![Page 1: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/1.jpg)
Arystoteles (384-323 przed Chr.)
![Page 2: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/2.jpg)
Fakty z życia• Urodził się w 384 przed Chr. w Stagirze (Stagiryta)
• W wieku 18 lat przybywa do Aten i wstępuje do Akademi, w której pozostaje 20 lat do śmierci Platona
• Po śmierci Platona podróżuje (Assos, Miletyna)
• W roku 343 zostaje nauczycielem Aleksandra Macedońskiego
• W 335- wraca do Aten i wynajmuje kilka budynków w pobliżu świątyni Apollosa Likajosa (Liceum - szkoła Perypatetycka)
• W 323 r. po śmierci Aleksandra ucieka z Aten i umiera w Chalkis.
![Page 3: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/3.jpg)
Pisma Arystotelesa
• Pisma egzoteryczne - przeznaczone dla szerokiego kręgu odbiorców (prawie całkowicie zaginęły)
• Pisma ezoteryczne - notatki do wykładów i pisma wewnętrzne Likeionu (w większości się zachowały)
• Tytuły do zapamiętania: Fizyka, Metafizyka, O duszy, Etyka nikomachejska.
ORGANON
![Page 4: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/4.jpg)
Podział poznania i naukpoznanie
praktyczne teoretyczne
wytwórcze moralne
nauka sztukaobyczajowość
abstrakcja metafizyczna
abstrakcja matematyczna
abstrakcja fizyczna
nauki filozoficzne
nauki matematyczne
nauki przyrodnicze
![Page 5: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/5.jpg)
forma = idea
świat ponadzmysłowyświat materialny
materia
forma = dusza
materia = ciało
substancjaZmiany w rozumieniu formy u
Arystotelesa
Platon Arystoteles
substancja
![Page 6: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/6.jpg)
Przyczyny bytu
PRZYCZYNY WEWNĘTRZNE• materia • forma Materia
Forma
PRZYCZYNYZEWNĘTRZNE• przyczyna celowa - kres ruchu • przyczyna poruszająca - nieporuszony poruszyciel
![Page 7: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/7.jpg)
forma = dusza
materia=ciało
forma oddzielona eter
substancja niematerialna
substancja złożona
substancja materialna
ogień
powietrze
woda
ziemia
Gatunki substancji
![Page 8: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/8.jpg)
Kategorie (rodzaje bytu)
• substancja
• ilość
• jakość
• relacja
• działanie
• doznawanie
• gdzie (miejsce)
• kiedy (czas)
• posiadanie
• położenie
przypadłości
![Page 9: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/9.jpg)
sfera podksiężycowa4 substancje
(ogień powietrzewoda ziemia)
sfera nadksiężycowa5 substancja (eter)
substancje oddzielone (forma)
substancje złożone (forma+materia)
nieporuszony poruszyciel
( czysta forma)
Wszechświat Arystotelesa
![Page 10: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/10.jpg)
Pierwszy Nieporuszony Poruszyciel
• Porusza dzięki temu, że wszystkie substancje oddzielone dążą do niego ze względu na jego doskonałość
• Jest czystym aktem
• Jest samomyślącą się myślą - sam jest dla siebie przedmiotem myślenia
• Chce samego siebie - jest dla siebie przedmiotem woli
![Page 11: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/11.jpg)
substancja
ilość
jakość
miejsce
czas
posiadanie
powstawanie i ginięcie
przyrost i ubytek
zmiana jakościowa
przemieszczenie
starzenie się
nabywanie i tracenie
ruch metafizyczny
ruch lokalny
Ruch - przejście z możności do aktu
![Page 12: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/12.jpg)
Etyka (nowe elementy)punkt wyjścia etyki:
powszechne dążenie do szczęścia
cnota jest środkiem pomiędzy dwoma wadami,z których jedna grzeszy
nadmiarem a druga niedomiarem.
definicja cnoty etycznej:
tchórzostwobrawura męstwo
![Page 13: Arystoteles - filozofiareligii.teologia.uksw.edu.plfilozofiareligii.teologia.uksw.edu.pl/wp-content/uploads/2018/12/Arystoteles.pdf · Pisma Arystotelesa • Pisma egzoteryczne -](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022041700/5e40db25fa97b140120d518d/html5/thumbnails/13.jpg)
tyrania
oligarchia
demokracja
monarchia
arystokracja
politeia
ustrój zwyrodnienie
Polityka (ustroje państwa)