dhuna, terrorizmi dhe xhihadi

8/10/2019 Dhuna, Terrorizmi dhe Xhihadi

1/12

1

(c) Copyrightwww.lidhjahoxhallareve.com

DHUNA, TERRORIZMI DHE XHIHADI N VSHTRIMIN ISLAM

Pavarsisht prezencs s dhuns n njerz t ndryshm, me prejardhje t ndryshme fetare, n

t gjitha shoqrit njerzore n bot, bota e sotme moderne aktet e dhuns i lidh m s shumtime Islamin si fe, sesa me do fe tjetr. sht e qart se, ngjarjet e dhunshme q kan ndodhur

s fundi, me t cilat jan pleksur disa musliman, i kan dhn pesh t madhe ides se,

Islami sht fe q e miraton dhunn e ndoshta edhe e nxit at.

Synimi yn me kt qasje sht, t provojm t vrtetn q lidhet me dhunn dhe kush jan

ata q e ushtrojn at, si dhe t argumentojm me prova t qarta se, Islami n realitet sht nj

fe q fton drejt paqes dhe ruajtjes s rendit dhe se muslimant nuk jan njerz q kryejn akte

dhune m shum se do njeri tjetr n kt bot t ndrlikuar, m shum se do rac, vend

apo fe tjetr.

Ktu sht e nevojshme t qartsojm pikpamjen islame rreth dhuns, n t gjitha format

dhe shfaqjet e saj, ndaj sht e domosdoshme t marrim parasysh sa m posht:

1. Islami duhet t gjykohet si do fe tjetr, nisur nga parimet dhe msimet e tij dhe jo

nga sjellja e disa individve t caktuar t tij, t cilt mund t pretendojn se jan

njerzit e vetm q prfaqsojn Islamin. E thn ndryshe, duhet t bhet dallim n

mes asaj q predikon Islami, vlerat, normat e tij etj. dhe asaj q bjn disa individ, t

cilt thon se jan musliman apo pretendojn se e prfaqsojn at.

2. T part njerz q u takon t thon fjaln e tyre, pr t sqaruar qndrimin q Islami ka

ndaj ktyre shtjeve, jan njerzit e ditur dhe klerikt e ksaj feje; jan ata t cilt injohin mir parimet dhe normat e Islamit dhe kan t drejtn ti interpretojn ato.

Ktu natyrisht q, nuk mund t prfshijm ata kritik, t cilt fshihen pas emrtimitspecialist e jan t ndikuar n idet, prfundimet dhe komentet e tyre, nga bindjet

dhe paragjykimet individuale apo ato q mbartin nga shoqria ku jetojn.

3. Q t mund t prfytyrojm qart kto shtje duhet q prfundimet ti nxjerrim nga

prpjekje t sinqerta, ku shtjet n fjal duhet t shkoqiten n mnyr objektive dhe

t pasqyrohen n mnyr reale.

Pas ktij sqarimi, le t prpiqemi s bashku t njohim kndvshtrimin e vrtet islam n

lidhje me dhunn, n t gjitha format e saj.
http://www.lidhjahoxhallareve.com/http://www.lidhjahoxhallareve.com/http://www.lidhjahoxhallareve.com/http://www.lidhjahoxhallareve.com/


2/12

2

Prkufizimi i dhuns

Duke iu referuar Organizats Botrore t Shndetsis, mund ta prkufizojm dhunn si m

posht:

Prdorim i qllimshm i forcs fizike (lndore), qoft me an t krcnimit ose prdorimit

real t saj: kundrejt vetes, nj individi tjetr, grupi t caktuar njerzish ose shoqris, n

mnyr t atill q shkaktohet (ose sht e sigurt): plagosje, vdekje, dmtim psikik, pengim

zhvillimi ose privim.

Nisur nga ky prkufizim vm re se, Islami kundrejt dhuns i ndan prbrsit q e shoqrojn

at si m posht:

personat q kryejn aktin e dhuns

personat q dmtohen

shkaqet e dhuns

sa e ligjshme sht nj vepr e till

P.sh. nse ata q kryejn prdorim t qllimshm t forcs fizike (lndore) jan shtete

legjitime apo organe t pushtetit (dhe jo ata q e quajn veten muxhahid in)dhe ata q

dmtohen jan kriminel, t cilve u sht provuar faji dhe po dnohen pr shkak t krimeve

t tyre, n prputhje kjo me normat islame, Islami n kt rast nuk e ndalon kt lloj

prdorimi dhune, brenda ktyre kufijve.

Shoqrit islame, si n shumicn e bots, kan nj kod zyrtar penal, t cilin e kan e

legjitimuar dhe vendosur gjykatat ekzistuese, bazuar n ligjin islam dhe traditat kulturore e

shoqrore t pranuara gjersisht n kto vende.1N rastet kur kemi t bjm me element

kriminal, q krkojn t prishin rendin brenda nj shoqrie, ather n kt rast kemi t bjm

me nj domosdoshmri n prdorimin e forcs fizike, pr nnshtrimin e ktyre individve,

izolimin dhe dnimin e tyre. Ky sht nj realitet i pranuar n mbar botn, madje edhe n

vendet m t zhvilluara.

Feja islame nuk ua lejon qytetarve t zakonshm t ushtrojn vet zbatimin e ligjit, por kt

t drejt ia jep pushtetarit ligjor musliman, ose atij q sht i ngarkuar pr zbatimin e ligjit.

Islami, si e prmendm m sipr, nuk e ndalon shtetin e ligjshm t prdor forcn, qoft

edhe kundra shteteve t tjera, nse sheh se ato jan duke kryer vepra q rrezikojn

ekzistencn, sovranitetin, lirin ose paqen dhe sigurin e qytetarve t tij. Gjithsesi, sheriati

islam e ndalon ashpr do prdorim t padrejt t forcs edhe n t tilla situata.

N rast t nj konflikti t armatosur Islami citon se, prballja me forc duhet t jet vetm me

ushtrin armike dhe n betejn e lufts dhe forca fizike ekstreme nuk mund t prdoret vetm

se kundra forcave t rregullta ushtarake armike. Islami e ndalon do cenim t jets q

1Ktu ka si qllim ndr t tjera shkollat e ndryshme juridike islame, t cilat ushtrojn autoritetin e tyre ligjor nvende t ndryshme, sipas trashgimis kulture dhe juridike t atyre vendeve. (shn. prk)


3/12

3

drejtohet ndaj grave, fmijve ose atyre q nuk luftojn, ashtu si edhe ndalon prdorimin e

forcs kundra civilve. Duhet t prmendim ktu se, Islami edhe pse e lejon prdorimin e

dhuns q sht e natyrshme n luft- gjat betejs, ai gjithmon i jep prparsi zgjidhjes

paqsore, si alternativ ndaj gjakderdhjes, qoft edhe e nj pike t vetme.

Kurani, Libri i Zotit, q konsiderohet burimi i par i dispozitave islame, e artikulon qart ktparim:

N qoft se ata, anojn nga paqja edhe ti ano nga ajo, e mbshtetu tek Allahu. (El-enfal: 61)

Profeti Muhamed (paqja e Zotit qoft mbi t) jetoi n Mek si Profet, bashk me pasuesit e

tij, pr trembdhjet vjet me radh, nn hijen e nj persekutimi t rnd, ku mjaft musliman

vuanin pr shkak t braktisjes q ata i bn traditave arabe n adhurimin e idhujve, pr tiu

prkushtuar tash e mbrapa monoteizmit. Pavarsisht ksaj situate q ata kaluan, Profeti (paqja

e Zotit qoft mbi t) dhe pasuesit e tij nuk u futn n konflikt t armatosur me armiqt e tyreagresor, madje n mjaft raste ata nuk mbronin as vetveten. Ata duruan dhe mbajtn mbi

shpin t gjith dhunn dhe persekutimin q u bhej atyre. Por, kur erdhi momenti i

prplasjes s pashmangshme ata u detyruan t luftonin, pr t mbrojtur ekzistencn e tyre dhe

lirin e besimit, e megjithat edhe n ato raste nuk mungoi prpjekja pr gjetjen e zgjidhjeve

paqsore, n vend t prplasjes s armatosur, por kur nuk kishte m zgjidhje, ather mjeti i

fundit do t ishte beteja e armatosur mes ushtrive.

E gjitha kjo tregon se, Islami sht fe q i jep prparsi paqes para lufts, zgjidhjeve paqsore

para atyre luftarake, n konfliktet q karakterizohen nga dhuna. Po, sht e vrtet se Islami

nuk sht kundra prdorimit t forcs n raste t veanta, por ai e orienton prdorimin e saj

vetm me masn e nevojshme, aq sa e ka prligjur sheriati hyjnor.

Le t japim disa shembuj:

Shteti mund t ket nevoj t prdor forcn pr t kapur t dyshuarit pr krime dhe prti izoluar ata.

Nj kalimtar mund t jet i detyruar t prdor forcn,pr ti dhn fund nj sherri n

rrug me dy njerzve.

Prindrit mund t jen t detyruar t prdorin forcn, pr t detyruar fmijn t mos

bj dika t gabuar dhe pr ta edukuar at, e motivuar kjo nga prgjegjsia e tyre si

prindr.

Dikush mund t jet viktim e nj sulmi t padrejt, kshtu q ai sht i detyruar t

prdor forcn pr tu vetmbrojtur.

N kto raste dhe t tjera t ngjashme, Islami e lejon prdorimin e forcs, me kusht q forca e

prdorur t prshtatet me rastin dhe t mos kaloj caqet e kufijve q ka vendosur feja. Edhe n

kto raste Islami i nxit muslimant ti largohen dhuns dhe t karakterizohen nga butsia, pr

aq sa kjo sht e mundur.


4/12

4

Nga Profeti (paqja e Zotit qoft mbi t) prcillet se ka thn: Kudo q gjendet butsia, ajo e

zbukuron at gj, dhe sa her q ajo mungon, vetm se e shmton at. (Muslimi)

Por, si mund ti komentojm ather ajetet e Kuranit, q n dukje nxisin vrasjen e

jomuslimanve, kudo q t jen?

N Kuran ka nj numr ajetesh, t cilat thon qart se, kushdo q jeton me muslimant n

mnyr paqsore, ai e meriton q me t t sillesh me mirsi dhe t jesh i drejt, fardo

besimi apo feje q ai t ket, prderisa ai jeton n paqe me muslimant.

Allahu thot n Kuran:

Allahu nuk ju ndalon t bni mir dhe t mbani drejtsi me ata q nuk ju luftuan prshkak t fes, e as nuk ju dbuan prej shtpive tuaja; Allahu i do ata q mbajndrejtsin. Allahu ju ndalon tu afroheni vetm atyre q ju luftuan pr shkak t fes, q

ju nxorn prej shtpive tuaja dhe q ndihmuan dbimin tuaj; ju ndalon t miqsohenime ta. Kush miqsohet me ta, t tillt jan dmtues t vetvetes.(60: 8-9)

Nse sht e vrtet se Kurani porosit q t vritet jomuslimani pr shkak t besimit t tij,

ather si shpjegohet ekzistenca e pakicave joislame n vendet muslimane, komunitete kto

q kan jetuar n liri pr m se 1400 vjet, dhe nuk jan cenuar n besimin e tyre, madje mjaft

prej tyre edhe kan lulzuar nn hijen e sundimit islam?!

Muslimant, padyshim si t gjith njerzit e tjer, kan edhe ata mangsit e tyre dhe

vazhdojn ti ken, e megjithat pr periudha t gjata kohe ata kan pasur forc dhe mundsi

t mjaftueshme pr ti shfarosur jomuslimant q jetonin n vendet e tyre, por kt nuk ekan br dhe kjo pr shkak t kodit t Kuranit, i cili e ndalon do dhunim me baz fetare.

Ktu duhet t prmendim gjithashtu se, Kurani e lejon muslimanin t martohet me nj grua t

krishter ose ifute. Kshtu q nse do t ishte i vrtet fakti se Kurani nxit muslimant t

vrasin jomuslimant, ather si e lejon muslimanin t martohet me nj jomuslimane, q i

prket ithtarve t Librit?!

Martesa padyshim q sht nj lidhje e fort njerzore, dhe Kurani e prshkruan at si nj

marrdhnie q karakterizohet nga qetsia, dashuria dhe mshira dhe jo nga dhuna, q

prodhon ndryshimi i besimeve.

Allahu i Lartsuar thot: Dhe nga faktet(e madhris s) e Tij sht se pr t mirn tuaj,Ai krijoi nga vet lloji juaj paln (grat), q ju t gjeni prehje tek to dhe n mes jushkrijoi dashuri dhe mshir. E n kt ka argumente pr njerzit q mendojn.(30:21)

Islami dhe rrnjt e dhuns

Islami jo vetm q ka ndaluar dhunn e padrejt e t pajustifikuar, jo vetm q ka vendosur

kritere dhe kufizime n prdorimin e forcs s pashmangshme, dhe jo vetm q i nxitmuslimant t sillen me butsi edhe n rastet kur ata prballen me ashprsin dhe injorancn,


5/12

5

por Islami ka hedhur nj hap m tej n prballje me dhunn, ai synon ta ndal zhvillimin e

dhuns q n fillesat e saj, dhe kjo, duke trajtuar dhe ndaluar shkaqet kryesore q shpien n

prdorimin e dhuns.

Zemrimi

Prcillet n nj hadith se nj njeri shkoi te Profeti (paqja e Zotit qoft mbi t) dhe i tha: M

kshillo. Dhe ai iu prgjigj: Mos u zemro! Ai e prsriti disa her krkesn dhe Profeti

(paqja e Zotit qoft mbi t) ia prsriti prgjigjen: Mos u zemro!(Buhariu)

Dijetart musliman jan t nj mendje se, kjo ngjarje tregon rndsin sesi muslimanve u

krkohet q zemrimin e tyre t mos e prkthejn n veprime dhune, si dhe do gjje tjetr q

mund t ndodh si rezultat i zemrimit.

Ekstremizmi

Allahu i Madhruar thot n Kuran: O ithtart e librit, mos teproni n fen tuaj.(4:171)

Dijetart e Islamit kt ndales, drejtuar ithtarve t Librit (t krishterve dhe ifutve), e

konsiderojn si ndales q i drejtohet gjithashtu edhe muslimanve. Arsyeja qndron n

faktin se, ekstremizmi n fe sht i ndaluar, pa marr parasysh identitetin dhe besimin e atij

q bie n t tilla pozita.

Dijetart musliman kan prmendur gjithashtu edhe thnie t tjera t Profetit Muhamed

(paqja e Zotit qoft mbi t), t cilat ndalojn nga ekstremizmi, si p.sh.: Ruajuni nga

ekstremizmi n fe, sepse ata q ishin para jush i shkatrroi ekstremizmi n fe.(Ahmedi)

Padrejtsia

Gjat gjith historis njerzore padrejtsia ka qen shkak i ndezjes s zjarrit t dhuns.

Kurani ua ndalon muslimanve t jen t padrejt dhe t njanshm, duke u nisur nga raca,

ngjyra, seksi, prkatsia fisnore...etj.

O ju njerz, vrtet Ne ju krijuam ju prej nj mashkulli dhe nj femre, ju bm popuj

e fise q t njiheni ndrmjet jush, e ska dyshim se tek Allahum fisniku ndr ju shtai q m tepr sht i ruajtur(nga t kqijat).(49:13)

Lakmia

Lakmia sht nj nga shkaqet kryesore n mjaft armiqsi dhe akte dhune, e pikrisht pr kt

arsye Islami i ka kshilluar vazhdimisht ndjeksit e tij, q ti rin larg lakmis dhe t mos i

shkojn pas pangopsis s smur njerzore.

Profeti (paqja e Zotit qoft mbi t) ka thn: Ruajuni nga pangopsia! Ata q kan qen para

jush i shkatrroi pangopsia. (el-Xhamia es-Sagir)

Islami dhe dhuna familjare


6/12

6

Ka njerz q pretendojn se Islami e lejon dhunn brenda familjes dhe madje e nxit

prdorimin e saj, si mjet pr vnien nn kontroll t gruas dhe fmijve! Na duhet t

theksojm edhe nj her se, msimet dhe udhzimet islame t pasqyruara n tekstin e Kuranit

dhe fjalt e Profetit (paqja e Zotit qoft mbi t), nuk e aprovojn kt gj.

Dhunn n familje mund ta prkufizojm si:

Sjellje armiqsore dhe detyruese, ku prfshihet cenimi trupor, seksual, psikik dhe ekonomik,i ushtruar nga nj i rritur kundrejt njerzve me t cilt ai jeton s bashku.

Ose mund t prkufizohet si:

Sjellje q praktikon njra pal, n nj marrdhnie familjare, kundrejt pals tjetr me qllimnnshtrimin e saj...

Dhuna n familje mund t marr forma t ndryshme, si p.sh.:

Sharje dhe ofendime me fjal prmuese.

Ndalimi i nj pjestari nga komunikimi me pjestar t tjer t familjes ose me

shoqrin.

Privimi nga pasuria.

Ndalimi i nj pjestari t familjes nga punsimi apo vazhdimsia n t.

Krcnimi me dnime trupore apo edhe veprime konkrete.

Dhun seksuale.

Prndjekje dhe gjurmim.

Friksim dhe tmerrim.

Tekstet dhe msimet islame dnojn qart, do form t dhuns n familje dhe e ndalojn at.

Allahu i Lartsuar i urdhron besimtart q t sillen mir me grat, ashtu si do duhet t ishte

nj marrdhnie bashkshortore e mir, Ai thot pr kt n Kuran: oni jet t mir me

to(4:19)

Dijetart islam fjaln t mir n kt ajet e komentojn se do t thot: komunikim i mir,

butsi e prhershme me to, paraqitje estetike pr aq sa sht e mundur, ose e shprehur

ndryshe: burri duhet t sillet me gruan ashtu si ai dshiron q gruaja t sillet me t.

Nga ky udhzim, sesi duhet t sillet burri me gruan, kuptohet qart se nuk kemi t bjm me

kurrfar dhune, krcnim apo ndonj form prmimi q u prmend m sipr. Kushdo q

ushtron dhun n familje ai bie ndesh me msimet islame.

Islami dhe terrorizmi

Ajo ka i trishton m s shumti muslimant e sotm, sht lidhja e padrejt q bhet mes

Islamit dhe terrorizmit. Nse qllon q dy njerz t ndryshm kryejn krime plotsisht t

ngjashme dhe njri prej tyre sht musliman dhe tjetri jomusliman, sht fakt fatkeq se

muslimani me siguri do t prshkruhet si terrorist dhe se vepra e tij sht vepr terroriste , e

motivuar fetarisht dhe politikisht. Po pr personin tjetr do t thuhet? Po, pr at mund t


7/12

7

thuhet se sht njeri fanatik, mban qndrime fundamentaliste, ekstreme, ose sht nj njeri

q ka probleme mendore, por rrall bn vaki t shihet feja e tij si burim, shkak apo motivi

shtyts, pas t cilit qndron vepra e tij e dhunshme q ai kreu. Kjo sht sfida kryesore me t

ciln prballen muslimant sot, n marrdhnie me pjesn tjetr t bots q nuk jan

musliman.Prkufizimi i terrorizmit

Le ti analizojm kto shtje duke nisur me nj prkufizim t qart t termave :

Shum nga prkufizimet q qarkullojn pr termin terrorizm mbartin dimensione politike

dhe emocionale, por sht e qart se shumica e ekspertve jan t nj mendje se, terrorizmi

mund t prkufizohet si: Prdorim i vetdijshm dhe i paligjshm i dhuns, krcnim me t,

friksim ose detyrim, q synon prmbushjen e synimeve me natyr politike, filozofike,

racore, etnike, fetare dhe ideologjike.

Islami ua ndalon ithtarve t tij, n mnyr kategorike, prdorimin e forcs, pr t detyruar

cilin do qoft ai, pr t pranuar ose praktikuar doktrinat islame apo pr t prmbushur synime

politike.

Kurani i shpreh qart kt gj duke thn: Nuk ka dhun n fe...(2: 256)

Islami nuk ua lejon muslimanve t prdorimin mjeteve t tilla t dhunshme si: shprthimet,

rrmbimet e njerzve dhe avionve, shantazhet ose do form tjetr dhune t paligjshme,

q prdoret si mjet pr realizimin e synimeve fetare ose politike. Ashtu si e kemi prmendur

edhe m par, shpallja e lufts sipas normave islame, nuk mund t bhet vetm se nprmjetqeverive reale dhe drejtohet kundrejt shteteve dhe jo individve. Lufta duhet t zhvillohet nn

flamurin e nj pushteti musliman, t ligjshm, dhe jo nn flamurin e nj njeriu q ka shpallur

veten si t till. Kjo luft drejtohet kundrejt lufttarve t pals armike dhe jo kundrejt

qytetarve civil, t cilt nuk jan lufttar.

Islami u krkon shteteve muslimane t ken ushtri t forta, dhe kjo jo me qllimin pr t kryer

sulme t padrejta e t paligjshme, apo pr t friksuar t tjert, por me synimin pr t iu

imponuar armiqve t tyre t pranojn paqen dhe ti japin asaj prparsi kundrejt lufts, n

momentin q ata shohin se kan t bjn me nj shtet t fuqishm ushtarakisht.

Xhihadi n Islam

N shum raste fjala kuranore xhihad prkthehet gabimisht si luft e shenjt(holy war).

N realitet ky prkthim sht deformim i kuptimit t vrtet t ksaj fjale dhe nj burim i

madh keqkuptimi. Le t prpiqemi pra t saktsojm pikpamjet:

S pari: duhet patjetr t marrim parasysh faktin se, Kurani ka ardhur n gjuhn arabe dhe jo

n anglisht apo ndonj gjuh tjetr. Nse do t krkonim t gjenim n Kuran dhe Traditn

Profetike, n arabisht, termin ekuivalent me luftn e shenjt, do t shohim se ajo nuk

ekziston.


8/12

8

Kurani edhe kur flet pr luftn pr mbrojtjen e vetvetes, nuk e glorifikon at, as nuk e

emrton at si t shenjt;por e prshkruan at me fjalt ju nuk e plqeni at(2: 216-217),

por tek e cila gjendet streha e fundit, dhe zgjidhja e pashmangshme, n prballjen me

agresionin apo tiranin.

Pr m tepr, termi luft e shenjt n kuptimin terminologjik do t thot luft n interes t

nj feje kundrejt nj tjetre. N realitet mund t themi, e par nga kndvshtrimi fetar se,

termi luft e shenjt sht kontradiktor n vetvete, pasi nuk ka dika t shenjt n

prmbajtjen e lufts ose n pasojat q ajo l pas, si gjakderdhja, shkatrrimi dhe vuajtjet

njerzore. Po, lufta n disa raste t domosdoshme mund t jet zgjidhja e vetme, por ajo n

vetvete nuk ka sesi t konsiderohet e shenjt.

N kt analiz sht e dobishme t diskutojm edhe kuptimin e fjals xhihad, kuptimin

gjuhsor dhe fetar.Xhihad-i sht nj fjal arabe q rrjedh nga nj rrnj me tre shkronja (xh,

h, d), e cila n gjuhn arabe vjen n kuptimin e prpjekjes, mundit. Nga e njjta rrnj rrjedhedhe termi ixhtihad, q do t thot: prpjekje intelektuale e dijetarve islam, pr t

mbrritur n nj opinion ligjor fetar t vlefshm, rreth nj shtje apo problematike t re.

N Kuran gjenden pak versete, t cilat lejojn pjesmarrjen n nj luft me arm, dhe t gjitha

ato kan nj natyr tepr t prcaktuar:

Luftoni n rrugn e Zotit kundr atyre q luftojn kundr jush, por mos tejkalonikufirin!Se, Zoti, nuk i do ata q e kalojn kufirin.(2: 190)

Luftojini ata, deri sa t zhduken ngatrresat (fitnet)dhe feja ti kushtohet vetm Zotit!

E n qoft se ata heqin dor (prej ngatrresave), ather ska armiqsi, prve atyre qjan t padrejt.(2: 193)

Pra, derisa njerzit t adhurojn Zotin, pa pasur frik se do t sprovohen apo persekutohen.

Duket qart n kto dy versete, q prcaktojn dispozita t xhihadit, se dy arsyet e vetme t

xhihadit me arm jan: ndalja e agresionit si dhe persekutimi i qart (fitnet).

Ashtu si n dy versetet e msiprme, kemi edhe versete t tjera kuranore q e lejojn luftn,

por nse i kuptojm ato n kontekstin e tyre tekstual dhe historik, do t vm re se ato

trajtojn situata lufte, t cilat nuk ka sesi t prgjithsohen.

Fakti se ata q kryejn armiqsi dhe persekutime (fitne), karakterizohen nga mohimi i fes

ose jan jomusliman, nuk do thot se ne duhet ti luftojm ata, pr faktin se nuk jan

musliman (pa marr parasysh ktu kontekstin historik, se ata q ishin agresor, n t shumtn

ishin jomusliman). Kurani n fakt ua lejon muslimanve t luftojn edhe kundr vllezrve

t tyre musliman, nse ata jan agresor dhe nse t gjitha prpjekjet pr rivendosjen e paqes

dhe drejtsis dshtojn. (shih Kurani 49: 8-9)

Pra, le t jemi edhe njher t qart, e vrteta sht se lufta lejohet vetm kur ka agresion

armiqsor ose kur ka fitne (sprov, ngatrresa, telashe).


9/12

9

Xhihadi me arm, nuk sht i lidhur vetm me arsyet q e justifikojn nisjen e tij, por edhe

me vet xhihadin, sesi ai duhet t zhvillohet. Pr t ka rregulla islame t forta, t vendosura

prerazi. Profeti (paqja e Zotit qoft mbi t) i ka udhzuar ndjeksit e tij dhe mbar

muslimant m pas, sesi ata duhet t sillen n fushn e betejs. Ktu e prsrisim edhe

njher se lufta nuk duhet t nis, sepse ju nuk e plqeni at, prderisa mjetet e tjerapaqsore dhe t drejta, pr t ndalur agresionin dhe fitnen jan t mundshme.

Rregullat e tjera q rregullojn luftn n Islam, jan:

Qllimi motivues i lufts duhet t jet i zhveshur nga egoizmi, individualizmi dhe

shovinizmi.

Shpallja e lufts duhet t bhet nga autoriteti ligjor, pas prfundimit t konsultimeve

t nevojshme.

Nuk lejohet t cenohen t tjer njerz ve atyre q jan pjesmarrs n luft.

Pjesmarrsit n luft duhet q ti largohen plakitjes dhe shkatrrimit tpanevojshm.

Robrit dhe t plagosurit duhet t trajtohen njerzishm.

Ktu duhet t tregojm se, gjat gjith historis s gjat t muslimanve kto kushte dhe

norma jan zbatuar shpesh, por, ndrkoh ka pasur edhe tejkalime n koh t ndryshme, ku

m shum e ku m pak. Pr fat t keq kjo sht ajo q ndodh shpesh me shumicn e njerzve.

N kt drejtim kan pasur efekt edhe interpretimet e gabuara t disa dijetarve, t cilt

ndoshta jan ndikuar sadopak nga situata dhe koha kur kan jetuar. Por padyshim, pavarsishtksaj, e vrteta sht se, msimet e Islamit nuk duhet t gjykohen n baz t asaj q kan

kryer nj pjes e muslimanve n t kaluarn, apo ata kryejn sot. Tekstet fetare flasin vet

pr veten e tyre, dhe Kurani sht i qart n kt drejtim pr kto shtje.

A sht prhapur Islami me forcn e shpats?

Shpesh ata q jan armiqsor ndaj Islamit prdorin disa versete t caktuara kuranore, pr t

prligjur stereotipin se Islami sht fe e dhuns dhe e fanatizmit, dhe se ai sht prhapur me

shpat; por nj analiz m e thell zbulon se shtja sht m e komplikuar dhe m specifike.

1. Le t marrim pr shembull, n suren el-Enfal, verseti 12: dhe kur Zoti yt u kumtoi

engjjve se: Un jam me ju, pra, inkurajoni ata q besuan! Un do t hedh frik

n zemrat e atyre q nuk besuan, e ju goditni n qaf e lart, bjeruni atyre n dogjymtyr(gishtrinj).

Nse e vshtrojm kt ajet t veuar, jasht kontekstit t tij, ai do t duket sikur i udhzon

muslimant t kryejn vepra t dhunshme kundrejt jomuslimanve! Por e vrteta sht se, kjo

sure e Kuranit trajton nj betej historike t caktuar dhe kjo betej sht beteja e Bedrit. Pra

nuk kemi t bjm me nj udhzim t prgjithshm, sesi duhet t sillemi me jomuslimant,


10/12

10

ndrkoh q ata pr t cilt flitet n kt ajetatyre q nuk besuan, ishin pikrisht armiqtagresor n fushn e betejs.

2. Sure et-Teube, verseti 5: E kur t kalojn muajt e ndaluar, luftojini idhujtartkudo q ti gjeni,

Nj nga suret q prdorin m s shumti njerzit e msiprm, sht edhe kjo sure dhe ky ajet

n veanti. Ata e nxjerrin at jasht kontekstit t tij, duke br q feja islame t duket vrtet

dika e shmtuar; por le t shohim disa t vrteta q lidhen me kt sure:

idhujtart q prmenden n ajet, jan lufttart agresor t zons, t cilt krcnonin

ekzistencn e muslimanve t par. Kta armiq, gjat gjith kohs thurnin intriga kundra

Profetit (paqja e Zotit qoft mbi t) dhe muslimanve, dhe synimi i tyre n shumicn e

rasteve ishte vrasja e vet Profetit (paqja e Zotit qoft mbi t) dhe e muslimanve, ose znia

rob dhe skllavrimi i tyre.

Shpesh ata q argumentohen me kt ajet, i ln mnjan hollsit shpjeguese, q vijn para

ktij ajeti dhe pas tij:

Ajeti para ktij ajeti (nr. 4) i udhzon muslimant t respektojn marrveshjet e tyre t paqes

dhe armpushimet, t cilat ata vendosin n mes tyre dhe jomuslimanve dhe gjithashtu t

ruajn marrdhnie t mira me aleatt edhe n koht e agresionit. Ndrkoh ajeti q vjen m

pas (nr. 6) thot: E nse dikush prej idhujtarve t krkon strehim, ti strehoje nmnyr q ai ti dgjoj fjalt eAllahut, e pastaj prcille n vendin e tij t sigurt.

E pra, edhe pse muslimant n at koh n gadishullin arab, jetonin n kushtet e njkrcnimi t prhershm, ata prpiqeshin vazhdimisht t ruanin paqen dhe marrdhniet e

mira me fqinjt e tyre jomusliman, madje edhe me armiqt e tyre m t egr silleshin

njerzishm.

3. Sure Muhamed, verseti 4: Kur t ballafaqoheni n luft me jobesimtart, bjerunin qaf (vritini)derisa ti rraskapitni, ather lidhni,

Kjo sure ka zbritur n vitin e par t emigrimit t muslimanve n Medin, n kohn kur ata

gjat gjith kohs ishin t krcnuar me shfarosje, nga agresioni i armiqve t tyre, q ktu n

ajet jan prmendur si jobesimtart, ku me ta nnkuptohen pikrisht idhujtart e Meks.

Kto ajete duken t ashpra, sepse ato miratojn dhunn, por nse ato lexohen n kontekstin e

tyre, do t msojm se ato zbritn qartsisht n situata t vshtira lufte, n kohn kur shoqria

muslimane ishte e rrethuar nga armiq agresor, ndrkoh q kto ajete vese tregojn

realitetin e ashpr t betejs. Ajetet n fjal pr asnj moment nuk prfaqsojn nj udhzim

t prgjithshm sesi duhet t sillen muslimant me jomuslimant, por edhe nse gjendet

dikush q i prdor ato pr t justifikuar dhunn apo terrorin, kjo padyshim q sht

keqprdorim i tyre.

Kurani fisnik dhe Tradita Profetike, e bjn t qart se Islami n rrnjt dhe thelbin e tij sht

nj fe e paqes. Pr sa i prket terroristve, ata t cilt prndjekin t pafajshmit pr shkak t


11/12

11

fes s tyre, ata nuk kan vend n Islam. Ata e prdorin Islamin si dash kurbani pr

veprimet e tyre. Islami nuk sht dhe nuk ka pr t qen kurr ashtu si e portretizojn ata.

A nuk thuhet n Kuran se, Islami sht feja e vrtet ndaj ai duhet t ngadhnjej mbi t

gjitha fet?

Islami i vrtet, q del nga rrnjt e tijKurani dhe Tradita Profetike- nuk ka qen kurr nj

islam kolonialist. Natyrisht q ka pasur udhheqs musliman t cilt gjat historis s gjat

islame jan larguar nga msimet islame n nivele t ndryshme, por kto raste i ekspozojn ata

si njerz ndaj kritiks dhe jo Islamin si t tr.

Historia sht dshmitare se ritmi i prhapjes s Islamit n koh paqe, ka qen m i madh

sesa n koh lufte. Madje Islami sht prhapur edhe n koh t tilla kur muslimant kan

qen t dobt ekonomikisht, ushtarakisht, politikisht dhe n situata t paplqyeshme

shoqrore. Kt fenomen mund ta konstatojm edhe n ditt e sotme, q padyshim sht nj

epok e vshtir vuajtjesh, pr muslimant n mjaft vende t bots.

Nga ana historike, do t vm re se, nj pjes e atyre q sulmuan tokat e Islamit dhe bn

krdin me vrasje t shmtuara ndaj muslimanve, si qen tartart dhe kryqtart, prqafuan

Islamin ose krijuan mendim pozitiv pr t. Padyshim q t tilla ngjarje, ku fitimtari prqafon

fen e t mundurit dhe jo e kundrta, t vn n mendime!

Kur ne hedhim vshtrimin mbi hartn e prhapjes s Islamit sot, do t konstatojm se,

shumica e muslimanve jetojn npr vende n t cilat nuk ka ndodhur ndonj luft, e as ka

shkelur kmba e ndonj lufttari islam, qoft edhe pr t mbrojtur vetveten. Shembulli m i

mir pr kt sht Indonezia, vendi ku jetojn n tokat e saj mbi 200 milion musliman.

Thomas W. Arnold, nj ish orientalist dhe misionar i krishter n Indi, n librin e tij t njohur

Prhapja e Islamit n Bot2 tregon se, pavarsisht disa periudhave ku udhheqs t

ndryshm musliman kan dal jasht rrugs s tolerancs islame, ky ka qen gabimi i tyre

dhe nuk mund ti atribuohet msimeve islame.Sipas konkluzioneve t Arnoldit n kt libr,

dy grupe njerzish jan predikuesit kryesor t prhapjes s Islamit n bot, ata jan tregtart

musliman dhe misionart asket. Kan qen kta njerz, t cilt kan kryer misionin e

konvertimit t njerzve n Islam, duke u sjell me jomuslimant n mnyrn m njerzore

dhe t but t mundshme dhe duke i ftuar ata n fen e Allahut.

sht m se normale q ne t pyesim vetveten se, nse sht e vrtet se Islami e lejonprdorimin e forcs pr ti larguar njerzit nga feja e tyre, si sht e mundur q pakicat

joislame, n vendet muslimane, kan jetuar dhe jan zhvilluar n kto zona q sundoheshin

nga Islami?

Pse Kurani dhe Tradita Profetike, n mnyr t qart kan vendosur rregulla dhe kan

prcaktuar t drejta q mbrojn pakicat joislame q jetojn nn pushtetin islam, nse synimi i

Islamit sht shfarosja e feve t tjera, q ai t ngadhnjej mbi to?

2The Spread of Islam in the World : A History of Peaceful Preaching, by Prof. Thomas W. Arnold (18641930).


12/12

12

Prse Kurani flet shpesh pr nj dialog paqsor me jomuslimant si p.sh. n ajetin 46 t sures

el-Ankebut ku thot: Me ithtart e librit mos i polemizoni ndryshe vetm se me t mir,nse ai krkon q vetm t ngadhnjej mbi fet e tjera?

sht e vrtet se n tre ajete t Kuranit (9: 33, 48: 28, 61: 9) Allahu thot se Ai e drgoi

Profetin e Tij, Muhamedin, me udhzimin dhe fen e vrtet, q ajo t ngadhnjej mbi tgjitha fet, por ndrkoh, far kuptimi ka fjala ngadhnjej n kto kontekste?

Fjala ngadhnjej nuk duhet par ngushtsisht, vetm n aspektin e saj ushtarak dhe politik.

N historin njerzore ka pasur mjaft perandori tiranike, t cilat kan ngadhnjyer

ushtarakisht, ekonomikisht ose politikisht, n koh t ndryshme, por triumfi i tyre nuk qe i

prjetshm. N fakt, ka nj prshtatje m t mir t fjals ngadhnjej (arabishtjudhhirehu),

q duhet prdorur pr t prshtatur arabishten e Kuranit dhe q sht q ta kumtoj at,

prhap dhe shfaq pr mbar njerzit. Gjithsesi, kto ajete nuk kan si qllim dominimin apo

agresionin, por kan si qllim t par: qartsimin e bukuris dhe veantit e rrugs s Zotit.

Zoti thot n Kuran, pr Kuranin: dhe luftoi ata me t (Kuranin), n nj luft t madhe.(52: 25) Qllimi kt sht te Kurani, pra se Xhihadi n kt rast sht fjala, dialogu, urtsia

dhe kshilla e mir.

Prfundimi

Muslimant ndjekin fen e paqes, mshirs dhe faljes, dhe nse dikush prej tyre kryen nj akt

terrorist, ky person sht mkatar, sepse ai ka shkelur parime themelore t Islamit me kt

akt. Kur Timothy McVeigh hodhi n er nj godin qeveritare n Oklahoma n 1995, asnj

amerikan apo i krishter nuk u etiketua si terrorist, dhe asnj i till nuk u akuzua pr krime

ndaj njerzimit. Kur t krishtert irlandez kryenin akte terroriste kundrejt njeri-tjetrit, mes

katolikve dhe protestantve, mu n mes t ishujve britanik, askush nuk e hodhi fajin mbi

fen e krishter, por mbi individt apo agjendat e tyre politike...

Por, ajo q sht pr t ardhur keq sht fakti se, nuk bhet e njjta gj me muslimant dhe

arabt. Shumica drmuese e muslimanve dhe arabve nuk kan asnj lidhje me aktet e

dhuns q ndodhin npr bot, e megjithat lidhja bhet shum leht mes terrorizmit dhe

Islamit. Kjo padyshim q sht dika e padrejt, pr vet Islamin dhe pr muslimant n

mbar botn, numri i t cilve e kalon nj miliard e gjysm.

Zoti na bekoft t gjithve, na pastroft zemrat nga keqkuptimet, urrejtja, dhe zemrimi!

******

Shnim:

Ky materiali sht pjes e projektit: Knowlege Exhange Program (www.kep.org.sa),iniciuarnga Ministria shtjeve Islame n Mbretrin e Arabis Saudite. Materiali u prkthye dhe u

publikua nga Lidhja e Hoxhallarve t Shqipris. Tiran, 2014.

(c) Copyrightwww.lidhjahoxhallareve.com
http://www.kep.org.sa/http://www.kep.org.sa/http://www.kep.org.sa/http://www.lidhjahoxhallareve.com/http://www.lidhjahoxhallareve.com/http://www.lidhjahoxhallareve.com/http://www.lidhjahoxhallareve.com/http://www.kep.org.sa/

dhuna, terrorizmi dhe xhihadi

Documents