Đề cương Đầu tư quốc tế
DESCRIPTION
Tài liệu ôn tập cho môn ĐTQT của FTUTRANSCRIPT
-
CNG U T QUC T
1. Nu khi nim v c im ca u t.
Khi nim:
Hot ng u t l qu trnh huy ng v s dng mi ngun vn phc v cho sn xut,
kinh doanh nhm sn xut sn phm v cung cp dch v p ng nhu cu tiu dng ca c nhn
v x hi.
u t l vic s dng vn vo mt hot ng nht nh nhm thu li li nhun v/hoc
li ch kinh t x hi.
c im:
C s dng vn:
Vn: l cc ngun lc c th c huy ng v s dng vo hot ng sn xut kinh
doanh nhm thu li li ch cho ch u t.
Tn ti di 3 hnh thi: Ti sn hu hnh (nh xng, my mc, thit b), ti sn v
hnh (bng pht minh, sng ch), ti sn ti chnh (tin, giy t c gi khc..).
Vn cn c quy v cng mt n v tin t nht nh.
Hot ng nht nh: hot ng sn xut kinh doanh.
C sinh li:
T nhn v doanh nghip theo ui mc tiu li nhun; cn chnh ph theo ui mc tiu
li ch kinh t x hi.
Tnh mo him, ri ro
u t khc vi: mua sm tch tr/ tiu dng; chi tiu v nhn o/ tnh cm.
u t thng din ra trong mt thi gian di v vy n c tnh mo him. Thi gian u
t cng di th tnh mo him cng cao.
2. u t quc t l g
u t quc t l hnh thc di chuyn vn t nc ny sang nc khc tin hnh hot ng
sn xut kinh doanh hoc cc hot ng khc nhm mc ch thu li nhun hoc t cc hiu
qu x hi..
4. Phn loi u t quc t theo ch u t?
u t t nhn quc t:
- FDI:l mt hnh thc u t quc t trong ch u t ca mt nc u t ton b hay phn
ln vn u t cho 1 d n nc khc nhm ginh quyn kim sot hoc tham gia kim sot
d n .
- FPI: nh u t nc ngoi mua chng khon ca cc cng ty, cc t chc pht hnh vi mt
mc khng ch nht nh thu li nhun nhng khng nm quyn kim sot trc tip i vi t
chc pht hnh chng khon.
- Tn dng quc t: ch u t mt nc cho i tng tip nhn u t mt nc khc vay
vn trong mt khong thi gian nht nh
u t phi t nhn quc t:
- ODA: l cc khon vin tr khng hon li, vin tr c hon li hoc tn dng u i ca cc
Chnh ph, cc t chc lin chnh ph, cc t chc phi chnh ph (NGO), cc t chc thuc h
thng Lin hp quc (UN), cc t chc ti chnh quc t dnh cho cc nc ang v chm pht
trin.
-
- OA: h tr chnh thc. OA c nhng c im gn ging nh ODA. im khc nhau l i
tng tip nhn u t, i vi ODA th ch c cc nc ang v km pht trin nhn c hnh
thc u t ny, cn OA dnh cho 1 s nc c nn kinh t chuyn i.
5. Trnh by cc gi nh v kt lun ca m hnh Mac-Dougall Kemp.
Cc gi nh:
Th trng cnh tranh hon ho v thng tin hon ho.
Khng c hn ch v u t, vn dch chuyn hon ton t do.
Trc khi c u t quc t, nc ch u t c li nhun cn bin ca vn (MPk) thp
hn nc tip nhn u t.
Cc quc gia u sn xut cng mt loi sn phm.
Th gii bao gm nc i du t( nc cho vay) v nc tip nhn ( nc i vay)
Thng tin th trng hon ho, ngi nhp vn v xut khu u c thng tin y lien
quan n phng n u t ca mnh.
Ni dung hc thuyt:
Mt nc pht trin c sn lng cn bin thp (tha vn) s u t sang mt nc ang pht
trin c sn lng cn bin cao (thiu vn)
Nc pht trin Nc ang pht trin
Trc FDI
GDP=GNP=MO1QN GDP=GNP=mO2Qn
Sau FDI
Vn gim, nng sut cn bin tng Vn tng, nng sut cn bin gim
GDP=MO1PE GDP=mO2PE
rGDP =ENn do nng sut cn bin cao hn, gim tnh trng thm dng t
GNP= MO1PE+PQEF GNP=mO2PE-PQEF
rGNP=EFN rGNP=Efn
FDI mang li li ch cho c 2 quc gia do s dng vn c hiu qu hn khi n c huy ng t
nc ny sang nc khc.
Kt lun:
Sn lng th gii gia tng.
Thu nhp ca cc nc u gia tng.
V phc li x hi:
Thu nhp ca ngi lao ng nc ch u t gim.
Thu nhp ca ngi lao ng nc tip nhn u t tng.
6. Trnh by cc giai on trong L thuyt vng i quc t ca sn phm ca Raymond
Vernon? Theo l thuyt ny FDI xut hin giai on no?
-
Cc giai on trong L thuyt vng i quc t ca sn phm. Mi sn phm c 1 vng i, xut
hin tng trng mnh chng li/suy gim
Giai on 1: sn phm mi xut hin c bn trong nc pht minh ra sn phm (M), xut
khu khng ng k.
Giai on 2: sn phm chn mui, nhu cu tng, xut khu tng mnh, cc i th cnh tranh
trong v ngoi nc xut hin, FDI xut hin
Giai on 3: sn phm v quy trnh sn xut c tiu chun ha, th trng n nh, hng ha
tr nn thng dung, cc doanh nghip phi gim chi ph cng nhiu cng tt tng li nhun
hoc gim gi tng nng lc cnh tranh, FDI tip tc pht trin.
FDI xut hin giai on 2- sn phm chin mi.
7. Trnh by cc li th trong m hnh OLI ca Dunning? Theo Dunning, nh u t ch
nn u t trc tip ra nc ngoi khi no?
Li th s hu:Doanh nghip phi s hu mt hoc mt s li th cnh tranh c bit gi l
li th v quyn s hu hoc li th ring ca doanh nghip, gm 4 nhm:
Ti sn tr tu, thng hiu, kinh nghim qun l.
Tnh li th theo quy m.
Cc c quyn nh quan h tt vi chnh ph.
Kh nng hp tc vi cc doanh nghip khc v nhn bit cc c hi M&A.
v iu kin ca FSA:
C th khai thc nc ngoi trong ni b tp on m khng b mt i gi tr.
Chi ph khai thc FSA nc ngoi (chi ph giao dch) khng cao.
Li th a im: gm nhn t kinh t, chnh tr, x hi (EPS) nc tip nhn u t.
Mc quan trng gim dn Mc quan trng tng dn
Ngun lao ng khng c k nng,
gi r. Ngun lao ng cht lng cao.
Ngun ti nguyn thin nhin di do
gi r.
Tn ti cc yu t b sung cho li th s
hu.
Th trng ni a.
Th trng khu vc v lin minh kinh t
khu vc.
Chi ph vn chuyn. Cht lng ca vin thng.
Hng ro thu quan. Cc hng ro phi thu quan.
u i ti chnh ca Chnh ph. Cc chnh sch h tr ca chnh ph.
Cc chnh sch kinh t v m.
Sc nh hng ca cc tp on ln n
cc chnh sch.
Li th ni b ha:
-
FDI s c s dng nhm thay th cc giao dch trn th trng bng cch giao dch ni b khi
cc nh du t thy cc giao dch ni b s t tn km, an ton v kh thi hn cc giao dch trn
th trng bn ngoi.
Kh nng khai thc li th s hu nc ngoi nhng ni b tp on.
Khi th trng nc ngoi ko cn hon ho, licensing s rt ri ro.
Doanh nghip c khuynh hng trc tip qun l hot ng kinh doanh nc ngoi thng
qua u t trc tip.
Vi FDI, cc li th s hu c chuyn giao trong ni b tp on v thng to ra cc lin
kt dc, cc cng ty con c th mua bn nguyn liu v thnh phm.
Theo Dunning, nh u t ch nn u t trc tip ra nc ngoi khi c c 3 li th:
O Ownership advantage: li th s hu ca doanh nghip.
L Location advantage: li th a im ca nc tip nhn u t.
I Internalizition advantage: li th ni b ha ca doanh nghip.
8. Khi nim v c im ca u t trc tip nc ngoi?*****
Khi nim:
Theo IMF: u t trc tip nc ngoi l hnh thc u t m doanh nghip
nc ch u t c quyn kim sot hoc qun l mt doanh nghip hot ng
trn lnh th ca mt nn kinh t khc.
u t trc tip nc ngoi l mt hnh thc u t quc t trong ch u t
ca mt nc u t ton b hay phn ln vn u t cho mt d n nc
khc nhm ginh quyn kim sot hoc tham gia kim sot d n
c im:
FDI ch yu l u t t nhn, mt s t trng hp l nh nc vi mc ch
hng u l tm kim li nhun.
Theo lut php ca 1 s nc th trong trng hp c bit FDI c th c s tham gia gp vn
ca Nh nc nhng trong quy nh lut pht ca nhiu nc th FDI l u t t nhn.
Cc ch u t s dng FDI phc v chnh cho mc ch kim li nhun do vy cc nc tip
nhn cn phi xy dng cho mnh mt hnh lang php l mnh v cc chnh sch FDI hp l
hng FDI vo phc v cc mc tiu pht trin KT-XH nc mnh.
Cc ch u t nc ngoi phi ng gp mt t l vn ti thiu trong vn php
nh hoc vn iu l ty theo quy nh ca php lut tng nc ginh quyn
kim sot hoc tham gia kim sot doanh nghip nhn u t.
V d: M l 10%; Anh v Php l 20% cn Vit Nam l 30%
T l gp vn ca cc ch u t s quyt nh quyn v ngha b mi bn, ng thi li nhun
v ri ro cng c phn chia da theo t l ny.
Ch u t t quyt nh u t, quyt nh sn xut kinh doanh v t chu trch
nhim v l, li. Hnh thc ny mang tnh kh thi v hiu qu kinh t cao, khng
c nhng rng buc v chnh tr.
Thu nhp ca ch u t ph thuc vo kt qu kinh doanh ,mang tnh thu nhp kinh doanh ch
khng phi li tc
FDI thng km theo chuyn giao cng ngh.
Cc nc tip nhn u t c c hi nhn c my mc, thit b, bng pht minh, sng ch, b
quyt k thut, cn b qun l,. thc hin d n.
-
9.Khi nim v c im ca u t gin tip nc ngoi? (u t chng khon nc
ngoi)
Khi nim:
u t chng khon nc ngoi l hnh thc u t quc t trong ch u t ca mt nc
mua chng khon ca cc cng ty, cc t chc pht hnh mt nc khc vi mt mc khng
ch nht nh thu li nhun nhng khng nm quyn kim sot trc tip i vi t chc pht
hnh chng khon.
c im:
Ch u t nc ngoi ch nm gi chng khon, khng nm quyn kim sot hot ng ca
t chc pht hnh chng khon u t gin tip. Bn tip nhn vn c ton quyn ch ng
trong kinh doanh
S lng chng khon m cc cng ty nc ngoi c mua c th b khng ch mc
nht nh ty theo tng loi chng khon v tng nc; thng l < 10%.
Khng nhm mc ch qun l doanh nghip c u t, m ch k vng v mt khong li
nhun tng lai di dng c tc, tri tc hoc phn chnh lch gi. Ngoi mc ch u c
ti chnh, cc ch u t cn a dng ha danh mc u t chng khon qun tr ri ro.
Cc nh u t chng khon cc t chc ti chnh, cc nh u t c nhn. Trong khi cc nh
u t trc tip thng l cc nh sn xut hng ha hoc dch v
Thu nhp ca ch u t gm 2 phn: thu nhp t chnh lch gi bn v mua chng khon;
thu nhp t c tc, tri tc.
10. Khi nim v c im ca ODA? *****
Khi nim: Theo DAC: H tr pht trin chnh thc (ODA) bao gm nhng khon vin tr
khng hon li hoc cho vay u i ca cc c quan chnh thc (cc chnh ph trung ng
hoc a phng, hoc cc c quan hnh php ca chnh ph) dnh cho cc nc ang pht
trin. Cc khon vin tr hoc cho vay ny phi tha mn 2 iu kin:
Ti tr cho mc tiu pht trin kinh t v phc li x hi ca cc nc ang pht
trin.
C yu t vin tr chim t nht 25% khon vay.
Vn ODA l cc khon vin tr khng hon li, vin tr c hon li hoc tn dng u i ca cc
chnh ph, cc t chc lin chnh ph, cc t chc phi chnh ph, cc t chc thuc h thng
LHQ, cc t chc ti chnh quc t dnh cho cc nc ang v chm pht trin.
c im ca ODA
Tnh u i th hin : thi gian cho vay di, li sut thp, c th c khon khng hon li,
c thi gian n hn.
V d vn ODA ca WB, ADB, JBIC c thi gian hon tr l 40 nm v thi gian n hn l
10 nm.
Li sut vay l 0% hoc di 2,5%/nm
Tnh rng buc: Mi nc cung cp vin tr c th a ra nhng rng buc khc nhau v
nhiu khi cc rng buc ny rt cht ch i vi nc nhn. Nc i vay phi mua hng
ho dch v hay cc rng buc chnh tr khc t nc cho vay.
V d: B, c v an Mch yu cu khong 50% vin tr phi mua hng ha v dch v
ca nc mnh
Nht Bn quy nh vn ODA ca Nht u c thc hin bng ng yn Nht
-
ODA lun cha ng c tnh u i cho nc tip nhn v li ch ca nc vin tr:
Vin tr lun cha ng 2 mc tiu song song tn ti:
Thc y tng trng bn vng v gim ngho nhng nc ang pht trin => m rng
th trng tiu th sn phm v th trng u t; gp phn gii quyt cc vn ton cu
Tng cng v th chnh tr ca cc nc ti tr. V d: Hoa K, Nht Bn
ODA l ngun vn c kh nng gy n nu khng c qun l v s dng hiu qu.
Nhiu nc ngho hn cn c mc n nc ngoi ln hn GNP. VD: trong nm 1996,
GNP ca Nigeria l 27,6 t USD nhng n nc ngoi l 31,4 t USD
OA (Official Aid) khc ODA im: ch n ca ngun vn.
OA dnh cho cc nc c nn kinh t chuyn i, ch yu l cc nc Lin X v
ng u c.
DAC ngng cung cp OA t 2005.
11. Nu nhng iu kin cc nc ang v chm pht trin c th nhn c ODA?
GDP bnh qun u ngi thp:
Theo bo co mi nht ca OECD, trong s 163 quc gia v vng lnh th tip nhn vn
ODA th Afganistan l nc nhn c nhiu ODA nht, th 2 l Ethiopia, tip theo l Vit
Nam.
Trong top 20 nc nhn ODA nhiu nht th gii c ti hn trong s ny l cc nc
n t chu Phi, mc ch chnh ca cc nc nhn ODA l tp trung vo chng trnh xa i
gim ngho.
Mc tiu s dng vn ODA ca nc nhn phi ph hp vi chnh sch u tin cp ODA
ca nh ti tr. Mc tiu v yu cu ca cc nh ti tr ngy cng c th, tuy nhin,
ngy cng c s nht tr cao gia nc ti tr v nc nhn vin tr v mt s mc tiu:
To tin tng trng kinh t.
Xa i gim ngho.
Bo v mi trng.
H tr khai thc v s dng hiu qu cc tim nng.
12. So snh im ging v khc nhau gia FDI v FPI?
Ging nhau: l cc hnh thc u t t nhn quc t vi vic cc nh u t ca mt
nc (php nhn hoc c nhn) a vn hoc bt k hnh thc gi tr no khc sang mt
nc khc thc hin cc hot ng nht nh nhm thu li nhun hoc t cc hiu
qu x hi,u chu nhng ri ro chnh tr v ri ro t gi hi oi.
Khc nhau:
FDI FPI
Hnh
thc u t trc tip nc ngoi u t gin tip nc ngoi
Quyn
kim
sot
Nm quyn qun l, kim sot
trc tip
Mua chng khon v khng
nm quyn kim sot trc
tip
-
Ch u t t quyt nh u
t, quyt nh sn xut kinh
doanh v t chu trch nhim
v l, li.
Bn tip nhn u t (vn)
c ton quyn ch ng
trong kinh doanh
Phng
tin u
t
Cc ch u t nc ngoi
phi ng gp mt t l vn ti
thiu trong vn php nh hoc
vn iu l ty theo quy nh
ca php lut tng nc
S lng chng khon m
cc cng ty nc ngoi c
mua c th b khng ch
mc nht nh ty theo
tng nc; thng l < 10%
Mc ri
ro Ri ro theo t l vn u t Ri ro t
Li
nhun
Thu c theo li nhun ca
cng ty v c phn chia theo
t l gp vn.
Thu c chia theo c tc
hoc vic bn chng khon
thu chnh lch.
Mc
ch
Li nhun v quyn qun l
hoc kim sot
Li nhun, ch k vng v
mt khong li nhun tng
lai di dng c tc, tri tc
hoc phn chnh lch gi.
Hnh
thc
biu hin
Vn i km vi hot ng
thng mi, chuyn giao cng
ngh v di chuyn sc lao ng
quc t.
Ch n thun l lun chuyn
vn t trc tip sang nc
tip nhn u t.
Xu
hng
lun
chuyn
T nc pht trin sang nc
ang pht trin.
T cc nc pht trin vi
nhau hoc ang pht trin
hn l lun chuyn cc nc
km pht trin.
13. So snh s ging v khc nhau gia FDI v ODA?
Ging nhau:l cc hnh thc u t quc t vi vic cc nh u t ca mt nc
(php nhn hoc c nhn) a vn hoc bt k hnh thc gi tr no khc sang mt nc
khc thc hin cc hot ng nht nh nhm thu li nhun hoc t cc hiu qu x
hi, gn vi ri ro thng thng v ri ro hi oi.
Khc nhau:
FDI ODA
Hnh
thc u t t nhn u t phi t nhn
-
Ch
u t T nhn nc ngoi
Cc chnh ph, cc t chc ti
chnh quc t, cc NGO
Nhn
u t
Cc nc pht trin v cc
nc ang pht trin
Cc nc ang v km pht
trin, c GDP u ngi thp
Mc
ch Li nhun
Pht trin kinh t v phc li x
hi ca cc nc ang pht trin
Tnh
gy n Khng c tnh gy n
C tnh gy n.
Tnh
rng
buc
Tnh kh thi v hiu qu
kinh t cao, khng c nhng
rng buc v chnh tr.
Mua hng ha v dch v ca
nc cho vay hoc chu rng
buc chnh tr.
Trch
nhim
Ch u t t quyt nh
u t, quyt nh sn xut
kinh doanh v t chu trch
nhim v l, li.
Nc nhn ODA trc tip qun
l v s dng, nu s dng
khng hiu qa th kh nng gy
n rt cao.
Tnh u
i
Tnh u i t hn so vi
ODA
Tnh u i cao hn: thi gian
cho vay di, li sut thp, c th
c khon khng hon li, c thi
gian n hn.
Hnh
thc tn
ti ch
yu
FDI thng i km chuyn
giao cng ngh
Thng tn ti di dng cc
dng vn h tr (vin tr khng
hon li hoc cho vay u i)
14. Nu, phn tch v cho v d v 3 tc ng tch cc ca FDI i vi nc nhn u
t?
FDI b sung ngun vn cho s pht trin trong nc.
y l mt c huch cc nc ang v km pht trin thot khi vng lun qun ca
s ngho i: nng sut thp thu nhp thp tit kim t kh nng tch ly vn km
nng sut thp.
Loi hnh FDI khng qui nh mc u t vn ti a m ch qui nh mc ti thiu do vy
cho php cc nc s ti khai thc c ngun vn bn ngoi, lm tng thm ngun lc tng
trng v pht trin kinh t
Ngun vn FDI c th hot ng trong nhiu lnh vc khc nhau ca i sng kinh t-x
hi v thng l vn u t di hn, do cc nh u t nc ngoi t lm, t chu, nn c hiu
qu tng trng kinh t bn vng.
Vn, Trong 25 nm t 1988-2013, tng vn FDI ng k vo Vit Nam t khong 218,8 t
USD, tng vn thc hin t 106,3 t USD, lnh vc cng nghip chim ti gn 60%.
Nm 2014, thu ht c 20 t USD vn FDI
-
t nm 2007 cho n 2012, vn FDI lun chim t trng t 21-30% trong tng vn u t pht
trin x hi.
Tng nng lc cng ngh quc gia, y nhanh qu trnh cng nghip ha, hin i ha.
i vi cc nc pht trin th FDI gp phn b sung v hon thin cng ngh vn c ca mnh,
cn i vi cc nc ang pht trin trnh cng ngh lc hu, thp km th FDI c coi l
phng tin hu hiu nhp cng ngh c trnh cao hn t bn ngoi vo bng cc con
ng khc nhau. Thng qua hot ng FDI, nc ch nh c th tip nhn c cng ngh, k
thut tin tin, hc hi kinh nghim qun l.
V d: trong lnh vc bu chnh vin thng ca Vit Nam, hu ht cng ngh mi trong lnh vc
ny c c nh chuyn giao cng ngh t nc ngoi
FDI gip thc y chuyn dch c cu kinh t theo hng cng nghip ha, hin i ha.
Bng s chuyn giao cng ngh v lnh vc sn xut mt sc cnh tranh chnh quc nhng
cn mi v kh hin i i vi nc tip nhn u t, FDI gp phn ci thin c cu kinh t
nc tip nhn u t theo hng cng nghip ha hin i ha v quc t ha. Thng qua u
t trc tip nc ngoi, nhiu lnh vc v ngnh kinh t mi nc nhn u t xut hin
nh du kh, cng ngh thng tin, ha cht, t, xe my, thp, in t v in t gia dng, cng
nghip ch bin nng sn thc phm, da giy, dt may
V d: Thi Lan nm 1988 FDI vo nng nghip, khai thc m, thm d du kh chim 12,2%
cn gn 90% tp trung vo cng nghip. iu ny gii thch ti sao FDI ng vai tr tch cc
trong vic thc y qu trnh sn xut xut khu sn phm cng nghip ti Thi Lan.
VN, Cc nm t 2006 n 2011 khu vc doanh nghip FDI c vn chim trong ton ngnh cng
nghip tng ng l 52,3%; 50,7%; 50,7%; 52,5%; 44% v 46%
FDI gp phn tch cc vo cc cn i ln ca nn kinh t nh cung cu hng ha trong
nc, xut nhp khu, thu chi ngn sch.
Cung cu hng ha: Khu vc c vn FDI p ng mt phn nhu cu hng ha trong nc, hng
ha phong ph v cht lng tt hn
Xut nhp khu: FDI ngy cng hng mnh vo XK. Ci thin cn cn thng mi ri cn cn
vng lai v cn cn thanh ton ni chung.
Tng trng GDP v tng thu ngn sch: Tc tng trng ca khu vc c vn FDI thng
cao hn; to cnh tranh, thc y tc tng trng kte v cc thnh phn kinh t khc. VN,
Tc tng GDP nm 2011 so vi nm 2010 ca khu vc FDI tng 6,30% trong khi GDP ton
nn kinh t tng 5,89%;
Theo ADB, 1% tng FDI th tng trng tng 0,12%
2006, Hi Dng, thu thu t cty lp rp t Ford chim 50% tng thu tnh. ng gp vo
ngn sch Nh nc ca khu vc ny nm 2011 l 166 nghn t ng, gp 1,9 ln nm 2006,
bnh qun tng 14,1%/nm.
M rng th trng xut khu v nng cao nng lc cnh tranh trn th trng th gii
tc ng tch cc ti vic m rng th trng xut khu sang cc nc chu u, c bit l th
trng xut khu sang M - ni m hng ha nhp khu c kim nh rt nghim ngt.
Nng cao cht lng v a dng ha cc mt hng XK
FDI gp phn pht trin ngun nhn lc
-
Lao ng lm vic trong cc doanh nghip FDI ti thi im 31/12/2011 l hn 2,5 triu ngi;
bnh qun mi nm thu ht thm 221 nghn lao ng, gp phn ng k vo gii quyt vic lm,
tng thu nhp cho ngi lao ng.
Gp phn vic o to, nng cao trnh ngi lao ng.
Cng c v m rng quan h hp tc quc t, y nhan tin trnh hi nhp vo nn kinh t
khu vc v th gii
Thu ht cc hnh thc DTNN khc
15. Nu, phn tch v cho v d v 3 tc ng tiu cc ca FDI i vi nc ch u t?
Nguy c to ra tht nghip nc u t. Cc nh u t t bn u t ra nc ngoi nhm s
dng lao ng khng lnh ngh, gi r cc nc ang pht trin, cho nn n lm tng tht
nghip c cu trong s lao ng khng lnh ngh nc u t. Thm vo nc ch nh li
c th xut khu sang nc u t hoc thay cho vic nhp khu trc y t nc u t cng
lm cho nguy c tht nghip thm trm trng.
Vic u t ra nc ngoi nh hng n cn cn thanh ton ca nc u t. Do vic
chuyn mt phn li nhun v nc nn c nh hng tch cc, do lu ng vn ra bn ngoi
nn c nh hng tiu cc, tm thi. Trong nm c u t ra nc ngoi, chi tiu bn ngoi ca
nc u t tng ln v gy ra s thm ht tm thi trong cn cn thanh ton. V vy n khin
cho mt s ngnh trong nc khng c u t y .
Ch u t c th gp ri ro ln nu khng hiu bit v mi trng u t. Nu khng nm
vng v x l tt cc thng tin th trng v lut php ca nc s ti, th ch u t c th gp
ri ro trong qu trnh u t vi mc ln.
16. Nu, phn tch v cho v d v 3 tc ng tch cc ca FDI i vi nc nhn u t?
FDI gip tng nng lc cng ngh quc gia v hc hi trnh qun l tin tin
Thu ht FDI s gip mt nc c c hi tip thu cng ngh v b quyt qun l kinh
doanh c tch ly v pht trin qua nhiu nm v bng nhng khon chi ph ln t
nhng quc gia khc hoc t nhng cng ty a quc gia.
Vi cc nc pht trin, u t quc t l phng tin nng cao trnh cng ngh
ca quc gia, tip cn cng ngh tin tin v tri thc qun l sn c trn th gii, ng
thi tit kim c chi ph nghin cu, thc y tc pht trin kinh t.
V d:
Cng ty Lenovo (Trung Quc) mua b phn sn xut my tnh xch tay ca cng ty IBM
(M) l mt chin lc Lenovo tip cn cng ngh sn xut my tnh u vit ca IBM.
Cng tyTCL (Trung Quc) trong sp nhp vi Thompson (Php) thnh TCL-Thompson
Electroincs.
FDI gip tng ngn sch nh nc
M rng cc ngun thu thu v tr thnh ngun thu ngn sch quan trng ca chnh ph
v a phng cc nc nhn u t: Hi Dng ring thu thu t cng ty lp rp t
Ford chim 50% s thu ni a trn a bn tnh nm 2006.
Ngun thu gia tng t vic tr thu thu nhp c nhn v FDI to cc vic lm mi, to
ngun thu ngoi t.
So vi cc nc pht trin th tc tng trng GDP ca cc nc ang pht trin cao
hn rt nhiu nh vn u t nc ngoi: t nm 2000-2009 GDP Trung Quc tng
77%,Vit Nam tng 62%.
-
To cng n vic lm mi, gip phc hi nn kinh t.
M l nc nhn u t trc tip nc ngoi nhiu nht th gii:
Ti M, FDI to ra khong 30% vic lm trong lnh vc ch to, chim khong 12% trong
tng s cng vic thuc ngnh ch to. Cc cng ty nc ngoi cn to ra hn 630000 cng
vic mi, vi s tin lng c tr cao hn c nhng tp on ca M. Chnh ph M
khng ngng thc hin chnh sch m ca u t v ngn chn xu hng rt vn u t ra
khi nc M.
17. Nu, phn tch v cho v d v 3 tc ng tiu cc ca FDI i vi nc nhn u t?
Tip thu cng ngh lc hu, gy nhim mi trng
Hn 70% thit b ca cc nc M La Tinh nhp khu t cc nc t bn pht trin l
cng ngh lc hu.
Do lc u cha c kinh nghim kim tra v nh gi chnh xc nhng my mc c
chuyn giao nn cc nc ASEAN gp kh khn trong vic tnh t l gp vn trong cc doanh
nghip lin doanh v chu nhiu thit thi.
Ngoi ra, cng ngh lc hu cn gy thit hi n mi trng sinh thi ca nc tip
nhn, bin cc nc ny thnh bi rc thi cng ngh.
Hot ng chuyn gi:
Thng ny sinh gia cc doanh nghip c mi lin kt, gy ra s cnh tranh khng cng
bng cho cc doanh nghip khc v lm gim ngun thu thu ca Nh Nc.
Mt s doanh nghip TNN c biu hin p dng cc th thut chuyn gi tinh vi nh nng
khng gi tr gp vn (bng my mc, thit b, bn quyn), gi tr mua bn nguyn vt liu u
vo, bn thnh phm, thnh phm, dch v, ph qun l, tin bn quyn, chi ph bo lnh,cho vay,
tr lng, o to, qung co, nh thu, chuyn nhng vn to nn tnh trng l gi, li tht,
gy tht thu ngn sch, lm cho a s bn Vit Nam phi rt khi lin doanh, doanh nghip tr
thnh 100% vn nc ngoi.
Tr thnh nc ph thuc v kinh t, chu nh hng v chnh tr, vn ha, x hi t
cc nc ch u t:
S ph thuc nhiu FDI lm tng s ph thuc v vn, k thut v mng li tiu th
hng ha vo cc nc cng nghip pht trin.
C th b rng buc v mt chnh tr nh phi ci t chnh sch, iu chnh c cu, t nhn
ha do nhng iu kin i km vi cc khon u t.
To nn bong bng bt ng sn v lm nn kinh t mt n nh, nh cuc khng hong
chu 1997.
18. Ti sao ngun vn u t trc tip nc ngoi gi vai tr quan trng trong s cc
ngun vn nc ngoi vo cc nc ang pht trin? Lin h Vit Nam
Nguyn nhn:
Vn FDI l ngun vn b sung quan trng gip cc nc ang pht trin thot khi vng
lun qun ca s ngho i:
Hin nay, nhiu nc ang nm gi ngun vn khng l v c nhu cu u t ra nc ngoi.
Cc nc ang pht trin c th tranh th ngun vn ny nhm khai thc tim nng v lao
ng v ti nguyn thin nhin ca mnh, tng cng u t pht trin sn xut, to ra mc tng
trng kinh t cao v n nh.
Vn FDI thng km theo chuyn giao cng ngh:
-
Thng qua hot ng u t trc tip nc ngoi, chuyn giao cng nghl con ng nhanh
nht cho cc nc ny tip cn cng ngh hin i, pht trin nng lc sn xut ca mnh, nht l
khi vic nghin cu v pht trin khoa hc v cng kh khn v tn km.
Thc y tng trng kinh t ti cc nc ang pht trin:
Do tip cn c ngun vn ln v khoa hc cng ngh hin i, thng s lao ng c s
dng, nng sut lao ng cc nc ny tng ln, y mnh tng trng kinh t.
y l im nt gip cc nc PT thot khi ci vng lun qun ca i ngho.
(Theo ADB, 1% u t t nhn nc ngoi tng ln s ko nhp tng trng tng ln 0,12%
v t l tit kim tng 0,03%.)
Thc y qu trnh chuyn dch c cu kinh t qua hot ng FDI:
To ra nhiu ngnh v lnh vc mi nc nhn u t.
Thc y s pht trin khoa hc cng ngh ca nhiu ngnh kinh t, tng nng sut lao ng
nhng ngnh ny.
Mt s ngnh c u t s pht trin, nhng s c mt s ngnh khc b mai mt ph
hp vi s pht trin chung ca th gii v qa tr hi nhp kinh t quc t.
Mt s tc ng khc ca FDI:
ng gp vo ngun thu ngn sch nh nc thng qua thu v tin thu t
Gp phn ci thin cn cn thanh ton ca nc tip nhn thng qua y mnh xut khu.
To ra nhiu vic lm mi, lm gim bt nn tht nghip.
19. Nu nhng xu th vn ng ca FDI trn th gii nhng nm gn y?
Quy m dng vn u t lin tc bin ng qua cc nm v dn c xu hng phc hi:
2012 gim mnh
2013, tng 9% t 1,45 nghn t USD
UNCTAD d on t 1,7 nghn t USD nm 2015 v 1,8 nghn t nm 2016 ( theo World
investment report 2014)
FDI vo cc nc dang pht trin chim t trng ln nht 54% t mc 778 t USD nm 2013
Cc nc pht trin l 39%
Cc nn kinh t ang pht trin v chuyn i chim 1 na top 20 nn kinh t nhn FDI
Cc qu u t ng vai tr quan trng trong dng vn FDI:
Cc quc gia c qu li ch quc gia (SWF Sovereign Wealth Fund) ln nht l UAE,
Singapore, Nauy, Trung Quc, Nganh CIC China Investment Company Ltd, Temasek
Holding
Nhng nhm lin kt khu vc hnh thnh, tc ng mnh n dng vn FDI ton cu
3 nhm lin kt ang trong giai on m phn l TPP, TTIP v RCEP; mi nhm chim hoc
nhiu hn dng vn FDI ton cu.
T trng ca TTIP ang gim cn TPP v RCEP ang tn
APEC l nhm lin kt kinh t khu vc c dng vn nhn FDI ln nht hin ny- chim 54%
C s thay i ln trong tng quan lc lng cc ch u t
T thp nin 70 tr v y, kinh t Nht Bn pht trin mnh, cng vi cc chnh sch khuyn
khch u t trc tip nc ngoi ca Chnh ph. u t trc tip Nht Bn bt u tng trong
khu vc Chu cng nh th gii.
Cc nc c nn kinh t chuyn i v ang pht trin nh Nga, Trung Quc ngy cng
cng c mnh m hn v th ca h trn th gii nh l nhng ngun u t mi cho FDI.
-
Khu vc ng Nam , Nam u, ng u, M La Tinh ang l nhng khu vc tri dy mnh
m, thu ht FDI v u t FDI ton cu nm 2009.
Ngoi ra, cc nc cng nghip mi (NICs) Chu Thi Bnh Dng ang vn ln tr
thnh cc th lc u t mnh, c bit cc nc Singapore, HongKong, i Loan, Hn Quc.
C s thay i su sc trong lnh vc u t
u th k 20, cc nc thng u t ra nc ngoi hng vo cc lnh vc truyn thng nh
khai thc ti nguyn thin nhin, pht trin nng nghip, nhm tn dng ngun nguyn liu gi r
v lao ng r mt cc nc nhn u t.
Ngy nay, lnh vc u t thay i theo cc hng:
T trng vn u t trong nhng ngnh truyn thng nh cng nghip khai khong, cng
nghip ch bin, nng nghip gim.
(Do xu hng gi cnh ko v vic cc nc dn dn t tc c lng thc lm cho vic u t
vo cc ngnh ny mang li t li nhun hn trc y cc nh u t c khuynh hng gim
u t vo cc ngnh ny.)
T trng vn u t nhng ngnh c hm lng khoa hc cng ngh cao v cc ngnh
dch v tng: chim 60%, tp trung vo cc ngnh kinh t mi nh tin hc, sinh hc, cng
ngh thng tin
(Vng i ca sn phm cng ngh, c bit l cng ngh cao, ngy cng rt ngn li, i hi
cc nh u t phi pht trin sn phm ca h khng ngng v lin tc. Ngoi ra vic phn cng
v chuyn mn ha lao ng cao gip cho vic u t vo cc ngnh ny mang li li nhun
khng l, l mt ming mi bo b cho cc nh u t.)
Tuy nhin vn u t vo nhng ngnh cng nghip khai thc cc loi nguyn, nhin liu
chin lc v qu him, nhm hng nguyn liu c bit l du m, kh t ang c
chiu hng gia tng.
(y l cc nguyn, nhin vt liu rt cn cho cc ngnh cng nghip nng v cng nghip then
cht, c bit l nng lng vn u t vo cc ngnh ny vn tip tc pht trin p ng
nhu cu lin tc tng ca x hi.
Nguyn nhn: s kham him nguyn liu, s pht trin KHCN khai thc, s pht trin kinh t
ca cc nc ang pht trin)
Nhng nc ngho nht tip tc t ph thuc vo u t nc ngoi trong ngnh CN khai
khong.
CN ch to v dch v ang chim khong 90% gi tr cc d n Cphi v cc nc km pht
trin LDCs
Vn FDI vo cc nc c th trng mi ni chim t trng ln
Sau cuc khng hong 2008, cc nc NICS vn gi c mc tng trng tng i cao
(trn 5%) v c bc phc hi mnh m sau .
Cc nc ny tr thnh a im hp dn trong con mt cc nh u t nc ngoi.
(D bo nm 2040, Trung Quc s vt qua M tr thnh nc ln kinh t hng u th gii;
trong nm 2033, n c thtr thnh nc ln kinh t th ba trn th gii.)
Bin ng ca hai hnh thc u t ch yu M&A v GI:
Giai on trc nm 2008, M&A chim u th.
T nm 2008 n nay, GI c s tng ln v s thng v ln gi tr thng v c thc hin.
-
(do M&A ch yu din ra trong lnh vc ti chnh, vn rt nhy cm vi nhng bin ng ca
nn kinh t nn chu nh hng nng n bi cuc khng hong nm 2008, lm gim i s
thng v ln gi tr cc thng v M&A).
Nm 2010, GI c s st gim v gi tr thng v trong khi gi tr cc thng v M&A
tng tr li vi mc tng 36%, ln 339 t USD.
Nm 2014, gi tr ca cc thng v M&A xuyn bin gii tng 19% cn ca GI ch tng 3%
Cc cng ty xuyn quc gia ng vai tr quan trng trong hot ng FDI
Khong 63.000 cng ty xuyn quc gia vi 700.000 cng ty con.
Chi phi trn 80% hot ng thng mi, 4/5 vn FDI.
Chim 9/10 kt qu nghin cu chuyn giao cng ngh trn ton th gii.
Cc TNCS nh nc l nhng cty cung cp FDI ni bt, t 160 t USD nm 2013; chim 1% s
TNC ton cu nhng chim hn 11% s vn FDI ton cu
20.Nu nhng xu hng mi ca dng ODA trn th gii?
T trng ODA song phng c xu hng tng ln, ODA a phng c xu hng gim i bi
2 nhn t ch yu:
Qu trnh quc t ha i sng kinh t th gii v xu th hi nhp to iu kin cho quan h
ODA trc tip gia cc quc gia
Hot ng ca mt s t chc a phng t ra km hiu qu lm cho mt s nh ti tr ngn
ngi ng gp cho cc t chc ny.
Mc cnh tranh thu ht ODA ang tng ln gia cc nc ang pht trin.
Theo WB, trong giai on 1995-2004, cc nc ang pht trin Chu cn ti 1400 t USD
cho xy dng c s h tng.
Trong khi , th trng vn vay di hn t 20-30 nm cho c s vt cht Chu vn cha
hnh thnh.
Phn phi ODA ca cc nc nhn ti tr khng ng u v mt cn i trm trng theo
khu vc v lnh th.
T trng ODA ti cc nc km pht trin ang gim trong khi tng cc nc c mc thu nhp
trung bnh cao.
Ngy cng c nhiu cam kt quan trng trong quan h h tr pht trin chnh thc.
Bo v mi trng v sinh thi ang l trng tm ca cc nh ti tr.
Xa i gim ngho vn l mc tiu c quan tm ch yu nhng vn pht trin bn vng
SDGs cng ang ngy c quan tm
ODA ngy cng tp trung nhiu vo cc lnh vc y t, vn ti, vin thng, bo v mi
trng sinh thi.
ODA ang ngy c tng cng s dng ti tr cho hng ha cng cng ca
ton cu v khu vc bao gm nghin cu v cc phng php kim sot dch bnh
ly nhim, kim sot ti phm v s bn vng ca Mi trng Gn y, vn ph n trong pht trin thng xuyn c cp ti trong chnh sch
ODA ca nhiu nh ti tr (to iu kin cho n gii tip cn gio dc cao v iu kin sng tt
nht pht huy ht kh nng ca h).
Cung ODA tng chm so vi cu. Hin ang din ra cuc cnh tranh quyt lit gia cc nc
ang pht trin tranh th ngun vn ODA.
-
Mc tiu v yu cu ca cc nh ti tr ngy cng c th, tuy nhin, ngy cng c s nht
tr cao gia nc ti tr v nc nhn vin tr v mt s mc tiu:
To tin tng trng kinh t.
Xo i gim ngho.
Bo v mi trng.
H tr khai thc v s dng hiu qu cc tim nng.
Xu hng ca dng ODA tng lai: ch yu u t vo cc d n ln, gim tnh rng buc.
21. Phn bit ODA song phng v ODA a phng? Cho v d c th?
ODA song phng:
Ngun vn h tr c cp ch yu bi chnh ph cc nc pht trin hoc tng i
pht trin.
Thng thng c tin hnh khi mt s iu kin rng buc ca nc cung cp vn
ODA c tha mn.
V d:Nht Bn, Php, an Mch l nhng nh ti tr ODA cho VN.
ODA a phng:
Ngun vn h tr m nh ti tr khng phi l cc chnh ph m xut pht t cc t chc
quc t cung cp cho chnh ph nc tip nhn.
So vi vn ODA song phng th vn ODA a phng t chu nh hng bi cc p lc
thng mi, nhng i khi li chu nhng p lc mnh hn v chnh tr.
V d:WB v ADB l hai nh ti tr a phng ln nht ca VN.
24.Trnh by vai tr ca ODA i vi nc nhn ti tr?
ODA l ngun vn b sung gip cho cc nc ngho m bo chi u t pht trin,
gim gnh nng cho ngn sch nh nc.
ODA vi ngun vn ln, thi hn cho vay di (10 30 nm), li sut thp (khong
0,25%- 2%/nm)
To iu kin cho cc nc ang pht trin tp trung u t cho cc d n xy dng c s
h tng kinh t (ng s, in, thu li) v h tng x hi (gio dc, y t).
Gip thc y tng trng kinh t v gia tng ch s pht trin con ngi ca cc nc
ny. (Theo tnh ton WB, khi ODA tng ln mt lng bng 1% GDP th tc tng trng tng
thm 0,5%.)
ODA gip cc nc ang pht trin xo i, gim ngho.
Nu s dng c hiu qu, tng ODA mt lng bng 1% GDP s lm gim 1% ngho
kh, v gim 0,9% t l t vong tr s sinh.
Nu nh cc nc giu tng 10 t USD vin tr hng nm s cu c 25 triu ngi
thot khi cnh i ngho.
ODA l ngun b sung ngoi t v lm lnh mnh cn cn thanh ton quc t ca cc
nc ang pht trin.
a phn cc nc ang pht trin ri vo tnh trng thm ht cn cn vng lai, gy bt li
cho cn cn thanh ton ca mnh.
ODA c chc nng lm lnh mnh ho cn cn vng lai cho cc nc tip nhn.
ODA c s dng c hiu qu s gip thu ht vn u t t nhn.
nhng quc gia c c ch qun l kinh t tt, ODA ng vai tr nh nam chm ht
u t t nhn (theo t l xp x 2 USD u t trn 1 USD vin tr).
-
i vi nhng nc ang trong tin trnh ci cch th ch, ODA cn gp phn cng c
nim tin ca khu vc t nhn vo cng cuc i mi ca Chnh ph.
ODA gip tng cng nng lc v th ch, ci thin chnh sch ca cc nc tip
nhn thng qua:
Cc chng trnh, d n h tr cng cuc ci cch php lut, ci cch hnh chnh.
Xy dng chnh sch qun l kinh t ph hp vi thng l quc t.
Tuy nhin, ngun vn ODA cng tim n nhiu hu qu bt li i vi cc nc tip nhn nu
ODA khng c s dng hiu qu, nh lm tng gnh nng n quc gia, l thuc chnh tr vo
nh ti tr,.
25.Trnh by vai tr ca ODA i vi nh ti tr?
Vai tr ca ODA i vi nh ti tr:
Thu c li ch kinh t t vic bn hng ha v dch v trong nc (nh vo cc khon
ODA rng buc).
Gia tng v th, nh hng v kinh t chnh tr trn th gii.
V lu di, vn ODA gip cc nc ti tr m rng th trng tiu th sn phm (ci thin
i sng ngi dn cc nc ang / km pht trin, h tr pht trin kinh t v mc sng ngi
dn c nng cao, nhu cu hng ha v dch v tng ln v m rng th trng).
Thc hin mc tiu pht trin bn vng, ci thin tnh hnh th gii (gii quyt mu thun
gia cc nc pht trin vi cc nc ang / km pht trin do khong cch giu ngho v trnh
pht trin kinh t, vn ha gy ra).
26. u t trc tip nc ngoi l g? Phn bit FDI theo phng thc thm nhp th
trng. Cho v d
Theo phng thc thm nhp th trng, c th phn loi FDI thnh 2 hnh thc:
*** Mua li v sp nhp (M&A):
- Ph bin cc nc ang pht trin.
- M&A: ch u t mua li ton b hoc mt phn ln ti sn ca mt c s sn xut kinh
doanh sn c vi mc tiu kim sot cng ty hoc hai cng ty ng hp nht vi nhau
to thnh cng ty mi.
M&A- cross border l mua li v sp nhp c tin hnh gia cc ch th t nht hai quc gia.
* c im:
Theo m hnh sp nhp
2 doanh nghip c quy m tng ng - Thng hiu: b phn ti sn ca ngn hng, 2 bn cng xy dng 1 thng hiu mi (1
tn hon ton mi hoc ghp t 2 thng hiu c li vi nhau)
- B my t chc v chnh sch mi sau sp nhp:
+ Vai tr v quyn lc ca cc bn -> iu chnh xy dng mi trng vn ha qun
tr ca doanh nghip.
+ Nhn s, thu, k ton, chuyn i ti sn, phn chia li nhun, trch nhim gii quyt
cc khon n cha thanh ton.
- Ri ro do tng quy m u t :
+ Huy ng mt lng vn khng l: vay n t th trng hoc pht hnh thm c phiu
2 DN c quy m khng tng ng - Cch thc v quy m M&A quyt nh thnh cng (V A c quy m ln hn B rt nhiu)
-
- Sp nhp tn t chi ph hn thnh lp ngn hng hay m rng vn phng chi nhnh
mi=> c li cho A v h tm c hng pht trin tt hn do ch M&A nhng doanh
nghip c quy m va v nh hn hn vi h trong cng mt ngnh ngh.
- A nm thng hiu, quyn lc v ton quyn iu phi kinh doanh.
- M&A ko em li s thay i qu ln i vi A nhung li c tc ng ln n B do c
ng ca h c hng gi tr tng thm sau M&A. A c nhiu iu kin pht huy nh
hng vn ha ca h sang B v bt buc B phi vn ng ph hp t c s hi ha.
* Li ch:
- i vi nh u t nc ngoi:
+ Tip cn c th trng mi nhanh, k hoch u t c tin hnh nhanh chng
Khi xy dng DN theo cch mua li, 1 cng ty c th nhanh chng xy dng c s sx kinh doanh
ca n ti th trng mc tiu nc ngoi. y l cch nhanh nht thit lp hin din ln
ca mnh ti mt th trng mc tiu
VD: Aeon s mua 30% c phn ca Fivimart v 49% c phn ca Citimart
khi cng ty t Daimler Benz ca c quyt nh cn c hin din ln hn th trng t
M, n khng m rng bng cch xy dng cc nh my v vic ny c th mt hng
nm. Thay vo , Daimler _ Benz chn cch sp nhp vi 1 cng ty t ng th 3 ca M
Chryster, hnh thnh nn cng ty DaimlerChrysler.
+ Loi b cc i th cnh tranh
Mua li thu tm cc i th cnh tranh
VD: Cy Daimler mua li Chrysler; Ford mua li Volvo v Renault mua li Nissan.
thng v Vodafone (Anh) mua li Air Touch Communications (M) vi gi 60 t USD 1
trong nhng thng v mua li ln nht t trc ti nay.
+ An ton v tit kim hn u t xanh
Khi thc hin mua li, Dn mua ton b ti sn sn c m nhng ti sn ny ang tham gia vo h
sx to ra dng DT v Ln c xc nh trong khi i vi GI, dng DT v LN vn cha thnh
hin thc.
Khi mua li k ch l ti sn hu hnh v c ti sn v hnh nh nhn hiu trong nc, kin thc
v mi trng kinh doanh quc gia gim li, ri ro mc phi do khng hiu bit v vn ha nc ch nh
+ Tp trung xung lc mi: ct gim nhn lc, li th kinh t nh quy m, mua c cng ngh
mi, thc y tip cn th trng, khng nh v th trong ngnh
V d: Sau khi Google mua li mng di ng ca Motorola vi gi 12,5 t mang li li ch
cho Google trong vic s dng cc pht minh, sng ch ca Motorola.
- Nh u t trong nc
+ dn u th trng, loi b v nng cao kh nng cnh tranh i vi cc i th
+ tn dng c kinh nghim, cng ngh v kh nng qun l, pht trin kinh doanh ca cc
doanh nghip nc ngoi
+ Cc doanh nghip ln c c hi gia tng gi tr doanh nghip, xy dng chin lc lu di
pht trin bn vng v thu ht c nhn s gii
+ Cc doanh nghip nh tn dng ngun vn u t tng vn, nng cao cht lng sn phm,
dch v, tn dng h thng khch hng m rng mng li sn xut kinh doanh.
-
+ Cc doanh nghip ang thua l c th ci t li doanh nghip, gim s lng hng tn kho,
phc hi, sn xut tr li v trnh nguy c ph sn.
* Lin h VN:
Trc nm 2007, mi nm Vit Nam ch c khng qu 50 thng v M&A, vi gi tr giao dch
cao nht khong 300 triu USD. Bt u t nm 2009, gi tr ca cc thng v M&A t hn
1,08 t USD v n nm 2012 gi tr ny tng thnh 5,1 t USD. Theo d kin ca cc chuyn
gia, tc tng trng ca hot ng ny n nm 2017 c th t 25-30%.
Cc doanh nghip Vit Nam cng ngy cng tch cc trong vic mua hoc nhn sp nhp, t l
ny tng t 22% nm 2008 ln 45% nm 2012. Cc doanh nghip Vit Nam c nhiu hot ng
M&A phi k n Tp on Masan, Tp on Kinh , Viettel, Vingroup. u t mi GI:
Ph bin cc nc pht trin.
Hot ng u t trc tip v cc c s sn xut kinh doanh hon ton mi nc ngoi, hoc
m rng c s sn xut kinh doanh tn ti.
V d: Intel m nh my sn xut Vit Nam; tp on Nissan m rng dy chuyn lp rp
t ti Nga
u t BI (Brownfield investment):
S kt hp gia GI v M&A: mt cng ty tin hnh mua li v sp nhp qua bin gii, sau
u t vn ln thay i nh my v thit b k thut ti i tng mua li/ sp nhp.
27. Phn bit FDI chiu dc, chiu ngang v hn hp? Cho vd?
Theo quan h ngnh ngh gia chu t v doanh nghip tip nhn vn u t:
FDI theo chiu dc: Doanh nghip ch u t v doanh nghip tip nhn vn
u t nm trong 1 chui cung ng u vo- sn xut-phn phi sn phm.
Mc tiu: khai thc nguyn, nhin liu; tip cn ngi tiu dng, m bo u vo u ra.
C 2 dng sp nhp theo chiu dc l:
Backward: lin kt li (lin kt gia nh cung cp v cng ty sn xut): hot ng u t
vo mt ngnh nc ngoi, cung cp nguyn vt liu u vo cho quy trnh sn xut ni a.
Fordward (lin kt gia cng ty sn xut v nh phn phi): hot ng u t vo mt
ngnh nc ngoi, gip tiu th cc u ra ca quy trnh sn xut trong nc.
V d: Honda sn xut chi tit Nht, ng thi xy dng nh my lp rp VN, sn phm u
ra c tiu th ngay ti th trng Vit Nam.
FDI theo chiu ngang: FDI c tin hnh nhm sn xut cng loi sn phm hoc cc
sn phm tng t nh nc u t sn xut nc ch u t. Mc ch: khai thc
li th c quyn, chim lnh th trng.
V d: P&G mua li 23% trong tng s 30% c phn ca cng ty Phng ng.
Unilever mua li nhn hiu kem nh rng P/S.
FDI hn hp: l ch u t & i tng tip nhn hot ng trong cc ngnh ngh, lnh
vc khc nhau. Mc tiu: a dng ha ngnh kinh doanh nhm phn tn ri ro, xm nhp
ngnh c t sut li nhun cao
V d: Cng ty General Electric ca M (nng lng, phn phi v my bin th c bit) mua
li cng ty Amersham Plc ca Anh (sn phm sinh hc, sn phm chn on loi tr) vi gi 9.6
t USD, thng v ny kt thc vo 8/4/2004.
28. Phn loi FDI theo nh hng nc nhn u t? Cho v d.
-
FDI thay th nhp khu:
Ch o ti nc ang v km pht trin: giai on 60s-70s.
Nhn t nh hng:
Dung lng th trng ni a.
Ngun nguyn liu, nhn cng c sn.
Ro cn thng mi v xut nhp khu.
Chi ph vn ti, bo him.
V d:
D c mt s m du kh tr lng cao ti Bin ng,Vit Nam thng phi nhp khu du
kh t nc ngoi p ng sn xut do khng trnh , k thut, my mc thit b khai
thc. Trc tnh hnh . Tp on du kh ca Nga hp tc vi cng ty du kh Petrolimex
(Vit Nam) v tin hnh u t khai thc du kh ti Bin ng gip Vit Nam hn ch nhp
khu du kh t nc ngoi.
FDI nh hng xut khu:
L do: t nhn bit li th so snh v nguyn liu, nhn cng: mong mun thu ht
lung ngoi t, ci thin cn cn thanh ton.
Kt qu: hng lot khu cng nghip, khu ch xut chu giai on 90s.
Biu hin: thu sut u i, quy nh t l xut khu bt buc.
Nhn t nh hng:
Li th v chi ph u vo.
Khng c hn ch xut khu v nhiu u i trong sn xut.
Mc tiu nc tip nhn l ci thin cn cn thanh ton.
Th trng khu vc ln cn, cc hip nh, cam kt thng mi t do k kt.
V d: cc cng ty c vn lin doanh trc tip nc ngoi ti khu cng nghip Vit Nam
Singapore ( D An Bnh Dng) sn xut sn phm p ng th trng Vit Nam v
xut khu sang cc nc trong khu vv.
FDI theo cc nh hng khc ca chnh ph: pht trin cc ngnh sn xut cn yu
km, cc ngnh kinh t cn kh khn v ci thin cn cn thanh ton.
VD:Chnh ph c n Vit Nam, u t thnh lp trng i hc Vit c nhm thu ht o
to lc lng lao ng k thut c tay ngh cao.
29. FDI theo nh hng nc ch u t? Cho v d?
FDI nh hng ngun lc u vo.
Din ra ti nc ang pht trin hoc c nn kinh t chuyn i.
Nhn t nh hng: ti nguyn di do, nhn cng gi r.
V d: Nhn thy Vit Nam c mt th trng lao ng di do, trnh tay ngh
-k thut cao, tp on Intel (M) thnh lp nh my sn xut con chip ti khu
cng ngh cao thnh ph H Ch Minh.
FDI nh hng hiu qu, chi ph.
Th trng xuyn bin gii m v pht trin trnh cao.
p dng bi cc cng ty chu u v Bc M.
Kt hp ngun lc- th trng cho sn phm hoc quy trnh ring chuyn
mn ho.
-
Nhn t: u t trn ton th gii, m bo tnh hiu qu, chi ph gim
thng qua
Nhn cng, ti nguyn.
Sp xp hot ng trn ton cu: ng ca nhng nh my ni dung lng th trng nh,
m ca v tng quy m sn xut ni c dung lng th trng ln/ sn xut Logistic hp l/
hnh thnh lin kt dc.
V d:Hot ng ca cng ty Nestle ti th trng Bc Phi.
FDI nh hng th trng
Cc cng ty mun p ng nhu cu thc t v trnh hng ro thu quan.
Nhn t: bnh trng cc th trng mi.
p dng cho cc cng ty sn xut sn phm gia dng, cung ng, dch v, ch to.
V d:Cng ty Honda (Nht) lp nhiu cng ty con ti cc nc ng Nam
p ng nhu cu s dng xe gn my ti cc nc ny v khng b nh thu.
FDI nh hng ti sn chin lc:
Tm kim nhng th i th cnh tranh khng c khai thc li th v
quyn s hu.
Mua li hoc sp nhp nhm thc y cc mc tiu chin lc di hn.
V d: Vit Nam, Unilever mua li thng hiu P/S vi 5 triu .
30. Nu nhng hnh thc FDI ti Vit Nam (phn loi theo hnh thc php l)?
Theo d tho Ngh nh hng dn chi tit thi hnh lut T nm 2005 ca Vit Nam, c
cc hnh thc FDI ti Vit Nam nh sau (iu 21):
1. Thnh lp t chc kinh t 100% vn ca nh u t nc ngoi.
2. Thnh lp t chc kinh t lin doanh gia cc nh u t trong nc v nh u t nc
ngoi.
3. u t theo hnh thc hp ng BCC, hp ng BOT, hp ng BTO, hp ng BT.
4. u t pht trin kinh doanh.
5. Mua c phn hoc gp vn tham gia qun l hot ng u t.
6. u t thc hin vic sp nhp v mua li doanh nghip.
7. Cc hnh thc u t trc tip khc.
Lut u t 2014 b mt s hnh thc u t nh: hp ng BOT, BTO, BT; u t pht trin
kinh doanh; u t thc hin vic sp nhp v mua li doanh nghip. ng thi Lut u t
2014 b sung hnh thc u t theo hp ng i tc cng t (hp ng PPP).
Theo , nh u t, doanh nghip d n s k kt hp ng PPP vi c quan nh nc c thm
quyn thc hin d n u t xy dng mi hoc ci to, nng cp, m rng, qun l v vn
hnh cng trnh kt cu h tng hoc cung cp dch v cng. Cc hnh thc u t cn li c
nhng thay i ng k nh sau:
u t thnh lp t chc kinh t:
Trc khi thnh lp t chc kinh t, nh u t nc ngoi phi c d n u t, thc hin th
tc cp Giy chng nhn ng k u t v phi p ng cc iu kin v t l s hu vn iu
l v cc iu kin theo quy nh ca iu c quc t m Vit Nam l thnh vin. Theo , v
t l s hu vn iu l, nh u t nc ngoi c s hu vn iu l khng hn ch trong t
-
chc kinh t, tr mt s trng hp hn ch theo quy nh ca php lut v chng khon, v c
phn ha v chuyn i doanh nghip nh nc v cc iu c quc t m Vit Nam l thnh
vin.
u t theo hnh thc gp vn, mua c phn, phn vn gp vo t chc kinh t v hnh thc hp
ng BCC:
So vi Lut u t 2005, Lut u t 2014 quy nh chi tit v iu kin, th tc u t, cc
ni dung ch yu ca hp ng BCC.
31. Trnh by nhng li ch & hn ch ca u t gin tip nc ngoi i vi nh u
t?
Li ch:
Chng khon c th c tnh sinh li rt cao.
C phiu c th gip nh u t d dng u t vo nhiu lnh vc, khng cn
thit phi c s hiu bit v k thut, cng ngh ca lnh vc m d dng a
dng ha & ti u ha danh mc u t.
Tnh thanh khon cao.
Chng khon l cng c gip nh u t d dng tin hnh u t vo cc cng ty
nc ngoi, khng vng vo cc th tc php l rm r.
Hn ch
Ri ro kinh doanh: ph thuc tnh hnh ti chnh ca t chc pht hnh chng khon
Ri ro u c.
Ri ro thng tin ni gin.
Ri ro li sut: li sut c quan h t l nghch vi gi chng khon (li sut bin ng
trn th trng).
Ri ro t gi (t gi hi oi bin ng).
32.Trnh by li ch v hn ch ca u t gin tip nc ngoi i vi ngi s dng vn?
Li ch
Thu ht c lng vn ln ca nc ngoi ng gp vo tng trng kinh t.
y mnh thu ht vn FDI.
Gip cc doanh nghip trong nc hot ng hiu qu hn v nng cao gi tr ca
mnh.
Gip cc nn kinh t mi ni nhanh chng chuyn i v m ca, tham gia hi
nhp vo th trng vn quc t.
C ton quyn ch ng trong kinh doanh.
Hn ch
Nc nhn u t b ph thuc vo th trng vn quc t v cc nh u
t nc ngoi.
Mt phn thu nhp rng b chuyn ra nc ngoi, lm gim kh nng tch lu, u t pht trin
trung v di hn .
Ngun vn ny l thng chy vo rt nhanh v cng tho chy rt nhanh, nn c th gy
tn tht nng n i vi kinh t cc nc s ti .
-
33. Mi trng u t l g? S cn thit ca vic nghin cu mi trng u t i vi
doanh nghip v i vi chnh ph? Nhng yu t cu thnh mi trng u t ca mt
quc gia?
Khi nim
Mi trng u t l tng ha cc yu t c nh hng trc tip hoc gin tip n hot ng
kinh doanh ca nh u t nh chnh tr, kinh t, VH-XH, php lut, ti chnh, c s h tng,
nng lc th trng, li th mt quc gi,
S cn thit phi nghin cu mi trng u t:
i vi doanh nghip:
thu c li nhun, nh u t cn ra cc quyt nh c u t hay khng, u t ci
g, lnh vc no, u, quy m d n ra sao.Phi nghin cu cc nhn t ca mi trng u t
quc t nh: iu kin t nhin, ch chnh tr, chnh sch & lut php. Cc yu t x hi nh:
truyn thng, vn ha, tp qun v tn gio cng ng vai tr quan trng
i vi chnh ph:
Nm c im mnh, im yu ca quc gia mnh trong vic to lp mi trng kinh
doanh tt.
C chnh sch, bin php thch hp nhm ci thin mi trng u t.
Tng cng cc dng vn u t quc t.
To iu kin cc doanh nghip lm n c hiu qu
Nhng yu t cu thnh mi trng u t ca mt quc gia:
gm 3 nhm nhn t: khunh chnh sch, cc yu t kinh t, v cc nhn t to thun li cho kinh
doanh.
*** Khung chnh sch
Bao gm h thng cc quy nh hnh chnh, lut php v chin lc pht trin kinh t ca Nh
nc. Trong nh u t nc ngoi quan tm nht cc vn :
Qui nh v FDI: ng k & thc hin; thm nhp v hot ng; nhng lnh vc no nh
DTNN c php hot ng; cc hnh thc u t, a im u t
Trc nm 200, DTNN vo ngnh dch v HN hu nh khng c
Lut u t 2011 ca Myanmar cho php u t vo ngnh go, du m
Ngnh t ca th trng TQ ch cho php hnh thc lin doanh
TQ u tin pht trin khu vc min ng
i Loan xc tin ngnh cng ngh cht lng cao: thng minh, xanh
Tiu chun i x vi cc cng ty nc ngoi: MFN- quy tc ti hu quc, NT-quy tc
i ng quc gia
Lut cnh tranh v M&A.
Chnh sch c phn ha.
Chnh sch thng mi: Quc gia c hng ti y mnh XK
Nht Bn hng ti pht trin th trng
C chnh sch bo h th trng trong nc khng
Chnh sch tin t v chnh sch thu: thu tc, gim/min thu
TQ p dng cho khu vc min Ty
Cc Hip nh quc t v u t k kt: u i/khuyn khch u t; Bo h u t
-
L thnh vin WTO-> m ca th trng dch v-> tip cn v hot ng ca nh u t trong
lnh vc dch v
*** Cc yu t kinh t: l tng th cc nhn t hu hnh v v hnh cu thnh mt nn kinh t
gm:
Tnh sn c ca ngun nguyn liu.
FDI nh hng th trng:
Dung lng th trng v tng trng ca th trng.
Lao ng sn c gi r & c tay ngh.
C s h tng (h thng giao thng, in nc, thng tin lin lc,).
FDI nh hng ti sn chin lc:
Ti sn c bit (cng ngh, pht minh, thng hiu,).
Hip nh khu vc cho php tip cn mng li th trng khu vc.
Ty tng nh u t th h li c nhng yu t kinh t hng ti khc nhau
* Nh u t tm kim th trng:
- Qui m th trng v thu nhp bnh qun u ngi
Maylaysia: 25 000 USD; Thi lan: 15000 USD
Vit Nam 5,000 USD
Thu nhp ngi VN tng, Starbucks and Mc Donald bt u vo
+ Trung quc v n c quy m th trng ln
- Tc tng trng ca th trng
- Kh nng tip cn th trng khu vc v ton cu
u t VN=> tip cn ASEAN
1 quc gia nhiu cam kt quc t th s di chuyn cc ngun lc gia cc quc gia hn
- Th hiu tiu dng c th ca ngi dn
Ngi VN rt thch ca NB
McDonald quc gia khc nhau li c sn phm khc nhau
- Cu trc th trng
T trng ngi tr nhiu th s thch nhng ci mi
Theo vng min: HCM trc HN
* Nh u t tm kim ti sn/ngun lc
- Tnh sn c ca ti nguyn thin nhin vi nguyn nhin liu
New Guinea, Jamaica gn ai dng, h sinh thi phong ph => nh bt c
- Chi ph nguyn vt liu
C nhiu DN sn xut nguyn vt liu ni a
- C s h tng
ng b, ng st, ng hng khng; cng bin, vin thng, h thng cung cp nc, in,
khu cng nghip
- Tnh sn c v chi ph ca lao ng c k nng
Lao ng ph thng
Lao ng c k nng: k s, qun l
* Nh u t tm kim hiu qu
- Lao ng c k nng hoc chi ph r
- Chi ph ngun lc: ngun lc u vo, bn thnh phm
-
- Chi ph u vo: vn ti, truyn thng
- Cc tha thun hi nhp khu vc
Cc DN NB u t vo cc ngnh thng mi dch v hn l u t vo ngnh sn xut ti Vn v
VN thiu cc ngnh cng nghip ph tr
AEC; t do di chuyn lao ng-> tm kim c ngun nhn lc c cht lng
* Nh u t tm kim ti sn chin lc
- M&A
- Sn c ti sn ring ca cng ty: nng lc cng ngh, i mi, marketing, thng hiu
- Mua sc mnh th trng/th trng mi, phn tn ri ro, gim chi ph giao dch
*** Cc nhn t to thun li cho kinh doanh: l cc bin php m chnh ph h tr cho hot
ng kinh doanh ca nh u t nc ngoi gm:
Hot ng xc tin u t, dch v t vn u t.
i vi nh u t cha c thng tin, cung cp thng tin mi, tng quan cho nh u t bit v
VN=> Bc c bn Xy dng hnh nh
i vi nh u t bit thng tin tiu cc, ch ra nhng chuyn bin mi tch cc; cho nhng nh
u t tim nng bit nhiu thng tin hn v nc tip nhn
Cc knh nh trang web, tp ch chuyn ngnh, cc hi ch, trin lm,
Cc bin php khuyn khch u t (min gim thu, thu u i, u i thu mt
bng).
u nm 2014, cng ha Domanica m rng u i thu cho nhng nh u t pht trin du lch
Indonesia u i thu nhp khu v min gim nhiu loi thu vi nhng nh u t vo khu lin
kt kinh t
Cc bin php nhm gim tiu cc ph (minh bch v n gin ha th tc hnh chnh,
tng hiu qu cng tc qun l, gim & loi tr tham nhng).
Cc dch v sau u t: dch v ngn hng, dch v bo him,
Cc bin php ci thin v nng cao cht lng dch v tin ch, cng cng nhm nng
cao cht lng cuc sng ca cng nhn.
34.Trnh by cc th mnh ca mi trng u t ca VN?
V tr a l: c th mnh v v tr a l do nm trong khu vc c nn kinh t pht trin
si ng ASEAN, c ng hng khng v ng bin quc t. l ca ng giao lu vi
cc vng ln cn
Pha Nam gip TQ. C 3400 km b bin, triu km2 thm lc a. T vnh Cam Ranh,
kim sot giao thng ca Bin ng. 80% vic vn chuyn du la n Bc phi qua
tuyn ng bin ng.
Ti nguyn thin nhin: ngun ti nguyn thin nhin phong ph a dng, tr lng ln l mt trong nhng nhn t quan trng hp dn cc nh u t khai khong, cng nghip
nng
Ti nguyn t: hn 33 triu ha t t nhin,
Ti nguyn nc: xp vo hng quc gia c ngun nc di do, mng li sng ngi dy
c -> tim nng pht trin giao thng ng thy,thy in v sx nng nghip
Ti nguyn rng: n nm 2008, ton quc c trn 12,9 triu ha (hcta) rng
Ti nguyn khong sn: c cc loi ch yu:
+ than: 6 t tn, ch yu Qung Ninh, Thi Nguyn
-
+ du kh: 3-4 t thng du m v 50-70 triu m khi kh t, tp trung ng bng ven bin
v thm lc a
+ qung boxit: khong 6 t tn v c kh nng ln 8 t tn nu thm d k
+urani: 200-300 nghn tn
Ngoi ra: kim loi en (Fe, Mn,Ti), kl mu ( Al, Cu, Au, Sn, Pb) v khong sn phi kl
( apatit, pyrit)
Ngun lao ng tr, cht lng ngy cng c ci thin, gi c sc lao ng r hn so
vi nhiu nc trn th gii, c kh nng tip thu cng ngh mi phc v nng cao hiu
qu sn xut.
Ngi lao ng VN chm ch, cn c v trung thc
Lc lng lao ng ca VN rt ln: trn 54,5 triu ngi, t l bit cha l 94 %, r v tr
( gn 66% dn s di 40 tui). Tc tng trng trung bnh hng nm l 1,5 %
2015, mc lng ti thiu ca lao ng trong Dn t nhn dao ng t 110 USD ti 160 USD
mt thng
Mi trng chnh tr -x hi: Vit Nam c mi trng CT_XH n nh, p ng c
nhu cu lm n lu di ca cc nh u t. Chin tranh v bo ng hu nh l khng c.
Mc sng ca ngi dn nm 2014 n nh. T l h gia nh thiu thc phm gim 26,2 %.
T l i ngho quc gia tip tc gim xung mc 8,2%. Ngi dn c thi ci m v hi
ha vi ngi nc ngoi.
Khung chnh sch FDI ca Vit Nam ngy cng c hon thin theo hng t do ha v thu ht u t nc ngoi.
- Chnh sch thu ht u t nc ngoi ca Vn tng bc hon thin theo hng to thun
li cao nht cho cc nh u t v khng phn bit i s.
Nm 2014, VN tip tc tin hnh cc hnh ng quyt lit ci thin mi trng u t v
hi nhp su rng hn vo nn kinh t ton cu. Vn xem xt li nhng b lut quan trng
lin quan gm Lut Doanh nghip, Lut u t, Lut Ph sn, thm na l Lut Nh i v
Lut kinh doanh bt ng sn. Vd: Lut u t 2005 ch ra danh sch cc lnh vc nh
DTNN c tham gia th vi Lut u t sa i 2014 ch c danh sch cc lnh vc cm
u t. Nh u t c nhiu la chn hn.
Trong nm 2015, Vit Nam d nh c phn ha hn 400 doanh nghip s hu nh nc,
trong s 143 hon thnh vic t nhn ha trong nm 2014.
- C nhiu u i u t nh:
Nh u t nc ngoi c min thu NK vi hng ha nhp khu h s dng v khng
c sn xut ti a phng nh my mc, linh kin in t, nguyn liu th,. Cc tnh
min ni v vng su vng xa cng cho php thm thi gian khng phi ng th v nhiu
u i khc.
Nhng d n v cng ngh cao, nghin cu v pht trin, cht liu mi, nng lng, nng
lng sch, nng lng ti to c,; hay ti cc a phng kh khn hoc c d n ti
cc KCN c hng nhng u i nh thu TNDN thp hn, min thu nhp khu hay thu
t.
- Thm na, nhiu lnh vc c mt phn hoc hon ton m ca vi nhng nh u t
nc ngoi theo cam kt vi t chc Thng mi th gii WTO.
-
- Chnh sch i ngoi a dng v a phng ha to iu kin m rng v pht trin kinh
t i ngoi ca Vn.
iu ni bt l t u nm 2015, vi AFTA, Vit Nam s g b phn ln hng ro thu quan
tng s di chuyn linh ng ca hng ha v lao ng trong khu vc ASEAN. Hn na,
VN ang m phn vi M v 10 nc khc v mt hip nh t do thng mi cao cp TPP
cho php vic m rng tip cn th trng ca hng ha v dch v, nng cao cht lng lao
ng, ci thin s minh bch v cng bng ca lut php
VN v EU cng ang dn hon thnh vng m phn cui cng ca hip nh thng mi t
do EU-VN. Mt khi n c hiu lc th nhng quy nh, tiu chun vi cc nh Xk s c gim
bt, gim cc loi thu v thu XK cng nh m rng giy php lm vic cho cc lao ng
ca EU.
- C s ci thin trong cc th tc hnh chnh. Chnh ph ci thin h thng thng tin v
c s h tng phc v cc DN tt hn. C 2 ci thin ng c cng nhn: th nht l
vic gim thi gian ng k kinh doanh: t 32 ngy ( 2005-2008) xung 5 ngy (2014) v d
nh tip tc gim ti 2-3 ngy trong nm 2015. Th hai l ngi tr thu c li t vic
gim thi gian trong vic thng k v np thu t 537 gi xung 201 gi v tin ti 171 gi
trong nm 2015.
- Chnh sch pht trin nn kinh t nhiu thnh phn cng to iu kin cho cc DN, khng
b phn bit i x
35. Cc hn ch ca mi trng u t ca VN.
Tham nhng
T chc Minh bch Quc t (TI) ngy 3/12/2014 cng b Ch s Cm nhn Tham nhng 2014
(CPI 2014), xp hng 175 quc gia v vng lnh th. Vit Nam t 31/100 im, ng th 119
trn bng xp hng ton cu v th 18 trn tng s 28 quc gia v vng lnh th c nh gi
trong khu vc Chu - Thi Bnh Dng.
TI ni im s CPI ca Vit Nam khng thay i trong ba nm lin tip (2012- 2014) v tham
nhng trong khu vc cng vn l mt vn nghim trng ca quc gia. ng quan tm l trong
khi Vit Nam khng c thay i v im s, cc quc gia lng ging li ang ci thin kt qu
CPI ca h.
Vic s dng qu cp v s dng hi l vn cn rt ph bin ti VN. Cc cn b nh nc
thng quan liu v moi tin ca cc nh u t, doanh nghip thng qua nhiu th tc rm d,
khng r rng.
H thng php lut yu km
H thng php lut cha hon thin, cha m bo tnh bnh ng ca cc doanh nghip thuc
cc thnh phn kinh t, thiu tnh n nh v minh bch, ri ro php lut cn ln, h thng vn
bn lut cn nhiu bt cp.
B T php c giao thm nh cc loi vn bn quy phm php lut t quyt nh ca Th
tng tr ln, cn li thng t, thng t lin tch ca cc b th giao cho b phn php ch ca
cc b.Theo , t quyt nh ca Th tng tr ln th quy trnh rt cht ch, t vic thm nh,
ly kin, ng ti trn cng thng tin in t trong vng 60 ngy
Vic c qu nhiu vn bn php lut khc nhau, nhiu ch th khc nhau nn php lut ca VN
rt kh tun th
-
C quan thc hnh php lut th yu km; cn b khng trnh v khng nhit tnh vi cng
vic.
Thiu lao ng c k nng p ng nhu cu ca lnh vc IT v cc lnh vc khc
Theo t chc Lao ng Quc t (ILO), nm 2013, nng sut lao ng ca Vit Nam thp nht
trong khu vc chu - Thi Bnh Dng. So vi cc nc trong khu vc, nng sut lao ng
Vit Nam ch bng 1/5 so vi Malaysia, 2/5 so vi Thi Lan v 1/15 so vi Singapore.
Lc lng lao ng khng c bng cp nm 2014 l 61,3 %
- CST vi DN v v tuyn dng cha c gn kt ->sv tt nghip ko p ng c yu cu
ca th trng (khong 50% Sv ra trng ko tm c vic lm theo chuyn ngnh ca mnh
kho st Hi lin hip SV VN)
- Bo co tho lun ca Amcham ti Din n DN Vn 6/2010: 65% l ko c k nng, 78% dn
s 20-24 tui ko c o to -> tnh trnh thiu ht l c k nng ngy cng tng theo thi gian
- Cng tc o to ngh cha c quan tm u t ng mc: h thng qun l o to manh
mn, phn tn, di s qun l ca nhiu c quan khc nhau ( b LTB &XH, B GD&T, cc
c quan qun l chuyn ngnh), trang thit b thiu ht, cn b ging dy cha c thu nhp
thch ng, tm l xh coi nh o to ngh v nhng ng tt nghip trng ngh
- Ngoi ra vic thiu ht cng c 1 phn nh l do hin tng chy mu cht xm, do ch i
ng nhn ti ca VN cn thua km cc nc khc dn ti cng dn Vn ko nhit huyt vi t
quc
Cc ngun nng lng thiu s n nh
Quy m v hiu qu ca ngnh nng lng cn thp. Trng thi an ninh nng lng Vit Nam
cha c bo m (ct in xy ra thng xuyn vo thi k cao im; d tr du quc gia
cha kh nng bnh n gi khi c khng hong gi du trn th trng quc t). Vit Nam
s phi i mt vi nguy c thiu ht ngun nng lng trong giai on t 2015 - 2020 tr i.
Vn nng lng ca Vit Nam s chuyn t gii hn trong phm vi mt quc gia thnh mt
phn ca th trng quc t v chu s tc ng thay i ca n. Nghin cu ca cc nh khoa
hc Vin Khoa hc Nng lng ch ra rng Vit Nam s phi i mt vi nguy c thiu ht
ngun nng lng trong tng lai khng xa. Vit Nam s tr thnh nc nhp khu nng lng
trc nm 2020.
C s h tng cn km
Hiu qu u t cn thp v km dn, cht lng v hiu qu ca cc d n u t CSHT cn c xem xt.
Theo iu tra 71% DN ch to ni rng sn phm ca h b hng khi vn chuyn do cht lng
ng x km, gy thit hi trung bnh khong 43 tr cho 1 DN mi nm. Hin tng tc nghn
giao thng ngy cng ph bin, ng x xung cp nhng li thiu bo dng.
Theo kho st kin Dn ton cu ca WEF, CSHT yu km l yu t gy cn tr nhiu nht v
sxkd VN ( yu t ng t1 nm 2009 v t2 nm 2010)
C s h tng ko theo kp tc th ha
ng st: chiu di 2.600km nhng lc hu, th trng li c quyn
nh nc nn ko p ng c nhu cu
ng bin: c nhng hi cng quc t nh HP, SG, N song dch v cha p ng c nhu
cu, chi ph ln, thi gian thng quan lu (3-7 ngy), cha c cng container trung chuyn quc
t, khng c ng st v ng b kt ni vi h thng cng
-
ng khng: cng qu ti, b l hng ko quc t, kh nng tip nhn Hk thp, cht lng dch
v thp, hay b tr gi. n nay dung lng mi t 9-
10 tr khch/ nm
in: nhu cu in tng 16-17 % dn ti thng xuyn b thiu in, phi nhp khu t Lo, TQ
Nc: t l cp nc thp : th loi: 1&2: 70-80%, trung bnh: 50-55%,
4&5: 15-20% ; cng sut nh my ko ph hp, ko t hiu qu nh thit k. t l tht thot nc
cao: 30-40%, cht lng cha t chun, c ch cn
nhiu bt cp (nh gi nc)
H thng nc thi cha c ring cho cng nghip, h thng ko hon chnh, ng b, nhiu ni
b xung cp,.. -> thng xuyn b ngp ng trong th
Nhu cu u t ln nhng thiu trng tm v u tin
Ngun vn ch p ng ti a c 50% nhu cu u t trong khi quy
hoch pht trin dn tri, thiu trng tm v trong im v thu tnh chin
lc v d nh trong 10 nm ti Vn c k hoch pt 39 cng bin vi 108 bn
c xy dng v nng cp trong c 32 cng l xy mi. Trong khi M b ty di 1900km
ch c 3 cng chnh -> d tha nng lc cnh tranh gia cc vng.
Nhiu trng hp vic la chn d n ph thuc vo li ch ca nh ti tr hn l nhu cu thc
t v d nh d n ng cao tc B-N
36. Nu khi nim, ni dung c bn ca t do ha u t?
Khi nim: t do ha u t l vic cc ro cn vi hot ng u t, cc phn bit i x
trong u t tng bc c d b, cc tiu chun i x dn c thit lp vo cc yu t
m bo s hot ng ng n ca th trng c hnh thnh.
Ni dung c bn:
Loi b ro cn v nhng u i mang tnh phn bit i x trong u t
Cc ch u t s tng bc iu chnh theo hng loi b dn cc yu t bp mo th
trng, l quy nh mang tnh phn bit i x trong u t, bao gm cc quy nh c tnh
cn tr, hn ch i vi u t v c nhng quy nh dnh u i, khuyn khch nhng ch cho
mt s hot ng u t nht nh
- Hn ch lin quan n vic tip nhn v thnh lp
M hnh kim sot u t
M hnh t do ha c chn lc
M hnh chng trnh CNH khu vc
MH i x quc gia c i c li
MH kt hp NT/MFN
- Hn ch v vn v kim sot ca nc ngoi
Ngnh CN ch to TQ, nh DTNN c kim sot trong DN lin doanh=> gim bt
- Hn ch v hot ng
Tuyn dng v s dng lao ng
Hn ch v thng mi
Kim sot ngoi hi
Yu cu chuyn giao CN
Hn ch khc
- Cc ro c mang tnh hnh chnh
-
- u i v thu
- u i v ti chnh
- u i v thc hin mt s quy nh ca php lut
Thit lp i x tin b vi hot ng u t.
Khng phn bit i x
i x cng bng v bnh ng
S dng cc cng c quc t gii quyt tranh chp trong u t
Chuyn tin
Tnh minh bch
Bo h khi vic tc ot quyn s hu
Tng cng cc bin php gim st th trng m bo s vn hnh ng n ca th
trng.
Th trng hot ng ng chc nng
Tin ti xa b s can thip ca chnh ph
- Quy nh v cnh tranh, chng ng quyn
- Cng khai ha thng tin
- Gim st , kim sot cht ch th trng
*** Lin h;
- n d b vic hn ch FDI trong ngnh vin thng
Hn Quc thng qua o lut sa i kinh doanh trong lnh vc vin thng, cho php cc nh
u t nc ngoi thuc quc gia c FTA vs HQ u t 100% vn trong ngnh vin thng
Mexico cho php nh TNN u t n 100% trong ngnh vin thng tr ngnh pht sng radio
v truyn hnh- gii hn l 45%
- n tng mc gii hn trong lnh vc quc phng l di 26%. Cc lnh vc khc nh
du, kh t nhin, bun bn l, th cc yu cu v vic chp nhn c ni lng
Indonesia sa di danh sch cc lnh vc cc nh DTNN c th thm nhp v nng trn mc u
t nc ngoi trong nhiu ngnh nh dc phm, nng lng,..
Phillipin sa i o lut v Ngn hng nng thn, cho php cc c nhn/php nhn nc ngoi
s hu c phn ln ti 60% trong cc NH nng thn.
- Peru, quc hi ng t l c phn ha ln n 49% DNNN v nng lng
Mexico quc hi ng nng gii hn vn u t t nhn trong ngnh Cng nghip du
- Mng c thng qua o lut tu mi gim yu cu v chp nhn, ti gin ha qu trnh ng k
u t v cung cung m bo php l v u i
Dubai ci cch hng lot, to iu kin thnh lp khch sn
41. Nu nhng xu hng t do ha u t c bn trn th gii?
Cc quc gia n lc ci cch lut php v chnh sch u t trc tip nc ngoi ca cc nc
theo xu hng t do ha :
i vi vic tip nhn v thnh lp
Cc hn ch v quyn s hu v qun l gim xung hoc c xa b hon ton.
Cc quy nh v hot ng ca cc cng ty nc ngoi c t do ha mnh m.
Mt s bin php khuyn khch, u o c p dng chung cho mi hot ng u t.
Cc chun mc i x nh NT, MFN, s dng trong cc d n FDI
Cc quy tc c ch nhm gim st th trng cng c cp.
-
Tuy nhin cng c mt s nc i ngc li vi xu hng t do ha.
Cc hip nh u t ngy cng ph bin:
Hip nh song phng c k kt ngy cng nhiu.
Khun kh php l quc t chung v FDI dn hnh thnh di hnh thc cc hip nh u
t quc t.
41. Xu hng ca chnh sch u t
- Cc cng c ca CST u hng ti xc tin v t do ha u t.
T do ha u t bao gm hng lot qu trnh t nhn ha. nhng nn kinh t ang chuyn i
C ang thc hin t do ha FDI lin quan n ngnh cng nghip bu chnh vin thng v
nng lng
2013, mt na s cng c TDH, xc tin hoc h tr u t lin quan n u i u t. Mc
ch l to vic lm, chuyn giao CN, xc tin XK v tp trung vo IT v dch v kinh doanh
- ng thi, t trng ca cc CS hn ch u t ang tng, t 27% nm 2013. Mt vi nc
nhn u t ang tm cch ngn cn s rt vn u t bi cc nh u t nc ngoi. Trong khi
, nhiu nc ch u t ang khuyn khch vic rt vn ca cc TNC nc h ang u t
nc ngoi v nc.
- Nhng khuyn khch u t tp trung ch yu vo cc mc tiu kinh t, t hn cho pht trin
bn vng
- Yu cu ci cch IIA
S lng IIA t gn 3,240 cui nm 2013
Ni dung IIA mi lin quan kha cnh pht trin bn vng, t do ha v bo h u t
42. Hy nu bn cht v mc ch chnh ca IIAs?
Bn cht:
Hip nh u t quc t l cc tho thun gia cc nc cp n nhiu vn lin quan
n u t quc t v iu chnh hot ng ny, trong c FDI.
IIAs thng c p dng i vi hot ng u t trn lnh th ca mt quc gia do
cc nh u t quc gia khc tin hnh.
Cc quy nh m chng thit lp c nh hng n nh u t khi tin hnh u t ti quc
gia khc, nc ch u t v nc ch nh ni hot ng u t din ra.
M rng: VN tham gia hip nh TRIMs, AIA 1998, Hip nh thong mi Vit Nam Hoa
K, Hip nh u i v bo h u t Vit Nam Nht Bn 2003.
43. Hy trnh by nhng ni dung c bn ca IIAs?
V ni dung, cc iu khon ca IIAs phi c son tho ph hp vi chnh sch v php lut
ca cc nc k kt. Nhng iu khon ca IIAs tp trung vo hai vn c bn sau y:
Mt l, nhng iu khon nhm mc ch t do ha u t.
Hai l, nhng iu khon nhm mc ch bo h cc nh u t nc ngoi
Hip nh u t quc t thng thng bao gm nhng ni dung c bn c th sau y:
nh ngha u t v nh u t.
Cc iu khon nhm mc ch t do ho u t:
quy nh p dng MFN v NT, i x cng bng v tho ng i vi hot
ng ca cc doanh nghip nc ngoi.
-
chuyn tin ra nc ngoi: m bo cho cc nh u t nc ngoi c hng
li nhun t thnh cng ca hot ng u t.
Cc iu khon nhm mc ch bo h u t:
Quc hu ho v trng thu ti sn: bng cch thip lp mt s tiu chun, iu
khon ny gii hn quyn lc ca nh nc trong vic tc ot quyn s hu
ca cc nh u t nc ngoi.
Bi thng
gii quyt tranh chp: hin nay, hu ht IIAs u ghi nhn cc u khon cho
php gii quyt tranh chp theo c ch trng ti quc t (khng cn thng qua to
n v lut php nc tip nhn u t nh trc y). C mt s loi tranh chp
nh sau:
- Tranh chp gia nh u t nc ngoi v mt bn t nhn khc: thng
c gii quyt ti c quan ti phn ca nc tip nhn u t hoc c quan
trng ti do cc bn tho thun (trng ti thng mi).
- Tranh chp gia cc quc gia lin quan n vic gii thch hoc p dng
IIAs: c gii quyt theo c ch ta n quc t hoc trng ti quc t.
- Tranh chp gia nh u t nc ngoi v nc tip nhn u t: rt
phc tp. Trc y, lun c gii quyt ti ta n ca nc tip nhn u
t v theo lut ca nc tip nhn u t. Hin nay, hu ht IIAs u ghi
nhn cc iu khon cho php gii quyt tranh chp theo c ch trng ti
quc t.
44. Hin nay trn th gii c nhng loi hnh IIA no?
A. Hip nh dnh cho u t:
Hip nh u t a phng: hip nh c k kt gia cc chnh ph ca mt nhm nc vi
nhau.
Khng gii hn ch cc nc hay khu vc c th no v c th kt np tt c cc bn vi
iu kin chp nhn cc quy nh ca tho thun.
V phi t oc s nht tr gia cc quc gia v li ch chnh sch khc nhau v FDI,
cc hip nh u t FDI kh c thng qua v khng hiu lc. Hin nay, khng c tho
thun c gi tr no ch iu chnh hot ng u t.
VD: tho thun a phng v u t MAI ca OECD.
Hip nh u t khu vc: thng gn vi tin trnh hi nhp kinh t cc khu vc, do
thng t c s thng nht hp tc rt cao ca cc thnh vin.
Ni dung thng c gn kt vi cc chng trnh lin kt khu vc nh chng trnh
lin kt ca EU, hip nh u t gia cc quc gia thuc EU. Ngoi ra, cn c nhng
hip nh v u t ring nh Hip nh chung v thit lp Khu vc u t chung
ASEAN, chng trnh thun li ho u t trong khun kh APEC.
Xu hng hin nay hng ti hip nh khu vc ton din bao gm cc iu khon lin
quan n thung mi v u t, thm ch m rng i vi lnh vc dch v, quyn s hu
tr tu v cnh tranh.
Phn ln cc hip nh thung mi t do khu vc cng l cc hip nh u t t do. Mc
tiu chung l to ra khun kh thng mi v u t thun li hn.
-
Hip nh u t song phng(Bilateral Investment Treaties): tho thun c k kt gia 2
quc gia: nc u t nc nhn u t, nhm khuyn khch, xc tin v bm h u t trn
lnh th ca nhau.
Phm vi v ni dung ca BITs c tiu chun ho. c im ni bt ca BITs hin i
hng ti gii quyt cc vn lin quan n chp thun, i x v bo h u t nc
ngoi.
Nhng u i in hnh trong u t song phng lin quan n lnh vc u tin u t,
cp giy php v thnh lp,i x quc gia, i x ti hu quc,bi thng,bo him u
t
L loi hip nh c k nhiu nht. Hin nay,gn nh tt c cc quc gia k kt cc
hip nh u t loi ny.S lng BITs c k kt tng nhanh: t 1990 -2005, tng 7
ln.
a s BITs c k kt gia cc nc pht trin/nc c nn kinh t chuyn i nc
ang pht trin, nc pht trin nc c nn kinh t chuyn i v ln nhau. Him khi
c k kt gia nc pht trin.
B. Hip nh lin quan ti u t:
Hip nh trnh nh thu 2 ln(Double TaxationTreaties): c k kt gia hai quc gia
vi mc ch xo b vic nh thu trng ln thu nhp hoc phn tin pht sinh mt nc v
do ngi dn nc khc tr.
Mc d hip nh ny khng tp trung vo u t m tp trung vo thu, n vn c a
vo trong cc hip nh lin quan ti u t v c vai tr quan trng i vi vic to iu
kin cho cc dng u t.
Cc tho thun v hi nhp kinh t (Economic IntegrationAgreementsEIAs)
D khng cp trc tip ti u t,vn c tc ng ti hot ng ny.
Cc loi hip nh hi nhp kinh t hin i hn bao gm cc loi sau:
Khu vc t do thng mi(FTA).
Lin minh thu quan(CU).
Th trngchung.
Lin minh kinh t.
Lin minh tin t.
EIAs c th l:
Hip nh khu vc.
Hip nh lin khu vc
Cc tha thun a phng v cc lnh vc c th
V d nh hip nh chung v thng mi dch v (GATS) ca WTO hay Hin chng Nng
lng.
45. Trnh by nhng xu hng pht trin gn y ca IIAs?
- Cc quc gia tip tc s dng IIAs nh mt cng c xy dng chnh sch u t quc t. Trong
nm 2014, c 27 IIAs c k kt. Tng s IIAs l 3,268.
Vic k kt IIAs n nh trong nhng nm gn y
- BITs c xu hng gim. Cc loi hnh IIAs khc nh: cc iu khon lin quan n u t;
hip nh lin kt kinh t khu vc, khung iu khon lin quan n thnh lp khi hp tc kinh t
ang tng ln
-
Nhng ni dung mi trong IIA nh nhng tha thun v tin thnh lp, nhng iu kin
hng ti pht trin bn vng ngy cng tng
t nht 45 quc gia v 4 t chc lin kt khu vc ang r sot li hoc r sot m hnh hip
nh ca mnh.
Cc nh u t tip tc s dng h thng gii quyt tranh chp gia nh u t-nc nhn u
t
C 2 loi qun l ca Nc nhn u t m cc nh u t phi i u trong nm 2014 l vic
cc hp ng b hon hay co buc vi phm v vic thu hi hay t chi ca giy php.
46. Vai tr ca vic tham gia vo IIAs?
- Gip cho cc nc tip nhn u t c kh nng thu ht v s dng c hiu qu cc ngun
vn u t trc tip nc ngoi thng qua thc hin hng lot cc bin php h tr thc y u
t, c th:
- To khung php l lin quan n hot ng FDI hon thin hn, t tng tnh hp dn ca
mi trng u t. i vi cc ch u t nc ngoi, IIAs ch yu to ra nhng quy nh minh
bch, n nh v an ton hn i vi hot ng FDI ti nc nhn u t, gim s cn tr i vi
dng vn FDI trong tng lai.
- To lp s tin tng ca cc doanh nghip nc ngoi khi tin hnh u t ti nc tip
nhn, y chnh l yu t tm l quan trng i vi nhng quyt nh u t.
- H tr hot ng kinh doanh ca ch u t nc ngoi thng qua nhng khuyn khch hay
u i u t.
47. Trnh by cc iu khon nhm mc ch t do ha u t trong IIAs?
Cc iu khon nhm mc ch t do ho u t trong IIAs:
1. Quy tc i x ti hu quc (Most Favoured Nation MFN)
Ni dung : Nc tip nhn u t phi dnh cho cc nh u t ca mt nc khc s i
x ngang bng nh s i x dnh cho cc nh u t n t mt nc th ba trong cc
trng hp tng t.
Mc ch :
m bo s khng phn bit i x gia cc nh u t nc ngoi c quc tch khc nhau
trong hot ng FDI nc tip nhn u t.
Thit lp s bnh ng v cc c hi cnh tranh gia cc nh u t n t nhiu quc gia
khc nhau.
Phm vi p dng:
p dng cho tt c cc loi hnh hot ng u t.
Khng cn tr cc nc tip nhn u t dnh s i x khc nhau trong cc lnh vc kinh t
khc nhau hoc gia cc doanh nghip c quy m khc nhau.
2. Quy tc i ng quc gia (National treatment NT)
Ni dung : Nc tip nhn u t m rng i ng hay ng x i vi cc nh u t
nc ngoi t nht nh nhng thun li m dnh cho cc nh u t trong nc.
Mc ch :
m bo s i x cng bng gia cc nh u t nc ngoi v cc nh u t trong nc.
Phm vi p dng :
Thng c p dng giai on sau khi thnh lp d n u t nc ngoi.
-
Theo quy nh ca mt s IIAs, NT c p dng c giai on trc v giai on sau khi
thnh lp d n u t.
3. iu khon v i x cng bng v tha ng (Fair and equitable treatment FET)
L mt chun mc mi so vi cc chun mc MFN v NT, c li cho cc nc tip nhn u
t ln cc nh u t nc ngoi v ang tr nn ph bin trong hu ht IIAs hin nay.
Khng c nh ngha trong cc hip nh ngha ca FET khng hon ton r rng.
Dnh cho cc nh u t nc ngoi mt s an ton ti thiu trong hot ng u t.
Khng t ra trch nhim qu nng n i vi cc nc tip nhn u t trong khi c gng i
x vi cc doanh nghip nc ngoi mt cch cng bng v tha ng.
48. Theo quan im ca UNCTAD hy phn tch nh ngha TNC. Theo nh ngha ny,
u l im khc bit gia cc dng chnh ca cng ty con nc ngoi?
***nh ngha:
Cc TNC l cc doanh nghip c/ khng c t cch php nhn gm cc cng ty m v
cc cng ty con nc ngoi ca chng.
Cng ty m: cng ty kim sot ti sn ca nhng thc th kinh t khc nhau nc
ngoi, thng c thc hin thng qua s hu mt t l gp vn nht nh (10%).
TNC l mt cng ty tin hnh FDI, gm cng ty m mang mt quc tch nht nh vi
cc cng ty con thuc s hu mt phn/ ton b hot ng trong cc d n FDI ti nhiu
quc gia, trong cng ty ny c quyn qun l hoc kim sot ng k.
*** im khc bit gia cc dng chnh ca cng ty con nc ngoi l t l gp vn ( t l vn
s hu ca cng ty m) v t cch php nhn.
Cng ty con (subsidiary
enterprise)
C t cch php nhn.T5- Cng ty m s
hu 50%.
Cng ty lin kt (associate
enterprise)
C t cch php nhn.- Cng ty m s hu
10% 50%.
Chi nhnh (branches)
Khng c t cch php nhn.- Cng ty m
s hu 10% tr xung.
49. Trnh by tm tt cc chin lc hot ng ca TNC theo phn loi mc hi nhp
cc chc nng ca sn xut quc t? Cho v d? Mt TNC tham gia vo sn xut quc t
thng qua chin lc tm kim ngun lc bn ngoi (outsourcing) th TNC ny ang s
dng chin lc g?
Cc chin lc hot ng ca TNC theo phn loi mc hi nhp cc chc nng ca
sn sut quc t: (v hnh v trnh by theo hnh)
Chin lc thnh lp cc cng ty con t ch:
Cc cng ty con quc gia nhn u t l hnh thc thu nh ca cng ty m, ng thi l
nh cung cp sn phm cui cng cho nc ch u t v cc nc khc, mi cng ty con phc
v th trng nc nhn u t, mc hi nhp thp.
TNC thnh lp cc cng ty con ch yu hot ng t ch trong nn kinh t nc ch
nh cng ty con t ch t chu trch nhim v phn ln chui gi tr ca sn phm m cng ty
ph trch.
Ph bin cc ngnh thc phm, dch v
-
VD: Cng ty Honda c nhiu cng ty con cc nc khc nhau nh Honda VN, Honda
Trung Quc sn xut v bn ra cc sn phm ph hp vi quc gia .
Chin lc hi nhp n gin:
Cng ty m nc ch u t cung cp vn, cng ngh cho cng ty con nc nhn u
t, sau , vi li th so snh v nhn cng, nguyn vt liu, cng ty con s sn xut v xut
khu thnh phm sang nc ch u t, th hin qua cc hnh thc khc ca sn xut quc t
(gia cng, nhng quyn, cp php).
Khai thc li th so snh ca cc quc gia trong cng mt chui gi tr.
Vic tham gia vo sn xut quc t c thc hin ch yu thng qua chin lc tm kim
ngun lc bn ngoi.
VD: Cng ty my tnh Dell USA giao cho cng ty con Dell Malaysia sn xut laptop sau
nhp khu tr li M bn th trng M
Chin lc hi nhp phc hp:
Cc cng ty m tm cch t chc v iu hnh mt s long ln cc ti sn do h s hu
cc nc nhn u t, sn xut cng on ti cc cng ty con khc nhau nhm sinh li nhun cao
nht, mi quan h gia con ty m cng ty con l rt cht ch.
Da trn c s kh nng ca cng ty trong vic chuyn dch sn xut v cung cp ti
nhng a im sinh li nht
Th hin rt nhiu lnh vc nh R&D (IBM Thy S), Mua sm, Sn xut ( Toyota), k
ton, ti chnh, o to
VD: Nokia o to v training Phn Lan
Mt TNC tham gia vo sn xut quc t thng qua chin lc tm kim ngun lc bn
ngoi th TNC ny ang s dng chin lc hi nhp n gin.
50. Trnh by tm tt cc chin lc hot ng ca TNC theo Phn loi phm vi a l ca
chin lc sn xut quc t? Cho v d? Trong cc ngnh bn l v thc phm, TNCs
thng s dng chin lc no? Ti sao?
Chin lc a th trng ni a: cp ti con ng cnh tranh khi nhng th trng a
phng tng phn vi mt th trng khc trong gii hn s thch ca khch hng v th hiu
cng vi nhng iu kin cnh tranh.
Cng ty con sn xut phc v th trng nc ch nh, p lc chi ph cha cao.
Thay i sn phm cho ph hp vi tng thi trng ring r.
Tin hnh cc hot ng gia tng gi tr cc b cho sn phm.
Phi hp marketing v tiu th trong mi th trng.
Xy dng thng hiu ton cu cnh tranh.
Sn phm c trng: xy dng trn c s ph hp nht vi th trng mc tiu nh lng
thc, hng ha bn l , dch v ngn hng, qun o
V d: H thng nh hng Mc Donal trn ton th gii c s khc bit gia cung cch phc v
cc nc khc nhau nh phc v bia v bnh sandwich ti c, cc loi bnh sandwich c v rau
ti Nht, nhng li l nhng th khng c p dng ti M
Chin lc ton cu:l mt chin lc theo ui c c cc sn phm, qu trnh, hot ng
vi mt mc thng nht v tiu chun ha cao trn ton th gii, ng thi phi hp cc
cng ty con ca doanh nghip va hot ng c lp va tng tr ln nhau.
-
Th hin mc lin kt cc chc nng hot ng kinh t quc t.
Nhn mnh n hot ng kinh doanh trong mi trng tiu chun ha v thng nht trn
th gii vi mc chi ph tng quan thp.
Xem tt c th trng v cc cng ty con nh l nhng thc th c lp v tng tr ln
nhau trong vic ginh c s thng nht v lin kt ni b mc cao di s kim sot
ca tr s chnh.
p lc gim chi ph cao, p ng nhu cu a phng khng cao.
Quy m h thng rng ln cnh tranh trn th gii.
Sn phm c trng: sn phm cng ngh cao c tiu chun ha truyn t n khch
hng thng ip v hnh nh, cht lng tm c th gii nh TV Sony; ng h Citizens;
in thoi Nokia, Motorola, t Toyota, Ford
V d:Cng ty Honda ca Nht c kh nng to ra cng ngh khc bit trong vic thit k v sn
xut ng c t chy c nh, v vy , a ra th trng cc loi ng c tu thy, my pht
in, xe my, xe i tuyt v tt nhin l t- dng sn phm bn chy nht M v Nht.
Chin lc khu vc: tp hp cc cng ty con ti nhiu nc ch nh trong 1 khu vc duy nht,
mang c tnh kt hp gia chin lc a th trng ni a v chin lc ton cu.
Cc cng ty con t ti nhiu nc nhn u t trong mt khu vc duy nht cng vi nhiu
cng ty khc hot ng nh nh cung cp v cc nh thu ph
Vic lp rp tin hnh bt k quc gia no trong mt khu vc v th trng ch yu l trong
khu vc.
Tn dng nt tng ng gia vn ho khu vc v li th sn xut gia cc quc gia, p lc
chi ph sn xut cao.
V d: General Motor t c thnh cng ln bi sn phm t sang trng, cht lng cao ti
th trng Bc M v Chu u.
Trong cc ngnh bn l v thc phm, TNCs thng s dng chin lc a th trng
nia (gii thch nh trn).
51. Trnh by ngn gn vai tr ca TNC trong nn kinh t ton cu?
Mng li cc TNC ngy cng m rng v ln mnh
Vi mng li ni b c thit lp do quan h FDI + cc chin lc hi nhp a dng
TNC l nhng nhn t chnh ca ton cu ha
Cc TNCs to ra 16 nghn t USD nm 2010, chim 25% GDP ton cu.
Xut khu ca cc chi nhnh cty con nc ngoi chim >1/3 tng kim ngch xut
khu ton cu.
Sn xut quc t ca cc TNC chim 40% tng gi tr gia tng ca cc TNC nm 2010.
Tng nhn vin ca cc chi nhnh nc ngoi ca TNC nm 2010 l >68 triu ngi.
Vai tr ca cc TNC thuc s hu nh nc ngy cng tng.
Theo Dicken, TNC chnh l nhng ngi di chuyn v nh dng nn kinh t ton cu.
+ Phi hp v kim sot nhiu cng on ca cc chui sn xut ring l trong v gia nhiu
quc gia khc nhau.
+ khai thc, tn dung nhng khc bit v mt a l trong vic phn phi cc nhn t sn xut.
+ C linh hot v mt a l.
TNC thc y hi nhp quc t v chuyn giao cng ngh.
TNC kim sot v chi phi 90% tng FDI ton th gii.
-
4/5 dng cng ngh c ni b ha trong cc TNC.
TNC l ch th ca nhiu d n R&D ca th gii, c tim lc ti chnh hng mnh.
Phi hp vi chnh ph cc nc u t vo nhng ngnh k thut mi nhn, c hm
lng khoa hc cao bc nhy vt trong nn cng ngh th gii.
TNC ng vai tr ch o chi phi thng mi quc t.
Vi 3 dng lu thng hng ha c bn: hng ha xut nhp khu t cng ty m, hng ha
bn ra t cc chi nhnh nc ngoi v hng ha trao i ni b, TNC :
Chi phi hu ht cc chu trnh chuyn hng ha gia cc quc gia,
Thu ht phn ln cc sn phm vo cc knh lu thng xuyn quc gia ca mnh.
Thng mi ni b gia cc chi nhnh trong TNC ngy cng chim t trng ln v tr
thnh 1 b phn quan trng ca thng mi th gii.
Nm 2010, ch ring xut khu ca cc chi nhnh TNC chim hn 1/3 tng xut khu
ca th gii.
52. Mua li v sp nhp l g ? cho v d c th v hat ng mua li v sp nhp.
Mua li v sp nhp l mt hnh thc u t trong ch u t mua li ton b hoc
mt phn ln ti sn ca mt c s sn xut kinh doanh sn c vi mc tiu kim sot
cng ty hoc hai cng ty ng hp nht vi nhau to thnh cng ty mi
M&A qua bin gii l hot ng mua li v sp nhp c tin hnh gia cc ch th t
nht 2 quc gia khc nhau.
Cc lnh vc: sn xut t, c bit dch v: ti chnh ngn hng, vin thng, truyn
thng, vn ti,
V d: Bo him AXA(Php) mua li 16,6% c phn ca Bo Minh tr gi 50 triu Euro, Qantas
mua li 30% c phn ca Pacific Airlines tr gi 50 triu USD
53. Nu 2 l do c th khin M&A l phng thc thm nhp ph bin hn ti cc nc
pht trin so vi cc nc ang pht trin?
Mi trng php l tt, th trng vn, ti chnh c t do ha: thun li trong vic tip
cn s dng ngun vn v hot ng sn xut kinh doanh, h thng php lut v chnh
sch minh bch nn t chu ri ro v kinh doanh
Doanh nghip cc nc ny c tim lc mnh, c ting tm: tn dng c cc li th sn
c nh hnh nh doanh nghip, mi quan h vi khch hng chnh quyn s ti i tc
kinh doanh, nng lc k thut, h thng phn phi sn c
54. Ly v d v hot ng M&A theo chiu dc, chiu ngang v t hp trn th gii v ti
Vit Nam? Cho bit mc tiu ca cc cng ty trong cc thng v c th ny?
M&A theo chiu dcl hnh thc M &Aca cc cng ty khc nhau trong cng mt dy chuyn
sn xut ra sn phm cui cng.
C 2 dng sp nhp theo chiu dc l:
Backward: Lin kt gia nh cung cp v cng ty sn xut.
Forward: Lin kt gia cng ty sn xut v nh phn phi.
V d:
Cng ty Exxol Mobile Coporation l cng ty sp nhp gia 2 cng ty du m Exxol v
Mobile. Thng v hon thnh nm 1991.
Cng ty UCB SA (B) hot ng trong lnh vc ho dc v sn phm thc vt mua li cng
ty Celltech Group Plc nghin cu thng mi vt l v sinh hc vi gi 2.7 t USD.
-
M&A theo chiu ngang l hnh thc M&A din ra gia cc cng ty trong cng mt ngnh kinh
doanh(hay c th ni l gia cc i th cnh tranh)cng chia s 1 dy chuyn sn xut v th
trng nh nhau.
V d:
Procter & Gamble l cng ty ln nht th gii sn xut sn phm tiu dng chm sc sc p
cho ph n v tr em.
Gillette l cng ty ca M ng u th gii v sn phm chm sc v sinh c nhn cho nam.
Thng 01/2005, cng ty Procter & Gamble mua li Gillette vi gi 57 t USD.
Mc ch ca M&As: P&G t lu hng v i tng khch hng l ph n v tr em s
sinh gi mun m rng sang i tng l nam gii mua li Gillette.
Kt qu: P&G tr thnh tp on s 1 th gii vt c Unilever. Hot ng M&As em li
sc tng trng vi t l cao nht v s bao trm v a l cho cng ty.
M&A t hp:l hnh thc M&A gia cc cng ty kinh doanh trong cc lnh vc khc nhau. Mc
tiu ca nhng v sp nhp nh vy l a dng ha, v chng thng thu ht s ch ca nhng
cng ty c lng tin mt ln.
V d:
Trn th gii:
Cng ty General Electric (nng lng, phn phi) mua li cng ty Amersham Plc (sn phm
sinh hc, chn on) vi gi 9.6 t USD, thng v ny kt thc vo 8/4/2004.
Vit Nam:
P&G mua li 23% trong tng s 30% c phn cng ty Phng ng.
Unilever mua li nhn hiu kem nh rng P/S.
Kinh mua li nhn hiu kem WALLs trn th trng Vit Nam ca Unilever.
55. C cc cch ti cu trc doanh nghip nh th no trong hot ng M&A? Cc cch
thc ny ph hp vi nhng doanh nghip c c im nh th no? Cho v d?
Tr li:
Bn cng ty con (sell-off): hnh thc ny c bit n nh 1 hnh thc chia tch doanh
nghip, l 1 hnh thc bn ton b 1 cng ty con.
Thng thng, sell-off c thc hin v cng ty con khng ph hp vi chin lc ca cng ty
m.
Cho bn c phn ra cng chng (Equity-carve-out): mt cng ty m a 1 cng ty con ra
cng chng bng cch cho bn c phn ln u (