Kweekverslag Phoenicurus moussieri

Diadeem roodstaart

De diadeem roodstaart is het kleinste lid uit de Phoenicurus familie.Met een lengte van ongeveer 12 cm en spanwijdte van ongeveer 19 cm is dit een terechte conclusie. Het is een soort die valt onder de Europese soorten , dit omdat er incidenteel een verdwaalde vogel in Spanje te bewonderen is . Over het algemeen gesproken kunnen we stellen dat het een soort is die endemisch is aan het NW van Afrika. Het is een soort die zich in bosgebieden alsook zeer droge gebieden zich thuis voelt als er maar enige vorm van bossage is en niet onbelangrijk zijn voedsel aanwezig is. Het voedsel word voornamelijk vanuit een uitkijkpost gevangen in de lucht. Het voedsel bestaat dan ook hoofdzakelijk uit vliegende insecten zoals muggen,vliegen, krekels en sprinkhanen . Op de grond foeragerend zult u deze soort niet heel snel aantreffen. De verschillen tussen man en pop zijn overduidelijk.De man heeft een roodbruine buik en staart en deze kleur loopt door tot onder zijn snavel. De bovenkant en vleugels is zwart. In de vleugels is bij de man een overduidelijke witte vlek te zien die niet aanwezig is bij de pop. De diadeem die kenmerkend is voor deze soort is ook uitsluitend te vinden bij de man. Het oog is zwart, de poten zijn zwart, nagels zijn zwart. De pop daar en tegen is geheel vaalbruin met her en der wat nuance in het donker of in het licht van , de kleur zijnde . Snavel en oog zwart, poten en nagels zijn ook zwart. Ik wil u graag verwijzen naar de bijgevoegde foto want die zullen u meer zeggen waarschijnlijk dan de wellicht onvolledige beschrijving die ik u geef. De vogels laten een tjek en piew alarmkreet horen en heel af en toe klinkt er een soort van zang die uit de snavel van vooral de man komt, deze is niet onaardig maar zeer zacht.

Man en pop diadeem roodstaart

Foto van een man

Foto van een pop

Aanschaf :

Ik was zoals altijd op zoek naar een voor mij nieuw te kweken soort waaraan een uitdaging kleefde.Deze soort had ik eens ergens in een vogelblad voorbij zien komen in een kweekverslag. De soort was dus in Nederland aanwezig was mijn gedachte, echter de man die dat kweekverslag had geschreven kon ik niet benaderen want deze schreef in zijn relaas dat hij de jongen met de hand optrok omdat zijn vogels niet wilde voeren en dit omdat zijn vogels het aangeboden voer niet echt accepteerde als voer voor hun jongen. Ik vond de soort echt heel mooi dus ging ik her en der te rade n en al snel bleek dat de soort niet echt heel veel aanwezig was in de Nederlandse volières maar via via kon ik terecht bij een Belgische man die wel een koppel voor mij had . Ik afgereisd naar België en ja hoor daar zaten ze , wat een soort, ik was direct weer verliefd . Deze vogels gingen mee naar mijn huis daar waar er twee volières klaarstonden om de vogels gescheiden te huisvesten. En daar kwam ik gelijk al op mijn eerste vraag terecht want ik had dus gelezen dat de vogels gescheiden gehuisvest waren maar dat die meneer ook had gehoord van koppels die het gehele jaar bij elkaar zaten zonder problemen. Ik gevraagd en ja hoor dit was zo’n koppel die altijd samen waren gehuisvest . Ik blij scheelt weer gedoe met koppelen als het broedseizoen aangebroken is. Ik had nog diverse vragen gesteld over voeding etc. En zodoende keerde ik huiswaarts met een super mooi koppel vogels.

In de volière en voeding :

Direct na aankomst de vogels in hun overdekte volière geplaatst , deze was 2,5 m in het vierkant en was 2m hoog . Voor deze vogels die van droge bodem houden had ik een laag heel fijn grind over de zwarte grond gemaakt. Uiteraard met worteldoek ertussen anders zou het grind zo wegzakken in de losse grond. Het water ( zoals slagregen) kon dus direct weg mocht dit onverhoopt in de volière komen . De aankleding bestond uit een groepje kunstkerstbomen welke varieerde van formaat.Als voedsel hield ik aan wat de verkoper mij adviseerde en dat was universeelvoer, eivoer,en dierlijk voedsel zoals diepgevroren pinky mades, buffalowormen , krekeltjes. Uiteraard gaf ik ook levend voedsel in de vorm van meelwormen, buffalowormen, kleine krekeltjes nr. 4 of 5 . Daarnaast gaf ik de vogels het inmiddels wel bekende door mij verzamelde weideplankton waar ze echt helemaal verzot op waren.

Het koppel was niet agressief tegenover elkaar maar toch had ik binnen een week al een dode pop. Ik had goed en wel de vogels in de volière gedaan na aankomst en zag direct wat aan de pop wat ik niet zo 123 kon verklaren maar als de wat gelouterde vogelkweker zie je dingen die je niet perse en per direct kan benoemen of verklaren. Ik heb toen direct de verkoper ervan op de hoogte gesteld en die zei mij dat de poppen soms zeer nerveus zijn tijdens transport of als ze in een nieuwe omgeving geplaatst worden. Het klonk aannemelijk want ik heb dit al vaker aan de hand gehad met andere soorten en waarvan je denkt : hoe is het mogelijk dat juist alleen de mannen of alleen de poppen van desbetreffende soort zo bevattelijk zijn voor bepaalde dingen in bepaalde situaties. Nou ja rust geven en goed verzorgen was het advies. Tja net of dat ik dit anders zou doen bij de vogels. Helaas mocht het niet baten want met een week had de pop het loodje gelegd. Ik heb het nog laten onderzoeken en uit die tests bleek dat de vogel niks aantoonbaars mankeerde, m.a.w. gewoon pech gehad. Ik de verkoper ervan op de hoogte gesteld en die vond het ook zeer rot voor me en zei mij toe dat hij voor een nieuwe pop zou zorgen of anders zou ik een vogel van hem tegoed hebben in de nabije toekomst.Nou dat was op zich mooi natuurlijk maar ik zat met een losse man van een soort die toch niet al te talrijk aanwezig zijn in de volières. Ik dacht dit word helemaal niks natuurlijk maar via via kwam ik achter een adres waar er een losse pop zat. Ik contact opgenomen maar deze man wilde zijn pop niet verkopen. Hij wilde wel mijn man overnemen. Ik heb hem verteld dat ik dit niet ging doen omdat er voor mij al door andere personen naar een pop gezocht werd.

Dagen gingen voorbij en er kwam maar geen verlossend berichtje waarin werd mede gedeeld dat er een pop voor mij gevonden was.Ik kan toch al zo slecht tegen wachten en had dus al vrij snel weer contact opgenomen met de man waarvan ik wist dat hij een losse pop had. Ik gevraagd of ik niet eens langs kon komen om erover te praten. Dit bleek de ommekeer te zijn want toen ik bij die meneer binnenstapte werd ik hartelijk ontvangen en liet de beste meneer wat foto’s en kweekverslagen zien van soorten die ik gekweekt had in het verleden. Hij herkende de vele kweekverslagen die van mijn hand kwamen en had nu wel opeens het volste vertrouwen in mij. De beste man verkocht de vogel niet maar wilde de vogel nu wel aan mij uitlenen onder bepaalde voorwaardes.Voorwaardes waren o.a. dat ik er natuurlijk goed voor zou zijn, mocht er onverhoopt toch wat gebeuren met de pop ik deze aan hem zou vergoeden en hij wilde delen in de jongen van het eerste nest. Ik stemde hiermee in maar zei wel dat als er nog een pop voor mij geregeld zou worden ik direct de pop terug zou brengen en dat de man dan bij mij eventueel een jonge mannelijke diadeem roodstaart kon ophalen.Nou zo gezegd zo gedaan, de pop ging met mij mee en ik heb deze direct bij de man geplaatst in het hok, hij was gelijk helemaal in zijn nopjes en hij liet de uiteraard onwennige pop het nieuwe verblijf in alle rust verkennen. Ik zag direct dat het klikte tussen deze twee vogels. Het was inmiddels eind maart geworden en ik voorzag de volière van diverse type nestgelegenheden.

Uit mijn kweek aantekeningen :

Op 19 -4-2016 vind ik in mijn ogen een compleet afgewerkt nest in een klein parkieten van berkenhout nestblok welke ik zelf open gezaagd heb om het halfopen model te krijgen.

Op 21-4-2016 eens gekeken of ik een ei kon voelen maar tot mijn verbazing ontdekte ik dat het nest nog verder afgebouwd was, geduld hebben dus want ze maken werk van hun nest.Het nestmateriaal wat ze gebruiken is door mij verzameld mos en alleen lichte dierlijke nestmaterialen en altijd lagen er wel veertjes in het nest. Op 22-4-2016 was het eerste ei gelegd , dit rond 08:15 gecontroleerd.Het ei vond ik aan de vrij grote kant , was blauw groenachtig van kleur en er zaten totaal geen vlekjes op .

Foto voor het tonen van nestgelegenheid en gebruikte nestmaterialen

Wederom uit mijn kweek aantekeningen gehaald :

Op 23-4-2016 geen ei gelegd , heb 1 ei voorzien van viltstift om te zien of er eieren werden gepikt maar ik twijfel of dat de lichte viltstift wel goed is ( goedkoop viltstiftje).

Op 24-4-2016 lag er 1 ei zonder viltstift maar ik vermoed dat de viltstift gewoon opgelost is en denk dus dat dit hetzelfde ei is, nu ei weggenomen en daarvoor een kunst ei gezet om te zien of dat deze verdwijnt. Het geraapte ei heb ik in een bakje met nestmateriaal gelegd om deze te bewaren en terug te leggen mochten er nog meer eieren gelegd worden of om later te kunnen dienen als “nepei” in het geval de pop de kunsteitjes niet accepteert dit vanwege de niet juiste kleur of iets dergelijks. Het kunst ei werd niet uit het nest gegooid dus het waren geen eieren uitwerpers .Toen de proef op de som genomen met het echte ei want het konden dan nog wel eier pikkers/ eier eters zijn natuurlijk , maar nee het echte ei wat ik had terug gelegd bleef intact er kwamen geen eieren bij en de pop ging er ook niet op zitten broeden.

Nou dat was ff een tegenvaller maar een doorgewinterde vogelkweker weet dat het kweken met vogels een weg is van vallen en opstaan en na elke tegenslag weer met vol goede moed er tegenaan te gaan.

Tweede ronde ( wederom zo direct overgenomen vanuit de kweekaantekeningen ) :Op 1-5-2016 zie ik in een compleet nieuw gebouwd nest ( over het bouwen doen ze welgeteld 2 dagen en dan is er een kant en klaar keurig gebouwd nest) dat er het eerste ei is gelegd van ronde 2.

Ik kijk nu niet meer in de kooi of nest dit vanwege eventuele verstoring van mijn kant.

Op 5 mei zie ik dat de pop vast zit te broeden op het nest , ik vermoed op 5 eieren.

Soms zie ik de pop van het nest af en dan ook weer hele tijden niet, ik denk dat het een "losse"broedster is.16 mei zie ik doppen liggen bij de voliere deur, pop was er vanaf en er lagen jongen in het nest.19 mei zie ik bij controle dat de jongen nog steeds in leven zijn. Ik heb de afgelopen tijd levende krekels gekocht en gevoerd ( ongv. 2 bakjes per dag) . De eerste dagen waren het nr 3 /4 krekels nu zijn het nr 5 krekels.20 mei was pop van het nest en ik zag dat de jongen nog steeds leefde , zag wel dat de jongen nog niet geringd hoefde te worden , vond ze nog vrij klein.( maarja wat is normaal bij deze vogels??? afwachten maar weer).

Pop zit te broeden in een ander type nestgelegenheid dan in ronde 1

Nou eindelijk was het dan zover dat de 5 jongen geringd ( 1 is heel klein en ligt onderop in het midden van mijn hand ) konden worden met de voor hun aangevraagde 2.5 mm Europese cultuurringen met breukzone.

Uit de aantekeningen , ook nu weer zo overgenomen zoals ik het altijd opschrijft in mijn schriftje ..tja ouderwets misschien ik weet het maar in het verleden ben ik al genoeg foto’s en teksten die ik op de computer had staan kwijtgeraakt :

21 mei en de jongen waren flink doorgeschoten opeens ,( niet goed gezien of groeispurt?? Ik voer wel wat frequenter met krekels) ,wat raar was dat ik zoals ik normaal ring (rechtse poot) ik 1 jong niet geringd kreeg, jong was zelfs beschadigd hierdoor en had bloed aan teen. Ik de andere poot pakte en de ring er zo omheen floepte. Ik heb het bebloede teentje ingespoten met desinfectiespray en het bloedde stopte vrijwel direct. Rond 17:00 nog ff in nest gekeken en het jong met de bebloede teen lag geringd nog in het nest,ik heb niet het jong eruit gehaald om te kijken naar het bebloede pootje dit i.v.m. rust creëren voor zowel de ouders als de jongen.

Pootje van jong blijkt volledig in orde te zijn ……dit geconstateerd op 24 -5- 2015.

Ik heb het idee dat er minder word gevoerd ( op 24-5-2016) van de huiskrekels, ik heb noodgedwongen van nr 4 en 5 naar maatje 6 over moeten gaan ( winkel had geen andere en het was nr 6 of niks) , wel zie ik dat de man (als hij al meehelpt met voeren )vaak met een witte meelworm in de bek zit, kan ook zijn dat hij denkt om aan een volgende ronde te beginnen.

30 -5-2016 zijn de jongen uitgevlogen , zien er goed uit maar komen nog niet veel van de grond af. Temperatuur en weersomstandigheden zijn bagger op deze dag, onweer, hagel en enorm veel regen. Hopen maar weer.

1 juni , ik zie de jongen nergens ( dus ook niet dood op de grond liggend) ze zullen nog in leven zijn , ook al zie ik ze niet ik weet dat ze er zijn want de man laat zijn gebruikelijke irritante alarmroep horen. Ik kan de volière niet benaderen of hij ziet mij en slaakt alarmkreten en de jongen houden zich muisstil en schuil . Dit is op zich supergedrag maar ja ik wil ook zien of het wel goed met ze gaat natuurlijk .

Tijdens het voeren vloog er 1 ( het kleinste jong ) uit de beschutting en kon direct een foto maken ervan :

Terwijl ik bezig was met fotograferen van dat ene jong vloog er nog 1 uit de beschutting en deze zat geheel op zijn gemak naar mij te kijken , ik heb het jong opgepakt en ook daar een foto van gemaakt. Dit uiteraard onder flink protest van de ouders en met name de man.

Ik heb op 1 juni het eerste ei van deze op één volgende ronde geraapt. Dat gaat dus goed en vlotjes allemaal. Ook dit legsel word gelegd in een nest wat ze nieuw gemaakt hebben en wederom is dit gemaakt in een ander type nestgelegenheid dan in de vorige rondes. M.a.w. ze zijn niet kieskeurig als het gaat om een nestgelegenheid bij mij. Foto van pop op het nieuwe nest. Dit keer is het in een half open nestkastje :

De man neemt nu de jongen voor zijn rekening en hij blijft extreem waakzaam. De jongen echter worden steeds makker en luisteren nu al niet meer naar hun overspannen vader. Als ik de volière binnen stapt zitten ze rustig op hun gemakje te kijken wat ik allemaal aan het doen ben.

Man met jong:

Man met jong:

Ik kan u nog mededelen dat er nog 2 rondes geboren werden en dat deze eigenlijk identiek waren aan de eerder beschreven rondes., dit uiteraard wel in andere aantallen jongen maar wat ik aan eieren kreeg dat kwam uit en wat uit kwam ,kwam groot zonder problemen . Echter 1 grote uitzondering daar na gelaten is dat er 1 nest geringd moest worden door iemand anders omdat ik op een midweekse vakantie was . Maar goed om die erop volgende rondes helemaal te gaan beschrijven laat ik achterwegen want ik zal dan eigenlijk niks nieuws opschrijven. Wat wellicht wel nieuw of waardevolle informatie is , is het feit dat je in tegenstelling tot bij veel andere Phoenicurus soorten al vrij snel het geslacht kan zien bij de jonge diadeemroodstaartjes . Ik zag op vrij jonge leeftijd al het verschil tussen mannen en poppen in het nest en dit aan de donkere kleed ( kleur bruin) bij de mannen en het dus lichtere kleed ( kleur bruin) bij de poppen . Het beste kan men het met 100% uitsluitsel zeggen op een leeftijd van ongeveer 20-24 dagen oud zijnde want dan wordt de witte plek op de vleugels die alleen mannen bezitten echt goed zichtbaar van een afstand . Soms twijfelde ik als het gaat om de kleur van sommige poppen want die waren dan zo donker op bv de vleugels maar het was dan een kwestie van wachten op de witte vlek. Dit is echt een fijn gegeven want nu kan je de jonge mannen extra in de gaten houden want de oude man zal de jonge mannen het eerst willen verdrijven uit zijn territorium als hij denkt dat het zover is. Die tijd van oppassen voor ons als kwekers is 1 -2 dagen voor het uitkomen van het volgende nest. Ik heb zonder problemen toen de jongen telkens kunnen afvangen.

Foto van jonge pop

Om u een goed beeld te laten krijgen heb ik hier onderstaand 2 foto’s geplaatst zodat u de verschillen direct kan zien , beide vogels uit 1 nest en dus even oud ( 22 dagen oud ) :

Foto van jonge man

Deze soort heeft mij zeer veel plezier gebracht . De voorgespiegelde uitdaging is gedeeltelijk uitgekomen, dit niet zo zeer als het gaat om de kweek want 100% natuurbroed zonder kunstgrepen bleek gewoon zonder problemen te kunnen . De uitdaging zat hem meer in het verkrijgen van een goed koppel. Dit laatste is sowieso de laatste jaren een steeds groter probleem aan het worden. Naar mijn mening klooit men teveel met de vogels maar dit terzijde.Mijn gemaakte afspraak is inmiddels nagekomen , de jongen van het eerste nest zijn gedeeld.Ik heb de pop inmiddels ook in bezit gekregen want de persoon die in eerste instantie niet aan mij wilde verkopen was nu er toch ook van overtuigt dat dit een super goed koppel was en dat we deze als koppel zijnde moesten behouden om zo meerdere jongen proberen te kweken en zo de aantallen van deze soort in de Nederlandse volières proberen te verhogen. Met als uiteindelijke doel dat er een stabiel aantal van deze vogelsoort er voor zorgt dat de soort behouden blijft in onze avicultuur .Of dit koppel ook daadwerkelijk volgend jaar nog in mijn volière vliegt valt nog te bezien want per slot van rekening weet ik ook niet welke mooie soorten en dus uitdagingen er op mijn pad nog gaan komen. En U weet dat ik geen vogel uitdaging uit de weg gaat zolang de portemonnee dit toestaat.

Tekst : A . Bakker te DordrechtFoto’s : © Yuri BakkerTekst correctie : M.P.P.