czego naleŻy oczekiwaĆ rynkach energii? - cire.pl · sieci. pozbawienie producentów energii ich...

GRUPA ENERGETYCZNA

CZEGO NALEŻY OCZEKIWAĆNA RYNKACH ENERGII?

Nowy raport Ernst & Young

Piotr Piela, Jarosław WajerWarszawa, 11 grudnia 2007

Strona 2

Warszawa, 11 grudnia 2007

W POGONI ZA WSPÓLNYM RYNKIEM

! Unia Europejska wdraża dyrektywy:ü mające na celu rozdział pionowo zintegrowanych przedsiębiorstwü mające na celu zwiększenie konkurencyjności

! Do tej pory nie udało się stworzyć wspólnego, europejskiego rynku energetycznego, a także jednolitego pola dla walki konkurencyjnej: ü Na rynku energetycznym brak jednolitości w kwestiach otwarcia,

konkurencyjności, regulacji czy własnościü Europejskie rynki energetyczne (elektroenergetyczny, jak

i gazowy) charakteryzują się wieloma poważnymi wadami

Strona 3


19 Gru 1996! 96/92/EC

(Pierwsza Dyrektywa Elektro-energetyczna)

! Obowiązek wydzielenia księgowego

22 Cze 1998! 98/30/EC

(PierwszaDyrektywaGazowa)

! Obowiązek wydzielenia księgowego

26 Cze 2003! 2003/55/EC (Druga Dyrektywa

Gazowa)! 2003/54/EC (Druga Dyrektywa

Elektroenergetyczna)! Obowiązek wydzielenia prawnego,

funkcjonalnego i informacyjnego! Brak obowiązku wydzielenia

własnościowego

10 Sty 2007! Energy Sector Competition Inquiry

Final Report! Wniosek: Obecny poziom

wydzielenia uniemożliwia rozwiązanie konfliktów interesów

! Wydzielenie własnościowe widziane jako główny filar pakietu rozwiązań

07 Lut 2007• Rozdział własnościowy jako

preferowane podejście potwierdzone w przemówieniu Komisarza ds. Energetyki KE Piebalga

• Wspomnienie, że drugą opcjąmoże być „podejście ISO”

1996 1998 2003 2007

15 Lut 2007! Spotkanie Rady

Europy! Ministrowie EU

ds. Energetyki nie udzielają poparcia propozycji rozdzielenia własnościowego

! KE przyznaje, że alternatywne rozwiązania będąrozważane (Independent System Operator – ISO)

04 Mar 2007! Przed spotkaniem

Rady Europy! Prezydent Komisji

Europejskiej stwierdza, że opozycja Krajów Członkowskich nie zatrzyma harmonogramu liberalizacji

! KE będzie działać, jeśli Kraje Członkowskie nie wprowadząprogramu

08+09 Mar 2007! Spotkanie Rady Europy! Wydaje się, że wydzielenie

własnościowe jest poza harmonogramem

! Rada stwierdza potrzebę istnienia „efektywnego rozdzielenia obrotu i produkcji od działalności sieciowej.”

! Liderzy europejscy uzgodnili, że system energetyczny powinien byćoparty na „prowadzonym niezależnie i odpowiednio regulowanym OSP, który gwarantuje równy dostęp do infrastruktury transportowej i niezależne decyzje dotyczące inwestycji w tę infrastrukturę.”

06 Mar 2007! Konferencja prasowa

przed spotkaniem Rady Europy:Kanclerz Angela Merkel : “Nie sądzę, że kwestiękonkurencyjności można sprowadzać jedynie do wydzielenia własności sieci. Pozbawienie producentów energii ich sieci dystrybucyjnych i przesyłowych nie gwarantuje zwiększenia konkurencyjności.”

16 Mar 2007! Plan działań Rady Europy

(2007-2009) ! Zapewnienie zgodnego

z harmonogramem, pełnego wdrożenia ducha istniejących aktów prawnych dotyczących otwarcia rynków energii elektrycznej i gazu

! „Efektywne rozdzielenie obrotu i produkcji energii od działalności sieciowej, opartej na prowadzonym niezależnie i odpowiednio regulowanym OSP, który gwarantuje równy dostęp do infrastruktury transportowej i niezależne decyzje dotyczące inwestycji w tę infrastrukturę.”

GŁÓWNE DYREKTYWY – ROZWÓJ WYMOGÓW (1)

Strona 4


1 Lip 2007! Data otwarcia rynków

energetycznych w Unii Europejskiej.

6 Cze 2007! Komisarz ds. Energetyki

Piebalgs przyznaje się do porażki podczas wymiany opinii na spotkaniu Rady ds. Energetyki, któa miała miejsce w Luxembourgu, 6 czerwca. Piebalgs miałnadzieję, że opozycja będzie słabsza.

19 Wrz 2007! Publikacja wstępnej wersji

Trzeciej Dyrektywy Rady i Parlamentu Europejskiego zmieniająca Dyrektywy 2003/54/EC i 2003/55/EC

! Propozycja ustanowienia Urzędu Współpracy pomiędzy Regulatorami (Agency for the Cooperation of Energy Regulators).

20 Mar 2007! Komisarz ds. Konkurencji Neelie Kroes

podczas przemówienia do Komisji Parlamentu Europejskiego ds. Ekonomicznych potwierdził skupienie się KE na „unbundlingu”, ale dodał „istnieją inne opcje, które będą wymagały szczegółowej i kompleksowej regulacji i mogą powodowaćwiększe utrudnienia dla przedsiębiorstw.”

26 Mar 2007! Neelie Kroes: „Wydzielenie prawne

nie rozwiązało problemu. Dlatego Komisja uważa, że wydzielenie własnościowe jest opcją najbardziej efektywną, prowadzącą do rozwiązania problemu dyskryminacji oraz zachęt do inwestowania.”

1996 1998 2003 2007

24 Maj 2007! Komisjarz ds. Energetyki Piebalgs „UE zamierza szybko rozwiązać kwestie

zwiększenia konkurencyjności na rynku energetycznym , bez zmuszania spółek do sprzedaży sieci energetycznych”

! Znalezienie „miłego i szybkiego” rozwiązania może zaoszczędzić lat batalii prawnych! „Chcemy osiągnąć przyjacielskie rozwiązanie” powiedział. To może zagwarantować

rozdzielenie transportu energii od innych działalności.! Piebalgs uważa za dopuszczalną prawnie sprzedaż sieci przez spółki energetyczne

jako część wysiłków UE mających na celu zwiększenie konkurencyjności.

GŁÓWNE DYREKTYWY – ROZWÓJ WYMOGÓW (2)

Strona 5


Gazowa sieć przesyłowa

Prawne

Własnościowe

Księgowe

Księgowe, funkcjonalne i prawne

Brak wydzielenia

Kombinacja Niezależny Operator Przesyłowy (ISO)

Elektroenergetyczna sieć przesyłowa

NIESPÓJNA GŁĘBOKOŚĆ WYDZIELENIA (1)KRAJOBRAZ OPERATORÓW SYSTEMÓW PRZESYŁOWYCH - 1 LIPCA 2007

Strona 6


Elektroenergetyczna sieć dystrybucyjna

Prawne

Własnościowe

Księgowe


Brak wydzielenia

Kombinacja Niezależny Operator Przesyłowy (ISO)

Elektroenergetyczna sieć przesyłowa

NIESPÓJNA GŁĘBOKOŚĆ WYDZIELENIA (2)KRAJOBRAZ ELEKTROENERGETYCZNY - 1 LIPCA 2007

Strona 7

Warszawa, 11 grudnia 2007 roku

Gazowa sieć dystrybucyjna

Prawne

Własnościowe

Księgowe


Brak wydzielenia

Kombinacja

Gazowa sieć przesyłowa

NIESPÓJNA GŁĘBOKOŚĆ WYDZIELENIA (3)KRAJOBRAZ RYNKU GAZOWEGO - 1 LIPCA 2007

Strona 8


! Raport z działań KE, dotyczący postępów we wdrażaniu wspólnego europejskiego rynku energetycznego pokazał poważne wady zarówno na rynku energii elektrycznej, jak i gazu

! Jedną z istotnych kwestii jest zapewnienie niedyskryminującegodostępu do sieci energetycznych poprzez „unbundling”

! Obecne regulacje, dotyczące wydzielenia prawnego, nie są dla Komisji Europejskiej wystarczające:ü Nie zapewniono niedyskryminującego dostępu do wrażliwych informacji, ü Obecne wymogi nie wyeliminowały zachęt do dyskryminacyjnych

zachowań, dotyczących dostępu stron trzecich do sieciü Pionowo zintegrowane przedsiębiorstwa nie mają zachęt do rozwoju sieci,

robionym w „ogólnym interesie rynkowym”

KE ZIDENTYFIKOWAŁA ISTOTNE WADY RYNKU

Strona 9


Zgodnie z jej wstępną wersją:! Te same osoby nie mogą mieć kontroli nad producentami lub

spółkami obrotu i jednocześnie posiadać w nich udziałów. Nie mogąteż kontrolować operatora systemu przesyłowego lub mieć kontroli w samym systemie przesyłowym

! Przedsiębiorstwa zintegrowane pionowo mają wybór:ü pełne wydzielenie własnościowe lubü utworzenie operatora niezależnego od wytwórców i spółek obrotu

! Regulator rynku energetycznego musi być niezależny! Regulator rynku energetycznego powinien mieć zdolność do

wydawania wiążących decyzji! Kraje Członkowskie powinny zachęcać do integracji krajowych

rynków energetycznych

KE PRZYGOTOWAŁA TRZECIĄ DYREKTYWĘ

Strona 10


W przypadku modelu ISO:! Rozdzielenie

ü Własności aktywów (TO)ü Operatora Systemu (SO)

! VIU* pozostaje właścicielem aktywów sieciowych

! Operator Systemu jest niezależny

W przypadku rozdziału własnościowego:! TO oraz SO będą całkowicie

rozdzielone od VIU*

TSO*

wytwarzanie, dystrybucja,

obrót

ISO

TO

TSO TSO


obrót


obrót


obrót

ð * TSO = Transmission System Operator (Operator Systemu Przesyłowego) / VIU – Vertically Integrated Utility (Przedsiębiorstwo Zintegrowane Pionowo)

WYDZIELENIE WŁASNOŚCIOWE VS MODEL ISO

Strona 11


! Jak zapewnić niezależność Operatora Systemu? Czy kryterium kontroli, przyjęte przez Komisję Europejską, jest prawidłowe?

! Jaki poziom własności gwarantuje niezależność?! Jak zapewnić niezależność w przypadku przedsiębiorstw należących

do Skarbu Państwa?! W jaki sposób wydzielenie własnościowe poprawia

konkurencyjność?! Przedsiębiorstwa Zintegrowane Pionowo (VIUs), spółki spoza UE

i fundusze państwowe nie będą mogły inwestowaćw przedsiębiorstwa sieciowe – kto więc będzie mógł?

! Jak rozwiązać „problem wywłaszczenia” w przypadku prywatnych przedsiębiorstw? Czy UE będzie płaciła odszkodowanie, w przypadku gdy wartość aktywów będzie niższa niż oczekiwania inwestorów? Kolejne koszty osierocone?

WYDZIELENIE WŁASNOŚCIOWE – KWESTIE

Strona 12


Regulowane sieci (regulowany

przesył i dystrybucja z nieistotną

działalnościąnieregulowaną)

Regulowane -zintegrowane(regulowane

wytwarzanie, sieci i obrót,

z nieistotnądziałalnością nie-

regulowaną)

Zintegrowany przesyłi dystrybucja

(nieregulowanewytwarzanie

i obrót)

Zintegrowana dystrybucja

(nieregulowane wytwarzanie

i obrót)

Przedsiębiorstwa nieregulowane

Zintegrowane przedsiębiorstwa elektro-energetyczne i gazowe

National Grid EnBW, E.ON, RWE

Iberdrola, Essent, Nuon

Centrica

Przedsiębiorstwa elektro-energetyczne

Red Electrica, Terna

EDP, PPC, UESR EDF, Verbund, Vattenfall

Endesa, Enel, CEZ, Fortum

Atel, Suez1, Statkraft

Przedsiębiorstwa gazowe

SNAM Rete Gas GDF ENI

1 Nieistotna działalność „gazowa” w Belgii

regulowane nieregulowane

Potencjalni zwycięzcy Potencjalni przegrani

KLUCZOWI GRACZE – KTO SKORZYSTA?

Strona 13


Opinie nt. wydzielenia własnościowego (energia elektryczna) wewnątrz Krajów Członkowskich UE

Własność Operatora Systemu Przesyłowego Elektroenergetycznego

Neutralni

Wspierający wydzielenie własnościowe

Oponenci wydzielenia własnościowego

VIU posiada udziały w TSO

Pełne wydzielenie właścicielskie

Przedsiębiorstwa zintegrowane pionowo (VIU)

Skarb Państwa jest właścicielem TSO i posiada udziały w istotnych spółkach obrotu i wytwarzania

Niezależny Operator Systemu (ISO)

RÓŻNE SPOJRZENIA NA KWESTIE WYDZIELENIA

Strona 14


! Poważnym problemem w Europie jest niedyskryminacyjny dostęp do sieci. Chcąc poprawić sytuację Europa potrzebuje zharmonizowania:ü Głębokości i poziomu sposobów wydzielenia OSP i OSDü Ponadregionalnej współpracy pomiędzy OSPü Środowiska regulacyjnego (systemu regulacji, siły regulatora, jawności

/ publikacji zasad)

! Inne czynniki wpływające na niedysryminacyjny dostęp do sieci:ü Praktyczne wdrożenie Dyrektyw Unijnychü Poziom monitorowania wymogów związanych z wydzieleniem

operatorówü Prawo własności OSP oraz innych spółek energetycznych, poziom

zaangażowania rządu

DOSTĘP DO SIECI – PODEJŚCIE KOMPLEKSOWE

Strona 15


! Wydzielenie własnościowe jest tylko jednym z kroków w stronępoprawy konkurencyjności, a jego efektywność jest ograniczona

! Chcąc stworzyć wspólny rynek UE powinna koncentrować się na:

ü Harmonizacji wdrożenia Dyrektyw Unijnychü Zdefiniowaniu jasnych kryteriów niezależnościü Wypracowaniu wspólnych zasad dla prywatnych i państwowych spółekü Publikacji wspólnych zasad monitorowania wymogów związanych

z wydzieleniem OSP i OSD w Europieü Oddaniu odpowiedzialności za monitoring tych zasad neutralnej i

niezależnej instytucji

WYDZIELENIE WŁASNOŚCIOWE?

SAMO WYDZIELENIE WŁASNOŚCIOWE NIE STWORZY WSPÓLNEGO, EUROPEJSKIEGO RYNKU ENERGETYCZNEGO!

Strona 16


ERNST & YOUNG I ENERGETYKA (1)

Od wielu lat Ernst & Young bierze udział we wszystkich, największych przedsięwzięciach na polskim i światowym rynku energetycznymErnst & Young stworzył multidyscyplinarną Grupę Energetyczną, wyspecjalizowaną w pracach na rzecz przedsiębiorstw działających na rynku energetycznymKonsultanci Ernst & Young przygotowują specjalistyczne periodyki dla klientów z branży energetycznej (przykłady poniżej).

Strona 17


Ernst & Young przeanalizował sytuację na rynkach europejskich, po procesach wydzielenia OSD. Wnioski z analiz zostały ujęte w raporcie „Will Ownership unbundling deliver?”


Strona 18


Polscy eksperci Ernst & Young mają dostęp do światowych zasobów wiedzy Ernst & Young Global (przykładowe bazy intranetowe poniżej)


Strona 19


DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ – CZAS NA PYTANIA

Ernst & Young Business Advisory

ul. Rondo ONZ 100-124, WarszawaPolska

Tel: +48 (22) 557 71 63Mobile: +48 (22) 660 440 010Fax: +48 (22) 557 70 01E-mail: [email protected]




Jarosław WajerSenior Manager, Warszawa







Piotr PielaPartner, Warszawa

mailto:[email protected]




Strona 20

Warszawa, dnia 11 grudnia 2007 roku

Ernst & Youngwww.ey.com/pl

O Ernst & Young Ernst & Young to globalny lider usług audytowo–doradczych. 130 000 osób w ponad 140 krajach przestrzega zasad uczciwości i profesjonalizmu w pracy dla klientów. Świadczymy najwyższej jakości kompleksowe usługi w ramach naszych najważniejszych kompetencji: audytu, rachunkowości, doradztwa podatkowego, biznesowego i transakcyjnego.

UwagiNiniejsza publikacja została sporządzona z należytą starannością, jednak z konieczności pewne informacje zostały podane w skróconej formie. W związku z tym publikacja ma charakter wyłącznie orientacyjny, a zawarte w niej dane nie powinny zastąpić szczegółowej analizy problemu lub profesjonalnego osądu. Ernst & Young nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. Zalecamy, by wszelkie przedmiotowe kwestie były konsultowane z właściwym doradcą.

http://www.ey.com/pl

czego naleŻy oczekiwaĆ rynkach energii? - cire.pl · sieci. pozbawienie producentów energii ich...

Documents