![Page 1: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/1.jpg)
เภสชกรหญง จรวรรณวด บญมาก ฝายเภสชกรรมชมชน
โรงพยาบาลทาตม จงหวดสรนทร
เครอขายอสม. กบการใชยาในชมชน
อบรม อสม. 29 ธนวาคม 2553
![Page 2: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/2.jpg)
ต าบลทาตม ม 22 หมบาน 11 ชมชน
จ านวน อสม. 261 คน(ขอมลจากฝายสขาภบาลชมชน )
![Page 3: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/3.jpg)
จ านวนผปวยโรคเรอรงในเขต ต าบลทาตม
0
200
400
600
800
1000
1200
HT DM HT+DM รวม
785
393
200
1178
HT
DM
HT+DM
รวม
![Page 4: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/4.jpg)
ประชมหา
แนวทางพฒนา
งานสงเสรมสขภาพชมชน
อบรม ความรเรองยา
ใหแก อสม.
“น าปญหาทพบมาวเคราะหและหาแนวทางการพฒนางานในหนวยปฐมภม
ประสานขอมลกบงานสงเสรมสขภาพชมชน
หนวยงานสขาภบาล
พฒนาศกยภาพของ อสม. ในเขตต าบลทาตม"
![Page 5: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/5.jpg)
“เภสชกร และเจาหนาทจากงานส ข า ภ บ า ล ร ว ม ก น อ บ ร ม เ พ มศกยภาพของ อสม. ในเขต ต าบลทาตม“
![Page 6: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/6.jpg)
“อสม. มสวนรวมในการแสดงความคดเหน การตงค าถาม และตอบค าถามหลงจากไดรบความรเรองยาจากเภสชกร โดยหวขอทเนนใหเขาใจ ไดแก
ยาเสอมสภาพ ยาเหลอใช ยาหมดอาย ยาขยะ"
![Page 8: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/8.jpg)
“ยาเหลอใช” คออะไร?
ยาเหลอใช คอ ยาทไมไดใชแลว ยาทผปวยเคยใชมากอนแตใชไมครบตามแพทยสง หรอหยดใชยา
หรอเปนยาเหลอใชจากการปรบเปลยนยาในการรกษา
“ยาเหลอใชทอยในสภาพดสามารถน ากลบมาใชไดอก แตหากเกบรกษาไมดหรอ เกบไวนานเกนไปยาเหลอใช เหล านนอาจจะเสอมสภาพหรอหมดอายได ดงนนหากน ายาเหลานมาใชจะท าใหรกษาโรคไมหายหรอไดรบอนตรายจากยาทเสอมสภาพหรอหมดอายได”
![Page 9: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/9.jpg)
1. ยาเหลอใชจากการทผปวยหยดรบประทานยาเอง
1.1. ผปวยไมยอมรบประทานยาอยางตอเนองตามทแพทยสง
1.2. ผปวยไมยอมรบประทานยาตดตอกนจนหมด
1.3. ผปวยหยดรบประทานยาเองเนองจากอาการขางเคยง
1.4. ผปวยหยดรบประทานยาเนองจากผปวยหายดแลว
![Page 10: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/10.jpg)
ยาปฏชวนะ ไมใชยา
ทปลอดภย
![Page 11: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/11.jpg)
อาการไมพงประสงค
![Page 12: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/12.jpg)
รณรงคไมใชยาปฏชวนะในโรค หวด ทองเสย แผลสะอาด
![Page 13: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/13.jpg)
2. ยาเหลอใชทไดรบจากผอน
3. ยาเหลอใชทเกดจากการปรบเปลยนการรกษา
![Page 14: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/14.jpg)
ยาขยะ คออะไร???• ยาขยะ จะหมายถง ยาทใชไมไดแลว
• ยาขยะ มความหมายคลายคลงกนกบยาเหลอใช แตจะแคบกวาโดยเนนวา “ขยะ” เปนยาทไมมประโยชนแลวไมควรหรอไมสามารถน ามาใชไดอก
ยาเหลอใช จงมความหมายกวางกวายาขยะ คอ ครอบคลมทงยาทยงใชไดและใชไมได
ประชาชนจะลดยาเหลอใชไดอยางไร?
![Page 15: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/15.jpg)
ยาเสอมสภาพหากยาทใชหมดอายหรอเสอมสภาพ นอกจากจะไมมผลในการรกษา ยงอาจท าใหเกดอนตรายตอรางกายได บางครงยายงไมหมดอาย แตมการเปลยนแปลงทางกายภาพไปแลว ไมควรน ามาใชอก
![Page 16: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/16.jpg)
• ยาเมด สงเกตวาเมดยาแตกรวน สเปลยนไป มจดดาง ขนรามลกษณะแตกกรอน กะเทาะ เปลยนส หรอสซด
• ยาเมดเคลอบ เมดยามลกษณะเยมเหนยว มกลนหนหรอกลนผดไปจากเดม
• ยาแคปซล สงเกตวาแคปซลจะมลกษณะบวม โปงพอง จบกนผงยาภายในจะจบกนเปนกอน เปลยนส หรออาจมเชอราขนบนเปลอกแคปซล เชน ยาเตตราซยคลนทเสยแลว ผงยาจะเปลยนจากสเหลองเปนสน าตาล ซงเปนอนตรายตอไตมาก
![Page 17: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/17.jpg)
• ยาน าเชอม เชน ยาแกไอ หากหมดอายจะมลกษณะขน มตะกอน ผงตวยาละลายไมหมด เปลยนส มกลนบดหรอเหมนเปรยว
• ยาน าแขวนตะกอน เชน ยาลดกรด ยาคาลาไมลแกคน หากเสอมสภาพจะจบตวเปนกอนแขง เขยาแรงๆกไมกระจาย มกลน ส หรอรสเปลยนไป
• ยาอมลชน เชน มลกษณะเขยาแลวไมรวมตวเปนเนอเดยวกน
![Page 18: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/18.jpg)
• ยาครมและขผง มลกษณะแยกชน ไมรวมตวเปนเนอเดยวกน เนอยาแขงหรอออนกวาเดม เนอไมเรยบ เนอยาแหงแขง เนอครมเปลยนส
• ยาหยอดตา เปลยนจากน าใสเปนน าขน หรอหยอดตาแลวมอาการแสบตามากกวาปกต โดยทวไปยาหยอดตาจะมอายเพยง 1 เดอน นบจากวนทเปดใชครงแรก
![Page 19: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/19.jpg)
3. การใชยาเกากอนยาใหม
1. พายามาหาเภสชกร
4. การก าจดยาเหลอใชอยางถกตอง
2. การบรจาคยากบเภสชกร / แพทย
![Page 20: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/21.jpg)
ภาคสนาม เหนอยเหมอนกนนะ ยงยมได
![Page 22: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/23.jpg)
ยาคณยายเยอะมาก เนองจากไปรกษาหลายโรงพยาบาล
กวาจะพดกบคณยายรเรอง………………….
ญาตเรมสนใจ ……. มาท าอะไรกนน
อสม. เภสชกร และผปวย (จรงๆ)
![Page 24: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/24.jpg)
“เรยนรจากประสบการณจรง" “ด ฟง จ า และเกบรายละเอยด"
![Page 25: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/25.jpg)
ผลทไดจากการพฒนาเครอขาย อสม. กบการใชยาในชมชน 1. มท าเนยบรน เครอขาย อสม. กบการใชยาในชมชน (รนท 1 )
2. อสม. มความรเบองตนในการแยกประเภทของยาเสอมสภาพ ยาเหลอใช ยาหมดอาย3. ผปวยโรคเรอรงในชมชน ไดรบการตดตามเพมจากบคลากรสาธารณสข4. มการประสานขอมล การสงตอผปวยในชมชนมากขน โดยเนนการชวยเหลอและดแลของประชาชนในชมชนนนๆ
![Page 26: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/26.jpg)
ความเชอผดๆ เกยวกบการใชยาทกอใหเกดอนตรายตอผใชยา
1. ความเชอทวายาชดเปนยาแรง ยาด และยาแพงดกวายาถก
2. ความเชอทวาเมออาการหายกไมตองรบประทานยาตอ
![Page 27: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/28.jpg)
ยาชด หมายถง ยาทผขายจดรวมไว เปนชดใหผ ซ อส าหรบรบประทานครงละ 1 ชด เปนยาตงแต 2 ชนด ทรวมอยในซองเด ยวกน เพ อจ าหน ายให แก ลกคาตามอาการ โดยมรปแบบและสของยาตางๆ กนไมแยกวาเปนยาชนดใด และไมไดมการระบชอยา หรอขนาดยาขางซอง
![Page 29: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/29.jpg)
การใชยาสมนไพร ตองระวงอะไรบาง
1. ควรเรมรบประทานในขนาดนอยๆ
2. อยาใชยาในปรมาณทเขมขนเกนไป
3. ควรท าความรจกกบสมนไพรชนดนนๆ ใหดพอ
4. คนทออนเพลยมาก เดกออน และคนชรา หามใชยาในขนาดทสงมาก
5. เมอกนยาสมนไพร 1 วนแลวอาการไมดขน ใหเปลยนยา สวนกรณใชรกษาโรคเรอรง เชน โรคกระเพาะอาหาร ทองผกเรอรง เมอใชยาสมนไพร 1 อาทตยแลวอาการไมดขนใหเปลยนยา
![Page 30: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/30.jpg)
ภาพตวอยาง : อาการแพยาสมนไพร
![Page 31: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/31.jpg)
1. สมนไพรทใชแกอาการทองอด ทองเฟอ และแนนจกเสยด เชน กระชายกระทอ กระเทยม กระวาน กระเพรา กานพล พรกไทย ไพล ขา และขมนออย
2. สมนไพรทใชแกอาการทองผก เชน ขเหลก ชมเหดเทศ ชมเหดไทย มะขาม มะขามแขก มะละกอ สมอไทย คน มะกา และแมงลก
ตวอยางการใชสมนไพร เพอรกษาและบ าบดอาการตางๆ ดงน
![Page 32: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/32.jpg)
“ยาเปนสงจ าเปนตอการด ารงชวตของมนษย ซงมคณสมบตในการบ าบดรกษา บรรเทาอาการ หรอใชปองกนโรค โดยยาแตละชนดจะมวธการใชทแตกตางกน เชน ยาทา ยาฉด ยากน เปนตน ถาหากคนเราใชยาไมถกตอง หรอใชโดยไมระมดระวงอาจท าใหเกดอนตรายได ”
![Page 33: เครือข่ายอสม. กับการใช้ยาในชุมชนthatoomhsp.com/userfiles/file/Download/Knowledge Management _ KM/เครือ... ·](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040705/5e03435dd9e2ea2f204284ee/html5/thumbnails/33.jpg)
ขอบคณคะ