itec projesİ: geleceĞİn derslİĞİnİ tasarlamak
TRANSCRIPT
4EğitimdeFATİHProjesiEğitimTeknolojileriZirvesi 05Aralık2015
KURULLAR
Onu
r Kur
ulu
Prof. Dr. Nabi AVCIMillÎ Eğitim Bakanı
Orhan ERDEMMillÎ Eğitim Bakan Yardımcısı
Doç. Dr. Yusuf TEKİNMüsteşar
Muhterem KURTMüsteşar Yardımcısı
Düz
enle
me
Kuru
lu Dinçer ATEŞ – Genel Müdür
Ahmet Onur AK – Bakan Danışmanı
Muhammed Sadık ARSLAN – Daire Başkanı
Harun ÇİÇEK – Daire Başkanı
Sedat AKÇAKOYUNLUOĞLU – Daire Başkanı
M. Hakan BÜCÜK – Daire Başkanı
Adem EYLENCE – Daire Başkanı
Dr. Yakup YÜKSEL – Daire Başkanı
R. Zafer TEKİN – Daire Başkanı
Bilim
Kur
ulu
Prof. Dr. Buket AKKOYUNLU Prof. Dr. Hafize KESER Prof. Dr. İlhan VARANK Prof. Dr. Kürşat ÇAĞILTAY Prof. Dr. Mukaddes ERDEM Prof. Dr. Nurettin ŞİMŞEK Prof. Dr. S. Sadi SEFEROĞLU Prof. Dr. Soner YILDIRIM Prof. Dr. Yasemin KOÇAK USLUEL Prof. Dr. Zahide YILDIRIM Doç. Dr. Abdullah TOGAY Yrd. Doç. Dr. Ertan ZEREYAK Yrd. Doç. Dr. Levent ÇELİK
Yürü
tme
Kuru
lu Hayrullah KOLAN – M. E. Uzman Yardımcısı
Ertan KOCABAŞ - Öğretmen
Dr. Cemalettin MADEN – Öğretmen
Şeyma Nur DÜNDAR – Öğretmen
Şule Öznur KÖŞKER - Öğretmen
Zehra SAYIN – Öğretmen
H. Güliz YAYLA – Öğretmen
Gülhan ESER – Öğretmen
Naran USLANOĞLU - Öğretmen
304EğitimdeFATİHProjesiEğitimTeknolojileriZirvesi 05Aralık2015
iTECPROJESİ:GELECEĞİNDERSLİĞİNİTASARLAMAK
ZehraSAYINiTECTeknikKoordinatörü,MEB‐YenilikveEğitimTeknolojileriGenelMüdürlüğü,
MehmetMUHARREMOĞLU
iTECUlusalKoordinatörü,MEB‐YenilikveEğitimTeknolojileriGenelMüdürlüğü,Ankara
ÖZET
Eğitimortamlarınıngeleceğinihtiyaçlarıdoğrultusundadönüşümlereihtiyaçduyduğubirdönemdeyiz.BuihtiyaçdoğrultusundaiTEC(ÖğrencileriKatılımcıBirderslikİçinYenilikçi Teknolojiler) Projesi, Avrupa çapındaki eğitim bakanlıkları, teknolojisağlayıcılarıvearaştırmakuruluşlarıgibi26ortağınkatkılarıylaAvrupaKomisyonutarafındanfinanseedilendörtyıllık(2011‐2014)biraraştırmavegeliştirmeprojesidir.iTEC,zorunlueğitimdeöğrenimveöğretimiçinteknolojininkullanımınıdönüştürmeyivegenişletmeyiamaçlamıştır.iTECkapsamında19Avrupaülkesinde2624derslikteyaklaşık50.000öğrenci ileeğitimaraçlarıvekaynaklarıkonulu5 fazdanoluşanbirpilot çalışma yapılmıştır ve Türkiye aktif olarak projede yer almıştır. iTEC Projesikapsamında üç temel ürün bulunmaktadır. Bunlar: dijital pedagoji geliştirmek içinsenaryo odaklı ölçeklenebilir bir tasarım süreci, GeleceğinDersliğiMateryal Seti veberaberindesağlananeğitimileGeleceğinDersliğiSenaryoları,ÖğrenmeAktivitelerive Öğrenme Hikâyelerinden oluşan geniş bir kütüphane. Bu çalışmada projeninürünlerivesonuçlarıhakkındagenelbirçerçevesunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Yenilikçi teknolojiler, eğitim tasarımı, öğrenme senaryoları,öğrenmeaktiviteleri,öğrenmehikâyeleri
1. GİRİŞ
BuçalışmaAvrupaBirliği7.ÇerçevekapsamındayapılmışolaniTEC:GeleceğinSınıflarınınTasarımıProjesininpedagojiksonuçlarınısunmaktadır.iTECbasitçesınıfiçindeteknolojinintanıtımıdeğilöğrenmeyeveöğretmeneodaklanmış,uzun‐dönemliöğrencimerkezli çözümler sunanbirmodeldir. iTECProjesi15EğitimBakanlığınınkatılımıileöğretmenleri,politikayapıcılarınıvepedagojiuzmanlarınıyenilikçiöğretimuygulamalarıgeliştirmeküzerebirarayagetirmiştir.Proje2011‐2014yıllarıarasında
305EğitimdeFATİHProjesiEğitimTeknolojileriZirvesi 05Aralık2015
Türkiyedâhil19Avrupaülkesinde2.624sınıftauygulanmıştır.Öğretmenlerinherbiriyenilikçigönüllüpilotöğretmenlerolarakkabuledilmiştirveherbirikendibranşlarınagöresınıflarında“öğrenmesenaryolarını”uygulamışlardır.
2. iTECPROJESİNİNBİLEŞENLERİ
2.1.YenilikKavramı
Pedagojikolarakyenilikkavramı iTECProjesininodağındayeralmaktadırveözellikleprojeninteknolojikyanıylailişkilidir.Dijitalçözümler;öğretmeveöğrenmedeyimlerindeki gerekli değişimler için bir katalizör olarak görülmekte ve akademikgereklilikler ileöğrenmeninkeyifli halegelmesi arasındabirdengeoluşturmak içinkullanılmaktadırlar.Buamaçlawebtabanlıaraçlarprojekapsamındakullanılmışvegeliştirilmiştir[1]. Araçlara ilişkin akademik çalışmalara bakıldığında genel olaraktasarım, uygulama ve başarılmış herhangi bir dönüşüm üzerine vurgu yapıldığıgörülmektedir.Yenilikkavramıiçinbuişlemlerivesonuçlarınıdeğerlendirmeküzereyapılan araştırmalara bakıldığında genelleme yapılması zor bir kavram olarakkarşımıza çıkmaktadır. West ve Altink [atıf Cros, 2] mevcut tanımların çeşitliliğiarasındaüçönemlinoktayavurguyapmaktadırlar.Biryenilik(basitçeneredekabuledildiği ile ilgilidir); bir uygulama bileşeni (sadece fikir olarak değil uygulama daolmasıgereklidir);birniyetingeliştirilmesi(kiyenilik ileşanseserideğişimlerveyabilinçlisabotajlarıarasındakiayrımyapılabilsin)veyeniliksüreciiçinbirreferansınolmasıdır.Postic(1986)busüreçlereatanananlamlarınayrıayrıelealınamayacağınıbelirtmektedir[3].
Yenilik ve destek, iTEC Projesi için iki önemli kavramdır ve eğitim alanındabirliktekullanılmaktadır[2].Destekkelimesiöncelikliolarakakademikbirkurumdanalınanbelirlibirtürdekidenetimvegözetimiifadeetmektedirvedesteköğretmelerarasındaki“samimiarabuluculuğu”sağlamaküzerinekurgulanmıştır.iTECProjesindeise destek, öncelikli tanımı içindeki kontrol unsuru ile çelişen bir yapıdadır.Öğrenenlerinkendilerinigerçekleştirmeveözerklikkapasiteleriüzerineodaklanmışbiröğretmen‐öğretmenveöğretmen‐öğrenciilişkisiformundadır.
2.2.iTECProjesininKaynakları
Eğitimde yenilikçi pedagojilerin oluşturulmasına yönelik iTEC Projesi ileGeleceğin Dersliği Senaryoları (dersliklerde yenilik anlatıları), yenilikçi dijitalpedagojilerkullananilgiçekiciÖğrenmeAktiviteleri(ayrıayrıaktiviteaçıklamaları)veilham veren Öğrenme Hikâyeleri (Öğrenme Faaliyeti örnekleri) geliştirilmiştir. Bukaynaklar,öğrenimveöğretimindijitalaraçlarkullanılaraknasıldahakişisel,orijinal
306EğitimdeFATİHProjesiEğitimTeknolojileriZirvesi 05Aralık2015
ve ilgi çekici hale getirilebileceği konusunda ayrıntılı örnekler sağlayaraköğretmenlerinyenilikleryapmalarınıdesteklemektedirler.
2.2.1.ÖğrenmeSenaryoları:iTECSenaryolarıöğrenmebağlamınınbirmodelöğrenme ortamı için belirlenmesidir. Senaryolar ile ayrıca öğretmenlere, derslerinidahailgiçekicikılmalarıvekolaylaştırmalarıiçinhangiyeniuygulamalarıvearaçlarıeğitimamaçlıkullanabileceklerikonusundailhamvermekamaçlanmıştır.Senaryolarayrıcaöğrenmeortamlarındakigörevlerveaktiviteleri(senaryodaneoluyor),çevreyi(senaryoneredegerçekleşiyor),diğerunsurlararasındakietkileşimleri(senaryodaneoluyor)vekaynaklar(senaryonundesteklenmesiiçingerekliolaneğilimler)gibifarklıunsurlarıbirarayagetirmektedirler.
Eğilimler, senaryolarıoluşturmak içinbireryapı taşıdırvemevcuteğilimleregöre 5. dönemde oluşturulan öğrenme senaryoları şunlardır: Sınava aktif hazırlık,uzmandan ışık öyküsü, dijital üreticiler, kazanan oyuncular, ev‐okul iletişimi, BİTyolculuğuöyküsü,okulumuzçevremizöyküsü,kişiselöğrenmearacıöyküsü,köktendeğişmişesneksınıföyküsü,yerelbölgejeoaraştırmasıöyküsüdür[4].
2.2.2.ÖğrenmeAktiviteleri:ITECÖğrenmeAktivitelerinamacıöğretmenlere,öğretmenlikuygulamalarıiçineyenilikilkesigetirerekdestekolmaktır.iTECÖğrenmeAktiviteleri bir ekip çalışması ürünüdür ve teknolojik araçların kullanımını vegeleneksel sınıf ortamlarının dışında çalışmayı içerir. Öğrenme Aktiviteleri,öğretmenler tarafından önerilen senaryolara dayanır. Böylece sınıf bağlamındayeniliğin kabulünü ve uygulanmasını kolaylaştırır. Bu Öğrenme Senaryoları dahasonra, eğitim sürecinin her kademesindeki katılımcılar tarafından ÖğrenmeAktiviteleriyle birleştirilmek üzere rafine edilip geliştirilmişlerdir. Hayal et, keşfet,haritala,konuodaklı işbirliğiyap,yap,sor, tekraryap,gösterveyansıtolmaküzeredokuzaktivitevardır.Buaktivitelerkısacaşuşekildeözetlenebilir:
1. Hayal Et aşamasında: Öğretmen, öğrenci gruplarınayorumlayabilecekleribirtasarımözetisunar.
2. Keşfet aşamasında: Öğrenci gruplarının gözlemleme, kıyaslamayapmalarıvekapsamlıverilereulaşmalarısağlanır.
3. Haritala aşamasında: Öğrenci grupları zihin haritalama tekniklerikullanarakbulgularınıanalizederler.
4. İşbirliği Yap aşamasında: Öğrenci gruplarının dijital web araçları ilekonuodaklıiletişimkurmalarısağlanır.
5. Yapaşamasında:Öğrencigruplarıpotansiyelmüfredatgereksinimleriniöğrenmeleriiçin,zihinlerindekalıcıolaraktutmalarınısağlayacak,biröğrenmemateryali(Oyun/Hikâye/Nesne)tasarımıçalışmasıyaparlar.
307EğitimdeFATİHProjesiEğitimTeknolojileriZirvesi 05Aralık2015
6. Soraşamasında:Öğrencigruplarıçalışmaürünlerinineksiklerinidiğeröğrenciler,uzmanlarveöğretmenlerdensoraraköğrenirler.
7. TekrarYapaşamasında:Öğrencigrupları,eksikliklerinitamamlamalarıveürünlerinigeliştirmelerisağlanır.
8. Yansıtaşamasında:Öğrencigruplarınınyaptıklarıçalışmalarınilerlemegünlüklerini görsel‐işitsel kayıtlarla ‐ öğrendiklerini gözden geçirme ‐anlatmalarısağlanır.
9. Göster aşamasında: Öğrenci gruplarının ürünlerinin tüm önemliadımlarınıiçerensunumlarınıinternet,sınıfveokulortamlarındapaylaşmalarısağlanır.
2.2.3.Öğrenme hikâyeleri: Öğrenme aktiviteleri öğrenme senaryolarındanilhamalır.Öğrenmeaktivitelerisınıftauygulanırvefarklıöğrencietkileşimlerinidahasomut olarak açıklanmak için kullanılırlar. Öğrenme hikâyeleri ise bütünsel biröğrenmedeneyimisağlamakiçin"birliktepaketlenmiş"aktivitelergrubudur.Öğrenmehikâyeleri, senaryodan türetilen yenilik ilkeleri ve öğrenme aktiviteleri tarafındansağlananeğitsel etkileşimbirimlerini içerendersplanlarıüretmek içinöğretmenlertarafındankullanılırlar.Dersplanlarıileöğretmenleröğrenmehedeflerini,bağlamıveuygulamayı sağlamaktadırlar. iTEC projesi 5. döneminde 3 temel öğrenme hikâyesioluşturulmuştur.Bunlar:‘Birhikâyeanlat,birnesneoluşturvebiroyunoluştur.’dur.
3. ARAŞTIRMASONUÇLARI
3.1.Yöntem
Projenindörtyılıboyuncaüstüsteörtüşenbeşdönem(D1‐D5)şeklindepilotuygulamalar yapılmıştır. Değerlendirme, iTEC sonuçlarının geliştirilmesinidesteklemekveiTECyaklaşımınınöğrenimveöğretimeetkisinideğerlendirmeküzeretasarlanmıştır.Bunedenle,özetleyicideğerlendirmeyerinenitelveritoplamadesteklibiçimlendirici değerlendirme gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulamaların çeşitliliğinedeniyleproje,öğrenciperformansıüzerindekietkininnicelölçümlerini sağlamayıhedeflemiştir. Öğretmenlerin ve öğrencilerin düzenli doldurdukları anketler iTECyaklaşımının etkisi ve gelecek potansiyeli hakkında bilgi sağlamıştır [5]. Derslikuygulamalarının vaka analizleri, derslerin gözlemlenmesini içermektedir veöğretmenlerin iddialarını gözlemlenen uygulamalarla karşılaştırma fırsatısunmaktadır.
(Eylül2011’denHaziran2014’ekadartoplanan)verikaynaklarışunlardır:
• 68uygulamavakaanalizi,• 1399öğretmenanketiyanıtları,
308EğitimdeFATİHProjesiEğitimTeknolojileriZirvesi 05Aralık2015
• 1488öğrencianketiyanıtları,• 19öğretmenodakgrubu,• 16ülkevakaanalizi.
Değerlendirme yaklaşımı hakkında daha fazla bilgi, kapsamlı değerlendirmeraporundabulunmaktadır[6].
3.2.Bulgular
Çalışma sonucunda üç temel soru altında 15 önemli bulgu elde edilmiştir.Aşağıdaki bulgular, iTEC yaklaşımı uygulamalarının öğrenciler üzerindeki etkisiniözetlemektedir.Derslikuygulamalarındaöğrencilergenelliklealtıhaftakadarsürenprojeler yapmışlardır. Bulgular anketlerden (öğretmen, s=1399; öğrenci, s=1488;s=örneklemdeki toplam sayı), ülke vaka analizlerinden (s=16), öğretmen odakgruplarından(s=19)vesonüçdönemdeyapılanuygulamavakaanalizlerinden(s=68)eldeedilmiştir.
Soru1:iTECYaklaşımıÖğrencileriveÖğrenimiNasılEtkiledi?
Bulgu1:Öğretmenler,iTECyaklaşımınınöğrencilerin21.yüzyılbecerilerini,özelliklebağımsızöğrenme,eleştireldüşünme,gerçekdünyadasorunçözmeveakılyürütme,iletişim ve işbirliği, yaratıcılık ve dijital okuryazarlığı geliştirdiğini gözlemlemiştir.Öğrencilerindebenzergörüşleriolmuştur.Öğretmenlerveöğrenciler,iTECÖğrenmeAktivitelerine katılmanın öğrencilerin aşağıdaki becerilerini geliştirdiği görüşünekatılmıştır:(Hemfikirolanöğretmenlerin(s=573‐594)veöğrencilerin(s=1444‐1488)yüzdesi, D4‐5.) Benzer şekilde, öğretmenler (s=595‐826, D1‐3) iTEC ÖğrenmeAktivitelerininöğrencilerinaşağıdakileriyapmasınısağladığıgörüşünekatılmıştır:
• Aktifvebağımsızöğrenmeyleuğraşma(%84);• Fikirleriniyenişekillerdeifadeetme(%89);• Birbirleriyleyenişekillerdeiletişimkurma(%85);• Öğretmenleriyleyenişekillerdeiletişimkurma(%81);• İşbirliğinidesteklemekiçindijitalaraçlarıkullanma(%91).
Öğrencilere(s=1293,D5)‘iTEC’ineniyiyanınınneolduğu’sorulduğundaensıkalınanyanıtlar, daha fazla teknoloji kullanımı (öğrencilerin%37’si) ve daha fazla işbirliği(öğrencilerin%24’ü)olmuştur.
Bulgu 2: Sınıfta öğrenci rolleri değişmiştir; akran değerlendirici ve öğretmen,öğretmen eğiticileri, kendi öğrenimlerinin eş tasarımcıları ve tasarımcı/üreticiolmuşlardır. Ankete katılan öğretmenlere göre iTEC’in pedagojilerinde yaptığı enönemlideğişiklik,öğrencirollerinindeğişmesiolmuştur(%24,s=586,D4‐5).Buayrıca16vakaanalizinindokuzundaönemlibirpedagojikyenilikolarakbelirtilmiştir.
309EğitimdeFATİHProjesiEğitimTeknolojileriZirvesi 05Aralık2015
Öğrencilerakranlarınıdeğerlendirmeyeveonlarageribildirimsağlamayakatılmıştır(21vakaanalizinden10’u,D4‐5).Öğrencilerakranlarıneğitilmesindegörevalmışvesınıfta ‘uzman’; gerçekten öğretmen ve yazar olarak hareket etmiştir (60 vakaanalizinden 15’i, D3‐4). Bazı durumlarda öğrenciler, özellikle teknoloji kullanımıkonusunda öğretmenleri destekleyerek öğretmen eğiticileri rolü görmüştür (10öğretmenodakgrubundan2’si,D4;21vakaanalizinden3’ü,D4‐5).Diğerdurumlardaöğrencileröğrenmedeneyimlerinineştasarlayıcılarıolmuşveöğretmenleriylebirlikteöğrenim ve değerlendirmeye yeni yaklaşımlar geliştirmiştir (10 öğretmen odakgrubundan2’si,D4;21vakaanalizinden4’ü,D4‐5).
Bulgu 3: iTEC yaklaşımıyla desteklenen sınıf faaliyetlerine katılım öğrencilerinmotivasyonunuolumluetkilemiştir.Dijitalpedagojiyleilgilidiğeraraştırmalarlaortakşekilde, öğrenci motivasyonu üzerindeki olumlu etki verilerden çıkan en güçlüfikirlerden biri olmuştur. Öğretmenler ve öğrenciler, iTEC Öğrenme Faaliyetlerinekatılmanınöğrencilerinaşağıdakibecerileriniolumluetkilediğigörüşünekatılmıştır.
Bulgu4: iTECyaklaşımıhemöğretmenler(ölçme‐değerlendirmesonuçlarınadayalıolarak) hem öğrenciler tarafından algılanan şekilde öğrencilerin başarı düzeyleriniyükseltmiştir.Öğretmenlerin%67’si(s=1399,D1‐5),ölçme‐değerlendirmeverileri(veayrıca68vakaanalizinden27’si,D3‐5;10öğretmenodakgrubundan5’i,C4)ileortayakonulan şekilde iTEC sürecinin öğrencilerin derslerdeki başarısını arttırdığınakatılmıştır.Öğretmenlerebununnedenisorulmuşvealınan232yanıtarasındaensıkbelirtilennedenlerartanöğrencimotivasyonu(%31);artanişbirliği (%13)veartanteknoloji kullanımı (%10) olmuştur. Ayrıca öğrencilerin %80’i (s=1444, D5) iTECvasıtasıyla edindikleri bilgi ve becerilerin, ölçme‐değerlendirmelerde daha iyiperformansgöstermelerineyardımcıolacağınıbelirtmiştir.
Soru2:iTECYaklaşımıÖğretmenleriveÖğretimiNasılEtkiledi?
Bulgu5:GeleceğinDersliğisenaryogeliştirmesürecipolitikayapıcılar,öğretmenlervepaydaşlar tarafından yenilikçi olarak görülmüştür ancak daha fazla çalışmagerekmektedir. Senaryo geliştirmenin amacı, öğretmenlere proaktif ‘değişimtemsilcileri’ olma ilhamı vermektir. Senaryo geliştirme süreci geniş bir dizi paydaşıilgilendirmektedir; toplum ve teknolojideki mevcut eğilimleri göz önündebulundurmaktadır;senaryolarıbelgelemekiçinbirşablonsağlamaktadırvebunlardanenetkinolanıyaygınlaştırmakiçinbirseçimsürecisunmaktadır.
310EğitimdeFATİHProjesiEğitimTeknolojileriZirvesi 05Aralık2015
GeleceğinDersliğiOlgunlukModelinin ilkversiyonu(‘YenilikçilikOlgunlukMatrisi’),yenilikçiliğinbeşaşamasıvebeşboyutuolan;sonuçlar,pedagoji,öğrencirolü,yönetimvedestekleyiciteknolojiiçinbirkendikendinegözdengeçirmeçerçevesisağlamıştır.Teknolojientegrasyonunugözdengeçirmekvesenaryolarıdeğerlendirmekamacıylageliştirilmiştir.
Bulgu 6: Öğretmenler ve koordinatörler, Öğrenme Aktivitesi geliştirme sürecininderslikte yenilikçi dijital pedagojileri geliştirme potansiyeli bulunduğu ancak dahafazla çalışma gerektiği değerlendirmesinde bulunmuştur. Öğrenme Aktivitesigeliştirme süreci bir dizi senaryo ile başlamaktadır. Öğretmenler ve diğerleriyleyapılanişbirliğiatölyeçalışmalarıvasıtasıylasüreç:
• Senaryouygulamaylailgilizorluklarıvefırsatlarıbelirlemektedir;• Zorlukları yönetmek ve uygulamayı desteklemek amacıyla uygun
kaynaklar (araçlar, hizmetler, içerik, insanlar ve etkinlikler)belirlemektedir;
• OrtayaçıkanÖğrenmeaktivitelerinibelgelemektedir.
Öğrenme Aktivitesi geliştirme kaynakları, büyük çoğunluğu öğretmen olan400’den fazla katılımcıyla ulusal atölye çalışmalarında pilot uygulama olarakkullanılmıştır.Buatölyeçalışmalarınakatılanazsayıda(s=15)öğretmeninsağladığıgeri bildirim, Öğrenme Aktivitesi sürecinin derslikte yenilikçi ve yaratıcı eğitimuygulamaları geliştirme potansiyeline sahip olduğunu göstermiştir. Öğretmenlerpozitif yaklaşmış; atölye çalışmasına [9] ve sürece [8] katılmaktan; uygulamalarınıfarklıdüşünmefırsatınasahipolduklarından[8];yaratıcıolduklarından[6];öğrenimitasarlamakiçinbaşkalarıyla(diğerokullardankişilerdahil)işbirliğiyaptıklarından[6]dolayı mutlu olmuştur. Atölye çalışması uygulayıcılarının (s=8) iyi işe yaradığınıdüşündüğü boyutlar deneyimleri paylaşmak ve gruplar halinde çalışmak [6] veinsanlarızorluklarhakkındadüşünmeyeteşviketmek[11]olmuştur.
Bulgu 7: Öğretmenler, iTEC yaklaşımının pedagojilerini ve dijital yetkinliklerinigeliştirdiğini düşünmüştür. iTEC Öğrenme Aktivitelerini uygulamak öğretmenlerinaşağıdakibilgivebecerilerinigeliştirmesinisağlamıştır:DerslikteÖğrenmeHikâyeleriuygulamak,öğretmenleriyenilikyapmayavedenemeyeteşviketmiştir(D3‐5:68vakaanalizinden21’si;D4:10öğretmenodakgrubundan4’ü).Bubulgu,öğrencilerdedeyankı bulmuştur: %88’i (s=1488) öğrencilerin öğrenimine yardımcı olmak içinöğretmenlerininfarklıyöntemlerkullandığınakatılmıştır.Öğretmenlerden(D4‐5:s=583)öncesinekıyaslabirÖğrenmeHikâyesiuygularkenpedagojilerininnekadarfarklıolduğunu değerlendirmeleri istenmiş ve %28’i pedagojilerinin önemli ölçüdedeğiştiğinibelirtmiştir.
311EğitimdeFATİHProjesiEğitimTeknolojileriZirvesi 05Aralık2015
Bulgu8:Öğretmenlerpedagojikuygulamalarıkonusundadahaisteklihalegelmiştir.iTEC Öğrenme aktivitelerini uygulamak öğretmenler açısından aşağıdakilerietkilemiştir:(Hemfikir olan öğretmenlerin yüzdesi (s=826), D1‐3.) Nitel bulgularöğretmen anketi verilerini desteklemiştir: öğretmenler kendi motivasyonlarınınarttığını bildirmiştir (D3‐4: 60 vaka analizinden 12’si; D4: 10 öğretmen odakgrubundan5’i).
Bulgu9:Öğretmenlerteknolojiyidahasıkkullandıklarınıbelirtmiştir;araştırmaveyasunumlarla sınırlanmak yerine tüm öğrenim sürecine sistematik olarakbütünleştirilmiştir. Öğretmenlerin, öğrenci araştırma veya sunum faaliyetlerinidesteklemek için teknolojiyi zatenkullanmış olmasına rağmen, iTECvasıtasıyla çokdaha fazla uygulamada kullanmaya başlamıştır: öğrencilerle etkileşim ve iletişimkurma,takımçalışmasınıkolaylaştırmak,tasarımveüretimgörevlerinidesteklemek,çalışmalarveçalışanlarınkendikendineakılyürütmesiniteşviketmek.
Öğretmenlerden(s=583,D4‐5)öncesinekıyaslaÖğrenmeHikâyesiuygularkenteknoloji kullanımlarının ne kadar farklı olduğunu değerlendirmeleri istenmiştir.%30’u önemli ölçüde değiştiğini belirtmiştir. %86’sı (D4‐5: s=585) bir ÖğrenmeHikâyesiuygularkenenyaygınolarakyenidijitalaraçlarınkullanımındandolayı(%29)teknolojikullanımlarınındeğiştiğinibelirtmiştir.Anketekatılanöğretmenlerin%60’ı(D1‐D3, D5: s=1047) daha önce kullanmadıkları dijital araçları/hizmetlerikullandıklarınıbelirtmiştir.
Bulgu10:Öğretmenlerdahaöncekullanmadıklarıdijitalaraçlarlatanışmıştır;bazılarıdiğerlerinegöredahaolumlukarşılanmıştır.AyrıcaiTECProjesi,öğrenimveöğretimi,tasarımsürecini,üretkenliğiveağkurmayıdesteklemekamacıylabirdiziprototiparaçortaya çıkarmıştır. Değerlendirme, pilot uygulamalarıyla toplanan kullanıcıperspektifine odaklanmaktadır. iTEC prototip araçlarının araştırılması vegeliştirilmesiyleilgilikapsamlıbirrapordamevcuttur[8].
Bulgu11:Öğretmenlerhemokullarındahemdeokullarıdışındadahafazla işbirliğiyapmıştır ve çevrimiçi topluluklar bu süreci kolaylaştırmıştır. ITEC yaklaşımı,öğretmenler arasında işbirliğinin artmasını sağlamıştır (D3‐5: 68 vaka analizinden15’i;D4:10öğretmenodakgrubundan4’ü;16ülkevakaanalizinden3’ü).Eğitimvedestek,özellikleyüzyüzetoplantıları,diğeröğretmenlerleağkurmayı,araçlarlapratikdeneyim fırsatlarını, çevrimiçi tartışma forumlarını, web seminerlerini ve eğitimvideolarını beğenen öğretmenler tarafından olumlu bulunmuştur. Ülke çevrimiçitopluluklarınınkullanımı4.dönemdedeğerlendirilmiştir.
312EğitimdeFATİHProjesiEğitimTeknolojileriZirvesi 05Aralık2015
Çevrimiçi toplulukların kullanım şeklinin farklılık göstermesine karşın bunlar enyaygın olarak fikirleri ve iyi uygulama örneklerini paylaşmak için kullanılmıştır.Çevrimiçitopluluktaişbirliğiylesorunçözmedeuygulanmıştırancakbudahaseyrekbirfaaliyettir(özelliklebuamacayöneliktopluluklarhariç).
Soru3:iTECYaklaşımınınOkullardaSistemGenelindeBenimsenmePotansiyeliNedir?
Bulgu12:Eğitim sistemlerinde iTEC yaklaşımınadair farkındalıkbüyümektedir veyaygın bir şekilde kavrandığının işaretleri mevcuttur. Proje sırasında zorunlu okulsistemlerindeki etkiye dair bulgular artmıştır. 5. dönemde on öğretmendendokuzu(D5: s=244) iTEC yaklaşımını yeniden kullanmayı düşündüklerini (%91) ve diğeröğretmenleredetavsiyeedeceklerini(%92)belirtmiştir.Öğretmenlerin%81’i(s=244)iTEC yaklaşımının kendi rutin uygulamalarının bir parçası olabileceğinidüşünmektedir. Ayrıca öğretmenlerin yarısı (%52) iTEC yaklaşımının okullarındakidiğer öğretmenlerin rutin uygulamalarının bir parçası olabileceği belirtmiştir. Ülkedüzeyindeyaygınlaşmakonusunaözellikletemkinliyaklaşmışlardırveyalnızca%43’üiTEC yaklaşımının ülkelerindeki öğretmenlerin çoğunun rutin uygulamasının birparçasıolabileceğifikrinekatılmıştır.
Bulgu 13: Senaryo yönlendirmeli tasarım süreci, süreç düzgün planlandığı süreceyenilikçiliğin yaygınlaşmasını destekleyebilir. Politika yapıcılar, iTEC’in senaryoyönlendirmeli tasarım sürecinin politika yapmayla ilişkili olarak iTEC Projesininönemli bir sonucu olacağını ve profesyonel gelişim yoluyla dijital pedagojininyaygınlaşmasını desteklemepotansiyeli bulunduğunudüşünmektedir (16ülke vakaanalizinden7’si).
ÖğrenmeAktivitesigeliştirmesürecipotansiyelolaraköğretmeneğitimindeveprofesyonelgelişimde(4ülkekoordinatörü)vesınıföğretmenlerinidesteklemede(3ülkekoordinatörü),okuldüzeyindedeğişimde(3ülkekoordinatörü)veulusaldüzeydedeğişimde (1 ülke koordinatörü) kullanılabilir. Yeni Öğrenme Aktiviteleritasarlamakta/mevcut olanları uyarlamakta kullanılabilir (5 ülke koordinatörü)ve/veyaiTECyaklaşımınındiğerbölümleriyleentegreedilebilir(4ülkekoordinatörü).Yukarıda belirtildiği gibi (Bulgu 5 ve 6), süreçte bazı iyileştirmelerin yapılmasıgereklidir.
313EğitimdeFATİHProjesiEğitimTeknolojileriZirvesi 05Aralık2015
Bulgu14:Senaryolar,ÖğrenmeÖyküleriveÖğrenmeAktivitelerikütüphanesipolitikayapıcılar ve öğretmenler tarafından iTEC’in sistem çapında derslik yeniliğinidestekleyenönemlibirürünüolarakgörülmektedir.
Öğretmenler, Öğrenme Hikâyeleri ve Öğrenme Aktiviteleri kütüphanesininsınıfta hem pedagojik hem de teknolojik yeniliğe yol açma potansiyeli olduğunudüşünmektedir (D1‐D3: %97, s=826; D4‐D5: pedagojik ‐ %89, teknolojik – %88,s=573). Politika yapıcılar, kaynak kütüphanesinin etkili bir yapı sunduğunu; gözkorkutmayacak derecede yeterince yenilikçi olduğunu ve öğretmenlerin kolaylıklakullanabileceğini belirtmiştir (16 ülke vaka analizinin 8’i). Ayrıca, ÖğrenmeAktivitelerinin yeni yaklaşımlara somut örnekler sağladığı, yenilikçiliği ve esnekliğivurguladığı ve öğretmenleri öğrenim tasarımcısı olmaya teşvik ettiği için değerliolduğunubelirtmişlerdir(16ülkevakaanalizinin8’i).Öğretmenlerin%85’i (D1‐D4:s=1153), pilot uygulamasını yaptıkları Öğrenme Hikâyelerini yeniden kullanacağınısöylerken%86’sıÖğrenmeHikâyelerinitavsiyeedeceğinisöylemiştir.
Bulgu15:iTEC’inülkepolitikalarıvestratejileriyleyakındanuyumsağladığıülkelerde,iTEC yaklaşımı benimsenebilir ve gelecekteki uygulamaları etkileyebilir. Projeninüçüncüyılınınortasındayapılanülkevakaanalizleri,kısmeniTEC’inBTstratejisivepolitikageliştirmeüzerindeki etkisineodaklandı.Katılanülkelerin çoğundayayılmagerçekleşmeyebaşlarken,yedisiseminerler,atölyeçalışmalarıveforumlaryaptığınıvebeşidekonferanslaryaptığınıbelirtmiştir.
Norveç’teiTECetkisinigöstermeyebaşlamışveresmidevletistişarebelgelerindeatıftabulunulmuşturveAvusturya,Belçika(Flaman),Estonya,FinlandiyaveFransa’daiTECprojesininmevcutpolitikayönelimiyleuyumluolduğuvedolayısıylagelecekteetkiliolabileceğibelirtilmiştir.Projeninsonunda,ikiülkedahaiTEC’inyakınzamandayapılanulusalstratejigeliştirmesinegüçlübiretkisiolduğunubelirtmiştir(Macaristan,İtalya).
4. SONUÇVEÖNERİLER
Yukarıdasunulandeğerlendirmebulgularıözeti,iTECyaklaşımınınöğrencilerve öğretmenler üzerinde önemli etkileri olduğunu göstermektedir ve projesonuçlarındantamamenyararlanılmasıhalindesistemgenelindedeğişimpotansiyelibulunduğunu iTEC geleceğin eğitim sistemini ve pedagojisini, ülkemiz ihtiyaçlarıdoğrultusundaoluşturmamıziçinbirfırsatolarakgörülebilir.BuamaçdoğrultusundaYeğitek’inkoordinatörlüğündeülkemizdebranştanvesınıfdüzeyindenbağımsız(K12)2000’den fazla pilot öğretmen iTEC Öğrenme Aktiviteleri ve Öğrenme Hikâyelerinisınıflarındauygulamıştır.Gerekyüzyüzeeğitimlerlegerekçevrimiçiiletişimağlarıylagerekse ulusal ve uluslararası iTEC siteleriyle öğretmenler devamlı olarak sınıf içi
314EğitimdeFATİHProjesiEğitimTeknolojileriZirvesi 05Aralık2015
uygulamalarındadesteklenmektedir.AyrıcaiTECpedagojisininyaygınlaştırılmasıiçinMilli EğitimBakanlığı,ÖğretmenYetiştirmeGenelMüdürlüğüyleberaber ‘EğitimdeYeniYaklaşımlar’adlıHizmetçiEğitim(HİE)çerçeveprogramıoluşturulmuştur.2015yılındayapılmasıplanlananeğitmeneğitimleriileiTECyaklaşımınınyaygınlaştırılmasıyereldüzeydekigönüllüöğretmenlerilegerçekleştirilecektir.
Dahaayrıntılıbilgiveprojenindevamıhakkındabilgialmakiçinwww.itecturkey.org.trsitesitakipedilebilir.
KAYNAKÇA
[1]ITECaraçları,“iTECResources”,[Çevrim‐içi:http://itec.eun.org/],(2015).[2] CROS, Françoise. "Accompagner les enseignants innovateurs: une injonction ?"(Supportinginnovativeteachers:adirective?),Rechercheetformation,no.62,pp.39‐50(2009)[3] POSTICMarcel. De quelques problèmesméthodologiques posés par le suivi del'innovation(Concerningseveralmethodologicalproblemsposedbythemonitoringofinnovation).LesSciencesdel'Éducation,no3,p.3‐25(1986)[4]ITECsenaryoları,aktivitelerivehikâyeleri.(n.d.).SonErişimtarihiKasım26,2014,Site:http://itecturkey.org.tr/[5] Dillenbourg, P., & Jermann, P. ‘Technology for classroom orchestration’. In M.KhineI(Ed.),TheNewScienceofLearning:Computers,CognitionandCollaborationinEducation(pp.525–552).Berlin,Germany:Springer.(2010)[6]Lewin,C.,&McNicol, S. Creating theFutureClassroom:Evidence from the iTECproject.(2014).[7]Home‐FCL.“FutureClassroomLab”,[Çevrim‐içi:http://fcl.eun.org/],(2015).[8] CPDLab Project, “CPDLab course materials”, [Çevrim‐içi:http://cpdlab.eun.org/course‐materials],(2015).[9] Griffiths, D., et al. (2014). D8.4 Final Report on Technical Innovation in iTEC.http://itec.eun.org/web/guest/deliverables[10] Ellis, W. (2014). D11.5.4 iTEC Exploitation Plan.http://itec.eun.org/web/guest/deliverables[11]Rogers,E.M.(1995).DiffusionofInnovations.4thEdition.NewYork:FreePress