã thì ngöûa noùn döôùi moâng coâ ñoù, ñuùng luùc coâ ñoù ñöa caëp
moâng xuoáng thaáp. Cöù theá tuaàn töï, nhòp nhaøng. Bít-Ton ræ
tai thieáu nieân: “Vuõ khuùc Töông Tieán Töûu cuûa Vaên
Chöông ñoù.” Caäu nhe raêng, coå hoïng keâu kheø moät tieáng
nhö raén hoå mang. Tuy vaäy caûnh vui nhoän quaùi dò naøy
khoâng laøm eâm dòu ñöôïc söï caén röùt trong loøng caäu. Caäu
khoâng sao queân ñöôïc — maø cho tôùi baây giôø caäu vaãn coøn
nhôù — môùi luùc naõy ñaây caùi nhìn vöøa tuyeät voïng vöøa traùch
moùc cuûa ñoâi maét tí hí maøu hoå phaùch cuûa con lôïn. Ñaõ hôn
moät laàn trong tuoåi treû, caäu laøm nhöõng vieäc taàm thöôøng
quen thuoäc aáy, nhöng ñaùm sinh meänh ñaõ cheát vì tay caäu
chöa coù laàn naøo laïi nhìn caäu nhö caùi nhìn ñau ñôùn cuûa con
vaät hoâm nay. Cho ñeán sau naøy moãi khi nhôù laïi vieäc treân
ñaây, caäu coù caûm töôûng nhö chính caäu caàm dao ñaâm laáy
tim caäu vaø caäu nhôù caäu ñaõ laøm bao nhieâu caùi laùch dao ñeå
cho maùu trong tim con vaät chaûy ra, caäu caûm thaáy baáy
nhieâu laàn tim caäu ñau nhöùc. Caäu hoái tieác maõi laàm loãi aáy
vaø nhöõng laàm loãi tröôùc nöõa maø caäu haèng mong khoâng bao
giôø taùi phaïm. Tieác thay söï mong öôùc cuûa thieáu nieân naûy
sinh töï nhieân do thieân löông cuûa baûn tính nhöng cuoäc ñôøi
ñaõ hö hoûng rôi giöõa giôùi dao buùa, naøo y nguyeän ñöôïc ñaâu!
Khi maâm thòt ñöôïc baøy ra, chôït nhôù traùi tim lôïn coøn töôi
ñeå daønh cho moùn chaùo nöûa ñeâm, caäu lieàn baûo moät coâ
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 391
_______________________________
(1) Nhaïc só Leâ Thöông, baøi Hoàn Voïng Phu
mang tim aáy ñeán, ñoaïn caäu caàm dao böûa ra laøm ñoâi, roài
moãi tay caàm moät nöûa trao cho Heûo vaø Bit Ton. Caäu noùi:
“Toâi bieát hai baùc gaùi cuûa Heûo vaø Bít Ton raát thích tim
lôïn.” Roài caäu mæm cöôøi, tay chæ tim mình, nhìn khaép ñaùm
ñoâng, baèng gioïng ñuøa giôõn: “Neáu tim toâi xeû ñöôïc laøm
nhieàu maûnh thì toâi cuõng xeû ra chia ñeàu cho taát caû moïi
ngöôøi!” Taùc giaû taïm möôïn dòp naøy ñeå giôùi thieäu caùc baïn
moät nhaân vaät thuoäc haïng quaùi ñaûn: Vaên Chöông. Boïn Tuïi
goïi thöôøng haén laø ‘sö toå’. Caùi danh xöng ‘Chöông sö toå’
khoâng bao giôø bò thay theá, cho neân khi tình côø Thaàn Saàu
du nhaäp vaøo boïn hoï, ‘laõo toå’ laø moät danh xöng môùi ñaõ
ñöôïc ñaët ra cho caäu, luùc ñoù caäu cuõng chæ laø moät baïch dieän
sinh vieân, quyeàn uy anh chò vaãn trong tay sö toå. Tuoâåi
chöøng möôøi taùm ñoâi möôi, haén maäp khoûe, toùc daøi chaám
vai, möu trí quyeàn bieán, coù bieät taøi toå chöùc. Ngoaøi nhöõng
thuoäc haï trung thaønh ngaøy ñeâm chaàu chöïc, haén coøn ñieàu
ñoäng trong tay haøng nghìn gaùi giang hoà töø kinh ñoâ ñeán caùc
tænh lî maø haén ñaõ heä thoáng hoùa moät caùch raát khoa hoïc.
Haén xeáp loaïi caùc coâ laøng chôi tuøy theo caáu taïo vaø ñaëc tính
cuûa nhöõng phaàn trong cô theå: maët, muõi, maøu da, saéc toùc...
vaø tuøy theo hoaït ñoäng cuûa tuoåi treû, giaø, hoaëc hoïc thöùc,
kinh nghieäm, tính tình... sau khi caùc coâ ñaõ traûi qua moät
‘ban thí nghieäm’. Chi tieát phöùc taïp cuûa haèng haø caùc boä soå
thoáng keâ laø caû moät luaän thuyeát ngheà nghieäp, khoâng theå
giaûi thích vaén taét trong giaây laùt. Moãi boä phaän cuûa cô theå
coù theå phaân bieät baèng nhöõng kyù hieäu phöông trình. Kyù
392 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
hieäu coù theå goàm nhöõng con soá hoaëc maãu töï chæ thöù töï treân
cô theå, loaïi naøo, thöù haïng. Thaät maéc cöôøi, nhöõng myõ nöõ
phöông trình ñoù coù phuï thuoäc vaøo thôøi gian hay khoâng?
Ngoaøi ra, moãi gaùi giang hoà hay ngöôøi boïn Tuïi ñeàu phaûi coù
danh soá. Thanh tra caùc boä thoáng keâ, haén ñoâi khi nhaän ngay
caùc ñieåm khoâng chính xaùc. Trong tröôøng hôïp neáu coù sai
laàm cuûa ban thí nghieäm nhö vaäy, haén ra leänh ñieàu chænh,
hoaëc chính haén tröïc tieáp khaùm xeùt laïi coâ naøng naøo ñoù.
Boïn Tuïi ñoàn raèng söï chænh khaùm cuûa haén hoïa hoaèn neáu coù
cuõng hoaøn toaøn trong saïch. Döïa vaøo moät soá ñònh luaät thieân
nhieân vaø baèng kinh nghieäm ngheà nghieäp, thieáu nöõ chæ
ñöùng ñaáy ñeå nghe haén ñoïc nhöõng ñaëc tính duø kín ñaùo nhaát
treân cô theå cuûa coâ cuõng nhö xaùc ñònh tính tình, tö töôûng
cuûa coâ, maø haén töï cho khoâng bao giôø nhaàm laãn. Nhöõng boä
soå thoáng keâ ñaëc tính naøy raát quan troïng cho ‘ban nhaân
vieân’ trong nhieäm vuï di chuyeån vaø phaân phoái ñoàng ñeàu
caùc gaùi giang hoà. Haén coù caû kyõ ngheä cheá taïo ‘ngaân theû’,
moät loaïi tín duïng trong laøng chôi thay theá tieàn chính phuû.
Haén thaønh laäp ‘ban y teá’. Haén laïi coøn vieát saùch huaán
luyeän caùc coâ trong ngheà cho ngheä thuaät theo ñoù ngaøy caøng
hoaøn haûo. Boä saùch ‘Tinh Hoa Chính Lyù ’ goàm nhieàu phaàn:
phaàn giaûi phaãu, phaàn ngheà nghieäp, phaàn chæ daïy caùc caùch
trai gaùi giao laïc, cuøng laø taát caû nhöõng kyõ thuaät tuyeät luaân
maø nhaø ñieám phaûi ñaït ñöôïc trong vieäc taàm moài, baãy raäp,
ñaâm moàng, ñöa, röôùc, tieáp ñaõi, gioïng noùi, tieáng cöôøi v.v...,
phaàn noùi veà beänh lyù, caùch ngöøa, caùch chöõa vaø thuoác men,
phaàn noùi veà luaät leä ñöôïc aùp duïng trong ngheà, heä thoáng toå
chöùc, giao keøo, thöôûng phaït, höu döôõng, sa thaûi vaø boài
thöôøng, nghi leã... Moät ñeá quoác du coân roäng lôùn baûo veä caùi
cô ñoà höông phaán gaàn nhö bao truøm töù xöù, vaäy nhöng saùt
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 393
naùch vaãn bò kình choáng bôûi vaøi beø ñaûng khoâng keùm nanh
vuoát nhö boïn Caàu Muoái, Caàu OÂng Laõnh, Xoùm Cuûi. Khi
Vaên Chöông ñang nhìn ngoù veà nhöõng phía aáy vôùi tham
voïng thoân tính, tình côø moät vieäc xaûy ra.
Vaøo thôøi gian ñoù coù moät ngöôøi da ngaêm, toùc ngaén, töôùng
vaïm vôõ, ñeán Goø Vaáp möôùn nhaø ôû troï. Maáy ngaøy ñaàu caùch
ñi ñöùng cuûa teân naøy ñaõ toû ra loái anh chò. Moãi khi phaûi giaûi
quyeát moät vaán ñeà quan troïng, Vaên Chöông thöôøng taäp hoïp
thuû haï, goàm nhöõng tay toå ôû töù xöù ñöôïc ñieän veà, ñeå tính keá.
Laàn naøy cuõng vaäy. Moïi ngöôøi ñoàng yù dó hoøa, cho môøi Maây
Tím, teân keû laï maët aáy, ñeán thöông löôïng. Teân Voõ Thaønh
Maây, hôn hai möôi tuoåi giaø giaën, vì da haén saëm maøu
gioáng nhö ngöôøi Mieân Thoå neân goïi laø Maây Tím. Anh huøng
quaûn gì nguy hieåm, Maây Tím nhaän lôøi chaúng sôï. Nöûa ñeâm
giöõa caên nhaø xieâu veïo, döôùi aùnh ñeøn daàu leo heo, thöïc
ñôn cuõng maáy moùn giaû caày quen thuoäc, giaûi khaùt vaãn thöù
röôïu röøng thöôøng xaøi, khaùn giaû chæ coù vaøi coâ laøng chôi.
Trôøi nhieàu gioù, öôùt aùt vaø hôi reùt. Vaãn ñoâi giaày cuõ kyõ, to
nhö caëp hia thöøa töôùng maø Thaàn Saàu thöôøng mang ñeán
tröôøng hoïc, caùi muõ ñen tuøm hum xuoáng ñeán mi, boä ñoà ca-
ky, nuùt caøi kín taän caèm, caäu ñieàm tónh böôùc vaøo giöõa ñaùm
ngöôøi ñang im laëng chôø saün, roài ung dung ngoài nôi gheá ôû
ñaàu baøn. Xung quanh caùc anh chò ñoàng minh töø Ñeá Ñoâ
ñeán Taây Kyø cuõng ñaõ coù maët. Vaên Chöông sai ngöôøi mang
taám ñòa ñoà nhaèng nhòt nhö toå nhaùn nheän, chuù thích tæ mæ
vaøo caùc vuøng ngheà nghieäp, toâ ñuû thöù maøu saéc, traûi treân
baøn tröôùc maët ThaàN Saàu. Caäu laëng leõ nhìn khaùch laï ñoái
dieän giaây laâu ñoaïn, moät ngoùn tay caäu xeâ dòch treân ñòa ñoà,
ñieàm ñaïm noùi: “Hieän giôø rieâng mieàn Ñoâng naøy ñaõ ñöôïc
394 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
phaân chia ra nhieàu vuøng do caùc ma coâ quaûn nhieäm: vuøng
tím, vuøng ñoû, vuøng xanh ñaây vaø caùc vuøng 7, vuøng B3,
vuøng Z, chæ coøn choã maøu naâu töø Haøm Taân, Phan Thieát,
Phan Lyù Chaøm ñoå leân ñeán chaân Cao Nguyeân Moïi thì chöa
coù ngöôøi. Xin nhaän giuøm, sau tuøy taøi boïn Tuïi seõ toân leân.”
Maây Tím mæm cöôøi: “Trong ñaùm ñaàu baèng, chöa bieát ai laø
chuùa truøm, caùc oâng ñöøng böùc toâi, sôï raèng chaúng toát!” Lôøi
aáy nhö gaùo nöôùc laïnh taït vaøo maët thieáu nieân, song caäu
bình thaûn ñaùp: “Xin baïn ñöøng chuû taïo baát cöù boái caûnh naøo
ñeå nhaän xeùt toâi. Suoát ñôøi toâi, toâi thaáy chæ coù moät con
ñöôøng duy nhaát baét buoäc toâi haønh ñoäng. Ñoù laø söï sinh toàn,
quyeàn lôïi vaø an vui cuûa taát caû moïi ngöôøi, duø thuø hay baïn.
Traùi laïi, sôï raèng baïn khoâng coù choã dung thaân.”
Maây Tím ñoû maët, daèn maïnh coác röôïu xuoáng baøn ñaùnh ñoäp
moät tieáng, cung tay ñöùng leân, xoâ gheá choàm tôùi: “Boïn maày
baát quaù laø moät ñaøn thoû!” Lôøi vöøa döùt ñaõ nghe böøng böïc
maáy tieáng, ñaùm boïn Tuïi ñang ñöùng ñaáy, moãi ngöôøi hai tay
böùt toaïc ñöôøng khuy aùo ñeå loä nhöõng löôõi dao saùng giôùi
giaét ôû buïng. Caäu nhìn Maây Tím, noùi: “Haõy xin thong thaû.
Baïn ñaõ queân lôøi daïy cuûa Toâ Ñoâng Pha sao? Duõng nhaân
luùc giaän ñaâu caàn phaûi ruùt göôm xoác tôùi.” Caäu döøng laïi,
queït dieâm löûa ñoát ñieáu xì-gaø, roài quay sang Vaên Chöông
vaø thong thaû noùi: “Maây Tím ñaõ ñeán ñaây chæ moät mình ñôn
ñoäc, sö toå khoâng neân cö xöû voäi vaøng nhö theá. Söï thoâng
caûm naøo cuõng caàn thôøi gian.” Roài caäu laïi xoay qua Maây
Tím vaø ñieàm ñaïm tieáp: “Baïn ñaõ töøng hoïc ban tuù taøi
chöông trình thuoäc ñòa Phaùp. Chaéc baïn bieát caùch maïng
nhaân quyeàn ñaàu tieân treân theá giôùi buøng noå taïi thuû ñoâ nöôùc
Phaùp. Thôøi baáy giôø Jourdan, Clebert, Desert, Bonaparte,
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 395
Marceau, Carnot, Hoche ñeàu laø nhöõng töôùng laõnh löøng
danh. Nhöng cuoái cuøng, Bonaparte laø hoaøng ñeá.” Maây
Tím ñaùp: “Vaäy phaûi hoûi: ñònh meänh thuoäc vaøo tay ai!”
Vaãn ñieáu xì-gaø caén giöõa hai haøng raêng, Thaàn Saàu coù chieàu
nghó ngôïi, ñoaïn noùi: “Thoâi ñöôïc, neáu baïn baét buoäc caâu traû
lôøi.” Caäu xoay qua Vaên Chöông: “Saùch Tinh Hoa Chính
Lyù, phaàn tö phaùp, luaät 55B.” Vaên Chöông do döï, ñaùp kheõ:
“Luaät aáy ban ra trong boïn Tuïi naêm tröôùc, nhöng nay ñaõ bò
huûy boû.” Caäu noùi: “Huûy boû vì söï an ninh cuûa anh em,
nhöng ngoaïi leä ñoái vôùi ngöôøi kyù laø toâi.” Vaên Chöông laøm
thinh. Caäu laïi tieáp: “Sao haû?” Vaên Chöông lieàn xoay laïi,
keà maët gaàn moät ngöôøi trong boïn Tuïi ñang ñöùng beân caïnh,
noùi kheõ: “Nhö thöôøng leä.” Ngöôøi naøy lieàn böôùc khuaát vaøo
trong nhaø. Choác haén trôû ra, hai tay böng caùi maâm coù vaønh
troøn baèng goã, ñeá baèng ñoàng, treân maâm ñaët saün hai khaåu
suùng coân vaø moät vieân ñaïn ñeå rôøi raïc. Caäu nhìn Maây Tím,
giaûi thích: “Nhöõng ñöùa giang hoà trong boïn Tuïi tröôùc ñaây,
khi moïi lyù luaän tranh tuïng hoaøn toaøn beá taéc, giaûi phaùp naøy
tuy haï ñaúng nhöng raát giaûn dò, nhanh choùng, ñöôïc aùp
duïng, neáu ñoâi beân baèng loøng. Giôø ñaây, neáu baïn coù höùng
thuù muoán bieát chuùt luaät luïc laâm cuûa boïn Tuïi, xin tay chæ
moät trong nhöõng ngöôøi xung quanh ñaây. Ngöôøi ñoù seõ söûa
soaïn hai khaåu suùng giuøm chuùng ta.” Maây Tím nhuùn vai,
noùi: “OÂng coù theå chæ baát cöù ngöôøi naøo.” Caäu noùi: “Dó
nhieân khoâng phaûi ai cuõng coù theå laøm troø aûo thuaät; nhöng
toát hôn, chuû xin nhöôøng khaùch. Baïn cöù chæ ñònh ñi.” Haén
caát baøn tay leân. Moät thanh nieân ñöôïc haén choïn töùc thì
böôùc ñeán, caàm moãi khaåu suùng, laàn löôït thaùo gaép ñaïn ñöa
leân cho moïi ngöôøi quan saùt. Haén laép gaép ñaïn roãng vaøo
moät khaåu suùng. Haén nhaët vieân ñaïn treân maâm leân, naïp vaøo
396 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
gaép coøn laïi, laép gaép ñaïn ñoù vaøo khaåu suùng kia. Haén moät
tay caàm khaåu suùng höôùng leân traàn keùo cô baåm ra roài ñoùng
laïi. Roài haén ñaët hai khaåu suùng ñoái xöùng treân maâm. Laøm
xong coâng vieäc, haén laëng leõ luøi böôùc veà choã cuõ. Thaàn Saàu
noùi: “Giôø ñaây, treân maâm, hai khaåu suùng gioáng heät nhau,
nhöng moät khaåu coù moät vieân ñaïn ñaõ ñoùng noøng, chæ caàn
boùp coø. Khaåu coøn laïi khoâng coù ñaïn.” Noùi xong, Thaàn Saàu
hôi nghieâng mình tôùi, vôùi tay haát maïnh chieác maâm laøm noù
vuøn vuït xoay troøn nhö chong choùng treân caùi ñeá. Moïi ngöôøi
im laëng chôø ñôïi. Khi maâm ñaõ ngöøng, caäu noùi: “Neáu baïn
baèng loøng, xin töï yù choïn tröôùc moät khaåu. Khaåu coøn laïi laø
cuûa toâi. Roài mình seõ ñaáu nhau qua maët baøn. Trong hai ñöùa
ta, chaéc chaén chæ coù moät ngöôøi soáng soùt.” Caëp maét laïnh
luøng nhö raén hoå mang cuûa caäu eâm aùi soi leân maët Maây
Tím. Haén cuõng nhìn laïi choøng choïc vaøo aùnh maét cuûa Thaàn
Saàu. Coù leõ caû hai khoâng ai laø tay vöøa. Xong Thaàn Saàu
chaäm raõi tieáp: “Sao haû? Baïn muoán bieát ñònh meänh thuoäc
veà tay ai maø!” Haén lôùn tieáng: “Ñöøng coù töôûng dôû troø naøy
maø ta sôï ñaâu!” Lôøi vöøa döùt, haén choàm tôùi, choäp laáy moät
khaåu suùng, höôùng veà phía Thaàn Saàu. Thieáu nieân vaãn ngoài
yeân. Caäu noùi: “Khoan ñaõ!” Maây Tím noùi: “Sao? Cheát nhaùt
haû?” —“Toâi coù vaøi lôøi daën caùc anh em boïn Tuïi.” Roài caäu
höôùng veà caùc ngöôøi ñöùng hai beân caïnh baøn: “Xin caùc anh
chò em lui xeâ ra.” Moïi ngöôøi laàn löôït ñöùng dang saùt vaùch
cuûa gian phoøng. Caäu tieáp: “Haõy nhôù: neáu toâi cheát, ñieàu ñoù
chöùng toû Maây Tím coù ñuû can ñaûm, xöùng ñaùng laøm moät
ñaøn anh. Neáu ai khoâng muoán hôïp taùc vôùi haén, cuõng chôù
laøm khoù, gaây theâm ñoå maùu. Taát caû anh chò em haõy ñeå
Maây Tím thong thaû ra veà. Ñaây laø leänh.” Caäu nghieâng
mình tôùi, vöøa ñònh voùùi tay nhaët khaåu suùng coøn laïi treân
NHỮNG GIỜ ĐÃ MÂT 397
maâm, chôït phía ngoaøi coù tieáng deùp leït xeït, roài moät coâ gaùi
böôùc vaøo trao caäu moät phong thö. Thieáu nieân nhaän thö,
thong thaû boùc giaáy ra xem. Thö chæ coù moät doøng voûn veïn:
‘Muoán gaëp anh taïi tieäm Moáng Trôøi ñuùng nöûa ñeâm. Dieâu
Tieân.’
Thaàn Saàu chæ môùi bieát Dieâu Tieân sau khi quen Minh
Thieáu do coâ naøy giôùi thieäu trong moät dòp gaëp gôõ caùch
tröôùc ñoù khoâng bao laâu, tuy raèng tuoåi treû deã laøm quen,
nhöng chöa coù theå noùi laø thaân maät. Caäu vöøa vaïch coå tay
aùo lieác xem ñoàng hoà, nghó thaàm: chöa bao giôø Dieâu Tieân
gaëp rieâng mình, chaúng leõ coù chuyeän khaån caáp sao? Caäu
nhìn Maây Tím, noùi: “Xin möôïn maïng soáng naøy trong giaây
laùt. Seõ trôû laïi töùc thì.” Caäu ñöùng daäy, vöøa xoay löng, Maây
Tím lieàn nhôùm mình choàm tôùi, höôùng muõi suùng phía sau oùt
Thaàn Saàu vaø quaùt to: “Tao bieát boïn thoû ñeá maø!” Thaàn Saàu
chæ ñaùp: “Xin ñöøng hieåu laàm!” Song caäu vöøa ñaët moät böôùc
chaân veà phía cöûa, Maây Tím ñaõ heùt: ‘ñöùng laïi’ vaø caát muõi
suùng hôi höôùng leân traàn nhaø, boùp coø, coù leõ ñeå thò uy.
Nhöng chæ nghe ‘taùch’ moät tieáng khoâ khan. Haén coá ghì
ngoùn tay troû leân coø suùng vaøi laàn, song khoâng keát quaû. Haén
noåi giaän, neùm ‘ñoäp’ khaåu suùng leân baøn, lao mình tôùi, choäp
laáy khaåu coøn laïi treân maâm. Nhöng coå tay haén ñoät nhieân
nhö bò khoùa chaët. Vaên Chöông thaät nhanh hôn ñieän xeït, ñaõ
chaän haén laïi. Hai ñaèng daèng co, chæ nhaùy maét, moät aùnh löûa
loùe saùng, ‘ñuøng’ moät tieáng nhö seùt ñaùnh xuoáng ñaàu nhaø,
chieác ñeøn daàu treo döôøng nhö laéc lö, muøi thuoác suùng xoâng
leân. Baàu khoâng khí chôït nín thôû, taát caû boãng döng trôû neân
yeân tónh laï luøng! Coù leõ naõy giôø bò keïp giöõa hai haøng raêng
cuûa thieáu nieân, ñieáu xì-gaø nhìn thaáy caûnh kinh dò ñoù cuõng
398 LAN ĐẠI NƯƠNG TỬ
run en, neân ñaõ taét töï luùc naøo! Thaàn Saàu huôõn ñaõi moùc tuùi
aùo laáy que dieâm, ñaùnh löûa, ñoát laïi ñieáu xì-gaø, phì moät taûng
khoùi lam saëm giöõa aùnh saùng maäp môø cuûa chieác ñeøn daàu
treo. Vaãn ñöùng baát ñoäng, löng quay veà phía moïi ngöôøi,
caäu hoûi: “Khoâng ai bò gì chôù?” Tieáng moät thieáu nöõ ñaùp
kheõ: “Daï khoâng!” Caäu thong thaû noùi: “Coù theå coù nhieàu
anh huøng ra ñôøi cuøng moät luùc, nhöng trong thieân haï, chuùa
truøm chæ coù moät.” Roài caäu böôùc veà phía cöûa. Nhöng chôït
caäu döøng laïi, tieáp: “Vaø chæ moät maø thoâi!” Lôøi vöøa döùt, caäu
ñaõ maát huùt beân ngoaøi giöõa ñeâm toái.