czujniki boscha w pojazdach układ msc do motocykli samochody

Bosch AutospecNr 2/52 | lato | 2014 | www.motobosch.pl | www.bosch-service.pl

Czujniki Boscha w pojazdach

Układ MSC do motocykli

Samochody wyręczają kierowców

Bosch Autospec | nr 2/52 | 2014 | spis treści

Od redakcjiWyobraź sobie, że rano wsiadasz do samochodu, naciskasz przycisk i mówisz do auta „zawieź mnie do pracy”. I choć to brzmi jak science fiction to jest to realna przyszłość nad która już dziś pracuje Bosch. Samochody będą woziły ludzi samo-dzielnie, nie korzystając z pomocy kierowców. Bosch opracował systemy komunikacji pojazdu z infrastrukturą drogową, które nie wymagają wspar-cia człowieka. Wiele z nich już działa – np. wprowadzony w 2012 r. system Horizon. Rozpoznaje on zakręty, teren zabudowany lub wzniesienia i zjazdy

Spistreści

Aktualności 1 Bosch Service ze

Złotym Laurem Klienta 1 „Magiczna” kampania telewizyjna

sieci Bosch Car Service 2 Akumulatorowy klucz udarowy

z silnikiem EC 2 Przedłużanie gwarancji

na urządzenia Junkersa

Porady 3 Wymiana uszczelki

wtryskiwacza CR 4 Testowanie wtryskiwaczy Common

Rail – próbnik EPS 205

ul. Jutrzenki 105, 02-231 Warszawa, tel. (022) 715 40 00, fax (022) 715 45 98, www.motobosch.pl, www.bosch-service.pl

Zespół redakcyjny: Anna Borsukiewicz, Artur Chrust, Marcin Dynarek, Robert Dzierżanowski, Łukasz Kałucki, Mateusz Kaim, Marcin Kiełczewski, Sławomir Kosek, Tomasz Kraczko, Tomasz Maciejasz, Tomasz Miluski, Tomasz Nowak, Ewa Peresada, Zbigniew Pilewski, Jacek Pochopień, Ryszard Polit, Jacek Pudło, Iwona Rokicka, Marta Surowiec.

Nadzór redakcyjny i techniczny: KOZIER MEDIA PRESS Opracowanie graficzne: studio CARRY

Magazyn Bosch Autospec redaguje dział Części Samochodowych i Wyposażenia Warsztatowego firmy Robert Bosch Sp. z o.o.

Szkolenia 6 Bosch Pojazdy Użytkowe

– kolejny program warsztatowy 8 Użycie testera diagnostycznego

KTS jako modułu Pass Thru do przeprogramowania sterowników

Układy i komponenty Boscha 9 100 lat rozruszników Boscha 10 Rozrusznik z przekładnią

planetarną

Bosch Service w Polsce 12 Iławscy mistrzowie od Diesla 13 Zapraszamy do współpracy

w sieci AutoCrew

Przemysł 14 Bezpieczeństwo ma priorytet:

Seat Leon z systemami Boscha wspomagającymi kierowcę

Produkty 15 Czujnik – niezbędnik

do precyzyjnego sterowania 16 Akumulatory Boscha

do pojazdów zabytkowych 17 Układ stabilizujący tor jazdy

tylko na dwa kola 18 DAF i Bosch

Technika 19 Lepiej niż w domu

zanim zauważy je kierowca i dobiera najbardziej odpowiednie przełożenie w skrzyni biegów samochodu oraz ewentualne uruchomienie zwalniacza, o czym można przeczytać w artykule „Lepiej niż w domu”. Każdy z syste-mów wymaga zainstalowania w pojeź-dzie czujników niezbędnych do precy-zyjnego nim sterowania. Jak wiele z nich oferuje Bosch – zarówno do wyposażenie fabrycznego jak i naprawy aut, pokazujemy w tym numerze Autospeca w artykule „Czujnik – niezbędnik do precyzyjne-go sterowania”.

Czujniki znajdują się w samocho-dach osobowych, ale najwięcej nowoczesnych rozwiązań technicz-

nych działa w pojazdach użytkowych, które są wykorzystywane jako narzędzie pracy generujące zysk. Obsługa aut dostawczych i ciężaro-wych stanowi więc też coraz większy procent usług w warsztatach napraw-czych, których załogi muszą zdoby-wać nową wiedzę związaną z obsługą takich pojazdów. Dlatego właśnie powstał program warsztatowy Bosch Pojazdy Użytkowe opierający się na współpracy trzech podmiotów: firmy Robert Bosch, dystrybutorów części i wyposażenia do pojazdów użytkowych oraz serwisów tychże pojazdów. O tym i wielu innych tematach przeczytają Państwo na kolejnych stronach.

aktualności | nr 2/52 | 2014 | Bosch Autospec | 1

Celem wizerunkowym kampanii „Poczuj tę magię!” jest zbudowanie w odbiorcach skojarzenia marki Bosch Service z profesjonalnym serwisem samochodowym obsługują-cym kompleksowo wszystkie marki samochodów zgodnie z hasłem sieci „Wszystko czego potrzebuje Twoje auto”. Spot telewizyjny jest emitowa-ny w dwóch różnych długościach: 15 i 30 sekund, około 380 razy dziennie na różnych kanałach, w tym także w pasmach dużej oglądalności.

Kampanii telewizyjnej towarzyszy również promocja internetowa wszystkich serwisów Bosch Car

„Magiczna” kampania telewizyjna sieci Bosch Car Service

Service w Google, a także w przeglą-darkach mobilnych z opcją Click2Call i wskaż dojazd. Promowany jest też sam spot, który można obejrzeć na kanale YouTube (w tym również przed większością filmów z dziedziny motoryzacji), Facebooku i na stronie głównej www.bosch-service.pl

oraz przy wizytówkach serwisów w Zumi. pl.

Serwisy Bosch Car Service, korzy-stając z szerokiej gamy materiałów promocyjnych, włączyły się do akcji również lokalnie, zapraszając klien-tów na letnie przeglądy pojazdów.

Ewa Peresada

W plebiscycie klienci mogli oddawać głosy na 8 podmiotów w kategorii serwisy samochodowe, odpowiadając na pytanie „Które z sieciowych serwisów samochodowych uważa Pan/Pani za najlepsze i polecałby/-a-łaby Pan/Pani znajomym? „. Ankiety zostały przeprowadzone wielotoro-wo, to jest podczas sondowania telefonicznego oraz głosowania za pośrednictwem witryny interneto-wej konkursu. Bosch Service zdo-był 42% wszystkich oddanych głosów i zajął pierwsze miejsce w rankingu. Marka Bosch Service została uhono-rowana złotym godłem ogólnopol-skiego konkursu Laur Klienta 2014.

Marka Bosch Service zajęła I miejsce w ogólnopolskim plebiscycie popularności marek w kategorii serwisy samochodowe.

19 maja rozpoczęła się pierwsza w historii sieci kampania telewizyjna Bosch Car Service.

Sieć Bosch Service skupia w swoich ramach zarówno serwisy komplekso-wo obsługujące pojazdy wszystkich marek – pod nazwą Bosch Car Servi-ce, jak też serwisy specjalistyczne – pod nazwą Bosch Diesel Service i Bosch Diesel Centrum.

Należące do Bosch Car Service zakłady to nowoczesne warsztaty samochodowe, oferujące komplekso-we usługi w zakresie elektrotechniki, elektroniki samochodowej, napraw układów ABS/ASR/ESP, diagnostyki silników benzynowych i wysokopręż-nych, diagnostyki układów hamulco-wych, elektroniki pokładowej i elektroniki podwozia, przeglądów okresowych, obsługi klimatyzacji i napraw typowo mechanicznych, takich jak wymiana pasków rozrządu, klocków i tarcz hamulcowych, amortyzatorów oraz sprzęgieł.

Bosch Service ze Złotym Laurem Klienta

Oprócz świadczonych usług naprawczych w każdej stacji Bosch Car Service dostępna jest szeroka gama części i akcesoriów samochodo-wych firmy Bosch stosowanych również na wyposażeniu fabrycznym przez wszystkich producentów samochodów osobowych i ciężarowych.

Łukasz Kałucki

99 zł

Poczuj tę magię!Pozwól nam zająć się Twoim samochodem

www.bosch-service.pl

• wszystkie marki • przeglądy okresowe • diagnostyka silników • klimatyzacja • elektronika i elektryka

• układy hamulcowe • serwis zawieszenia • wymiana oleju • serwis ogumienia

2 | Bosch Autospec | nr 2/52 | 2014 | aktualności

Gwarancję na urządzenia marki Junkers można przedłużyć na okres nawet do 5 lat.

W maju firma Bosch wprowadziła na rynek akumulatorowy klucz udarowy Bosch GDX 18 V-EC Professional z uniwersalnym uchwytem osprzętowym w standardzie ½ i ¼ cala.

Decydujących się na zakup urządzeń marki Junkers nie zaskoczą problemy z ogrzewaniem. Firma oferuje bowiem możliwość przedłużenia standardowej, 24-miesięcznej gwarancji na wybrane urządzenia nawet do 5 lat. Oferta dotyczy:

u kondensacyjnych i konwencjo-nalnych gazowych kotłów grzewczych,

u przepływowych gazowych podgrzewaczy c.w.u.,

Może on być wykorzystywany do wy-konywania wszystkich prac montażo-wych przy instalacjach, konstrukcjach metalowych i drewnianych. Dzięki zastosowaniu technologii bezszczot-kowego silnika EC ma żywotność nawet o 100% dłuższą niż narzędzia z silnikami konwencjonalnymi. Jest też od nich lżejszy i mniejszy – wraz z akumulatorem 4,0 Ah waży 1,7 kg. Jego niewielkie rozmiary pozwalają na komfortową pracę, nawet w trud-nych warunkach. Pomagają w tym również trzy diody umieszczone w obudowie przekładni i w razie potrzeby zapewniające dobre oświe-tlenie miejsca pracy. Narzędzie jest zasilane przez akumulator litowo-jonowy 18 V.

Klucz udarowy GDX 18 V-EC Professional pracuje bez odrzutu, zabezpieczając operatora nawet

Przedłużanie gwarancji na urządzenia Junkersa

Akumulatorowy klucz udarowy z silnikiem EC

u pomp ciepła do przygotowania c.w.u

Gwarancję na urządzenie (z wyłą-czeniem osprzętu) można przedłużać na kolejne okresy roczne. Wystarczy jedynie spełnić warunki uprawniają-ce do dwóch pierwszych lat gwarancji i zlecić w ciągu ostatnich trzech miesięcy trwania podstawowego okresu gwarancyjnego, wykonanie przez Autoryzowany Serwis Junkers płatnego przeglądu technicznego urządzenia. Potwierdzeniem prze-dłużenia gwarancji jest podpisanie Umowy Serwisowej Przedłużenia Gwarancji.

u brak niespodziewanych usterek,

u większe bezpieczeństwo,

u mniejsze koszty eksploatacji,

u wyższy komfort użytkowania,

u minimum formalności – wszystkim zajmuje się serwisant wykonujący przegląd.

5 lat gwarancji na urządzenia Junkersa to:

Szczegóły dotyczące gwarancji znajdują się w książkach gwarancyj-nych poszczególnych urządzeń, a więcej informacji dotyczących urządzeń i Autoryzowanego Serwisu znajduje się na stronie www.junkers.pl.

przy trudnych pracach z dużym momentem obrotowym. Dzięki zastosowaniu opatentowanego, uniwersalnego uchwytu osprzętowe-go, można łatwo stosować zarówno klucze nasadowe w standardzie ½ cala jak i sześciokątne końcówki wkręcają-ce w standardzie ¼ cala. Przy stosowa-niu osprzętu z chwytem czworokąt-nym 1/2 cala narzędzie oferuje maksymalny moment obrotowy 185 Nm, co umożliwia szybkie wkręcanie i wykręcanie w metalu śrub o średnicy do 16 mm. W przypadku osprzętu z chwytem sześciokątnym ¼ cala wartości momentu obrotowego są zaledwie nieznacznie niższe.

Pracę kluczem udarowym GDX 18 V-EC ułatwia także trzystop-niowa regulacja prędkości obrotowej i momentu obrotowego, która pozwa-la zminimalizować ryzyko zbyt

mocnego wkręcenia i uszkodzenia śrub.

Produkt jest dostępny u partnerów handlowych Bosch Elektronarzędzia: www.bosch-professional.pl.

Anna Dymkowska

porady | nr 2/52 | 2014 | Bosch Autospec | 3

Wtryskiwacze są kluczowymi elementami układu wtryskowego Common Rail.

Mają wbudowany zawór elektroma-gnetyczny szybkiego działania lub piezoelektryczny służący do otwiera-nia i zamykania rozpylacza. Wtryski-wacze CR zapewniają indywidualną korektę dawkowania paliwa na każdy cylinder. Są bardzo czułe na niewłaści-wą obsługę i stosowane uszczelnienie.

Zadaniem uszczelki jest uszczel-nienie wtryskiwacza w głowicy, osadzenie rozpylacza na odpowied-niej głębokości, dzięki czemu paliwo jest wtryskiwane na odpowiedniej wysokości komory spalania umiesz-czonej w tłoku.

Procedura wymiany uszczelki wtryskiwacza CR Nowe wtryskiwacze są z reguły dostarczane z uszczelką osadzoną na rozpylaczu (fot. 1). Jeśli wymienia-my uszczelki wtryskiwaczy, powinny być one dobrane na podstawie numeru wtryskiwacza w programie ESI[tronic] (rys. 1).

Jeśli w pozycji „60” na liście części zamiennych nie ma uszczelki, oznacza to, że jest ona wykonana w sposób specjalny i należy ją kupić w serwisie producenta samochodu.

Przykładem może być silnik G9T700 w samochodzie Renault Laguna 2.2 dCi. Procedura dokręcenia wtryskiwacza powoduje, że podczas dokręcania musi być możliwość pochylenia na stronę mocniej dociąga-nej śruby. Uszczelka ma zaokrąglone powierzchnie uszczelniające, co umożliwia właściwe ułożenie wtryski-wacza w gnieździe głowicy (rys. 2).

Zbyt słabe lub zbyt mocne dokrę-cenie może spowodować odkształce-nie wtryskiwacza, śrub i elementów mocujących, co z kolei może prowa-dzić do utraty szczelności.

Do niektórych silników jak np. 1.6 HDi, oferowane są grubsze uszczelki

Wymiana uszczelki wtryskiwacza CR

wtryskiwaczy, które stosuje się po frezowaniu gniazda wtryskiwacza.

Niektóre silniki, jak np. RF (2-litro-wy Diesel z systemem Common Rail) stosowany w Mazdach od 2003 roku, mają tendencję do utraty szczelności na uszczelkach wtryskiwaczy. Wtry-skiwacze osadzone są pod pokrywą zaworów, przedmuchy przedostają się do skrzyni korbowej, co ostatecznie

Rys. 1

Fot. 1

Rys. 2

może prowadzić do zablokowania nagarem smoka pompy oleju i zatarcia silnika.

Mazda wprowadziła zmodyfikowa-ne uszczelki pod wtryskiwacze o numerze RF2A-13-H51B. Podczas wymiany paska rozrządu czy regulacji zaworów warto skontrolować, czy nie ma przedmuchów na wtryskiwaczach, lub prewencyjnie wymienić uszczelki, jeśli historia auta nie jest znana.

Tomasz Miluski

4 | Bosch Autospec | nr 2/52 | 2014 | porady

Testowanie wtryskiwaczy Common Rail – próbnik EPS 205Do testowania wtryskiwaczy Common Rail Bosch opracował specjalistyczne stanowiska probiercze, takie jak stoły probiercze EPS 815 i EPS 708 wraz z wyposażeniem CRI/CRIN 846H lub 848H.

Po wykonaniu naprawy wtryskiwacze są testowane pod obciążeniem na sta-nowisku probierczym. Mierzy się szczelność wtryskiwacza oraz dawki wtrysku w kilku punktach obciążenia, takich jak wolne obroty, obroty częściowe, pełne obciążenie oraz dawka pilotażowa. Jednym z najważ-niejszych elementów testu na stole probierczym jest możliwość wyznacze-nia klas oraz kodów IMA, gwarantują-cych poprawną pracę silnika oraz spełnianie ostrych norm spalin nadzorowanych przez system EOBD.

Odpowiadając na potrzeby rynku Bosch, poza omówionym bardzo specjalistycznym wyposażeniem,

opracował próbnik do wtryskiwaczy EPS 200/A, a obecnie jego nowszą wersję EPS 205. Umożliwia on sprawdzanie wtryskiwaczy konwen-cjonalnych oraz wtryskiwaczy CR przez mniej specjalistyczne warszta-ty. Konstrukcja testera EPS 205 bazuje na powszechnie stosowanym i sprawdzonym przez ponad 5 lat urządzeniu EPS 200/A. Poddano ją jednak modyfikacjom ułatwiającym obsługę, a przede wszystkim umożli-wiającym testowanie nowych typów wtryskiwaczy, takich jak np. CRI-piezo.

Tester ma ulepszone oprogramo-wanie zawierające nowe funkcje

Sterowane elektrycznie wtryskiwa-

cze Common Rail są przełomowym

rozwiązaniem w silnikach wysoko-

prężnych. To głównie one przyczyniły

się do popularyzacji silników Diesla

w ostatnich latach. W odróżnieniu

od wtryskiwaczy mechanicznych,

wtryskiwacz elektromagnetyczny lub

piezoelektryczny realizuje dawkowa-

nie paliwa do cylindra w kilku eta-

pach, dzieląc wtrysk na wstępny,

główny oraz dotrysk. Aby zrealizo-

wać kilka faz wtrysku w jednym cy-

klu pracy, wtryskiwacze załączane są

przez dziesiętne części sekundy.

Elektryczne sterowanie

pomiarowe. W oferowanej wersji EPS 205 jest przystosowany do testo-wania wtryskiwaczy CRI, CRIN, CRI-piezo firmy Bosch. Aby testować wtryskiwacze CRIN, należy dodatko-wo dokupić specjalizowane tulejowe adaptery podłączeniowe (fot. 1) ułatwiające i skracające czas czynno-ści przygotowawczych.

Dla poprawnej pracy wtryskiwacza piezoelektrycznego w samochodzie niezwykle ważne jest graniczne napięcie zadziałania nastawnika piezoelektrycznego, zapisane w tzw. kodzie ISA wchodzącym w skład kodu IMA. EPS 205 umożliwia jego spraw-dzenie, jednak nie generuje nowego kodu, tak jak np. stanowisko EPS 815/708. Jeżeli graniczne napięcie nastawnika piezo jest niewłaściwe, to poprawna praca wtryskiwacza piezo nie będzie możliwa. Sprawdzanie kodu ISA zostało zaprezentowane na rysunku 1.

Do próbnika EPS 205 można dokupić zestawy pozwalające na testowanie wtryskiwaczy elektro-magnetycznych firm Delphi i Denso oraz piezoelektrycznych Delphi/Continental (Siemens).

EPS 205

porady | nr 2/52 | 2014 | Bosch Autospec | 5

u kompaktowy próbnik stołowy, pracujący w środowisku

Windows;

u automatyczny przebieg badania umożliwia pracownikowi

pracę z kolejnym wtryskiwaczem;

u intuicyjnie obsługiwany panel sterowania w postaci ekranu

dotykowego (możliwość obsługi także z klawiatury);

u zintegrowana baza danych do zapisywania wyników

pomiarowych oraz informacji o klientach;

u ocena wtryskiwaczy i rozpylaczy konwencjonalnych oraz UI

na gwarancji;

u badanie szczelności kompletnych wtryskiwaczy

(„automatyczne” badanie przecieków);

u badanie szczelności gniazd (optyczne badanie przecieków

w rozpylaczu);

u automatyczne badanie „chrypienia” – na podstawie analizy

odczytu z czujnika ciśnienia;

u badanie wtryskiwaczy CRI/CRIN oparte na pomiarze dawek

wtrysku wstępnego, biegu jałowego, częściowego i pełnego

pełnym obciążenia oraz wielkości przepływu powrotnego;

u wbudowany układ odsysania oparów i zaprogramowany

proces przepłukiwania;

u łatwy i szybki montaż wtryskiwaczy do próbnika –

zmodyfikowany w stosunku do EPS 200/A;

u sprawdzanie kodów ISA (początkowego napięcia zadziałania

piezoelektryka).

u pompowtryskiwaczy UI osobowe/ciężarowe (dolnej części –

poprzez adapter zasilający),

u wtryskiwaczy konwencjonalnych

1 i 2-sprężynowych,

u wtryskiwaczy konwencjonalnych z NBF (czujnik wzniosu igły),

u wtryskiwaczy stopniowych stosowanych w układach UP

– pompa-przewód-wtryskiwacz.

Oprócz testowania przedstawionych wtryskiwaczy CR EPS 205 umożliwia testowanie:

Cechy charakterystyczne EPS 205

Bosch, dbając o dotychczasowych wieloletnich użyt-kowników testera EPS 200/A, przygotował zestawy doposażające, które umożliwiają jego przystosowanie do wersji EPS205.

Zbigniew Pilewski

Fot. 1 Nowa koncepcja mocowania wtryskiwacza CRIN (tulejowy adapter podłączeniowy)

Rys. 1 Sprawdzanie kodu ISA

Fot. 2 Testowanie wtryskiwaczy piezo

6 | Bosch Autospec | nr 2/52 | 2014 | szkolenia

Bosch Pojazdy Użytkowe – kolejny program warsztatowySzeroka oferta rynkowa skierowana do serwisów pojazdów ciężarowych pozwoliła na stworzenie wspierającej je koncepcji partnerskiej.

Firma Bosch jest producentem części zamiennych i wyposażenia nie tylko do samochodów osobowych i dostaw-czych, lecz również do szerokiej gamy pojazdów użytkowych. Nie wszyscy wiedzą, że Bosch jest również wyna-lazcą i producentem układu oczysz-czania spalin Denoxtronic. Ofertę

u użycie logo marki Bosch – wsparcie wizerunkowe serwisu;

u większy obrót na częściach zamiennych Boscha;

u lepsza pozycja rynkowa uczestnika programu, jako profesjonalnego serwisu pojazdów użytkowych;

u wsparcie w pozyskiwaniu nowych klientów serwisu;

u wzrost lojalności klientów serwisu;u pomoc ze strony Boscha

w przypadku kłopotliwych kwestii technicznych.

A w efekcie:Wzrost sprzedaży i poprawa rentowności serwisu.

Zalety programu Bosch Pojazdy Użytkowe

Najlepszy wybór dla pojazdów użytkowych

Profesjonalna diagnoza przy pomocy najnowszych testerów

Najwyższej jakości naprawa z użyciem oryginalnych produktów Bosch

Wiedzazpierwszejrękipołączonazpraktyką

Infoliniatechniczna–pomocwewszystkichproblemach

KTS800Truck–najnowszakoncepcjadiagnostycznadlapojazdówużytkowych

OprogramowanieESI[tronic]do profesjonalnychnapraw

ProduktyBoschostandardziewyposażeniaoryginalnego

BoscheXchange–programregeneracjizgwarancją100%oryginalnychczęści!

Wszechstronne kompetencje dzięki szkoleniom serwisowym oraz infolinii technicznej

uzupełnia wyposażenie diagnostycz-ne i warsztatowe dla pojazdów użytkowych, w tym tester usterek KTS Truck. Mając tak szeroką ofertę rynkową skierowaną do serwisów ciężarowych, naturalnym było stworzenie wspierającego je progra-mu warsztatowego.

Oferta została przygotowana po badaniu rynku i analizie potrzeb serwisów ciężarowych związanych ze wsparciem marketingowym i tech-nicznym oraz szkoleń. Istota progra-mu opiera się na współpracy firmy Robert Bosch, dystrybutorów części i wyposażenia do pojazdów użytko-wych oraz serwisów tych pojazdów. Każdy z podmiotów ma swoje zadania. Bosch jest autorem i animatorem programu, dystrybutorzy promują program wśród serwisów, te z kolei korzystają z przywilejów uczestnictwa oraz realizują określony wolumen zakupów i naprawiają pojazdy z wykorzystaniem sprzętu diagno-stycznego Boscha.

Firma Bosch kładzie nacisk na wysoki poziom usług i rzetelność serwisów. Dlatego oferowane są dla nich informacje techniczne z zakresu diagnostyki, napraw, parametrów pracy oraz schematy układów. Kolejnym elementem są szkolenia z zakresu pojazdów użytkowych – ich oferta jest wciąż poszerzana, również we współpracy z producentami innych podzespołów i systemów.

szkolenia | nr 2/52 | 2014 | Bosch Autospec | 7

I krok – podpisanie Listu Intencyjnego na 9 miesięcy z wybra-nym dystrybutorem części do pojazdów użytkowych i spełnie-nie kilku wymogów w tym okresie:u zakup testera KTS Truck i oprogramowania ESI Truck 2.0;u uczestnictwo w jednym szkoleniu organizowanym przez fir-

mę Bosch;u realizowanie zakupów części Boscha (asortyment do pojaz-

dów użytkowych) w wysokości min. 2000 zł netto/miesiąc.II krok – podpisanie umowy z dystrybutorem, po spełnieniu warunków określonych w liście intencyjnymPo podpisaniu umowy Serwis otrzymuje pakiet startowy od fir-my Bosch w postaci:u szyldu podświetlanego o wymiarach 1 m x 1 m;u certyfikatu uczestnictwa w programie;u dodatkowych punktów w programie Bosch Extra;u materiałów reklamowych, banerów, posterów;u segregatora z pierwszym pakietem porad technicznych;u dostępu do strony internetowej przeznaczonej dla modułów

(intranet) – www.modulybosch.pl.

Jak zostać uczestnikiem programu

2995_Zertifikat_BCV_Vorlage_EN_RZ.indd 1 21.12.11 11:55

CertyfikatBosch Pojazdy Użytkowe

Zaświadczamy, że firma

................................................................................................................................

jest serwisem partnerskim firmy Bosch w zakresie obsługi pojazdów użytkowych.

Paweł Hańczewski

Dyrektor HandlowyAutomotive AftermarketRobert Bosch Sp. z o.o.

Robert Dzierżanowski

Kierownik ds. RozwojuKoncepcji Serwisowych

Bosch_certyfikat.indd 1 2014-05-15 14:48:07

Serwis, przystępując do programu, musi posiadać na wyposażeniu tester diagnostyczny KTS Truck lub KTS Truck 800 z oprogramowaniem ESI Truck 2.0. Chcąc ułatwić zakup tego zestawu, firma Bosch oferuje go w le-asingu 103% na 3 lata. Kolejną zachętą jest możliwość zakupu urządzenia z oprogramowaniem w jego cenie (licencja roczna). Jest ona szczególnie atrakcyjna cenowo. Firma Bosch organizuje również pokazy możliwości testera we współpracy z dystrybutorami oraz zapewnia jego bezpłatne uruchomienie na miejscu w serwisie po zakupie.

Kolejnym warunkiem przystąpienia do programu jest uczestnictwo w jednym szkoleniu poświęconemu pojaz-dom użytkowym, omawiającym systemy oczyszczania spalin i filtracji w pojazdach ciężarowych z wykorzysta-niem KTS Truck.

Zakres tego szkolenia obejmuje:u filtry paliwa i ich wpływ na trwałość układu wtrysko-

wego, omówienie uszkodzeń w układzie wtryskowym – diagnoza za pomocą KTS Truck;

u osuszacze powietrza a niezawodność układu hamulco-wego oraz zawieszenia – diagnoza układów Knorr, Wabco za pomocą KTS Truck;

u kalibrację zawieszeń pneumatycznych;u systemy oczyszczania spalin Denox – omówienie

systemów, diagnoza i obsługa, dobór części za pomocą ESI [Tronic];

u filtry oleju i powietrza i ich wpływ na silnik – ocena stanu silnika za pomocą KTS Truck.

Oczekiwany na dzisiaj miesięczny wolumen zakupów części do pojazdów użytkowych to 2000 zł netto.

Więcej szczegółów o programie jest na stronie www.modulybosch.pl oraz u partnerów firmy Bosch – dys-trybutorów części zamiennych do pojazdów użytkowych.

8 | Bosch Autospec | nr 2/52 | 2014 | szkolenia

Wraz z wejściem w życie normy Euro 5 producenci samochodów są zobligowani do zapewnienie równego dostępu do informacji na temat ich obsługi i naprawy.

Dodatkowo, portale internetowe z dokumentacją serwiso-wą poszczególnych producentów samochodów mają także umożliwiać przeprogramowanie sterowników wpływają-cych na poziom zanieczyszczeń. Dzięki tym regulacjom, każdy warsztat ma możliwość naprawy, diagnostyki i programowania sterowników samochodu, na równi z serwisem autoryzowanym. Szczegóły informacji na ten temat można znaleźć w dyrektywie unijnej 715/2007 (http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT PDF/?uri=CELEX:32007R0715&from=EN).

Do przeprogramowania sterownika w samochodzie spełniającym normę emisji Euro 5 lub wyższej potrzebny jest moduł zgodny ze standardem SAE J2534. Wszystkie moduły KTS (530/540/570 i 340/670/840/870/890) spełnia-ją wymagania tej normy. Aby korzystać z KTS jako modułu Pass Thru, nie jest konieczne posiadanie oprogramowania ESI[tronic].

Pierwszym krokiem jest zainstalowanie na komputerze oprogramowania Pass Thru, które można znaleźć na stro-nie firmy Bosch (http://de-ww.bosch-automotive.com/de/ww/services_support_workshopworld/euro5_products_workshopworld/kts_info_downloads_euro5_products_ww/download_overview_ktsinfodownloads_euro5_ww/download_overview_1). Po instalacji oprogramowania należy skonfigurować moduł KTS jako interfejs Pass Thru. Do tego używamy aplikacji Diagnostic Device Control.

W tym momencie, moduł KTS może pracować jako „przekaźnik” służący do przeprogramowania sterowników

w samochodach spełniających warunki normy Euro 5 i wyższej.

Następnym krokiem jest rejestracja na portalu produ-centa samochodu, odnalezienie oprogramowania, zainsta-lowanie dodatkowego oprogramowania i przeprogramo-wanie sterownika.

Warto zauważyć, że wiele usterek w układzie sterowa-nia silnikiem można rozwiązać tylko poprzez zmianę oprogramowania. Daje to całkowicie nowe możliwości naprawy samochodu przez nieautoryzowane warsztaty.

Wszelkie wskazówki co do dalszych czynności wraz z praktycznym pokazem znajdziecie Państwo na szkole-niu związanym z Pass Thru. Termin najbliższego szkolenia można ustalić na stronie www.szkoleniabosch.pl.

Tomasz Miluski

Użycie testera diagnostycznego KTS jako modułu Pass Thru do przeprogramowania sterowników

Proces przeprogramowywania sterowników ECU za pomocą urządzenia diagnostycznego KTS jako modułu Pass Thru

układy i komponenty Boscha | nr 2/52 | 2014 | Bosch Autospec | 9

Rozrusznik ma bardzo odpowiedzialne zadanie – uruchamia silnik spalinowy i musi być w stu procentach niezawodny nawet w najtrudniejszych warunkach.

100 lat temu Bosch wprowadził do produkcji seryjnej rozrusznik elektryczny. Od 1914 roku kierowcy nie musieli już uruchamiać samocho-dów korbami, dzięki czemu zamożni właściciele coraz częściej osobiście zasiadali za kierownicami swych pojazdów. Wkrótce elektryczne rozruszniki pojawiły się również w popularnych modelach samocho-dów, jak choćby Fordzie T.

Rozrusznik to bardzo ważne urządzenie. Uruchamia on bowiem znacznie większy silnik spalinowy i musi być w stu procentach nieza-wodny, nawet w najmniej sprzyjają-cych warunkach. Prąd płynący przez

100 lat rozruszników Boscha

rozrusznik może sięgać 1500-2500 amperów – zależnie od tego, czy jest to samochód osobowy, czy pojazd użytkowy. To wartość kilkaset razy większa niż dla urządzeń elektrycz-nych wykorzystywanych chociażby w gospodarstwie domowym. W efek-cie urządzenie może nagrzewać się nawet do 180° Celsjusza. Tylko wszechstronnie przetestowane rozruszniki Boscha podołają tym wymogom w każdej sytuacji.

Współcześnie rozwijane są specjal-ne, wzmocnione konstrukcje rozrusz-ników do systemów Start/Stop. W pojazdach z tym układem niezbęd-ne jest wzmocnienie łożyskowań

rozrusznika, przekładni planetarnej oraz zwiększenie trwałości komutato-ra. Rozrusznik Start/Stop uruchamia bowiem pojazd wielokrotnie częściej, niż ma to miejsce w tradycyjnych rozwiązaniach. System Start/Stop pozwala na zmniejszenie zużycia paliwa oraz obniżenie emisji toksycz-nych składników spalin.

Rozruszniki Boscha to urządzenia solidne i niezawodne, stosowane zarówno w najmniejszych samocho-dach osobowych jak i w SUV-ach, czy też limuzynach klasy wyższej. Znajdują się one także w najwięk-szych pojazdach użytkowych z duży-mi silnikami Diesla. Zakres mocy sięga od 0,75 kW aż do 26 kW. Obecnie większość europejskich producentów stosuje rozruszniki Boscha na wyposażeniu fabrycznym samochodów.

Bosch oferuje nie tylko nowe urządzenia, ale i technologię naprawy rozruszników. Elementy takie jak włączniki elektromagnetyczne, sprzęgła (bendiksy), zębniki, szczot-kotrzymacze, wirniki czy przekaźniki sterujące mogą zostać wymienione, umożliwiając dalszą eksploatację urządzenia. Produkty te są takiej samej jakości jak elementy stosowane na wyposażeniu fabrycznym. Dzięki możliwości naprawy klient może zaoszczędzić, gdyż w przypadku awarii nie musi zamawiać kompletne-go urządzenia, tak jak to bywa w wielu produktach konkurencji. Dostęp do wiedzy o technologii napraw Boscha jest szczególnie istotny dla warsztatów samochodowych.

1926 r. 1927 r. 1937 r.

Rozrusznik z przekładnią planetarną

1

54 26

3

78

15

910

11

5030

12

Pozycja spoczynkowa

Zazębianie - zębnik rozrusznika wsuwa się w zębniki koła zamachowego

Zazębianie - zębnik rozrusznika trafia na ząb zębnika koła zamachowego

Rozruch

16 1314

s1

s2

1. Pokrywa zamykająca 2. Zębnik 3. Kielich sprzęgła 4. Gniazdo rolki blokującej

5. Rolka blokująca 6. Kołnierz walcowy zębnika7. Sprężyna a – Kierunek obrotów

1. Włącznik rozruchu (stacyjka) 2. Uzwojenie wciągające 3. Uzwojenie podtrzymujące 4. Rdzeń wciągający 5. Sprężyna powrotna rdzenia

wciągającego 6. Płytka kontaktowa 7. Magnesy stałe 8. Dźwignia widlasta 9. Sprzęgło jednokierunkowe, 10. Zębnik 11. Akumulator 12. Wirnik 13. Wielowypust o linii śrubowej 14. Tuleja prowadząca zębnika 15. Sprężyna dociskowa zębnika 16. Zębnik koła zamachowego

Oznaczenia przyłączy: 30 – Podłączenia akumulatora50 – Sterowanie od włącznika

rozruchuS1 – Droga wstępnego zazębienia zębnika S2 – Droga zębnika po linii śrubowej po

zwarciu kontaktów prądowych

Włącznik rozruchu (stacyjka) załączony, rdzeń włącznika elektromagnetycznego jest wciągany, zębnik rozrusznika jest przesuwany w stronę koła zamacho-wego ale zostaje zatrzymany ponieważ trafia na ząb zębnika koła zamachowe-go. Sprężyna dociskowa zębnika zosta-je ściśnięta.

Płytka kontaktowa zostaje dociśnięta do styków prądowych, rozrusznik za-czyna sie obracać co pozwala na dalsze wsuniecie zębnik rozrusznika. Ściśnięta sprężyna dociskowa wsuwa zębnik po linii śrubowej aż do pełnego zazębienia.

20 1819

13121186 74321 5 9 10 14 15

17 16

1 2 3 4 5 6 7

811 10 9

1 4 5

2 6 73

a

Rozrusznik z przekładnią planetarną

1. Wał sprzęgła jednokierunkowego 2. Pierścień ograniczenia wysuwu 3. Zębnik 4. Sprzęgło jednokierunkowe typu rolkowego 5. Sprężyna dociskowa 6. Dźwignia widlasta 7. Rdzeń włącznika elektromagnetycznego 8. Uzwojenie podtrzymujące 9. Uzwojenie wciągające 10. Sprężyna zwrotna

11. Płytka kontaktowa 12. Styk prądowy 13. Terminal przyłączeniowy 14. Pokrywa komutatora 15. Komutator 16. Szczotkotrzymacz 17. Wirnik 18. Magnesy trwałe 19. Obudowa stojana 20. Przekładnia planetarna redukcyjna

Fazy załączania rozrusznika

Włącznik elektromagnetyczny

Sprzęgło jednokierunkowe

© 2011 Robert Bosch GmbH (AA/COM) ‒ 0122-1-1106-En.

Włącznik rozruchu (stacyjka) załączony, rdzeń włącznika elektromagnetycznego jest wciągany, zębnik wsuwa się w zęb-nik koła zamachowego (schemat zazę-biania tuż przed włączeniem głównego prądu). Płytka kontaktowa zostaje doci-śnięta do styków prądowych, rozrusznik zaczyna kręcić silnikiem.

Zębnik rozrusznika zazębiony z zębnikiem koła zamachowego.

1. Rdzeń wciągający 2. Uzwojenie

wciągające 3. Uzwojenie

podtrzymujące 4. Rdzeń stały

obwodu magnetycznego 5. Sprężyna dociskowa

płytki stykowej 6. Styki prądowe 7. Sprężyna powrotna

płytki kontaktowej

8. Terminal przyłączeniowy 9. Płytka kontaktowa 10. Popychacz płytki

kontaktowej 11. Sprężyna powrotna

rdzenia wciągającego

Bosch_rozruszniki_plakat_420x280_Autospec.indd 1 2014-06-06 15:06:46

12 | Bosch Autospec | nr 2/52 | 2014 | Bosch Service w Polsce

Świadectwem jakości jego pracy jest I miejsce zdobyte przez firmę w zeszłorocznym konkursie serwisów autory-zowanych przez Boscha, co można przeczytać na statuetce stojącej w biurze BS Wojenkowski. Jak mówi Sebastian Wojenkowski, współwłaściciel serwisu, ten sukces w teście „tajemniczego klienta” to wynik wieloletnich doświadczeń w naprawach układów paliwowych Diesla.

– W sieci serwisowej Boscha firma działa dopiero od dwóch lat...

– Tak, ale układami paliwowymi, pompami wtryskowy-mi, wtryskiwaczami zajmujemy się już bardzo długo. Warsztat założył mój ojciec, Andrzej Wojenkowski, w 1990 r. i od początku specjalizował się w tej dziedzinie. Tak jest do tej pory. Nie prowadzimy żadnych innych usług mecha-nicznych. Naprawiamy pompy wtryskowe zarówno nowo-czesne jak i starszych systemów Diesla, obsługujemy dieslowskie systemy zasilania do pojazdów osobowych,

dostawczych i ciężarowych, a także maszyn rolniczych. Do najnowszej części naszej hali warsztatowej mogą wjechać nawet ciągniki siodłowe.

– Co skłoniło firmę Wojenkowski do zdobycia autory-zacji Boscha i przystąpienia do grupy warsztatów Bosch Diesel Service?

– Trzeba nadążać za najnowszymi rozwiązaniami technicznymi, np. układami Common Rail, wciąż zdobywać nową wiedzę. Nasi pracownicy uczestniczą w szkoleniach organizowanych przez Boscha, konieczne są nowoczesne urządzenia diagnostyczne i naprawcze, które zapewnia firma. Zresztą kontakty z Boschem mieliśmy już dużo wcześniej, korzystaliśmy z boschowskiego KTS. Mamy też oprogramowanie ESI[tronic], stół probierczy Common Rail EPS 708. Wykorzystujemy części zamienne Boscha – zarów-no nowe jak i fabrycznie regenerowane, które sprzedajemy naszym klientom i montujemy w obsługiwanych pojazdach. A ponieważ wiele z nich to samochody „pracujące”, naprawiać trzeba je szybko i fachowo. Podzespoły i urzą-dzenia Boscha to gwarantują.

Obsługujemy wielki teren. Jesteśmy znani nie tylko na rynku lokalnym. Mamy klientów zarówno z Iławy i okolic jak i z miejscowości położonych w promieniu 100 km, a nawet z Warszawy i obwodu kaliningradzkiego. Otrzymu-jemy wiele przesyłek z podzespołami do naprawy, które potem przekazujemy naszym kontrahentom.

– Czy przystąpienie do sieci serwisowej Boscha przyczyniło sie do zwiększenia obrotów firmy?

– Podam taki przykład: przed 6 laty zatrudnialiśmy 5-6 mechaników. Teraz jest ich 11 i wszyscy mają zajęcie.

– Kim są pracownicy firmy Bosch Diesel Service Wojenkowski?

Przesyłki z przeznaczonymi do naprawy elementami dieslowskich układów paliwowych Bosch Diesel Service Wojenkowski z Iławy otrzymuje nie tylko z terenu województwa warmińsko-mazurskiego.

Iławscy mistrzowie od Diesla

Bosch Service w Polsce | nr 2/52 | 2014 | Bosch Autospec | 13

– Załogę mamy stałą. Najstarszy z pracowników, Marek Jarmużewski pracuje już 20 lat, Andrzej Sadowski – 16. Inni też są z długim stażem, po 8-10 lat. Większość mechaników ma swoje specjalizacje: czterech z nich w układach Com-mon Rail, dwóch zajmuje się pompowtryskiwaczami, a trzech tradycyjnymi układami – pompami wtryskowymi, wtryskiwaczami. Przy tym nie jest to sztywny podział ról. Niektórzy uczyli się u nas zawodu od zera, zdobywali wiedzę na szkoleniach. Przyjmując nowego pracownika zwracam uwagę na to, czy interesuje sie tym, co będzie robił i czy chce pracować.

– Firma wciąż się rozwija.– Mój ojciec otwierał ją w piwnicy rodzinnego domu.

Przez pewien czas znajdowała się w centrum Iławy, a od 2000 r. mieścimy się na granicy miasta, przy ul. Słonecz-nej 1. W tym czasie warsztat był kilkakrotnie rozbudowy-wany, teraz zajmuje powierzchnię 500 m2. Co roku w coś inwestujemy. Ostatnio powstało nowe biuro obsługi klienta, założyliśmy też klimatyzację w całym zakładzie.

Ja również „rosłem” przy warsztacie. Pracowałem w nim już podczas studiów, z czasem zostałem jego współwłaścicie-lem. BS Wojenkowski to firma rodzinna – sprawami admini-stracyjnymi od lat zajmuje się w niej moja mama Hanna. Staramy się, by taka atmosfera panowała też w serwisie.

rozmawiała Anna Borsukiewicz

Warsztaty samochodowe stają dziś w obliczu ogromnych wyzwań.

Pracownicy serwisów samochodowych muszą nieustannie mierzyć się

pod względem swoich umiejętności z wyzwaniami, jakie stawia przed nimi

rozwój technologii i dynamiczny rynek. Montaż części zamiennych coraz

częściej wymaga zastosowania wyspecjalizowanych urządzeń diagnostycz-

nych, a dla klientów coraz większe znaczenie ma jakość i poziom świadczo-

nych usług oraz kompetencje pracowników punktu obsługi klienta.

Proponujemy Państwu zainteresowanie się ofertą autoryzacji

AutoCrew, w sieci administrowanej przez firmę Bosch. W jej ramach

za korzystną cenę oferowana jest klientom jakość i kompleksowość obsługi

samochodów wszystkich marek. Tylko kompleksowa i profesjonalna

obsługa klientów gwarantuje dziś dotarcie do dużej grupy klientów oraz

zapewnia serwisowi przyszłość i stabilność.

Oferta sieci AutoCrew skierowana jest do wielomarkowych serwisów,

które mają aspiracje rozwoju, postępu i osiągnięcia pozycji lidera na rynku

lokalnym.

Zachęcamy do zapoznania się z ofertą sieci na stronach

www.auto-crew.pl. Zainteresowanym proponujemy również spotkanie

w Państwa firmie, by bezpośrednio zaprezentować ofertę sieci AutoCrew.

W tym celu prosimy o wypełnienie formularza zgłoszeniowego znajdujące-

go się na stronie internetowej www.auto-crew.pl w zakładce

„Dołącz do nas”.

Zapraszamy do współpracy w sieci AutoCrew

14 | Bosch Autospec | nr 2/52 | 2014 | przemysł

Bezpieczeństwo ma priorytet: Seat Leon z systemami Boscha wspomagającymi kierowcęDzięki swojemu innowacyjnemu wyposażeniu Seat Leon jest wzorem do naśladowania dla innych aut klasy średniej. Wiele zastosowanych w nim komponentów pochodzi od Boscha.

Seat Leon trzeciej generacji jest wyposażony w liczne innowacyjne systemy wspomagające kierowcę, wyprodukowane przez firmę Bosch. Ich zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa i komfortu jazdy znanego dotychczas wyłącznie z samochodów klasy premium.

Kamera wielofunkcyjnaWielofunkcyjna kamera Boscha jest głównym źródłem informacji dla systemów wspomagających kierowcę. Śledzi ona obszar do 120 metrów przed pojazdem. Wydajne oprogra-mowanie błyskawicznie analizuje obrazy i rozpoznaje między innymi pasy na jezdni, które są istotne dla

systemu ostrzegającego o opuszcze-niu pasa ruchu. Jeśli samochód przypadkowo zbliży się do linii, to za pomocą aktywnego układu kierowniczego zostanie automatycz-nie pokierowany z powrotem na śro-dek pasa. Dane z kamery wykorzystu-je też system automatycznego przełączania świateł drogowych na mijania, zapewniając najlepszą możliwą widoczność bez oślepiania kierowców jadących z naprzeciwka.

Asystent hamowania awaryjnegoWyobraźmy sobie, że kierowca spojrzy w bok akurat wtedy, gdy samochód przed nim gwałtowanie zahamuje. Co się wówczas stanie?

Fot.

: SE

AT

Bosch w Seacie Leonu Sterownik silnika u Bezpośredni wtrysk benzyny u Układ Common Railu System wykrywający zmęczenie

kierowcyu Radar średniego zasięguu Kamera wielofunkcyjnau Świece zapłonowe lub żaroweu Sonda lambdau Alternator u Rozruszniku System Start/Stopu System wycieraczek

Kierujący Seatem Leon wprawdzie nie zauważy zagrożenia, ale wspomo-że go asystent awaryjnego hamowa-nia. Najpierw zostanie wyemitowany sygnał dźwiękowy, ostrzegający kierowcę. Jeśli ten nie zareaguje, to system aktywuje hamowanie z czę-ściową siłą. Gdy kierowca zauważy zagrożenie i naciśnie na hamulec, ale zrobi to za słabo, to system uruchomi hamowanie awaryjne z pełną siłą. Dzięki temu samochód szybko zatrzyma się i nie uderzy w pojazd poprzedzający, co uchroni kierowcę przed wypadkiem.

System kontroli odstępuBosch Adaptive Cruise Control to system kontrolujący odstęp od pojaz-du poprzedzającego. Działa on podobnie jak typowy tempomat, z tą różnicą, że nie tylko utrzymuje prędkość na pożądanym poziomie, ale również automatycznie hamuje i rozpędza samochód, by utrzymać odpowiedni odstęp i oczekiwaną prędkość. Kluczowym elementem tego systemu jest radar średniego zasięgu, który precyzyjnie określa odstęp od pojazdów poprzedzają-cych oraz ich prędkość.

Silniki 1.2 i 1.4 TSI cechuje niskie zużycie paliwa. Wykorzystu-ją one świece zapłonowe Bosch Double Platinum (oznaczenie Y 5 KPP 332), które dzięki zastosowanemu stopowi platyny wy-różniają się szczególnie długim okresem eksploatacji. Wydłuże-nie o 8 mm izolatora i skrócenie elektrody masowej zwiększyło ochronę przed przebiciem, co zapewnia niezawodną pracę nawet przy dużym stopniu sprężania. Elektroda masowa jest precyzyjnie zamocowana, a świeca odpowiednio ułożona względem wtryskiwa-cza paliwa, co zapewnia optymalny dostęp mieszanki paliwowo-po-wietrznej do iskry zapłonowej.

Skuteczne w eksploatacji: Świece zapłonowe Bosch Double Platinum i świece żarowe Duraterm High Speed

Niskonapięciowa świeca żarowa Bosch Du-raterm High Speed osiąga temperaturę ro-boczą 1000°C w czasie krótszym niż 3 se-kundy. Zapewnia to odpowiednią pracę silnika przy zimnym rozruchu oraz nieza-wodny rozruch jednostek napędowych TDI. Dzięki możliwości dogrzewania komory spa-lania przez nawet 6 minut, świece zapew-niają równą pracę silnika w pełnym zakre-sie obciążeń.

produkty | nr 2/52 | 2014 | Bosch Autospec | 15

Współczesne, złożone, elektronicz-ne systemy w pojeździe wymagają precyzyjnego sterowania.

Czujnik – niezbędnik do precyzyjnego sterowania

Do tego celu wykorzystywane są sterowniki, które pobierają precyzyj-ne informacje z czujników zamonto-wanych w pojeździe i za pomocą nastawników oraz elementów wykonawczych realizują funkcje wymagane przez użytkownika pojazdu. W ofercie Boscha występuje kilkana-ście rodzajów czujników. Poniżej krótki przegląd najważniejszych typów czujników:

u Sondy lambda – pomiar zawarto-ści tlenu w spalinach niezbędny do uzyskania minimalnej emisji spalin w pojeździe. Sondy lambda Boscha występują w ponad 85% pojazdów.

u Przepływomierze – pomiar masy zasysanego powietrza do cylin-drów dla określenia dawki paliwa, dokładność pomiaru do 2%.

u Czujnik kąta obrotu – informacja o kącie skrętu kierownicy niezbędna jest do prawidłowego

działania systemu ESP; ponadto tego typu czujniki mierzą kąty otwarcia zaworów, przepustnic, a nawet drzwi.

u Czujnik prędkości kątowej – prędkość kątowa i przyśpiesze-nia poprzeczne pojazdu wyko-rzystywane są przez system stabilizacji toru jazdy ESP.

u Czujnik prędkości obrotowej koła – pomiar prędkości obroto-wej koła dla systemów bezpie-czeństwa ABS/ASR/ESP.

u Czujnik wałka rozrządu – infor-macja o prędkości obrotowej oraz położeniu wałka rozrządu; wraz z informacją z czujnika wału korbowego sterownik kontroluje synchronizację wałków.

u Czujnik wału korbowego – informacja o prędkości obroto-wej oraz położeniu wału korbo-wego; wraz z informacją z czuj-nika wałka rozrządu sterownik kontroluje synchronizację wałków.

u Czujnik spalania stukowego – czujnik wykrywa detonację w cylindrach występującą podczas spalania stukowego.

u Czujnik Halla wału korbowego – bardziej precyzyjny pomiar prędkości obrotowej oraz położenia wału korbowego; informacja wykorzystywana w systemie Start/Stop.

u Czujnik różnicy ciśnień – infor-macja o różnicy ciśnień, np. w przewodach paliwowych.

u Czujnik ciśnienia bezwzględne-go – informacja ta jest wykorzy-stywana podczas dawkowania paliwa wtryskiwanego do silnika.

u Czujnik wysokiego ciśnienia – informacja o ciśnieniu w szy-nach paliwowych wysokiego ciśnienia; wykorzystywany w układach Common Rail oraz bezpośredniego wtrysku benzyny.

u Czujnik temperatury – pomiar temperatury różnych czynni-ków, między innymi temperatu-ry powietrza zasysanego czy płynu chłodzącego.

Wieloletnie doświadczenie oraz inwestowanie w badania i rozwój technologii spowodowało, iż wielu producentów pojazdów wykorzystuje czujniki Boscha przy produkcji pojazdów. Fakt ten świadczy o naj-wyższej jakości produktów identycz-nych z oryginalnymi.

Marcin Kiełczewski

16 | Bosch Autospec | nr 2/52 | 2014 | produkty

Wykonane są według nowoczesnych technologii, mają jednak klasyczny wygląd.

Akumulatory Boscha do pojazdów zabytkowych

Podczas odbudowy zabytkowego pojazdu znalezienie oryginalnych części bywa niezwykle trudne. Niektóre z elementów ulegają zużyciu wraz z biegiem czasu, co uniemożli-wia zastosowania autentycznej części. Montaż nowego zamiennika, który nie zawsze pasuje do koncepcji odrestaurowanego pojazdu to często zmora wielu fanów oldtimerów oraz warsztatów specjalizujących się w odbudowach.

Jednym z takich elementów jest akumulator, bez którego pojazd nie ruszy z miejsca, a którego parametry, współczesny wygląd, kształt, wiel-kość czy kolorystyka bardzo się różnią od tych montowanych w samo-chodach czy motocyklach przed kil-kudziesięcioma laty. Odpowiedzią na potrzeby rynku pojazdów zabyt-kowych są wprowadzone w marcu tego roku do oferty Boscha akumula-tory przeznaczone do pojazdów zabytkowych.

Program składa się z 6 referencji akumulatorów 6V, wykonanych w technologii Ca/Ca, dostępnych

w wersji suchej – wymagającej zalania elektrolitem (brak elektrolitu w zestawie). Swymi parametrami przewyższają oczywiście akumulato-ry oferowane przed kilkudziesięcio-ma laty.

Akumulatory Boscha retro, dzięki zróżnicowanym pod względem wielkości skrzynkom oraz szerokie-mu zakresowi pojemności (od 8 Ah do 112 Ah) i prądów rozruchu (40 A do 540 A) znajdują zastosowanie w szerokiej gamie pojazdów – zarów-no motocykli jak i samochodów.

Akumulatory dzięki stylizowanej skrzynce oraz naklejce nawiązującej do wyglądu dawnych baterii akumu-latory idealnie pasują do odrestauro-wanych pojazdów.

Marcin Dynarek

Program akumulatorów Boscha do pojazdow zabytkowych

Nr zamówieniowy Bosch

Pojemność (Ah)

Prąd rozruchu (A)

Rodzaj bieguna Układ biegunów Podstawa (stopka)

Dł.

Wymiary (mm) Szer.

Wys.

Elektrolit (L)

F 026 T02 300 8 40 Y6 0 B00 85 95 165 0,6

F 026 T02 302 66 360 1 0 B00 186 169 192 2,5

F 026 T02 303 77 360 1 0 B6 215 169 185 3,2

F 026 T02 304 84 390 1 0 B6 224 173 216 3,2

F 026 T02 306 98 480 1 0 B00 263 172 220 4,2

F 026 T02 307 112 540 1 0 B00 263 177 225 4,7

produkty | nr 2/52 | 2014 | Bosch Autospec | 17

Układ ten jest kolejnym przełomo-wym rozwiązaniem poprawiającym bezpieczeństwo motocyklisty. Całkowicie zmienia sposób, w jaki można zahamować motocykl.

Dotychczas w motocyklach występowały dwa niezależne układy hamulcowe uruchamiane dwiema

dźwigniami. Obecnie, dzięki zastoso-waniu MSC w motocyklu, podobnie jak w samochodzie występuje jeden układ hamulcowy. Niezależnie od tego, czy kierowca użyje dźwigni przy kierownicy, czy też pedału hamulca, siła hamująca motocykl zostanie przekazana na obydwa koła.

Podobnie jak w samochodzie ESP, tak i MSC w motocyklu nadzoruje pracę silnika i jeśli zachodzi obawa utraty przyczepności, ogranicza moc i moment obrotowy jednostki napędo-wej. W chwili pokonywania zakrętu motocykl jest mocno pochylony. Jeśli w tej sytuacji dojdzie do konieczności nagłego hamowania, występuje

Układ stabilizujący tor jazdy tylko na dwa koła

bardzo duże ryzyko tego, że motocykl się przewróci. Nawet jeśli jednoślad ma układ ABS, motocyklista nie jest w stanie rozdzielić optymalnie siły hamowania na koło przednie i tylne, a w pierwszej fazie hamowania może dojść do zachwiania i tak już mocno wychylonego motocykla.

Firma Bosch zaprezentowała Motorcycle Stability Control (MSC).

Od wielu lat najważniejszy układ bezpieczeństwa w samochodzie, jakim jest układ hamulcowy, pełni także rolę układu podnoszącego bezpieczeństwo oraz komfort podróżowania. Umożliwia mu to wprowadzony do seryjnej produkcji w 1995 r. system ESP, który jest uważany za przełom w dziedzinie bezpieczeństwa. Warto przypomnieć, że od listopada 2014 roku ESP będzie obowiązkowym układem bezpieczeństwa dla każdego nowego pojazdu w Europie.

ESP – przełom w dziedzinie bezpieczeństwa

Motocykl wychylony w zakręcie – główne

elementy układu MSC

Przekrój układu MSC w motocyklu

Dzięki wielu czujnikom, sterownik układu MSC pozyskuje informacje o obecnym położeniu i wychyleniu motocykla oraz o zamiarze kierowcy z częstotliwo-ścią 100 razy na sekundę. Dane takie umożliwiają obliczenie oraz rozdzielenie sił między koła tak, aby motocykl w każdej chwili poruszał się stabilnie. Niezależnie

od tego, czy kierowca nagle zaczął hamować, czy też dodał gwałtownie gazu.

Obecnie układ ten jest dostępny w dwóch modelach KTM, 1190 Adventure oraz 1190 Adventure R. Istnieje jednak duże prawdopodo-bieństwo, że w przyszłości będzie on stosowany we wszystkich jednośla-dach na całym świecie, począwszy od motocykli osiągających ogromne moce i prędkości aż po najmniejsze skutery miejskie.

MSC to najbardziej zaawansowany technicznie układ podnoszący bezpieczeństwo jazdy przeznaczony do motocykli.

Marcin Kiełczewski

18 | Bosch Autospec | nr 2/52 | 2014 | produkty

Bosch jest dostawcą podzespołów do kilkudziesięciu marek samochodów. W poprzednich numerach Autospe-ca prezentowaliśmy auta osobowe z wykazami części niemieckiej firmy. Produkty z logo Boscha są także montowane w pojazdach ciężarowych. W naszym cyklu były już: Scania R500, Mercedes-Benz Actros 1846 BlueTec, MAN / TGX 18.480, Iveco Stralis L440 S 45.

DAF i Bosch

Obecnie prezentujemy produkt holenderskiej firmy DAF — samochód ciężarowy DAF/ XF 105. 460 produkowany

l 1 Alternator (HD9L (>) 28V 41/112A)Nr 0 124 655 014

l 2 Alternator regenerowany BXNr 0 986 049 780

l 3 Elektroniczny regulator napięcia ładowaniaNr F 00M 144 120

l 4 Rozrusznik (HXF95-L 24V (R))Nr 0 001 261 013

l 5 Rozrusznik regenerowanyNr 0 986 022 260

l 6 Przekaźnik załączający rozrusznikNr 1 337 210 760

l 7 Akumulator rozruchowy, T5 (12V 180AH 1000A) Nr 0 092 T50 770

l 8 Czujnik wału korbowego (DG 6)Nr 0 281 002 675

l 9 Czujnik wałka rozrządu (DG 6)Nr 0 281 002 676

l10 Czujnik ciśnienia doładowania (DS-LDF4-T)Nr 0 281 002 316

l11 Czujnik temperatury, woda chłodząca (TF-W)Nr 0 281 002 412

l12 Wkład filtra paliwaNr F 026 402 032

l13 Filtr wstępny paliwaNr F 026 402 038

l14 Wkład filtra powietrzaNr F 026 400 084

l15 Wkład filtra olejuNr F 026 407 045

l16 Wkład odśrodkowego filtra olejuNr F 026 407 119

l17 Filtr kabinowyNr 1 987 432 152

l18 Zestaw serwisowy DNOX filtr cieczy AdBlueNr F 00B H40 230

l19 Wymienna kaseta osuszacza powietrzaNr F 026 404 013

l20 Moduł tłoczący AdBlue DNOX (wyrób regenerowany)Nr 0 986 44D 002

l21 Moduł dozujący DNOXNr 0 444 011 013

l22 Wtryskiwacz DNOXNr 0 444 012 003

l23 Pompa membranowa cieczy AdBlueNr F 00B H40 279

l24 Pióro wycieraczki bezprzegubowe Aero TwinNr 3 397 008 842

l25 Pióro wycieraczki TwinNr 3 397 018 965

l26 Żarówka H7 o wydłużonej trwałości Trucklight Maxlife 24V 70 WNr 1 987 302 772

l27 Żarówka XENON D2SNr 1 987 302 904

1

23

4

5 6

7

8

9

1011 21

12

22

13

2314

24

15

25

16

26

17

27

18

19 20

od stycznia 2006 r., z silnikiem wysokoprężnym typ MX 340, o pojemności 12,9 litra i mocy 340 kW – wraz z wykazem niektórych części zamiennych produkowa-nych do niego przez firmę Bosch (klucz RB: DAF 464). Obok nazw produktów umieszczamy numery katalogowe. W przypadku niektórych elementów są to tylko przykłady, gdyż producent dokonywał zmian konstrukcyjnych, a wraz z nimi zmieniały się numery katalogowe. Dlatego dobór odpowiednich części możliwy jest przy użyciu katalogu Boscha.

Fot.

: DA

F

technika | nr 2/52 | 2014 | Bosch Autospec | 19

u

Do tej pory to do samochodu docierały informacje przekazywane drogą internetową. Teraz łączność ma działać w obie strony. Wdrażanie rozumianych w ten sposób systemów telematycznych w Europie nie jest tak odległe, jak mogłoby się wydawać. Rada i Parlament Europejski ustaliły, że system automatycznego powiada-miania o wypadkach eCall ma obowią-

Lepiej niż w domuPowszechny dostęp do bezprzewodowego internetu zrewolucjonizuje jazdę samochodem. Bosch opracowuje rozwiązania, które umożliwiają komunikację pojazdu z infrastrukturą drogową. W ekstremalnym wariancie pojazd jedzie sam, a kierowca w tym czasie zajmuje się czymś pożytecznym.

zywać w krajach UE nie później niż 1 października 2017 r.

Po zadziałaniu czujników urucha-miających poduszki powietrzne z samochodu wysyłany jest sygnał do najbliższego centrum powiadamia-nia ratunkowego lub pod numer 112. Wysyłana informacja ma zawierać dane o dokładnym czasie wypadku, miejscu zdarzenia, kierunku jazdy,

numerze VIN pojazdu oraz rodzaju napędu. Zakłada się, że ogólnoeuro-pejski system powiadamiania wypad-kowego eCall skróci czas dotarcia pomocy o 40% w obszarach pozamiej-skich i o 50% w miastach. Bosch dostarcza technologię do tego systemu.

Ale to dopiero początek. Skoro z samochodu można wysyłać informa-cje, nic nie stoi na przeszkodzie, by powiadamiać również o awarii samego auta (system bCall) oraz o serwisowa-niu pojazdu (system sCall). Nieoficjal-nie przedstawiciele producentów pojazdów przyznają, że auta sprzeda-wane w Europie są już wyposażone w odpowiednie urządzenia umożli-wiające szybkie podłączenie syste-mów telematycznych. Są one jednak nieaktywne, w przeciwieństwie do systemów w pojazdach jeżdżących w USA.

W USA Ford wprowadził zdalną diagnostykę pojazdów w 2009 r. Kierowca jest informowany o wykrytej usterce z sugestią, że powinien udać się do warsztatu. Jeśli sobie tego życzy, informacje o usterce wraz z numerem VIN pojazdu przesyłane są automa-tycznie do centrali, która z kolei wysyła je do wybranej, np. najbliższej lub autoryzowanej, stacji serwisowej. Użytkownik kupuje urządzenie telematyczne i comiesięczny abona-ment na określony pakiet usług.

W przypadku Forda, co miesiąc ok. 3 mln kierowców aut tej marki otrzymuje e-maile diagnostyczne. Przesyłanie danych umożliwia miniaturowe urządzenie będące połączeniem komputera, skanera diagnostycznego, modułu GPS i telefonu komórkowego. Urządzenie jest wpięte w gniazdo diagnostyczne pojazdu i skanuje kody błędów zapisane w pamięci sterowników. Tak skonstruowane systemy telematycz-ne zwiększają wygodę kierowców i warsztatu, który nie musi martwić się o klientów. W zaawansowanych rozwiązaniach, zanim klient dotrze

Dzięki bezprzewodowemu internetowi jest możliwa komunikacja między samochodami i infrastrukturą drogową.

20 | Bosch Autospec | nr 2/52 | 2014 | technika

do warsztatu, jest on przygotowany do usunięcia usterki, gdyż wcześniej otrzymał odpowiednie wsparcie techniczne i zaopatrzenie w części. System jest więc korzystny dla obu stron, a szczególnie dla serwisów, które pozyskują nowych klientów, zwiększają liczbę napraw, sprzedaż części i mogą racjonalnie zarządzać stanem części zamiennych w magazy-nie. Po wprowadzeniu systemu, wskaźnik wykorzystania potencjału serwisu Forda w USA zwiększył się o 10-15%.

Przedstawiciele warsztatów niezależnych martwią się, że samo-chody będą kierowane wyłącznie do warsztatów autoryzowanych danego producenta pojazdu. W świe-tle przepisów UE takie praktyki można by potraktować jako dyskry-minację. Również Bosch pracuje nad rozwiązaniami prewencyjnego serwisowania pojazdów, w celu uniknięcia ewentualnego postoju, co jest przydatne w pojazdach flotowych lub użytkowych. Nie bez przyczyny w wielu autach osobowych zlikwido-wano już np. bagnet do kontroli ilości oleju w misce olejowej, zastępując go czujnikiem elektronicznym. Podno-szą się też głosy o możliwości niepo-żądanej inwigilacji kierowców. Zabezpieczeniem danych zajmuje się spółka zależna Bosch escrypt.

Komunikacja totalnaWbrew pozorom, wiele systemów telematycznych już działa, a najwię-cej w... pojazdach użytkowych, które w przeciwieństwie do osobowych, zawsze muszą przynosić zysk. Od kilku lat są stosowane systemy zdalnej obsługi flot ciężarówek z uwzględnieniem nie tylko rozpo-znania trasy przejazdu, postojów, prędkości jazdy, lecz także sposobu jazdy kierowcy, z naciskiem

na oszczędności w zużyciu paliwa. Najwyraźniej kierowcy okazali się odporni na sugestie oszczędnej jazdy, gdyż szybko wprowadzono system łączący funkcje GPS, nawigacji satelitarnej i tempomatu połączonego z automatyczną skrzynią biegów.

Bosch wprowadził taki system w 2012 r. pod nazwą eHorizon. System rozpoznaje drogę, np. zakręty, teren zabudowany lub wzniesienia i zjazdy, zanim zauważy je kierowca, i dobiera najbardziej odpowiednie przełożenie w skrzyni biegów oraz ewentualne uruchomienie zwalniacza. Z dotych-czasowej praktyki wynika, że w tere-nie górzystym ciężarówka może zaoszczędzić do 15% paliwa.

Podobne rozwiązania, skierowane również do operatorów flot pojazdów, wprowadza się także w samochodach osobowych, z uwzględnieniem ich specyfiki, w porównaniu z ciężarów-ką. Np. istnieje możliwość samoczyn-nego zahamowania za szybko jadące-go auta przed niewidocznym jeszcze zakrętem. Nowość polega na aktuali-zacji map w czasie rzeczywistym przez samych użytkowników pojaz-dów, co może się również przydać kierowcy indywidualnemu, a nie tylko flotowemu. Dzięki informacjom

„Zielona fala” w mieście to ideał – bezpiecz-nie i wygodnie. Informacje z sygnalizatora świetlnego są przekazywane do samochodu i wyświetlane w formie grafik na tablicy przyrządów, np. o optymalnej prędkości, z jaką trzeba jechać.

System łączący funkcje GPS, nawigacji satelitarnej i tempomatu rozpoznaje drogę, np. zakręty, teren zabudowany lub wzniesienia i zjazdy, zanim zauważy je kierowca. System nie tylko umożliwia oszczędność paliwa, lecz także podnosi bezpieczeństwo.

technika | nr 2/52 | 2014 | Bosch Autospec | 21

o np. autostradowych korkach lub oblodzonym fragmencie jezdni przekazywanym z auta do auta (system car-to-car) można będzie zmniejszyć liczbę wypadków. Konfiguracja systemu wymaga, by dany pojazd jednocześnie wysyłał i odbierał informacje gromadzone na serwerach Floating Car Data.

Obecnie sporo funkcji przydat-nych kierowcy oferują operatorzy telefonii komórkowych. Bezpieczne korzystanie z aplikacji zainstalowa-nych w urządzeniach typu iPhon lub smartfon z systemem Android polega na podłączeniu go do wyświetlacza samochodowego, co umożliwia system Boscha MySpin. Dostęp do internetu można uzyskać również przez pokładową nawigację, która w wersji opracowywanej przez Boscha wyszuka najbliższe, wolne miejsce parkingowe. W Ingolstadt trwają testy automatycznego pobiera-nia opłat za parking. Czytnik umiesz-czony przy barierze parkingowej komunikuje się drogą radiową z nadajnikiem w samochodzie i odczytuje wysyłany sygnał radiowy z danego auta jako zakup biletu.

Samochody mogą też komuniko-wać się z infrastrukturą miejską (car-to X). W ramach niemieckiego projektu simTD we Frankfurcie nad Menem 20 sygnalizatorów zmodyfikowano w taki sposób, by biorące udział w testach pojazdy mogły się z nimi komunikować. Informacje z sygnalizatora świetlne-go są przekazywane do samochodu i wyświetlane w formie grafik na tabli-cy przyrządów. Wskazują kierowcy m.in. optymalną prędkość, z jaką powinien się poruszać, by dotrzeć do następnego sygnalizatora na tzw. zielonej fali, a także czas oczekiwania na zielone światło. Sygnały akustycz-ne ostrzegają przed mającym się pojawić czerwonym światłem.

Ekstremalnym przypadkiem wszechstronnego komunikowania się pojazdu z otoczeniem jest sytuacja,

gdy auto porusza się bez żadnego udziału człowieka. Takie systemy opracowuje m.in. Bosch. Potrzebne jest współdziałanie wszystkich systemów zainstalowanych w samo-chodzie, który musi nie tylko sam poruszać się w skomplikowanym ruchu, lecz także uważać na piratów drogowych.

Połączenie samochodu z interne-tem nie jest przypadkowe. Według badań, młodzi kierowcy tego właśnie

To prototypowe Volvo porusza się całkowicie samodzielnie na ściśle określonych trasach wokół Goeteborga z maksymalną prędkością 70 km/h. W tym czasie można np. czytać gazetę.

W Ingolstadt trwają testy automatycznego pobierania opłat za parking. Czytnik umieszczony przy barierze parkingowej komunikuje się drogą radiową z nadajnikiem w samochodzie i odczytuje wysyłany sygnał radiowy z danego auta jako zakup biletu.

oczekują. Producenci samochodów, telefonów komórkowych, dostawcy usług, programów i treści interneto-wych, a także operatorzy sieciowi łączą wysiłki, by sprostać tym oczeki-waniom. Co ciekawe, wszyscy widzą w tym obopólne korzyści, nie tylko finansowe. Ludzie coraz więcej czasu spędzają w samochodzie, więc niech chociaż czują się w nim jak w domu.

Ryszard PolitZdjęcia: Audi, BMW, Bosch, Opel, Volvo

W Centrum szkoleniowym Bosch nieustannie poszerzamy naszą ofertę i dopasowujemy ją do dynamicznych potrzeb rynku. W tym roku proponujemy: ▶ Nowy typ szkoleń – 100% praktyka! Aż 7 tematów do wyboru!▶ Nowe tematy szkoleń – np.: Układy klimatyzacji.▶ Nowe samochody szkoleniowe – BMW 320, E91 oraz Citroën C5 2.0 HDi.▶ Atrakcyjne ceny – kursy już od 360 PLN.

Zachęcamy do rejestracji na stronie www.szkoleniabosch.pl Liczba miejsc ograniczona! Do zobaczenia w Centrum Szkoleniowym!

Centrum szkoleniowe BoschWiedza dla profesjonalistów

Bosch_szkolenia_prasa_210x280.indd 1 2014-03-04 15:19:40

czujniki boscha w pojazdach układ msc do motocykli samochody

Documents