Download - A Arte Romanica - 1
A ARTE ROMNICAHistria da Cultura e das Artes
Aps a queda de Roma a arte europeia reflecte a depresso material, tcnica e cultural; a descentralizao social e a barbarizao dos modos de vida. O estilo Romnico surge entre o sculo IX e XI reflecte estas mltiplas influncias.
Dos primrdios da arquitectura crist arquitectura bizantina
Caracteriza a arte entre o ano de 200 e o sculo VI, perodo de expanso do cristianismo. Estas manifestaes artsticas abrangeram uma vasta rea geogrfica e possuram uma enorme variedade regional. Em comum tm o uso de modelos estilsticos da Roma Clssica, a incluso de novos processos tcnicos e estticos do Oriente, a temtica do cristianismo.
A arte paleocrist
O templo, morada de Deus, mas tambm local de reunio dos fiis exigiu uma mudana construtiva. As primeiras igrejas obedeceram a dois modelos, o de planta centrada e o de planta basilical.
A arte paleocrist, na arquitectura
O de planta centrada de influncia helenstica e oriental, com formas circulares , octogonais ou em cruz grega, e de coberturas e cpula e meias cpulas. Este tipo de planta foi adoptado sobretudo nos mausolus e baptistrios.
A arte paleocrist, na arquitectura
O de planta basilical (inspirado nas baslicas romanas) em cruz latina, com trs a cinco naves separadas por arcadas ou colunatas e cobertas por tectos de madeira. Este foi o modelo mais caracterstico, e tornou-se o dominante aps o sculo V.
A arte paleocrist, na arquitectura
O seu exterior pobre era compensado pelas decoraes interiores (pinturas a fresco ou em mosaico, de cores vivas e temas pastorais).
A arte paleocrist, na arquitectura
Este tipo de arte provm do ex-Imprio Romano do Oriente (395-1453). Na poca do Imperador Justiniano I (527-565), quando Roma caia perante os povos Brbaros, a cidade de Bizncio e a sua corte foram protagonistas de um novo esplendor poltico e cultural, baseado na unio das influncias helensticas e judaico crists com as do Oriente Antigo (Egipto, Sria e Prsia). No Ocidente podemos encontrar monumentos deste tipo em Ravena (Itlia).
A arte bizantina
Igreja de Santa Sofia de Constantinopla
Santo Apolinrio, o Novo, Ravena
S. Vital, Ravena
A arte dos invasores germnicos marcou toda a produo artstica da Alta Idade Mdia. Neste contexto destacaram-se os Francos (sculo VIII) quando Carlos Magno procurou restaurar a antiga unidade imperial do Ocidente. Neste contexto procede a reformas culturais e artsticas, que tinham como epicentro a sua corte em Aix-La-Chapelle.
Renascimento carolngio e otoniano
Aix-La-Chapelle
A arte carolngia inspirou-se nas tradies romanas, a que associou as influncias bizantinas (plantas centradas e cpulas) e as germnicas (na arte decorativa e mvel). No sculo X, destacar-se- Oto I, o grande, rei da Saxnia. O renascimento otoniano caracterizado por um desenvolvimento da cultura e arte
Renascimento carolngio e otoniano
Igreja de S. Miguel de Hildesheim, Saxnia
Designa a arte surgida na Europa ocidental aps a Alta Idade Mdia, que resultou de influncias provenientes da Antiguidade Romana, Oriente Bizantino e Artes Germnicas. Esta procurou uma aproximao arte da Antiga Roma e exprimir o processo de formao das lnguas romnicas. Para a sua grandeza contribuiu a conjuntura de renovao e um maior fervor religioso.
Arte romnica
A igreja foi a principal encomendadora e mentora deste tipo de arte, seguida pelas cortes reais e senhoriais. A arte Romnica serviu a majestade do poder religioso e poltico e foi feita para glria de ambos. Dentro da arquitectura religiosa destacam-se dois tipos de edifcios: as igrejas e os mosteiros.
Arte romnica
Dentro do estilo romnico conhecem-se vrios tipos de igrejas, tais como, as capelas rurais e catedrais. Nas plantas seguem dois modelos fundamentais: a planta central e a basilical.
Arte romnica, as igrejas
As capelas centradas em cruz grega, hexagonais, octogonais ou circulares, so pouco usadas.Saint-Front de Prigueux, Frana, cerca de 1120, planta centrada em cruz grega. Igreja de San Tomaso, Itlia, sculo XI, planta centrada octagonal.
Arte romnica, as igrejas planta centrada
Este tipo de planta apresentava-se em forma de cruz latina, como trs, cinco ou sete naves. As igrejas eram orientadas no sentido este-oeste, possuam uma nave principal mais alta e larga, sendo a largura das naves laterais um mltiplo desta.
Arte romnica, as igrejas planta basilical
As naves so atravessadas por um transepto, que no cruzamento tm o cruzeiro, encimado pela torre lanterna ou zimbrio (iluminao e arejamento). No lado nascente do transepto encontram-se os absidolos.
Arte romnica, as igrejas planta basilical
Aps o cruzeiro localizava-se a abside principal com a capelamor e o altar. A circundar est o deambulatrio, espcie de corredor que contm capelas radiantes com altares secundrios. As igrejas de peregrinao possuam ainda uma cripta (que continha os restos mortais ou relquias dos santos).
Arte romnica, as igrejas planta basilical
Em alguns casos a igreja romnica precedida por um nrtex (vestbulo que abrigava os no baptizados, penitentes e possudos pelo demnio) ou por um trio (recinto aberto quadrangular com alas abobadadas e colunadas).
Arte romnica, as igrejas planta basilical
Em algumas regies poderiam apresentar uma ou duas torres sineiras.1 Torre sineira; 2 Contraforte; 3 Nave central com abbada de bero; 4 - Pilar cruciforme; 5 - Nave lateral com abbadas de arestas; 6 Tribuna; 7 Culeno; 8 Transepto; 9 - Zimbreo; 10 - Deambulatreo; 11 Absidolo; 12 Prtico lateral; 13 Tmpano; 14 Arquivoltas; 17 Abside e altar-mor; 19 Arco toral; 20 Arco formeiro;
Arte romnica, as igrejas planta basilical
Como cobertura as igrejas romnicas utilizaram abbadas de pedra com arcos perfeitos (meia circunferncia).
Arte romnica, sistemas de cobertura e suporte
Na nave central a cobertura mais vulgar a abbada de bero, enquanto que nas naves laterais utilizava-se habitualmente a abbada de aresta, conseguidas atravs do cruzamento de duas abbadas de bero.
Arte romnica, sistemas de cobertura e suporte
Nas igrejas de influncia oriental as abbadas eram por vezes substitudas por cpulas ligadas por trompas e pendentes rea quadrada da planta.
Arte romnica, sistemas de cobertura e suporte