Download - үйлдвэрлэл функц
Технологи
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Өнөөдрийн сэдэв
• Технологи
– Технологийн төрлүүд
– Өргөжилтийн үр өгөөж
– Богино ба урт хугацаа
• Ашиг хамгийн их байх
– Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх
– Урт хугацаанд ашиг хамгийн их байх
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Технологи
• Энэ нь хэд хэдэн хүчин зүйл ашиглан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж буй арга зам.
• Жишээлбэл: компьютер, дэлгэц, хөдөлмөр зэрэг хүчин зүйлс лекц бэлдэхэд ашиглагдаж байна.
• Мөн самбар, шохой ашиглан орж болно.
– Аль технологи нь илүү сайн бэ? Хэрхэн технологиудыг харьцуулах вэ?
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Үйлдвэрлэлийн функц
• Өгөгдсөн хүчин зүйлсийн хэмжээг ашиглан боломжит хамгийн их бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж буй технологийг бид үйлдвэрлэлийн функц-ээр илэрхийлнэ.
• Зөвхөн нэг хүчин зүйл ашиглан, нэг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг гэвэл бид үйлдвэрлэлийн функцыг дараах байдлаар дүрсэлж чадна.
1( , , )ny f x x
y = f(x)-үйлдвэрлэлийн
функц.
Хүчин зүйлийн
хэмжээ-х
Үйлдвэрлэлийн
хэмжээ-у
1x
1y
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Технологийн
олонлог
1 1
1
{( , , , ) | ( , , )
0, , 0}
n n
n
T x x y y f x x
ба x x
y = f(x)-үйлдвэрлэлийн
функц.
Хүчин зүйлийн
хэмжээ
Үйлдвэрлэлийн
хэмжээ
1x
1y
Технологийн олонлог
• Бүх боломжит үйлдвэрлэлийн хэмжээний олонлогийг бид технологийн олонлог гэнэ.
• Технологийн олонлог
y f x xn ( , , )1 Үр ашиггүй
хэсэг
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Технологи-олон хүчин зүйлс-Изоквант
K
LQ1
Q2
Q3
Q4
Изоквант нь тодорхой, тогтмол хэмжээний бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх хүчин зүйлсийн хослолуудыг харуулна. Хоёр хүчин зүйлтэй үеийн технологийг илэрхийлнэ.
Үйлдвэрлэлийн
хэмжээ өсч
байна.
1K
1L
2K
2L
3K
3L
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Изоквантын хэлбэрүүд
• Хүчин зүйлс орлуулдаг бол Хүчин зүйлс хосолдог бол
K
L
Изоквантууд
K
L
Изоквантууд
Үйлдвэрлэлийн
хэмжээ өсч байна.Үйлдвэрлэлийн
хэмжээ өсч байна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Хүчин зүйлсийн ахиу бүтээгдэхүүн
• Хүчин зүйлийн хэмжээг нэгжээр өөрчлөхөд бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн хэмжээ хичнээнээр өөрчлөгдөж байгааг харуулна.
K
yMP
K
L
yMP
L
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Өргөжилтийн үр өгөөж
• Ахиу бүтээгдэхүүн нь аль нэг хүчин зүйлийн хэмжээг өөрчлөгдөхөд үйлдвэрлэлийн хэмжээ хэрхэн өөрчлөгдөж байгааг харуулна.
• Өргөжилтийн үр өгөөж нь бүх хүчин зүйлсийн хэмжээ нэгэн зэрэг, нэг чиглэлд өөрчлөгдөхөд үйлдвэрлэлийн хэмжээ хэрхэн өөрчлөгдөхийг харуулна.
– Өргөжилтийн өсч буй үр өгөөжтэй
– Өргөжилтийн буурч буй үр өгөөжтэй
– Өргөжилтийн тогтмол үр өгөөжтэй
( , )my f mK mL
( , )my f mK mL
( , )my f mK mL
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Техник орлуулалтын харьцаа
• Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн хэмжээг өөрчлөхгүйгээр нэг хүчин зүйлийг хичнээн нэгж бусад хүчин зүйлсээр орлуулж байгааг харуулсан харьцааг техник орлуулалтын ахиу харьцаа(MRTS) гэнэ.
K
L
Изоквант
техник орлуулалтын харьцаа-
налалт= L
K
MRTS
MP
MP
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Богино ба урт хугацаа
• Пүүс хүчин зүйлсийнхээ дор хаяж нэгийг тогтмол байлгаж буй хугацааг богино хугацаа.
– Хөдөлмөрийн хэмжээ хувьсах
– Капиталын хэмжээг тогтмол
• Пүүс бүх хүчин зүйлсийн хэмжээг өөрчлөх боломжтой хугацааг урт хугацаа гэнэ.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Пүүсийн ашиг
• Одоо ашгийн тухай хэсэг рүү оръё.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Эдийн засгийн ашиг
• Өрсөлдөөнт зах зээлд пүүс бүтээгдэхүүний үнэ болон хүчин зүйлсийн үнийг хүлээн авагч байна. Эдийн засгийн ашиг нь:
1 1 1 1n n m mp y p y wx w x
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх
• Пүүс богино хугацаанд үйл ажиллагаа явуулж байна гэе. Капитал тогтмол, хөдөлмөр хувьсах хүчин зүйл.
• Богино хугацааны үйлдвэрлэлийн функц
• Пүүсийн тогтмол зардал:
• Пүүсийн ашиг:
( , ).y f L K
py wL vK
FC vK
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх-изопрофит шулуун
• Тогтмол хэмжээний ашиг бий болгох үйлдвэрлэлийн хэмжээг харуулсан муруйг изопрофит шулуун гэнэ.
w vKy L
p p
py wL vK
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх
y
L
Налалт w
p
Эдгээр ашгийн түвшнүүдээс пүүсийн бий болгож чадах хамгийн их ашиг аль нь байх вэ?
Хязгаарлалт нь юу байх вэ?
ТЕХНОЛОГИ
w vKy L
p p
vK
p
vK
p
Ашгийн хэмжээ
өсч байна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
y
L
( , ) y f K L
Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх
w
Налалтp
*( *, , ) vед
L
L K y
wналалт MP
p
*L
*y
L
y
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх
L L
wMP p MP w
p
Энэ нь хөдөлмөрийн ахиу бүтээгдэхүүний орлого
байна.
Хэрвээ бол хөдөлмөрийн хэмжээг
нэмэгдүүлэхэд ашиг өснө.
Хэрвээ бол хөдөлмөрийн хэмжээг
нэмэгдүүлэхэд ашиг буурна.
p MP w 1 1
p MP w 1 1
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх
• Хэрвээ бүтээгдэхүүний үнэ өөрчлөгдвөл богино хугацааны ашиг хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?
• Бүтээгдэхүүний үнэ болж өссөн бол
– Изопрофит шулууны налалт буурна.
– Босоо тэнхлэгтэй огтлолцол багасна.
w vKy L
p p/
p
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх
L
y
wНалалт
p
( , ) y f L K
wНалалт
p
*L
*y
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх
• Бүтээгдэхүүний үнэ өсөх нь:
– Пүүсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн хэмжээг нэмэгдүүлж байна (пүүсийн нийлүүлэлтийн муруйн дагуу дээш шилжсэн учраас).
– Пүүсийн ашиглах хувьсах хүчин зүйлийн хэмжээг нэмэгдүүлж байна (пүүсийн хувьсах хүчин зүйлийн эрэлтийн муруй гадагш шилжилт хийсэн учраас).
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх
• Хэрвээ хөдөлмөрийн үнэ өсвөл пүүсийн богино хугацааны ашиг хамгийн их байх шийдвэр хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?
• Хөдөлмөрийн үнэ өсөхөд:
– Изопрофит шулууны налалт илүү их болно.
– Босоо тэнхлэгтэй огтлолцол өөрчлөгдөхгүй.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Налалт
w
p
Налалт w
p
Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх
L
y
( , ) y f L K
x1*
y*
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх
• Хөдөлмөрийн үнэ өсөх нь:
– Пүүсийн үйлдвэрлэлийн хэмжээг бууруулж байна (пүүсийн нийлүүлэлтийн муруй зүүн тийш шилжсэн учраас).
– Пүүсийн ашиглаж буй хувьсах хүчин зүйлийн хэмжээг багасгаж байна (пүүсийн хөдөлмөрийн эрэлтийн муруйн налалт багассан учраас).
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Урт хугацаанд ашиг хамгийн их байх
• Одоо хоёр хүчин зүйлсийг хувьсах гэж үзье.
• Тогтмол зардал байхгүй болно.
• Пүүсийн зорилго нь боломжит хамгийн их ашиг өгөх капитал ба хөдөлмөрийн хэмжээг сонгоно.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Урт хугацаанд ашиг хамгийн их байх
• Пүүсийн бодлого дараах хэлбэртэй болно.
• Эндээс
,max ( , )
K Lp f K L wL vK
K
L
p MP v
p MP w
Хүчин
зүйлсийн
эрэлтийн
урвуу
функцийг
илэрхийлнэ.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ашиг хамгийн их байх-өргөжилтийн үр өгөөж
• Өрсөлдөөнт нөхцөлд ашиг хамгийн их байх болон өргөжилтийн үр өгөөжийн хооронд харилцан хамаарал байдаг.
• Өрсөлдөөнт зах зээлд ажиллаж байгаа пүүсийн технологи нь өргөжилтийн тогтмол үр өгөөжтэй байдаг ба улмаар урт хугацаанд эдийн засгийн ашиг нь тэгтэй тэнцүү байдаг.
www.zaluu.comwww.zaluu.com