![Page 1: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/1.jpg)
VTW Regiobijeenkomsten
“Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal”
Dolf Neilen, Maarten Georgius, Nanda Deen, Marlou Boerbooms
![Page 2: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/2.jpg)
Presentatie Aedes
1. Opgave sector - afspraken, Woonagenda en focus
2. Roadshow Aedes Routekaart
3. Startmotor en Renovatieversneller
4. Vragen & reacties
![Page 3: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/3.jpg)
Afspraken Woonagenda
• Inhaalslag corporaties:
eind 2021 sector gemiddeld label B.
• Elke corporatie heeft in 2018 een plan om
in 2050 een CO2-neutraal woningbezit te
hebben: de CO2-routekaart 2050.
• Corporaties gaan met gemeenten samenwerken
in totstandkoming regionale energiestrategieën.
• Er komt een landelijke monitor die de
energiebesparing van alle woningen
(huur en koop) inzichtelijk maakt.
![Page 4: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/4.jpg)
De Scope
![Page 5: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/5.jpg)
Definitie CO2-neutraal Routekaart
Energieneutraal
CO2 neutraal 2050
Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de gehele woninggebonden energievraag en het huishoudelijk verbruik op duurzame wijze ingevuld. De corporatie hoeft dus niet voor iedere woning de energievraag op een woninggebonden wijze te organiseren. Er kan een restvraag overblijven die extern ingekocht wordt via leveranciers die deze op CO₂-neutrale wijze opwekken.
Een CO₂-neutrale woning wijkt af van een energie-neutrale woning en een nul-op-de-meter-woning.
Bij een energieneutrale woning wordt de gehele woninggebonden energievraag opgewekt op de woning zelf. Bij een nul-op-de-meter woning wordt hiernaast ook het huishoudelijk gebruik opgewekt.
![Page 6: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/6.jpg)
Sturingsmiddelen
Sturing duurzaamheid:
van energielabel/energie-index naar
CO2-uitstoot o.b.v. werkelijk energieverbruik
Gaat uiteindelijk om woonlasten!
• Betaalbaarheid
• Beschikbaarheid
• Duurzaamheid
![Page 7: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/7.jpg)
Gedeelde verantwoordelijkheid
Lagere energielasten, meer comfort, hogere investering…
![Page 8: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/8.jpg)
Basis = werkelijk verbruik
![Page 9: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/9.jpg)
De Roadshow Aedes Routekaart langs bestuurlijke netwerken
![Page 10: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/10.jpg)
Doel en insteek Roadshow
1. Regionale opgave in beeld
2. Wat is nodig voor (regionale) aanpak?
Basis op orde Samenwerking corporaties Samenwerking gemeenten Samenwerking netbeheerders
3. ‘Pareltjes’ en ondersteuningsbehoeften in beeld
4. Van Routekaart naar regionale samenwerking
5. Het vervolg…
![Page 11: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/11.jpg)
Roadshow resultaten
Regio-Routekaart geeft inzicht & inspireert
Nodigt uit tot nog meer samenwerking
Grote behoefte kennisuitwisseling (platform in aantocht)
Verkenning en impuls collectief opdrachtgeverschap
18 bijeenkomsten
20 netwerken
150 bestuurders
125 experts
![Page 12: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/12.jpg)
Sectorresultaten Routekaart
E: Geen ingreep niet meegenomen (4%)
Warmtenetten: ja of optie + 23%
CO2 reductie: 70%
Respons: 90% leden, 80% sector
![Page 13: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/13.jpg)
Sector versus netwerk X
2050 A B C D Sloop
Sector 14 % 9 % 35 % 35 % 7 %
Netwerk X 14 % 7 % 66 % 10 % 4 %
2021 A B C D Sloop
Sector 28 % 8,5 % 33 % 21 % 9,5 %
Netwerk X 11 % 0 % 83 % 0 % 6 %
Exclusief ‘geen ingreep’ (6%)
Verkoop 12% + sloop 6% (18%)
Sloop: 4% (DZH) of 6% (Port.)
Eind 2021 Label C
CO2 besparing 63% (sector 70%)
Krimp portefeuille?
Percentages op aantal woningen
In verhouding veel A en C
Korte termijn: geen BENG en NOM
15,6 % nieuwbouw tot 2050
Investering: t/m 2021 ruim 20 mil-joen p.j., daarna bijna 23 miljoen p.j.
![Page 14: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/14.jpg)
Routekaart regiobeeld netwerk X
![Page 15: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/15.jpg)
Belangrijkste lessen
1. Autonoom je vastgoedstrategie bepalen kan niet meer.
2. Vastgoedstrategie en energietransitie onlosmakelijk verbonden.
3. Noodzaak en wens regionale samenwerking tussen corporaties groeit
4. Zorg dat je aan tafel zit bij woonvisie, prestatieafspraken, warmtevisies en RES.
5. Vernieuwend opdrachtgeverschap is essentieel.
![Page 16: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/16.jpg)
Samenwerking & afhankelijkheid
1. No-regret mede afhankelijk
keuzes omgeving
2. Wijkaanpak en regionale
samenwerking tussen corporaties
3. Voorbeeld Sociale Verhuurders Haaglanden
![Page 17: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/17.jpg)
Voorlopig tracé & kansrijke clusters Haaglanden
![Page 18: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/18.jpg)
De Scope
![Page 19: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/19.jpg)
Startmotor en Renovatieversneller
“Sectorbreed opschalen”
![Page 20: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/20.jpg)
Prof Marleen Hermans, TU Delft leerstoel opdrachtgeverschap
‘Ga kijken wat jullie verbindt, en
niet wat jullie onderscheidt. Die
verbinding zit hem in de opgaven
voor de verschillende woningtypes.
Kijk naar de mogelijkheden om op
basis van die raakvlakken in
gezamenlijkheid een vraag aan de
markt te formuleren.’
![Page 21: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/21.jpg)
Startmotor als kans
Is onderdeel Klimaatakkoord
Doel:
versneld 100.000 woningen aardgasvrij of –ready
Partijen: o.a. Aedes, BZK, Techniek NL,
Bouwend Nederland en warmtebedrijven
Twee sporen:
warmtenetten en warmtepompen
Gebundelde lange termijn afzet voor
opschaling, standaardisering en prijsdaling
Samen oppakken =
samen leren en
betaalbaarheid borgen
![Page 22: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/22.jpg)
Spoor 1: Warmtenetten
Potentieel corporaties
Condities corporaties
Overleg warmtebedrijven
Escalatie
Vervolg?
![Page 23: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/23.jpg)
Spoor 2: Renovatieversneller
Basis: ‘wind op zee aanpak’
Partijen: o.a. Aedes, BZK, Techniek NL,
Bouwend Nederland, Bouwagenda, RVO
Vraagbundeling: collectieve uitvraag,
innovatie, prijsdaling
Mandjes: van gelijksoortige woningen en aanpak
(isolatie en warmtepompen)
Breder dan spoor 2
Status:
Fase 0: uitgangspunten, vormgeving, financiering
Boegbeeld benoemd (aangedragen door Aedes)
Oproep aan corporaties om mee te doen
![Page 24: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/24.jpg)
Portaal, BOEX en Mitros dagen de markt uit
![Page 25: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/25.jpg)
Uitnodiging
Workshops Duurzaamheid op Corporatiedag
Waterstof in de Energietransitie
Versnelling verduurzaming: Energiepact Eindhoven
Vastgoedstrategie in lijn met Energietransitie?
Aedes Kennissessies
8 mei: Warmtepompen
14 mei: Warmtenetten
28 mei: Rondrekenen verduurzaming
18 juni: Gemeentelijke warmtevisie en RES
1 juli: Draagvlak bij huurders
17 sept.: Duurzaam bewonersgedrag
En verder:
Pareltjes Roadshow
Kennissessies Groene Huisvesters
Haak aan bij Startmotor en/of Renovatieversneller + community
Aedes Green Room
![Page 26: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/26.jpg)
Vragen & reacties
![Page 27: “Aedes, Roadshow Routekaart CO2 neutraal” · 2019. 5. 10. · Definitie CO2-neutraal Routekaart Energieneutraal CO2 neutraal 2050 Bij een CO₂-neutrale woningvoorraad wordt de](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022071504/6124523fe37e1b461605b67c/html5/thumbnails/27.jpg)
EINDE