سيرتحول تهيه طرحهاي توسعه شهري در جهان و ايران

24
ران ي و ا هان ج در ري ه ش وسعه ت هاي ج ر ط ه ي ه ت ول ح ت ر سي ان مدي حا ا. رض ر كي د[ 1 ] ده ي ك7 چ ن ي ه در ا; < ف ر گ ام < ت ا اي< ه لاش ي ي ل و ت< س ي. ن . ودار< خر ي ادي < ي. ر ت م د < ق. ار ي. ورر< م وم ا< ف م ا < ي ران < ي و ا ان< ه ج در ري ه < ش عه< وس ت اي< ه ه< ام. ري ي ن ي دو < ه و ي < ي ه ت اي< ه مه < ش7 چ ر س ن ليه او< ك ت< س وده ا < ت ي. نا< نه ا گا تa ن و ك< س ه < ب ي ه م دi ن اي ي< س در را ي ع< ت ه <ه ب< ك ي نا< ه لاش ي ن ي ي< تردد،< گ ي م. ار < ه ي ي < س. گد اي< ه ان< م. ه ر <وص ب< خ.ص. ت س وده ا ن م ه .را ف وسعه را ت امه. ري ي ن ي دو ي وان ت ي م مده ع دي. ي ن م ي س ق ت~ ك در ن4 رد. م شر ي هان ج در ري ه ش وسعه ت رح هاي ط ول ح ت ر سي راي ي رار ي. له ر رچ م سال هاي( ت ت له رچ م1800 ا ي1900 ود. س ي م ه اراب دان. روي ه ش لات ك ش م ع. ف ر راي ي ري ه ش رمان ده ا اي ري گي ل ك ش) لادي ي م سال هاي( له دوم رچ م1900 ت ي ا. غ ل1950 رات< ك. ف ت ن ي ي ت، دن. ي ل س و ن ار7 ردام، ي سي م ا ون7 ح م ه ي ن ا7 اروي رهاي ه ش راي ي وسعه ت رح ط ه ي ه ت ا ي) لادي ي م د. ي ا ي م ود خ ه و ب ي. ر ي امه ر. ري ير ي ي. ن ت ي م سال هاي( وم س له رچ م1950 ا ي1970 . ري ه ش ي گ د. ي. ر ي م ك ردهاي دا. اي ي س ه ا ه ب وج ت و ن ي ور ا ش. مي ن ي دو و ي ري گي ل ك ش) ( هارم7 ج له رچ م1970 . ري ه ش وسعه ت ي. ر ي امه ر. ري ي در د دي چ هاي رش گ. ي اد ج ت و ا رها ه ش دي ي ل ر كا ي. غ هاي ه ي. ن چ ه ه ب وج ت) غد ت ه ب ي كل دي. ي ن ه ق ب ط~ ك در ن ران ي در ا ري ه ش وسعه ت رح هاي ط غات ل ول مطا ح ت ر سي ي سرر ي3 د:. ي ك ي م ان „ي ن رار ي. ر ي. خ ت ار ع ي ط ق م

Upload: independent

Post on 24-Jan-2023

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

هان� و اي��ران� هري� در ج�� وس�عه ش�� ه ط�رج�هاي� ت�� هي� حول ت�� سي�رت#�

 

ان�         ااح�مدي#� [1] دك�ي�ررض�.

ده كي� چ�7

ن�     ه در اي�� ي>>; ام گ�رف�. ج>>� اي� ات�. لاش� ه>>� س>>ت� ولي� ي�� ي� ودار ن�. ادي� ي��رخ>>�. ي>>#� دم�ت� ر. ي� ار. ق>>�� ه>>وم ام>>رور. ا م�ف. ران� ي>>�� ه>>ان� و اي>>�� هري� در ج�� عه ش>>�� وس>>� اي� ت�� ام>>ه ه>>� ن� ي��ري�. �Tي دو ه و ي>>�� هي>>� ت��

اي� مه ه>>� ش>>� ن� سرچ�7 ه اول�ي� ت� ك>>� وده اس>>� .ي� ت>>�� س>>ان# گاه ان�. ت� aكون� ه س>>� م دهي� ب>>�� iظ اي� ن�. ي� وع�ي� در راس>>� ه ت>>�. ه ب>>�� ي� ك>>� ن#� ا لاش� ه>>� ن� ي�� ي� س>>ي� خ. ردد، ت�. ار. مي� گ>>� ه ي>>�� ي� س>>�� اي� گ�د. ان� ه>>� م>>� ه ر. ص>>وص ب>>�� خ�.

. موده اس�ت� .راه�م ن�. وس�عه را ف� امه ت�� ن� ي��ري�. �Tي دو ي��

وان� دي� ع�مده مي� ت�� ي. م ن�� سي� ق� مرد.4در ن��ك~ ت�� هان� ي��رش�� هري� در ج�� وس�عه ش�� حول ط�رح ه�اي� ت�� ر ت�� ي�Tر را ي��راي� سي� مرچ�له ر.

ست� )س�ال ه�اي� خ. ا 1800مرچ�له ت�. ود.1900 ي�� ه مي� س�� دان� اراب�� هروي�. كلات� ش�� ع م�ش� هري� ي��راي� رف�. رم�ان� ش�� ده ا� كل گ�ي�ري� اي�� ( ش�� لادي� م�ي�

اي��ت� 1900مرچ�له دوم )س�ال ه�اي� ك>>رات�1950 ل�غ. ف. ن� ت�� ي� سي� خ. ، ت�. دن� ارن��س و ل�ي. م�سي�ردام، ي�7 ون� ا� ي� ه�مح7 ان#� هره�اي� اروي�7 وس�عه ي��راي� ش�� ه ط�رح ت�� هي� ا ت�� ( ي�� لادي� م�ي�د. ي�� ود مي� ا� ه وخ�� ي� ب�� ي�Tر. امه ر ي� ي��ر ي��ري�. ن. ت� م�ي�

ا 1950مرچ�له س�وم )س�ال ه�اي� .1970 ي�� هري� دگ�ي� ش�� ي�. دارده�اي� ك�مي� ر. اي�. ه اس�ي� ه ب�� وج� ن� وت�� �Tي ور ا� ش� ن� م�ي. �Tي دو كل گ�ي�ري� و ي�� ( ش��

هارم ) .1970مرچ�له ج�7 هري� وس�عه ش�� ي� ت�� ي�Tر. امه ر د در ي��ري�. دي#� گرش� ه�اي� چ�� اد ي�. ج� هره�ا و ات�� دي� ش�� ر ك�ال�ي� ي� ه ه�اي� غ. ي� ن. ه چ�� ه ب�� وج� غد( ت�� ه ت�� ب��

دي� ك�لي�   ي. ه ن�� ق� ك~ ط�ب� هري� در اي��ران� در ن�� وس�عه ش�� حول م�طال�غات� ط�رح ه�اي� ت�� د:3ي��ررسي� سي�رت#� ان� مي� ك�ي. ي� ي�Tر را ن�¹ ي� ر. خ. �Tت ار طع ي�� م�ق�

ور ات�7 دي� س�� ن. د ـ چ�� ي� مس� ت� ح�� خ. ل ـ ت�� ي� ت¹ ن�. ار. غ. ون� چ�7 م ه�مح7 ي� iكوه و ع�ظ اس�� موغه ه�اي� ي�� كل گ�ي�ري� م�ج� ا ش�� ان� ي�� اس�ي� ل ار. اس�لام و دوران� ي�� ي� و .... مرچ�له اول: ف��

هره�اي� اد ش>�� ج>� ا و ات�� اره>� ار. د ي�� كوه در م�س>اچ�� اس>�� لامي� و م�عم>اري� ي�� ا گ�س>ي�رش� ه>ي.ر دوران� اس>� ي� ي>�� ن. ت� س� هرن�. ق� ش�� ت� روت�. روط�ي� ا م�ش� غد ار. اس�لام ي�� مرچ�له دوم: ت��هان� و... ارا، اص�ف. ج. د، ت�� ن. ل ش�مرف�� ق� م�ي� ي�7رروت�.

ان� اي>�� ي� ي�ري� چ�. كل گ>� ا ش>�� هره�ا ي>�� ي� ش>�� ن#� ا ض>. ار ق�� ن� اچ�. ر س>� ي� Î<ي غ. ور و ت�� هره�اي� گ>� ه ش>�� ل ب>�� ي>� وم�ت¹ ا ورود ات�� وم: دوران� م�غاص>ر، ي>�� ن� مرچ�ل>ه س>� ه اول�ي� هي>� ض. و ت�� اي� ع>�رن�� ه>�هري� ار. دهه وس�عه ش�� غد.1340ط�رح ه�اي� ت�� ه ت�� مسي� ب�� ش��

 

دي� گ�ان� ك�لي� وار�

هره�ا، ي� ش�� ن#� ا ض. ار ق�. ن� ر س�اچ�. ي� Îي غ. ، ت�� .ي� سان# گاه> ان�. ت� aس�كون� ، هان� هري� در ج�� وس�عه ش��  ت��

  

دمه م�ف�

ك~ ار.     �T<ن ا ه�ر ه ي>�� ن� اس>�ت� ك>� ت� ا� عي� س>ت� و واف�� ي� وردار ن�. ادي� ي��رخ>�. ي>#� دم�ت� ر. ن� ار. ق>�� �ي� ا� Tن عه ا� وس>� ل>ف. ت�� ن� غ>اد م�خ. هر و ي��ررس>ي� ات�� راي� ش>�� ه ط>�رح ي>�� هي� صوص ت�� كر در خ�. ف. ت��ود، ان��سه س�� صوص م�ف� ن� خ�. ه در اي�� ي; ام گ�رف�. ج� دي� ه�اي� ات�. ي. م ن�� سي� ق� ض مي� گ�ردد[2]ت�� خ. داك�ي�ر دو[3] م�ش� هري� چ>� رح ش>�� ه ط>>� هي>>� ك>ر و ت�� ف. صور ي��راي� ت�� ان��ل ن�� م�ان� ق�� ك�ه م�دت� ر.

ا در صوض>� وردار اس>�ت� و خ�. اهي� ي��رخ>�. گر ار. ع�م>>ر ك�وي>#� �Tي ي� ع�لوم د ه ي��رخ. ت� ب�� سي� ي� ن�. هرس�ار. ن� ش�� اي��راي�� ي. ود. ن�� ام�ل مي� س�� غد را س�� ه ت�� ده�م ب�� ور. �رن� ت�. ل ف� �رن� اس�ت� ك�ه ار. اوان�� ف�

ا ي>>. . ن�� ت� ده اس>>� ن� ع�لم س�� هاي>� اس�اسي� اي�� ات�. ي� ت. ي� ن�� ده ي��رخ. ي. aا دگ�رگ�ون� ك�ت عض. وده اس�ت� ك�ه ت�� ه ت�� �ي� م�واج� ن# ا وس�اي�. ا ت�. ر. ي�� ي� ر ب�. ي� ه در ط�ول دو س�ده اج. ي; ام گ�رف�. ج� حولات� ات�. ان� ت�� �æي ر ج��

�رن� ك~ ف>� ي�Tت� ن>�� �ر روع و ف>� ي� س>� ردار. ل ي>�7 ي>� خ. ي� و ت�� ران#� ل گ>� ده ا� ا اي>�� ضادي� و ي>�� ت; ، اف�� ت�ماع�ي� اچ�ت� اچ�� ي� صرف. در ي��ات� م�ي� ه ي�7ردار. �ìب ر iظ ي� ار. ن�. هرس�ار. ه، ش�� ق� ن� س�ات�� ه ه�مي� ب��) گران� �Tي ست� گ�ودن� و د ي� ان�� ان� ي�� ، ر� ول ورن� ه، ر� ورب�� ارل ف. ، س�� ن� ات� راي��رت� اوي�� �æي ر iظ ا ن�. ده�م ي�� ور. �رن� ت�. د. )اوان��ل ف� اي�� داوم مي� ي�� كر ي�� ف. وه ت�� ي� ن� س�� ا اي�� [4]ي��

ده> ك�لي�     اع>� ر. ار. ق�� ي� ن� ب>�. عه ا� وس>� هري� و ت�� ك>رات� ط>�رح ش>�� ف. ر ع�ل>وم، ت�� اك�م ي>�� ي� چ>� �ðن ر ج>� ي� ت�� ران#� ات� گ>� ي>� ون#�سم و ان#� ي� ن#� ور. ي� ي��ر ت�7 ن. كرات� ع�ملي� م�ت� ف. م و رواح� ت�� سي� Îي �رن� ن�¹ روع ف� ا س� ي��ل ه م�س>>ان�� ه ب>>�� وج>>� ردد و ت�� ل مي� گ>>� دن#� ي>>� ي� ن�� �óن ر. ي� و ج>>�� ن. وارد ع�ن>>� ه م>>� اع�ي� و ك�لي� ب>>�� ي�ر. a#<<ل اب اره ار. م�س>>ان�� كي>>� هري� ي�� اچ�ت� ش>>�� ك>>ر م�ي>>� ف. وه�هاي� ت�� ي� ل س>>�� ن� دل�ي>>� ه ه�مي� د و ب>>�� ت� مي� ك�ي>>. عي� ب� ن��

دان� و ل، م�ي� ف� ، ح�مل و ت�. ت� هداس�� ون� ت�� مره ه�مح7 ن� ع�مومي� و رور. ه راي>��رت� اوي�� �ì<ب ر iظ ام م�س>كن� )ن�. i<ط دي� ن�. ي>. ه ن�� ق>� ون� ط�ب� ل ك�لي� ه�مح>7 ه م�س>ان�� ود را ب>�� اي� خ>�. هري� چ�� .رم ش�� ف�ه [5](1771-1858 ورب>>>�� ارل ف. ه س>>>�� �ì<<<ب ر iظ س>>>ي�ر )ن�. الان�. ي�راك�ي� ق�. ام�ع>>>ه اس>>>� ودن� [6](1772-1838 چ�� س>>>ت� گ>>>� ي� ان�� ان� ي�� ه ر� �ì<<<ب ر iظ م>>>اع�ي� )ن�. ت� ص>>>ر اچ�� رح ق�� -1819 و ط>>>� مي� ده�د.[7]( 1888

ه>>وم      ا م�ف. ا ي>>�� دس>>ي� ع�م>>دي�� ه م�هي. دن� ع�رض>>. ي� درCivil وارد س>>�� ق� ر ع�مب� ي� Î<<ي غ. ، ت�� ت� ان� اس>>� ي>>� ل ن�¹ ان>>�� ي� ق�� ار. ت�مان� س>>� اچ�. ت� ع�م>>ران� و س>>� اه�ي� ا م>>� ا ي>>�� ه ع�موم>>� ي� ك>>� ار. هرس>>� در ش��ن� ه ه�مي� د. ب>>�� اي>>�� ر ي�� ي� Î<<ي غ. م>>ره ت�� ات� رور. عي>>� ه واف�� لات� ب>>�� ي� خ. د و ار. ت�� دا ك�ي>>. ي>>� ýي� ن� ن. م�ت>>� گ>>اهي>� ر. اي�� ا چ�� ي>>� ه م�اه�ت� ود ك>>� اع�ت� مي� س>>�� ارد و ي>>�� ــ>>اي� مـي� گ�ـ>>د. ه چ�� ي� ب>>�� ار. هرس>>� وه ع�م>>ل ش�� ي� ه و س>>�� ن�Tس>>� د اي�.

هري� )ط�رح ه ش�� س� ق� هر ه�م در ت�. دي� ش�� ه ه�اي� ك�ال�ي� ي� ن. ه چ�� ه ب�� وج� ل ت�� ي�   دل�ي� خ� ظرت#. دي� ش�� ي. ان� ن�� اي�� ي� طGrid Iron چ�. وش� رگ� ت�� دان� ه�اي� ي��ر. هري� )م�ي� اصر ش�� ( و ه�م ع�ي.) ارن� اوش�مان� ت� ه>�اي�[8]ي�� غ>ال�ي� ي� ف�. دان#� ات� م�عم>اري� و چ>�� ه ك�مي>� د ب>�� دي#� ه س�� وج� ود و ت�� ي� مي� س�� ي�Tر. ه ر اب�� ي� م�درن� ي�7 هرس�ار. ري� ش�� iظ طع اص�ول ن�. ن� م�ق� د ار. اي�� اي�� مود مي� ي�� ن�.

ي� ي�Tر م�عرف. د. اي�7 ات� ي�. ي. ن� وان� ن��ك~ اض�ل اچ�� ه ع�ي. هري� ب�� ه   ش�� ب�� ور. كرات� ل�كر ت�� ف. (.1887-1965 مي� گ�ردد )ت��

ه غ>>دي� ب>�� ك~ ت�� گاه ن>�� هري� ار. ي�. وس�عه ش�� د ك�ه ت�� اع�ت� س�� گ، ي�� ن. ر چ�� هره�ا در اي�� ه ش�� ي� ن#. ا ي�Tت� ه�مه چ�� ج.ر ي� ار. ت�� اس� غات� ي�. ب� .ي� دوم و ن�� ن# ها گ ج�� ن. وع چ�� گر وف� �Tي ار. ط�رف. دد ه�م>ه واي>�. ي� ي� ن�� ن. Î<ت ام�ع ن�¹ ه چ>�� د ك>� ن� ام�ي>� ه اي�� ردد. ب>�� هري� م�ظ>رح مي� گ>� ل ش>�� ه ه�مه م�س>ان�� دن� ب�� ام�ع دي#� گاه چ�� هري� ار. ي�. كلات� ش�� ه م�ش� ه ب�� وج� ل ت�� ن� دل�ي� ه ه�مي� د و ب�� اي�� ر ي�� ي� Îي غ. هي� ت�� د وج�� ن. چ�7ه ود ك>� ن� ت>�� ح>ول، اي�� ن� ت�� ي� اي�� ن#� ه>ا ه ت�. ج>� ي� ت; aد. ن� ي. ل ي��رس>� جلي>� ت� و ت�� اچ�. ي. ه س>�� ود ب>�� س>ت� خ>�. ور ع�لم م�كي� .راخ>�. ك~ ار. ف� �Tن لف. ه�ر ن� ان� م�خ. ف� د و م�حق� هري� را چ�ل ك�ي. ام ش�� iط دگ�ي� ه�اي� ن�. Îن خ7 ي� ýن�

.را هري� ف>� ن� ط>�رح ش>�� �Tي دو راي� ي>�� لي� ي>�� ي� دش ف�� ر م�عم>ار و م�هي>. وق� و ... ع�لاوه ي>�� ا، چ�ق>� ي>� ع.راف�. ، چ�� اس>ي� ي. ام�ع>ه س�� ض>اد، چ�� ت; صضان� اف�� خ. د و م�ت� اي�� ت� مي� ي�� ام�عي� ي� چ�� هرس�ار. امر ش��

ه عت� ب>�� ن� دوره رچ�� اي� اي�� گ�ي� ه>� ر� ه وي>#� ت� ك>� وان� گ�ق. ي>� د ن�� اي�� ود، س>�� ن� مي� س>�� ك~ ا� كìادم�ي>� ه>وم ا� ي� در م�ف. ار. هرس>� س� ش�� د دان�. ول>� ر ت�� دم>ه اي� ي>�� ن� ام>ر م�ف� د و ه�مي� وي�. ده مي� س�� واي�. خ�.ه ه اراب>�� الي� ب>�� م>>اع�ي� و م>� ت� ، اچ�� ض>>ادي� ت; اي� اف�� ران��س� ه>� ا گ>� ا ي>�� صوض>>� ري� و خ�. i<ظ ي� در ع�رض>>ه ه>�اي� ن�. ن. رف>�. ي� اي� غ. ص>ض ه>>� خ. ن� ت�� ه در ا� ي� اس>�ت� ك>� ار. هرس>� س>ت� ش�� خ. دوران� ت�.ه و ي>; يÎن� رف�. ض>اد( ار. ن�� ت; اس>ي� و اف�� ي. ام�ع>ه س�� ا چ�� ه )اع�م ار. م�عم>ار ي>�� ك~ ج�رف>. ي�Tت� ن>�� س� م�ح>ور ق� ، ت�. اگ�ون� اي� گ�وي>�. ص>ض ه>� خ. ق� ت�� ي>� لق. ل ي�� ه دل�ي>� ن� چ>�ال ب>�� ي� د. ام�ا در ع� ي. ن� ده ي�7رداچ�. اي��

د. اي�� هري� گ�سي�رش� مي� ي�� وس�عه ش�� گري� در ط�رح ه�اي� ت�� ام�ع ي�. كر چ�� ف. ت��

ل ده>>>ه      ات�1970 ار. اوان>>>�� �æ<<<ي ر iظ ر ن�. د ي>>>�� ك�ي>>>� ا� ردد و ي�� هري� م�ظ>>>رح مي� گ>>>� اي� ش>>>�� رح ه>>>� ام�ع در ط>>>� ن� م�طال�غ>>>ات� چ>>>�� ي#� گر. اي�� اي� چ>>>�� اري#�رد روش� ه>>>� رورت� ك>>>� ، ص>>>. لادي� م�ي�مها ست� ه ع�مومي� س�ي� �ìب ر iظ صوض�ا ن�. ، خ�. ن� ي#� گر. اي�� وه چ�� ي� هري� در س>�� م ش>�� س>ي� ده س�ي� ل ده�ي>. كي� س>� اص>ر ن�� هر( و ع�ي. ا ش>�� د ي>�� هروي�. ط )ش>�� ا م�خت>� س>ان� ي>�� ط>ه ان�. �ي� ران�� ارن# ه ع�ي� ود. ب�� وان� مي� س�� ع�ي.

ري� و روش� ه>�اي� ع�ملي� i<ظ .ي� ن�. ن# ا اده ار. م�ي>� ف. ب� ه اس>� ود ك>� ده مي� س>�� كام>�ل دي>#� م>الي� و در چ>�ال ي�� ده، اچ�ت� Î<ن خ7 ي� ýس>ت�مي� ن� ون� س�ي� هر ه�مح>7 ه ش�� گاه ب�� ر ي�. iظ ن� ن�. ود. ار. اي�� د م�ظرح مي� س�� دي#� چ��ه د ك>� ري>�. �رار مي� گ�ي� ل ف>� ان>�� ف� ط>ه اي� م�ب� ان� در ران�� ن>. ا ه�م چ�7 د ك�ه ي>�� اس�� اصر ي�� موغه> اي� ار. ع�ي. ون� م�ج� د ه�مح7 اي�� هر ي�� ه ش�� ه ب�� وج� . ت�� ي�Tر اس�ت� د. اي�7 ات� ي�. ي. ن� ، اچ�� هري� ن� در م�طال�غات� ش�� ا�ام�ل، ل ي��ررس>ي� اس>�ت� س>�� ان�� هرق�� ك~ ش>�� ه در ن>�� س>ت�مي� ك>� اص>ر س�ي� ود. ع�ي. موغ>ه مي� س>�� ه ك>�ل م�ج� ج>� ي� ت; aاص>ر و در ن� ر س�اي��ر ع�ي. ي� Îي غ. ــت� ت�� موغه، م�وچ�� ده م�ج� ل ده�ي. كي� س� صر ن�� ر در ه�ر ع�ت. ي� Îي غ. ت��

. رم�ادي� اس�ت� ي� اط�ات� م�ادي� و غ. ي� ها و ارن#� ت#. ه ا� ه ب�� ي; اف�. ضاص ي�� ت; ت� ه�ا، م�كان� اچ�. غال�ي� ، ف�. سان� ان�.

 

هري� وس�عه ش�� ه ط�رح ه�اي� ت�� هي� مراچ�ل ت��

دان��س�     ي>>� ýار. ن� ع�. �رن� ك�ه ار. ا� ( ط�ي� دو ف� ي� �ðن ر اي� ع�. صوض�ا اروي�7 لف. )خ�. ن� وره�اي� م�خ. هري� در ك�ش� وس�عه ش�� دگ�اه ه�ا و روش� ه�اي� ع�ملي� چ�اك�م ي��ر ط�رح ه�اي� ت�� حول دي#� سي�رت#�ه ده اس�ت� ب�� ي� سي7ري� س�� هرس�ار. .4ش�� م اس�ت� سي� ق� ان��ل ت�� ي�Tر ق�� رح ر. ه س� اوت� ب�� ف. [9] مرچ�له م�ب�

 

ا 1800مرچ�له اول )ار. (1900 ي�� لادي� م�ي�

ان�     ردار. ه ي>�7 �ìب ر iظ د. ن�. ر مي� ده�ي. iظ هره�ا ن�. وس�عه ش�� گي� ت�� گوي�. اره چ�7 .ي� ك�ه در ي�� ن# . ع�مده> ك�سا ام�ده اس�ت� ي� ود ن�. ه وخ�� ل ب�� ف� ه اي� م�سب� وان� ج�رف. ه ع�ي. ي� ب�� هرس�ار. ور. ش�� ن� دوره، ه�ي. در اي��ده د و ع�م>>وم اي>>�� ر مي� ده�ي>>. i<ظ ود ن�. ل خ>�. ده ا� ا اي>>�� هر م�طل>وت� ي>�� ص>>وص ش>�� �ي� در خ�. ان# ي� صوص>>� ر خ�. ك>� ا د. ه ي>�� د ك>� ي. ت�م>اع�ي� ه�س>ت; ات� اچ�� ف>>� كلات� ط�ب� ع م�ش>>� راي� رف>>�. ت�م>اع�ي� ي>>�� ل اچ�� م�س>ان��

گاهي� م�ان��ش>� ر. طلاچ�ا ا� طي� اص>� ران�� ه س>� ل ب>�� ن� دل�ي� ه ه�مي� د و ب�� ود مي� داي�. هره�اي� م�وخ�� ارح� ار. ش�� اس�ت� را چ�. هر م�ي. ود ش�� ا م�ظرح مي� س�� ي7 Îìن و ه ص�ورت� ات�� ده ك�ه ب�� ه�اي� م�ظرح س��ن� ه ه�مي� ا ب�� ي. هور ي��رس�د. ن�� iه ظ� aه ص�خي ل ب�� ده ا� هر اي�� ا ش�� ده ي�� ه س�� ي� ه ي��رداس�� .رص. اول�ي� س� ف� Îي ýوان� ن� ه ع�ي. ع ب�� .Tن ي�Tت� و م�ا ه م�جدود د ه�رگ�وب�. اي�� ر ي�� iظ هر م�ورد ن�. ق� ش�� حق� د ك�ه ي��راي� ت�� ي. دن��س� مي� اي�.

ن� ) وي�� رت� ا� الي� راي>>�� ي>>� هر چ�. ون� ش>�� ن� دوره ه�مح>7 ده اي�� ات� م�ظ>رح س>�� �æ<<ي ر iظ ن� ن�. �Tي ه>ي�ر ه ت�� ل اس>�ت� ك>>� ه1771-1858دل�ي>>� ورب>�� ال ف. س>ي�ر س>�� الان�. (1772-1838 )     ( و ق�.ه ي��راس>�اش امي� اس>�ت� ك>� i<ط ر ن�. اك�م ي>�� اره�اي� چ>� ن� اچ�. ود و س>� ع م�وخ>�� ط وص>�. ران�� ر س>� ي� Î<ي غ. .رص. ت�� س� ف>� Îي ýا ن� رات� ي>�� i<ظ ن� ن�. اري� ار. اي�� را ن��س>ي� �T<ي د. ر. مي� ك�ي>. دا ن�. ي>� ýي� ن� ران#� ه اج>�� ي>� ن. گ>اه چ�� چ7 ه�ي�

ن� وي�� د ا� ف>� را ت�. �T<ي د. ر. ي>�� مي� ا� رن�. ار. ص>رف. ي>�� هر س>� ك~ ش>�� ن� ار. ع�ه>ده ن>�� ر ا� ي� Î<ي غ. ا ت�� دي�� اع>� ده اس>�ت� و ق�� م>� ود ا� ه وخ>�� ي� ب�� عن� لات� ص�ب. ف� حولات� ات�. ي� ار. ت�� اس� ضادي� ي�. ت; اسي� ـ اف�� ار س�ي� ن� س�اچ�.ارگ�ري� و ه ك>� جادب>�� ر. در راش ات�� ي� ل ار. ه�رج>7 ي>� ، او را ف�� لاچ�ات� ورد اض>� هاده�ان��س� در م>� ن. س>� Îي ýارگ�ر و ن� ه ك>� ق>� اع ار. ط�ب� ن� رور. و دق>�. ام�عه ا� ضادي� چ�اك�م ي��ر چ�� ت; سم اف�� ي�رال�ي� Îار. ل�ي

ه ده ب�� ن� اي�� ق� اي�� حق� �رار مي� ده�د ك�ه ي��راي� ت�� ي� ف� سم دول�ن� ال�ي� ه ي�7ردار. س�وس�ي� �ìب ر iظ ار )م�غادل 12ن�. ار ه�كي� كر(. 30 ه�ر. ار اي�� ه�ر.

ي�Tراي�   د. ، ي>�7 ج� ظرت#. اي� ش>�� ه ه>� اب>�. دام ار. چ�. د و ه�رك>� ه ك�ي>. ي� را اراب>�� خ� ظرت#. ه اي� ش�� س� ق� ن� ت�. ا در ا� ت� ي�� ار. داس�� ي� ر در 1100ن�. ف>. ا 400 ت�. ر.600 ي>�� ي� ن� چ>�ال ب>�. ي� د، در ع� اس>�� ار ي�� ه�كي>�

راي� اس>�ت� ي>>�� ط م�ي. ران�� ان� را در س>>� ي>>#. د و ا� ي� ي�رون� ك�س>>� ها دارد ب�¹ ت#. ومي� ي��ر ا� ر س�� ي� ب#� ا� ون� ي�� طي� ك�ه ه�م اك�ي. ان� را ار. م�خت� ي#. د ا� اي�� ار م�جروم�ان� ي�� ن� ط و رف�. ران�� حول اس�اسي� س� ي��راي� ت��

د. اس�� ات� ي�� ف� مامي� ط�ب� ع ن�� ق. ه ت�. سان� و ب�� ده ان�. ي�. طي� ك�ه ي��رار. ران�� �رار داد. س� سان� ف� عي� ان�. ب� ت� ط�ن¹ [10]سرس��

خت�     اس>>ي� را ت�� م>>اع�ي� و س�ي� ت� ، اچ�� ض>>ادي� ت; اره�اي� اف�� ن� اچ�. ج� ه�م>>ه س>>� درت#� ه ي>>�� ود، ب>>�� روع مي� س>>�� وات� س>>� م>>ر. ت� ار چ�� ج>>. ن� ت�� ي� ي�راع م�اس>>�� ا اج>>. ه ي>>�� ي� ك>>� عن� ب. لات� ص>>� ف� ق� ات�. ر ع�مي>>� ي� ب#� ا� ي>>��

ي� ه اي� ن�� ه گ�وب>�. ي� ب>�� عن� ب. لات� ص>� ف� ي�رات� ات�. ب#� ا� ت� ي>�� ي� ه س>� ن� دوره ب>�� ي� در اي�� ن#� ا هره�اي� اروي�7 ي�Tرا ش�� ود ر. مي� س�� ي� ن�. ن. ت+ اع�ده م�سي� ن� ق�� ر. ار. اي�� ي� هري� ب�. ام ش�� iط �رار مي� ده�د و ن�. غاع ف� ال�ش�ط>>وط ع و خ�. �Tن ا ي. راف. ص>>� ( در اط>>� طي� �رون� وش>>� هري� )م>>ي�رات� ف>>� م ش>>�� ش>>ج� ت� م�ي. اف�. ه ي>>�� ي� طه در چ�اس>>�� ان�� ي� ض>>�. ه و ن�� ي� روب>>�� ور ن�� ه ط>>� ا ب>>�� عه ع�م>>دي�� وس>>� ن� ت�� د. اي�� ي>>. ن#� ا ه گ�س>>ي�رش� مي� ي�� ق� ات�� س>>�ن� دوره ي� اي�� وار. ورر� اي� ت>>�� داف. دول�ت� ه>� كي� ار. اه>>� Îان��س>>ام�ان� ي� ط ي�. ران�� ن� س>>� ا اي�� له ي�� اي�� هري� ص�ورت� مي� گ�ي�رد، م�ف� وس�ار. ش�� ن� خ�ومه ه�اي� ت�. م�ي� ـان� ر. ط ض�اچ�ي� وش� ه�ن� و ت�� ا�

ود. ي� م�جدود مي� س�� ن� هداس�� لات� ت�� سهي� اد ن�� ج� ه ات�� رد ك�ه ع�موم�ا ب�� �رار مي� گ�ي� ف�

ام>>ه روي�     طه و ي��ري�. ان�� دون� ض>�. هري� ي>�� ه ك�ه در خ�ومه ه�اي� ش>�� ج7 ت�. لاف. ا� ورد. ي��رچ�. ده مي� ا� دي#� ي� را ي�7 هرس�ار. ي� ع�لم ش�� ان#� ور. وع�ي� ت�. ه ت�. طع ك�ه ب�� ن� م�ق� ر اي�� ن� چ�ال در اواج�. ي� در ع�ه ه ب>�� وج>>� ا ت�� ت� چ�اك�م>>ه ي>�� ا� ن� ط�رح ه�ا ار. ط�رف. ه�ي� واي� اي�� وت� ه�اي� ط�رح ه�اي� م�دون� ص�ورت� مي� گ�ي�رد، اه�داف. و م�خي; ارخ�7 هري� در چ�7 ي� مرك�ر. ش�� س�ار. ار. مي� ده�د، ي��

د دي>#� اي� چ�� اه�راه ه>� ا و س>�� دان� ه>� �ي� ، م�ي>� دم�ان# د اداري� و چ>�. دي>#� ر. چ�� اد مراك>� ج>� راي� ات�� ي� ي>�� ن#� ا ي� ه>� ن. Î<ت س� ن�¹ Îي ýن� ن� ود و ط�ي� ا� يÎن� مي� س>�� ع>ي� د ت�� دي>#� وام�ع و دول�ت� ه�اي� چ�� ه�اي� خ�� ار. ي� ن�.دش ام م�هي>>. ه ي>�. دي� ب>�� دي>#� اي� چ�� ن� ه>� س>ي� كي. ا ك�م>>ك~ ي�� ا ي>�� ن� ط>�رح ه>>� ود. ع�م>>ده اي�� لات� مي� س�� اض�. ت� و ق�. ي� ا� ان#� ي. �Tن ي�Tر سات� ر. س�ي� ا� ه�ن� و ي�� طوط مي�رو راه ا� ، ن�7ل ه�ا، خ�. اط�ي� ي� ارن#�

لي� ي� ر. ك�ه چ�. ي� هري� ب�. وس�ار. ش�� د. خ�ومه ه�اي� ت�. ي. a#ن ه مي� م�ا گاب�. ت� ت� ه�ا ن�¹ غال�ي� ن� ف�. ا اي�� د ي�� ي. �ي� ه�ست; ن# ا ف. �Tت ر ش� ه ن�� ي� ت. ن� ان�� ي� ي�ر سرگ�رم س�اچ�. س� Îي �رن� ك�ه ن�¹ ن� ف� ود و م�عماران� اي�� را مي� س�� ه و اج�� هي� ت��ن� ي� اي�� ق. ت� م�ب. ه ع>واف�� .ي� ك>� ان# م>� �ي� ر. ارن# ه ع�ي>� د. ب>�� ي>. ن#� ا عه مي� ي�� وس>� ال�ت� م�عم>اران� ت�� دون� دچ>�. ود و ي>�� ه خ>�. ود ب>�� د، خ>�. ل دادي>#. كي� س>� ي� را ن�� ان#� هر م�درن� اروي�7 ار ش�� ن� م س�اچ�. iس� اع�ظ خ. ود ت�� ر.

ود. ها اچ�ساش مي� س�� ت#. ن� ط�رح ي��راي� ا� �Tي دو وم ي�� ود، ل�ر. هري� مي� س�� ار ش�� ن� ك~ س�اچ�. ف. ب. ء لان#� ر. خ�ومه ج��

ه   اب�� هري� در س>>>� ر. ش>>>�� ي� مراك>>>� ار. س>>>� ار. راي� ي�� ي� ي>>>�� �Tن ه ال�گ>>>و رد ك>>>� اره ك>>>� ارن��س اس>>>�� هر ي>>>�7 ر. ش>>>�� راي� مرك>>>� مان� ي>>>�� ارن� اوش>>>� رح ي>>>�� ه ط>>>� د ب>>>�� اي>>>�� ن� دوره ي�� اي� م�ظ>>>رح اي�� ه ه>>>� موب>>>�. يÎن� ن�. در ن��وره�ا ج� س�اي��ر ك�ش� درت#� ه ي�� ي� و ب�� ان#� وره�اي� اروي�7 ود.  ك�ش� مي� س��

 

(1900-1950مرچ�له دوم )

ي� در ه�م>ه ع�ل>وم     �ðن ر ج>� وه ه>�اي� ت�� ي� ي� و گ�س>ي�رش� س>�� ف�ران#� ب� دلال اس>� ي� ر اس>� ي� ي>�� ن. ت>� ات� م�ي� �æ<ي ر iظ ردد، ن�. ادي� در ع�رضه ع�ل>وم ه�م>راه مي� گ>� ي#� حولات� ر. ا ت�� م ي�� سي� Îي �رن� ن�¹ روع ف� س�ه لش>ق. ت� در ق�. اچ�. ي. اي� س>�� ي>>. ي� م�ت� طق� د م�ت. واع>>� ه ف� وري� ك>>� ه ط>>� ل مي� ده�د. ب�� كي� س� اسي� را ن�� ي. ، اس�اش روش� س�� ه ع�لمي� لشق. دلالي� ي��راس�اش ق�. واع�د اس�ي� ن� ف� �Tي دو ود و ي�� ي��ات� مي� س��

د. وي�. مرده مي� س�� عي� ي��رش�� ب� [11]ط�ن¹

كم:            اع�ده ي�� د.ق�� ي. اس�� ي� ي�� واه�ر ك�اف. iن� ط�Îي ي� ت¹ د ك�ه ه�م ض�ادق� و ه�م ي��راي� ن�� ي#� مسك~ ورر. للي� ن�� ه ع� د ب�� اي�� ط ي�� ق� ، ف�. عي� ب� اء ط�ن¹ ي� ل اس�� غلي� ي��راي� ت��

اع�ده دوم:            ت� داد. ق�� سي� ه را ن�. اب�� لل م�س� ست� ع� ي� ك�ه م�مكي. ن#� ا ا چ�� ه، ي�� اب�� ه م�غلول ه�اي� م�س� د ب�� اي�� ي��

وم:  ده> س>>� اع>>� اف.ق�� د اوض>>� اي>>�� د مي� ي�� مي� داري>>�. رن�. عف. ه�م ي>>�� دت� و ص>>�. د و س>>�� وي�. ت� مي� س>>�� اف�. ان��س� ي>>�� م>>� ر. ود در دس>>ي�رش ا� س>>ام م�وخ>>�� ه در ه�م>>ه اچ�� اف. ك>>� ه ار. اوض>>� ي� ن� دس>>� ا�د. وي�. مرده س�� سام ش�� ع اچ�� مب� .ي� ح�� ن# ه�مگا

هارم:  اع�ده ج�7 ود.ق�� ي� س�� ن#� ا ي. ال�ف. اع�ن� ات� م�ج. ي� .رص�. ه ف� د ب�� اي�� ي� د درس�ت� اس�ت� ون�. ي�� ه دس�ت� مي� ا� ده ه�ا ب�� دي#� دو ك�او در ي�7 ر ك�ي. ف�راء ع�مومي� و ي��ر اي�� ق� اس�ب� �ìت اح�كامي� ك�ه ار. ط�ر

ان�     ي>� عي� در ن�¹ ران� س>>� iظ ت. اچ�ن� رد و ه�م>ه ض>� ي� كل مي� گ>� ي� م�درن� ش�� هرس�ار. ري� ش�� iظ ن� دوره اص�ول ن�. دلال در ه�مه ع�لوم، در اي�� ي� و اح�كام اس�ي� طق� واع�د م�ت. ن� ف� �Tي دو ع ي�� ب� ه ن�� ب��

ي� ار. رخ. ه ي>>�� ود ك>� ي� م�ظرح مي� س>�� هرس�ار. اره ش�� غددي� در ي�� ات� م�ب� �æي ر iظ ن� دوره ن�. ل اس�ت� ك�ه در اي�� ن� دل�ي� ه ه�مي� ا ب�� ي. د. ن�� ق� ع�لمي� داري�. �æت ي� ي��ر م�ضاد ن. ت� ي� م�ي� ف�ران#� ارت� اس�ب� ج� ت��

: د ار. ي. ارن#; ان� ع�ي� ي#. ا�

         .ا ور س�وري#� رت�� ط ا� وش� طي� ت�� هر خ�. ه ش�� �ìب ر iظ ن�.

         ه ي. �æن .ي� گ�ار ون� ط ت�� وش� ي� ت�� عن� هر ص�ب. ه ش�� �ìب ر iظ ( 1869-1948 )[12]ن�.

         ر ه�اوارد ي.ر. ط اب#� وش� هر ت�� اع. ش�� ه ي�� �ìب ر iظ ( 1850-1928 )[13]ن�.

         ه ب�� ط ل�وك�ور ي��رر. وش� ان� ت�� س� هر درچ�. ه ش�� �ìب ر iظ ( 1887-1965 )[14]ن�.

عه وس>� ه>وم ت�� ه م�ف. ر ب>�� ي� ي>�� طق� ي�ر و م�ت. س>� Îي ك>ر ن�¹ ف. راي� ت�� ي�ري� را ي>�� س>� Îي ه ن�¹ ي>. م�ت� ، ر. .ي� ن# ه>ا گ ج�� ن>. رور. دو چ�� ون��ش>مي� و ي>�� ي� �æن ور. ه ه�اي� ت�7 ن�Tس� د د اي�. ك�ي� ا� اد ي�� ج� م ع�لاوه ي��ر ات�� سي� Îي �رن� ن�¹ مه اول ف� ت� ن�.

راي� ه ي>�� موب>�. ك~ ال�گ>وي� ن�. ن� ن>�� د و ط�ي� ا� اي>�� ض>اص مي� ي�� ت; ي� اچ�. ار. هرس>� وع ش�� ه م�وص>�. ام( ك�لا ب>�� ي� ه>ارم م�عم>اري� م>�درن� )س>� گ>ره ج�7 ل ك�ي. ن� دل�ي>� ه ه�مي� د. ب>�� ماي�� اد مي� ن�. ج� هري� ات�� ش��د اي>>�� هر ي�� ر ش>�� راي� ه>>� ن� ي>>�� ق� ا� ه ي��رط�ي>>� ردد ك>>� ه مي� گ>� هري� اراب>>�� اي� ش>>�� ه ه>>� س>>� ق� ه ت�. هي>>� ان�3ت�� س>>� راي� ن�. ، دومي� ي>>�� ن� م�ي� اده ار. ر. ف. ب� وه اس>>� ي� ان� دادن� س>>�� س>>� راي� ن�. كي� ي>>�� Îود. ي� ه س>>�� هي>>� ه ت�� س>>� ق� ت�.

. ن� ط اط�راف. ا� ه م�خت� ه ب�� وج� ا ت�� هر ي�� ت� ش�� عي� ل م�وف�� كمي� ه ي��راي� ي�� س� ق� ن� ت�. ت� م�غاي��ر و س�وم�ي� عي� دادن� وص�.

راي� هري� ي>�� عه ش>�� وس>� اي� ت�� ه ط>�رح ه>� هي>� اي� ت�� ي>. ك�ر م�ت� د. وق� ال>� ه>ا33ال�گ>وي� ف>. ن. ن� ال�گ>و ن�; د مي� گ>�ردد ولي� اي�� ، م�ادري>#� ي�روي#�ت� �æ<ب ، د ن� رل�ي� ارن��س، ي>�� ، ي>�7 دن� مل>ه ل�ي>. هر ار. ح�� ش>��ود، ه مي� س>�� ي>; ار گ�رف�. ه ك>� رگ� ب>�� ر. هره�اي� ي>�� ام�ان� دادن� ش>�� راي� س>>� ي� ك�ه ي>�� ن#� ، روش� ه�ا .ي� ن# ها گ ج�� ن. اض�له دو چ�� ن� در ق�. ان� مي� ده�د، ع�لاوه ي��ر اي�� س� ود را ن�. ع م�وخ�� ه ه�اي� وص�. س� ق� ت�.

ه �æب ج�ر ها ت�� ن. د. ن�; مي� روي�. ر ن�. .راي�� هري� ف� هري� ار. م�جدوده مراك�ر. ش�� د و ط�رح ه�اي� ك�لي� ش�� ي. م ه�ست; شج� ام�ي. ده و ي�. ا ي�7راك�ي. ( ار.3ع�مدي�� دن� ارن��س و ل�ي>>. م�سي�ردام، ي>>�7 ي� )ا� ان#� ت� اروي�7 خ. ت� ن#� ا ي�7ط ت>� هم مرن#� ه م� كي>� رد. ي�. ي� �رار مي� گ>� هاد ف>>� ن. س>>� Îي ýورد ي��ررس>ي� و ن� هري� م>� ي�رام�ون� ش�� ýه ب� طق� �ي� م�ت. ارن# ه ع�ي� هري� و ب�� ر ار. مرك�ر. ش�� .راي�� ي� اس�ت� و ط�رح در م�جدوده اي� ف� ن. ت+ اع�ده م�سي� ن� ق�� اي��

ون� ن� ه�مح>7 دا ار. ا� هري� ولي� چ>�� ل ش>�� ا م�س>ان�� ط ي>�� ت>� اي� مرن#� ص>ض ه>� خ. ه ت�� ه ب>�� وج>� ام�ع و ت�� ورت� چ>�� ه ص>� هري� ب>�� وس�عه ش�� ه ط�رح ت�� هي� ه ت�� �æب ج�ر روع ت�� ن� اس�ت� ك�ه س� طع اي�� ن� م�ق� ا اي�� ي��

روع مي� ان� س>� م>� ن� ر. هري� ار. اي�� ل ش>�� دن� ه�م>ه م�س>ان�� ـاي� ع�ام دي#� ي. ي� ي��رم�ت� هرس�ار. ه ش�� ود و ج�رف. ار. مي� س�� ع�. غد ا� ه ت�� م�ان� ب�� ن� ر. وق� و.... ار. اي�� ق� ضاد، چ� ت; ، اف�� اسي� ي. ت� س�� معي� ح��

ه هي>>� ج. م�طال�غ>>ات� ت�� ارت#� ي� در ي>>�� ط>>ه ع�طق. ق� وان� ت�. ه ع�ي>>>. ن� روش� م�طال�ع>>ه ب>>�� ه اي�� ي� ك>>� ان#� ج>>>� ت�. د. ار. ا� دا مي� ك�ي>>>. ي>>� ýل>>>ف. ن� ن� وره�اي� م�خ. عي� را در ك�ش>>� �Tت ر. گ�س>>>ي�رش� س>>>ر ي� ا ب>>�. ي>>>� غاف�� ود و م�ب� س>>��

ه روري� اس�ت� ك�ه ب�� ود، ص. ه مي� س�� ي; اچ�. ي. هري� س�� وس�عه ش�� ود.3ط�رج�هاي� ت�� اره س�� د اس�� ده اي�. وه ي��ررسي� س�� ي� ن� س�� ا اي�� هم ك�ه ي�� ط�رح م�

 

م�سي�ردام ) (1934-1939ط�رح ا�

س� ار. 1934 در س�ال      Îي هره�اي� ن�¹ ن� ه�مه ش�� .ي� ك�ه ي��راس�اش ا� ون� ات�. اد ق�� ي. ه اس�ت; د ب�� ت� ه�لي. خ. ت� ن#� ا د10 ي��راي� ي�7 ودي>>#. ده ت�� �ي� س>�� Tن عه ا� وس>>� اي� ت�� ام>>ه ه>� ه ي��ري�. هي>� ه ت�� ف. ب�� iـف.ـر م�وط� ار ت�. ه�ر.

كي� Îæي ر. ي� ي� و ف. خ. �Tت ار ات� ي�� صوص�ي� هر، خ�. ت� ش�� معي� �ي� ح�� Tن د ا� ي� رس�� ن. Îت س� ن�¹ Îي ýا ن� ت� ك�ه ي�� ي� رن#� ن� ي�� ه اي�� . ب�� هري� را داراس�ت� ام�ع ش�� ك~ ط�رح چ�� گ�ي� ك�ام�ل ن�� ود ك�ه وي#�ر� ه مي� س�� هي� ط�رخي� ت��

، ت� غ>ال�ي� ار و ف�. ر. ك>� ا، مراك>� ارك�~ ه>� ر. و ي�7 اي� سي� ض. ، ق�. �ي� دم�ان# ، چ�. .ي� ان��س� ش�طوح م�سكون� .ر. ان� اف� ر. هر، مي� وس�عه ش�� هت� ت�� د ج�� ت� ه�لي. خ. ت� ن#� ا وان� ي�7 ه ع�ي. م�سي�ردام ب�� ت� ا� عي� و م�وف��غ>>داد ا، ت�� ت�مان� ه>>� اچ�. اع س>>� ف>>. هر، ارت#� دي� ش>�� ي>. راي� م�جل>>ه ن�� طي� ي>>�� وان�� ن� ص>�. ي� ن. ي� و ه�مخ>7 ان#� ي>>. �Tن ي�Tر س>>ات� ر. س�ي� ا� ي� و ي�� وان#� ي� و ه>� ن. م�ت>� ي�Tرر. ، ر. ي� ن. م�ت>� ل ر. ف>� كه ح�م>ل و ت�. ي� وي#�ت� س>�� ق>>� گي� ت�� گ>وي�. چ�7

ود. يÎن� مي� س�� عي� گر ت�� �Tي كد لوك�~ ه�ا ار. ي�� اض�له ي�¹ ات� و ق�. ف� ط�ب�

ا ط>�رح     ا ي>�� س� ه>� خ. ي� ت�� رخ. ه در ي>�� ود ك>� ه مي� س>�� هي>� هر ت�� راي� ش>�� گ>ري� ي>�� �Tي ، ط>�رح د ر. ي� گ ب>�. ن>. م>ام چ�� ود و ن�7س ار. ان�� مي� س>�� را ن�. .ي� دوم اج>�� ن# ه>ا گ ج�� ن>. ار. چ�� ع>�. ت� ا� ي� ه س>� ن� ط>�رح ب>�� اي��. اي��ر اس�ت� ن� م�غ. ي� س� Îي ý[15]ن�

 

ارن��س ) (1934-1939ط�رح ي�7

ه و1934 در س�ال      طق>>� ر. م�ت. ي�ردام، مرك>� a�<ن� ط�رح ب ود، ي��راس�اش اي�� ل مي� س�� كي� س� ن� ن�� هري� ا� ه ش�� طق� يÎن� م�جدوده م�ت. عي� ارن��س و ت�� ه ط�رح ي�7 هي� ه اي� ي��راي� ت�� ون� وي#�ر� سي� ك�مي�اض�له ا ق�. كي� ك�ه ي�� هره�اي� ك�وچ�7 ي� و ش�� ه و30اراض. هي>� راي� ت�� ه ي>�� ن� ط>�رح ك>� دگ�ان� اي�� ي>. aن� ك�ت �Tي دو د. ي>�� ري>�. �رار مي� گ�ي� ارن��س ف>� هري� ي>�7 ه ش>�� طق>� و م�ت. ر. د ج�� ده اي�. ع س�� ن� واف�� لومي�ري� ا� ك�ي�

ن� صوي#�ت� ا� د. ع�لاوه5ن�� مودي>#. ي� ن�. لق� رگ� ي�� ر. ارن��س ي>�� عه ي>�7 وس>� راي� ت�� اس�ت� ي>�� ي� ط�رح اوش�مان� را ال�گوي� م�ي. د مرك�ر. ن. وس�عه چ�7 كل ت�� د. ش�� موده اي�. م�ان� را صرف. ن�. س�ال ر.ي� و خ. �Tت ار ت� ي>>�� ه اه�مي� ي� ك>>� اط�ق� اره م�ي>>. ي�ري� در ي>>�� م گ>>� ص>>مي� ط ن�� وان�� ، ص>>�. اگ�ون� اط�ق� گ�وي>>�. .ي� م�ي>>. ن# ت�ما اچ�. ط س>>� وان�� ن� و ص>>�. م�ي� اده ار. ر. ف. ب� گي� اس>>� گ>>وي�. راي� چ�7 طي� ي>>�� وان�� يÎن� ص>>�. ع>>ي� ن� ت�� ر اي�� ي>>��

د. ل مي� ده�ي. كي� س� رگ� را ن�� ارن��س ي��ر. واي� ط�رح ي�7 موع�ا م�خي; ( م�ج� رم�ن� د )ك�اح. ورس�اي� و س�ن� ر� ه ع�لت� هي.ري� داري�. م�س>ي�ردام ب>�� ام�ع ا� ون� ط>�رح چ>�� ر. ه�مح>7 ي� ن� ط�رح ب�. اي��ود و درس�ال مي� س�� را ن�. گ اج�� ن. روع چ�� ود.1956س� ال مي� س�� ي� ن#. گ د ن. ل ار. چ�� ي� اس�ت� ه�اي� ط�رح ف�� ي� س�ي� ن� ي��رخ. ود ك�ه درا� ه مي� س�� هي� هر ت�� ن� ش�� گري� ي��راي� اي�� �Tي ط�رح د

 

رگ� ) دن� ي��ر. ( 1944ط�رح ل�ي.

هر و        ق� ش>�� ي>� ت� دف�� اچ�. ي. ـــ>>ن� ط�ـ>رح ي��راس>�اش س>�� ود، اي�� ه مـــ>ي� س>>�� هي>>� .ي� دوم ت�� ن# ه>ا گ ج�� ن>. غ>د ار. چ�� له ت�� اض>>� لاق�. م�س>ي�ردام ي�� ارن��س و ا� ام�ع ي>�7 لاف. دو ط>�رح چ>�� ه چ�. دن� ب>�� ط>�رح ل�ي>>.

ارل�و ي��راي� ون� ي�� سي� ط  اص�ولي� ك�ه ك�مي� وش>>� رگ� ك�ه ت�� دن� ي��ر. ه مي� گ�ردد. در ط�رح ل�ي. هي� د، ت�� ن� مي� ك�ي. �Tي دو ن� ي�� اور ا� ي� م�ج� دن� و اراض. ي� م�جــدوده ل�ي. ي�Tر. ي� و ط�رح ر ي�Tر. امه ر ي��ري�.ي� ن� ر ك�رام>>� ي� Îæ<ب ك~ ا �Tن ر اي�� 7æي لي�[16]س>ر اس>�ت� اض>� ود و س�ي� طi مي� س>�� ده�م چ�ق>. ر. �رن� س>>ي� ن� در ف>>� ي� ا� خ. �Tت ار دي� ي>�� ي>. وان� ن�� ح. ت� ج>دال�مرك�ر. و اس>� عه م�ي; وس>� كي� ت�� Îæي ر. ي� كل ف>. ود ش>�� ه مي� س>�� هي>>� ت��

ي#�ت� و ق>>� ، ت�� ن� ر اي�� . ع�لاوه ي>>�� ت� دن� اس>>� هر ل�ي>>. وم ش>>�� ه س>>� ي�رام�ون� چ�لق>>� ý�<<ع، ب �æن ي� س>>ر ن#� ا ج>>� ات�� راي� چ�� وي� ي>>�� اه�راه چ�لق>>� ق� س>>�� �ì<<ت ع ار. ط�ر �æن ل س>>ر ف>>� كه ح�م>>ل و ت�. ي� وي#�ت� س>>�� ق>>� رح، ت�� ط>>�

ه�ن� و مي�رو، اچ�دات� طوط راه ا� �رار مي� گ�ي�رد:8خ�. ر ف� iظ ي�Tر م�دن�. اس�ت� ه�اي� ر. ن� س�ي� ي� ن. هره�اي� اق��ماري� و ه�مخ7 ار ش�� .رودگ�اه درك�ي. ف�

         . ن� اور ا� ي� م�ج� دن� واراض. ي� در م�جدوده ل�ي. عن� ال ص�ب. غ. ب� ع و اس�� �Tن ا ك�اه�ش� ص�ي.

         رگ� دن� ي��ر. ت� در ل�ي. معي� ك�اه�ش� ح��

         دن� كي� ل�ي. Îæي د aر ي� در ي�. ن� مغن� د ح�� دي#� اد مراك�ر. چ�� ج� ات��

         ط ط�رح وش� ن� ت�� ات� ا� وس�اي�. ن� و ت�. م�ي� مت� ر. ت� ي�رل ف�� aدن� و ك�ي در ل�ي. ي. ت� ن�� طi اه�مي� چ�ق.

         هر .ي� ش�� ي�رام�ون� ýهره�اي� اق��ماري� در م�جدوده ه�اي� ب� اد ش�� ج� ات��

 

(1950- 1970مرچ�له س�وم )

ي�     عن. ن� ت�� ه ا� ج� ي� ت; aي� دوم و ن�. ن# ها گ ج�� ن. م�ان� ن�7س ار. چ�� ه ر. هري� ب�� وس�عه ش�� ه  مرچ�له س�وم م�طال�غات� ت�� ه ك>>� ج>>7 ت�. گ ي��ر مي� گ�ردد. ا� ن. ر چ�� هره�اي� درگ�ي� اري� ار. ش�� ع ن��سي� ي�Tت� وس�ب� ج.ر ت��

راي� ي� م>�درن� ي>�� ار. هرس>� ري� ش�� i<ظ ول ن�. اده ار. اص>� ف. ب� هره�ا و اس>� ع ش>�� �æن ي� س>ر ار. وس>� ي� و ت�. ار. س>� ار. ، ي�� ان� اس>�ت� راي� ه�مگ>ان� ع�ي>� گ ي>�� ن>. ده چ�� اي� م�اي>�. ه چ>�� اي� ب>�� .ي� ه>� ران# ار. وي>#�

ي� ار. اس� رورت� ه�اي� ي�. . ص. هري� اس�ت� وس�عه ش�� ه ط�رح ه�اي� ت�� هي� ف�رار و   ت�� ب� گي� اس>� گ>وي�. ود در چ�7 غ>ادل ه>�اي� م�وخ>�� دم ت�� ع ع>� راي� رف>�. س� ي>�� ي� و ك�وش>�� ار. س>� ار. امه ه�اي� ي�� ي��ري�.ود. ر. مي� س�� ي� هري� ب�. ه اي� و ش�� طق� دي� در ش�طوح م�ت. ي� ك�ال�ي� ي�Tر. ي� و ط�رح ر ي�Tر. امه ر ه ي��ري�. ه ب�� وج� اع�ت� ت�� ي� ي�� ن� ي�Tرس�اچ�. �ي� ر. ن# دم�ا دي� و چ�. ول�ي� سات� ت�� س�ي� ا� ، ي�� ت� معي� ع ح�� �ìن ور. ت��

دي� در      ي� ك�ال�ي� ي�Tر. ي� و ط�رح ر ي�Tر. امه ر صه ه�اي� ي��ري�. خ. ن� م�ش� �Tي ن� دوره م�همي�ر هور مي� رس�د:2 در اي�� iصه ظ� ه م�ت. لف. ب�� ن� ع�رضه م�خ.

د م�دت� )ع�موم�ا       .1 لي. هري� ي��راي� دوره اي� ي�� وس�عه ش�� د م�دت� ت�� لي. امه اي� ك�لي� و ي�� ام�ع، چ�اوي� ي��ري�. ال�ت� ط�رج�هاي� چ�� هري� در ق�� وس�عه ش�� ط�رح ه�اي� ت��

س�اله( 20

اي�       .2 لي� ط>�رح ه>� هاده�اي� ط>�رح اه>�داف. اض>� ن. س>� Îي ýدن� ن� اي�. ه ع�م>ل رس>� ام�ع و ب>�� اي� چ>�� ي� ط>�رح ه>� ران#� ار اج>�� ر. وان� اي>�� ه ع�ي. لي� ب�� صي� ق. ط�رح ه�اي� ت��

يÎن� ال�مللي� گ>>>ره ن�� ن� ك�ي. ه>>>ارم�ي� ه در ج�7 ارك�ردي� ك>>>� ي� ك>>>� هرس�ــ>>>ار. ول ش�� ه ار. اص>>>� ي>>>; لي� ال�ه>>>ام گ�رف�. ص>>>ي� ق. اي� ت�� رح ه>>>� ن� ط>>>� ت� ا� غ>>>اف�� هري� و م�ب� ام�ع ش>>>�� چ>>>��ال درن� در س>>>>� وردن�1933م�عم>>>>اري� م>>>>� م در ا� iظ ه ن�. س>>>>ت� ار. ب>>>>�� ارن#� ن� دوره ع�ي� ل ع�م>>>>ده اي�� ردد. دو اض>>>>� ر مي� گ>>>>� ت� ي>>>>�� ده اس>>>>� ن� س>>>>�� �Tي دو     ي>>>>��

ه دو ه ب>>�� وج>>� ا ت�� هري� ي>>�� دگ�ي� ش>>�� ي>>�. ي� ر. ق. اي� ك�مي� و ك�ب� ه>>� ار. ي� م>>ودن� ن�. دارد ن�. اي�. ي� ( و اس>>� اط>>�ات� ي� ج، ارن#� رت#� ف>>. ار، ت�� ، ك>>� هري� )م�س>>كن� اي� ع�م>>ده> ش>>�� ت� ه>>� غ>>ال�ي� ف�.

دگ�ي� ي>>>�. ل>>>ف. ر. ن� غ>>>اد م�خ. د ات�� اي>>>�� لك>>>ه ي�� س>>>ت� ي�� ي� ك~ ع�ملك>>>ردي� ن�. ي� و ن>>>�� ن� اچ�. ي. ي� س>>>�� ن#� ا ي>>>� Îðن وع�ي� ر. ا م�وص>>>�. ي� ص>>>رق�. ار. هرس>>>� ن� ش�� اي��راي�� ي>>>. ك�ر. ن�� د. وق� ال>>>� دف. ف>>>. ه>>>�ود. ام�ل س�� ي�ر س�� س� Îي اه ن�¹ ه رق�. دن� ب�� ان� راي��راي� رس�ي� ي. ت� س� هرن�. ش��

دهي� م�اي�. ار. ول س>� ه اي� اص>� ه گ�وب>�. دام ب>�� ه ه�رك>� رد ك>� ي� كل مي� گ>� غ>ددي� ش>�� ات� م�ب� �æ<ي ر iظ م، ن�. س>ي� Îي �رن� ن�¹ م>ه اول ف>� ت� ك�ر، در ن�. د. وق� ال>� ري� ف>. i<ظ .ي� ن�. ن# ا اي� اه>�داف. و م�ي>� ي. ي��رم�ت�

هري� ) دي� ش>>�� ي>>. ه ن�� طق>>� ات� م�ت. �æ<<ي ر iظ ان� ن�. ن� م�ي>>� د. ار. اي�� ي>>. aه مي� ك�ت غ>>ادل را اراب>>�� م و م�ب� iظ هر م�ت. كي� ش>>�� Îæي ر. ي� ارك�ردي� و ف>>. مات�Zoningك>>� ص>>مت� ام س�لس>>له م>>راي��ت� ن�� i<<ط ( و ن�.د. وي�. ي� مي� س�� ي�Tر. ه ط�رح ر �ìب ر iظ ن� دو ن�. اري� ي��راس�اش اص�ول اي�� هره�اي� ن��سي� د. و ش�� ري�. �رار مي� گ�ي� اده ف� ف. ي�ر م�ورد اس�ب� س� Îي ي� ك�ارك�ردي� ن�¹ هرس�ار. ق� اص�ول ش�� حق� هري� در ت�� ش��

ه ك~ ب>�� �T<ن ه ه�ر هي>� وه ت�� ي� ، مراچ>�ل و س>�� ج اه>�داف. رت#� ش>� ه ن�� غ>دي� ب>�� ض>ل ت�� د، در ق�. ي. لي� ه�س>ت; ص>ي� ق. ام�ع و ت�� اي� چ>�� ، ط>�رح ه>� .ي� ن# ا م>� ط>ع ر. ن� م�ق� ي� ك�ه دو ع�ام�ل ع�م>ده اي�� ن#� ا ج� ت�. ار. ا�ود. ه مي� س�� ي; ضل ي�7رداچ�. ط�ور م�ق.

 

هارم ) غد (1970مرچ�له ج�7 ه ت�� - ب��

ردهه ك~1960ار. اواج�. هري� ار. ن>>�� عه ش>>�� وس>>� رح ت�� ه>>اي� ط>>� ا ت�. رم>>� داف. و ا� ق� اه>>� حق>>� ي� درت�� ن� ت. ام�ع س>>� اي� چ>>�� رح ه>>� امي� ط>>� اك>>� و و رواح�  ي�. دگ�اه  س>>� و گ�س>>ي�رش� دي>>#�ن� ه ه�مي� د. ب>�� ي>�� ود ا� ه وخ>�� هري� ب>�� عه ش>�� وس>� وه م�طال�ع>ه ط�رج�ه>اي� ت�� ي� ر در س>�� ي� Î<ي غ. رورت� ت�� ه ص>. ود ك>� اع�ت� مي� س>�� گ>ر ي>�� �Tي وي� د ت� در ع�ل>وم ار. س>� اچ�. ي. ي� و س>�� ر. �T<ي ام>ه ر د ي��ري�. دي>#� اي� چ�� ه>�

ه ع�م>>ومي� �ì<<ب ر iظ ر ن�. د ي>>�� ك�ي>>� ا� ا ي�� ان� ي>>�� گلس>>ي� هري� اي�. ان� ش>>�� ر. �T<<ي ام>>ه ر س>>ت� ي��ري�. خ. ل، ت�. رح  دل�ي>>� ي� و ط>>� ر. �T<<ي ام>>ه ر س>>ت�مي� را در ي��ري�. اي� س�ي� اري#�رد روش� ه>>� رورت� ك>>� ا، ص>>. م ه>>� س>>ي� س�ي�

اي� ر. دن� اج>�� رد دي>#� ت� )م�ج>� رداچ�. اص>ر مي� ي>�7 ه ع�ي. وب�� ك~ س>� ط>ه ن>�� ه ران�� ه ب>�� ي� ك>� ن� ت. ام�ع س>� اي� چ>�� گ>رش� ط>�رح ه>� وه ي�. ي� ر در س>�� ي� Î<ي غ. ن� ت�� ال ا� ي� ن#. ه د د و ب�� ي. ن#� ما هري� م�ظرح مي� ن�. ي� ش�� ي�Tر. رود. دن#�ل مي� س�� ي� موغه ن�� ده م�ج� ل ده�ي. كي� س� اصر ن�� دن� ع�ي. ل دي#� ان�� ف� ه م�ب� گر( ب�� �Tي كد ا ي�� اط ي�� ي� ها ي��دون� ارن#� ت#. هري� و ي��ررسي� ا� ش��

راي� ي��ررس>ي�  وده و ي>�� ا ت>�� وي>�� ه ه�م>واره ت�7 ردد ك>� ض مي� گ>� خ. كام�ـ>ل م�ش>� ده، اچ�ت�مالي� و در چ>�ال ي�� Îن خ7 ي� ýده اي� ن� دي#� ون� ي�7 هر ه�مح7 ، ش�� ست�مي� ت� س�ي� ا ي��رداس�� د و ي�� دي#� گاه چ�� در ي�.ل جلي� مراچ�ل ت�� ه اي� ار. وس�ي� ي� ýه ن� رج. ي� ج�7 ي�Tر. د ط�رح ر ، مراچ�ل روي�. ست�مي� مود. ي��راس�اش روش� س�ي� و ن�. ح� سي; ا چ�� وي�� م ت�7 سي� ال�ت� ن��ك~ س�ي� ي� را در ق�� ن. Îت س� ن�¹ Îي ýد ن� اي�� ن� ي�� حولات� ا� ت��

، ت� رف�. �رار مي� گ>>� دي� ف� ي. مع ن�� دم ي��ر ح�� ود، م�ف� ع م�وخ�� ل وص�. جلي� ت� و ت�� اچ�. ي. ، مرچ�لـه س�� ي� ـن� وه ه�اي� س�ت. ي� ود. اگ�ر در س�� ي� مي� س�� اخ� ي� aت د اس�ي� ن� روي�. ي#� گر. اي�� دي� اس�ت� ك�ه چ�� ي. مع ن�� و ح��ه در روش� ود. ب>>>�� ن� مي� س>>>�� ن� ا� ي#� گر. اي�� ل چ>>>�� راي� راه چ>>>� ي� و اج>>>�� ان#� ي>>>#� ات� و ارر. ي� اط�لاع>>>� ار. دل س>>>� وري� و م>>>� ردا� راي� م�ج>>>دوده م�طال�ع>>>ه و گ>>>� داف. ي>>>�� ن� اه>>>� �Tي دو س>>>ت�مي� ي>>>�� س�ي�

ردد د ه>�دف. مي� گ>� اق>�� ي� ق�. ن. Î<ت ام�ع ن�¹ ن� چ>�� ي#� گر. اي�� هري� چ>�� وس�عه ش�� ود، در ط�رح ه�اي� ت�� ام�ل مي� س�� را را س�� ارت� ي��ر اج�� iط ا ن�. اري� ي�� ي� ك�ه ار. ه�دف. گ�د. ي�Tر. امه ر د ي��ري�. ي. ن#� .را� �ي� ف� ارن# ع�ي�

ي� ار. هرس>� اص ش�� گ�ي� چ>�. ر� د. وي>#� اي>�� ر مي� ي�� ي� Î<ي غ. هري� ت�� عه ش>�� وس>� ام>ه ت�� ه ي��ري�. دي� ب>�� ه ك�ال�ي>� س>� ق� هري� ار. ت�. عه ش>�� وس>� ار، ط>�رح ت�� ن� ي>�� ي� سي� خ. ع�ان� ك�رد ك�ه ي��راي� ت�. ت� اد. را� ه ج�� وان� ب�� ي� د ن�� اي�� و س��ا .ي� ي�� ن# م�ا طع ر. ن� م�ق� ي�رل اي�� a<<ارات� و ك�ي ي>>� ن� ي�Tت� اچ�. ر. م�ج>>دود ي� ا ب>�. ي>� ن#� ها ري� و ت�. ش>>� س� ن�� ي�Tت� دان�. ، م�جدود ت� طعي� ط ع�دم ق�� ران�� ي� ي��ر س� ن. ت� گرش� م�ي� هر و ي�. ي� ش�� اف� ف. ه ه�اي� ات�� ي� ن. ه چ�� ه ب�� وج� ت��

ود: ان� مي� س�� ي� ه ن�¹ ن� گ�وب�. �Tي د ي� ي��راي� او ي�� ي�Tر. امه ر سان� و ي��ري�. ف. ان�. عري#� د ت�� دي#� دگ�اه چ�� ل در دي#� ن� دل�ي� ه ه�مي� . ب�� .ي� اس�ت� سان# ان�.

ه>>>ا     ت#. ل ا� ان>>>�� وده و در م�ف� مكس� ت>>>�� ار ك�ش>>>� ا دچ>>>�7 وي#�ت� ه>>>� لت� ار. ل�ج>>>اطi اول>>>� س>>>ان� اع�. ه ع�لاوه ان�. د. ب>>>�� ماي>>>�� س>>>ت� ع�م>>>ل مي� ن�. ي� ل ن�. س� وي� ك�ام>>>� ه دان�. طي� ك>>>� ران�� س>>>ان� در س>>>� “ان�.د واه>>� ه ادام>>ه خ�. ن� روب>>�� دم ك�م>>ال اي�� ت� م�ج>>دود و ع>>� ي� ن#. لا ط ع�ف� ران�� ك~ در س>>� ي� س>>�� ت� و ن�� لي� م�ج>>دود اس>>� ي� ي�رل چ�. a<<ه و ك�ي ي� س>>ان� در م�جاس>>� درت� ان�. ا ق>>�� د. ، ل>>� ت� ي� اس>>� طق� ي�رم�ت. غ>>.

. ت� اف�. [17]ي��

اي�     ي>� ن#. ي� در د ار. هرس>� وه ع�ملك>رد ش�� ي� روع�ي� در س�� طه س� ق� د، ت�. ان� و ه�لي. گلسي� سه، اي�. .ران�. مله ف� لف. ار. ح�� ن� وره�اي� م�خ. ن� درك�ش� ا ا� ط ي�� ت� ات� مرن#� �æي ر iظ ام�ع و ن�. ه ط�رح چ�� �æب ج�ر اگ�ر ت��ي� ار. ده>>ه ر. �T<<ي ام>>ه ر اي� ع�لمي� ي��ري�. وه ه>>� ي� ده در س>>�� اد س>>�� ج>>� ح>>ولات� ات�� ا ت�� ود، ام>>� ي� مي� س>>�� لق� درن� ي�� ط>>ه60م>>� ق� د، ت�. ماي>>�� ه مي� ن�. ك>>رد م�واج>>� ر در روي#� ي� Î<<ي غ. ا ت�� ر. ي>>�� ي� ي� را ب>>�. ار. هرس>>� ه ش�� غ>>د ك>>� ه ت�� ب>>��

ول�ر و ل�ت� س�� ي.ر، ا� وم�اش راب#� ، ت�� دوف. وي�� �Tت ل د ون� ن�7 .رادي� ه�مح7 طع ك�ه ار. س�وي� اف� ن� م�ق� ده اي�� ه س�� ات� اراب�� �æي ر iظ ل در ن�. ن� دل�ي� ه ه�مي� ود. ب�� دي� م�خشوت� مي� س�� دي#� ع�طف. چ��

ه دف. ب>>�� د ه>>� اق>>�� ام�ع و ق�. گ>>اه چ>>�� ي� ار. ي�. ن� ي� س�ـ>>ت. ر. �T<<ي امه ر ه ي��ـــ>>ري�. �æ<<ب ج�ر ا ت�� ي� ن� راس>>� د. در اي�� ماي>>�� دي� م�ظ>>رح مي� ن�. دي>>#� گ>>اه> چ�� ا ي�. هري� را ي>>�� عه ش>>�� وس>>� ول>>ه ت�� ق� ود، م� گ>>ران� م�ظ>>رح مي� س>>�� �Tي د

ي� ي�Tر. امه ر ون� ي��ري�. �ي� خ�7 ن# د و اص�طلاچ�ا اي�� ر مي� ي�� ي� Îي غ. هري� اس�ت� ت�� ام ش�� iط ود ن�. ط م�وخ�� ران�� ي� ي��ر درك�~ س� ن. ت� ي� ك�ه م�ي� ي�Tر. امه ر د ي��ري�. دي#� واع چ�� ر، ات�. م گ�ي� صمي� ي� [18]ن�� ر. �T<<ي امه ر ي��ري�.، دي� ء،[19]روي>>>�. ر. ه ج>>>�� ء ب>>>�� ر. ي� ج>>>�� ر. �T<<<ي ام>>>ه ر ،[20] ي��ري�. اري� گر. ي� اس>>>� ي� و س�ي� ران#� ي� اج>>>�� ر. �T<<<ي ام>>>ه ر ي� [21] ي��ري�. ال�ن� ، و وك>>>� م>>>اع�ي� ت� ي� اچ�� ر. �T<<<ي ام>>>ه ر ام[22] ي��ري�. i<<<ط ه ع�رض>>>ه ن�. ب>>>��

د. وي�. ي� وارد مي� س�� هرس�ار. ش��

 

هري� ي� ش�� ي�Tر. ست�مي� ط�رح ر روش� س�ي�

دن� و     غ>دي� دي>#� ك~ ت�� رح ار. ن>�� ه ط>>� هي>� ي�ر روش� ت�� Î<<ي غ. د، ت�� ن>� اق� مي� اف�. ف. وس�عه ات�� ه ط�رح ه�اي� ت�� هي� هري� و ت�� .ي� در ع�رضه م�طال�غات� ش�� م�ان# طع ر. ن� م�ق� حولي� ك�ه ار. اي�� ن� ت�� �Tي رگ�ي�ر ي��ر.د ط>�رح ، مراچ>�ل روي>�. ن� روش� . ي��راس>�اش اي�� م اس>�ت� س>ي� ك~ س�ي� وان� ن>�� ه ع�ي>. هر ب>�� ه ش>�� گ>اه> ب>�� س>ت�مي� و ي�. ه ع�رض>ه س�ي� ه، ورود ب�� ي� س�� ـد گ�د. ده ي��راس�اش روي�. ي. ن#� حولات� ا� ي��ررسي� ت��

ه ق>� ل ط�ب� ان>�� ر ق�� �T<ي رح ر. ه س>� د ب>�� دي>#� ن� روش� چ�� ود. مراچ>�ل اي�� ي� مي� س>�� ن� ت. اح� س>� ي� aت ي� د اس>� ن� روي>�. ي#� گر. اي�� ه چ>�� دي� اس>�ت� ك>� ي>. م>ع ن�� ل و ح�� جلي>� ه اي� ار. مراچ�ل ت�� وس�ي� ي� ýه ن� رج. ، ج�7 ي� ي�Tر. ر

: دي� اس�ت� ي. [23] ن��

ي� ي��راي� م�جدوده م�ورد م�طال�عه       · ي�Tر. ن� اه�داف. ط�رح ر �Tي دو ي��

م       · سي� ه و چ�ال س�ي� ي� س�� ار گ�د. ن� ج رف�. رت#� ش� �ي� ي��راي� ن�� ن# ك~ اط�لاع�ا ان�. اد ي�� ج� ات��

ي�       · ي� و م�دل س�ار. ن. Îت س� ن�¹ Îي ýن�

ه م�طلوت�       · ي. �æن ات� گ�ر. ج. ت� وس�عه و ان�. ه ه�اي� ت�� ي. �æن ي� گ�ر. ان#� ي#� ارر.

هري�       · م ش�� سي� ي�رل س�ي� aراي� ط�رح و ك�ي اج��

 

ي� هرس�ار. حولات� ش�� ه ت�� ق� س�ات��

ا     ان� ي>>�� ي� اس>>� ان� ار. دوران� ي�� ي� ت. ي� س>>� Îي ýار ن� ي>>#� م>>ودن� ا� كي� ل�ج>>اطi ن�. Îي� ، ت� ل ي��ررس>>ي� اس>>� ان>>�� ر ق�� i<<ظ ران� ار. دو ن�. هري� در اي>>�� ام�ع ش>>�� اي� چ>>�� رح ه>>� ه ط>>� هي>>� ا ت�� ط ي>>�� ت>>� اي� مرن#� ت� ه>>� غ>>ال�ي� ف�.. ن� ي#� هوم امرور. ه م�ف. هري� ب�� وس�عه ش�� گري� ي��راس�اش م�طال�غات� ط�رح ت�� �Tي ر و د م�ان� چ�اص. ر.

ده ار.     اي� م�اي>>�. ه چ>>�� ا م>>ي�رات� ب>>�� د. ام>>� �رن� مي� رس>>� ـ>>م ف>>� ي� ه ن�. داك�ي�ر ب>>�� دك�ي� دارد و چ>>� دم�ت� اي>>�. ران� ق>>�� هري� در اي>>�� عه ش>>�� وس>>� رح ت�� ه ط>>� هي>>� ه ت�� ق� ات�� ه س>>� ر ج>>7 ه اگ>>� ت� ك>>� ن� اس>>� ت� اي�� عي� واف��طغ>ا در ا ق�� س>ت� ام>� ي� گ ن�. ن� ه�ماه�ي>. ي#� م ام>رور. اه�ي� ا م�ف>. ه ي>�� ده اي� دارد ك�ه اگ�ر ج7 ي� دن��س� س� اي�. Îي ýكر ن� ف. ود ت�� رد. ح�كاي��ت>� ار. وخ�� ا در ي��ر مي� گ�ي� عض. ر. ت�� ي� لاد را ب�. ل ار. م�ي� ي� ان� ك�ه ف�� ي� ت. ي� س� Îي ýن�

. ان� م ك�رم>>� ، ارگ� ب�� ان� ي� س>>� ور. ه خ�. ي>>7 ت� ن�� ل در ه�ق. ي� ت¹ ار. ن�. غ. د چ�7 اس�ارگ�اد، م�عي� د ي�7 ي� مس� ت� ح�� خ. موغه ت�� ود م�ج� ه اي� دارد. وخ�� داب�. مي. دن��ش� ي� اي�. ي�Tر. ود ط�رح ر ود چ�اك�ي� ار. وخ�� م�ان� خ�. ر.، ي� خ� aي ار. س>>� ي>>� ، ن�. س� Îي ýك�ر، ار. ن� د. وق� ال>>� اي� ف>>. اه>>� ي. دگ�ان� ن�� ي�. ار. ه س>>� ن� دارد ك>>� گ>>ر ه�مگي� ح�ك>>اي��ت� ار. اي�� �Tي اري� د ان� و ن��س>>ي� س>>ي� لوچ�7 ان� و ي�¹ س>>ي� ه س�ي� ي; وچ�. هر س>>� ، ش>>�� ان� لك~ ك�اس>>�� ي� ه س>>� ي>>7 ن��دام ت� اق>>�� اچ�. ه س>>� گر ب>>�� �Tي ك>>د ا ي�� ه>>ا ي>>�� ت#. ت� ا� اس>>� ي. ق� م�ت; ي>>� لق. اش ي�� ه و ي��راس>>� ي>>; ر گ�رف�. i<<ظ ره را در ن�. ي� ي� و غ>>. ن� ت>>� ه اي� ، ام�ي. ار. مي� و س>>� لت� ط اق�� ران�� ع س>>� مب>>� م>>ودن� ح�� ي� و ل�ج>>اطi ن�. خ� aي ام�ك>>ان� س>>�

د. موده اي�. ن�.

م iظ دي� ن�. ي>>. كه ن�� ي� ا س>>�� ا ي>>�� ه ع�موم>>� ود دارد ك>>� ده وخ>>�� راخي� س>>�� ل ط>>� ي>>� م و ار. ف�� iظ اي� م�ت. ه ه>>� س>>� ق� ا ت�. ر. ي>>�� ي� ي� ب>>�. ن#� هره�ا ، ش>>�� ان� ي� اس>>� ده ار. دوران� ي�� اي� م�اي>>�. ه چ>>�� ار ب>>�� ي>>#� ر ا� ع�لاوه ي>>��ه در وان� ك�رج>. ور و ات>�� ات�7 دي� س>�� ن>. ارش، چ�� اد( در ق>�. ي>�� ا� ي�رور. وره )ف. ر خ>�. ي� ور و اردس>� ات�7 هره�اي� س>�� ه ش>�� وان� ب>�� ــ>ده مي� ت>�� ي� م�اي�. اف� اي� ي>�� ه ه>� موب>�. مل>ه ن�. ه ار. ح�� د ك>� ده اي�. دسي� ط�راخي� س�� ه�ي.

ورده ود ا� ه وخ>�� ره اي� را ب>�� ، داي>�� ي� اض>. ق� و ك�مي� ري#� ي>� ات� دف�� ي� ام م�جاس>� ج� ا ات�. وره ي�� ر خ�. ي� هر اردس� ك�ر، ش�� وق� ال�د. ه ه�اي� ف. موب�. يÎن� ن�. اره ك�رد. ار. ن�� ون� اس�� شق. ي� ان��ل و ن�� ، ي�� ان� س�ي� ور. خ�.ه وري� ك>>� ه ط>>� ت� ب>>�� وده اس>>� ر ت>>�� iظ دن�. دي� م�غ>>اي��ر م>>� ي>>. كه ن�� ي� اض>>ي� در س>>�� اي� چ�. گ�ي� ه>>� ر� ور وي>>#� ات�� س>>� ي� هر ن�. ن� در ش>>�� ي� ن. . ه�مخ>>7 ت� هر اس>>� ن� ش>>�� ان� اي�� ت� ع�م>>ل ط�راچ>>� اك�ي� ار. دف�� ه چ>>� ت� ك>>� اس>>�

: ست� ار. ارن#� ود ك�ه ع�ي� م مي� س�� سي� ق� شمت� ت�� ه سه ف�� هر ب�� ود ش�� ن� خ�. . ع�لاوه ي��ر اي�� ده اس�ت� ي� س�� خ� ظرت#. كه ش�� ي� كل گ�ي�ري� س�� اع�ت� ش�� ي��

اص1  هر چ�. هر2         ـ ش�� ارح� ش�� واخي� چ�. ه ه�ا3       ـ ت�. اب�. اس�دارچ�. ـ ي�7

د.     ودي#. ه ت�� ر. داراي� دروار. ي� ها ب�. ت#. ده و ا� ع س�� اش�گاه> ه�ا واف�� هر ي�7 ارح� ش�� وده ك�ه در چ�. ه ت�� هار دروار. اص داراي� ي��رح� و خ�ضار و ج�7 هرچ�. [24] ش��

ان� ي� ن#. ا ه دوران� س�اس>� ن� اس>�ت� ب>�� دي� ا� ي>. م ن�� س>ي� ق� گي� ت�� گ>وي�. ص>وص چ�7 ك>ر در خ�. ف. هر و ت�� دي� ش>�� ي>. ام ن�� i<ط ر ن�. ي� ي>�� ن. ت>� ه م�ي� .ي� ك>� هر اي��ران# ت� ش�� ه در س�اچ�. طه ع�طف. اول�ي� ق� ت�.

، چ�ك>>وم�ت� ن� ل ار. ا� ي>� ا ف�� را ي>�� �T<ي . ر. درت� اس>�ت� ه ق>>�� دن� ب>�� ي� ر. و رس>� مرك>� راي� ن�� ران� ي>�� هري� اي>�� ام�ع>ه ش>�� رك�ت� چ�� ن� ج>>� ، اول�ي� .ي� ن# ا ه>>ور دول�ت� س�اس>� iع ظ� ردد. در واف>>�� ار. مي� گ>� ي>��ام�ع>>ه اي� چ�� ض>>. ه چ�ك>>وم�ت� در ق�. ي>>. م�ت� د و ر. ه س>>�� هر ن��س>>ي� .ي� در ش>�� ن# ا ه اض�لـ>>ي� دول�ت� س�اس>>� طق>>. د، ولي� ن�. ي� درت� مي� رس>� ه ق>>�� ر. ب>�� ي� ي� گ و س>>� ن>. ا چ�� ه ي>>�� ود ك>>� لي� مي� ت>>�� Î#ام�ع>>ه اي ن� چ�� ه ار. ا� س>>� ه�مي�

.ي� مي� ن# ا ، اداري� دول�ت� س�اس>� .ي� ن# ا رگ>� ار. اس>ي� و ي�� ، س�ي� گي� .ره�ي. ، ف>� ض>ادي� ت; ، اف�� ت�م>اع�ي� هاده>�اي� اچ�� ه ت�. اب>�� هر ي�7 ه ش>�� ل اس�ت� ك>� ن� دل�ي� ه ه�مي� ا ب�� ي. ه اس�ت� و ن�� ي; اف�. هري� ي�7رورش� ي�� ش��[25]گ�ردد.

ت� خ. �Tت دگ�اه ر ت� ار. دي>>#� ان� اس>>� اي>>�. ي�ران� و ده�ف� ¹ì<<ب ، د گ>>اوران� ن. ، چ�� دان� ون� م�وي>>�� م>>اع�ي� ه�مح>>7 ت� ر اچ�� ات� ي��ري>>�� ف>>� ف�رار ط�ب� ب� لي� اس>>� ه م�ك>>ان� اض>>� ي� ك>>� ن#� ا ج>>� ت�. ارس>>ي� ار. ا� هر ي�7 ش>>��. ت� ان� اس>>� م>>� ن� ر. اي� ا� ه>>� ار. ي� ا ن�. هري� ي>>�� ي� ش>>�� ر. �T<<ي ام>>ه ر ام ي��ري�. i<<ط ود ن�. اك�ي� ار. وخ>>�� ك~ چ>>� �T<<ن ي� ه�ر ن. �æن گر. اي�� دي� و چ>>�� ي>>. ه ن�� ق>>� ه ط�ب� ود ك>>� ل مي� س>>�� كي� س>>� ل>>ف. ن�� ن� اي� م�خ. ض>>. ج� ق�. ن. اس>>ي� ار. ن�7 ي. س��

: ي�Tر اس�ت� رح ر. ه س� .ي� ب�� ن# هر دوره س�اس�ا مات� ش�� ست� ق� [26]ت��

1.       : ي� هدر� چ�كوم�ن� ه ب>�� ه ك>� وف>� د. اي� ا� اره>� ي� ن� و ان#. اي�� ر. اي��ر، ج>�. چ>�. ا، د. ه ه>� اب�. چ�. ار. �Tي ا، س>ر وان� ه>� �T<ت ، د لي� گاه اض>� ش>� ن�� ا، ا� موغه اي� اس�ت� مرك�ت� ار. ك�اح. ه>� م�ج�ت� مي� گ�ردد. iظ ن� م�جاق�. گي� واره�اي� س�ي. �Tت ا د ده و ي�� ه س�� ي; ي� س�اچ�. س� ي� طه س�وق� ال�ج� ق� ي�Tن� ت�. هر و در م�همي�ر ه ش�� iط ق� ن� ت�. ري#� الاي�� ت� در� در ي�� ل اه�مي� دل�ي�

2.       : .ي� ن# ا ارم�ي� لهس>>�� ي� ه وس>>� س� ب>>�� خ. ن� ت�� ( اي�� م>>اع�ي� ت� ض>>ادي� و اچ�� ت; ر اف�� i<<ظ ار. )ار. ن�. ات� م�مي>>� ف>>� ف�رار ط�ب� ب� راي� اس>>� اص ي>>�� موغ>>ه> اي� م>>رك�ت� ار. م�جلات� چ>>�. م�ج�ه لامي� ب>>�� ش>>مت� در دوره اس>>� ن� ف�� ود دارد. )اي�� هر را در خ>>�. ار ش>>�� ار. ي� ار. ي>>�� س>>� خ. ال�م م�خص>>ور و ت�� وي� ع>>� ه>>ار س>>� ه ج�7 ه ب>>�� ه>>ار دروار. ا ج�7 ن� ي>>�� گي� ي. واري� س>>� �T<<ت د

ان� م�وص�وف. مي� گ�ردد(. ارس�ي� س��

3.       : .ي� ي�رون� ار ب�¹ ف�رارس�� ب� ه م�ج>ل اس>� . ك>� .ي� اس>�ت� ن# ا ارم�ي� ده در اط>�راف. س>�� ارع ي�7راك�ي>. ات� و م>ر. اع�. اره�ا، ي�� ار. ه ه�ا، ي�� اب�. ، چ�. موغه مرك�ت� ار. م�جلات� م�ج�ض. ه رن�� لام ب>�� غ>د ار. اس>� س� در دوران� ت�� خ. ن� ت�� د، اي�� اس>�� د مي� ي�� داري>�. ي� ي�. س>� ق� درت� ت�. ار ق>�� ن� اچ�. ه و در س>� ي; گرف�. اي� ي�. وق� چ�� ات� ف. ف� .ي� ك�ه در ط�ب� ن# ه مردم�ا ك�لي�

هور مي� گ�ردد. م�س�

ار:       .4 ار. د وي�� ( مي� گ�س>ي�راي�. ض. .ي� )رن�� ي�رون� ار ب>�¹ ه س>�� ود راب>�� ه خ>�. ده و دام�ي>. روع س�� ( س� .ي� ن# ا ارم�ي� ان� )س�� ارس�ي� هر ار. دل س�� ف�رات� ش�� ون� ف�. وان� س�ي� ه ع�ي. ب��ل مي� ده�د. كي� س� هر را ن�� لت� ش�� �ي� ق�� ارن# ه ع�ي� كل مي� ده�د و ب�� ي� را ش�� لق. ن� ود م�جلات� م�خ. ر خ�. در م�سي�

5.       : دان� د.م�ي>>� وي�. ار. مي� س>>�� ن� ي>>�� ه ا� ا ب>>�� اره>>� ار. ود و ي�� ه مي� س>>�� ي; اچ�. ض. س>>� ه در رن�� ت� ك>>� ان� اس>>� ي� ارس>>� اي� س�� ه ه>>� ل دروار. ان>�� ع در م�ف� ب� ي� وس>>� ن#� ا ض>>. ام�ل ق�. س>>��وي��ت� ه�ا و.... ق� ودگ�ي� ه�ا و ع� ش� خ. ، ت�� .رم�ان� ه�اي� دول�ت� دان� م�جلي� اس�ت� ي��راي� اع�لان� ف� م�ي�

  

د در دي#� كر چ�� ف. ي� ي��ر ت�� ن. ت� دي� م�ي� اصر ك�ال�ي� ل ع�ي. ن� دل�ي� ه ه�مي� ود و ب�� وردار مي� س�� ي� ي��رخ�. ن. Îت هان� ن�¹ ر ج�� ي� Îي غ. هر ار. ت�� ه ش�� ا ورود اس�لام ب�� .ي� ي�� ن# هره�اي� دوره س�اس�ا دي� ش�� ي. م ن�� سي� ق� ار ت�� ن� س�اچ�.ه>>ا ت#. ن� ا� �Tي د ك�ه م�هم>>ي�ر ماي�� اد مي� ن�. ج� دي� را ات�� دي#� م چ�� اه�ي� هر دوران� اس�لامي� م�ف. ل اس�ت� ك�ه ش�� ن� دل�ي� ه ه�مي� ا ب�� ي. ود. ن�� ر. وارد مي� س�� ي� ي� ب�. هرس�ار. ام ش�� iط دي� ن�. ي. م ن�� سي� ق� كرات� ت�� ف. ت��

ا هري� ي>>�� اص>>ر ش>>�� اي��ر ع�ي. ت� س>>� رك�ي� ن� ي>>�� ي� ن. ه>>ا و ه�مخ>>7 ت#. ت� ا� در و اه�مي� ا ق>>�� ت� ي>>�� اس>>� ي. ي� م�ت; ن#� م>>ا ان�. م چ�� لر. هري� م�س>>ي� ام ش>>�� i<<ط ه ن�. ص>>ر ب>>�� ن� دو ع�ت. ع ورود اي�� ال�ظب� . ي>>�� ت� د و م�جل>>ه اس>>� م�ش>>ج�

ط>>>ور وع ن�� ت� م�وص>>>�. ل اه�مي� ه دل�ي>>>� ه ب>>>�� ت� ك>>>� هري� اس>>>� ان� ش>>>�� ان� و ط�راچ>>>� ر. �T<<<ي ام>>>ه ر لي� ي��ري�. ه اض>>>� ق>>>. ب� iن� وط� ون� ا� ور. ت� م>>>� رك�ي� اص>>>ر و ي>>>�� ن� ع�ي. م>>>ودن� اي�� ت� ل�ج>>>اطi ن�. هاس>>>� ت#. ا�ود: ه مي� س�� ي; ن� ي�7رداچ�. ه ا� ض ب�� خ. م�ش�

 

ه اي��ران� غد ار. ورود اس�لام ب�� هري� ت�� ي� ش�� ي�Tر. امه ر حول ي��ري�. سي�رت#�

ل     ان>�� ر ق�� �T<ي رح ر. ه س>� ه س>ه دوره ب>�� رد ب>�� ي� كل مي� گ>� ار و...( ش>�� ار. د، ي>�� ي� )م�ش>ج� ه�ن� د. دي� م>� اص>ر ك�ال�ي>� ي�Tت� ع�ي. گرش� اس�لام ك�ه ي��راس�اش م�ح>ور ي� ي��ر ي�. ن. ت� ي� م�ي� هرس�ار. حولات� ش�� ت��. دي� اس�ت� ي. م ن�� سي� ق� [27]ت��

ه اس�لامي�1 �رون� اول�ي� ـ ف�

ه     ا ب>>�� . ام>>� ت� اس>>� ا ي��رچ�� ان� ي>>�7 ن>>. ام ه�مخ7 i<<ط ن� ن�. ك>>رات� اي�� ف. ر ت�� اك�م ي>>�� لي� چ>>� ي� ول ف�� ، اص>>� .ي� ن# ا ي� دوران� س�اس>>� ن. ت� س>>� هرن�. ام ش�� i<<ط ده ار. ن�. اي� م�اي>>�. ه چ>>�� ي�رات� ب>>�� ب#� ا� ل ي>>�� ه دل�ي>>� ن� مرچ�ل>>ه ب>>�� در اي��ه ي>� ق� ردد )ف�. ر مي� گ>� ج>� aهري� م�ي ت� ش>�� اچ�. ه س>� ه دو گ�وب>�. ن� مرچ�ل>ه ب>�� ر اي�� اك�م ي>�� گ>وي� چ>� د. ال� ر مي� ك�ي>. ي� Î<ي غ. ي� ت�� ار. هرس>� اس>�ت� ه>�اي� ش�� د، س�ي� دي>#� ر عوام>�ل چ�� ر اي>�� ج� ي>�� درت#� .ي�1354ي�� ن# ا ، ك�ي>�

ا (1365 ي>. اس>ي� ن�� ه ع�ي� ق>. لب� ص>ور چ�. ور م�ت. ي� ه دس>� ه ب>�� داد ك>� غ>. ه ت�� هر اول�ي>� ل ش>�� د، م�ي>� ي. اس>�� لامي� مي� ي�� اسي� امي7راط�وري� اس>� درت� و وچ�دت� س�ي� ه ق�� اب�. س� وس�ار. ك�ه ن�. هره�اي� ت�. كي� ش�� Îي� ده ي� دن��س>� س� اي�. Îي ýام�لا ار. ن� ، ط>�راخي� ك>� ر. رگ� در مرك>� ر. د ي>�� ه و م�ش>ج� ق>. لب� ص>ر چ�. ه در اط>�راف. و ق�� ه>ار دروار. ا ج�7 ده و ي>�� ه س>�� ي; دسي� داي��ره س�اچ�. م ه�ي. iظ هر ي��راس�اش ن�. ن� ش�� ود. اي�� مي� س��

ارك�ت� اك�ي� ار. م�س>>� ه چ>>� ت� ك>>� هر اس>>� .راد ش>>�� ود اف>>� ه ع�ه>>ده خ>>�. ت� م�جلات� ب>>�� اچ�. اري� س>>� د. هر واگ>>� ن� ش>>�� راخي� اي�� ص>>وص ط>>� ه در خ�. وج>>� ل ت�� ان>>�� ه ق�� كي>>� د. ي�. ان� مي� ده>>� س>>� ده اي� را ن�. س>>��د. اي�� .ي� مي� ي�� وي� اي��ران# گ وت�� هرت� رن�. ه ش�� هر ب�� ن� ش�� ي� اي�� اع. س�ار. ، و ي�� حوه م�عماري� ، ت�. دي� ي. ت� م�جله ن�� ي� رن#� ل ي�� ن� دل�ي� ه ه�مي� [28]مردمي� دارد. ب��

    . هان� و ري� د اص�ف. ي. a#ن د م�ا ري�. ود مي� گ�ي� ه خ�. وي� اس�لامي� ب�� گ و ت�� د رن�. دي#� اه�اي� چ�� ي. د و ن�� اد م�شج� ج� ا ات�� ي� اس�ت� ك�ه ي�� ن#� هره�ا ام�ل ش�� وع دوم، س�� هره�اي� ت�. ش��

.راه�م مي�  ود، ف>� ده ت>�� ا س>�� كمف.رم>� ور چ� ه ك�ش>� ر. ب>�� ي� ي� ب>�. س>ن� رام�س� ن�. ه ا� اد ك>� ي>#� ل ر. ه و ا� وب�� ل ت�� ، ا� ان� ي� ن#. ون� س�ام�ا .ي� ه�مح7 ف�رار چ�كوم�ت� ه�اي� اي��ران# م�ان� اس�ب� ي� درر. هرس�ار. ت� ش�� رف�. ش� Îي ýن�

كل ران� ش>�� ر. در اي>�� ي� ودالي� ب>�. Y<ي هر ف�. ، ش>�� اه�اي� اط>�راف. ي� ا روس>� اط�ات� ي>�� ي� وس�عه ارن#� ا ت�� ن� ي�� ي� ن. د و ه�مخ7 اي�� دم مي� ي�� ف� ان� ت�� ارس�ي� ه و ي��ر س�� ي; اف�. ــض. گ�سي�رش� ي�� ل رن�� ن� دل�ي� ه ه�مي� گ�ردد ب��

كام�ل مي� رس�د. ه ي�� ه و ب�� ي; گ�رف�.

.ي� اس�لامي�2 ن# ا �رون� م�ي� ـ ف�

ا     مـ>>ان� ه>>� ت� ال�ت� م�عم>>اري� س�اچ�. .ي� در ق>>�� ران# ، ه>>ي.ر اي>>�� ض>>ادي� ت; ق� اف�� اس>>ي� و روت>>�. رام�س� س�ي� ار ا� ، در ك�ي>>. ان� م>>� ن� ر. اس>>ي�  در اي�� ي. ي� س�� ن#� ا ي>>� Îðن لي� ر. اص>>ر اض>>� ود و ع�ي. ا مي� س>>�� كوق�. س>>��

ي� ار. وس>� ا ت�. د و ي>�� دي>#� هره�اي� چ�� ه اچ>�دات� ش>�� ي� ك>� ن#� ا ج>� ت�. ود ولي� ار. ا� اد مي� س>�� ي>�� هره�اي� ا� اري� ار. ش>�� .ي� ن��س>ي� ران# اع�ت� وي>#� ول ي>�� ورش� م�ع>. ه ت�� ورد و اگ�ر ج7 ود مي� ا� ه وخ�� هري� را ب�� ش��ده ي�Tرا س>�� د. ن� را ي>�7 �Tي و وه ت>>�. ي� ي� س>�� ار. هرس>>� د، ش�� عي� وس>>� و و ات�� ي� ن#� ا ، ال�ج>� ان� ان� چ>�. ار. م�ان� چ�كوم�ت� ع�. ود، در ر. ه مي� س�� ي; اچ�. ي. ف. اض�لي� دول�ت� س�� اي�� iكي� ار. وط� Îن� دوره، ي� ها در اي�� ت#. ا�

ي�Tن� د د ال>� ي� ه رس>�� واج>� ه: خ�. ع>�ان� دارد ك>� ص>وص اد. ن� خ�. وت7 در اي�� ش>ور ت>�7 ه ي�7روف�. وري� ك>� ه ط>� د. ب>�� وي�. ا اچ�دات� مي� س�� ي� و ي�� س�ار. ار. ه ي�� ي� ن#. ي�Tر. و س�لطا ر ي� ه، ب�� ون� مراغ. ي� خ�7 ن#� هره�ا و ش��ام�ل : س�� هري� ، ش�� ان� ان� چ�. ار. ي�Tر ع�. شرا، 24ور. ه و 1500 ك�اروان�. ار. د30 م�غ. م�دي>�. رد ا� ه>ان� گ>� ه ار. اط>�راف. ج�� .ي� ك>� دان# مي. ش>� كوي�.ت� دان�. راي� م�ج>ل س>� .ي� ي>�� ه م�س>كون� اب>�. ار چ�. ر. ه>�

د. ماي>>�� ا مي� ن�. ي>>. ود را[29]ن�� ر خ>>�. ي� i<<ط اي� ن�. اه>>� ي. م>>ام ن�� ، ن�� گي� ارچ�7 كي>>7 ي� و ي�� ان#� ي>>� Îðن چكام و ر. ي; ه ار. ل�ج>>اطi اس>>� غ>>دد ك>>� اي� م�ب� اع. ه>>� گ>>اه و ي>>�� اه�ت� ف� ، ت�. ان� ي� مارس>>� ت� دات� ن�¹ ، اچ>>� ن� ر اي�� ع�لاوه ي>>��د. ماي�� .راه�م ن�. ها ف� ت#. ت�ماع�ي� ا� اه اچ�� ا رق�. دان� را ه�مراه ي�� هروي�. ه�اي� ش�� ار. ي� مام ن�. ورد ك�ه ن�� ود مي� ا� ه وخ�� هري� را ب�� موع�ا ش�� ده و م�ج� ه س�� ي; د، س�اچ�. �رار داده اي�. غاع ف� خت� ال�ش� ت��

وردار     ه اي� ي��رخ>>>�. ر� ت� وي>>>#� رات� ار. اه�مي� ارا و ه>>>� ج>>>. د، ت�� ن. مرف�� ون� ش>>>� ي� خ>>>�7 ن#� هره�ا ان� ش>>>�� م>>>� ن� ر. كـ>>>ي� ار.  در اي�� Îد و ي� وي�. م>>>ودن�  مي� س>>>�� ر ل�ج>>>اطi ن�. i<<<ظ ه ار. ن�. وج>>>� ل ت�� ان>>>�� ـه ه�ـ>>>اي� ق�� مــوب�. ن�.ن� ي#� اچ�ت� امرور. ان� م�ي� ر. س م>>ي� د. س�ي7 مودي#. يÎن� مي� ن�. عي� د، ت�� ي� ك�ي. هر س�كن. د در ش�� اي�� ر را ك�ه ي�� iظ ت� م�ورد ن�. معي� دا ح�� ي� هر ان#� ن� ش�� . در اي�� ام ي��رمه اس�ت� ه ي�. ، ب�� هري� ي� ش�� ي�Tر. امه ر ي��ري�.

ا ان� ه>� اي>�� ي� دي� چ�. ي>. كه ن�� ي� ا س>�� ي>� ن#� ها ه و ت�. ي; اچ�. ض س>� خ. اح� ه�ر م�جله را م�ش>� ي� ن� م�ورد اچ�ن� م�ي� ن� ر. هر م�غي� د و م>�دارش ش>�� اي��ر م�س>اچ�� ام�ع و س>� د چ>�� ا، م�ش>ج� اره>� ار. د و ن�7س ار.  ي�� مي� گ�ردي>#�

ا ج� ت�. ه ا� د ب�� دي#� هر چ�� ي� در ش�� ن� مرچ�له مردم ي��راي� س�كن. د. ط�ي� اي�� دي�. [30] ك�وح] داده مي� س��

 

ر اس�لامي�3 اج�. �رون� م�ي�  ـ ف�

كه     ي� ان��س� س>>�� ا گ�س>>� ران� ي>>�� هره�اي� اي>>�� ار ش>>�� ن� اچ�. ــ>>ر اس�ـاسي� س>>� ي� Îي غ. ن� ت�� د و ا� ن>>� اق� مي� اف�. ف>>. ران� ات�� ي� اي>>�� ن. ت� س>>� هرن�. ي� و ش�� ار. هرس>>� ج. ش�� ارت#� گ>>ري� در ي>>�� �Tي ط>>ه ع�ط>>ف. د ق� ط>>ع ت�. ن� م�ق� در اي��ه، ه ه�اي� م�عماراب>�. ي� ن. ت� چ�� ا ار. چ�ي� ي� Îðن ه ر. ي� ت. اد ان�� ج� ي� و ات�� ه�ن� اه�اي� ع�مومي� م�ت�ماي��ر. ار. ام�اك�ن� م�د. ض. ار ق�. ن� ، س�اچ�. اط�ي� ي� ن� اچ>�دات�[31]ه�اي� ارن#� ي� ن. ي� و ه�مخ>7 ن. ت� س>� هرن�. ق� ش�� روت>�.

ا صوض>>>� وي� خ�. ق. دام�ات� در ع�ه>>د ص>>� ن� اق>>>�� . اوح� اي�� ت� هري� اس>>� ش>>>راه�اي� ش>>�� ا و ك�اروان�. اره>>� ار. ه ه�م>>>راه ي�� ان� ب>>�� اي>>�� ي� دان� و چ�. ي� م�ي>>� ع>>>ن. هري� ت�� راخي� ش>>�� لي� ط>>>� ص>>ر اض>>� دو ع�ت.ه ه�مراه دارد. ي� را ب�� هرس�ار. ، م�عماري� و ش�� ي� اس� ف� صوض�ا ت�. لف. خ�. ن� ي� هي.ره�اي� م�خ. ن#� ا كوق�. م�ان� س�� اش اول اس�ت� ك�ه ر. اه ع�ي� گام س�لظي.ت� س��     ه�ت.

روع ار و س>� ه>وم س>�� دد م�ف. داع م�ج>� ه اي>�� ي� ب�� و ك�رد ك�ه چ�ن� ح� سي; هان>� چ�� ي� اص�ف. عن. ان� ت�� وي�� ق. ت� دوم ص� خ. ت� ن#� ا وان� در ي�7 س� ار. ه�مه مي� ت�� Îي هي� را ن�¹ وج�� ن� ت�� ي� ن. ه ه�اي� چ�7 موب�. ن�.

. ده اس�ت� اد س�� ن� ي�� هان� ار. ا� وان� م�كي�ت� اص�ف. خت� ع�ي. دي� ت�� دي#� ك~ چ�� [32]س�ي�

ق� دو     ي>� لق. ن� ي�� ه مي� دارد. در اي�� ع م�طل>وت� ع�رض>. ن� را ار. وص>�. ق� و روس>�� ي>� ي� دف�� ق� ب� لق. د، ي�� ي>�� را در مي� ا� ه اج>�� ك>ر ب>�� ف. ه ار. ت�� وب�� ق. .ي� ص>� ن# ا رم>� دي� ك�ه ي��راس�اش ال�گوي� ا� دي#� م�كي�ت� چ��ن� ي� ن. دي� چ>�7 ه ع�رض>ه ك�ال�ي>� هان� ك>� ف. هر اص>� ورد، ش>�� ود مي� ا� ه وخ>�� ي� را ب>�� ن#� ه>ا ي� و ط>�راخي� ت�. ر. �T<ي ام>ه ر دي� ار. ي��ري�. دي>#� ه>وم چ�� ده و م�ف. ه س>�� ي; خ. م�ي� ودگ�را ا� ك~ و خ�. ي� ن#. روش� ط�راخي� ارگ�ا

ف. مي� گ�ردد: عري#� ي�Tر ت�� رح ر. ه س� ه ب�� داب�. ردم�ي. ي� و ج�. طق� ه اي� م�ت. ه گ�وب�. ود ب�� وس�عه خ�. كري� اس�ت� در ط�رح ت�� ف. ت��

ي� ار.     ن� Î<<ع�ملا ي��رك�ت ) ن� دام�ي� عي� و اي>>�. ب� ن¹ وان� م�ح>>وري� ط>>� ه ع�ي>>. ده رود )ب>>�� ي>>. ان#� ور ار. م�ح>>ور ر. ا ع�ي>>� و، ي>>�� ي� ك�هن� و ت>>�. ن#� ا ض>>. م�ان� ق�. ار. يÎن� س>>� طي� ن�� ي� خ�. ن#� ولا وان� ل>>� ه ع�ي>>. اع. ب>>�� هاري>>#� “م�ح>>ور ج�7ه مي� دارد. مي� و .... را ع�رض. iظ ي� ن�. م و ن�� iظ ، ن�. ي� طق� ن� و م�ت. دام�ي� وع، اي�. عي� و م�صي. ب� ط�ن¹

وان�     ه ع�ي>. ه>>ان� ب>�� س� ج�� ق� دان� ت�. ن� ال�گ>>وي�  م�ي>� ي�رد ولي� اي�� هان� مي� گ>>� ف. ه اص>>� دان� ك�هي>. ود را ار. م�ي>� ه ال�گ>>وي� خ>>�. ن� ك>>� ا ا� وي� ي>�� ق. د ص>� مي>. درن�� م>اد دول�ت� ق�� د و ن�. دي>>#� هر چ�� ر. ش>�� مرك>�د. ن� مي� ي�7ردار. .ي� ا� .ي� و درون� ي�رام�ون� ýاصر ب� ي� ع�ي. ن#� ا ض. دسي� و ق�. م ه�ي. ي� iظ ت. ت� و ن�; ه ي��رك�ي� ر ب�� ي� iط ي� ن�. ي� ن�� ن� ا دف�� د و ي�� س� خ. ي� مي� ت�� طق� مي� ك�ام�لا م�ت. iظ [33]ك�هن� را ن�.

ام  iط هري� ي��راس�اش ن�. دي� ش�� ي. ه ن�� طق� هوم م�ت. ا م�ف. ـد ي�� اع�ــت� گ�ردي#� ه اس�ت� ي�� ي� داس�� ه ي�. ق� ي� اي��ران� س�ات�� هرس�ار. ام ش�� iط م�ان� در ن�. ن� ر. ا اي�� ك�ر ك�ه ي�� وق� ال�د. اصر ف. دي� ع�ي. ي. ت� ن�� ي��رك�ي�

ك>ار ي� ي�� ن#� ا ض>. دي� ـ> ق�. موغ>ه اي� ك�ال�ي>� هان� در م�ج� ف. ت� ك�لامي� م�كي�ت� اص>� رك�ي� ن� ي>�� ري#� ي�� ارر. �ي� ي>�� ارن# ه ع�ي>� د. ب>�� دا ك�ي>. ي>� ýدي� ن� ل>ور ك�ال�ي>� ي� هر، ن�� ت�م>اع�ي� در ك>�ل ش>�� ات� اچ�� م>اي��ر. دي� و ن�� ي>. م�جل>ه ن��

د ماي>�� ض مي� ن�. خ. .ي� را م�ش>� ن# ه ه�م س�لس>له م>راي��ت� م�ك>ا ود ك>>� واه�د ت�� ل خ�. ف� دان� و مرك�ر. ت�� ك~ م�ي� ا( داراي� ن�� هر ـ روس�ي� ي� ) ش�� ن��سن� موغه ر. ن� ه�ر م�ج� ود، ك�ه ي��راس�اش ا� ه مي� س�� ي; گ�رف�.

د. اس�� ر. مي� ي�� ي� وري� ب�. ره�اي� اض�لي� و ع�ي� اط�ع گ�د. ف� و ه�م م�كان� ت��

ن�     ا اي�� ، ي>>�� دي� غ>>ادل ك�ال�ي>>� ن� و ت�� وار. ل ت>>�� ي� اض>>� ع>>ن. �رار دارد ت�� ن� ف>>� ر ا� ه>>ان� ي>>�� ه ج�� ت� ك>>� لي� اس>>� ه اض>� دن� ب>>�� ي� س>>� خ. ق� ت�� حق>>� ي� ت�� ي� در ن�7 ار. هرس>>� هان� در ش�� ف. ور ك�لي� م�كي�ت� اص>>� ه ط>>� ب>��: دي� اس�ت� ي. مع ن�� ل ح�� ان�� رح ق�� ن� س� �Tي د ي� ي�� هرس�ار. هان� در ش�� م اس�اسي� م�كي�ت� اص�ف. اه�ي� .ي� و م�ف. ان# ضات� م�ي� خ. [34]م�ش�

ي�رد، در �رار مي� گ>>� ون��س� ف>>� .ي� خ>>�. ي�رام�ون� ý�<عت� ب ب� ن¹ ا ط>>� ل ي>�� ق� ك�ام>>� واف>. ن� رو در ت�� ردد و ار. اي�� ل مي� گ>>� خي� ون��س� م�س>>ي; .ي� خ>>�. ي�رام�ون� ý�<ط ب هر در م�خت>� ، ش>>�� هان� ف. “در م�كي�ت� اص>>�ه لك>>ه ب>>�� ا ي�� ي� هر ار. روس>>� ده ش>>�� ي>>. aم>>اي��ر. ك�ت ص>>ر م�ت� ك~ ع�ت. وان� ن>>�� ه ع�ي>>. ه ب>>�� هر ب>>�. اروي� ش>>�� رح� و ي>>�� د و ي>>�� اس>>�� ود مي� ي�� راف. خ>>�. اه�اي� اط>>� ي� ا روس>>� ه ي>>�� وب�� د س>>� ن>>. دت� چ�7 ي� و وچ>>� ن��س>>ن� ، ه�مر. ق� واف>>. ت��

ر لك>ه ار. م�س>ي� هر ك�هن� ي�� ي� ش>�� ار. س>� ار. ق� ي�� �ì<ت ه ار. ط�ر هر ب>�. .ي� ش>�� ن# ادا ي>�� ق� و ا� ، روت>�. ن� م�كي�ت� ود، در اي�� ه مي� س>�� ي>; ار گ�رف�. ه ك>� هر ب>�� دي� ش�� ف. م�جدوده ك�ال�ي� عري#� وان� خ�ضاري� ي��راي� ت�� ع�ي.

ا لك>ه ي>�� د، ي�� �رار مي� ده>� ي� ف>� ار. وس>� راخي� و ت�. ورد ج>�� م را م>� دب#� هر ق>�� ه>ا ش>�� ن. ه ن�; هان� ب>�. ف. ن� م�كي�ت� اص>� اي��راي�� ي>. ود، ن�� ال مي� س>�� ي>� ن#. هر ك�هن� د ار ش�� د در ك�ي. دي#� هري� چ�� موغه ه�اي� ش�� اد م�ج� ج� ات��ت� دارد ان� اه�مي� ن� م�ي>>� ه در اي�� ج>>7 ت�. د. ا� اي� ك�هن� مي� ي�7راك�ي>. ت� ه>� اف�. ن�Tسي� را در ي>�� .ي� و دگ�رد ها، دگ�رگ�ون� ت#. ق� ا� �ìت د ار. ط�ر دي#� دگ�اه ه�اي� چ�� د و اع�لام دي#� دي#� موغه ه�اي� چ�� اد م�ج� ج� ات��

. هري� اس�ت� اه�اي� ش�� ض. گ و ه�ماواي� ق�. ان� ه�ماه�ي. ي� ن�¹

ي�ري� در     ب#� ا� د ي>�� ي>>. a#وان مي� ت�� ه ن�. ارب>�� اچ�� ه و ق�� دب>�� ي�. ه، ر. ارب�� س>>� اي� اف�. ك~ ار. چ�ك>>وم�ت� ه>>� ج] ن>�� Îد و ه�ن ن>� ق� مي� اف�. ر. ار. روت>�. ي� ي� ب>�. ار. هرس>� اي� ش�� ت� ه>>� غ>>ال�ي� ه، ف�. وب�� ق. راص. چ�ك>>وم�ت� ص>� ف>>� ا ات�. ي>��

ي� ن#� ا اه>>� ي. موغ>>ه ن�� ه م�ج� ( اس>�ت� ك>>� ي�رار. ان� )س>� دي#� ي>�. ت� ر. خ. ت� ن#� ا ي� در ي�7 هرس�ار. ت� ه�اي� ش�� غال�ي� كشري� ف�. ام ي�� ج� ه ات�. وج� ان��ل ت�� دام ق�� ها اق�� ن. د. ن�; ي. اس�� ه ي�� ي� ي� اي��ران� داس�� هرس�ار. ام ش�� iط ن�.ود. ي� اچ�دات� مي� س�� ل و ارگ� چ�كوم�ن� موغه وك�ي� ام م�ج� ه ي�. ب��

ه در     رد ك>>� ي� ام مي� گ>>� ج>>� ي�ره( ات�. ه و غ>>. اب>>�. ج. وت7# ، ت�� دان� ه م�ي>>� ر. ي�Tن� )س>>ي� اد دات� م�ي>>� ص>>وص اچ>>� دك�ي� در خ�. اي� اي>>�. ت� ه>>� غ>>ال�ي� ، ف�. ه>>ران� ه ت�� ت� ب>>�� خ. ت� ن#� ا ال ي>>�7 ف>>� ب� aا ان� ه ي>>�� ارب>>�� اچ�� ان� ق�� م>>� در ر.م س>ي� ـن� س�ي� ي� ج. ا دره�ــم رت�� ان� ي>�� م>� ن� ر. ران� در اي�� ي� اي>>�� ار. هرس>� ام ش�� i<<ط ول ن�. aر ع ي>>�. ي� ال�واف>�� . ف. گ اس>�ت� ه ك�م رن>�. وب�� ق. ي� دوران� ص>� ار. هرس>>� م ش�� ي� iت� ه>�اي� ع�ظ غ>>ال�ي� ا ف�. ان��س>>ه ي>�� م�ف�ي�ر ب#� ا� ل ي>>�� ه دل�ي>>� ه ب>>�� ت� ك>>� ه>>ران� اس>>� هر ت�� ه>>ا ش>>�� ن. د و ن�; ت� مي� ده�ي>>. ود را ار. دس>>� كوه خ>>�. مت� و س>>�� iي�رار. و... ع�ظ . س>>� هان� ف. ، اص>>� ي�Tر. ر ي� هره�اي� ب>>�� . ش>>�� ت� هره�ا ه�م>>راه اس>>� اداري� ش>>��ه ود، ب>>�� هر مي� س>>�� ن� ش>>�� دي� اي�� ار ك�ال�ي>>� ن� اچ�. �ي� در س>>� ن# ح>>ولا اد ت�� ج>>� ت� ات�� وچ�� ن� ام>>ر م>>� د و اي�� ماي>>�� ه مي� ن�. �æ<<ب ج�ر ي� را ت�� �ðن ر ي� ع>>�. ار. هرس>>� ام ش�� i<<ط ي� ار. ن�. ن#� ا ماده>>� ا، ن�. ران� ار. اروي>>�7 ي�Tري� اي>>�� د. ي>>�7

ه د ك>� ي>�� ود مي� ا� ه وخ>�� ي� و م�عماري� ب�� هر س�ار. ه اي� در ش�� ار. ش� ه�اي� ي�� اه ارر. ن� س�� �Tي اصرال�د صوض�ا در دوران� چ�كوم�ت� ي�. ، خ�. كرات� ف. ي� ت�� دن� ي��رخ. اط�ي� س�� ف� ا ال�ب� ط�وري� ك�ه ي��مود. هران� اط�لاق� ن�. ك~ ت�� ن� س�ي� ه ا� وان� ب�� ورد ك�ه مي� ت�� ود مي� ا� ه وخ�� دي� را ب�� دي#� ي� چ�� ن#� ا ض. ار ق�. ن� ك~ و س�اچ�. ان� س�ي� ي#� [35]ر.

ك~     ي� س�ي� ن#� ا ض. م�ان� ق�. دي� و س�ار. ت� ك�ال�ي� عي� اي� وص�. ي#�ري� ك�ه گ�وي�� صو اد ن�� ن� اس�ي. �Tي ال   م�همي�ر ه س>>� وط ب>>�� كي� مرت#� Îهران� اس�ت� ك�ه ي� ه ت�� وط ب�� ه مرت#� س� ق� هران� اس�ت� دو ت�. 1233 ت��مسي� ) ه 1855ه�ج�ري� ش�� ـــوط ب�� گري� مرت#� �Tي مس>ي� )1256م( و د هر1878ه�ج�ري� ش�� لي� ش>�� ار اض>� ن� اچ�. ه ه�م>ان� س>� ه>ران� اس>�ت� ك>� ه ت�� لاف>. ه در دارال�ج. س>� ق� ، اولي� ت�. م( اس>�ت�

هان� ف. ك~ اص>� ي� ا س>� ه ي>�� ده اس>�ت� ك>� اد س>�� ج>� وي� ات�� ق. اه ظ�هماس>�ت� ص>� ط س>�� وش� ه اس�ت� ك�ه ت�� وب�� ق. م�ان� ص� اص>ري� ر. ه ي�. لاف>. ه داراال�ج. ه ك>� س>� ق� ن� ت�. ادي� دارد. ولي� دوم�ي� ي>#� .ي� ر. ن# ه�مس>اور )در س�ال ماري� ك�ش� ن� سرش�� د1248اس�ت� ن�7س ار. اول�ي� دي>#� هر چ�� ي� و ط>�راخي� ش>�� ر. �T<ي ام>ه ر ور ي��ري�. ي� ت� دس>� م وف�� iدراع�ظ ور ض>� ه دس�ي� ن� ب�� ه مي� گ�ردد و ي��راس�اش ا� هي� ( ت��

ط وش>� ون� ت�� ي>. ه م�درس>ه داراال�ق. لاف>. ر داراال�ج. �T<ي م و ور. iدراع�ظ ر ض>� i<ظ ر ن�. �T<ي ن� ط>�رح ر. د. اي�� ادر مي� ك�ي>. د ض>� ودي>#. هر ت�� وار ش>�� �T<ت ارح� ار. خ�ض>ار و د ه چ>�. .رادي� ك>� راي� اف>� هران� را ي>�� ت��هلر ) و ت�� ود.Buhlerم�سي� ه مي� س�� هي� شوي� ت�� .ران�. [36]( ف�

ح>ولات�     ه ت�� ده ب>�� ي>. ن#� ه درا� دي� اس>�ت� ك>� ي>. .ران#� ار. ف� ع>�. ود ا� ود خ>�. ه مي� س>�� ن� اراب>�� ي� ف� ارك�ت� م�حق� ا م�س>� ه ي>�� هر اس>�ت� ك>� ك~ ش>�� راي� ن>�� ن� ط>�رح م>�درن� ي>�� ت� اول�ي� ق� ب� ه در چ�ق� س>� ق� ن� ت�. اي��م iظ ود ار. ن�. ي� خ>>�. ن#� ا ون� ال�گ>>وي� اروي>>�7 د ه�مح>>7 دي>>#� اي� چ�� ان� ه>>� اي>>�� ي� دي� چ�. ي>>. كه ن�� ي� اش س>>�� رح ي��راس>>� ن� ط>>� ر اي�� اك�م ي>>�� ام چ>>� i<<ط ود. ن�. ر مي� س>>�� ج>>� aور م�ي ي� ك�ش>>� ار. هرس>>� ام ش�� i<<ط اي� ن�. رون� ر. ي>>��

د دي>>#� هر چ�� دس>>ي� ش>>�� ر. ه�ي. وان� مرك>>� ه ع�ي>>. ن� ب>>�� .ي� ا� اي� درون� اح. ه>>� موغ>>ه> ارگ� و ك>>� ل م�ج� ن� دل�ي>>� ه ه�مي� ود. ب>>�� ف. مي� س>>�� عري>>#� دان� ت�� ي�Tت� م�ي>>� ر. ا مرك>>� ا ي>>�� رده و ع�م>>دي�� ي�روي� ك>>� ý�<<دس>>ي� ب ه�ي.هر ار. ت� م�ساچ�ت� ش�� ي� رن#� ن� ي�� �Tي د د و ي�� ي. ن#� ا اص مي� ي�� ي� چ�. ن#� ا ض. ه 3ق�. ع مي� رس�د.19 ب�� �æن لومي�ر مر ك�ي�

ك~  د ن>�� ي>. a#ن ه ه�ما ه اي� ك>� ه گ�وب>�. د ب>�� اي>�� س� مي� ي�� ق� .ي� ت�. ان# رگ>� ار. ارت� و ي�� ج>� وان� م�ك>ان� ت�� ه ع�ي>. لك>ه ب>�� گ>اه> ي�� ف.رح�� وان� ت�� ه ع�ي>. ه ب>�� د و ب>�. اي>�� د مي� ي�� دي>#� ه>ومي� چ�� ر. م�ف. ي� ان� ب>�. اي>�� ي� ، چ�. ه>ران� ك~ ت�� ي� در س>�د. اس�� اصري� ي�� ار در دوره ي�. اچ�� ي� دول�ت� ق�� دد ط�لن� ج� هر ت�� iن� دارد ك�ه م�ظ ود و س�عي� ي��ر ا� ده م�ظرح مي� س�� ي�. ا ه�وي#�ت� و ر. هري� ي�� اي� ش�� ض. ق�.

ود را ار. اي� ك�هن� خ>�. ض>. ر. ق�. ي� دان� ب>�. ك~، م�ي>� ان>�. ل، ي�� ت.ما، ه�ي>� ت� ه، س>� اب�. اچ�. ماس>�� ون� ن�� هري� ه�مح>7 د ش>�� دي>#� اي� چ�� ور ع�ملكرده>� ان� و خ�ص>. اي>�� ي� ه>وم چ�. .ي� م�ف. ون� ا دگ�رگ>� ــ>ع ي>�� ال�ظب� ي��رق� و وق� س>� ق>. رت� و ت�� رق� و ع>�. لاط س>� ن� عي� در اچ�. ك~ س>� ي� ن� س>� ور ك�لي� اي�� ه ط>� ردد. ب>�� اروي� مي� گ>� س و ي>�� س>ان�. اي� رن#. ات� ك�مي� دوره ه>� اس�ي� ي. ده ن�; ي. aت� ك�ت عي� ب� دس�ت� مي� ده�د و ن��

.) دان� ه م�ي� ر. دان� سي� ه م�ي� موب�. . )ن�. وده اس�ت� ق� ت�� ر. م�وف. ي� ي� م�وارد ب�. ن� دارد ك�ه در ي��رخ. دي� ا� ه ه�اي� ك�ال�ي� ي� ن. مودن� چ�� ه ن�. ع�رض.

 

ي� دوران� م�غاصر اي��ران� هرس�ار. ش��

ال      ط>>ه1285 ار. س>>� ق� ه، ت�. لدب>>�� ون� ي�� ات�. ص>>وي#�ت� ق>>�� ون� اس�اس>>ي� و ن�� ات�. ن� ق>>�� �Tي دو ، ي>>�� لس م�لي� ن� م�ج� ان��س� اول�ي� ، گ�س>>� ت� روط�ي� لات� م�ش>>� ف� ا ات�. ان� ي>>�� م>>� غ>>د ه�مر. ه ت�� مس>>ي� ب>>�� ري� ش�� ه�ج>>�اد ج� ج. اي��ران� ات�� ارت#� دي� در ي�� دي#� و ع�طف. چ�� ح� س>>ي; ود را چ�� هر خ�. رم�ان� ش�� ، ا� ده اس�ت� اد س�� ج� ي� ات�� عن� ه داري� و ص�ب. هان� سرم�اب�� لاط�مي� ك�ه در ج�� ا ي�� ـلات� ه�مشو ي�� ف� ــن� ات�. ــود. اي�� مي� س��

�ي� ارن# ه ع�ي>� . ب>�� هري� اس>�ت� ام ش>�� i<ط مل>ه ن�. ل>ف. ار. ح�� ن� اي� م�خ. ي� در ع�رض>ه ه>� ان#� ام�ع>ه اروي>�7 ح>ولات� چ�� ا ت�� ، ه�مراه ي�� ت� طه دول�ت� و رع�ي� د ك�ردن� ران�� مي. ون�. ات�. ال ق�� ي� ن#. ه د د و ب�� مي� ك�ي.

د. ماي�� دد ن�. ي� م�ج� ق. �Tت عر ام�عه را ت�� د چ�� ول�ي� ن�Tست� و ت�� ي� روش� ر. خ. �Tت ار ك~ ي��رش� ي�� ا ن�� ا ي�� ود ي�� ن� ت�� ت� ي��ر ا� روط�ي� لات� م�ش� ف� ر ات�. ن� ي�� [37]روس��

كل       ش>>� م�ان� م�ي� ار. ك~ س>>� ه ن>>�� اب>>�� ا ي��ري7# وي>>�� ام ت�7 i<<ط ن� ن�. ه اي�� ي� ك>>� ان#� ج>>� ت�. ا ار. ا� د. ام>>� ار. گ مي� ي>�� ا رن>>�. �T<<ي ل دول�ت� ك�ود ان>>�� ود م�ف� دك�~ خ>>�. ج. اي>>�. ارت#� ار ي>�� د. ت� در گ>>� روط�ي� ت� م�ش>>� وس>>�� ه سرت�. ر ج>7 اگ>�ام�ع>ه ا چ�� صوض>� ح>ولات� و خ�. ادي� در ع�رض>ه ت�� ي>#� اي� ر. .ي� ه>� ون� اع�ت� دگ�رگ>� ردد. ي>�� ل مي� گ>� كي� س>� ي�ره اي� ك�هن� ن�� دي� ع�س>� ي>. م ن�� س>ي� ق� ل ار. ت�� ف� امي� م�س>ب� i<ط ي�روي� ن�. وان� س�الار و ب�. �Tت د

هري� مي� گ�ردد. ش��

هل>>وي� در س>�ال      ل دول�ت� ت�7 كي� س>� ا ن�� هت�1304 ي>�� م ج�� اي� لار. اه>� ي. ر ن�� �T<<ي دن� ر. م>>� ود ا� ه وخ>>�� دون� ب>�� د و ي>>�� ي>>�� ود مي� ا� ه وخ>�� س>م ب>�� ي� ه م�درن�. ي.ت� ب>�� ر ار. س>� ي� Î<ي غ. دي� در ت�� دي>#� جاله چ�� ي; ، اس>>�كل دي� ش�� دي#� ط چ�� ي�ر، روان�� Îي غ. ن� ت�� د و اي�� اي>�� ار. مي� ي�� ود را ي>�� اي� خ>�. ن� ه>� م�ي� ع و ر. �T<ن اد و ام�لاك�~، مرا ي. ت� اس>� ي� ون� ن�� ات�. ص>وي#�ت� ق>�� ا ن�� �ي� ي>�� ن# ا لي>� ام�ع>ه اي�� ال چ�� وان� م�ي>� ه ع�ي>. رد. ب�� مـي� گ�ي�

ود. ج�ر> مي� س�� aي� م�ي دن� اراض. طعه س�� طعه ق�� ف.رادي� و ق�� ت� ات�. ام م�ال�كي� iط ه ن�. ن� ب�� م�ي� ي�راك�ي� ر. ت� اس� م�ال�كي�

رده     ه اي� را درك�~ ك>� اب>�. ض>اد ك�ارچ�. ت; ه اف�� اهي� ب>�� ض>اد ك�ارگ>� ت; الـ>ي� ار. اف�� ف� ب� aك>ه دوره ان� ي#. ي� ا� د و ن�� اس>�� اي� داده ي�� ود چ>�� ي� را در خ>�. عن� ب. اي� ص>� ه ه>� ن� ك�ه ه�سي� دون� ا� ر. ي�� ي� هري� ب�. ام�عه ش�� چ��ي� و ن#� ا ي� ام�ع>ه روس>� س>م ار. دو چ�� ي� ر م�درن�. اك�م ي>�� ي� چ>� دد ط�ل>ن� ج>� ا ت�� ود و ي>�� ل مي� س>�� دن#� ي>� ي� ن�� س م�ص>رف. ي7 �ي� و س>� دم�ان# ام�ع>ه چ>�. ك~ چ�� ه ن>�� دي� ب>�� ول�ي>� ام�عه ت�� ك~ چ�� ر م�اه�وي� ار. ن�� ي� Îي غ. ك~ ت�� د در ن�� اس�� ي��

اي� م و ع�ملكرده>>� اه�ي� ح>>ول، م�ف>>. .ي� و ت�� ون� ن� دگ�رگ>>� ورد. در اي�� ود مي� ا� ه وخ>>�� ت� ب>>�� ق. روت� ت�. م�ـ>>د و ي>>�� اه درا� ي>>. ده را در ن�7 هرم�ص>>رف. ر. ده ش�� دي>>#� ه و ي�7 ي>>; له گ�رف�. اض>>� دت� ق�. ه س>>�� �ي� ب>>�� ن# ا لي>>� اي��ل ن� دل�ي>� ه ه�مي� د. ب>�� دار. ه دور مي� اي>�. ود را ب>�� ي� خ>�. ن#� ا ض>. م�ان� ق�. ار. م س>� دب#� ش� ه�اي� ق>�� ، ارر. .ي� ن� دگ�رگ�ون� دي� اي�� ي� ـكال�ي� ن#� ا ض. لور ق�. ي� وان� ن�� ه ع�ي. هر ب�� د و ش�� وي�. ه مي� س�� ي� اس�� ار گ�د. ه ك�ي. ي� ب�� ن� س�ت.

اري� ه در ن��س>>ي� ود ك>>� ار. مي� س>>�� ع>>�. ان� و... ا� ، ك�رم>>� ان� د، ك�اس>>�� ر. ، ي>>�� هان� ف. مل>>ه اص>>� ران� ار. ح�� هره�اي� اي>>�� م ش>>�� دب#� ت� ق>>�� اف�. دي� در ي>>�� م ك�ال�ي>>� ي� iاي� ع�ظ ال�ت� ه>>� اره دچ>>�. كي>>� ه ي�� ت� ك>>� اس>>�د. �رار مي� ده>� ود ف>� غاع خ>�. خت� ال�ش>� هره�ا را ت�� ن� ش>�� ت�م>اع�ي� اي�� دي� و اچ�� ام ك�ال�ي>� ش>ج� وارد ان�. ن�[38]م>� ي� ر و درع� ل>ه گ>� ه>اد م�داچ�. وان� ت�. ه ع�ي>. ، دول�ت� ب>�� ـي� خ. �Tت ار ط>ع ي�� ن� م�ق� در اي��

ر ــ>ه ي>�� ر ب�. ي� Îــ>ي غ. ــن� ت�� د. اي�� ي>�. هره�ا مي� ر. ي� ش>�� ن#� ا ض>. اره�اي� ق�. ن� اچ�. ر س>� ي� Î<ي غ. ه ت�� ور دس>�ت� ب>�� ي� ك�ش>� ار. هرس>� ج. ش�� ارت#� ار در ي>�� ن� ي>�� راي� اول�ي� درت� و ه�م ي��روت� ي>�� در ه�م ار. ل�جاطi ق�� ي� چ�ال م�ق�

.ي� ن# ه>>ا ي� ج�� ار. هرس>>� سل دوم ش�� ان� ن�. وگ�راي�� ي� ه�اي� ت�. ه ي�7ردار. �ìب ر iظ ه ار. ن�. اس�ي� رد ك�ه ي��رچ�. كل مي� گ�ي� .ي� ش�� ي�ري� ي��رون� Îي غ. ه و ت�� ن�Tس� د لكه ي��راس�اش اي�. .ي� ي�� حول درون� كرات� و ت�� ف. اي� ت�� ي. م�ت�ود. دد م�ظرح مي� س�� ج� ماد ت�� وان� ن�. ه ع�ي. ان� ب�� اي�� ي� ده اس�ت� و چ�. ي� دن��س� وس�عه م�غاي��ر مي� اي�. ه ت�� ر. ب�� ي� س� ار. ه�ر ج7 Îي [39]اس�ت� ك�ه ن�¹

هران� در س�ال      ها ي��راي� ت�� ات�. اي�� ي� ه چ�. س� ق� ام ت�. ه ي�. ده ب�� ه س�� هي� ه ت�� س� ق� ن� ت�. لكه اول�ي� ود ي�� مي� س�� ه ن�. هي� ام�ع ت�� ه چ�� س� ق� هر ت�. ن� اس�ت� ك�ه ي��راي� ش�� گرش� اي�� ن� ي�. ه در اي�� وج� ل ت�� ان�� ه ق�� كي� 1309 ي�.مس>>ي� و ه�م>>دان� ري� ش�� مس>>ي� )1310ه�ج>>� ري� ش�� ردد.1931 ه�ج>>� گ>>ر م�ظـرح مي� گ>>� �Tي دي� د ص>>ر ك�ال�ي>>� ر ع�ت. س� ار. ه>>� Îي ان� ن�¹ اي>>�� ي� ه چ�. ه ب>>�� وج>>� ن� ت�� ه در ا� ود ك>>� ه مي� س>>�� هي>>� در[40]( ت��

ت� ) خ. ت� ن#� ا ه ار. ي�7 لاف. ام داراال�ج. ي�ن� ي�. هرداري� و ي��رداس�� ه ش�� ه ب�� لدب�� ام ي�� ر ي�. ي� Îي غ. ا ت�� م�ان� ي�� ن� ر. ي�1309ه�مي� ران#� درت� اج>>�� ، ق>>�� ت� روط�ي� ه م�ص>>وت� م�ش>>� لدب�� ون� ي�� ات�. ( ق�� مسي� ه�ج�ري� ش��رد ي� �رار مي� گ>� ار ف>� ور ك>� ي� ر. در دس>� ي� ا ب>�. ـان� ه>� اي�� ي� ه چ�. س>� ق� راي� ت�. ون� اج>�� ات�. ن� ق>�� صوي#�ت� اي�� ت� ن�� غاف�� ود. م�ب� ف. مي� س�� عري#� د ت�� دي#� دهي� چ�� م�اي�. هري� در س�ار. ي�Tت� ش�� ي�Tر ام م�د iط د و ن�. اي�� مي� ي��

.ي� وارد مي� ران# هره�اي� اي>�� ه>ره ش>�� ر ج�7 د را ي>�� دي#� ي� چ�� هرس�ار. دام�ات� ش�� ن� اق�� ان� اول�ي� س� يÎن� مي� ي��رد و ن�. هري� را ار. ن�� ت� ك�هن� ش�� اف�. ، ي�� ي� ن#� ا ي7 Îلت ان� چ�7 اي�� ي� هره�ا دو چ�. اري� ش�� و در ن��سي�د. ك�ي.

عه م�غ>اي��ر )     وس>� ض. و ت�� ع>رن�� ون� ت�� ات�. ص>وي#�ت� ق>�� ال ن�� ي>� ه دن#. .1312 ب�� ه اس>�ت� ي>; ام گ�رف�. ران� ي>�. ي� در اي>�� ار. هرس>� ت� ه>�اي� ش�� غ>ال�ي� ار. ف�. ع>�. ي�ري� ا� غي>¹ ه ت�� ه ب>�� ( ك>� مس>ي� ري� ش�� [41] ه�ج>�س� م�س>لط ق� ان� ت�. اي>�� ي� د و چ�. ود را ار. دس>�ت� مي� ده>� وي#�ت� خ>�. ن� ه>� ور ار. ا� ا در ع�ي>� ان� و ي>�� اي>�� ي� ه چ�. اب>�. ا در م�ي� ار ي>�� ار. ده و ي>�� ه س>�� هري� ار. ه�م گ�سس>ي� ت� ش>�� اف�. اره�اي� ك�هن� ي�� ن� س�اچ�.

د. اء مي� ك�ي. ف. هري� ات�� د ش�� مي. درن�� ال�ت� و ق�� صر ع�. وان� ع�ت. ه ع�ي. ود را ب�� خ�.

اي�     ان� ه>� اي>�� ي� ر چ�. ا در ط>�ول م�س>ي� ود را ع�م>دي�� ي� خ>�. ظ>ن. عه ن�� وس>� هر ت�� ه ن�7ش>ر، ش>�� در ب>�� هل>وي� ي>�7 درت� ار. ت�7 ام ق�� iط ر ن�. ي� Îي غ. ا ت�� ك�ر و ي�� وق� ال�د. ن� ف. ي� وان�. صوي#�ت� ف� ن#� در س�ال ه�اي� ن�7س ار.ج. ارت#� ار در ي>�� ن� ي>�� راي� اول�ي� ه ي>�� ن� اس>�ت� ك>� ر ا� .ي� ي>�� ن# را هر اي>�� رد و ك�لا ش>�� ي� كل مي� گ>� دگ�ان� م�عماري� م>�درن� ش>�� ي. ن#� ما ور ن�. ا خ�ص. هري� ي�� ماي� ش�� د و س�ت� ال مي� ك�ي. ي� ن#. ه د ي� س�� �ي� گ�د. ن# اچ�دا

د. س� خ. دي� ت�� لور ك�ال�ي� ي� ت�ماع�ي� را ن�� ضادي� ـ اچ�� ت; اوت� ه�اي� اف�� ف. ن� ه�ا و ت�� اي�� ي� ود، ن�� [42]خ�.

من� ج� هرداري� و ات�. ل ش>�� كي� س>� ون� ن�� ات�. ص>وي#�ت� ق>�� ا ن�� وع�ي� ي>�� ه ت>�. هر م>ردمي� اس>�ت� و ب>�� ل>ق� ش>�� ال چ�. ي� ن#. ه د ي� ب�� �ðن ر ت� ار. ال�گوي� ع�. عي� ب� ال ن�� ي� ه دن#. گري� ب�� �Tي حول د هلوي� در ت�� دول�ت� ت�7هر ) د. 1328ش�� ن�Tس� د دان� مي� اي�. هروي�. ارك�ت� ش�� ه م�س� ( ب�� مسي� ه�ج�ري� ش��

ام�ع ) ن� ط�رح ه�اي� چ�� ي� �رار گ�رق�. ور ك�ار ف� .ي� و م�سكن� و در دس�ي� ادان# ي�� ارت� ا� ل ور. كي� س� ا ن�� ران�1343ي�� ي� اي>�� هرس�ار. ج. ش�� ارت#� د ي�� دي#� طع چ�� (، م�ق� مسي� ه�ج�ري� ش��رد. كل مي� گ�ي� ورال�عمل م�دون� اس�ت� ش�� ال�ت� دس�ي� ه ط�رح در ق�� هي� ي� ي��ر ت�� ن. ت� ك�ه م�ي�