Download - эсийн судалгаа
![Page 1: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/1.jpg)
Өмнөговь аймаг Баяндалай сум биологийн багш Г.Сугир
Эсйин судалгааны түүх ба хөгжил
![Page 2: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/2.jpg)
Хичээлийн агуулга
1. Амьд биеийн бүтцийн нэгж түүний онцлог
2. Цитологийн шинжлэх ухааны хөгжил
3. Орчин үеийн эсийн судалгааны арга
4. Эсийн онол орчин үед
![Page 3: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/3.jpg)
• Цитологи-эсийг судалдаг биологийн шинжлэх ухааны салбар.
• Судалганы обьект нь:– олон эст организмын эс, бактерийн эс ,эгэл биетний эс, мөөг ба ургамлын эс.
![Page 4: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/4.jpg)
Роберт Гук (1635-1703гг)
• Английн байгаль судлаач
• Үйсний нимгэн зүсмэгийг микроскопоор харж торлог бүтэцтэй болохыг тогтоон торлогийн нэг үүр тус бүрийг эс гэж нэрлэсэн.
![Page 5: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/5.jpg)
• Үйсний нимгэн зүсмэгийг микроскопоор харж торлог бүтэцтэй болохыг тогтоон торлогийн нэг үүр тус бүрийг эс гэж нэрлэсэн
![Page 6: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/6.jpg)
Антони ван Левенгук (1632—1723)
• 1674 онд 270 дахин өсгөх чадалтай микроскоп бүтээж түүгээрээ эгэл биетний эсийг илрүүлсэн .
![Page 7: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/7.jpg)
Я. Э. Пуркине
• Тахианы өндгөн дэх өндгөн эсийг анх нээсэн
![Page 8: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/8.jpg)
Карл Максимович Бэр (1792-1876)
• 1827 онд сүүн тэжээлтний өндгөн эсийг илрүүлж олон эстэй амьд бие бүхэн зигот хэмээх нэг эсээс үүсдэг болохыг тогтоосон.
![Page 9: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/9.jpg)
Маттиас Якоб Шлейден (1804-1881гг)
• 1837 онд Шлейден бөөм бол ургамлын эсэд заавал байдаг бүтэц гэж тодорхойлсон
• 1842 онд бөөмөнд бөөмхөн байдгийг тогтоосон
![Page 10: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/10.jpg)
Теодор Шванн (1810- 1882гг)
• Амьтны эс бүхэн бөөмтэйг тогтоож .амьд бие бүхэн эс хэмээх нэгжээс тогтоно гэсэн эст бүтцийн анхны онолыг боловсруулсан
![Page 11: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/11.jpg)
Эсийн онолын мөн чанар
• Эс бол амьд биеийн бүтэц үйл ажиллагааны нэгж мөн амьд бие бүхэн эсээс бүрдэж тэдгээрийн эсийн хоорондын харилцан үйлчлэлээр эд эрхтнүүд харилцан холбоотой ажилладаг;
• Бүх амьд биеийн эс химийн найрлага бүтэц үйл ажиллагаагаараа ижил төстэй байдаг;
• Шинэ эс бүхэн эх эсийн хуваагдлаар бий болдог.
![Page 12: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/12.jpg)
Рудольф Вирхов (1821—1902)
• Амьд биеийн өсөлт хөгжилт нь эсийн худаагдлаас үүсэлтэй: “Эс бүхэн эсээс үүсэлтэй ". Томъёолол дэвшүүлсэн
![Page 13: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/13.jpg)
ФЛЕМИНГ, АЛЕКСАНДР (1881–1955)
• Английн нян судлаач 1945 онд антибиотик пенициллинийг нээж анагаахын шинжлэх уухааны физиологийн салбарын Нобелийн шагнал хүртсэн (Х.Флори ба Э.Чейний хамт)
• Мөн митоз хувагдлыг нээсэн
![Page 14: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/14.jpg)
Иван Дорофеевич Чистяков (1843-1877гг )
• Оросын ургамал судлааач
• Митоз хуваагдлын үе шатыг нээсэн
![Page 15: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/15.jpg)
Иван Николаевич Горожанкин (1848-1904гг)
• Оросын ургамал судлаач
• Ургамлын үр тогтолтын судалгааг хийсэн
![Page 16: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/16.jpg)
Сергей Гаврилович Навашин (1857 – 1930гг
• Эс болон үр хөврөл судлаач
• 1898 онд цэцэгт ургамлын давхар үр тогтолтыг нээсэн
• Хромосомын бүтцийн ба кариосистематикийн
• үндэслэгч
![Page 17: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/17.jpg)
Илья Ильич Мечников(1845-1916)
• фагоцитозын үзэгдлийг нээсэн
• Дархлааны тогтолцоог судалсан
![Page 18: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/18.jpg)
• 20-р зууны 30-аад он хүртэл цитологийн судалгаанд гэрлийн микроскопыг хэрэглэж байсан
Орчин үеийн гэрлийн микроскоп:
![Page 19: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/19.jpg)
• 1928- 1931 онд анхны электрон микроскопыг бүтээсэн
• 20-р зууны дундуур дүрсийг компьютерт оруулагч микроскоп хийсэн
![Page 20: эсийн судалгаа](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061611/55cab9ebbb61ebf4188b4832/html5/thumbnails/20.jpg)
Мэдээллийн эх сурвалж
• www.krugosvet.ru/articles/37/1003732/0002735g.htm• az.lib.ru/.../text_0070/index.shtml • www.college.ru/.../scientist/schleiden.html• www.hrono.info/biograf/bio_f/fleming_a.html - Хронос.• www.hist.msu.ru• molbiol.ru/forums/index.php?showtopic=105009• all-photo.ru/empire/index.ru.html?big=on&img=...• «Общая биология. 10–11 классы» автора В.Б. Захаров,
С.Г. Мамонтов, В.И.Сонин.