download-thesis.com · web viewبرنامه ریزی ارتقاء کیفیت زندگی در...

دانلود متن کامل درdownload-thesis.com

http://download-thesis.com/

دانشگاه شهید بهشتیدانشکده معماری و شهرسازی

گروه برنامه ریزی و طراحی مجتمع زیستیدوره کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی شهری

برنامه ریزی ارتقاء کیفیت زندگی در نواحی خرد شهری،

شهر تهران10مورد پژوهی: منطقه

استاد راهنما: دکتر مظفر صرافی

استاد مشاور: دکتر فرخ مشیری

دانشجو: .............................

1392زمستان


نام خانوادگي: ذوالفقاری گرجکالئی نام: صغرا گروه برنامه ریزی و طراحی رشته تحصيلي: معماري و شهرسازيدانشكده:

مجتمع زیستی- رشته برنامه ریزی شهری نام استادراهنما: آقای دکتر مظفر صرافی تاريخ فراغت از تحصيل:

22/10/1392 عنوان پايان نامه: برنامه ریزی ارتقاء کیفیت زندگی در نواحی خرد شهری، مورد پژوهی

شهر تهران.10محالت منطقه

چكيده رساله: مطالعات کیفیت زندگی به دلیل سودمندی در تدوین و اجرای راهبردها و سیاست های عمومی و برای ارزیUUابی و نظUUارت بUUر سیاسUUت هUUا و راهبردهUUای عمUUومی اجراشUUده، مUUورد توجUUه برنامUUه ریUUزان و سیاستگذاران می باشد. کیفیت زندگی می تواند توسط شاخص های عینی و ذهنی و یUUا بUUا تUUرکیب این دو شاخص سنجش شود. پژوهش های کیفیت زندگی که برای کمک به برنامUUه ریUUزان و سیاسUUتگذاران شهری طراحی شده اند، باید با استفاده از هر دو شاخص عینی و ذهنی سنجش شوند. زیرا این روش

به تشخیص حالت های کیفیت زندگی کمک می کند. در این پژوهش، یک روش ترکیبی از جمع آوری و تحلیل داده ها به منظUUور سUUنجش کیفیت زنUUدگی بUUه کار گرفته شده است. بUه منظUUور آزمUUودن جنبUUه هUUای مختلUUف کیفیت زنUUدگی، چهUUار عرصUUه از ابعUUاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی زندگی انتخاب شUUدند. این عرصUUه هUUا دسترسUUی بUUه خUUدمات و تسUUهیالت شهری، اجتماعی، مسکن و زیست محیطی می باشند. پژوهش بر اساس داده هایی از ممیزی خانوار

سرپرست خانواده از طریUUق ممUUیزی خUUانوار باسUUواالت بUUاز و بسUUته101و داده های ثانویه می باشد. مصاحبه شده اند. خانوارهای نمونه به طور تصادفی انتخاب شده اند. با استفاده از تحلیUUل توصUUیفی و تحلیل فضایی سطح کیفیت زندگی ذهنی و عینی در عرصه ها سUUنجش شUUده اسUUت. بUUا تUUرکیب کیفیت

شUUهر10ذهنی و عینی سنجش شده در عرصUUه هUUا، حUUالت هUUای کیفیت زنUUدگی بUUرای محالت منطقUUه تهران تشخیص داده شده است.

در این پژوهش سطح کیفیت زندگی ذهنی برای هفت محله خوب می باشد. این محلUUه هUUا عبارتنUUد از: هفت چنار، بریانک، کارون جنوبی، سلسبیل جنوبی، زنجان شمالی، کارون شمالی و سلسبیل شUUمالی. سطح کیفیت زندگی عینی نیز بUUرای چهUUار محلUUه کUUارون جنUUوبی، سلسUUبیل جنUUوبی، کUUارون شUUمالی و سلسبیل شمالی مناسب می باشد. با ترکیب کیفیت زندگی ذهنی و عیUUنی، حUUالت هUUای کیفیت زنUUدگی

تشUUخیص10که بهزیستی، سازش پذیری، ناهنجاری و محرومیت می باشند، برای هر محله از منطقUUه داده می شود. که بهزیستی و محرومیت مطابقت میان کیفیت زندگی ذهنی و عینی را نشان می دهد، از طرف دیگر ناهنجاری و سازش پذیری عدم مطابقت میان کیفیت زندگی ذهنی و عینی را نشان می

تشUUخیص داده شUUده انUUد کUUه10دهد. در این پژوهش سه حالت کیفیت زنUUدگی بUUرای محالت منطقUUه کUUه در زمینUUه این عرصUUه هUUا10بهزیسUUتی، محUUرومیت و سUUازش پUUذیری می باشUUند. محالت منطقUUه

) دسترسی بUه خUUدمات و تسUUهیالت شUUهری، اجتمUاعی، مسUUکن و زیسUUت محیطی( در بهزیسUUتی می باشند، محالت کارون جنوبی، سلسبیل جنوبی، کUUارون شUمالی و سلسUUبیل شUUمالی می باشUUند. در این محالت کیفیت زنUUدگی ذهUUنی و عیUUنی سUUاکنین خUUوب می باشUUد. سUUاکنین محلUUه هUUای شUUبیری- جی، سلیمانی- تیموری و هاشمی محرومیت را تجربه می کننUUد. محلUه هUUایی کUUه در محUرومیت می باشUند، کیفیت ذهنی و عینی بد در عرصه ها داشتند. ساکنین محله هUUای هفت چنUUار، بریانUUک و زنجUUان جنUUوبی سازش پذیری را تجربه می کنند، به دلیل آنکه آنهUUا کیفیت زنUUدگی ذهUUنی خUUوبی دارنUUد، اگرچUUه کیفیت عینی زندگی آنها نامناسب است. این نتایج نشان می دهد که این دو سنجه همیشه سطح یکسUUانی از

کیفیت زندگی را نشان نمی دهد. به طور کلی، یافته های این پژوهش بیان می کند که مقیUUاس بUUزرگ مطالعUUات می توانUUد تنUUوع کیفیت زندگی در مقیاس های کوچک را پنهان کند. یافته هUUا همچUUنین اهمیت مطالعUUه همزمUUان کیفیت زنUUدگی

عینی و ذهنی را به جای مطالعه هریک به طور جداگانه، آشکار می سازد. نتایج این گونه مطالعات می تواند به برنامUUه ریUUزان محلی در بهبUUود و داشUUتن درک بهUUتری از وضUUعیت کیفیت زندگی ساکنین کمک نماید. در نتیجUUه آنهUUا می تواننUUد مشUUکالتی کUUه اجتمUUاع و نUUیز اکUUثر نUUواحی

محروم با آن مواجه می شوند را به گونه ی بهتری اولویت بندی کنند.: واژگان كليدي

10، محالت منطقه کیفیت زندگی، کیفیت زندگی ذهنی، کیفیت زندگی عینی، حالت های کیفیت زندگی


فهرست مطالب1....................................................................................... پژوهشکلیاتفصل اول-

2................................................................................................-مقدمه1-12....................................................................-سابقه و ضرورت پژوهش2-14..................................................................................- مشکل پژوهش3-14...................................................................................- اهدف پژوهش4-1

4......................................................................................-هدف اصلی1-4-14...................................................................................- اهداف فرعی2-4-2

5..........................................................................- پرسش های پژوهش5-16...........................................................................- فرضیه های پژوهش6-17....................................................- تعریف اصطالحات کلیدی پایان نامه7-18.......................................................................- روش شناسی پژوهش8-1

8................................................- منابع داده ها و روش های جمع آوری آنها1-8-19...................................................................................- تحلیل داده ها2-8-115..........................- روش های تجویز راهکارها و راه حل ها در مرحله تجویز3-8-1

15............................................................................- ساختار پایان نامه9-118...................تشریح چارچوب نظری، تجربی و فنی مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی فصل دوم-

19.............................................................................................- مقدمه1-219...............................................................................................- هدف2-219.........................................................................................- روش کار3-221.....- معرفی و تشریح پایه های نظری مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی4-2

21..........................................................................................- مقدمه1-4-221...........................................................................................- هدف2-4-221......................................................................................- روش کار3-4-222...........................................- معرفی تعاریف پایه انگاشت کیفیت زندگی5-3-2

23.......................................................................- ابعاد کیفیت زندگی1-5-3-223.................................... تعاریف ناظر بر ابعاد عینی و ذهنی کیفیت زندگی2-5-3-2

25.....................................- معرفی سیر تحول تفکر انگاشت کیفیت زندگی6-3-225................................................................- تعریف استاندارد زیست1-6-3-226.............................................- مقایسه استاندارد زیست و کیفیت زندگی2-6-3-227..............................................- تفاوت استاندارد زیست و کیفیت زندگی3-6-3-227....................................................- سیر تحوالت انگاشت کیفیت زندگی4-6-3-2

33..................- معرفی و تعریف انگاشت های مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی7-3-235.................................................................- رویکردهای کیفیت زندگی8-3-236............................- بررسی انگاشت کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری9-3-2

36........................- تعریف کیفیت زندگی در چارچوب تفکر و عمل برنامه ریزی1-9-3-236............................................- تاثیر مفهوم کیفیت زندگی بر برنامه ریزی2-9-3-237................................- اهمیت مطالعه کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری3-9-3-2

39....- معرفی و تشریح پایه های تجربی مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی4-239..........................................................................................- مقدمه1-4-239...........................................................................................- هدف2-4-239......................................................................................- روش کار3-4-2

- معرفی تجارب بکارگیری انگاشت و شاخص های کیفیت زندگی در کشورهای4-4-240.....................................................................................بیشتر توسعه یافته

Q1998.......40- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در گرند تراورس آمریکا موسوم به 1-4-4-242.......................................- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در آنتاریو کانادا2-4-4-2

- معرفی تجارب بکارگیری انگاشت و شاخص های کیفیت زندگی در کشورهای در5-4-243..............................................................................................حال توسعه43..........................- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در شهر لیما در کشور پرو1-5-4-244...............- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در شهر آدیس آبابا در کشور اتیوپی2-5-4-2. گانه شهر تهران در کشور ایران22- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در مناطق 3-5-4-2 .46WHOQOL-BREF............46- کیفیت زندگی مردم شهر تهران بر اساس پرسشنامه 4-5-4-2

47.............................- شواهد تجربی در سنجش کیفیت زندگی عینی و ذهنی2- 6-4 معرفی روشها و فنون مرتبط با بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی در -5-2

48..................................................................................برنامه ریزی شهری48.........................................................................................- مقدمه1-5-248...........................................................................................- هدف2-5-248......................................................................................- روش کار3-5-250......................................................................- سنجش کیفیت زندگی4-5-2

50........................................................................- عرصه های زندگی1-4-5-252..................................................- اصول اساسی سنجش کیفیت زندگی2-4-5-252..............................................- رهنمودهایی برای سنجش کیفیت زندگی3-4-5-254........- سنجش عینی کیفیت زندگی با استفاده از تجزیه و تحلیل داده های ثانویه4-4-5-2 - سنجش ذهنی کیفیت زندگی با جمع آوری داده های اولیه و تجزیه و تحلیل داده های5-4-5-2

56.................................................................................................ممیزی57...................- تحلیل مقایسه ای بین رهیافت های ذهنی و عینی کیفیت زندگی6-4-5-259..................- تئوری های رابطه میان شاخص های عینی و ذهنی کیفیت زندگی7-4-5-260.....................................................- ترکیب کیفیت زندگی عینی و ذهنی8-4-5-260................................................................- حالت های کیفیت زندگی9-4-5-2

61........................................................- مدل های انگاشتی کیفیت زندگی5-5-270................................- جمع بندی و معرفی چارچوب انگاشتی پژوهش6-2

70...........................................................................................- هدف1-6-270......................................................................................- روش کار2-6-271.............................- جمع بندی چارچوب های نظری انگاشت کیفیت زندگی3-6-272.........................- جمع بندی تجارب جهانی بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی4-6-274................................- جمع بندی چارچوب های فنی انگاشت کیفیت زندگی5-6-276......................................................- معرفی چارچوب انگاشتی پژوهش6-6-278...............................................معرفی فرایند انتخاب و شناخت موردپژوهیفصل سوم-

79.............................................................................................- مقدمه1-379...............................................................................................- هدف2-379.........................................................................................- روش کار3-3 شهر تهران10- تشریح دالیل انتخاب شهر تهران به عنوان زمینه کار و منطقه 4-3

81............................................................به عنوان مورد پژوهی پایان نامه81............................................- شناخت و توصیف محدوده مورد پژوهی5-3

81..........................................................................................- مقدمه1-5-3

ب


شهر تهران به عنوان محیط سيستم مورد10- بررسی و شناخت منطقه 2-5-383..............................................................................................برنامه ريزي83.....................................................................................- مقدمه1-2-5-383...................................................10- سیر تحوالت شکل گیری منطقه 2-2-5-384.....................................................- موقعیت و تقسیمات اداری منطقه3-2-5-386................................. شهر تهران10- ویژگی های سازمان فضایی منطقه 4-2-5-3

به عنوان سيستم مورد برنامه ريزي10- بررسی و شناخت محالت دهگانه منطقه 3-5-3............................................................................................................98

110......................................................................................- جمع بندی6-3.بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی در تحلیل ویژگی های مورد پژوهی پایان نامه فصل چهارم- .112

113...........................................................................................- مقدمه1-4113.............................................................................................- هدف2-4113.......................................................................................- روش کار3-4 شهر10- معرفی فرایند سنجش کیفیت زندگی در محالت دهگانه منطقه 4-4

115....................................................................................................تهران - گام نخست- انتخاب عرصه های زندگی و شاخص های مربوط به آنها در منطقه1-4-4

115....................................................................................... شهر تهران10 شهر تهران از10- گام دوم- سنجش کیفیت زندگی در محالت دهگانه منطقه 2-4-4

118........................................................................................دیدگاه ساکنان118..........................- طراحی پرسشنامه به منظورجمع آوری داده های اولیه1-2-4-4119......................................................- تحلیل روایی و پايايي پرسشنامه2-2-4-4120............................................- معرفی جامعه آماری و تعیین حجم نمونه3-2-4-4 شهر10- تفکیک حجم نمونه بر حسب جمعیت محالت اداری مورد پژوهی، منطقه 4-2-4-4

121.................................................................................................تهران122..... گانه آن10 و محالت 10- نتایج تحلیل کیفیت زندگی ذهنی در سطح منطقه 5-2-4-4

122............................ شهر تهران10- تحلیل ویژگی های خانوار در منطقه 1-5-2-4-4124............................- تحلیل کیفیت زندگی ذهنی در عرصه های چهارگانه4- 2-5-2-4

143......... شهر تهران10- تعیین وضعیت کیفیت زندگی ذهنی در محالت منطقه 3-5-2-4-4 شهر تهران10- گام سوم- سنجش کیفیت زندگی عینی در محالت دهگانه منطقه 3-4-4

145145.....................................................................- آماده سازی الیه ها1-3-4-4167....................................- تعیین کیفیت زندگی عینی درارتباط با عرصه ها2-3-4-4

..- کیفیت زندگی عینی مربوط به عرصه دسترسی به خدمات و تسهیالت شهری1-2-3-4-4 . .167

174..................................- کیفیت زندگی عینی مربوط به عرصه اجتماعی2-2-3-4-4176....................................- کیفیت زندگی عینی مربوط به عرصه مسکن3-2-3-4-4178..........................- کیفیت زندگی عینی مربوط به عرصه زیست محیطی4-2-3-4-4

181..........................10- تعیین وضعیت کیفیت زندگی عینی در محالت منطقه 3-3-4-4183.......-گام چهارم- تلفیق ابعاد عینی و ذهنی و تعیین حالت های کیفیت زندگی4-4-4

187...................................................................................- جمع بندی5-4 شهر10طراحی برنامه ارتقا کیفیت زندگی نواحی برنامه ریزی منطقه فصل پنجم-

191........................................................................................................تهران

ت


192...........................................................................................- مقدمه1-5192.............................................................................................- هدف2-5192.......................................................................................- روش کار3-5 - تولید بیانیه اهداف برنامه ریزی برای ارتقا کیفیت زندگی نواحی برنامه4-5

193........................................................................ شهر تهران10ریزی منطقه 193........................................................................................- مقدمه1-4-5194........................ شهر تهران10- بازبینی اهداف برنامه های توسعه منطقه 2-4-5 - تدوین اهداف برنامه ریزی ارتقا کیفیت زندگی بر اساس مشکالت تعیین شده در3-4-5

195..........................................................................بخش تحلیل مورد پژوهی - تدوین بیانیه نهایی اهداف برنامه ریزی ارتقا کیفیت زندگی نواحی برنامه ریزی4-4-5

198.............................................................................. شهر تهران10منطقه - انتخاب و بکارگیری روش طراحی برنامه ارتقا کیفیت زندگی در نواحی5-5

199............................................................... شهر تهران10برنامه ریزی منطقه 199................................................- بررسی فنون طراحی برنامه شهری1-5-5

199.......................................- روش تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط1-1-5-5202..............................................................- فن بهينه سازي تصميم2-1-5-5

202.................................................................- معرفی تدوین سناریو3-1-5-5203...............................................................- فن تحلیل سطوح بالقوه4-1-5-5203.................................................................- فن نقشه هاي هم پوش5-1-5-5

- انتخاب فن مناسب طراحی برنامه ارتقا کیفیت زندگی در نواحی برنامه ریزی2-5-5203.............................................................................. شهر تهران10منطقه - بکارگیری فن تحلیل عرصه های تصمیم گیری در برنامه ریزی برای ارتقا کیفیت3-5-5

205............. شهر تهران10زندگی در محالت دچار محرومیت و سازش پذیری منطقه -گام نخست: تولید عرصه های تصمیم گیری مرتبط برای بکارگیری در فرایند برنامه1-3-5-5

205...................... شهر تهران10ریزی ارتقاء کیفیت زندگی نواحی برنامه ریزی منطقه 207......- گام دوم : تولید اختیارهای مربوط به عرصه های تصمیم گیری تعیین شده2-3-5-5208......- گام سوم : تولید نمودار اختیارو تعیین سازگاری/ناسازگاری میان اختیارها3-3-5-5211...- گام چهارم : تولید سناریوهای گزینه بر اساس موانع اختیارهای تصمیم گیری4-3-5-5214..........................................- گام پنجم: ارزيابي و انتخاب سناريوي برتر5-3-5-5

215..............- تولید راهبردهای ارتقای کیفیت زندگی بر اساس سناریوی برتر4-5-5218.............................................................نتیجه گیری و ارائه پیشنهادهافصل ششم-

219...........................................................................................- مقدمه1-6219....................................................................................- نتیجه گیری2-6

219...........................................................- پاسخ به پرسش های پژوهش1-2-6230...............................................................- پاسخ به فرضیات پژوهش2-2-6

234..................................................- دستاوردهای نظری و عملی پژوهش3-6-1 237..............................................................................- ارائه پیشنهادها4-6237.........................- معرفی قیود و محدودیت های انجام این پایان نامه5-6

منابعپیوست شماره یک: پرسشنامه ساکنین

پیوست شماره دو: آلفای کرونباخ سواالتچکیده انگلیسی

ث


فهرست جدول ها6......................................- رویارویی اهداف و پرسش های پایان نامه1-1جدول شماره 9...........................................................- گردآوری داده های ثانویه1-2جدول شماره 11...........................................- طیف لیکرت به کار رفته در پژوهش1-3جدول شماره 14.........................................................- حالت های کیفیت زندگی1-4جدول شماره 24...........................................- نمونه هایی از تعاریف کیفیت زندگی2-1جدول شماره 31...........................- تحول تاریخی شکل گیری انگاشت کیفیت زندگی2-2جدول شماره31.............................................- مطالعات مربوط به کیفیت زندگی2-3جدول شماره33...........- خالصه ای از تعاریف ارائه شده از بهزیستی در منابع مختلف2-4جدول شماره 47.......................................- خالصه مطالعات کیفیت زندگی شهری2-5جدول شماره 51........................................................- عرصه های کیفیت زندگی2-6جدول شماره 59.............................- قوت ها و ضعف های دو رهیافت کیفیت زندگی2-7جدول شماره 61........................................................- حالت های کیفیت زندگی2-8جدول شماره 73.............................- خالصه شاخص ها: نمونه هایی از سراسر جهان2-9جدول شماره 74........................- خالصه مطالعات بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی2-10جدول شماره گانه تهUUران بUUا توجUUه بUUه مUUدلهای مختلUUف22:خطر پذیری زلزله در مناطق 3-1جدول شماره

86...........................................................................................................زلزله 10 - جدول مقایسه جمعيت و میزان رشد جمعیت شUUهر تهUUران و منطقUUه 3-2جدول شماره

87.....................................................................................1385-75در سال های شUUهر10- جدول مقایسه اندازه متوسط خانوار در شهر تهUUران و منطقUUه 3-3جدول شماره

88.............................................................................1385-75تهران در سال های شهر تهران در10 - جمعيت برحسب سن و جنس در شهر تهران و منطقة 3-4جدول شماره

88...................................................................................................1385سال شهر10 گانه تهران و محالت منطقه 22- تعداد و سهم جمعيت در مناطق 3-5جدول شماره

89........................................................................................1385تهران در سال گانUه شUهر تهUUران بUر اسUاس جمعیت22- تراکم ناخالص جمعیتی منUUاطق 3-6جدول شماره

90...................................................................................................1385سال 90..................... شهر تهران10- جدول مقایسه میزان سواد در منطقه 3-7جدول شماره شهر تهUUران بUUر حسUUب جنس، وضUUع10 ساله و بيشتر منطقة 10- جمعيت 3-8جدول شماره

91.............................................................1385 –فعاليت و بخشهاي عمده فعاليت 92.................................................10- مساحت معابر اصلي منطقه 3-9جدول شماره95..............10 درصد و مساحت کاربری های شهر تهران و منطقه – 3-10جدول شماره شUUهر تهUUران10- توزیع نسبی خانوارهای معمولی شهر تهران و منطقUUه 3-11جدول شماره

97..........................................................1385بر اساس نحوه تصرف محل سکونت، شUUهر10-تعداد اتاق در اختیار خانوارهای ساکن در شهر تهUUران و منطقUUه 3-12جدول شماره

97..................................................................................................1385تهران، - واحدهای مسکونی معمولی برحسب مسUUاحت زیربنUUا در شUUهر تهUUران و3-13جدول شماره

98............................................................................1385 شهر تهران،10منطقه 110.............................................- ویژگی های مناطق شهر تهران3-14جدول شماره 111...................................10 گانه منطقه 10- ویژگی های محالت 3-15جدول شماره - فهرست عرصه ها، متغیرها و شاخص های مربUUوط بUUه متغیرهUUای کیفیت4-1جدول شماره

117...................................................................... شهر تهران10زندگی در منطقه

ج


و توزیع آن10- تفکیک حجم نمونه بر حسب جمعیت محالت اداری منطقه 4-2جدول شماره 121

123............................... شهر تهران10- ویژگی های فردی در منطقه 4-3جدول شماره 123.............................. شهر تهران10- ویژگی های خانوار در منطقه 4-4جدول شماره - میزان رضایت پاسخ دهندگان نسبت به شاخص های متغیر حمل و نقل و4-5جدول شماره

125....................................................................................................ارتباطات - میزان رضUUایت پاسUUخ دهنUUدگان نسUUبت بUUه شUUاخص هUUای متغUUیر خUUدمات4-6جدول شماره

126.....................................................................................................آموزشی - میزان رضUUایت پاسUUخ دهنUUدگان نسUUبت بUUه شUUاخص هUUای متغUUیر خUUدمات4-7جدول شماره

128......................................................................................................فرهنگی - میزان رضUUایت پاسUUخ دهنUUدگان نسUUبت بUUه شUUاخص هUUای متغUUیر خUUدمات4-8جدول شماره

129........................................................................................بهداشتی و درمانی - میزان رضUUایت پاسUUخ دهنUUدگان نسUUبت بUUه شUUاخص هUUای متغUUیر خUUدمات4-9جدول شماره

130...................................................................................................اورژانسی - میزان رضایت پاسخ دهنUUدگان نسUUبت بUUه شUاخص هUUای متغUیر خUUدمات4-10جدول شماره

131.........................................................................................تفریحی و ورزشی-11جدول شماره - میزان رضایت پاسخ دهندگان نسUUبت بUUه شUاخص هUUای متغUیر خUUدمات4

132........................................................................................................تجاری - میزان رضایت پاسخ دهندگان نسبت به عرصUUه دسترسUUی بUUه خUUدمات و4-12جدول شماره

134............................................................................................تسهیالت شهری135....- میزان رضایت پاسخ دهندگان نسبت به شاخص متغیر نرخ سواد4-13جدول شماره .- میزان رضایت پاسخ دهندگان نسبت به شاخص متغیر نرخ اشتغال4-14جدول شماره .136 - مUUیزان رضUUایت پاسUخ دهنUUدگان نسUUبت بUUه شUUاخص متغUUیر فضUUای قابUUل4-15جدول شماره

136......................................................................................................سکونت - مUیزان رضUایت پاسUخ دهنUدگان نسUبت بUه عرصUه اجتمUاعی در سUطح4-16جدول شUماره

137......................................................................... و محالت دهگانه آن10منطقه .- میزان رضایت پاسخ دهندگان نسبت به شاخص متغیر مساحت مسکن4-17جدول شماره .

138 - میزان رضUUایت پاسUUخ دهنUUدگان نسUUبت بUUه شUUاخص متغUUیر کیفیت واحUUد4-18جدول شماره

139.....................................................................................................مسکونی - میزان رضایت پاسخ دهندگان نسبت به عرصه مسکن در سطح منطقUه4-19جدول شماره

140.................................................................................. و محالت دهگانه آن10.- میزان رضایت پاسخ دهندگان نسبت به شاخص متغیر آالینده های هوا4-20جدول شماره . .

141 - میزان رضایت پاسخ دهندگان نسUUبت بUUه شUاخص هUای متغUیر فاصUله از4-21جدول شماره

142........................................................................................................خیابان - میزان رضایت پاسخ دهندگان نسبت به عرصه زیست محیطی در سطح4-22جدول شماره

143......................................................................... و محالت دهگانه آن10منطقه - میزان رضایت پاسخ دهندگان نسبت به کیفیت زندگی در سطح منطقUUه4-23جدول شماره

144.................................................................................. و محالت دهگانه آن10171.............. کمیتی ساعتی برای مقایسه دودویی معیارها9- مقایسه 4- 24جدول شماره : معیارها و امتیازدهی بین معیاری و ضریب اهمیت هUUر معیUUار در ارزیUUابی4-25جدول شماره

172............................................کیفیت عرصه دسترسی به خدمات و تسهیالت شهری

ح


- میزان رضایت پاسخ دهندگان نسبت به کیفیت زندگی در سطح منطقه4-26جدول شماره 188.................................................................................. و محالت دهگانه آن10

190...............................- ماتریس تشخیص حالت های کیفیت زندگی4-27جدول شماره 194........................................- بازبینی اهداف برنامه های فرادست5-1جدول شماره - تUUدوین اهUUداف بUUر مبنUUای مشUکالت مطUUرح شUده در بخش تحلیUل مUUورد5-2جدول شUماره

196........................................................................................................پژوهی199...............................................................- بیانیه نهایی اهداف5-3جدول شماره

- مقایسUUه روش هUUای طUUراحی برنامUUه شUUهری و انتخUUاب روش مناسUUب5-4جUUدول شUUماره 205....................................................................................................بکارگیری

- تولید نهایی و توجیه عرصه های تصمیم گیری منتج از بیانیه نهUUایی اهUUداف5-5جدول شماره 207.................................................................................................برنامه ریزی

- تعUUیین اختیارهUUا در عرصUUه هUUای تصUUمیم گUUیری، در چUUارچوب اهUUداف و5-6جUUدول شUUماره 208.....................................................................................................راهبردها

209.......................................... - جدول معرفی عرصه ها و اختیارها5-7جدول شماره 211..............................................- تشریح ناسازگاری بین اختیار ها5-8جدول شماره 214.......................................................- معرفی سناریوهای گزینه5-9جدول شماره 215........- امتياز سناريوهاي گزينه از نظر تطابق با اهداف برنامه ريزي5-10جدول شماره - بیانیه راهبردی ارتقاء کیفیت زندگی نواحی برنامه ریUUزی )محالت دارای5-11جدول شماره

217................................. شهر تهران10حالت های محرومیت و سازش پذیری( منطقه 221.........................................- نمونه هایی از تعاریف کیفیت زندگی6-1جدول شماره 222...........................- خالصه شاخص ها: نمونه هایی از سراسر جهان6-2جدول شماره - فهرست عرصه ها، متغیرها و شاخص های مربUUوط بUUه متغیرهUUای کیفیت6-3جدول شماره

225...................................................................... شهر تهران10زندگی در منطقه شهر تهUUران و محالت دهگانUUه10- وضعیت کیفیت زندگی ذهنی در منطقه 6-4جدول شماره

226.............................................................................................................آن229.................................- ماتریس تشخیص حالت های کیفیت زندگی6-5جدول شماره

فهرست نمودارها10.......................................- چارچوب روش شناختی تحلیل داده ها1-1نمودار شماره 17.................................................................- ساختار پایان نامه1-2نمودار شماره 20...................................................................2-روش کار فصل 2-1نمودار شماره 77........................................................ش-چارچوب انگاشتی پژوه2-2نمودار شماره 80.................................................................3- روش کار فصل 3-1نمودار شماره 82..........................هاي تشكيل دهنده ساختار فضايي شهري - سيستم3-2نمودار شماره 114..............................................................4- روش کار فصل 1-1نمودار شماره

AHP.......................................171- ساخت سلسه مراتب برای انجام فرایند 4-2نمودار

فهرست شکل ها.- مدل نمایش ارتباط بین رضایتمندی در عرصه ها و رضایتمندی از زندگی2-1شکل شماره

6364- مدل نشان دهنده روابط بین رضایت عرصه مسکونی و کیفیت زندگی2-2شکل شماره

خ


- مدل نمایش دهنده ارتباط بین شرایط عینی، پاسخ های ذهUUنی و رضUUایت2-3شکل شماره 65..................................................................................................از همسایگی

- مدل متصل کننده فعالیت ها ومنابع تفUUریحی بUUه بهزیسUUتی فUUردی )کیفیت2-4شکل شماره 65....................................................................................زندگی( و کیفیت اجتماع

- کیفیت زندگی که بUر، ارتباطUات بین نیازهUای انسUانی، ادراکUات ذهUنی از2-5شکل شماره 67..................................................تامین نیاز و فرصت های ارائه شده داللت می کند.

68..........................................(2009)تسفازقی،- چارچوب مفهومی 2-6شکل شماره - نقشه تحلیلی وضعیت دسترسی به وسائط حمUUل و نقUUل عمUUومی منطقUUه3-1شکل شماره

94............................................................................................... شهر تهران1096................................................10- نقشه کاربری اراضی منطقه 3-2شکل شماره 99............................... شهر تهران 10- نقشه نواحی و محالت منطقه 3-3شکل شماره 146.....- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا ایستگاه اتوبوس4-1شکل شماره ....- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا ایستگاه اتوبوس تندرو4-2شکل شماره

147147......- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا ایستگاه تاکسی4-3شکل شماره 148....................- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا مترو4-4شکل شماره

149.....- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا خیابانهای اصلی 4-5کل شماره ش150..- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص دسترسی به فضای پارکینگ 4-6شکل شماره 150.................- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا دبستان4-7شکل شماره 151...............- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا راهنمایی4-8شکل شماره 152..............- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا دبیرستان4-9شکل شماره 152.............- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا هنرستان4-10شکل شماره - الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا مساجد و مراکز مذهبی4-11شکل شماره

153154....- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا مراکز فرهنگی 4-12شکل شماره 154...........- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا بیمارستان4-13شکل شماره - الیUه هUای رسUتری ایجUاد شUده از شUاخص فاصUله تUا مراکUز بهداشUتی-4-14شکل شUماره

155.......................................................................................................درمانی.- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا ایستگاههای آتشنشانی4-15شکل شماره

156156.- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا ایستگاههای پلیس4-16شکل شماره 157.- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا تسهیالت ورزشی 4-17شکل شماره 158- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا پارک و فضای سبز4-18شکل شماره 158......- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا مراکز تفریحی4-19شکل شماره 159.......- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا مراکز تجاری4-20شکل شماره 160- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله تا راسته های فعالیتی4-21شکل شماره 161.....- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص نرخ مشارکت اقتصادی 4-22شکل شماره 162.......................- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص نرخ سواد4-23شکل شماره 163.......................- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص نرخ سواد4-24شکل شماره 164.....................- الیه رستری ایجاد شده از شاخص مساحت مسکن4-25شکل شماره 164........................- الیه رستری ایجاد شده از شاخص عمر ساختمان4-26شکل شماره 165.- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله از گره های ترافیکی4-27شکل شماره

د


- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله از پایانه های حمUUل و نقUUل4-28شکل شماره 166......................................................................................................عمومی

166...............- الیه های رستری ایجاد شده از شاخص فاصله از خیابان4-29شکل شماره - الیه های رسUUتری ایجUUاد شUده از شUاخص فاصUUله از پمپ بUUنزین و منUUابع4-30شکل شماره

168.......................................................................................................سوخت - الیه های مربوط به متغیرهای هفت گانه عرصه دسترسUUی بUUه خUUدمات و4-31شکل شماره

168............................................................................................تسهیالت شهری173........- تعیین وضعیت کیفیت دسترسی به خدمات و تسهیالت شهری4-32شکل شماره 174..................................- الیه متغیرهای مربوط به عرصه اجتماعی4-33شکل شماره 175......................................- تعیین وضعیت کیفیت عرصه اجتماعی4-34شکل شماره 176....................................- الیه متغیرهای مربوط به عرصه مسکن4-35شکل شماره 177...............................................- وضعیت کیفیت عرصه مسکن4-36شکل شماره 179.........................- الیه متغیرهای مربوط به عرصه زیست محیطی4-37شکل شماره 180.....................................- وضعیت کیفیت عرصه زیست محیطی4-38شکل شماره 182......................10- وضعیت کیفیت زندگی عینی در محالت منطقه 4-39شکل شماره .- سطوح سه گانه تجرید در روش تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط5-1شکل شماره . .

201202........ - نمودار اختیار در روش تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط5-2شکل شماره ....- نمودار درخت تصمیم در روش تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط5-3شکل شماره

202206......................- گام های فن تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط5-4شکل شماره - نمودار دايره اي عرصه هاي تصميم گيري و ميله هاي مUانع در نUواحی برنامUه5-5شکل شماره 210............................................................................ شهر تهران10ریزی منطقه 213..................................................درخت توليد سناريوهاي گزينه- 5-6شکل شماره - وضعیت کیفیت زندگی ذهنی در عرصه هUUا و کیفیت ذهUUنی کUUل در منطقUUه6-1شکل شماره

227................................................................... شهر تهران و محالت دهگانه آن10 - وضعیت کیفیت زندگی عینی در عرصUUه هUUا و کیفیت ذهUUنی کUUل در محالت6-2شکل شماره

228.......................................................................... شهر تهران10دهگانه منطقه شهر تهران10- حالت های مختلف کیفیت زندگی در محالت دهگانه منطقه 6-3شکل شماره

................................................................................................................229232.........................1385 گانه شهر تهران، 22- کیفیت زندگی مناطق 6-4شکل شماره شهر10- گوناگونی کیفیت عینی در هریک از محالت با کیفیت عینی منطقه 6-5شکل شماره

232.........................................................................................................تهران - گوناگونی کیفیت زندگی ذهنی در هریک از محالت با کیفیت ذهUUنی منطقUUه6-6شکل شماره

233............................................................................................. شهر تهران10

فهرست نقشه ها1085- موقعیت منطقه در شهر تهران و معرفی محالت دهگانه آن منطقه 3-1نقشه شماره 184........ شهر تهران10وضعیت کیفیت ذهنی زندگی در محالت منطقه - 4-1نقشه شماره شهر تهران 10 وضعیت کیفیت عینی زندگی در محالت منطقه -4-2 نقشه شماره شهر تهران10حالت های کیفیت زندگی در محالت منطقه - 4-3نقشه شماره

ذ


کلیات پژوهش فصلاول

برنامه ریزی ارتقاء کیفیت زندگی در نواحی خرد شهری، مورد پژوهی: محالت شهر تهران10منطقه

فصل اول- کلیات پژوهش- مقدمه1-1

این فصل در هشت بخش ارائه می گردد. در بخش نخست موضUUوع پUUژوهش تبUUیین و تشUUریح شده است. در بخش دوم مشکالت پژوهش عنوان شده اند. اهUUداف اصUUلی و اهUUداف فUUرعی پژوهش در بخش سوم معرفی شدند. در بخش چهارم این فصل پرسش های پژوهش عنUUوان شدند و در بخش پنجم فرضیات پUUژوهش مطUUرح گشUUتند. اصUUطالحات کلیUUدی مربUUوط بUUه این پایان نامه در بخش ششم تعریف شدند، در بخش هفتم روش شناسUUی پUUژوهش توضUUیح داده

شد و سرانجام در بخش آخر، ساختار پژوهش ارائه گردید .- طرح موضوع2-1

اهمیت شاخص های اجتماعی و مسائل مرتبط با کیفیت زندگی و رضایتمندی21در آغاز قرن در دانش اجتماعی، در بسیاری از کشورهای جهان به اثبات رسUیده بUود. حجم گسUترده ای از کتابهای به چاپ رسیده، معانی ارائه شده، مجالت انتشار یافته، ایجاد سUازمانهای رسUمی بین المللی، برگزاری کنفرانس ها و همایش های بین المللی، نشانه هایی از گسترش مفاهیمی از

این دست می باشد. در این چارچوب، مفاهیمی نظیر کیفیت و رضایتمندی ریشه های خUUود را از تحقیقUات مختلUف در زمینه های سالمت، امنیت، رفاه، رضایتمندی سکونتی و محیUUط کالبUUدی شUUهری اتخUUاذ می کنند. کیفیت زندگی، انگاشتی جامع، گسترده و پیچیده است که شرایط مادی و معنوی زندگی انسانها را در بر می گیرد و عالوه بر استانداردهای مادی زندگی بUUه ابعUUاد اجتمUUاعی، محیطی، کالبدی، فرهنگی و روان شناختی زندگی نیز توجUUه دارد و در دو سUUطح فUUردی و جمعی مUUورد سنجش قرار می گیرد. کیفیت زندگی دو بعد دارد که به عنUUوان ابعUUاد عیUUنی و ذهUUنی شUUناخته می شوند. کیفیت زندگی عینی، چگونگی شرایط عینی)بیرونی( زنUUدگی مUUردم را منعکس می کند و با استفاده از شاخص های عینی که مرتبط با واقعیات قابل مشاهده زندگی و برآمده از داده های ثانویه می باشند، سنجش می شUUود. کیفیت زنUUدگی ذهUUنی، ادراکUUات ذهUUنی)درونی( مردم را از شرایط عینی و از وضعیت زندگی خود منعکس می سازد و بUUا اسUUتفاده از سUUنجه های ذهنی سنجش می شود. این انگاشت، به روش های متفاوت توسط اجتماعات پژوهشUUی مختلفی به کار گرفته شده است. با این وجود، هیچ تعریف پذیرفته شUUده جهUUانی از آن وجUUود ندارد و در نتیجه در میان انتظام های مختلف بر اساس هدفی که می خواهند بدست بیاورند و روش شناسی که به کار می برند، بUUه روش هUUای متفUUاوتی مفهUUوم سUUازی شUUده اسUUت. این تفاوت ها امکان داشتن تعریف پذیرفته شده جهانی و رویکرد روش شناسUUی بUUرای ارزیUUابی و سنجش کیفیت زندگی را محدود می سازد. اما رویکردهای روش شناختی و انگاشتی موجUUود، می تواند راهنمایی برای انتخاب یک یا ترکیبی از روش های موجود برای تحلیل کیفیت زنUUدگی

برای محدوده ای خاص باشد. در این مطالعه ما از تالش هUUای قبلی انجUUام شUUده در زمینUUه تعریUUف کیفیت زنUUدگی اسUUتفاده

: " کیفیتنموده و با ارائه آنها این تعریف از کیفیت زندگی را مبنای مطالعه قUUرار می دهیم


زندگی انگاشتی چندوجهی، نسبی، متاثر از زمان، مکان و ارزش های فhhردی و اجتماعی اسhhت. این انگاشhhت از یhhک سhhو بhhه عوامhhل بhhیرونی و عیhhنی زنhhدگی وابسته می باشد و از سوی دیگر به برداشتهای فردی افhhراد از جایگاهشhhان در زندگی در بستر فرهنگ و سیستم های ارزشی ای کhhه در آنهhhا رشhhد می کننhhد،

"وابسته می باشد.

بر اساس سنجش همزمان کیفیت زندگی عینی و ذهنی و تلفیق آنها با یکUUدیگر، سUUطح کیفیت زندگی شUامل چهUار حUالت می گUردد کUه بUه عنUUوان بهزیسUتی، ناهنجUاری، سUازش پUUذیری و محرومیت شناخته می شوند. این حالت هUا، درونUداد مهمی بUUرای سیاسUت گUUذاران و برنامUUه ریزان شهری می باشند تا مشUUکالت نUUواحی، دالیUUل نارضUUایتی و اولUUویت هUUای شUUهروندان در زندگی را تشخیص دهند. بهزیسUتی زمUUانی اسUت کUه احسUاس ذهUنی افUراد و شUرایط عیUUنی

(. اگر هم شرایط ذهنی و هم شرایط عینی بUUد باشUUد، حUUالت1984زندگی خوب است )زپف، محرومیت وجود دارد. از سوی دیگر، اگر شرایط ذهنی خوب و شرایط عینی زندگی بد باشد، حالت سازش پذیری وجود دارد و عالوه بر این اگر شرایط ذهنی بUUد و شUUرایط عیUUنی زنUUدگی

خوب تشخیص داده شود، حالت ناهنجاری اتفاق می افتد. همچنین در بین انتظام های فکری مختلف درگیر با مطالعات کیفیت زندگی، این توافق وجUUود دارد که کیفیت زندگی به توصیف و ارزیابی شرایط زندگی مردم در یUUک مکUUان معین مربUUوط می باشد. با وجود اینکه پژوهش های بسیاری برای مطالعه کیفیت زندگی انجام شUUده اسUUت، این پژوهش ها از نظر عرصه های زندگی که مورد مطالعه قرار می دهنUUد متنUUوع می باشUUند. عالوه بر این، مقیUUاس بUUه کUUار گرفتUUه شUUده در مطالعUUات مختلUUف، متنUUوع می باشUUد، بعضUUی مطالعات در سطح ملی می باشند، برخی در سطح منطقه ای ، اما مطالعات بسUUیار کمی در مقیاس های کوچکتر شبیه همسایگی یا سطح خرد شهری انجام شده اسUUت. بنUUابراین بیشUUتر مطالعات کیفیت زندگی در سطح منطقه و کشUUور می باشUUند. امUUا این نUUوع ارزیUUابی هUUای بUUا مقیاس باال می تواند تغییرات فضایی بزرگ در کیفیت زندگی که ممکن است در مقیاس هUUای کوچک مانند بخش یا مراکز شهر غالب باشUد را پنهUان نمایUد. در چUنین شUرایطی از تغیUیرات محلی در مطالعUات بUUا مقیUاس بUزرگ اغلب چشUم پوشUی می گUردد. در نتیجUه، آن دسUته از مطالعات کیفیت زندگی که تالش دارنUUد تغیUUیرات کیفیت زنUUدگی را در مقیUUاس هUUای کوچکUUتر

بررسی کنند، واجب می باشد. 10به همین خاطر این پایان نامه بر آن اسUUت تUUا کیفیت زنUUدگی را در سUUطح محالت منطقUUه

شهر تهران با در نظر گرفتن هر دو کیفیت زندگی عینی و ذهنی و تلفیق آنها با یکUUدیگر مUUورد سنجش قرار دهد، تا حالت های کیفیت زندگی در این محالت تشخیص داده شود و بر اسUUاس حالت های تشخیص داده شده اولویت های برنامه ریUUزی ارتقUUای کیفیت زنUUدگی بUUرای محالت

تعیین گردد. این مطالعه توجه خاصی به نUUواحی دچUUار محUUرومیت خواهUUد10مختلف منطقه داشت و برنامه های راهبردی در راستای بهبود وضعیت این نواحی تدوین خواهد نمود.

3

- ضرورت پژوهش3-1 ساخت یک چارچوب مفهومی از کیفیت زندگی جهت ارتقاء زمینه هایی نظUUیر رشUUد و توسUUعه شهری و رفاه فردی الزم و ضروری است. چنین چارچوبی جهت گسترش دانش تئوریک موثر بوده و همچنین گسترش و رشد ابزارهایی جهت ارتقاء جنبه هایی از کیفیت زندگی را فUUراهم می آورد. مطالعUUات کیفیت زنUUدگی از سUUوی افUUراد بسUUیاری بUUه عنUUوان درونUUداد مهمی بUUرای سیاست گذاران و برنامه ریUUزان شUUهری در راسUUتای تشUUخیص عوامUUل کلیUUدی تUUاثیر گUUذار بUUر کیفیت زندگی افراد نگریسته می شوند. با وجود سودمندی این مطالعات، در ایUUران، سUUنجش کیفیت زندگی به شکلی جامع و هدفمند در مقیاس های کوچکتر از شهر انجUUام نشUUده اسUUت. عالوه براین کیفیت زندگی شهری معموالً یا بر اساس شاخص های عینی و با استفاده از داده های ثانویه و یا با استفاده از شاخص های ذهنی از دیدگاه سUUاکنان و ارزیUUابی مUUیزان رضUUایت آنها از زندگی شهری سنجش می شود. به ندرت شاخص های عینی و ذهنی کیفیت زنUUدگی در ارتباط با یکدیگر به کار گرفته می شوند. این در حالیست که سUUنجش همزمUUان آنهUUا و تلفیUUق کیفیت زندگی عینی و ذهنی با یکدیگر، حالت هایی از کیفیت زنUUدگی را روشUUن می سUUازد کUUه درونUUداد مهمی بUUرای سیاسUUت گUUذاران و برنامUUه ریUUزان شUUهری می باشUUند کUUه توسUUط آنهUUا مشکالت نواحی، دلیل نارضایتی و اولویت های شهروندان در زندگی را تشخیص دهند. منطقه

شهر تهران، منطقه ای با ده محله و بUUا فعUUالیت غUUالب مسUUکونی می باشUUد کUUه در طUUول10 زمان با مشکالت اجتماعی و کالبUUدی بسUUیاری مواجUUه بUUوده اسUUت. لUUذا، برنامUUه ریUUزی بUUرای ارتقای کیفیت زندگی در محالت آن مستلزم سنجش کیفیت زندگی با استفاده از شاخص های عینی و ذهنی به طور همزمان می باشد تا محالت دارای اولویت، به منظور ارائUUه راهبردهUUای ارتقای کیفیت زندگی تعیین گشته و برنامه ریزی ارتقای کیفیت زندگی برای محالت موردنظر

صورت گیرد.- اهدف پژوهش4-1

- هدف اصلی1-4-1 شUUهر10هدف اصلی این پژوهش سنجش کیفیت زندگی سUUاکنین شUUهری در محالت منطقUUه

تهران، در سطح خرد شهری، با در نظر گرفتن هر دو کیفیت زندگی عینی و ذهنی و نیز ارائهراهبردهایی به منظور ارتقای کیفیت زندگی در نواحی برنامه ریزی آن می باشد.

در همین راستا، اهداف خردتری را که این بررسی به دنبال دستیابی به آنهاست می تUUوان بUUهصورت زیر برشمرد:

- اهداف فرعی2-4-1 الف( اهداف کلی

کوشش در جهت شناخت مفاهیم مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی و عوامل تاثیر گUUذار بUUر.1آن.

شناخت نقش و جایگاه مفهوم کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری..2

4


ب( اهداف موردی کوشش در جهت معرفی عوامل تاثیرگذار بر کیفیت زندگی شهری افراد ساکن در منطقه.1

شهر تهران.10 شهر تهران.10سنجش کیفیت زندگی عینی و ذهنی در محالت منطقه .2 شهر تهران.10تشخیص حالت های کیفیت زندگی در سطح محالت منطقه .3 تجویز یک برنامه در سطح نUUواحی خUرد شUهری شUامل راهبردهUUا و سیاسUت هUUای برنامUه.4

شهر تهران.10ریزی، به منظور ارتقاء کیفیت زندگی در محالت منطقه - پرسش های پژوهش5-1

برای هر یک از اهداف سواالت زیر تعیین شده است. در واقع این رویارویی اهداف با پرسش های پایان نامه نشان می دهد که با پاسخگویی به پرسش هUUای پایUUان نامUUه، بUUه اهUUداف پایUUان

نامه نیز پاسخ داده می شود.الف( پرسش های کلی

کیفیت زندگی شهری چیست و معیارها و شاخص های تعریف کننده آن کدامند؟.1 در برنامه ریزی شهری چه الگوها و مدل هایی برای سنجش کیفیت زندگی شUUهری وجUUود.2

دارد؟ب( پرسش های موردی

شهر تهران کدامند؟10عرصه ها و شاخص های تاثیرگذار بر کیفیت زندگی در منطقه .1 شهر تهران چه اندازه است؟10میزان کیفیت زندگی ذهنی در سطح محالت منطقه .2 شهر تهران چگونه است؟10میزان کیفیت زندگی عینی در سطح محالت منطقه .3 چهار حالتی که نتیجه ترکیب کیفیت زندگی عینی و ذهUUنی اسUUت در سUUطح محالت منطقUUه.4

شهر تهران چیست؟10مزیت های تشخیص حالت های کیفیت زندگی چیست؟.5 چگونه می توان با بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی در فرایند برنامه ریزی شهری، کیفیت.6

زندگی را در محالت دارای حالت های سازش پذیری و محرومیت ارتقاء بخشید؟اهداف فرعی و پرسش های پژوهش در جدول زیر نشان داده شده اند.

- رویارویی اهداف و پرسش های پایان نامه1-1جدول شماره

5

پرسش های پژوهشاهداف فرعی

کلی

طUUکوشش در جهت شناخت مفاهیم مرتب با انگاشت کیفیت زنUUدگی و عوامUUل تUUاثیر

گذار بر آن.

اUUکیفیت زندگی شهری چیست و معیاره و شاخص های تعریف کننده آن کدامند؟

وم کیفیتUUاه مفهUUناخت نقش و جایگUUش زندگی در برنامه ریزی شهری.

ا وUUه الگوهUUهری چUUزی شUUه ریUUدر برنام مدل هایی برای سUنجش کیفیت زنUدگی

شهری وجود دارد؟

موردی

تحلیلی

کوشش در جهت معرفی عوامل تاثیرگذار بر کیفیت زندگی شهری افراد

شهر تهران.10ساکن در منطقه

عرصه ها و شاخص های تاثیرگذار بر شهر10کیفیت زندگی در منطقه

تهران کدامند؟

سنجش کیفیت زندگی عینی و ذهنی در شهر تهران.10سطح محالت منطقه

میزان کیفیت زندگی ذهنی در سطح شهر تهران چه10محالت منطقه

اندازه است؟میزان کیفیت زندگی عینی در سطح

خرد شهری چه اندازه است؟

تشخیص حالت های کیفیت زندگی در شهر تهران.10سطح محالت منطقه

چهار حالتی که نتیجه ترکیب کیفیت زندگی عینی و ذهنی است، در سطح

شهر تهران چیست؟10محالت منطقه مزیت های تشخیص حالت های کیفیت

زندگی چیست؟

تجویزی

تجویز یک برنامه در سطح نواحی خرد شهری شامل راهبردها و سیاست های برنامه ریزی، به منظور ارتقاء کیفیت

شهر تهران.10زندگی در محالت منطقه

چگونه می توان با بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی در فرایند برنامه ریزی شهری، کیفیت زندگی را در محالت

دارای حالت های سازش پذیری ومحرومیت ارتقاء بخشید؟

.1392ماخذ: نگارنده، ،

- فرضیه های پژوهش6-1فرضیات این پژوهش به قرار زیر می باشد:

1فرضیه انUUای محلی را پنهUUاس هUUمقیاس بزرگ مطالعات کیفیت زندگی، گوناگونی فضایی در مقی

می کند.2فرضیه

انUUان امکUUور همزمUUه طUUنی بUUبررسی موقعیت رفاهی افراد با بررسی شرایط عینی و ذه پذیر است .

- تعریف اصطالحات کلیدی پایان نامه7-1 این پایان نامه در فرایند مرور موضوع مورد پژوهش با انگاشت ها و اصطالحات کلیUUدی سUUرو

کار دارد که به این شرح می باشد:

6


مفهوم برنامه ریزی با ماهیت چند انتظامه، دورنمای جUUامع، ویUUژگینخست- برنامه ریزی: های تغییر یابنده و به طور پیوسته خود را در به زیر پرسش بردن، دشوار است که بتوان آنUUرا در یک یا چند جمله تعریUUف کUUرد. بUUا این وجUUود، در زمUUان هUUای مختلUUف برنامUUه ریUUزی توسUUط صاحبنظران تعریف شده است، تعاریفی که با وجود تفاوت ها دارای زمینه های مشUترکی انUد

که به صورت فشرده در زیر قابل بیان است: برنامه ریزی با آینده سروکار دارد. هرچند که باید بUUه این نکتUUه توجUUه نمUUود کUUه مUUاهیتالف(

برنامه ریزی و خصلت آینده نگری آن نشانگر یک ناسازنمایی اسUUت، زیUUرا از یUUک سUUو برنامUUه ریزی به معنای کوششی است در جهت افزایش اطمینان درمورد آینده و از سوی دیگر آینUUده به طور ذاتی غیر قابل پیشگویی است و با احتماالت و عUUدم قطعیت سUUرو کUUار دارد. یUUک راهمیانه، میزانی از پیشگویی، از تدوین آماج و میزان قابل توجهی از عدم قطعیت را می پذیرد.

برنامه ریزی کوشش آگاهانه توسUUط نهادهUUای دموکراتیUUک در جهت دسUUتیابی بUUه اهUUدافیب(مشخص یا گشودن مشکالتی ویژه است.

" کیفیت زندگی انگاشتی چندوجهی، نسبی، متUUاثر از زمUUان، مکUUان ودوم- کیفیت زندگی: ارزش های فردی و اجتماعی است. این انگاشت از یک سو به عوامل بیرونی و عیUUنی زنUUدگی وابسته می باشد و از سوی دیگر به برداشتهای فردی افراد از جایگاهشان در زندگی در بستر

"فرهنگ و سیستم های ارزشی ای که در آنها رشد می کنند، وابسته می باشد.

کیفیت زندگی عینی، چگونگی شرایط عینی)بیرونی( زنUUدگیسوم: کیفیت زندگی عینی: مردم را منعکس می کند و با اسUUتفاده از شUUاخص هUUای عیUUنی کUUه مرتبUUط بUUا واقعیUUات قابUUل

مشاهده زندگی و برآمده از داده های ثانویه می باشند، سنجش می شود. ادراکUUات ذهUUنی)درونی( مUUردم را از شUUرایط عیUUنی و ازچهارم: کیفیت زنhhدگی ذهhhنی:

وضعیت زندگی خود منعکس می سازد و با استفاده از سنجه های ذهنی سنجش می شود. اگر شUUهر بUUه عنUUوان یUUک سیسUUتم کلی در نظUUر گرفتUUه شUUود،سوم- نواحی خرد شهری:

متشکل از اجزایی خواهد بود که این اجزا با یکدیگر ارتباط تنگاتنگ دارند و این موضوع پویایی شهر را به دنبال دارد. بر این اساس مکان هUUا توسUUط یUUک نظUUام متقابUUل فضUUایی بUUا یکUUدیگر همبستگی یافته اند. این اجزا در قالب نواحی خرد شهری قابUUل بررسUUی می باشUUند و برنامUUه

ریزی برای این نواحی نیز برنامه ریزی نواحی خرد شهری نامیده می شود.

- روش شناسی پژوهش8-1 روش های پژوهش به کار گرفته شده در این مطالعه تUUرکیب هUUردو روش کیفی و کمی می باشد. داده های کمی، در مورد شرایط عینی و اطالعات پایUUه دیگUUر از داده هUUای ثانویUUه جمUUع آوری گردید. داده های کیفی در مUUورد ادراکUUات محلی، از خانوارهUUای نمونUUه و بUUا اسUUتفاده از

پرسشنامه ساختار یافته حاصل گردید.

7

- منابع داده ها و روش های جمع آوری آنها1-8-1 پژوهش حاضر بر اساس منابع اولیه و ثانویه اطالعات است. داده های اولیه از طریUUق نمونUUه گیری خانوار، روشهای مبتنی بر مصاحبه و مصUUاحبه هUUای میUUدانی جمUUع آوری شUUد. داده هUUای ثانویه از روش کتابخانه ای جمع آوری گردید. منابع و روش هUUای بکارگرفتUه شUده بUرای جمUع

آوری داده های موردنیاز پژوهش به طور خالصه آورده شده است.- جمع آوری داده های اولیه1-1-8-1

برای تولید داده های موردنیاز از منابع اولیUUه، از رویکردهUUای روش شUUناختی میUUدانی اسUUتفاده گردید. این روش شUUامل تکمیUUل پرسشUUنامه از واحUUدهای تحلیUUل ) سUUاکنین اجتماعUUات محلی

شUUهر تهUUران(، مصUUاحبه بUUا مUUردم محلی، مشUUاهده موضUUوعات در محUUدوده هUUای10منطقUUه سکونتگاهی منطقه، مصاحبه بUUا متخصصUUین موضUUوع پUUژوهش در جهت اصUUالح شUUاخص هUUای نظری می باشد. این تکنیک ها برای جمع آوری داده های مربوط به عرصه های ذهنی زندگی به کار گرفته شدند. پرسشنامه های ساختار یافته برای مصاحبه استفاده شدند. پرسشنامه ها

به دو شیوه زیر تکمیل شدند: در این شUUیوه خUUود پرسشUUنامه را در دسUUتالف( تکمیل پرسشنامه توام با مصhhاحبه:

گرفتUUه و سUUواالت را بUUه تUUرتیب طUUرح نمUUوده و جUUواب آنهUUا را پس ازدریUUافت از پاسUUخگو در پرسشنامه وارد نمودیم. معموالً این نوع استفاده از پرسشUنامه در مUورد خانوارهUایی بUUه کUار گرفته شد که سطح سواد و آگاهیهای عمومی آنها نسبتاً پایین بوده و پاسخگویان شخصاً قUUادر

به خواندن سواالت و یا درک مفهوم آنها نبودند.

8


متغیر نرخ سواد، نUUرخ اشUUتغال و3نجش کیفیت ذهنی عرصه اجتماعی، بر اساس .1 سطح متوسط رضایت ازفضای قابل سکونت انجام شده است. بررسی ها بیانگر

می باشUد. سUطح رضUایتمندی در محالت شهر تهUران10عرصه مذکور در منطقه بدسUUت آمUUد بUUه گونUUه ای کUUه10نیز با مبنا قرار دادن سUUطح رضUUایتمندی منطقUUه

محالت سلسUUبیل شUUمالی، کUUارون شUUمالی، کUUارون جنUUوبی، بریانUUک، هفت چنUUار و شبیری- جی از کیفیت زندگی محالت خود راضی و محالت زنجان جنوبی، سلسبیل

جنوبی، هاشمی و سلیمانی تیموری نسبت به کیفیت محالت خود ناراضی بودند. متغیر مساحت مسUUکن و کیفیت2سنجش کیفیت ذهنی عرصه مسکن، بر اساس .2

سطح متوسUUط رضUUایت ازساختمان مسکونی انجام شده است. بررسی ها بیانگر می باشUد. سUطح رضUایتمندی در محالت شهر تهUران10عرصه مذکور در منطقه

بدسUUت آمUUد بUUه گونUUه ای کUUه10نیز با مبنا قرار دادن سUUطح رضUUایتمندی منطقUUه

9

محالت سلسبیل شمالی، کارون شمالی، زنجان جنUUوبی، سلسUبیل جنUوبی، کUارون جنوبی، بریانک و هفت چنار از کیفیت زندگی محالت خود راضی و محالت هاشمی،

سلیمانی تیموری و شبیری- جی نسبت به کیفیت محالت خود ناراضی بودند. متغیر آالینده های هUUوا و2سنجش کیفیت ذهنی عرصه زیست محیطی، بر اساس .3

سUUطح متوسUUط رضUUایت ازآالینده های صوتی انجام شده است. بررسی ها بیانگر می باشUد. سUطح رضUایتمندی در محالت شهر تهUران10عرصه مذکور در منطقه

بدسUUت آمUUد بUUه گونUUه ای کUUه10نیز با مبنا قرار دادن سUUطح رضUUایتمندی منطقUUه محالت سلسبیل شمالی، کارون شمالی، زنجان جنUUوبی، سلسUبیل جنUوبی، کUارون جنوبی، بریانک و هفت چنار از کیفیت زندگی محالت خود راضی و محالت هاشمی،

سلیمانی تیموری و شبیری- جی نسبت به کیفیت محالت خود ناراضی بودند. عرصUUه دسترسUUی بUUه خUUدمات و4سUUنجش کیفیت ذهUUنی کلی بUUا رویهم گUUذاری .4

تسهیالت شهری، اجتماعی، مسکن و زیست محیطی انجام شده است. بررسی ها می شUهر تهUران10سUطح متوسUط رضUایت از کیفیت زنUUدگی در منطقUه بیUانگر

باشد. سطح رضایتمندی در محالت نیز با مبنا قرار دادن سطح رضایتمندی منطقUUه بدست آمد به گونه ای کUUه محالت سلسUUبیل شUUمالی، کUUارون شUUمالی، زنجUUان10

جنUUوبی، سلسUUبیل جنUوبی، کUارون جنUUوبی، بریانUUک و هفت چنUUار از کیفیت زنUUدگی محالت خود راضی و محالت هاشمی، سلیمانی تیمUوری و شUبیری- جی نسUبت بUUه

کیفیت محالت خود ناراضی بودند. عرصUUه دسترسUUی بUUه خUUدمات و4سنجش کیفیت عینی کلی نیز بUUا رویهم گUUذاری .5

تسهیالت شهری، اجتماعی، مسکن و زیست محیطی انجام شده است. بررسی ها نشان داد که محالت سلسبیل شمالی، کارون شUUمالی، سلسUUبیل جنUUوبی و کUUارون جنوبی کیفیت عینی مناسب و محالت زنجان جنوبی، هاشUUمی، بریانUUک، سUUلیمانی-

تیموری و هفت چنار کیفیت عینی نامناسبی دارند. الیه های ذهنی و عینی بدست آمده در مراحل پیشین با یکدیگر ترکیب شUUدند و بUUر.6

حUUالت هUUای کیفیت زنUUدگی(Zapf,1984)اساس جدول متقاطع برگرفته شده از زپف شهر تهران بدست آمد. بررسی ها بیUUانگر این اسUUت10در محالت دهگانه منطقه

کhhارون و سلسhhبیل جنhhوبی، کارون شمالی، سلسبیل شمالیکه محالت دارند به این معنا که شرایط عیUUنی و ذهUUنی زنUUدگی درحالت بهزیستی جنوبی

حالتهفت چنار و بریانک، زنجان جنوبیاین محالت خوب می باشد. محالت دارند، یعنی کیفیت زنUUدگی عیUUنی آنهUUا مناسUUب نمی باشUUد امUUا ازسازش پذیری

شبیری- و سلیمانی- تیموری، هاشمینظر ذهنی راضی می باشند و محالت دارند به این معنا که شرایط عینی و ذهنی زنUUدگی در اینحالت محرومیت جی

محالت بد می باشد.

10


- ارائه پیشنهادها4-6- مطالعه ای که دالیل ایجاد حالت های ناهنجاری و سازش پذیری را توضیح دهد.

را در از دو بعUUد داخلی و بUUیرونی10- مطالعUUه ای کUUه ارزش کیفیت زنUUدگی منطقUUه بررسی کند. تصور کلی عموم و عقاید مسUUئولین درمUUورد منطقUUه، تعبUUیر بUUیرونی آنUUرا

بسازد و تصویر ساکنان آن تصور درونی نسبت به منطقه را ایجاد کند.- معرفی قیود و محدودیت های انجام این پایان نامه5-6

محدودیت هایی که در مسیر انجام این پژوهش قرار داشت عبارت بود از:وعUه موضUبر در زمینUUارجی معتUابع خUUمحدودیت هایی در زمینه دسترسی به من

پایان نامه.اییUUاختار فضUمحدودیت هایی در زمینه کمبود اطالعات در مورد ویژگی های س

شهر تهUUران و نUیز تنUاقض شUدید بین آمUار و ارقUUام پورتUال10محالت منطقه شهرداری تهران و اطلس محالت .

هUUه بUUدگی، کUUنجش کیفیت زنUUای سUUاخص هUUمحدودیت هایی در زمینه تدوین ش دلیل محدودیت داده ها، بعضی از شاخص ها از فرایند سنجش حذف شدند.

انتظار می رود که نتایج یافتUUه هUUای این پUUژوهش در طUUراحی مطالعUUات آینUUده کیفیت""زندگی شهری مفید واقع گردد.

11

منابع و ماخذ( دhh1381تقی زاده مطلق، محم،)دگی ازUUعیت زنUUود وضUUرای بهبUUزی بUUه ریUUبرنام "

استاندارد تا کیفیت زندگی"، فصلنامه جستارهای شهرسازی، شماره اول، تهران.( .1365چدويك، ج. م hh،)،»هري و منطقه ايUUامه ريزي شUUد برنUUابي در رونUUنقش ارزي«

ترجمه: زهره قراگزلو، مركز تحقيقات ساختمان و مسكن، تهران.،ران "(،1383شهیندخت ) خوارزمیUUال در ایUUکیفیت زندگی و الزامات عصر دیجیت "،

.اسفند ماه 12و 11و 10و 9اقتصاد، مورخه دنیاي روزنامه( 1388دانشپور، زهره،)هUUجزوه روشهای طراحی برنامه و معرفی فن تحلیل عرص "

("، دانشکده معماری و شهرسUUازی، درس کارگUUاه برنامUUهAIDAهای تصمیم گیری مرتبط )ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

( 1389دانشپور، زهره hh،)ايUUهري«، درس نظريه هUUامه ريزي شUUجزوه اصول پايه برن« ريزي شهري، دانشكده معماري و شهرسازي، دانشگاه شهيد بهشتي، تهران. برنامه

( بیhh1387رفیعیان، مجت hh،)هUUاکنان محلUUکونتی سUUایتمندی سUUیزان رضUUنجش مUUس " .53-68، 67نواب"، پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره

( ،1380زبردست، اسفندیار،)زیUUه ریUUکاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در برنام" .13-21، 10شهری و منطقه ای"، نشریه هنرهای زیبا،

( 1388غیاثوند، الهام،)لنامهUUدگی، فصUUر کیفیت زنUUاعی بUUای اجتمUUرمایه هUUاثیر سUUت " .45مهندس مشاور، شماره

(1388لطفی، صدیقه،)نجش آنUUاد و سUUاریف، ابعUUمفهوم کیفیت زندگی شهری: تع " در برنامه ریزی شهری"، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، شماره چهارم.

،تهران.1375 »نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال مركز آمار ايران ،»،تهران.1385 »نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال مركز آمار ايران ،»( ،1389موسسه اندیشه سرای شهر،).توصیف محله شبیری-جی"، تهران " ( ،1389موسسه اندیشه سرای شهر،).توصیف محله سلیمانی- تیموری"، تهران " ( ،1389موسسه اندیشه سرای شهر،).توصیف محله هفت چنار"، تهران " ( ،1389موسسه اندیشه سرای شهر ،).توصیف محله بریانک"، تهران "( ،1389موسسه اندیشه سرای شهر،).توصیف محله هاشمی"، تهران " ( ،1389موسسه اندیشه سرای شهر،).توصیف محله کارون جنوبی"، تهران " ( ،1389موسسه اندیشه سرای شهر،).توصیف محله سلسبیل جنوبی"، تهران " ( ،1389موسسه اندیشه سرای شهر،).توصیف محله زنجان جنوبی"، تهران " ( ،1389موسسه اندیشه سرای شهر،).توصیف محله کارون شمالی"، تهران " ( ،1389موسسه اندیشه سرای شهر،).توصیف محله سلسبیل شمالی"، تهران " ( 1382مهدیزاده، جواد،)برنامه ریزی راهبردی توسعه شهری، تجربیات اخیر جهانی "

و جایگاه آن در ایران"، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران، تهران.( اریhرح و معمhاور طhين مشh1384مهندس،) هUUيلي منطقUUرح تفصUUهر10 »طUUش

تهران«، تهران.( ارگادhhاوش پاسhhرح و کhhاور طhhین مشhh1391مهندس،)عهUUند توسUUزارش سUUگ "

محله شبیری- جی"، تهران.CDSراهبردی ( 1391مهندسین مشاور بانی شهر،).سند توسعه محله هفت چنار"، تهران" ( رح و نقش امینhhاور طhh1391مهندسین مش،)" گUUزارش سUUند برنامUUه ریUUزی

توسعه محله بریانک "، تهران.( ارگادhhاوش پاسhh1391مهندسین مشاور طرح و ک،)زی وUUه ریUUزارش برنامUUگ "

238

مطالعات محله هاشمی "، تهران.( 1391مهندسین مشاور شهر کالبد،)بیلUUه سلسUUدامات محلUUه اقUUزارش برنامUUگ "

جنوبی "، تهران.( 1391مهندسان مشاور تخت پوالد،).سند توسعه محله سلسبیل شمالی"، تهران" ( 1386مهندسين مشاور بوم سازگان ،) .طرح جامع جديد تهران«، تهران«( 1385نورمحمدزاد، حسين،)،»هرUUامه ريزي شUUد برنUUدف در فرآينUUيين هUUيين و تبUUتع«

، تهران.1385، تابستان 26نشريه هنرهاي زيبا، شماره Refrences: Aklanoğlu Filiz and Erdoğan Elmas. (2011)" Improvement Quality of Life for an

Anatolian Traditional Settlement: Konya-Sille Case" Social and Behavioral Sciences 35 ,

420 – 430.

Bardo,A.R (2010)"THE COMPARABILITY OF HAPPINESS AND LIFE

SATISFACTION: A LIFE COURSE APPROACH", Master of Gerontological Studies,

Miami University.

Boyer R. and D. Savageau (1981)"Places Rated Almanac : Your Guide To Finding The

Best Places To Live In America", New York : Rand Mc Nally.

Das,D (2008)," Urban Quality of Life: A Case Study of Guwahati", Social Indicators

Research, 88(2), 297–310.

Dekker, F. & Others (1978): "A Multi-Level Application of Strategic Choice at the Sub-

Regional Level", TPR, Vol.49.

Dissart, J. Deller, S. (2000)."Quality of Life in the Planning Literature". Journal of

Planning Literature, 15: 135-161.

EDAW, Inc., 753 Davis Street, San Francisco, CA 94111, Quality of Life

Bulletin/Manual ,1998.

Federation Of Canadian Municipalities(FCM) (2002)"The FCM Quality Of Life

Reporting System- Second Report " Canada.

Federation Of Canadian Municipalities (FCM),(2003)," Quality Of Life Reporting

System"- Third Report. Canada .

Ilić Ivana , Milić Ivona and Aranđelović Mirjana. (2010)" ASSESSING QUALITY OF

LIFE: CURRENT APPROACHES" Acta Medica Medianae 49(4):52-60.

Kamp,I.,K,Van, Leidelmeijer, K., Marsman, G. and de Hollander, A. (2003)" Urban

environmental quality and human well-being: Towards a conceptual framework and

demarcation of concepts; a literature study", Landscape and Urban Planning, NO.65(1-2).

Keles Rusen. (2011) " The Quality of Life and the Environment" Social and Behavioral

Sciences 35:23 – 32.

239

Kerce,E. (1992) "Quality of Life: Meaning, Measurement, and Models", San Diego,

California: Delbert M. Nebeker.

Lambiri, Dionysia. (2006), "Quality of Life in the Economic and Urban Economic

Literature", JEL classification: R00, 131, R12.

Maggino,F.& Ruviglioni,E.,(2009) "Methodologies to Integrate Subjective and Objective

Information to Build Well-Being Indicators", Introduction to Social Epidemiology, 23-1.

Marans, R. W. (2002) "Understanding environmental quality through quality of life

studies: The 2001 DAS and its use of subjective and objective indicators", Landscape and

Urban Planning, 65 (2003) 73–83.

Marans, R. W. (2011) "Quality of Urban Life Studies: An Overview and Implications

for Environment-Behaviour Research", Procedia - Social and Behavioral Sciences 35

9-22.

Marans,R.W & Stimson,R.J(2011)" Investigating Quality of Urban Life:Theory,

Methods, and Empirical Research", Social Indicators Research Series, Volume 45.

Massam, B.H. (2002),"Quality of life: Public planning and private living", Progress in

Planning, 58: 141–227.

McCrea, R., Shyy, T., Stimson, R. (2006)"What is the Strength of the Link Between

Objective and Subjective Indicators of Urban Quality of Life?",Applied Research in

Quality of Life, 1: 79–96.

Mccrea, R., Marans, R., & Stimson, R. (2011)" Subjective Measurement of Quality

of Life Using Primary Data Collection and the Analysis of Survey Data", Social

Indicator Research,45.55-75.

Michelson, W.(1966)" An Empirical Analysis of Urban Environmental Preferences", J. of

the Amer. Institute of Planners, 31: 355-360.

Mihaela,C. & Daniel,M." COMPARATIVE ANALISYS BETWEEN THE OBJECTIVE

AND THE SUBJECTIVE QUALITY OF LIFE APPROACH – STRENGTHS AND

WEAKNESSES",Cod JEL: I31.

Myers Dowell (1987) " Community- Relevant Measurmant Of Quality Of Life " U.S.A. :

Urban Affairs Quarterly,Vol. 23 No. 1.

Myers, D. (1988)"Building knowledge about quality of life for urban planning", Journal

of the American Planning Association, 54(3), 347–358.

Nedjat, S., Montazeri, A., Holakoui, K., Mohammad, K., & Majdzadeh, R.

(2008)"Psychometric properties of the Iranian interview-administered version of the

240

World Health Organization’s Quality of Life Questionnaire (WHOQOL-BREF): a

population-based study", BMC Health Services Research, 21, 61.

Patrik Vesan, (2011) , "Quality of Life in Europe, Conceptual approaches and empirical

definitions".

Porter micheal (2001) "Regional Foundation Of U.S. competitiveness : Finding From

The Clusters Of Innovation Project", San Diego, Clafornia.

Rogerson Robert J. (1998) " Quality Of Life and City Competitiveness", U.S.A : Urban

Studies, Vol. 36, No. 5-6.

Santos dela Cruz,P.M. (2011),"MAPPING THE QUALITY OF LIFE EXPERIENCE IN

ALFAMA, A case study in Lisbon", Portugal.Master of Science thesis, Geospatial

Technologies.

Santos, L. Martins, I. Brito,p (2007)" Measuring Subjective Quality of Life: A Survey to

Porto's Residents", Applied Research in Quality of Life, 2(1), 51-64.

Scottish Executive Social Research. (2005)" WELL-BEING AND QUALITY OF

LIFE:MEASURINGTHE BENEFITS OF CULTURE AND SPORT:A LITERATURE

REVIEW AND THINKPIECE".

Smith D.M. (1994) ," Geography and Social Justice ", Oxford: Bastl Blackwell Press.

Tehran Municipality ICT Organization,(2011)"ATLAS OF TEHRAN METROPOLIS".

Teklay,Rishan (2012)"Adaptation and Dissonance in Quality of Life: Indicator For Urban

Planning and Policy Making", MSc Thesis.

Tesfazghi, E. S. (2009)" Urban quality of life and its spatial distribution in Addis Ababa:

Kirkos sub-city", Enschede: ITC.

Tesfazghi, E. S., Martinez, J. A., & Verplanke, J. J. (2010)"Variability of Quality of Life

at small scales:Addis Ababa, Kirkos Sub-City", Social Indicators Research, 98, 73–88.

THE INTERNATIONAL ASSOCIATION FOR THE SCIENTIFIC STUDY OF (2000)"

QUALITY OF LIFE:ITS CONCEPTUALIZATION, MEASUREMENT, AND

APPLICATION", WHO-IASSID WORK PLAN.

UNDP. (1994)"Human Development Report",Oxford:Oxford University Press.

Veenhoven, Ruut (2001)" QUALITY-OF-LIFE AND HAPPINESS: NOT QUITE THE

SAME"Torino, Italia, pp 67-95.

Zapf, W. (1984). Individuelle Wohlfahrt: Lebensbedingungen und wahrgenommene

Lebensqualita¨t [Individual welfare: Living conditions and noticed quality of life]. In W.

Glatzer & W. Zapaf (Eds.),Lebensqualita¨t in der Bundesrepublik. Objektive

241

Lebensbedingungen und subjektives Wohlempfinden (pp. 13–26). Campus: Frankfurt am

Main.

Zebardast, E. (2009)" The housing domain of quality of life and life satisfaction in the

spontaneous settlements on the Tehran metropolitan fringe", Social Indicators Research,

90, 307–324.

منابع اینترنتی

،پایگاه اطالعاتی مرکز آمار ایرانamar.sci.org.ir.www.سازمان شهرداری ها و دهیاری ها ،www.imo.org.ir.مرجع مدیریت شهری ،www.urbanmanagement.ir.

(www.investopedia.com).

www.Amazon.com (2005) "Notes On Quality Of Life "

دانشکده معماری و شهرسازی: پرسشنامه1پیوست شماره گروه برنامه ریزی و طراحی مجتمع زیستی

رشته برنامه ریزی شهری پرسشنامه ساکنین

شهروند گرامی این پرسشنامه در جهت انجام پایان نامه دانشUUجویی اینجUUانب بUUا عنUUوان " برنامUUه ریUUزی ارتقUUای

شUUهر تهUUران( در مقطUUع10کیفیت زنUUدگی در نUUواحی خUUرد شUUهری، مUUورد پUUژوهی محالت منطقUUه کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی تهران و به منظور شناخت نظUUرات شما درمورد برخی جنبه های زندگی در محلی که ساکن هستید طراحی شده است. خواهشUUمندیم بUUا

همکاري و ارائه نظرات خود ما را در بررسي این موضوع ياري بفرماييد.

اطالعات کلی از پرسش شوندگان – 1بخش

پاسخ دهندگان سرپرست

خانوارزن مرد

242

مشخصات پرسشنامه

شماره پرسشنامه:

تاریخ تکمیل:

نام محله:

http://www.Amazon.com/

سنشاغل بیکاروضعیت شغلی بی سواد تحصیالت ابتدایی تحصیالت راهنمایی تحصیالت متوسطه درجهسطح تحصیالت

دانشگاهی و باالتراندازه خانوار

رایگان در برابر خدمتاجاره ای ملکی اعیانملکی عرصه و اعیاننوع مالکیتسایر

هزینه ماهانهخانوار

- ارزیابی ادراک ساکنین از عرصه های زندگی )مقیاس لیکرت( 2 بخش

مهمترین مشکالت محله شما کدام است؟ها وجود فعالیت های مزاحم مانند انبارها و کارگاه-1ها و معابر و مشکل تردد در آنها باریک بودن خیابان-2ازدحام جمعیت و سر و صدای زیاد در محل -3 عدم امنیت -4عدم پاکیزگی و بهداشت محله -5آلودگی ناشی از فاضالب-6آلودگی ناشی از تجمع زباله -7آلودگی هوا -8عدم وجود فضاهای گذران اوقات فراغت -9کیفیت پایین مسکن-10سایر.........-11

: تست روایی پرسشنامه 2پیوست شماره برای حصول اطمینان از روایی پرسشنامه، از تست آلفای کرونباخ استفاده شده است. با به

و وارد نمودن اطالعات استخراج شده از پرسشنامه ها و نتایجSPSSکارگیری نرم افراز شود. نتایج حاصل به صورت زیر است:حاصل از آن ضریب آلفای کرونباخ محاسبه می

نشان از صحت روایی پرسشنامه است.7/0آلفای کرونباخ بزرگتر از

243

Reliability

Scale: ALL VARIABLES

Last name: ……………………. First name: …………………Faculty of: Architecture and Urbanism Branch: Urban plannigUnder Supervision of: Dr. Sarrafi The date of graduation:1392/10/22The title of thesis: Planning for Upgrading of Quality of Life at the Sub-City Levels ; Case Study: District 10 in Tehran city.

244

Reliability Statistics

Cronbach's

AlphaN of Items

.71727

245

Abstract Quality of life (QOF) studies are attracting urban planners and policy makers because of their usefulness for formulating and implementing public policies and strategies and for evaluating and monitoring implemented public policies and strategies. QoL can be measured using subjective, objective indicators or by combining both. QoL research which is designed to facilitate urban planning and policy making should be measured using both subjective and objective indicators. Since This help's to identify the states of QoL.To measure QoL a mixed method of data collection and analysis is applied in this study. To examine different aspects of QoL , four domains from social, economic and physical dimensions of life were selected. These are access to urban facilities and services, social, housing and environment. The study is based on data from a household survey and some secondary data. 101 family head was interviewed through household survey with closed and open ended questions. The sample households were selected randomly. Using descriptive analysis and spatial analysis the level of subjective and objective QoL is measure at domains level. by combining the measured subjective and objective QoL at domains level, the states of QoL are identified for neighborhood of district 10 of Tehran city. In this study the level subjective QoL is good for seven neighborhoods. These neighborhoods are Haft chenar, Beryanak, Karoun jonobi, Salsabil jonobi, Zanjan jonobi, Karoun shomali and Salsabil shomali. The level objective QoL is suitable for four neighborhoods. These neighborhoods are Karoun jonobi, Salsabil jonobi, Karoun shomali and Salsabil shomali. By combining the subjective and objective Qol the states of QoL that are Wellbeing, Adaptation, Dissonance or Deprivation are identified for each neighborhoods of district 10. Where wellbeing and deprivation shows the match between the subjective and objective QoL; on the other hand adaptation and dissonance shows mismatch between the subjective and objective QoL. In this study the three states of QoL that are wellbeing, adaptation and deprivation are identified for neighborhoods of district 10 . the neighborhoods of district 10 that are in wellbeing with this domains(access to urban facilities and services, social, housing and environment) are neighborhood Karoun jonobi, Salsabil jonobi, Karoun shomali and Salsabil shomali. In this neighborhoods the subjective and objective QoL of residents is good with four domains. Residents of neighborhoods Shobeiri-jey, Soleimani-Teimori and Hashemi are experiencing deprivation. The neighborhoods that are in deprivation have bad subjective and objective QoL in domains. Residents of neighborhood Haft chenar, Beryanak, Zanjan jonobi are experiencing adaptation since they have good subjective QoL however their objective QoL is unsuitable. Such results suggest that the two measures do not always indicate the same level of QoL.In general, the findings of this study indicate that large scale study can hide the variability of QoL at small scales. The findings also reveal the importance of studying both subjective and objective QoL instead of any one of these separately.The outcomes of these studies may help local planners in improving and having a better understanding of the quality of life conditions of the population. Consequently they can better prioritize the problems that the community face as well as the most deprived areas.

Key words: Quality of life, Subjective quality of life, Objective quality of life, States of quality of

Shahid Beheshti University

Faculty of Architecture & Urbanism

Dept of Design & Urban Planning

A Dissertation Submitted in partial of the Requirements for the Master of

Science in Urban Planning

Planning for Upgrading of Quality of Life at the Sub-City Levels; Case Study: District 10 in Tehran city.

Supervisor:

Dr. Mozafar Sarafi

Advisor:

Dr. Farokh Moshiri

By.…………………… :

February 2014

download-thesis.com · web viewبرنامه ریزی ارتقاء کیفیت زندگی در...

Documents