Download - σχήματα λόγου
![Page 1: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/1.jpg)
Σχήματα λόγου
![Page 2: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/2.jpg)
Αλληγορία
Όταν άλλα λέμε και άλλα εννοούμε. Είναι μια συνεχής μεταφορά ή παρομοίωση που χρησιμοποιεί σύμβολα.
π.χ Στην «Aποκάλυψη» του Ευαγγελιστή Iωάννη υπάρχουν πολλές αλληγορίες.
Η αλληγορία της Άνοιξης(Μποττιτσέλλι)
![Page 3: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/3.jpg)
Αντίθεση
Όταν αντίθετες λέξεις ή έννοιες συσχετίζονται για να δημιουργήσουν εντύπωση.π.χ κι έχει λοστρόμο αθώο, ναύτη πονηρό (Ελύτης)
![Page 4: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/4.jpg)
Αποστροφή
Όταν ο συγγραφέας σταματά την αφήγησή του και απευθύνεται σε κάποιον ήρωά του σε β΄πρόσωπο.
π.χ Ο υπουργός σε μια αποστροφή του λόγου του απευθύνθηκε στους δημοσιογράφους.
![Page 5: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/5.jpg)
Ασύνδετο
Όταν τοποθετούμε αλλεπάλληλες λέξεις ή προτάσεις χωρίς σύνδεσμο.
π.χ σημαίνει ο Θεός, σημαίνει η γη, σημαίνουν τα επουράνια
![Page 6: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/6.jpg)
Βραχυλογία
Όταν χρησιμοποιούμε λιγότερες λέξεις από όσες πρέπει παραλείποντας τα ευκόλως εννοούμενα.
π.χ Εγώ κουράστηκα πολύ. Εσύ όχι! (Εσύ δεν κουράστηκες πολύ)
![Page 7: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/7.jpg)
Ειρωνεία
Όταν για να αστειευτούμε ή να θίξουμε κάποιον λέμε τα αντίθετα από αυτά που έχουμε στο νου.
π.χ Είσαι πανέξυπνος ( αντί να πούμε, είσαι κουτός)
![Page 8: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/8.jpg)
Επανάληψη
Όταν επαναλαμβάνεται η ίδια λέξη για να αποκτήσει ο λόγος χάρη και δύναμη.
π.χ κλαίνε τα δέντρα κλαίνε, κλαίνε και τα κλαριά (δημοτικό)
![Page 9: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/9.jpg)
Ερωτήματα
1) Άστοχα: όταν ένα πρόσωπο απορεί για κάτι και προτείνει με διαζευκτικά ερωτήματα κάποιες λύσεις. Επειδή όμως καμία από αυτές δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, ένα δεύτερο πρόσωπο, αφού πρώτα αναιρέσει μία-μία τις λύσεις του πρώτου, δίνει τη σωστή.
Γιατί δακρύζεις, λυγερή και βαριαναστενάζεις;Μήνα πεινάς μήνα διψάς, μην έχεις κακή μάνα;Μήτε πεινώ, μήτε διψώ, μήτε έχω κακή μάναΞένε μου, κι αν εδάκρυσα κι αν βαριαναστενάζωτον άντρα έχω στην ξενιτιά και λείπει δέκα χρόνους
![Page 10: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/10.jpg)
Ερωτήματα
2) Ρητορικά: όταν κάποιος απευθύνει ερωτήματα χωρίς να περιμένει απάντηση σ’ αυτά , επειδή η απάντηση είναι αυτονόητη.
π.χ
![Page 11: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/11.jpg)
Ευφημισμός
Όταν λέμε μια λέξη με καλή σημασία για να αποφύγουμε να πούμε την κακή από φόβο.
π.χ Εύξεινος Πόντος (αντί αφιλόξενος)
![Page 12: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/12.jpg)
Κατά το νοούμενο
Όταν έχουμε το υποκείμενο στον ενικό και το ρήμα στον πληθυντικό αριθμό.
π.χ Όλος ο κόσμος μαζεύτηκαν στην πλατεία( αντί όλοι οι άνθρωποι)
![Page 13: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/13.jpg)
Κύκλος
Όταν μια πρόταση ή μια περίοδος ή ένα ποίημα ή ένα διήγημα τελειώνει με την ίδια λέξη ή εικόνα με την οποία αρχίζει.
π.χ Μοναχή το δρόμο επήρες, εξανάλθες μοναχή (Σολωμός)
![Page 14: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/14.jpg)
Μεταφορά
Όταν αλλάζει η σημασία των λέξεων π.χ Έβγαλε φτερά.
![Page 15: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/15.jpg)
Μετωνυμία
Όταν με μια λέξη ή έκφραση αντικαθιστούμε μια λέξη που έχει διαφορετική, αλλά σχετιζόμενη σημασία.
π.χ έχεις διαβάσει Παπαδιαμάντη; ( αντί έργα του Παπαδιαμάντη)
![Page 16: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/16.jpg)
Παρομοίωση
Όταν θέλουμε να εξομοιώσουμε μια έννοια με μια άλλη χρησιμοποιώντας τα: σαν, ωσάν, όπως
π.χ
![Page 17: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/17.jpg)
Περίφραση
Όταν λέμε μια έννοια με δύο λέξεις και όχι με μία.
π.χ κάνω πόλεμο αντί πολεμώ
![Page 18: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/18.jpg)
Πλεονασμός
Όταν χρησιμοποιούμε επιπλέον λέξεις που δεν είναι απαραίτητες για να εκφράσουμε ένα σαφές νόημα
π.χ Να είσαι δίκαιος, όχι άδικος.
![Page 19: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/19.jpg)
Προσωποποίηση
Όταν μεταφέρουμε ανθρώπινες ιδιότητες σε άψυχα ή άλλα έμψυχα.
π.χ Ο Ολυμπος και ο Κίσσαβος, τα δυο βουνά μαλώνουν
Η προσωποποίησητου ελληνικού κράτους
![Page 20: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/20.jpg)
Συνεκδοχή
Όταν χρησιμοποιούμε λέξη που σημαίνει το όλο αντί του μέρους.
π.χ Ο Τούρκος έχει το μάτι του στο Αιγαίο ( αντί οι Τούρκοι)
![Page 21: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/21.jpg)
Υπερβατό
Όταν δεν τοποθετούμε τις λέξεις με τη συνηθισμένη τους σειρά.
π.χ με τη δική σου ήρθα στον κόσμο τη λατρεία(Παλαμάς)
![Page 22: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/22.jpg)
Υπερβολή
Όταν παρουσιάζεται μια ενέργεια, μια ιδιότητα ή μια κατάσταση μεγαλοποιημένη σε βαθμό που βρίσκεται έξω από την πραγματικότητα και τα φυσικά όρια.
π.χ και από την πολλή την ψαλμουδιά, εσειόντανε οι κολώνες (δημοτικό)
![Page 23: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/23.jpg)
Χιαστό
Όταν παραθέτουμε δύο ζευγάρια εννοιών μεταξύ των οποίων η πρώτη έννοια αντιστοιχεί στην τέταρτη και η δεύτερη στην τρίτη.
π.χ Να χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα.
η μάνα το παιδί
το παιδί τη μάνα
![Page 24: σχήματα λόγου](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062313/5591e01b1a28ab1a658b463b/html5/thumbnails/24.jpg)
gmyclass