Miejsce na identyfikacj´ szko∏y
LISTOPAD2010
AR KUSZ PRÓB NEJ MA TU RYZ OPE RO NEM
HI STO RIA
PO ZIOM PODSTAWOWY
Czas pra cy 120 mi nut
In struk cja dla zda jà ce go
1. Sprawdê, czy ar kusz eg za mi na cyj ny za wie ra 21 stro n (za -da nia 1–34). Ewen tu al ny brak zg∏oÊ prze wod ni czà ce muze spo ∏u nad zo ru jà ce go eg za min.
2. Odpowiedzi zapisz w miej scu na to prze zna czo nym przyka˝dym zadaniu.
3. Pisz czy tel nie. U˝y waj d∏u go pi su/pió ra tyl ko z czar nymtu szem/atra men tem.
4. Nie u˝y waj ko rek to ra, a b∏´d ne za pi sy wy raê nie prze kreÊl.5. Pa mi´ taj, ˝e za pi sy w brud no pi sie nie pod le ga jà oce nie.
˚y czy my po wo dze nia!
Za rozwiàzaniewszystkich zadaƒmo˝na otrzymaç
∏àcznie 100 punktów.
PESEL ZDAJÑCEGO
Wpisuje zdajàcy przed rozpocz´ciem pracy
Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON. Kopiowanie w ca∏oÊci lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Wydawca zezwala na kopiowanie zadaƒ przez
dyrektorów szkó∏ bioràcych udzia∏ w programie Próbna Matura z OPERONEM.
KODZDAJÑCEGO
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
Za�da�nie 1.�(4 pkt)Przy�po�rząd�kuj�opi�som�ka�len�da�rzy�za�miesz�czo�nym�w ta�be�li�wła�ści�we�na�zwy�z li�sty�A�–E.�Wpisz�do ta�be�-
li�od�po�wied�nie�li�te�ry,�któ�ry�mi�ozna�czo�no�ka�len�da�rze.
A.�ka�len�darz�re�wo�lu�cyj�ny�B.�ka�len�darz�ży�dow�skiC.�ka�len�darz�ju�liań�skiD.�ka�len�darz�gre�go�riań�skiE.�ka�len�darz�mu�zuł�mań�ski
2
Opisy Ozna�cze�nia
1. Funk�cjo�no�wał�od wrze�śnia 1792�do stycz�nia 1806�ro�ku.
2. Opra�co�wa�ny�przez�astro�no�ma�egip�skie�go�So�si�ge�ne�sa,�wpro�wa�dzo�ny�w ży�cie�w 45�ro�-ku�p.n.e.
3. Opra�co�wa�li�go�bra�cia�Lu�igi�i An�to�nio�Li�lo.�Kie�dy�zo�stał�wpro�wa�dzo�ny�w 1582�ro�ku,po 4�paź�dzier�ni�ka�na�stą�pił�od ra�zu 15�paź�dzier�ni�ka.
4. Zo�stał�wpro�wa�dzo�ny�przez�Ma�ho�me�ta�w 632�ro�ku.
Za�da�nie 2.�(1 pkt)Po prze�ana�li�zo�wa�niu�tek�stu�źró�dło�we�go�wy�ja�śnij�swo�imi�sło�wa�mi,�co,�zda�niem�He�ro�do�ta,�do�pro�wa�dzi�-
ło�do roz�wo�ju�ko�lo�ni�za�cji�grec�kiej.
He�ro�dot,�Dzie�jePrzez�sie�dem�lat�nie�pa�dał�deszcz�na Te�rze:�w cią�gu�nich�uschły�wszyst�kie�drze�wa�na wy�spie�prócz�jed�-ne�go.�[...]�Wy�pra�wi�li�Te�ryj�czy�cy�Bat�to�sa�z dwo�ma�pięć�dzie�się�cio�wio�słow�ca�mi.�Ci�po�pły�nę�li�do Li�bii,�po�-nie�waż� jed�nak�nie�wie�dzie�li,�co�ma�ją�da�lej�ro�bić,�po�wró�ci�li�da�lej�na Te�rę.�Lecz�Te�ryj�czy�cy�za�rzu�ci�lipo�ci�ska�mi�zbli�ża�ją�cych�się�do brze�gu�i nie�po�zwo�li�li�im�wy�lą�do�wać,�tyl�ko�ka�za�li�od�pły�nąć�z po�wro�tem.Zmu�sze�ni�więc�od�je�cha�li�na okrę�tach�i osie�dli�li�się�na wy�spie,�któ�ra�le�ży�na wy�brze�żu�Li�bii.
Źró�dło:�S.�Spraw�ski,�G.�Cho�mic�ki,�Sta�ro�żyt�ność.�Tek�sty�źró�dło�we,�ko�men�ta�rze�i za�gad�nie�nia�do hi�sto�rii�w szko�le�śred�niej,
Kraków 1999,�s. 77.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
Za�da�nie 3.�(1 pkt)Spo�śród�wy�mie�nio�nych�wy�da�rzeń�za�znacz�to,�któ�re�by�ło�bez�po�śred�nim�na�stęp�stwem�prze�wro�tu�ma�jo-
we�go.
A. Po�wo�ła�nie�rzą�du�Ka�zi�mie�rza�Bar�tla.
B. Po�wo�ła�nie�rzą�du�Win�cen�te�go�Wi�to�sa.
C. Utwo�rze�nie�Bez�par�tyj�ne�go�Blo�ku�Współ�pra�cy�z Rzą�dem.
D. De�le�ga�li�za�cja�Obo�zu�Wiel�kiej�Pol�ski.
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Za�da�nie 4.�(2 pkt)Wśród�wy�mie�nio�nych�w ta�be�li�po�sta�ci�zwią�za�nych�z ży�ciem�po�li�tycz�nym�sta�ro�żyt�nej�Gre�cji�wskaż�tę,�któ�-
ra�ży�ła�naj�wcze�śniej�i tę,�któ�ra�ży�ła�naj�póź�niej.�W ta�be�li�obok�na�zwi�ska�po�li�ty�ka�ży�ją�ce�go�naj�wcze�śniej
wpisz�cy�frę 1,�obok�ży�ją�ce�go�naj�póź�niej�–�2.
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
3
Za�da�nie 5.�(3 pkt)Po prze�ana�li�zo�wa�niu�tek�stu�źró�dło�we�go�po�daj�imię�po�sta�ci,�któ�rą�opi�sał�Plu�tarch.�Na�stęp�nie�przed�staw
dwa�ar�gu�men�ty�uza�sad�nia�ją�ce�twój�wy�bór.
Plu�tarch,�Ży�wo�ty�sław�nych�mę�żówOb�ser�wu�jąc�cha�rak�ter�chłop�ca,�nie�ugię�ty�i opor�ny�wo�bec�wszel�kie�go�przy�mu�su,�Fi�lip�spo�strzegł,�że�ła�twiejz nim�dojść�do ce�lu�przez�ro�zum�ne�sło�wo,�niż�prze�mo�cą.�[...]�Za�pro�sił�więc�do sie�bie�naj�sław�niej�sze�goi naj�uczeń�sze�go�fi�lo�zo�fa,�Ary�sto�te�le�sa,�wy�pła�ca�jąc�mu�z gó�ry�ho�no�ra�rium�na�uczy�ciel�skie,�praw�dzi�wie�wiel�-kie�i god�ne�wiel�ko�ści�te�go�czło�wie�ka.�[...]�Z wro�dzo�ne�go�za�mi�ło�wa�nia�lu�bił�stu�dio�wać�li�te�ra�tu�rę�i du�żo�czy�-tał.�Ilia�dę�Ho�me�ra�uwa�żał�po pro�stu�za co�dzien�ny�po�karm�dla�swej�dziel�no�ści�wo�jen�nej.
Źró�dło:�S.�Spraw�ski,�G.�Cho�mic�ki,�dz.�cyt.,�s. 155.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
Za�da�nie 6.�(3 pkt)Uzu�peł�nij�lu�ki�w po�niż�szych�zda�niach�na te�mat�Rzy�mian.
Woj�ny� i pod�bo�je� w ży�ciu� Rzy�mian� by�ły� bar�dzo� waż�ne.� Dla� upa�mięt�nie�nia� zwy�cięstw� wzno�si�li� oni
a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . � .�O wy�so�kim�po�zio�mie�umie�jęt�no�ści�bu�dow�-
la�nych� rzym�skich� ar�chi�tek�tów,� a za�ra�zem� o ich� tro�sce� o hi�gie�nę� świad�czą� mo�nu�men�tal�ne
b) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .�do�pro�wa�dza�ją�ce�wo�dę�do miast.�W ra�mach�roz�ryw�ki�chęt�nie�oglą�-
da�li�wy�ści�gi�kwa�dryg�or�ga�ni�zo�wa�ne�w bu�dow�lach�zwa�nych�c) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . � .
Po�sta�cie Cy�fry
A. Pe�ry�kles
B. Dra�kon
C. So�lon
D. Pi�zy�strat
E. Klej�ste�nes�
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
Za�da�nie 7.�(1 pkt)Prze�ana�li�zuj�za�pre�zen�to�wa�ny�plan,�a na�stęp�nie�pod�kreśl
na�zwę�prze�ciw�ni�ków�Rzy�mian�w tej�bi�twie.
A.�Per�so�wie
B.�Gal�lo�wie
C.�Kar�ta�giń�czy�cy
D.�Ger�ma�nie
Za�da�nie 8.�(4 pkt)Wy�mie�nio�nym�w ta�be�li�osią�gnię�ciom�cy�wi�li�za�cji�sta�ro�żyt�nych�przy�po�rząd�kuj�wła�ści�wy�lud�lub�pań�stwo.
Na�zwy�do�bierz�z li�sty�po�da�nej�pod ta�be�lą�i wpisz�je�we�wła�ści�we�ru�bry�ki.
Fe�ni�cja�nie,�Ba�bi�lo�nia,�Su�me�ro�wie,�In�die,�Chi�ny
Za�da�nie 9.�(3 pkt)Na pod�sta�wie�in�for�ma�cji�po�da�nych�w ta�be�li�zi�den�ty�fi�kuj�na�zwy�urzęd�ni�ków�w Pol�sce�śre�dnio�wiecz�nej.
Wła�ści�we�na�zwy�wpisz�w od�po�wied�nie�ru�bry�ki.�
4
du˝y obózRzymian
ma∏y obózRzymian
II obózHannibala
I obózHannibala
KannyHasdrubal
Hasdrubal
EmiliuszPaulus
TerencjuszWarron
HANNIBAL
Celt. i Iber.
Celt. i Iber.
Lib.
Lib.Hannon
Lib.
Lib.
I faza II faza
Osią�gnię�cia Ludy/Pań�stwa
1. Ko�deks�Ham�mu�ra�bie�go
2. Stwo�rze�nie�pi�sma�al�fa�be�tycz�ne�go
3. Wy�twa�rza�nie�pa�pie�ru
4. Za�sto�so�wa�nie�ko�ła�do trans�por�tu�
Opisy Na�zwy�urzęd�ni�ków
1. Spra�wo�wał�ad�mi�ni�stra�cję�go�spo�dar�czą�i są�dow�nic�two�w po�wie�rzo�nym�muokrę�gu.�Jed�nym�z za�dań�by�ło�ścią�ga�nie�da�nin�w na�tu�rze,�a tak�że�świad�czeńod pod�le�głej�gro�do�wi�lud�no�ści�słu�żeb�nej.�Miał�obo�wią�zek�wy�kry�wa�nia�i ści�-ga�nia�prze�stęp�ców.�Miał�pra�wo�są�dze�nia�i ka�ra�nia�we�wszyst�kich�spra�wachnie�za�strze�żo�nych�dla�są�du�księ�cia.
2. Naj�wyż�szy�urzęd�nik�ksią�żę�cy,�któ�ry�do�wo�dził�woj�skiem�i spra�wo�wał�są�dyw imie�niu� pa�nu�ją�ce�go.� Po�cząt�ko�wo� był� to� urząd� na�dwor�ny.� W XIVi XV wie�ku,� obok�kasz�te�lań�skie�go,� za�li�cza�ny�do naj�wyż�szych�urzę�dówziem�skich�spra�wo�wa�nych�do�ży�wot�nio�z no�mi�na�cji�mo�nar�chy.
3. Do je�go�za�dań�na�le�ża�ło�do�wo�dze�nie�si�ła�mi�zbroj�ny�mi�i za�rząd�wa�row�nia�-mi�po�ło�żo�ny�mi�na pod�le�głym�wład�cy�te�ry�to�rium.�Urząd�ten�na zie�miachpol�skich�wpro�wa�dził�Wa�cław II.�
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Za�da�nie 10.�(3 pkt)Do de�fi�ni�cji�zwią�za�nych�z fi�lo�zo�fią�w śre�dnio�wie�czu,�któ�re�zo�sta�ły�po�da�ne�w ta�be�li,�do�pa�suj�po�ję�cia.�Do�-
bierz�je�z li�sty�za�miesz�czo�nej�pod ta�be�lą,�a na�stęp�nie�wpisz�we�wła�ści�we�ru�bry�ki.
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
5
De�fi�ni�cje Po�ję�cia
1. Na�zwa�nur�tu�w fi�lo�zo�fii�gło�szą�ce�go,�że�Bóg�jest�przy�czy�ną�i osta�tecz�nymce�lem�wszyst�kie�go,�co�ist�nie�je.
2. Me�to�da�po�znaw�cza�po�le�ga�ją�ca�na sto�so�wa�niu�usta�lo�nej�pro�ce�du�ry�skła�-da�ją�cej�się�z ko�men�to�wa�nia�ana�li�zo�wa�ne�go�tek�stu,�dys�ku�sji�na je�go�te�-mat�oraz�doj�ścia�do wnio�sków�(de�ter�mi�na�tio).
3. Sys�tem�fi�lo�zo�ficz�ny�łą�czą�cy�myśl�ary�sto�te�le�sow�ską�z my�ślą�chrze�ści�jań�ską.Stwo�rzył�go�do�mi�ni�ka�nin�–�je�den�z naj�więk�szych�my�śli�cie�li�śre�dnio�wie�cza.
scho�la�sty�ka,�au�gu�sty�nizm,�teo�cen�tryzm,�to�mizm
Za�da�nie 11.�(4 pkt)Stwier�dze�nia�za�miesz�czo�ne�w ta�be�-
li�od�no�szą�się�do ma�py�uka�zu�ją�cej
pań�stwo�pierw�szych�Pia�stów.�Roz�-
strzy�gnij,� któ�re� ze� stwier�dzeń� są
praw�dzi�we,�a któ�re�fał�szy�we.�W ta�-
be�li� wpisz� od�po�wied�nio� znak� P
(praw�da)�lub�F�(fałsz). Poznaƒ
Kraków
P∏ock
¸´czyca
Szczecin
Ko∏obrzeg
Wroc∏aw
Opole Grody Czerwieƒskie
Gdaƒsk
O∏omuniec
Praga
MiÊnia
Nitra
C z e c h y
M o r a w y
Bug
Wis∏a
Odra
Warta
¸aba
San
W i Ê l a n i e
O p o l a n i e
P o l a n i e ¸u
˝ y c z a n i e
P o m o r z a ni e
P r u s o w i e
M
a z o w s z a n i e
0 100 km
Stwier�dze�nia P�lub�F
1. Trzon�pań�stwa�Miesz�ka I sta�no�wi�ła�Wiel�ko�pol�ska�z na�czel�ny�mi�gro�da�mi:�Po�zna�niemi Gnie�znem.
2. Miesz�ko I nie�zdo�łał�pod�po�rząd�ko�wać�so�bie�ziem�Wi�ślan�i Ślę�żan.
3. Pierw�si�Pia�sto�wie�opa�no�wa�li�i przy�łą�czy�li�do Pol�ski�ca�łe�Po�mo�rze.
4. Bo�le�sław�Chro�bry�zdo�był�Mo�ra�wy,�Łu�ży�ce,�Grody�Czer�wieńskie.�
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Na pod�sta�wie:�Hi�sto�ria�Pol�ski�w licz�bach.�Lud�ność,�te�ry�to�rium,�red.�A.�Je�zier�ski,�War�sza�wa 1994,�s. 23.
A. Po�daj�na�zwę�dziel�ni�cy,�któ�ra�w epo�ce�ba�ro�ku�cha�rak�te�ry�zo�wa�ła�się�naj�wyż�szą�gę�sto�ścią�za�lud�nie�nia.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
B.�Po�daj�wiek,�w któ�rym�na zie�miach�pol�skich�na�stą�pił�naj�więk�szy�przy�rost�lud�no�ści�w sto�sun�ku�do okre�-
su�po�przed�nie�go.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
C. Roz�strzy�gnij,�któ�re�ze�stwier�dzeń�po�da�nych�ni�żej�są�praw�dzi�we,�a któ�re�fał�szy�we.�Wpisz�przy nich�od�-
po�wied�nio�P�(praw�da)�lub�F�(fałsz).
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
Za�da�nie 12.�(4 pkt)Prze�ana�li�zuj�da�ne�z ta�be�li,�a na�stęp�nie�wy�ko�naj�po�le�ce�nia.
6
Gę�stość�za�lud�nie�nia�trzech�cen�tral�nych�dziel�nic�Pol�ski�w X�–XVII w.
La�ta Wiel�ko�pol�ska Ma�ło�pol�ska Ma�zow�sze Ogó�łem
Lud�ność
W mln Na 1�km2 W mln Na 1�km2 W mln Na 1�km2 W mln
Przy�rost
lub
spadek
(–)�do
okresu
poprzed�-
nie�go�
w %
Na 1�km2
1000 0,3 5 0,3 5 0,1 4 0,7 x 5
1340 0,6 10 0,4 8 0,3 8 1,3 86 9
1580 1,2 21 1,2 22 0,7 20 3,1 139 21
1650 1,5 26 1,6 29 0,8 24 3,9 26 26
1660 1 18 1,4 24 0,5 16 2,9 �–25 20
Stwier�dze�nia P�lub�F
1. Spa�dek�licz�by�lud�no�ści�w�1660�ro�ku�był�spo�wo�do�wa�ny�woj�na�mi�to�czo�ny�mi�przezRzecz�po�spo�li�tą�z�Tur�cją.
2. W�cza�sach�Pia�stów�licz�ba�lud�no�ści�Wiel�ko�pol�ski�wzro�sła�dwu�krot�nie.
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
7
Na pod�sta�wie:�Hi�sto�ria�Pol�ski�w licz�bach...,�dz.�cyt.,�s. 34.
A. Po�daj�od�se�tek�miast�lo�ko�wa�nych�przez�du�cho�wień�stwo�w XIII w.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
B. Scha�rak�te�ry�zuj�ten�den�cję�lo�ka�cji�miast�do�ko�ny�wa�nych�przez�mo�nar�chów�w Ko�ro�nie�w XIII�–XV w.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
C. Po�daj�wiek,�w któ�rym�do�ko�na�no�naj�więk�szej�licz�by�lo�ka�cji�w Ko�ro�nie.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
D. Ob�licz�i po�daj�od�se�tek�lo�ka�cji�do�ko�na�nych�w Ko�ro�nie�przez�mo�nar�chów�w XIII�–XV w.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�Za�da�nie 13.�(2 pkt)Po za�po�zna�niu�się�z tek�stem�źró�dło�wym�wy�ko�naj�po�le�ce�nia.
Śre�dnio�wiecz�na�re�gu�ła�za�kon�na�Po�słu�chaj,�sy�nu,�po�uczeń�mi�strza�i nad�staw�ucho�ser�ca�two�je�go.�Przyj�mij�chęt�nie�na�po�mnie�nia�do�bre�gooj�ca�i sta�now�czo�do nich�się�sto�suj,�abyś�przez�pra�co�wi�te�po�słu�szeń�stwo�po�wró�cił�do Te�go,�od któ�re�gośsię�od�da�lił�przez�opie�sza�łe�nie�po�słu�szeń�stwo.�Do cie�bie�więc�zwra�ca�ją�się�te�raz�mo�je�sło�wa,�sko�ro�wy�rze�-ka�jąc�się�wła�snej�wo�li�i za�mie�rza�jąc�być�żoł�nie�rzem�Chry�stu�sa�Pa�na,�praw�dzi�we�go�Kró�la,�przyj�miesz�bar�-dzo�moc�ną�i szla�chet�ną�broń�po�słu�szeń�stwa.�
Źró�dło:�Wiek V�–XV w źró�dłach.�Wy�bór�tek�stów�źró�dło�wych�z pro�po�zy�cja�mi�me�to�dycz�ny�mi�dla�na�uczy�cie�li�hi�sto�rii�i stu�den�tów,
oprac. M.�So�bań�ska�-Bon�da�ruk,�S.�B.�Le�nard,�War�sza�wa 1997,�s. 116.
A.�Po�daj�imię�twór�cy�re�gu�ły�za�kon�nej�za�cy�to�wa�nej�we�frag�men�cie.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
B. Wy�mień�jed�ną�za�sa�dę,�ja�kiej�mu�sie�li�prze�strze�gać�mni�si�za�ko�nu,�dla�któ�re�go�stwo�rzo�no�za�cy�to�wa�ną
re�gu�łę.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
Za�da�nie 14.�(4 pkt)Na pod�sta�wie�da�nych�z ta�be�li�i wła�snej�wie�dzy�wy�ko�naj�po�le�ce�nia.
Lo�ka�cje�miast�w Ko�ro�nie�(bez�Ru�si�Czer�wo�nej�i Po�do�la)�we�dług�ro�dza�ju�wła�sno�ści�w XIII�–XV w.
Ro�dzaj
własno�ści
XIII�wiek XIV�wiek XV�wiek
Licz�ba�lo�ka�cji %�lo�ka�cji Licz�ba�lo�ka�cji %�lo�ka�cji Licz�ba�lo�ka�cji %�lo�ka�cji
Ogó�łem 230 100 265 100 201 100
Mo�nar�sza 160 69,6 145 54,7 58 28,9
Du�chow�na 55 23,9 47 17,7 22 10,9
Ry�cer�ska 15 6,5 73 27,6 121 60,2Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
8
Za�da�nie 15.�(4 pkt)Na pod�sta�wie�ana�li�zy�frag�men�tu�drze�wa�ge�ne�alo�gicz�ne�go�i wła�snej�wie�dzy�uzu�peł�nij�zda�nia.
Ferdynand I Habsburg (✝1564)
król Czech i W´gier, arcyksià˝´ Austrii, cesarz, mà˝ Anny z dynastii Jagiellonów
Karol (✝1590)
arcyks. Austrii i Styrii
Maksymilian II Habsburg (✝1576)
król Czech i W´gier, cesarz
Rudolf II Habsburg (✝1612)
cesarz, król Czech i W´gier
Maciej (✝1619)
cesarz, król Czech i W´gier
Ferdynand III Habsburg (✝1657)cesarz
Leopold I (✝1705)
cesarz, król Czech i W´gier
Józef I (✝1711)
cesarz, król Czech i W´gier
Karol VI (✝1740)
cesarz, król Czech i W´gier
Maria Amelia˝ona elektora bawarskiego,
cesarza Karola VII
Maria Teresa (✝1780)
cesarzowa, królowa Czech i W´gier, ˝ona cesarza Franciszka I
Leopold II (✝1792)
ksià˝´ Toskanii, cesarz
Józef II (✝1790)cesarz
Ferdynand V (✝1875)
cesarz Austrii, król W´gier, abdykowa∏ w 1848 r.
Franciszek Karol (✝1878)
arcyks. Austrii
Franciszek II (✝1835)
cesarz Austrii
Anna Austriaczka˝ona Zygmunta III Wazy
Ferdynand II Habsburg (✝1637)
cesarz, król Czech i W´gier
Karol Ludwik (✝1896)
arcyks. Austrii
Franciszek Ferdynand (✝1914)
arcyks. Austrii
Franciszek Józef I (✝1916)
cesarz Austrii i król W´gier
Fryderyk III (✝1493)
ksià˝´ Austrii, cesarz
Maksymilian I Habsburg (✝1519)
arcyksià˝´ Austrii, cesarz
Filip I Pi´kny (✝1506)
arcyksià˝´ Austrii, ksià˝´ Niderlandów, król Kastylii
Karol V Habsburg (✝1558)
król Hiszpanii, cesarz
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Za�da�nie 16.�(4 pkt)Na pod�sta�wie�ana�li�zy�ilu�stra�cji�i wła�snej�wie�dzy�pod�pisz�każ�dą�z nich.�Sko�rzy�staj�z li�sty�za�miesz�czo�nej
po�ni�żej.�
trie�ra,�tor�pe�do�wiec,�drak�kar,�pan�cer�nik,�ko�ga,�ga�le�ra,�okręt�pod�wod�ny,�ga�le�on
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
9
3.� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�. 4.� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
1.� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�. 2.� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
Za�da�nie 17.�(3 pkt)Uzu�peł�nij�lu�ki�w tek�ście�do�ty�czą�cym�woj�ny�trzy�dzie�sto�let�niej.
Woj�na� trzy�dzie�sto�let�nia� za�koń�czy�ła� się�w ro�ku� a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .� pod�pi�sa�niem�po�ko�ju
b) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . � .�Stro�na�mi�kon�flik�tu�w woj�nie�trzy�dzie�sto�let�niej�by�ły:�pro�te�stanc�kie
księ�stwa�Rze�szy�i kra�je�rzą�dzo�ne�przez�dy�na�stię�c) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
oraz�in�ne�wspie�ra�ją�ce�je�pań�stwa.
A. Twór�cą�he�ge�mo�nii�dy�na�stii�Habs�bur�gów�był�syn�Fry�de�ry�ka,� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�. .
B. Kró�lem�zjed�no�czo�nej�Hisz�pa�nii�i ce�sa�rzem�zo�stał� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�. .
C. Ko�ro�nę�ce�sar�ską�po Ka�ro�lu V Habs�bur�gu�prze�jął� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�. .
D. Twór�cą�sank�cji�prag�ma�tycz�nej,�gło�szą�cej,�że�w przy�pad�ku�wy�ga�śnię�cia�li�nii�mę�skiej�ro�du�Habs�bur�-
gów,�wszyst�kie�kra�je�dzie�dzi�czy�naj�bliż�sza�krew�na�ostat�nie�go�z ro�du,�był��.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�. .�
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
Za�da�nie 18.�(4 pkt)Na pod�sta�wie�ana�li�zy�frag�men�tu�opra�co�wa�nia�po�pu�lar�no�nau�ko�we�go�i wła�snej�wie�dzy�wy�ko�naj�po�le�ce�nia.
For�tes bel�la�gérant�–�gło�sił�afo�ryzm�–�tu fe������������lix�Au�stria�nu�be (Sil�ni�pro�wa�dzą�woj�ny,�a ty,�szczę�śli�wa�Au�strio,wchodź�w ma�ria�że)�–�Habs�bur�go�wie�świet�nie�wie�dzie�li,�że�zdu�mie�wa�ją�cą�od�mia�nę�lo�su,�któ�ra�za�szłana po�cząt�ku XVI wie�ku,�za�wdzię�cza�ją�w du�żej�mie�rze�swo�jej�płod�no�ści.�Mie�li�świa�do�mość,�że�być�mo�żeni�gdy�nie�wy�prze�dzi�li�by�Ja�giel�lo�nów�w wy�ści�gu�o pry�mat�w Eu�ro�pie�Środ�ko�wej,�gdy�by�jed�na�z li�nii�ich�kon�-ku�ren�tów�nie�wy�ga�sła.�Po bi�twie�pod Mo�ha�czem�mu�sia�ło�się�wy�da�wać�–�na krót�ką�me�tę�–�że�jej�zna�cze�-nie�po�le�ga�głów�nie�na tym,�iż�ar�mie�osmań�skie�po raz�pierw�szy�mo�gły�do�trzeć�pod bra�my�Wied�nia.Z dłuż�szej�per�spek�ty�wy�sta�ło�się�oczy�wi�ste,�że�Mo�hacz�sta�no�wił�dla�Habs�bur�gów�nie�po�wta�rzal�ną�oka�zjędo eks�pan�sji,�z któ�rej�mie�li�ko�rzy�stać�przez�na�stęp�ne�czte�ry�sta� lat.�Nie�za�leż�nie�od te�go,�na po�cząt�-ku XVI wie�ku�Habs�bur�go�wie�spek�ta�ku�lar�nie�po�sze�rzy�li�za�kres�swo�je�go�pa�no�wa�nia.�Dzię�ki�trans�ak�cjomdy�na�stycz�nym,�roz�trop�nym�ma�ria�żom�i odro�bi�nie�szczę�ścia�uda�ło�im�się�zdo�być�wło�ści�tak�od�le�głe�jakFi�li�pi�ny�i Pe�ru�[...].
Źró�dło:�N.�Da�vies,�R.�Mo�or�ho�use,�Mi�kro�ko�smos.�Por�tret�mia�sta�środ�ko�wo�eu�ro�pej�skie�go.Vra�ti�sla�via�–�Bre�slau�–�Wro�cław,�
tłum.�A.�Pa�we�lec,�Kra�ków 2002,�s. 132.
A. Z za�cy�to�wa�ne�go�tek�stu�wy�pisz�po jed�nym�zda�niu�bę�dą�cym�przy�kła�dem�opi�nii�i stwier�dze�nia�fak�tu.
Opi�nia:� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
Fakt:� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
B. Po�daj�da�tę�rocz�ną�bi�twy�pod Mo�ha�czem�wzmian�ko�wa�nej�w tek�ście�i wy�ja�śnij,�ja�kie�zna�cze�nia�dla�po�-
li�ty�ki�dy�na�stycz�nej�Ja�giel�lo�nów�mia�ła�ta�bi�twa.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
10
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Za�da�nie 19.�(1 pkt)Wśród�uka�za�nych�na fo�to�gra�fiach�za�byt�ków�ar�chi�tek�to�nicz�nych�roz�po�znaj�bu�dow�lę�w sty�lu�ba�ro�ko�wym.
Po�staw�przy niej�znak X.
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
11
C. �.�.�.�. D. �.�.�.�.
A. �.�.�.�. B. �.�.�.�.
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
Za�da�nie 21.�(2 pkt)Pod�kreśl�dwa�stwier�dze�nia�po�praw�nie�wska�zu�ją�ce�bez�po�śred�nie�skut�ki�de�fe�ne�stra�cji�pra�skiej�w 1618�ro�ku.
A. Śmierć�w wal�ce�Al�brech�ta�Wal�len�ste�ina.
B. Uciecz�ka�z Pra�gi�Fry�de�ry�ka V zwa�ne�go�„kró�lem�zi�mo�wym”.
C. Ob�ję�cie�wła�dzy�w Pra�dze�przez�stron�nic�two�an�ty�habs�bur�skie.
D. De�tro�ni�za�cja�Fer�dy�nan�da II Habs�bur�ga.
E. Ob�ję�cie�tro�nu�cze�skie�go�przez�Ma�cie�ja�Habs�bur�ga.
Za�da�nie 22.�(5 pkt)Uzu�peł�nij�ta�be�lę,�wpi�su�jąc�bra�ku�ją�ce�da�ne�w ru�bry�kach.
12
Za�da�nie 20.�(4 pkt)Dzie�dzi�nom�wy�mie�nio�nym�w ta�be�li�przy�po�rząd�kuj�po jed�nej�po�sta�ci�z wy�mie�nio�nej�ni�żej�li�sty.�Wpisz
imio�na�i na�zwi�ska�we�wła�ści�we�ru�bry�ki.
Ka�rol�Lin�ne�usz,�Jan�He�we�liusz,�Jan�Ka�rol�Chod�kie�wicz,�Ma�ciej�z Mie�cho�wa,�Georg�Frie�drich�Händel,Gio�van�ni�Lo�ren�zo�Ber�ni�ni
Dzie�dzi�ny Imiona�i�na�zwi�ska
1 rzeź�ba
2. mu�zy�ka
3. woj�sko�wość
4. astro�no�mia�
Daty�roczne Miej�sca�sto�cze�nia�bi�tew Zwy�cię�skie�stro�ny Po�ko�na�ne�stro�ny
A.�……………………… Trzcia�na Pol�ska Szwe�cja
1627 Oli�wa Pol�ska B.�………………………
1620 C.�……………….……… Tur�cja Pol�ska
1651 Be�re�stecz�ko Pol�ska D.�………………………
1610 E.�…………….………… Pol�ska Mo�skwa
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Za�da�nie 23.�(3 pkt)Zi�den�ty�fi�kuj�po�sta�ci�wład�ców,�a na�stęp�nie�uzu�peł�nij�ta�be�lę.
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
13
In�for�ma�cje�bio�gra�ficz�ne Wład�cy
1. Na�stęp�czy�ni�Ka�ro�la VI,�któ�ra�obro�ni�ła�ca�łość�im�pe�rium�habs�bur�skie�go(utra�ci�ła�tyl�ko�Śląsk)�i utrzy�ma�ła�zwią�zek�god�no�ści�ce�sar�skiej�z jej�ro�dem.Po po�ślu�bie�niu�Fry�de�ry�ka I lo�ta�ryń�skie�go�za�po�cząt�ko�wa�ła�dy�na�stię�habs�-bur�sko�-lo�ta�ryń�ską.�W po�li�ty�ce�we�wnętrz�nej�za�ini�cjo�wa�ła�re�for�my�w du�chuab�so�lu�ty�zmu�oświe�co�ne�go.
2. Od ob�ję�cia�rzą�dów�dą�żył�do zwięk�sze�nia�zna�cze�nia�pań�stwa�oraz�do in�-ten�sy�fi�ka�cji�kon�tak�tów�z Za�cho�dem.�Jed�nym�z ele�men�tów�je�go�pla�nu�po�-li�tycz�ne�go� by�ło� zdo�by�cie� do�stę�pu� do Mo�rza� Bał�tyc�kie�go� i Mo�rzaCzar�ne�go.�Swój�cel�zre�ali�zo�wał�czę�ścio�wo,�po�ko�nu�jąc�Szwe�cję�w woj�niepół�noc�nej.�Za je�go�pa�no�wa�nia�sto�li�cą�pań�stwa�stał�się�Pe�ters�burg.
3. Wład�ca�Fran�cji�z dy�na�stii�Bur�bo�nów.�Za je�go�pa�no�wa�nia�wy�bu�chła�re�wo�-lu�cja.�W jej�wy�ni�ku�naj�pierw�ogra�ni�czo�no�wła�dzę�kró�la,�a na�stęp�nie�zde�-tro�ni�zo�wa�no�go,�uwię�zio�no�i w koń�cu�stra�co�no.�
Za�da�nie 24.�(1 pkt)Na pod�sta�wie�ana�li�zy�fo�to�gra�fii�i wła�snej�wie�dzy�pod�kreśl�na�zwę�epo�ki,�któ�rej�ka�no�nom�od�po�wia�da�za�-
pre�zen�to�wa�ne�wnę�trze.
A. go�tyk B. re�ne�sans C. ro�ko�ko D. kla�sy�cyzm
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
Za�da�nie 26.�(3 pkt)Prze�ana�li�zuj�tekst�źró�dło�wy,�a na�stęp�nie�wy�ko�naj�po�le�ce�nia.�
My�se�na�to�ro�wie,�mi�ni�stro�wie�Rzcz�pl�tej�[...],�wi�dząc,�że�już�dla�nas�nie�masz�Rzcz�pl�tej,�iż�sejm�dzi�siej�szy,na nie�dziel�tyl�ko�sześć�zwo�ła�ny,�przy�własz�czyw�szy�so�bie�wła�dzę�pra�wo�daw�czą�na za�wsze,�a już�prze�szłoprzez�lat�pół�czwar�ta�cią�gle�ją�ze�wzgar�dą�praw�uzur�pu�jąc,�po�ła�mał�pra�wa�kar�dy�nal�ne,�zmiótł�wszyst�kiewol�no�ści�szla�chec�kie�go,�a na dniu 3�ma�ja�r. 1791�w re�wo�lu�cję�i spi�sek�prze�mie�niw�szy�się,�no�wą�for�mę�rzą�-du,�za po�mo�cą�miesz�czan,�uła�nów,�żoł�nie�rzy,�na�rzu�co�ną�suk�ce�sję�tro�nu�po�sta�no�wił,�kró�lo�wi�od przy�się�-gi,� na pac�ta� co�nven�ta wy�ko�na�nej,� uwol�nić� się� do�zwo�lił,� wła�dzę� kró�lów� roz�sze�rzył,� rzecz�po�spo�li�tąw mo�nar�chię�za�mie�nił,�szlach�tę�bez�po�se�sji�od rów�no�ści�i wol�no�ści�ode�pchnął,�wo�lę�na�ro�du,�w in�struk�-cjach�wo�je�wódz�kich�da�ną,�za nic�po�czy�tał,�ka�rę,�nie�przy�ja�cio�łom�Oj�czy�zny�wy�mie�rzo�ną,�na tych,�co�byprze�ciw�tym�bez�pra�wiom�uża�lać�się�śmie�li,�roz�cią�gnął,�woj�sko�na�ro�do�we�do przy�się�gi�na bro�nie�nie�usta�-no�wio�nej�nie�wo�li�przy�mu�sił,�[...]�kon�fe�de�ru�je�my�się�i [...]�przy wie�rze�św.�ka�to�lic�kiej�rzym�skiej,�przy rów�-no�ści�i daw�no�ści�dla�wszyst�kich�szlach�ty,�a nie�dla�osia�dłej�tyl�ko,�przy ca�ło�ści�gra�nic�państw�Rzcz�pl�tej[...],�i tym�ce�lem�ob�ra�li�śmy�so�bie�za mar�szał�ka�J.�W.�Stan.�Szczę�sne�go�Po�toc�kie�go,�[...],�a za wo�dzów�wojsk[...]�J.�W.�Ksa�we�re�go�Bra�nic�kie�go,�[...]�Se�we�ry�na�Rze�wu�skie�go�[...].
Źró�dło:�Wiek XVI�–XVIII w źró�dłach,�oprac. M.�So�bań�ska�-Bon�da�ruk,�S.�B.�Le�nard,�War�sza�wa 1999,�s. 438–439.
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
Za�da�nie 25.�(1 pkt)Prze�ana�li�zuj�za�miesz�czo�ną�ma�pę�i za�pro�po�nuj�dla�niej�ty�tuł�uwzględ�nia�ją�cy�te�mat�i czas,�któ�rych�ma�-
pa�do�ty�czy.
14
Kraków
Poznaƒ
Âwidnica
Toruƒ
Warszawa
Czernihów
Kijów
Wielkie ¸uki
Wilno
Gdaƒsk
Królewiec
Bukow
ina
(od 17
75 au
str.)
Ro
sj
a
Pr
us
y
A u s t r i a
200 km0
ziemie utracone [...]
ziemie utracone [...]
ziemie utracone [...]
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
B. Przed�staw�dwa�ar�gu�men�ty�uza�sad�nia�ją�ce�twój�wy�bór�do�ko�na�ny�w po�le�ce�niu�A.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
Za�da�nie 27.�(3 pkt)Za�po�znaj�się�z tek�stem�źró�dło�wym�i wy�ko�naj�po�le�ce�nia.
Gdy�usi�ło�wa�nia,�któ�re�J. M.�Ce�sa�rzo�wa�znie�wo�lo�na�by�ła�pod�jąć,�aby�zgnieść�i przy�tłu�mić�re�wol�tę�i po�-wsta�nie,�któ�re�wy�bu�chło�w Pol�sce�w ce�lach�naj�bar�dziej�zgub�nych�i groź�nych�dla�spo�ko�ju�mo�carstw,�są�-sia�du�ją�cych�z tem�pań�stwem,�zo�sta�ły�uwień�czo�ne�naj�po�myśl�niej�szym�skut�kiem�i Pol�ska�zo�sta�ła�zu�peł�nieza�wo�jo�wa�na�i pod�bi�ta�przez�ar�mię�Ce�sa�rzo�wej,�wte�dy�Jej�Ces.�Mość�[...]�po�ro�zu�mia�ła�się�ze�swo�imi�obusprzy�mie�rzeń�ca�mi,�tj.�z J. M.�Ce�sa�rzem�Rzym�skim�i J. M.�Kró�lem�Pru�skim�co�do te�go,�ja�kich�naj�bar�dziejsku�tecz�nych�spo�so�bów�na�le�ży�użyć,�aby�za�po�biec�po�no�wie�niu�się�za�mie�szek�[...].�Owi�dwaj�Mo�nar�cho�wie,na�braw�szy�z do�świad�cze�nia�prze�szło�ści�prze�ko�na�nia�o zu�peł�nej�nie�zdol�no�ści�Rzcz�pl�tej�Pol�skiej�do [...]spo�koj�ne�go�ży�cia�pod wła�sne�mi�pra�wa�mi�przy za�trzy�ma�niu�ja�kiej�kol�wiek�nie�pod�le�gło�ści,�uzna�li�w swejmą�dro�ści�i w swej�mi�ło�ści�po�ko�ju�i do�bra�swych�pod�da�nych,�że�jest�rze�czą�ko�niecz�ną�uciec�się�i przy�stą�-pić�do zu�peł�ne�go�po�dzia�łu�owej�Rzcz�pl�tej�mię�dzy�trzy�są�sied�nie�mo�car�stwa.�[...]�Po do�ko�na�niu�tych�for�-mal�no�ści�każ�dy�Dwór�przy�stą�pi�w ta�ki�spo�sób,�ja�ki�uzna�za naj�od�po�wied�niej�szy,�do wzię�cia�w po�sia�da�nieprzy�zna�nych�przez�ni�niej�szy�trak�tat�po�dzia�ło�wy�ob�sza�rów.
Źró�dło: C.�Nan�ke,�Wy�pi�sy�do na�uki�hi�sto�rii�no�wo�żyt�nej,�cz. 2,�Lwów�–War�sza�wa 1927,�s. 57–59.
A. Pod�kreśl�po�praw�ne�za�koń�cze�nie�zda�nia:
Za�cy�to�wa�ny�akt�zo�stał�wy�da�ny�przez
–�Ma�rię�Te�re�sę.
–�Ka�ta�rzy�nę II.
–�Fry�de�ry�ka II.
–�Ma�rię�An�to�ni�nę.
B. Oceń�skut�ki�te�go�trak�ta�tu�dla�Rze�czy�po�spo�li�tej�i uza�sad�nij�swo�je�zda�nie.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
A. Pod�kreśl�na�zwę�do�ku�men�tu,�z którego�po�cho�dzi�cy�to�wa�ny�frag�ment.�
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
15
–�akt�kon�fe�de�ra�cji�ty�szo�wiec�kiej
–�akt�kon�fe�de�ra�cji�war�szaw�skiej
–�akt�kon�fe�de�ra�cji�bar�skiej
–�akt�kon�fe�de�ra�cji�tar�go�wic�kiej
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
Za�da�nie 28.�(2 pkt)Na pod�sta�wie�ilu�stra�cji�i wła�snej�wie�dzy�wy�ko�naj�po�le�ce�nia.
16
A. Wy�ja�śnij,�ja�kie�wy�da�rze�nia�uka�za�no�na ilu�stra�cji.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.B. Po�daj�peł�ną�da�tę�(dzień,�mie�siąc�i rok)�wy�da�rze�nia�uka�za�ne�go�na ilu�stra�cji.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
Za�da�nie 29.�(2 pkt)Wśród�wy�mie�nio�nych�wy�da�rzeń�z okre�su�wo�jen�na�po�le�oń�skich�wskaż�to,�któ�re�chro�no�lo�gicz�nie�jest�pierw�-
sze,�i to,�któ�re�jest�ostat�nie.�W ta�be�li�obok�wy�da�rze�nia�pierw�sze�go�wpisz�cy�frę 1,�obok�ostat�nie�go�–�2.
Wy�da�rze�nia Cy�fry
A. Po�kój�w Tyl�ży
B. Po�kój�w Pre�szbur�gu
C. Bi�twa�mor�ska�pod Tra�fal�ga�rem
D. Zwy�cię�stwo�Na�po�le�ona�pod Je�ną
E. Wy�pra�wa�Na�po�le�ona�do Egip�tu�
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Za�da�nie 30.�(4 pkt)Na pod�sta�wie�ame�ry�kań�skie�go�ry�sun�ku�sa�ty�rycz�ne�go�z XIX wie�ku�i wła�snej�wie�dzy�wy�ko�naj�po�le�ce�nia.
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
17
A. Wy�ja�śnij,�do ja�kie�go�wy�da�rze�nia�na�wią�zu�je�treść�ry�sun�ku.�Po�daj�rok�te�go�wy�da�rze�nia.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
B. Oceń,�po któ�rej�stro�nie�spo�ru�ulo�ko�wał�sym�pa�tię�ry�sow�nik.�Uza�sad�nij�swo�je�zda�nie.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
Za�da�nie 31.�(4 pkt)Urzą�dze�niom�uka�za�nym�na ilu�stra�cjach�przy�po�rząd�kuj�ich�wy�na�laz�ców�lub�kon�struk�to�rów.�Pod każ�dą
ilu�stra�cją�wpisz�imię�i�na�zwi�sko�wy�bra�ne�z po�niż�szej�li�sty.
Tho�mas�New�co�men,�Alek�san�der�Gra�ham�Bell,�Sa�mu�el�Mor�se,�Ro�bert�Ful�ton,�Al�fred�No�bel,�Tho�masAlva�Edi�son,�Lu�dwik�Pa�steur,�Iza�ak�New�ton,�Gu�gliel�mo�Mar�co�ni�
18
3.� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�. 4.� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
1.� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�. 2.� �.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.�.
Za�da�nie 32.�(6 pkt)�W pierw�szej�ru�bry�ce�ta�be�li�ze�sta�wio�no�na�zwy,�na�zwi�ska�i po�ję�cia�zwią�za�ne�z pol�ski�mi�po�wsta�nia�mi.�Uzu�-
peł�nij�po�zo�sta�łe�ru�bry�ki�ta�be�li.
Na�zwy,�na�zwi�ska�i po�ję�cia Na�zwy�po�wsta�ń Da�ty�rocz�ne�trwa�nia
1. Igna�cy�Pa�de�rew�ski,�Jó�zef�Do�wbór�-Mu�-śnic�ki,�Tre�wir,�Na�czel�na�Ra�da�Lu�do�wa
2. Iga�nie,�Dę�be�Wiel�kie,�Piotr�Wy�soc�ki,To�wa�rzy�stwo�Pa�trio�tycz�ne,�Wiel�ka�Emi�-gra�cja
3. bran�ka,�„bia�li”,�Ma�rian�Lan�gie�wicz,�Ro�-mu�ald�Trau�gutt�
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Za�da�nie 33.�(1 pkt)�Prze�ana�li�zuj� za�miesz�czo�ne� ni�żej� róż�ne� for�my� pol�skie�go� go�dła� na�ro�do�we�go,� a na�stęp�nie� po�staw
znakX przy ilu�stra�cji�uka�zu�ją�cej�go�dło�obo�wią�zu�ją�ce�w Rze�czy�po�spo�li�tej�po za�koń�cze�niu I woj�ny�świa�to�wej.
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
19
A. �.�.�.�. B. �.�.�.�. C. �.�.�.�. D. �.�.�.�.
Za�da�nie 34.�(4 pkt)Na pod�sta�wie�da�nych�de�mo�gra�ficz�nych�i wła�snej�wie�dzy�roz�strzy�gnij,�któ�re�stwier�dzenia�za�miesz�czo�ne
w ta�be�li�po�ni�żej�da�nych�sta�ty�stycz�nych�są�praw�dzi�we,�a któ�re�fał�szy�we.�We�wła�ści�we�ru�bry�ki�wpisz�P
(praw�da)�lub�F�(fałsz).
Lud�ność�miej�ska�i wiej�ska�w Pol�sce�w la�tach 1921–1960
Da�ta�spi�su
Lud�ność�miej�ska Lud�ność�wiej�ska
W tys.W %�ogó�łu
ludnościW tys.
W %�ogó�łu
ludności
1921 6608 24,6 20 250 75,4
1931 8792 27,5 23 124 72,5
1946 7517 31,8 16 109 68,2
1950 9605 39 15 009 61
1960 14206 48,3 15 200 51,7
Na pod�sta�wie:�Hi�sto�ria�Pol�ski�w licz�bach...,�dz.�cyt.,�s. 151.
Stwier�dze�nia P�lub�F
1. W pierw�szych�la�tach�po za�koń�cze�niu I woj�ny�świa�to�wej�więk�szość�pol�skie�go�spo�łe�czeń�-stwa�sta�no�wi�li�miesz�kań�cy�wsi.
2. W okre�sie�PRL�-ubył�za�uwa�żal�ny�pro�ces�prze�miesz�cza�nia�się�lud�no�ści�ze�wsi�do mia�sta.
3. Na prze�strze�ni�lat 1921–1960�licz�ba�lud�no�ści�wiej�skiej�w Pol�sce�wy�ka�zy�wa�ła�ten�den�cjęspad�ko�wą.
4. Głów�ny�mi�przy�czy�na�mi�zmniej�sze�nia�licz�by�lud�no�ści�w 1946�ro�ku�w sto�sun�ku�do okre�-su�po�przed�nie�go�by�ły�stra�ty�spo�wo�do�wa�ne II woj�ną�świa�to�wą�oraz�zmia�ny�gra�nic.�
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl
Historia.�Poziom�podstawowyPróbna�Matura�z�OPERONEM�i�„Gazetą�Wyborczą”
20
Brudnopis�(nie podlega ocenie)
Wię
cej a
rkus
zy z
najd
zies
z na
stro
nie:
ark
usze
.pl